장음표시 사용
431쪽
xx AMINATUR, AN SINT AVI VA, Q VAR POSSINT
excusare episicopum a perpetua residentia o soluuntur
rationes aduersariorum. Cap. Q.
SVsNAsci Tua ex priori & altera cotrouersia , quae sint,
quae possint excusare episeopum ab ordinaria & regulari residentia personali, quoniam necesse est esse aliqua , quibus legitime interdum excusetur absens episcopus, nisi uelimus centurias episcoporum damnare, deinde quid respondebimus ad rationes aduersariorum, quarum prima est. Est infinita multitudo episcoporum, quibus iam pro lege est non residere,exceptis paucis qui per breue aliquod tempus interdum residere solent,& id, data aliqua occasione, regulariter autem satis putant secisse,si idoneos Vicarios subrogauerint. Secundo residentia non est necessaria nisi propter curandam animarum salutem. sed aliquando episcopus sufficienter & QScietius gerit curam animarum per alium,quam per se,ergo tunc non tenetur personaliter residere,etiam si nulla necessitas ecclesiae, uel propria cogat illum abesse ab ecclesia sua. N ullo alio argumento quod ego sciam Jualent partem Oppositam utcunq; apparentem reddere. Sunt multa nunc in uita mortalium similia quae solus usus uel abusus fecit,ut ab aliquibus uerterentur in dubium, cum olim nunquam uisa fuerint digna, ut de illis uel ambigeretur. Ad hanc subnatam controuersiam respondeo duo. Primum
est,nihil est, meo iudicio quod possit excusare episcopum a regulari praesentia sua, & cura ovium suarum mihi non indiligenter
consideranti rem hanc, nunquam potuit occurrere aliquid, quo
episcopus aliquis posset iuste excusari coram Deo ab ordinaria residentia. Dixi, coram DCo,Quoniam coram hominibus multa sunt quae eum reddunt excusatum,quoniam siquid esset,istud maxime,fungi aliquo ministerio in curia summi Pontificis, exempli uice,esse illi a secretis, aut ab audiendis causis Camerae apostolies,uel Rotae quam uocant Sed ut uere & pie annotauit Cardi. Caietanus,certum est huiuscemodi ministros no excusari, & abusum esse ecclesiae catholicae pernitiosum,assumi episcopos ad huiusmodi ministeria,& pastores spirituales in similibus occupari, eum possint per non episcopos iquae bene exerceri, de quibus
432쪽
non minus uere quam saniste dixit pridictus Car. episcopi in istis& sitnilibus ministersis fiunt in ecclesia, quod sunt monstra in natura. Quid obsecro magis monstruosum quam episcopum& pastorem animarum esse iudicem causarum ciuilium, uel
esse amanuensem uel a secretis pontifici λ quae monstra c proh dolor) videmus passim & ecclesias Christi perinde ac si uia duae essent, proprijs sponsis carere,& gregem dominicum sine pastore. quam rem perpendens recte innocentius Benefeia ecclesiastica non nisi probatissimis sacerdotibus, tum uita, tum doctrina dare curauit, statimq; coronatus omnes praelatOS, dc quotquot beneficia habebant ab aula & curia sua abegit, & ad ecclesias suas sub anathematis poena abire coegit. Dicebat enimo ueSpascendas a proprio pastore, non a mercenario custodiri debere. Sed quid in re perspicua atq; manifesta moramur λ si esse Cardinalem in ecclesia Romana.&assistere Romae pro expediendis negoths uniuersalis ecclesis, hoc non excusat episcopum a residentia in ecclesia sua, qnanto minus excusabunt alia ministeria tanto inferioris gradus e Assumptum uero probatur ex antiquo iure canonico in cap. bonae memoriet de postu. praelato. & in . c. exegistis de cleri. non residentibus. Item ex Synodo Tridentina sessione. s. decreto de residentia. In quo diffinitum est nullos episcopos quouis gradu uel dignitate fulgentes excusari a residen tia personali in suis ecclesijs, & scio hanc esse mentem Synodi,& si explicatam per plures patres in publicis congregationibus, nullos neq; Patriarchas nec Cardinalcs excipi ab hoc canone, de nimirum cum idem sit de iure. Siquis tamen obsiciat in hac 'parte multorum contrariam consuetudinem,dicemus cum Cardinale Caietano,quod haec abusio, non consuetudo dicenda est. Hinc collige unum aliud. quod si haec ministeria quae ecclesiastica sunt,& ad bonum uniuersialis ecclesiae pertinetia, no faciunt excusatum episcopum absentem ab ecclesia siua: multo minus excusabunt ossicia ciuilia,sive mudana alia munera,quibus funguntur no rari episcopi in curijs & aulis principum, quibus satis erat dixisse Apostolum Paulum. Nemo militans Deo implicat se negoths secularibus, ut ei placeat, cui se probauit. Si ergo uelint Christo placere, necessum est ut se explicent ab huiusinodi secularibus negotijs. Secundum,dico possunt occurere aliqua,& interdum etiam occurrunt,que iusto excusant absentiam temporalem episcopi
433쪽
ab ecclesia sua, temporalem dico exempli gratia, ad annum, ad
biennium uel parum amplius uel minus. Primo occurrit interdum persecutio temporalis,qua instante iusto potest abesse. hoc dico si sit persecutio personae,& non ecclesiae uel allarum ovium suarum,quoniam tunc tenetur bonus pastor ponere anima suam
pro ovibus suis. Item quando praesentia episcopi non est necessaria ecelesiae,nam si sit, negligenda est uita corporalis pro salute
ovium suamin. Extra hos casus imminente periculo persecutionis potest episcopus abesse ab ecclesia siua durante persecutione, ut Paulus missus est in sporta ut fugeret Damasci persecutionem Iudiorum. Et Athanasius fugit ab ecclesia sua initante persecu- . tione Constantij imperatoris Arriani, quo tempore exularunt. multi sancti episcopi ab ecclesijs suis.
secundo, iusto etiam excusat episcopum aliqua eius aegritudo corporalis,si episcopus laborat morbo aliquo in ecclesia sua, potest ad tempus abesse causa recuperandae ualetudinis amissae. Tertio,si contingat celebrari cocilium aliquod generale uel prouinciale,pot & debet abesse qua diu durat conciliu, quoniam proprio fungitur munere .si intersit synodi alicuius cclebrationi. Quarto,si mittatur ipse Legatus ad Caesarem uel Pontifice ad tractanda aliqua negotia uel fidei uel ecclesis sqq,uel alterius,uel ad coponendam pace inter principes aliquos fideles, uel siquid aliud raru& peregrinu occurrat,quo castu et cu aliquo in como in do ecclesiae suς potest & debet episcopus iuuare Rem p. Christianam,& ad tempus abesse propriae ecclesiae, nam sumus inuicem membra,& si patitur unum membru, necesse est compatiantur &reliqua, si gaudet & cogaudeat & mutuas opas nobis tradamuS. Quinto, iusto excusaretur episcopus expresso aliquo mandato episcopi Romani accersitus ad lupus aliquod breue,pro ministerio aliquo & bono ecclesiae uniuersalis uel Reipub Christiane, sic tame,ut expedito ministerio redeat ad propria ecclesia,hoc casu arbitror excusari,quauis si comode posset suppleri per no episcopu, Pastor animarum no erat separandus a suo grege. Et haec
meo quide iudicio uocauit synodus T ridentina in sessio. 6.& . 7. legitima ipedimeta & cas iustas & rationabiles quibus excusari pol episcopus ab ses ab ecclesia sua,uel siud simile istis occurrat. Reliquum est, satisfacere rationibus cotraris s. Ad prima dico
primo,& amplector seiam Caieta .Card. 0, illa abusio,no cossietudo dice da est,secudo tanta multitudine ministroru damnari si in pre
434쪽
praedicto,abu Iu perseueret. Certe mihi christiano,uehemeter dolendu est,& ueritate dicoc cum apostolo Paulo testimonium mihi peribente conscientia mea quoniam tristitia mihi magna est, de cotinuus dolor cordi meo pro fratribus meis , qui sunt co gnati mei secundum carnem,quorum est adoptio filiorum,& gloria,& testamentum.
Ad secundam, respondetur quod debita personalia non poς sunt iuste per alium suppleri -Talis est cura pastoralis. Deinde posse ecclesiam aeque sufficienter gubernari per alium est de per accidens quod uocant dialectici. quae autem per accidens siue
contingenter eueniunt, no excusant a uinculo praecepti, quonia
haec non mutant naturaS rerum.
Tertio arguitur ab aduersariis sic, humana institutione factussiam episcopus, & Papa pol cum causa priuare me hoc episcopatu,& transferre de hac eccta in aliam, ergo non teneor ex iure diuino exercere hic osticium sacerdotale,ac proinde, nec residere. Hinc rursius colligunt,ergo poterit, & mecum humana authoriutas dispensare in residentia. Hac ratione inducti sunt aliqui,ut negarent residentiam esse de iure diuino. Ingenue fateor,ego ob stupui,quando primo intellexi hac tam friuola,& puerili ratione adduci aliquos uiros,alioqui doctos,in tam notia, falsiam,& Perniciosam opinionem,eodem argumento probarent,ex iure diuino nos non teneri parere pr positis nostris. Primo quia humana institutione ego praefectus sum huic reipublicae. Deinde humana etiam authoritas pol me remouere a magistratu, id eade potest me trasterre ab hoc magistratu ad alium. Et cum his certum est, bc extra controuersiam, Obedientiam ex iure diuino exhibenda
esse praepositis, S eodem iure dcberi mihi quandiu sum in magistratu,& si contingat me remoueri,deberi succetari meo. Item eo argumento astrueretur furari tunicam meam non esse cotrae
ius naturae, quia ex iure positivo haec tunica est mea, & humana authoritate postum illa priuari , quod illi respondebunt ad haec argumenta, nos dicemus ad suum argumentum, illi autem uelint nolint dicturi sunt, multa esse in ecclesia similia, quorum institutio generalis facta est ex iure diuino, uel ex iure naturali, earumtamen determinatio particulari, fieri debet periura humana,siue positiva, uerbi gratia, obediendum esse p positis, iive pr la' tis est pra ceptum a iure diuino, non esse accipiendas re S alienas, est praeccptum a iure naturae; Quod autem ego sim praelatus hu-cere
435쪽
ius reipublicae uel illius; Item quod hic tunica sit mea ues alterius, hic faciunt humana iura. Ad hunc modum episcopos exercere per se officia sacerdotalia in suis ecclesijs, ac proinde in ei Ddem residere est praeceptum a iure diuino: quod autem ego sim Episcopus Tridentinus, vel Veronensis hoc faciunt humana iura quandiu fuero Tridentinus, tenebor iure diuino ibi residere,
si translatus fuero ad ecclesiam Veronensem, tenebor in ea reosdere .Eκ praedictis collige tu lector, quod si residere i ecclesia,a qua accipio commoda temporalia, mandatum est a iure diuino, necesse est eodem iure prohiberi omnia,quae necessario impediunt personalem residentiam. Cuiusmodi sunt,occupatio ministroruspiritualium in ossicijs secularibus, & pluralitas ecclesiarum, uel praebendarum ecclesiasticarum in diuersis ecclesiis, & si qui sunt huiusmodi, sunt autem, & alia multa qui necessario impediunt personalem resdentiam episcoporum ,& aliorum ministrorum spiritualium in suis ecclesi;s. Finis controuersiae De residentia.
436쪽
Per R. P.& D.Iacobum Nactantum Episcopum Clugiensem. Attendite vobis, ct νniuerso gregi, in quo posuit vos Spiritus sanaus Episcopos,regere ecclesiam Dei,quam acquisiuis sanguine suo . Actorum. 1O.
Ex diuinis literis . Quod, o Quale, Episcoporum onus. R I N C I P I o attendendum, quod eis Epist pi, praecelsium nacti sunt gradum : qui qui, constituti sunt a Deo, super familiam Christi, &euhecti in primas partes ecclesiae;propter quod& in Concili)s generalibus, riteq; collectis, tota ecclesiam continent,& repraesentant; Etsi non
modo sunt honorandi sed duplici qui bene prssunt honore af-nciendi ; Nihilominus & nacti sent,ium graue, tum periculosum onus. Cum super gregem sibi creditum, non solum astricti sint vigilare, & indefesse prosundae noctis excubias custodire: Sed&pro animabus eorum testis est Paulus) rationem exactissimam reddere , Et sicut sapientis auctoritate,in eos qui pri sunt,futuruesse
437쪽
esse didicimus iudicium duris unum experiri. Siquidem in ecclesia, positi non fuerunt ad ocium, sed positi
fuerunt ad opus, di plane non malum, sed ex genere bonum. Vnde & Apostolus: Qui Episcopatum desiiderat,bonum opus desiderat . imo ex genere optimum , & praeclarum, quamuis arduit,
di perdifficite: Nempe, ut alibi docet, ad aedificationem corporis Christi, quod in dubie, eius ecclesia est. Cuius, sicut ille est sponsus, S caput, ita illa ex doctrina Pauli, eius est sponsa, &
Et licet aedificationis uerbum, sit tropicum, non est tamen Obscurum . & duo manifeste praetendit. Alterum est, Quod & s ecclesia, tum sponsa, tum corpus est Christi, est & nihilominus, it
litis domus,& templum. Vt uon raro Apostolus admonet. Et domuS est, non materialis , sed spiritualis ut utar uerbo Petri )Quippe quae , ex hominibus constat, spiritu sanctore genitis, sicut fit in lauacro baptissim propter quod, & omnes baptiZati, ad illius consistentiam pertinet in quibus perinde ac singulari domo , non modo Christus habitat, & perambulat, sicut olim Promiscrat Moysi,& demum demonstrauit Ioannii sed insigniter habitat, & perambulato Quoniam non ut famulus, sed ut scribit Apostolus uelut do ininus domus. Similiter & templum est, non manufactu cui utar uerbo Pauli o non ex lateribus, & caemento constructum; sed ex Iapidibus uiuis, hoc est, hominibus fide & charitate, aliquando uiuentiubus, ac super lapidem uiuum , Christum, scilicet, imiro modo compositis, potissimum fabricatum: sicut perspicue tradidit Petrus . In quibus non secus ac in augustissimo templo,Christus iugiter colitur . tum fide, spe, R dilectione, iuxta sententigna Augustini, tum hosti s ,& spiritualibus sacrificijs, iuxta admonition E. Petri, & demum praecibus, uotis; S gemitibus in spiritu, S ueritate, iuxta uaticinium Christi.
Reliquum est; Quod non modo docemur episeopos,inter ecelesis aedificatores haberi, sed & quo pacto , suo debent munere sungi , euidenter accipimus. Nam licet ab illis, contemnenda
non sit, materialis domus, non templum, caemento,& lateri
bus structum, sed cum necesse fuerit , sint pro uiribus repara da& si expedit, & alia construenda squippe quae apud Christi fido les , sunt religiosissime instituta, a Deo ordinata, & tum ad excix ndos, eruciendo'; populositum ad reddendum externu cul-HHII tum,
438쪽
tum. & commune ac publicum sacrificium Deo,magna cum pletate selecta Nihilominus praecipuum eorum Onus est, ut eo pa cto populis,sibi commissis attendant, ut quantum ex ipsis fuerit, crigantur in domum,& templum,acceptissima Christo. Quod plane tunc fit, cum ita instituuntur ad illum,Vnon modo per fidem, & dilectionem , delectet habitare cum eis Naira per fidem Christus habitat, in cordibus nostris, Et qui manet in charitate, Deus manet in eo θ non modo delicias ducat, uersiari inter illos Nam, & delicie eius sunt, uersari inter filios hominum Sed, & habitare, & uerseri , uti dominus domus , hoc est . ut proprio in peculio, & domicilio. Vbi lectulus sit Salomonis
quem sexaginta fortes ambiunt, ubi ferculum de lignis libani, ubi tigna cedrina, & laquearia cypressina, ubi odores aromati ci, de omnes pulveres pigmentarij; De quibus.& pluribus, in Caticis canticorum. Et deniq:, ut & ita coaptentur illi, P perin 'de ac in sacratissimo templo, unice colatur ab eis , non tantum oblatis spiritualibus host ijs mortificationis carnis, contribulati spiritus, & Iaudis confitentium eius nomini) sed & tota uita, ill rperpetuo consecrata, ut tandem quicquid faciunt, in uerbo uel in opere, in eius senapcr gloriam cedat, queamdmodum de Apostolus docet. Verum, ut res sit magis illustris, diligentius attendendum.&si Episcopi extra aedificantium classena non sunt calias no moneret, Apostolus, ut uideant, quomodo super Christo fundamento aedificent, Quodq; non aedificent ligna, foenum, stipulam sed aurum, argentum,lapides praeciosos in ea tamen non sentuti idificationis Authores, Architecti, aut aedificantes principales, quoniam istud excellentiae, congruit soli Deo, hoc 'est'. patri filio , & spiritui sancto ita quidem, & non raro, Deus sumitur inscripturis, Ut Dei persecta sunt opera, Deum adorabis,soli Deo honor, &gloria,& id genus plurima o Et Christo, hoc
est, Verbo natura nostra uestito, cNam Christus Iesus, ut In quit Paulus, est Deus, & homo P Qui licet sint omnium rerum Auto s, Architecti, opifices principales, maxime tamen ecclesiae sunt sacrosanctae, ut in qua, eorum tum potestas, & bonitas,
tum ars, & sapientia, nedum potissime, sed & sim gularissime fulient, Propter quod, & scite Paulus scripsit Corinths, Dei aedicatio estis, & rite Christus , est pollicitus Petro, Super hanc pe
439쪽
Vnde etsi dixit Apostolus,quod dati sunt in edificationem ecclesiae, modum tamen adiunxit, In opus inquieiis ministerij. Et Petrus uolens in Episcopatum subrogare Mathiam, ostende init quem elegeris sortem accipere huius ministeris.' Sunt, inquam, Dei & Christi ministri; At non simplici ministerio. Et primo quidem sunt ministri, preparando materiam , ut accommoda reddatur edificationi. Quae falle preparatio c& si alium subinducendo tropum a Paulo nub plantatione, S: rigatione comprehenditur, quemadmodum & ecclesia, sacris in lateris, etiam sub Horti, ' inee & Campi sim bolis declaratur retento tamen typo materialis fabricae potissimum in lapidum adaptatione consistit,& convini cursu,tum malleo, tum quadra Prestatur. Et l icet forsan in tropis, necesse non sit, singula in omnibus adaptare,licet & in sim bolis permittantur adaptationes diuerta, ita tamen omnia disiponenda sunt,ut saltem proportione, adsimbolum correspondeant.
Ergo, ut hoc perfungantur officio, Episcopis non segniter annitendum est,ut fidei suae commissi, perinde ac gibbosi,& a recto recedetes lapides, tum malleo legis Mosaice quae sic vocata est, a Domino per prophetam 9 a morum exorbitantijs complanentur, tum quadra legis euangelicae squae sine controuersia rectissima esto ad rectam lineam reducantur. Vnde,& callere utrumq; tenentur testamentum,quemadmodum,& bicornis mitra protedit,ut illis pinde ac scribae docti, & passim,& ubertim possint suo de thesauro,tum ueter tum noua profundere,sicut & ad illos,meuangelio dictum est.
Siquidem Episcopo non satis est, esse doctorem, sed & illum
necesse est docere, & suo populo praedicare,quemadmodum Melex ipsius consecratione conuincitur. Imo & frequenter necesse
est predicationi insistere; Alias Episcopo,dilectoq; discipulo Timotheo,non mandaret Apostolus. ut non modo predicaret uerbum, sed ut instaret,oportune & importune,in omni patientia&doctrina . Verum de hac re inserius locupletius. secundo, sunt Dei & Christi ministri, materiam preparatam, sue humeris, siue machinis cui in materialibus, non raro accidit edificij s) perducendo ad eos, ut eorum pro arbitrio, in fabrica reponatur. Et licet non ibo inficias, & aliter hoc oneris forsan, prestari posse, puto tamen praesenti loco aptissime conuenire, si ad episcopale regimen referat .Quando quidem tunc ma inae
440쪽
si non fallor creditos sibi populos, ad deum & Christum perducunt,cum illis unice,ac tota pro uirili prospiciunt. Siquidem sui muneris est, non modo populis superintendere, de quo Apostolus, Attendite gregi, quos posuit spiritus sanctus Episcopos, ad regendum ecclesiam Dei, sed superintendere cum omni uigilantia, quasi cui inquit alibi P rationem reddituri pro eis,cum omni cura,& sollicitudine, Rectore populi,ait Sapiens, constitueriit te, curam ill his habe & Apostolusi Qui praeest,sit in
solicitudine. Idq; non coacte,ut admonet Petrus, non gratia te
poralis lucri quod ibi, turpe lucrum appella6 sed ex animo, ex propensione cordis, imo si Christo creditur,ex visceribus charitatis. Quippe qui,& hanc,tum eximiam, tum & non semel requiasiuit a Petro. Et denique non secus ac formae gregis facti,audacter requirant a suis, quod non est neglectum ab eis. Tali igitur superintendentia tam prouido, ac salutari regimine, nemini dubium esse puto,populos ad Deum & Christum, nousolum maxime prouocari,aut ualidissime perurgeri; sed suauissime pertrahi ac magna cum celeritate perduci. Et praesertim electos, quive rtiti sunt animam bonam, vel in quibus locupletior est gratia Dei; Qui tuae imbecillitatis conscij, episcopi sui curae , Perinde ac proprii patris,ac locum tenetis Dei de Christi,se sipote committunt, se in illum rehciunt, ac super illum sui salutis ii
gocium,animo propenso reponunt. rQuare licui istos,episcopus potissimum gestare debet in corade,ardens illos in dies,non secus ac filios charissimos, cum Paulo parturire, hoc est, plenissime ad Deum & Christum instituere, illis offerre ac dedicare, donec penitus formentur in eis; Ita & singularissimam illorum, ut par est, curam gerit, & solicitudinem.
at sicut tropice in scripturis,est gestari in alis, ita haud dissila ,
dr gestari in humeris. In cuius typu,ni fallor,& nota filioru Israel, non solum in ronali serebantur Aaronis, quod erat circa pectus, sed & in superhumerali, quod,ut uox sonat,serebat in humeris. Qui uero horum de numero non iunt; Nempe quibus non facile est suadere,& per hoc,ualde difficile est,eos ad Deu, & Christum perducere, quippe qui non solum egent minis , sed baculo, imo fulmine & tonitruo, ab episcopis probe prudeterq; superintendentibus,tandem urgendi sunt machinis praeceptorum, excomunicationum,& id genus censerarum; Vt saltem quos non trahebat charitas timor extimulet,&petna compellat. Vt& implea