장음표시 사용
211쪽
AD IVCIVM Bet IVLIANVM Epis Coros. inab apostolicis regulis non recedatis, sta comunem uitam ducentes,& scrupturas sacras redis intelligentes,quae domino stant placita, uos ea salubre adiimplere satagatis,ut oratione assidua ina dei gratiam merueriti tunc sine suspicione mali inter uos uota possint celebrari aestiva. Deus aute pacis sit caomnibus uobis, Amen. ARGUMENTUM SEQUENTIs COMPENDIO LiDIvi CLEMENTIS, PER IO. SICHARDUM. Commodum cum iam Anaclis epistolas adornarem,bona semina in istud conipendiolum Clementis, praeter spem aliud* onamino agentes incidimus. Et liacet dolerem tam sero eius facta copiam, nimiructa fueram sine dubio delaturus primas,si in tempore contigistet fratulabar tamen mihi hae selicitatem,quaeritam ali
no tempore,ci cum iam uix esset locus reliquus, casu esset obiecta,cum tale ego nihil cogitatum. Nam incunabula,ut ita dixerim, totius fidei trarit,aαν ab ipsa infantia Christianismo destinatum edocet, nec sere quic* Madmonui ne dignit, in quo notanquam inamoenisma diuerticula excurrat.Quamobrem eum ubi* diuina quanda cum summa pietate eruditionem com unactile uideatur, hic ita me deus bene amet seam in uincit. Alis urenam aliquando fiat, ut iussis quorunda neruis,quibus nunc pera strepunt omnia. longum ualere, illa malint Christianae fidei candidare admirati, una de re meliores ne aula uero doctistres euadere poterunt.
fieri breuissime deis iptum a diuo CLEMENTE, -- RV FINO Aquileiense interprete.
OENITEM IN I,8 ueram agite monstentiam. Omnes eram homines qui Christiano censetitur uocabulo,patrem Sc filium 8c spiritum incitum, unum deum Sc dominu uerauciter credere confiteri, m* tota mente, & toto corde.
da summopere oportet.Fides enim &dilecitio ocius bonitatis visendamens νυ tum sine fide autem placere deo nemo poterit. Christo itaque resurgente,& tinomai ascendente in coelum, misses me spiritu. colata apostolis scientia linguarii, adhuc in uno in, siti 1 in lum,quod fidelis nuc tenet ecclesia,unusquis O misit dicendo, condideriint,in discedetes abinuicem, hanc regula per omnes sentes pra carent. Summam em totius fidei catholicae remasciites,in quare integritas credulitatis ostenditur.5 unius dei omnipotetis,id est sania tri, sumittacta. nitatis aequalitas declaratur,&mysterium incarnationis Ru det,qui pro sidust humani generis a patre de clo descedo,de uligine nasci dignatus est. Aordine,uel quando mortem pertulerit, quomodo sepultus surrexerita 8c in carne ipsa ad coelos ascenderit sed dexterain patris mederit,& iudex ueris 'turus siti; qualiter remissionempeccator acri baptis Merenatis Gruleo
212쪽
est,&resurrectionem humani meris in eademcame in uitam aeternam sumram, sic docuerunt:Symbolum enimgraeceamne collatio dicitur, quod hoe praedi stitatisti apostoli, inter se per spiritumianimi insalubriter, ut dii iii est. condiderunt,dicituruindicium,quod per illud isqui redie crediderit, indiscatur.Ergo cuneiis credentibus,quae continentur in pravito symbolo, sala animam,& uita perpetua bonis actibus praeparatur. Et quod in primordio eiusdem symboli prie nitur: Credo in deum patre omnipotentem, praeclarum fidei testimonium N fundamentem in prima fronte mostratur, quia salauus esse poterit, qui recte credideritaCredere em oportet accederem ad deli. quoniam corde creditur ad iustitiam re cosesso fit ad salute . Unde ait pro pheta: Credidi,propter ω'loquutus sum.Et illud: Iustus extaeuiuit. Et ias credideritis non intelligetis.Ergo sane in rebus humanis nullum opus incipiatur, nisi labor omnis adesse quin uenire credatur, unde credendii est in destia quo tam praesens uita,quam futura tribuatur . Deus auteappellatio e ibis statae sempiternae siue timoris diuini, igitur deus sine principio ne fine sim,
plo,incorporeus,& incomprehensibilis. Patrem autem cum audis. agnosce
quod habeat filium ueraciter genitum, sicut posscsses dicitur qui aliquid posissidet,&dominus,qui habet cui dominetur. Deus ereto Patre, secreti sacrame, ii uocabulum est,cuius uere filius est,uerbum, d spe v,Sc character.&iniago uiuens patrἰs uiuentis,in omnibus patri similis,eiusdem naturie, R in diutinitate cenitus,& aenitori per omnia coaequalis. Nec quaeratur quomodo venuit filium, quod es angeli nesciuti Uphetis incognitum est, unde illud dictuῖΞ enerationem eius quis taurinit. 'quam secrctam originem v proprio filio nouit ipse sellis,qui cenuit.Nec anobis deus disciatiendus es Dd credendus,qui in nobisipsiis nescimus quod labimus, quomodo sapientia,inuenium, Tmaellectus,constituo,aut mens nostra generat uerbum. Sed sussicit nosse, quia lux genuit splendorem, simiait propheta: In spledoribus sanctorum, ex utero ante luciferum genui te. Et illud: Hic delas noster,& non reputabitur ab ter ad eum,& post in terra uisus est,& inter somines conuerianis est. Ussi. Fre oro deum unumquenq; ex toto corde.& tota anima, ut metau est, &tota sortitudineoportet,& proximum tan tanetipsum respondinae domis no cuidam scribari ac dicae:Primum omniu mandatum est: Audi Israel dominus deus tuus,deus unus est Et diluta dominum deum tuu ex toto corae
de tuo,N ex minanima tua,& ex tota me tua,& ex tota uirtute tua. Hoc est
primum mandatu. cundum autem simile est illi: Diliges proximii tuu tanc teipsum. ius horum aliud mandatumno est quod maius est omnibus limio stomatibus& sacrific s. Unde& in ueteri testamento scriptum habet: Quod tibi fieri no uis,alteri ne seceris.Et dominus altis nia quam uni utilius,ut faciant uobis homines,&u facite illis similiter.Quibus utriis mandatis per unu malitiacompescitur,& per alterum benignitas propagatur. ut ne insum quis inserat, sed bonum impendat: imu ut caueat laederesecundum uinorit numpi a stare.Siminis aueni quem uides non diligis,deumque
213쪽
DA FIDE ET ORDINE CHRIsTIANOR M. non uides,quomodo potes diligere Stic ea docet nos exercere cura nomet, 8c sic diligere nos,ut non negligatur dilectio proximi, quia dei dilectito morti paratur, licete Sapicti a. Valida est dile fila ulmors,idcirco quia sicut mors uiolenter separat anima a corpore in dilectio dei uehementia sui, debet semis rare animam amui dano& carnali amore : qui enim,inquit dominus, diligit me andata mea seruabit. Nam qui dei praecepta c5temnit,deum no diligit. Vnde is iptum est: Nolite putare quod maneatis in dilectione mea i no serisuaueritis praecepta mea,necp enim regem diligimus,si odio leges eius habite, rimus.Ne etiam ex toto corde poterit is deii diligere qui notitur eiv pro ximum carere dilecitione,quia per dilestionem proximi,peruenitur ad chari tatem CHRISTI . quoniam, ut praemissum est, his duobus praeceptis, tota
lex pendet phetae. Docibiles ergo, qui persecti docti non sinat ad haec peris agenda oportet omnes esse,ut & ipsi docili sint, & alios prudenter instrum. N persecte possint docere,iuxta tametem prophetam, qui ait: Populus autestiens deum suum,obtinebit& ficiet,& docti in populo docebunt plurimos. Omnes docere promptos,ut etiam iam dictii est, qui docili sunt,esse oportet. sed sacerdotes dociliores caeteris in populo necesse esse dicebat, quia si caecus
caeco ducatum praestet,ambo in foveam cadiu.Sacerdotes uero sal terrae, &mundi lumen dicens,praxipiebat ipsis praecaeteris in splendore operum pastrem glorificare deum, de quibus dominus ait Beati estis O maledixerint vobis.& persequuti uos fuerint.&dixerint omne malum aduersum uos neuentes propter me. Pudete& exultare,quoniam merces uestra copiosa est in coelis. sicenim persequutissium prophetas,qui suerunt ante vos. Vos estisses terarae, quod si salevanuerit,in quo salietur. id ad nihilum ualet ultra nisi ut rasmittatur,&conculcetur ab hominibus.Non potest ciuitas abscodi supra m tem posita,neo accendunt lucernam,& poniit eam sub modis,sed supra canis delabrum,ut luceat omnibus qui in domo sunt,ut Qv ingrediuntur,lumen iudeant. Sic luceat lux uestra coram hominibus, ut uideant bona opera uestra.& nificent patrem uestrum,qui in coelis est. Episeopos autem per singulasciuitates,ad quas ille non miserat,& doetas,& prudentes sicut serpentes im, Hic in sicut columbas, iuxta domini pricceptu nobis mittere praecepit, etiam tacere iam coepimus,& domino opem serenae,sicturi sumus. Vos auteper uestras dioceses episto ri sacrate, re mittite, quia nos ad alias resones,
quod ipse iussit ere,curabimus. Aliquos uero ad Gallias, Hispaniasin mitis timus, quosdam ad Germaniam &l taliam at* ad reliquas gentes dirime
pimus. Ubi autem semesores & rebelliores rates sere cc ouerimus, illuc dirigere sapientiores N seueriores necesse duximus, qui quotidie no ce udiuitia seminare semina,& multos CHRISTO domino lucrari,&ad reditam fidem,& uiam uertatis perducere,ut plures manipulos domino uisant praessentare. In illis uero ciuitatibus in quibus olim apud Ethnicos primi flami heseorum, atque primi Iegis doctores eiant, episcoporum primates poni, Puriarchas ordinauit,qui reliquorum episcoporum iudicia,& maiora,quos
Fero tompis ulmis docti re indigeteri
214쪽
αs m VI CLEMENTIS COMPENDIOLUM ties necesse s ierit negocia in fide agitarent secundu dei uoluntatem,scut com m tueriit sanisti apostoli,& ita.ut ne quis iniuste periclitetur,definirent. In illis his , , ayuem ciuitati laus, ii quibus dudu apud pracdictos erat Archissanaines. tuos .
tamen minoris ducebant quam memoratos Primates, archiepiscopos institui . . praecepit,qui notamen Primarum,sed Archiepiscoporum Hierentur nomine.Episcoporum quo p iudacia,ut superius memoratum est,& maiora ecclessiarum negocia. si ipsi reclamauerint,aut fortassis aliquem timore , authos,aut
illos suspeeios habuerint,ad iam dictos Primates seu Patriarchas, ne quis uisi, Quia elui ramenter periret,irassent iussit. In singulis uero reliquarum ciuitatu,singulas Duibus m &non binos uellem , aut plures episcopos constitui praecepit. insi Phrus sin- malum,aut Archiepiscoporum, aut Metropolitanoru nomine. quia matres e Fri ' emitatum non tenent,sed episcoporum tantum uocabulo insignirentur,quosiniam nec inter ipses apostolos par institutio fuit,sed unus omnibus praelint. Hoc tamen praeuidendum instituit,ne in inllis,autcastellis, aut modicis ciuitatibus instituerentur episcopi,ne uile nomen eorum fieret.Episeopos ergo uisicem apostolorum gerere,dominum docuisse dicebat,& reliquorum discipulorum uicem tenere presbyteros debere. Et si quis aliquem ex his standescia iret, grauissimam illi poenam inferri deberi. Custos se inuicem diligere, & aduiuuare debere,S neminem ab adiutorio fratris se substrahere docebat. Homicidas uero & adulteros,&cussitos criminalibus nexibus implicitos,& eos ai*sis sorte aequales non essent,in illorum uexatione & accusatione .iubete do D mino, prohibebat: & no nisi acoaequalibus aliquid eis in Ti.quia discipulusupra magistrum esse aut ullam ei iniuria irrogare,nullatenus decet. Infames, quo* oes,& quos administratores lTu seculi non recipiunt,& cunctios illis subdii esse prau ipiebat,& cunctorii etia sacerdotu vita.superiore , sanciti remin, ac diureta a secularibus 8c laicis hominibus esse. Et spirituales quos
at sacerdote super carnales ac laicos semper constituendos docebat, quo nia pro minimo nobis esse debet,ut a talibus arguamur 8c iudicemur, uel alis. ωfinis . alio humano die. Maiores uero a minoribus,nec accusari nec iudicari ullateanus posse dicebat,quoniam non solum diuinas,sed Sc leges seculi hoc inhibeo
re constaret. nes em l m diuinarum sponte uiolatores, & sacra ii iii, stitutionum perturbatores,ecclesiastica indignos regula,& sancta comuni
ne iudicabat.Operatores uero earundem,eisin obediente inrisum ac carateroru honore dunos esse dicebat,unde S prophetas in testimoniti sumetvir Audite coeli Nauribus percipe terra,quoniam dominus loquutus est: Filios enutrivi & exaltavi. ipsi autem spreuerunt me.o ouit bos pos sere suuὸ Nasinus praesepe domini sui, Israel autem n6 cognouit in populus meus nolatellexit. Vargenti peccatrici, populo graui iniquitates ini nequam, fili is
sceleratis,dereliquerunt dominum alasphemaverunt sanctum Israes, abalie, mi sunt retroesum, super quo percutiam uos ultra addentes praeuaricati . nem, omne caput languidu, 8c omne cor moerens, a planta pedis us* ad uerticem non est in eo futitas. Vulnus S liuor, plagautumens non est circuli
215쪽
DA FIDE ET ORDINE . C. HRIsTIANORUM. 2 gata,nec rata naedicamine,nem ista oleo.Terra uestia deserta, ciuitates ueibae igne succenta. onem uestram coram uobis alieni deuorant,& de labitur sicut in uastitate nostili,& derelinquerar. Uae,inquit, quida ius bonum malum.&malum bonum, ponentes tenebras lucem,& lucem tenebras, poenentes amarum in dulce,& dulae in amarum. Propterea captimus dii tus est populus meus, quia non habuit scientiam. & nobiles estis interieruttime, &muhstudo eius siti exaruit. Propterea dilatauit insemus animam sitam. & aperuit os suum abis ullo termino, & des dunt sortes eius 8c populus eius, resimi es gloriosi , eius ad Ei,& incuria abitur homo,& humiliabitur uir. 5c oculi sillimium deprimetur.&exaltabitur dominus in iudicio, & dominus sinctus lanetificabitur in iustitia. males spiritualibus resistere prohibebat.& de his qui ceruices sitas contra metsistros & sotiores suos erigebant,inex, emptu adducebat: Detracta est ad ii ueros stiperbia tua, cecidit cadauer tum mi sub te sternetur tinea, & operimentum tuu erunt uermes. Quomodoceacidisti de coelo Lucisci qui mane oriebarisetcorruisti in terra qui uulnerabas igentos si dicebas in corde tuo:in coelum ascedam. supra asti a des exestabo um meum,sedebo in monte testimenti in lateribus aquilonis : ascendam super altitudinem nubium,similis ero altissimo. Veruntamen ad insemu traulieris, in profundum laci, qui te uiderint, ad te inclinabuntur eo presbiciet: Nunquid iste est uir qui coturbauit terram,qui concussi regna,qui posititor .h bem desertum,& - eius destruxit,uinctis eius no aperuit carcere: Ebrie . tatem oppido prohibebat,ebrios, corpore S animo mortuos esse di de quibus &in exemplum aiebat. Vae qui consurgitis mane ad ebrietatem scistis dam,& potandu usipad uesperam,ut uino aestuetis.Cithara,& lyra,&tympanum,& tibia,& uinum in conustaths uestris,& opus domini non respicius,& opera manuum eius non consideratis.Et iterum: Vae qui potentes estis adhibendum tanum,& uiri series ad miscendam ebrietatem,qui iustificatis ima pium pro muneribus,& iustitia iusti auferiis ab eo. Propter hoc sicut deuourat stipulam lingua ignis.&calor flammae exurit,sic raclix eoru quasi fauilla erit,& germen eorum ut puluis ascendet: abiecerunt enim lege domini exeraciti.& eloquium sandii lsraes blaspheniauerunt. Ideo iratus est furor domi, ni in populo suo,&extendit manum sitam super eum,&percussit eum,&conturbati sunt moles,& tacta sunt morticinia eorum quasi stacus in medio plaatearum. In omnibus his non est auersus furor eius, sed adhuc manus eius exarenta.Nullum etiam presbyterum,in alicuius epis rapi parrochia aliquid age,
re debere abs* eius permissu uolebat, sed & cuneios presbyteros propriis episcopis in omnibus abis mora,instituente domin obedire. Nullum item aliena concupiscere aut praesumere eorum, Et unumque ν suis sibi ψ comi.
sis contentum abire oportere.Neminem etia quicquam alteri facere, nisi O sibi uellet fieri,instruebat. Suidhim quo pecclesia immaculatam, omneati a Gin Modiauare debere euagelizabat, ius claues miscopos nominabat, ipsem habent sumpraesepi
potestatem clauia coetu,& aperis portas eius,quia claues coeli saeti sunt;
216쪽
H qui eos tangit, tangit pupillam oculi eius. Et quantam a dignus sit is qui
eos indalizat,ipsum dominu docuisse dicebat,ubi ait: Qui scandalizat unude pusillis istis qui in me credunt,expedit ei ut suspendat mola asinaria in col. Ioesus,& demergatur in pres du inserni. Vae mundo ab scandalis: necesse
enim est ut uciliant scandala, runtamen vae homini illi,per quem scandalu. uenit.Si aute manus tua uel pes tuus scandalizat te, abscide eum & proiice abs te: bonii est tibi ad uitam ingredi debilem uel claudu, quam duas manus uel duos pedes habentem,mitti in ignem aeternu.Et si oculus tuus Burdalizat te. erue eum N prohoe abs te: bonu est tibi unum oculu habentem, in uiam inistrare, quam duos oculos habentem, mitti in gehennam nis. Videte ne iritemnatis unum ex his pusillis. Ame dico uobis,quaecun palligaueritis sume terram,erunt alliPta 8c in coelo: & quaecun p solueritis super terram, erunt seluta es in coelo item dico uobis,quia si duo ex uobis consenserint stiper teris ram,de omni re quacun* petierint,iat illis a patre meo, qui in coelis est: ubi
enim sunt duo uel tres cong ti in nomine meo,ibi sum in medio eoru . Et iterum per prophetam loquitur,dicens. Expauit, inquit, sum super hoc, Mhorruit amplius uehementer dicit dominus: O intolerabilem mal itatem, d linguam iniquitatem loquentem cotra deum,& mentem in altitudinem cornu extollentem.Et iterii. Impone homo tuae linguae ostiu 8c sti am,oesia coris Eeelisis. nu in altitudinem extollens,& loquens iniquitatem aduersus deum N proxis D mum tuum. Quous insultas patienti CHRISTO&fratribus. Sic aute precantes in istres,& percutientes eorum infirma conscientia in CHRISTUM grauiter peccatis,& res iudidio inini, inlimes iniciemini,& iuste expellemiani.Et item per prophetam loquitur,dicens: Vos aute sacerdotes domini umcabimini ministri dei uestii Micetur uobis Fortitudinem gentiu comedetis,&ingloria eoru superbietis. Pro confusione uestra duplici5c rubore.laudabin patrem corv. Propter hoc in terra stia duplicia possidebunt,& laetitia sempiaterna erit cis : quia ego dominus diligens iudiciis, & odio habens rapinam in holocaustu,& dabo opus eoru in ueritate,& foedus perpentu seriam eis restietur in gentibus semen eoru , N permen eoru in medio populoru. Omnes qui uiderint eos cognoscent eos, quia isti sunt semeia cui benedixit dominus. Ludes gaudebo in domino.& exultabit anima mea in deo meo,quia induit me uestimento salutis,& indumento iustitiae circumdedit me,quasi sponsum decoratu corona,& quasi sponsam ornatum monilibus suis. Sicut enim terra
proseri germen situ,& sicut hortus seme seu germinat, sic dominus deus geriminabit iustitia. N laudem ramuniuersis gentibus. Eos autem a solo dominO,aut iudicando aut remouendos, & no ab alisis, idcirco astruebat,quia sui hant,& no alterius. Et quis est, qui alterius iudicet seruu c nam si ista non pa/tiuntur homines,nec dia deoruβc dominus dominantiu haec ullatenus pati tui Vnde N prophetas eius rei testes pferebat, per quos dominus loquitur. dicens:Ecce excoxi te,sed no quasi argentum, elegi te in camino paupertatis.
propter me saei. m,ut nobias oneri& gloriam meam teri no data. M u
217쪽
DE FIDE ET ORDINE CHRISTIANORUM.
me Iacob & Israel,quem ego uoco. o ipse, primus,& ego nouissimus.
cabo eos Zc si sunt simul Me insulae ex Stabunt,& brachium meum sustunebunt. Salus autem mea in sempiternu erit.& iustitia mea no deficiet. Audiis
te me qui scius iussis,populus meus,lex mea in corde eom. Nolite timere obsprobria hominum,& Clasphemias eorum ne metuatis.Sicut enim uestimen, nam,sic comedet eos uermis,& sicut lanani ac devorabit eos tinea.Salus autemea in sempiternum erit,& iustitia mea in meratione generationum. Et iterrum: Abscondita est uita meaa domino,& a deo meo iudiciu retabit. Nun, quid nescis aut non audisti Deus sempiternus, deus qui creauit terminos terem non deficiet, neo laborabit, nec est investietatio sapientiae eius. Quidat lassis uirtutem,&hs qui non sunt,ibrutudinem Oi robur multiplicat,Deficiet pueri & laborabunt iuuenes in infirmitate dent.Qisi autes rant in domi ninmutabunt sertitudinem,&asluiment pennas sicut alitiae. Current &n6laborabunt,ambulabunt&non deficienti Transrat ad me insulae,&gentes in tent fortitudinem.Accedant,& tunc loquantur simul ad iudiciu propinquo
musaeos autem clin illos uexant,aut amovere,aut damnare nitum dominuspeeprophetam damnat,& uis ad sisfactione eoru, etiam ecclesiae damna,
tos esse,clarat, i per prophetam ait:Talia elegerunt inu's suis,&inabos na. . minationibus anima eorum desediata est. Unde α ego eliga illusiones eoru.& damnationem adducam eis,quialminatus sum eis,& non audierunt, cearunt* malit in oculis meis,&quae nolui elegerunt. Audite uerbii domini Uii 'tremitis ad uerbii esus,dixerunt fratres uesiij odientes vos. 8c ab ictetes proupter nomen meu, orificetur dominus,& uidebimus in laristia uesitia, ipsi autem confundentur. Non enim laborabunt seuma in conturbatione pra es
, quia seme benedictionum domini est. Anis clament ego audia. & ad huc illis loquentibus ego exaudiam. Ad glorificandu se& diiuna mandata se,
minanda & euangelizanda,eos dominus eligit,& no ut prohibeatur aut peris turbentur,quoniam qui eos hodit,eum hedit cuius I tione fungutur. Prae, dicare suggerebat eos assidue,& mandata domini sine interia mone annuit, clare,opera eorum bona,coram hominibus monstrare.& conscientiam bo nam cora deo habere,omne principesterrae &cunditas homines illis obe, dire Nopita sua submisere,eorumin adiutores istere,ut omnes pariter L h- ώdeles &c peratores legis des monstrarentur, ne de eis dicatur : Consendi turherubescent nes, qui pugnantaduersum αβ eruntquasi non sint.Et peribunt uiri qui contradicunt licii, quaerens eos. & non inuenies uiros reis helles tuos,&erut quasi no sint,meluti consumptio hominis, bellates aduersim te. nes rioqui illis contraueniunt in damnatos & infimes usque ad satisfiuctionem esse uoluit,& si non conuertantur,liminibus ecclesiae extorrus esse praecepit. Homicidiorum uero tria genera dicebat ubisicin i urem esse. Nam sicut homicidae interficiliores fratrii. ita &detractores si ami, e strabunt.
obediemes,homstidae sunt,quia&qui occidit,& qui odit fiatrem suum,
218쪽
3χ DIVI CLEMENTIs COMPENDIOLVM C qui detrahit pariter homicida esse monstrat scriptura. Omnes etiam ἱ caris
naturiis desidems, quae militantaduersus animam abi nere.& honam e iconuersitione ac innocente,omnibus monstrare postillabat,& ex corde cunctos attentius se inuicem diluere,& uera istemitate inter se habere. Quo tidiana uero illius medicatio circa reliqua diuina mandata, haec est, quam ad . eius praeceptum,etiam tibi stater charissimes nificare curaui.Bonorum,in quit,operum inter caetera Mina acta ocia sinu, quantum unusquis sapit. l . Npotest totius intimi cordis, ut priora fium est. visceribus deum diligere,&proximum uelut seipsum; negare seipsum sibi, ut IESUM CHRIST ubi dominum nostrum sequatur,& nihili estis amori praeponere. Veritatem corade & ore profiteri .& tota spem suam deo semper comittere. Actus uitae strae omni horacustodire, Sc eum in omni loco deu respicere,firmiter seire. Comtationes malas cordi suo aduenientes nox ad C HRISTV M allider sacerdotibus domini manifestare. Os suu a multo uel pravo colloquio custodire. Et uerba uana aut mendacia no dicere. quia os quod mentirur, occidit anima. Verba diuina libenter audireΔ sacerdotibus suis obtemperare, obedietes esse.Praedicationi &orationi ac lectioni se ueter incumbere,&eleemosynas
ueras perficere. Desideria carnis no amare,nec propria facere uoluntate. Boani aliquid in se cum uiderit,deo,n5 sibi attribuere. At malum, a se tactum coisgnoscere,sibiq; ipsi imputare. Multu loqui no amare, sed custodire labia sua,
o ne dolum aut malum loquantur,diem iudicii timere, pelienam expauescere. uitam aeterna omni cocupiscenta desiderare. Non occidere,non adulterare. non uirium facere,non rem proximi compsere, non talium testimoniti diiscere, sed omnes homines honorare.Corpus custodire uanas , &caducas noample fit delicias. Ieiuniu S uigilias sanistas amare, pauperes recreare, nudos uestire.infirmos uisitare omios sepeliredi diligeter eorum exequias per gere, P eis p mare,& eleemosynas erNare, dolentes conseiari,& suis bonis remere,& a malis aestibus se alienum cere. Non esse superbii,non uinolentia
nec multum edacem,non somnolentum,non pum, non murmuratorem,no
detractorem, quia qui detrahit,non solum se, sed &multos alios occidit. iram
non perficere,nec iracundiae tempusreseruare, tu in corde non tenere, nec
pacem fusam praetendere, charitate non derelinquere,nec iurare, ne serie inperiurium,quod absit, incurratur.Malum pro malo noreddere, nec iniuria secere es fustam patienter tolerare. Inimicos diligere aledicentes se no
sis maledicere ed magis benedicere. N persequutione pro iustitia sustinere Castitatem amare,& nullii odio habere,quia qui odit fiatrem suit, ipse hinniacida es .Elationem fugere,zelum malu non habere,inuidiam no exercere nec o,ntentionem diligere, cum dise dantibus ante selis occasum in gratiam re dire,& dedes misericordia nunquam desperare,seniores uenerari,& mniores diimere. Episcopi,sacerdotes suos,ac cui iosreliquos ecclesiae ministros, at,
que omne plebem sibi csimis2m,uerbo diuino es mandato instruere,at disi gere,h Uomnes suos episcopos,cuomuuirtut in uri oculosam re.
219쪽
DB PIDE ET ORDINE CHRIsTIANORUM. quia oculi sunt illoru. eoru praxeptis in omnibus obedire, etiamsi maliter quod absit) agant,memores sancti illius dominici praecepti: duae dicunt, facite, quae autem faciunt sicere nolite. Ipsi autem episcopi si exorbitauerint, ab istis no stant reprehendendi uel a tendi,sed supportandi, nisi in fide erraue rint. Illi emo super istos sunt,noautem isti seper illos, quonia maiora minore nec argui,nec iudicari potest. Nullus se extollat erga doctores, ac magistros suos.quia discipuli supra magistruesseno debet, necu potest . Nullus uelit dici sua. bis antequam sit, sed prius fit. quo uerius dicatur. Praecepta domini. doctorumin ac magi ru,suis quotidie adimplere,& in CHRISTI nomine pro inimicisorare oportet : obedientia enim re humiliatio quae magistris exhibetur,dominoexhibetur.Timor domini delectabit,& dabit laetitiam&gaudium in longitudinem diem.Timenti deii bene erit in extremis c in die desultationis suae benedicerere. distatutis corde, qui nocredideriit deo. Nresistunt mandatis eius,& inobedientes ac contumaces sunt iis, qui eius lega, tione fianguntiu ,& ideo no protinuntur ab eo. Vae his qui perdiderunt suis rentiam,qui dereliquerunt uias rectas,& diuerterunt in uias prauas, & quid iacient cum inspicere eperit dominus: Qin timent dominii, non erimi in creduli uerbo eius: N qui diligunt illum,otamiabunt uiam illius. Qui timet dominu,inquirent quae beneplacita sunt illi: & qui diligunt eum, replebum tur lege ipsius. Di timent dominii, praeparabunt corda sua.& in conspectu illius sanctificabunt animas suas. aut timent dominum, custodient mandata ipsius.& patientiam habebunt usin ad aduentu illius,dicentes: Si poenitentia non gerimus, incidemus in manus dei,&no in manus hominu: secundum enim magnitudinem illius ac & misericordia eius cu ipso est. Uenite,inquit filii audite me, timorem domini docebo vos. Currite dum uitae lumen habeatis te tenebrae mortis uos coprehendanti iis qui uult uitam,& cupit dies uidere bonos frohibeat linguam suam a malo,& labia sua ne loquantur di lum dii irata malo,& iaciat bonum,inquirat pace Sc persequatur eam, quia oculi domini super iustos, & aures eius ad preces eorum. Vultus autem Momini lisper facientes mala,ut perdat de terra memoriam eoru. Propterea nos iste fieri si tequus & mulus quibus non est intellectus, sed laetamini in domino Nexultati iusti,& gloriamini omnes reii corde. Quia multi ueniet ab oriente & occidente, domino dicente, alia septentrione ac meridie, & recum,
bent cum Abra & Istac ia Iacob. Propter quod pater charissime, proomo .ut doceant attentius hunc pracdicationis ordine,& absolutionis diem. iit saluentur animae hominum, quae occulta dei uirtute, quem debeant dilue, re, prius quam doceatur, agnoscunt perum uero ratio, potestatiSarbitrio uniuscuius p permittitur,& hoc ipsbrum est proprium: desiderium uero h bere erga doestorem ueritatis,hoc ἱ patre coelesti donatum est. Sed salus in Q est, ut uoluntatem eius cuius amorem Sc desiderium, deo largitore, co co
220쪽
M. DIVI CLEMENTIs COMPENDIO LUMC ut sit unusquisi sui dominus noster dederit,perseetiis in ecclesia, mittens is ina diuina,ut de nobis no praed his ferino,sed ille dicatur quem alibi di
xit dominus nosteriIdeo,inquit,nobis do Bis in regno coelori similis erit ho , mini Ptrifamilias ,qui .sem de thesauro suo noua ς uetera. ullus ei iris Mit,impediat ordinem, aut locu occupet irrationabiliter, uel temporii peramutet uices,sed primo quae sit iustitia eius,quae uoluntas,requiramus, ut la nis operibus,ac dei 'tia repleamur.Deus enim ius qui recite sentiunt, & bo, na agunt,praesto est,quoniam illis manifestat seipsum: nam siquis uelit antequam aestus suos emendet, de iis requirere, quae non potest inuenire,stulta Minescax erit huiusmodi inquisitio. Tempus enim breue est,es inuidicio dei gestora caussa agitur,no quaestionii ideoo ante omnia hoc quanamus,quid nos,aut qualiter oporteat agere,ut aeterna uita con qui mereamur. Na si exiguum hocustae tempus, per inanes occupemus & inutiles quasiones, inanes sine dubio & uacili ab operibus bonis miremus ad deum ,ubi iudiciu operii nostroru fiet. Unaquae etenim res suum tempus habeto locu perum hielocus, hoc tempus est, meritorii secutu futura. rrant igitur per uiam manu datorum de & ab eoru,& praeceptorii domini institutis,&ά spiritus stam ditana non recedatur. Quapropter praeparandasunt corda nostra ac corapora, sancte mandatorii chas, suoruin episcoporu ac praedicatorii obedicuae D militatura.ut suae gratiae iubeat nobis auxilia ministrare, & fiigientes gehen, nar poena,ad uitae ualeamus omnes peruenire aeternam. Haec ita pater charissime Iacobe,ab ore beatissimi Petri iubentis excepi, tibi*.ut optans,inta mare studui,ut seruari omnia immaculata praecipias.quia ecclesiastica non oportet negligenter,sed dii later expleri ne ia. Haec ei praecepta n mo credat abs sui periculo neglige da,aut di inmulada,quia iudicio dei ignis adtemi tormeta sustinebit, qui ecclesiastica decreta neglexerit. Qui uero te at dierit,ut iusserat minister C HRISTI IES V gloriam accipiet. Qui aute teno: d. hi ae audierit, imo loquentem dominum per te, sesibi damnationem tacespiet. leme. Curandum uitur Nattendendii est nobis omnibus, ut quod perpetuum est expetet,& C H R I ST I msssionibus per patientiam participemus, atque rigni
eius mereamur esse conseries, Amen. IN PRIMAM EPISTOLAM AN AC LETI ARGUMENTUM, PER IO. SICHARDV M.
5'ir erre D. Paulus non ab re existimatiquam quiso suaedoctrinae habeat autorem. Nec ita multo sec Tertullianus, de prae ptionibus contra haer ricos,hoc plus elle cuim deferendum censet, quo saniore sit is,atin meliore nixus suae sententiae principe.Indeq; es e quod Clemente prosequi si pluris lacere debeat,nasi ut d binae suae instituta e Petro hausit,ita praerogatiuam quodamodo docendiabeossierit. At ita demum cuiuslibetecclesiae dignitatem euecolligendi, si qua lurimos autorum habuerit similes.Ea in re quis non uidet, Anactetum esse, qui cutae mente sit antiquior,quem hoc nomine uel maxime si picere debeamus. Eius em episcopatus, cui magna innocentia A is. annis priellat, cum in Domitiani cruentissimi