장음표시 사용
121쪽
Et si dicatur, quod no est par ratio de Papa & aliis episcopis in hoc casu, quia potestas iurisdictionis in alijs episcopis eli ab
homine, in Papa uero est a Deo immediate. N propterea merito accidit ut episcopi, quorum potestas est ab homine, no sint
ipso facto priuati c quia homo uidet qua foris sens & Papa cuius potestas est a solo Deo , sit ipso: facto priuatus; quia Deus
intuetur cor. Haec obiectio facile excluditur , discernendo in. ter opus dei & opus homitiis. Quod. n. in papatu fit potestas iurisdictionis , adeo est immediate, iuxta illud Mati. in . quodcunque ligaueris super terram, &c. Quod autem papatus ipse lia' bens hanc piatem sit in hoc hole,ab ho te est sola Petri persona excepta; quem Deus ipse papa fecit Ioan . ult. pasce oves meaS. nam ab homine eligitur hic homo, ut in eo sit papatus. Et quoniam cum deponitur Papa, non aufertur potestas iurisdictionis a papatu, quod essct auferre opus dei quoniam ut dicitur ad Roma. xj. sine penitentia sunt dona Dei j sed aufertur potcstas iurisdictionis ab hoc homine, in quo non fuit posita a Deo immediate, sed mediante iudicio humano . ideo eadem ratio est de papa, & alijs episcopis, quo ad perditionem potestatis iuri Dditionis a Dco scii iure diuino. In utrisq;. n.a Deo cum sit mea diante iudicio humano, consequens est, quod non auferatur a Deo immediate, sed mediante humano iudicio, ac per hoc, noaufertur per id quod humano iudicio secundum se non subiacets occultam in solo corde haeresim . S i I s autem haesitaret de illa altera propositione. sui de haeresi interiori, ecclesia no se potest impedire: propterea quia Docto. dicunt, quod haeretici etiam occulti sunt excommuni cati:& quia in clemen. delicere. c. multorum, excoicantur inquisitores, qui odio uel amore omiserint procedere: ubi de interiori amore& odio ecclesia iudicat. Facillime certior fieri potest, φ hqretici ut sic, foro ecilesiastico subditi quantulacunque occulti sunt excommunicati: & non haeretici solo aetirinterio ri. Vnde siquis incidit in tueresim interius, & solus secum loqvεdo uerbo exteriori profert submisistime illam haeresim, est ex eo municatus, quamuis sit omnino occultus: quia actus exterioris locutionis subiacet humano iudicio secundum se, quam iris ca reat testibus. In Hemen. autem illa & similibus, non iudicantur actus interiores secundum se in sua puritate manetes,sed ut sentcause exteriorum commissionum , aut omissionum; ad idemo naQἰ
122쪽
naque genus pertinet commissio & omissio, sicut a rinatio dinegatio, sermo aute noster est de haeretico interiori puro. Et ex inaduertentia huius distinctionis scilicet de occulto per se & occulto per accidens,inulti re hac errauerunt. Nec mirum , quia
contigit in his quae sunt per accidens,etiam sapietes falli ut Aristo. dixit. Actus enim interiores puri sunt in genere occultorum Perse. quia ex propria natura habent quod sint iudicio humano ignoti. Actus autem exteriores sunt de genere occultorum per accidens, quia ex propria natura subsunt cognitioni humanae: Possiant nam que sensibus percipi, sed ex hoc quod fiunt sine teste,occulta sunt, propter quod nunquam cui dictum est in ab ecclesia actus interior purus, sed exteriori iunctus iudicatur. Vnde quia prς sens ratio conuincit intellectum meum, ideo concludo quod illa propositio, papa cum fit haereticus, ipso facto est iure diuino seu humano depositus, est falsa. Confirmatur autem sic esse ut dicimus,etiam ex ipsius contrarium sentientibu quo an iam dicunt,quod papa quamuis haereticus, si est paratus corrigi non deponitur,ut glo. in di. a I . cap. nunc autem adducit Hug.
Si enim hqreticus est ipso facto depositus iure diuino a papatu, quomodo iterum fit papa immo quo ex sola non depositione Perseuerat papa λ immo quomodo non deponitur λ Haec enim contradicunt positioni anteriori scilicet,quod sit ipso facto iure diuino depositus, ut patet nec sussicienter dicitur,quod dum ecclesia non deponit,reeligit,tum quia salsum est quod non depositio sit reelectio, ut patet,ium quia electores ad quos spectat si Peterentur an uelint ipsum reeligere,dicerent quod non, autu, uellent meditari seper hoc, sed non deponunt, quia ius uidetur habere,quod si est paratus corrigi, non deponatur.Vnde nihil ei
tribuunt non deponendo,sed sustinent quod habet, & si nihil habet ut positio illa dixit nihil sustinent decepti. Et siquis hoc eorum dictum sitscipiat ut uerum,quod papa factus haereticus paratus postmodu corrigi non deponitur,sequitur manifeste, quod Papa manifestus haereticus,non est ipso facto depositus. quia enim paratus corrigi non deponitur, sequitur non erat prius depositus.
123쪽
RATIONABILIS SENTENTIA, QyOD PAPA FACTUS HAERETICus
subeu potesati transeriali ecclesiae, non auctoritatiue super papam. cap. a Q. PI Ag M I s s A certitudine trium scilicet quod papa ex hoc quod factus est haereticus non est ipso facto diuino,aut humano iure depositus, di quod papa manens papa non habet superiorem in terris, & quod papa si a fide deuiat,deponendus est, ut in cap. si papa. ΑΟ.di. Magna restat ambiguitas, quomodo &a quo iudicabitur papa deponendus quod sit depositus,cum i
dex inquantum iudex sit superior eo qui iudicatur. Vnde apo stolus ad Rom. I .tu inquit quis es, qui iudicas alienum seruum domino suo stat aut cadit. & s.Thom. in secunda secundae,q. 67. determinat, quod iudex non potest nisi subditum iudicare.& inde credi. 2 i. c. Inferior, idem dicitur. Si naque a concilio uniuerasali iudicandus deponendusque est, statim sequitur quod papa
manens papa,habet concilium uniuersale supra se, saltem in casu haeresis. Si autem nec concilium nec ecclesia est supra ipsum, statim sequitur quod papa deuius a fide sit iudicandus & deponendus , & tamen a nullo est iudicandus & deponendus,quod est ridiculum . Quid ergo dicemus, ut euitemus utrumq; extremum e
non est quo diuertendum sit, nisi ad medium, quod difficile attigitur,in cuius attinctione cosistit uirtus, quod multas consueuit luere quistiones. Dicamus igitur, q, hic sunt duae uiae extremae, & ambae falsae. Altera est, quod papa factus haereticus est ipso facto diuino iure absque humano iudice depositus. Altera est, quod papa mai ciens papa habet supra se in terris superiorem potestatem , a quλpote it deponi. Media autem uia est adhuc duplex. Altera dice , quod papa licet absolute non habeat superiorem in terris , ipse tamen in casu haeresis habet superiorem in terris ecclesia uniuer salem. Altera dices,quod papa nec simpliciter nec in casti habet superiorem in terris, sed subest potestati ministeriali uniuersialis ecclesiae quo ad solam depositionem . Prima uia fundatur in uirtute coactiva& iudicativa ecclesiae super Petrum papam in casu hqresis. oportet enim subditum esse qui iudicatur &cogi post ci& haec est uia communis quantum uidi hactenus. O Contra
124쪽
Contra tamen hanc uiana est, quia cum papa diuino iure sit luPra concilium & ecclesiam ut ostensum est oportet si in aliquo ea su est illi subditus, quod ex diuino iure sit facta exceptio ista. nullum enim aliud in serius ius potest exceptionem hanc facere, ut patet. In diuino autem iure no exprimitur subiectio, sed separatio,cum casus haeresis excipitur: ut patet in singulis textibus sacrae seripturae inductis. Numeri.n. 16. dicitur recedite. Ad Gal. I. anathema. i. separatum sit. Secundae ad Thess 3. subtrahatis vos. Secundς ad cor nolite iugum ducere. Secundae Ioan . r. nolite recipere, nec ei auae dixeritis. Ad Titum. 3. deuita. Et breuiter
nulli bi inuenio superioritatem &inferioritatem in casu haeresis ex diuino iure,sed separationem .costat aut quod separare se potest ecclesia a papa sola ministeriali potestate, qua potest ipsum eligrre . Non igitur ex hoc quod diuino iure sancitum est,ut ii betur haereticus uitetur & procul sit ab ecclesia, maiori potestare opus est quam ministeriali; ex quo ipsa sufficit,& eam constat esse in ecclesia. Et confirmatur hoc.Quia non est iuri diuino tribuendum,quod nec expraessum est in eo, nec ex exprςsiis nec stario sequitur. Potestas autem supra papa in casu haeresis,propriae loquendo,non habetur in diuino iure, nec ex ipso necessario sequitur,ergo. Probatur minor,quod enim non habeatur puto patere legenti. Dico autem puto,quoniam iminens schisma. op sculum hoc infra duos menses fieri impulit ex improuiso . Quod uero non sequatur, patet ex eo quod,quia non DPortet multiplicare entia sine necessitate,melius est unum principium qua plura facere, ex quo igitur potestas ministerialis susticit, alia opus
ERir ergo media & uera uia, quod papa factus haereticus.& perseverans habet in terris potestatem non superiorem se, sed ministerialem ad sui depositionem . Ad cuius cuidentiam altius ordiendo,tria praemittenda sunt. Primo quod in papa inueniu-tur tria,scilicet,papatus, persona quae est papa,puta Petrus,& coiunctio utriusque. f papatus in Petro,ex qua coniunctione resultat Petrus papa. Secundo, quod discernendo & applicando proprias causas suis propriis effectibus, inuenimus. quod papatus est a Deo immediate, Petrus est a patre suo, &c. coniunctio autem papatus in Petro post Petrum primu a Christo immedia
te institutum, non est a deo sed ab homine,ut patet,quia hoc fit per
125쪽
per electionem hominum . Concurrit autem duplex consensus humanus ad causanduin hunc effectum incilicet eligentium &electi. oportet enim electores volontarie eligere, & personam electani acceptare electionem,alioquin nihil fit. Est ergo conluctio papatus in Petro non a Deo immediate, sed mediante ministerio humano, tam ex parte electorum, quam ex parte clecti. Nec
se habet huiusmodi ministeri uin humanum in causando hanc coniunctionem ut applicans activum passivo c ut applicans
ignem stipulae ) uel applicans uirtutem pastionis Christi labie.cto,ut facit baptizans, & sacramenta mini strans, quoniam nullum est hoc applicatum activum, sed sola uoluntas humana electorum & Electi. non facile enim estet fingere aliquod aliud acti- utina . Ex hoc autem quod coniunctio papatus cum Petro est effectus uoluntatis humanae , cum ipsa constituat Petrum pa-pana, sequitur quod licet papa a solo Deo dependeat in esse N. fieri, Petrus tamen Papa de pedet etiam ab homine in fieri .fit. n. Petrus papa ab homine,du ab hominibus electus, ipse homo acceptat δε sic iungitur petro Papatus. Tertio, quod quia iam nihil tam naturale est, ut unaquaeque res per quascunque causas fit, per easdem contrario modo. dissoluatur c ut dicitur in cap. omnis, de regulis iuris idcirco Petrus papa,qui ex consensu sito & electorum causatus est, ex consensibus eisdem scilicet suo & electorum ad contrarium, dissolui potest . . Et hoc iam determinatum est facto Coelestini &decretalis Bonifach octaui, in sexto, de renuntiatio. c pit. primo. Ex His tribus praemissis habetur,primo,absque omni harastatione certum quod Petrus Papa & in fieri & in corrumpi dependet a potestate humana , non superiori nec equali potestati papae sed minore , quia nec ad faciendum de Petro non papa Petrum papam, nec ad faciendum de Petro papa Petrum non papam exigitur alia facultas quam uoluntatis humanae,scilicet, electi & electorum. Nec sit curae in proposito, utrum bona uel mala conscientia,ex bona,vel mala intelione uel causa moueatur,
sat est in proposito quod facta tenent , ita quod in ueritate Pe'
Quod etiam ista potestas sit minor potestate papae, absq; alia
probatione ex eo liquet quod mortuo papa,nullo et supposito
statuto iuris positici, ista potestas est in ecclesia,& no te extudit ad ea
126쪽
ad ea,ad qui se extendit summi Poti. auctoritas, alioquin essent,duq supremae potestates in ecclesia,& Christus non in statuisset ecclesiasticum regimen monarchicum. Et cum par in parem no habeat imperium, non potuissent pontifices huic potestati executionis modum imponere, per quos, quot. 3c quomodo debeat electio celebrari, cum iteratione actus, si secus factum fuerit. Haec. n. Ostendunt potestatem hanc,nec maiorem nec parem,sed inferiorem potestate papae, superioris naq; uirtutis est disponere de actu inferioris autoritatiue, ita quod si secus fiat, nihil leat, ut in proposito inuenitur. Habetur secundo certo certius, quod aliud est posse supra coiunctionem Petri & papatus construendam, seu destruendam, Scaliud est posse sepra papam, ex eo naq; quod potestas minor papatu L simplex uoluntas electi ic electorum potest construere dc destrirere hanc coniunctionem , & huiusmodi potestas cum sit minor papatu,non potest supra papam, manifeIte conuincitur,
quod aliud est posse se pra illam coniunctionem,& aliud est posse
supra papam. nde potestas supra papam, non inuenitur nisi in domino Iesu Christo . potest a s autem supra coniunctionem pa-patus & petri, inuenitur in terris. Et merito, quia Papatus OP dei imediate est, colunctio aute papatus & petri opus nostru cstu
Nec mireris tu qui philosophiam profiteris, quod inueniatur
potestas sup coniunctionem formae cum materia, quae non est super formam , quia coniunctio format cum materia, formam cosequitur. Cessabit admiratio tua , si contemplatus fueris, quod coniunctio formae & materiar utrinq: attingi potest. s. ex parte materiae N ex parte formae. & quod potens super coniunctione formae& materiae ex parte utriusq; seu ex parte formae, potest
etiam supra formam. sed potens super coniunctionem illam ex parte materiae, non oportet quod possit super formam,u t patet in generatione hominis. Sol. n.'& homo generant hominem, qui consistit in coniunctione corporis & animae intellectivae, aut re sultat ex illa coniunctione, & constat solem & hominem non posse supra animam intellectivam, quq uenit de foris, sed supra coniiunctionem illam ex parte corporis, quae est materia. Sic. n. accidit in proposito, nam papatus S petrus se habent ut matcria NArmi, &solus dominus Iesus Christus potest super coniuncti ne eorum ex parte papatus, & consequenter utriusq;, N Propte
rea solus potest limitare & ordinare potestatem papae . ecclesia
127쪽
autem potest stiper coniunctione eorum ex parte petri solum, di propterea nihil potest super papam,sed supen coniunctionem
tantum. Et quoniam amotio Papae siue per renunciationem,sive per depositionem , siue per eiectionem non est corruptio papa tus nec petri, sed coniunctionis papatus & petri, idcirco diligetissime& cautissime oportet pro regula habere ante meti S Oculos,cum de amotione papae tractatur , quod non quaeritur Potestas se perior papa, sed superior coniunctione inter Petrum &Papatum. Quod ut clarius pateat scito, quod certum est,quod tribus modis potest petrus Papa uiuens amoueri a papatu . primo per eiectionem a domino Iesu Christo . secundo per renunclationem spontaneam a seipso . tertio per depositio nem inuit propter incorrigi nitem heresim ab ecclesia. In omnibus autem his modis, non desinit papatus nec Petrus, sed sola coniunctio utriusq;. Differenter tamen,quia in primo modo. s. per eiectio. nem a domino Iesu Christo,comunctio illa corrumpitur a potestate seperiori, non solum respectu coniunctionis, sed respectu Papatus, est.n .auctoritas domini supra coniunctionem illam et
ex parte formae. Et quia cui dictum est) nulla alia potestas est supra papam, ac per hoc nulla alia potestas potest coniunctionem illam attingere ex parte formae,consequens est, ut nulla alia potestas possit amouere papam ut potestas superior papa, sed hoc est proprium Saluatoris nostri. Et hoc modo intelligendum est
dictum Anacleti papae di. τυ .ca. eiectionem, dicentiS. eiectionem summorum Ponti. sibi dominus reseruauit. Differentia naqi inoter papam & alios Pontifices in hoc consistit, quod alij pontifices possunt eijci tanqua a potestate superiori ipsis potestatibus
Pontificum, papa autem non, quia in ecclesia tei restri inuenitur potestas supra potestatem iurisditionalem episcoei, non autem supra potestatem papae. Ex hoc. n. habetur, quod illoru eiecti nem dominus concessit papae , concedendo potestatem superiorem , pape uero eiectionem sibi reseruauit, nulli concedendo potestatem superiorem papam. Unde si Papa Ioa. episcopum de plenitudine potestatis eijceret, eiectus esset, nec haberet an plius potestatem iurisditionis. Nulla autem potestas in ecclesia relicta est a domino, quae possit hoc facere in Petrum Papam. In secundo autem modo scilicet per renunciationem in & ter tio,scilicet per depositionem, coniunctio illa corrumpitur, non
a po testate supra papatum sed a potestate supra coniunctio ae
128쪽
lam, quia nec uoluntas petri, nec uoluntas ecclesiae est supra papatum,& ex ipsis causatur coniunctio illa,& corrumpitur, ut patet. Quia ergo certum est papam hereticum incorrigibile factum non esse ipso facto depositum, & esse deponedum ab ecclesia, & ecclesiam non trabere potestatem si pra papatum,& ec. clesiam habere potestatem supra coniunctionem inter Petrum N papatum, utpote opus suum, Oportet dicere, quod cum Petrus papa factus hereticus incorrigibilis deponitur ab ecclesia, iudicatur & deponitur a potestate superiori non papatu, sed coiunctione inter papatum & Petrum.
depositive papa haeretici. GU. a I.
OV A Μ v 1 s autem ex certiscatis habeantur in ecclesia resipediti coniumstionis inter Petrum & papa tum duo posset scilicet posse coniunctionem talem costruere & destruere pari consensu ,& posse coniunctionem eadem ipso heretico incorrigibili, inuito destruereὼ non tamen liquet quod haec duo posse sint unius&eiusdem potestatis. Quod tamen conclusium est in pretcedenti ca. per uiam diuisionis,propter identitate obiecti quia utrunq; est circa ipsam coniunctionem papatus & Petri. Nec solum obscurum est,sed falsum multipliciter apparet. Primo ex ipsius potestatis natura, nam quando una causa totalis ex duabus partialibus constans exigitur ad aliquem effectum . neutra illarum partialium sine altera sufficit ad talem effectum,ut patet in uinculo matrimonij. Quia . n. ad uinculum matrimonij c currunt duo consensus .suiri di mulieris P di causa totalis eius constat ex utroq; consensu, neuter sine altero sufficit ad causandum uinculum matrimonij in altero in proposito autem ad coniunctionem petri S papatus constrirendam uel destruendam cocurrui duo, consensus .selectorum ex una,& petri electi ex alia parte tanqua causae partiales,& uterq; simul tanquam causa to- talis ergo consensus alter tatu no potest in tale e flectu. dicta coiuctione construenda uel dissolueda. Et quia potestas depositiva papae inuiti propter heresim incorrigibiliter, includit alterum consensum tantum, sequitur quod & ipsa non est idem, quod ii Ia potentia totalis,N quod si est pars eius non potest deponς ,
qt repugnat potetiae depositive. Male ergo dictu est,mPOtctia deposia
129쪽
depositiva papae est ill a potentia,quae euidenter est In ecclesia super coniunctione dicta. Et confirmatur haec ro. Quia de quo magis .idetur inesse & non inest,ergo nec de quo minus; magis aut videtur solus consensius Petri papet possit se facere non Papam, quam solus consensus alioru,quia pol renunciare . sed hoc non poteli Petrus solus,quia quantucuq; Petrus ipse renunciet, semper est Papa, donec renuciatio sua acceptetur: sicut econtra quantuncuq; Petrus sit electus,nuquam est Papa,quousq; electioni de se consentiat. Haec. n.ostendur,u, ca totalis laconitructiva
quam destructiva coniunctionis Petri & Papatus,quae in ecclesia minor papatu,non est ecclesiae solius,aut Petri solius,sed utriusq; simul consensus. ac per hoc,per hanc no potinuitus papa deponi quacunq; ex causa quia implicat contradictione . Secundo apparet falsum ex moexeudi in actu talis piatis: quoniam Papalia reticus iudicadus est. iuxta c. si papa. di. Αο.& Doctore S. Potestas aut illa minor papatu, no pol citare,copellere, χ breuiter non habet uim coactiva supra Petrum papa. repugnat ergo-sit pias minor . N u, sit iudeκ, ex ipso mo: quia . s. ui coactiva procedere posse debet. Tertio apparet falsu ex subiecto et istius partialis consensus,quia cu consensus isis partialis ex parte ecclesiet
sit in electoribus papae, qui mo sunt soli Cardinales ad quos spectat eligere,& renunciatione acceptare,ut patet in facto Celestinio sequeretur quod apud eosdem solos resideret potestas depositiva Petri papae facti heretici,cuius oppositum coiter tenetur. SED MOR v M solutio magis propositum confirmabit. Sinaq; consensus elincti, & electorum in hac causanda coniunctione concurrerent,ut consensus uiri & mulieris ad causandum uinculum matrimonij,ratio procederet. quoniam uterq; consensus habet se ut partialis ca quasi efficiens uinculum matrimo iiij. In proposito autem isti duo consensus diuersimode concurrunt rnam consensus electorum se habet ut ca faciens illa coniunctio. ne .consensus aut electi se habet ut reddens subiectu capax illius coniunctionis, non. n. est capax nisi christianus uolutarius. Sicut n. esse fidele non est ca illius conluctionis factiva, ita nec esse uoluntarium ad illa. Et hoc patet in acquisitione aliam iurisdictio-hum. O.n. alicui imponitur aliqua praelatio.certu est quousq; ipse illa acceptet,no est praelatus: acceptatio tame sua non facie
in se praelatione,sed subiectu reddit capax praelatiois,&sic actio imponetis sortitur edictu in subiecto capaci faciens iurisdone, P quae
130쪽
quae propter indispositione subiecti non poterat intentu facere
in eo. Actus. n.activorum fiunt in patiente disposito: ut dicitur in secundo de Anima. Consensu igitur electi concurrente ut reddente subiectum capax coniunctionis cum papatu, restat vico sensus eligentium sit faciens coniunctionem illam. Ostensum est enim, quod non est a deo immediate , sed mediante humano
opere : quod est electio in subiecto sufficienter disposito. Et sic ex hoc relinquitur. quod potestas faciens, uel quasi faciens hac
coniunctionem est in electoribus , de non in electo ut sic. nemo enim sibi assumit honorem, sed qui vocatur a Deo ut Aaron: ut dicitur ad Hebr. s. Ad confirmationem dicitur, u, si papa sola sua renunciatione absq; acceptatione ecclesiae non potest a is abdicare papa tum , hoc magis cofirmat propositum, quod eius consensus non fuit inter causas facientes . Ratio autem quare acceptatio requiritur est, quia nemo potest renunciare iuri alterius, quod habet in se nullus. n. qui ex pacto tenetur alicui solo uere .c.potest renunciare huic uinculo absq; uoluntate eius cui tenetur, quamuis ab initio uoluntarie se obligauerit. Papa' autem acceptando papatum , obligat se ecclesiae ad reginae ipsius. unde iuri ecclesiae quod habet in Petrum Papam, non potest ipse renunciare inuita ecclesia cui tenetur. Et confirmatur. Quia papatus non coniungitur sibi ratione sui, sed ratione ecclesiae: dicente domino in creatione Petri primi Papae, non aliud quam pasce oves meas . Unde non est uerum quod magis uideatur de
consensu solo electi quod possit dissoluere: quoniam ipse no est causa efficiens etiam partialis illius coniunctionis, sed dispositio tantum subiecti. Ad secundum cin quo pendet tota uis huius rei dicitur νpotestas ista minor papatu habet uim coactivam, non stiper Petrum Papam, sed stiper coniunctionem Papatus,& Petri, non
simpliciter, sed in casu haeresis. ita quod potestas ista relata ad Papam est ministerialis, relata ad coniunctionem Petri, di Papa . tus in fieri,uel dissolui, subiecto existente disposito , est autoritativa, ita in sententia diffiniti ita ex hac autoritate procedens Q per coniunctione talis materiae Petri haeretici cum papatii,dissoluit autoritatiue colunctionem illam. Sicut.n. electio ecclesis autoritatiue super coniunctionem non super Papam, coiungit. trum dispositum .i. fidelem,& uoluntarium cum papata , ita talis
sententia di luit: agit.n.in materiam dispositam per haeresim.