장음표시 사용
331쪽
quam quod praedicta sanoa opera suum debitum consequantueeffectum,decernimus& declaramus,pretarum generale Basiliense concilium,a tempore praedictae inchoationis sua aegitime continitatum esse, prosecutionemq, semper habuisse, continuari &prosecutionem babere debere ad praedicta, & ad ea pertinentia, perinde ac si nulla facta fuisset diolutio, quin immo pr fatam .dissolutionem irritam & inanem declarantes, ipse Basiliense concilium,pure,simpliciter, di cum effectu, ac omni deuotione prosequimur,& prosequi intendimus &c. Exi's plane perspicitur, quod c si concilium a sua inchoatione,eousque egitime est continuatu ac prosecutionem sortitum. ex Eugenis decreto,ac declarationeso conciliu est ab eode probatum , & quae egerat decreta sunt stabilita, ergo & quod conciliu sit supra papam, non modo est concessum, sed & ratificatum. Admittunt aliqui, illis ex uerbis, & probatum eousque conci lium in eius firmata decreta, sed subdunt, id ab Eugenio factum coacte, & ea propter invalide. Quare & quam primum licuit,&decreta rescidit, illis n6n parendo, & concilium illud dissoluendo&alii conuocando. - Verum & si haec possent sorsitan tollerari, non tamen statis i-bo,quandoquide c praeter id ζquod indigna pontificio uidentur tribunali,quod non debet,uel ad horam, falsitati cedere, quin &optabilius foret potificem mori, quam sua gloria evacuari &si
res aliquid passa est uiolentis,sine illius tamen non est facta consensu, quin & eius esticaci facta est uoluntate , non minus quam mercium proiectio a domino proficiscitur uoluntate. Dicendum ergo, Eugenium illis in uerbis, minime comprobasse decreta,cum nec mentio sit facta de eis, di errorem conti. nerent in fide,quin & fere mox,contrauenit facto, nedum creando Cardinales, sed & concilium iterum dissoluendo,& tamen utrumque prohibitum fuerat a concilio sed solum explicasse,leg time continuatum esse,& continuandum fore. Et ut res sit perspicua,attendendum, quod licet postquam cracilium legitime extitit congregatum inchoatum let, multa,ut nosemel diximus .praesumptuose egerit, propter quae merito fuerat nedum sua potestate priuandum,sed penitus dissoluendum, sicur& factu ri est nihilominus quia dissolutio non fuit oportula uel alio forte modo, quam debuit, potuitve, ex quo origiunt per
332쪽
- . ET CONCILII. iis' turbationes, & scandala, non irrationabiliter, coactus est Euge nius,dissolutionem reuocare, & ita concilium, eo in statu,robo. re, & conditione, in quibus ante dissolutionem habuit se te, deis ' Ergo a mota dissolutione nihil aliud fit, nisi quod a concilio, ouae fuerat superinducta dissolutio, interpolatiove, detrahit, &ita in sua remanens continuatione diminuitur. Ergo ex bulla Eugenii,nec acta,nec concilium, aliquid nanciscitur robo- ris,uel probationis,sed tantum quod illis ablatum suerat restituitur,actis & concilio,in eo quod habebant ex se robore , aut uic quae plane nulla ibrsitan erant in remanentibus. Hactenus de scrupulis, & ad praesens de hoc toto negotio: Ad Laudem Dei.
333쪽
Compendiaria enarratio, Tractatio .
Autore Iacobo Nactanto Clugiensi Episcopo.
Rogaui pro te, ne tua deficiat fides: et tu aliquan
do conuersus, tuos confirma seatres. Luc. 22.ILLVS ΤRIss. AC REVERENDIS s. D. CARO L 6 BORRO MEO S. E.
AMPLISSIMO CARDINALLοῦ Iacobus Nactantus, CIugiensis Episcopus, felicitatem perpetuam :
l V m quendam,sorte fortuna, visitandi gratia,conuenis siem ex Dominis,huic sacro concilio intendetibus,nonnulli aderant, ut saepe accidit, eruditi, qui de conciliariis conferebant Decretis, sanctionibusq;. Quare, in eandem deuentum eri,disceptatione, eset quidem opus,necne, a Concilio Desinita,a sede probari firmari ; apost lica; ut postremum sortirentur robur. Et quaquam coram explicarim, quae merito coprobarim, duxi tam in animum, veritatis ingratia, ac ea tholicae fidei attestatione, negocium compendio demandare literis, ne mea pro imbecillitate, rei non deessem tam oportuna. Igitur rem paucis a solutam, non sicus ac mea erga illam,obstruantis,ac obsequentissimae strauitutis, pignus, sua Illuliripimae Dominationi ascripsi, dicauiq;. Fateor, res esuper exigua, at non 'perexiguus est animus, si posset praestare maiora. am Dominus perpetuo struet, in dies, ad conrodum Ir gemq; ecclesia uniuersalis ,semper amplificet .
334쪽
D. CAROLUM BORRO ME Um S. R. E.
Au decreta Concilis, confirmanda sint necessa-δ i rio, ab Apostolica sede, compendiaria
Auctore Iacobo Naclanto, Clugiensi Episcopo. P R O L O G v S.
T SI ecclesia christi, multos complectitur populos,& si potentes admittit & diuites, di si uiros susipicit probos, optimo R;, diuina tame disponente sapientia,no Democratico,non Oly-garchIco, non Aristo cratico, sed Monarchico regitur principatu. Nam cu Deo foret acceptissimum Regnum,ac unice dilectum Peculium, illam Vnigenito tradidit quin & ca, illum cum a mortuis reserrexit)inuestiuit. In qua de uoluit, tum csse, tum principem summum, tum pallorem maximum. Quod non solum oracula precinunt, sed N epistolae admonent apostolicae. Illud ut optime cossileretur ecclesis namentia, ut inquiunt, nolunt male disponi,nec confert pluralitas principatuum in Istud, ut ubertim sanctificaret populum,non modo extergendo suo sanguine sordes, sed & immaculatam iugiter osterendo ecclesiam Deo. Verum cum illam, corporea esset relicturus praesentia, Petrum,& qui Petro,rite sucondunt, sito substituit loco nec dissimilibus, principatus , ac pontificatus , honestauit titulis. Et quoniam quum est, summum subrogatum Principem, & Pontificem, in rebus arduis,urgentibusq; negochs, suae ditionis primates , insignioraq;', aliquando cogeret membra, illa consulere , eorumq; per cunctari placita ,haud mirum,s quando,generalia in ecclesia sunt celebrata concilia , eaq; non uulgari potestate donata, ut frugalius prospiceretur ecclesiae. At quia,nec possunt, 'nec forte aequum esset,si post ni, seniper Pontifices maximos elusinodi interesse comiths postquam lla, a feri decreuerint auctoritate,
legatosq; qui rem moderarentur,inistrint solent postremam ut par
335쪽
par est. eorum quae agitarentur in Concilijs, sibi resemare sententiani. Id,quod & in Generalibus,praeclarioribusq; semper seruatum si isse conciliis rem expendenti compertissimum est. Uerum quoniam ijs diebus,res a quibusdam reuocatiirin duabium,dum non nulli,conciliorum A cta,Decretaq; , Papae probatione uel confirmatione non accedente , ausi sunt astruere ualia dissima, ab re esse no duximus, si nostra pro tenuitate ,haec certis solidisq; constructa fuerint fundamentis. Quare hanc compendiariam enarrationem .seu tractationem fecimus,ut ualeat quis, ueritate agnoscere, & ob id, Deo optimo Maximo,a quo omnis profici scitur ueritas, agere gratias. In cuius gloriam, haec a nobis, potius attentata, quam explicata esse uolumus, cupimusq;, Pro ut & postulat natura, ratioq; compendij. Ergo paucis rena aggredior,nedum subcensura ecclesiet sacrosanctae, sed& cuius
An Asia, Decretoe, Generalis concilij, Papa
egeant Confirmatione. . . N AEsTI ONEs STAT V s.
NON est quaestio, de quouis generalis Concilio, sed de eo , quod est rite collectum . & Legatorum Apostolicae sedis,tu praesentia , tum auctoritate firmatum. Nec haesitatur, de rei decentia , sed necessitate, quandoquia dem , non queritur, An eκpediat, sed An reuera sit opus.
sv Nτ qui partem astrarant negatiuam, quoniam etsi consentiunt, probationem expedire, id tamen pernegant oportere. Fundamentum afferunt, non quia Concilium sit supra Papam sed quia tali pacto concilium sumptum , summa sulcitur auctoritate, cum potestas in eo Guis saltem in legatis summi reperia tur Pontificis. . Quare, & ecclesiam repre sentare contendunt uniuersale, quae indubit,& siimmam, di omnem ecclisiasticam complectitur potestatem, qua, & immediate habet a Deo.
336쪽
ET CONCILII. Isa Ergo ut subdunto omnes illius, sumus astricti decretis, Ac ib
lis maxime,quae sunt definita,de fide,cum, & si omnia, hec tamepotissime, sint a spiritu sancto prosecta. Ergo, hqreticum do -- cent , secus sentire. Non desunt , qui positionem hanc , alio construunt fundamento , nempe , qui alia non putant opus esse Papae potestate, Praeterquam in cogendo concilium, qua de re tuo dicendum est loco
CONC1 LIVM, de quo serino, proxime potestatem habet a Christi Vicario, at non omni plenitudine . Quin, nec suas ut ces, ualet Papa, cuiuis absolute, simpliciterq; committere. Quare nec ecclesiam representat,simpliciter univcrsalem,nec quae decernit, quousque non probentur a Papa, supremum sor.
Ergo, & quae statuit, ad ecclesiae disciplinam, u i morum moderationem, uim eousque non obtinent legis, ut ad eorum simpliciter astringant obseruantiam ,& quae in materia decernun. tur fidei, nobis non sunt prorsus , eousque indubia. Et cum haec sententia, sit catholica, ab ea nefas est dissentire. Nec modo secus dicere . ad haeresim pertineret, sed & haereticum, addita estimatione, decerneret.
praemissa Doctrina. CONCILI vM de quo sermo, proxime potestatem. habet, a Christi Vicario. Potestas in Proposito, non pro consultoria, de qua alias di ctiim est , sumitur facultate, sed pro iuri silictione, cuius, ut uox sonat, proprium est, ius dicere , ius iuxta legem decernereti legem, ad bonum publicum constituere. Et in principe,eximioque communitatis rectore, iovenitur simpliciter, sed in com illario, uel delegato, communi cursu, inuenitur ad tempus, uel tantum in peculiari casu. Verum attendendum, quod potestas haec modo earum respectu, non excutitur ecclesiarum quibus episcopi, qui in concilio sunt cricti, sent dati pastores, sponsique, sed respectu, totius eccicitae, cuc sua Inus pret sectus .est Pontifex, pro qua sunt di ne
337쪽
gocia, quae tractantur cui plurimum) in concilio.' Nam respectu creditarum sibi ecclesiarum episcopi nunquam communi
Iege suam non retinent iurisisictionem , siue sint, siue non sint, in concilio , sed respectu ecclesiae totius, non retinent, nisi dum in eo sunt, Et tantum ab ea die, qua est legitime congregatum, ad illam usq; ,qua est legitime abiolutu, aut legitime suspensum. Quare & si utraque episcopis proxime, a summo consertur Pontifice , uti a Christi Vicario, id tamen,non uno accidit pacto , nec unam et ratione. Nam prima, & si confertur per eum confertur tamen, iuxta illa sibi creditam dispensadi rationem, qua mysteriorum Christi, supremus factus est distributor, iuxta uerbum apostoli. Sic nos existimet homo, ut ministros Christi, di dispensatores, mysteriorum Dei. Et consertur, per modum perpetui ministersi, perinde ac munus episcopale, cum quo, tacommuni cursu, recipitur.
At secunda, & si consertur per illum, non tamen, iuxta illam consertur dispensandi, a Christo praescriptam ratione, qua suis cum oneribus, sunt dispensandi episcopatus, de quo & sacrae admonent literae, & sanctissimi asseuerant patres, sed iuxta ratio
nem liberalitatis propriae, se u pontificiae indulgentie, non a di
uinis praescriptam literis, patribusue, sed a laudabili, hactenusq; si non fallor, in omnibus teruata concilijs consuetudine, dum in omnibus, episcopi usi sunt, decernendi, definiendi, canonesq; uniuersales constituendi facultate, tam ad communem fidelium disciplinam, tum ad dogmata pro fide catholica.
auod quidem, non mediocriter consonat. Nam episcopi, non solum membra sunt proxima, capiti, sed & in concilijs il . licitudinem subeunt, uniuersalis ecclesiae. Preter id, quod & Poti sex maximus, ea utens munificentia siti premum animarum imitatur Pontificem, qui licet insigne caput sit, totiu, ecclesiae, omnique donatus a patre potestate, omnique iurisdictione in illius quidem ditione, uniuersa sunt posita uoluit tamen apostolos, aliosq; ex omnibus assumptos, habere cooperarios, quin & contudices, & quod maximum est, in extremo iudicio. od dicitur, proxime,ad remouendum non dicitur, iurisdictioneni illam, profectam a Christo, sed ad declarandum, ab it lo non prosectam immediate. Siquidem, cum Christus, Vicarium super totam, Papam constituerit ecclesiam, eiq; soli, iurisdictionis, super illam crediderit plenitudinem: exigit quidem ratis
338쪽
ratio,exigit&ordo, a diuina positus sapientia, qui omnia agit cum suauitate,ut non nisi, per illum, & in sis praesertim, quae tota concernunt ecclesiam,iurisdictionis impartiatur facultas. Ergo patrum iurisdictio, in concilio, est quidem a Christo ,& est, non solum , eo generali pacto, quo Omnis, est a deo, potestas, tam in fidelibus, quam in ethnicis, tam in ecclesiasticis, quam in secularibus principibus aut illo,no longe dissimili, quo
Reges,per eum regnant, & legum conditores, iusta decernunt,
sed & illo insigni,ac peculiari,quo,tum peculiare,tum perinsigne est,& caput,& sponsius ecclesiae, per quem, & longe praestantius,& multo sollicitius, illi pro reliquis rebus assistit, moderatur, Zenon secus ac pupillam, seruat & protegit. Tametsi ad illos,
di iure,& merito, non pertingat,transeatq;: nisi mediante uicario, summoue pontifice.
Cui, cum nulla, super hoc c ut diximus θ praescripta sit lex,
nulli dubium, quod arbitrio relinquitur suo: quando, quomodo δε qua sit conferenda mensura. Et eo quidem pacto, ut non cedat in destructionem, sed aedificationem, ut loqui consueuit apostolus. Nam licet Christus, cum in omnibus, tum in papa, nunquam bonam non excitet uoluntatem, licet sancta semper inspiret desideria, rectaque consilia, sicut tamen nemini, ita desumimo nunquam Antistiti , praeiudicat libertati. Ergo tantum abest, ut coactus sit pontifex, plenam concilio concedere iurisdictionem , quod cum illam cocedit, eam ad libitum ualeat moderari, quin & potest, quod uoluntate reuocare cocessam, de cum placeret etiam ab illius desistere impartitione. Siquidem ecclesiae totius regimen,cum sit, suapte natura monarchicum haud obscurum, illius principem, non necessario, suae iurisdictionis habere participes, & si necessario, pro diuersis ecclesiae partibus, coadiutores habere debet episcopos. Equutri enim est,&naturae lege probatum, summum pontificem, in arduis pro ecclesia uniuersiali negochs, uti consiliarijs, cogereque,
cum opus uisum fuerit, cecumenicas synodos, ut ad communem salutem, frugemque, salubres excutiantur sententiae, conducent laque iudicia, tametsi illa non cogatur probare,aut executioni committere,nisi quantum, de prudenter, & oportune,uiderit expedire. Sed urges. Esto ecclesiae moderatio,st monarchica Dubdem,S non raro, sub typo describitur Regiumo Esto,quod iure,
339쪽
omnis super illam iurisdictio, uni committatur pontifici, cui nosolum dictum est pasce, sed & oues uniuertas Rege Nam utruq; vigesimo Ioan is,dictum est Petro)Inficiari nihilominus nequit,
quin & sit pacto quodam politicu. Sumus. n. sanctorum ciues.&domethici dei,& notum est,eccliam,collatam haud nunquam,cuciuitate. Quare,etsi praecipuum onus, hanc gubernadi rempublicam, iusq; dicendi super illam,uti regi, principiq;, ascribendii est Papae, nil tamen obstat,quin & naturae cog ruit ciuitatis, ut & sua pro ratione, non secus ac primis ex senatoribus, concedatur episcopis. Vnde, & septuaginta,a deo datum eli senioribus,ut cum Mose moderarentur synagogam,sicut & uetus admonet lex. Respondetur. Fateor ecclesiam similem ciuitati, at non humanae , scd coelesti. Nostra, inquit Paulus , politia, in coelis est. Vnde & tabernaculum Mosis, quod ecclesiae erat typus, iuxta exemplar factum est, quod illi est ostensum in monte. Ergo non iniuria, si illi ex coelesti ciuitate, tum forma, tum regendi , priescriptus est modus. Siquidem illa maior, hic legitima filia, quam & sic oportuit aemulari matrem, ut non temere, tam de coelo de sicendisse, testetur dilectus. Ergo si superna in ciuitate etiamsi uaria in ca distributa sunt munera9-us est, cuius singula diriguntur nutu, moderator & princepS, cur non erit.& in politia ecclesiastica,in qua licet diuersa compartiantur officia, unus, penes quem totius sit regiminis cura, omniumque
iurisdictio λLt quanquam non inscior, in Ierarchia superna, omnia fore
connexa fateor,& in ecclesia, iuxta coelestem, omnia esse disposita,nullo tamen ambigedum est pacto, c hristum, qui in caput,toti praepositus est ecclesiae,omnium siue in coelo,sue in terra sint rectorem esse ac principem. Ergo, non haesitandum, summum eius in terris vicarium, terrestris saltem ecclesiet, unice moderarinabenas,esseq, penes illum,omnem super eam, reddendi ius, plenitudinem. Ergo,etsi humanae reipub. senatores,possunt ferre quaedam,& in ijs,qui ad publicum pertinent couunodum, habere suapte natura, suffragia, iusq; dicendi, sua pro ratione, quodature pretendere, secus tamen, de senatoribus politis ecclesiasti--.Vt qua eo a Christo instituta est pacto,ut sicut uno adumbratur ovili,ita& uno regatur pastore. At.no omni cum plenitudine,quin nec suas uices, ualet papa, cuiuis simpliciter,absoluteq; committere. Si concilium,ea tantum
340쪽
ET CONCILII. ruertum attenderct,quae ad politicos fidelium pertinent mores,promouent ii pro loco,& tempore, ecclesiasticam disciplinam, non magnopere refragrare,ea in re,polle sit minu potisce, plenitudine delegare facultatis,cu inde,nihil quod uidea)sequat absurdi. Quod tame,nu qua praesumeret facere, ta & si amplistima legatis
demandaret pras. Licet. n.a quia sit,legatis in cricilio, abunde, amplis Itineq; ,ea cori cedo,quq ad comoda concili; pertinent moderatione, non tamen eli consentaneu, ut plenitudo illis concedat potestatis,cum inde,non pauca sequi pollent in conuenientia,ut facile est,humanis ponderatis affectibus,animaduertere.
Quod si quando, uel honoris gratia, uel pia aliqua ratione, in patentibus ut uocant literis,plenitudini alluderetur iurisdictionis, uel etiam si claris, apertisq; id tangeretur uerbis, retine dum
semper foret, non esse pontificis mente, ut ea uterentur temere,
passimq;, aut in ecclesiet uniuersalis, uel sedis apostolicae prsiudicii ina. Et demum,ui nec ea illis uti,fas esset, nisi magna cum moderatione ,sicut & probe,maximus prae se fert Leo,septuagesima
secunda epistola. Cuius rei,& pontifex erit cui par est di supremus,de unicus iudex. Verum, quia in concilio, non ea dumtaxat pertractantur,quae politicos attinentiaioreS,habentq; pro loco,& tempore .promotia re ecclesiam, sed & quae fidem concernunt orthodoxam propter quod,& in eo statuuntur dogmata, a quibus nemini fas est resilire, quin & quae possitiat, debentq; etiam summos Pontifices alligare huius saltem respectu potestatis;iurisdictionisve, copertum esse debet Pontificem plenitudinem delegare non posse,simpliciter N absolute. Et quoniam in hoc, non minima substinetur portio catholicae,quq lupraeli collecta doctrinae ideo & declaranda, de constituenda res est Declaranda quidem,quia sorte non desunt qui haereant an ad
iurisdictionis iis c pertineant facultatem, non facile penetrates, quo pacto in sis quae sidci sunt, valeat habere locum. Verum siquis alte nderit, Romanum Pontificem,nedum iudicare posse de moribus,sed & de scripturis sacrosanctis uidebit.& que fide attinent, illius expectare iudicium . Siquidem fides, & dei innititur verbo, de in nos, ex verbi di manat auditu, prout & apostolu&docet. Et quis nescit, di legem inueniri fidei, quando id Paulus tradit ζ Cur ergo, di qui illius sunt iuris, tam iuxta, non poterunt excuti,vel decernic