장음표시 사용
51쪽
γ. Pauli Sarrit. δ.flatuum imperii.
quentiores essent dioensitiones, ex quibus immensa pecunia in eam curiam conssuis: Et assignata sunt in cancellaria prosingulis remo, tiorisus gradibus preciae nam propiuquiotes compositiones facere debent. Iane ingentes, ubi praesertim coniuges vel diuites siunt, vel magnates, vel principes. H hoc 'vcvl dubio facit, τι leges ecclesiasticae talium nuptiarum prohibitiuae sint prorsus iniustaeae nullae. Non enim honestatem ac decentiam respiciunt, aut in reipsa aequitatem, se tam proprium lucrum: Nemo enim est, eui tales dispensationes negentur, in quotquot eas petunt, tot eis accipiunι, filo precio exbibito, imo ne a papa quidem po Gn. tur , Ied prostani in publico officio cuicunque accedenti ventiles. HL. VI. cap. Io. idem ita perorat: Si liceret Papae cum con salutis animarum reges deponere, iam breui idem po et ne causa. Persuaserunt initio Papae palpones O adulatores , posse eum in sacris canonibus cum causa dispensares quo tandem deuenit res' vi iam etiam sine causa, imo turpi ex causea, dispenset explenitudinepotestatis. Antonio succedat sARPius, qui in libro de henes is reae eccles p. ψta. Occasione temporum Innocentii IU. in haec erumpit verba: Et si auctoritas se potestin illa maxima, quam aula pontificia usurpabat. omnibus bovir valde displiceret, piae bat tamen ea maximopere plurimis ex clero ct aliis ad beneficia aispirantibus 9 propterdefectum requisitorum canonicorum incapa.
cibus. His nemo Episcoporum ex reuerentia cauonum audebat
conferre beneficia: Sed quod non audebant Episcopi, vi absque laesitatione faciebant pontifices, secure disen tes viduersin canoneso constitutionesectae sicas adhibendo formulas se clausulas e de
plenitudine potestatis. θι non obstantibus,quae hodie in omnibus Bullis beneficiorum inueniuntur, cum antea perpluraβ-cula plane erant incognitae. Atque hanc audaciam Us Papae obiecit Roberius Disi is Lincolniensir in epistola ad innocentium Inum. Quid multis p Inter centum gravamina, Norimbergae in comitiis caelari a Statibus imperii tempore resormationis exhibita. primum statim de abusu dispensationum egit. Ita enim Principes: Primum scilicet gravamen) versitur circa constitutiones humanas, quae dum dispensationibus Romae r dimuntur, omnem iniquisarem procreant O nos ne ro aere prii.
52쪽
IN IURE ECCLESIASTICO TAM VETERI, QUAM NOVO.
sani. Adeo scilicet omnis fere orbis de abusu isto conque
rebaturi . t vf. XXV. Nec mirum; dici enim non potest, quot Recapitula- quantaeue corruptaele rationem dispensandi in aula Romana tio deIoram tum peruaserint. Olim quidem Perrarae erant dispensatio- re eo anuis nes: at tum longe frequentissimae. Olim potestas dispen- rio iuspens sandi, ceu audiuimus, pars ipsius dignitatis Episcopalis habe- tionum mo-hatur,adeo ut eodem iure, quo quis Episcopus esset, etiam cir. d narum ea canones dispensaret. Tum vero pontifex Romanus tan . eum antiquam summus omnis spiritualis iurisdictionis arbiter, tantum quis. non adorari coepit,iamque precaria facta fuerat potestas& a papa in Episcopos derivanda, quae olim dignitati Episcopali sine ulla dependentia quasi propria habebatur, eique essentialiter
innexa. olim duae tantum iustae dispensationis causae erant, necessitas & utilitas communis ecclesiae. Tum vero Centenae u excogitari tum pro lubitu omnia tractari coepere. Olim nulla privatorum ratio habebatur, sed commune bonum S comis munis necessitas attendebatur. At vero tum utramque paginam faciebat scientia singularis, nobilitassanguinis, meritorum praestantia & quod caput estfavor Pontificis, quandoque etiam largitio, & liberalitas petentis, non propter bonum publicum amplius & ob publicam causam, sed unice ob emolumentum petentis priuatum. Olim Violatorum tanturn canonum venia dabatur: tum vero & violandorum. Olim lo.
cum obtinebat dispensatio, si quae sorte vitiosa praecessisset or-clinatio, aut si quod dubium existeret, de Clericis vel Episcopis ab haereti redeuntibus, quatenus in gradu suo suscipi, aut tolerari deberent, aut si quod schisma metuendum esset, G aut
su= PYRRHus co RADus, qui in opere suo id praecipue egit, ut Praxin dispensationum papalium hodiernam ex ipso Rom. curiae ATD, conciliorum ae decretalium papalium fanctionibus, Rotae Rom. δε- cisionibus, adductis tum ipsarum dispensationum, tum supplicationum pro iisdem variis exemplis authentieis, elucidaret, eiusmodi Causarum quatuordecim enumerat, quas vero allegarc nimis longum largi. Dissiligod by GOoste
53쪽
aut si poenitentiae rigorem temperare oporteret, aut si quae' alia circa disciplinam ecclesiasticam nascerentur incommoda, quae remissius agere iuberent. At ex nouiori itare multa alia accesserant dispensationis capita, nec canon sere erat, vel lex. vel statutum aut decretum pontificis. quod non tot dispensationibus suberat, quot syllabis constabat. Olim casta S sancta erat ecclesiae disciplina, neque nimia praeceptorum farragine. Obruta, neque etiam ob desectum illorum inopiamve nimis laxa. Tum vero subcinere statutorum novarumque indies serendarum legum ecclesia fatiscebat. Sed quo auctior erat Ca- nonum&lesum numerus, eo luxatior disciplina, ipsa quippe legum multitudine etiam dispensationum frequentiam post se
Mul jliea- g. XXVI. Exempla sunt in promptu. Et quod ad lebantur leges, ges quidem attinet, ecquis ignorat innumera illa matrimo. ut multipli. niorum Obstacula ex cognatione spirituali & legali, atque ex carenIuν ἀ- tot gradibus consanguinitatis, amnitatis, nec non publicae hostensuiones, nestatis, a iure nouo confictis, originem trahentia Z Quein id quo νο- fugiunt tot ciborum rerumque alias indisserentium interdi. kaιυν νariis Oa 3 Quis nescit Canones & decreta pontificum, sia per iura. exemplis. montis, votis, beneficiis N infinitis istis irregularitatibus multiplicata Z Ita vero omnino necesse erat, etiam dispensitionum frequentiam introduci. Quin eo tandem deuentum Audacia erat, ut Papa tantum non omnia auderet. In omnibus enim Pontificum Casibus, paucis exccptis, potestatem dispensandi is sibi arroeta. Rom.eorum. bat. V. sPECULAT. rubri de dispensat. dom. papae. Olim pa-que potestas tres etiam illas leges. quas ipsi condiderant, nonnisi diffici.
infrunita. lime relaxabant. Tum vero non canones modo&leges ecclesiasticae, sed & leges diuinae ipsae Papartim licentiae succumbebant. Etenim publica Doctorum doctrina extat, papam etiam contra ius diuinum posse dispensare. v. PRos P. FARINA C. tract. de inquisqv. o. n. II. Nec minus pro regula traditur, ei, qui a pontifice maximo legibar flatus es diuinis, apud DEUM immorralem satis cautum esse. c. non es X. de votis. so Di Nus L. I. de Rerub c. L p. IXI. Conser quae apud FE-Lici AN v Μ de OLrva in tria I. de foro eccles p. H. quaesi se
54쪽
IN IVRE ECCLESIASTICO TAM vETERI, QUAM NOVO. st utrum summus pontifex possit in voto es iuramento dispensare' .
restat. princ. c. an. n. I. R. statuunt, papam dispensare posse contra doctrinam cuiuslibet libri canonici & contra praecepta tabulae secundae. LAiNEZius quoque, Iesu ita rum Generalis, apud PETR. sv AvEM II. Cone. Triae L VIII. putat, per dispensationem papae liberari eum, qui coram DEO obligatus est. x Supposita autem hac doctrina, iam sacile capitur, quanta cxista non potuerit non consequi dispensationum licentia. Ita v. gr. historiae docent, quod EMANvEL, Rex Portu galliae, duas sorores successue: Rex Angliae HENRICvs VIII. ARTvRIsratris defuncti coniugem: Rex Siciliae, FERDi NANDus, sororem patris sui ioANNAΜ duxerit in uxorem, dispensante papa contra ipsas quoque, quales pontificii alias in his casibus admittunt, prohibitiones diuinas. Et quid de dispensationibus dicamus, contra leges & canones humanos factis 3 Heic vero omnia plane repagula conuulsa, valvaeque effractae erant
g. XXVII. Ipse ΗΕNR. SPONDANus ad a. I47ἶ. memorat, Infinitus Hisquod si xTusIU. Arragoniae Regi, pro spurio suo seXenni Ar- spensatio. chiepiseopatum Caesar-Augustanum petenti, Publica dispen- ωκα eisea sationis Bulla annuerit. HOHINGEnus vero in biv. eccles seper huma-G i P. VII. nas numea M Sueereuerunt hie belli flosculi ex infausto illo dogmate de absoluta
atque illimitata pontificis Rom. potestate. Huius enim beneficio Papa quiduis e quouis elicit,nec est,qui contra hiscat. Imo vero iubente ista scelera in virtutes transeunt, quae in aliis simonia est, in papa liberalitas vocatur. Hinc & Iou. DAMHO ER in Praxi r. Crim. c. s. n. O. tam impudens est, ut scribat: Papa non dicitur committere fimoniam,
si confert beneficia vel dignitates accepta pecunia, quia Papatus es σε solatur. aut sanctum facit, aut sanctum recipis, re licitum es Papae
mum specimen foedissimae dispensationis, quae dissipatio verius diis
55쪽
11 SECTI CAP. II. DE HISTOR. ET FATIS DIS ENSATIONVM, i P. VII. prolixus admodum cst in recensendiis variis dispensationum, super aetatis desectu, natalium maculis, homicidiis, duellis, bellis &c. iactarum exemplis. Scilicet nihil olim te .gibus tam solide conserruminatum fuerat, quod auro & argento non potuisset iterum perfacile diliblui. In primis vero ante & sub tempore Ruformationis sortiter ingeminari Poterat triri saera fames, quid non mortalia cogis Pectora' Irrefragabalis clarissimaeque probationis loco inseruire poterit famosus iste laxae poenitentiariae libellus, de quo CLAvD. EDEN Rus epist. ad Tit. c. I.p. D. Proseuι, inquit, ct in quaestupro mererris edet liber palam ac publice impressus O hθdieque, τι olim venatis, taxa Cameraeseia cameliariae Apostolicae inscripιus, in quo plusscelerum discas licet, quam M. in omnibus omnium visiorum sammisis Osummariis- ει plurimis quidem licen.
tia , omnibus autem ab stiuo emturientibus propos ita- Parco no. minibus Nam quod ait, nescio quis, :
Nomina sunt i o paene timenda sono. Lucem iste liber prirnum vidit Lutetiae Parisiorum, a nostris
iam aliquoties in Delgio recusus Iunc vero si euolaus, con-nupeas oportet ad infrunitam curiae Romanae, quam illa di spensationibus excreuit imoniam. Haec etenim taxa tolerabili Pretio venum. exponit causias quascunque matrimoniales, Iudaeis crigendi Synagogas libertatem, licentiam suscipiendi omdines corpore vitiatis, male promotis, illegitimis, irresu laribus, bigam is,bel latori bus, violantis, perculIbribus &c. Eadem aere veniam addicit homicidis voluntariis,casualibus, necessariis, nec minus presbytericidis, laicidis, parricidis, uxori. eidis&C. haereticis, Sitnoniacis, carnaliter lapsis, bc tandem quibus non ps. XXVIII. Supersiunt temporae, quae a reformatione Lua HERi ad hanc usque aetatem nostram pertinent, duci
catur legum canonumque, qua pontifices Regesque uno eodemque Dauitano salutis cliscrimine implicentur. D litigoo by GOogic
56쪽
INIVRE ECCLESIASTICO ΤAM VETERI, QUAM NOVO. 33
nempe secula, proxime elapsa, e quibus & ipsis quoque sata dispensationum in ecclesia enarranda restant. Studebimus vero hic breuitati, & tribus, quod aiunt, verbis nos expediemus.
g. XXIX. Ecclesia post reformationem in dual artes Et primo scissa est, in ea φ, quam hodia ROMANO - CATHO- quirim in LICAM, & alteram, quam PROTEST ANTI Vnum Ecclesia Rocamus. Prima ergo quaestio Ecclesiam Romanensium tan- mano ca-git, atque de hac quaeritur, quaenam dispensationum lacies ibolica. in ipsa remanserit, atque etiamnum obtineat, post resorm
tionem l Heic vero distinguamus necesse est doctrinam a praxi. Doctrina pontificiorum de disipe attonibus hodierna Iudisum dein concilio Tridentino extat. Ibi emus Uf. XV. e. XVIII. cidi comitio Trica dispensationis rationem modumque a pleno patrum conseς dentino. su ita sancitum legimus: Sicut publice expedit figis vimulum quan- An praxisisque relaxare, utplemus,euenientibur casibus σnecessitatibus, prω hodierna e rerumnisilmilitate Iatissim: Sie frequentius lege oluere, exemplo - iux decretoque potius, quam certopersonarum rerumque delectu petentibus im sit conformico ere,nilalivdest, quam unicuique ad fges traπgrediendas adratum aperire suapropterficiam viuuersi, sacratissimos cianones exacte ab omnibus, is quoad eius fieri poteris, indistincte obseruandos. uuo surgenrivsaque ratio se nugior quandoque utilitas Postula--Wint,cum aliquibus dispensindum esse: ideo a cognita oesumma maturisate atque ΝR. gratis a quibuscunque.ad quos dispensatio pertinebit, erit praesiandum aliterquefacta dispensitiosurreptilis
censeatur. Fateor,egregia haec patrum Tridentinorum effata esse, nec aquoquam facile reprobanda. Et putares sane, longe aliam nunc E Iesiae Romanae faciem obtinere, quam qui dem illa superioribusiaculis visa est. Adeo scilicet abusus dispensationum in hoc decreto rescissus videtur omnis. Agnouerum sine dubio patres Tridentini, aut ecclesiae disciplinam ruituram prorsus omnem, aut abusui dispensandi, quo vehe menter ista pessiun dabatur,medelam afferendam esse. Itaque& decretum ditidianciuere. At vero plura in eodem Promit luntur,quam in ptaxi hodie servantur. Provocamus hunc in finem ad laepius citatamtraxin PYRRHi coRRADI dissensoιoriam Vt
57쪽
SECT.I. CAp.II. DE HISTOR. ET FATIS DISPENSATIONU,
&adpraxm eiusdem Beneflciariam et)Proilocamus ad Datariam ct Poenitentiariam, Curias Romae celeberrimas. Ρrouocamus ad Bullas inde quotidie euolantes. Exempla sunt odiosa alias ingenti statim numero, etiam ex nouellis publicis, iisque recentissimis, afferenda. Illud unice adhuc notamus, hodie quidem Episcopis Romano Catholicis non omnem dispen-land secultatem ademtam esse, Cum dentur casus, in quibus etiam inconsulto pontifice dispensare valent. Verum, vitaceam, saltim minoris momenti negotia Episeopis res icta esse, in eo certe ratio dispensandi hodierna a Drisca illa longissime differt, quod quicquid iuris adhuc possicient Episcopi, id omne solius pontificis Rom. India entiae & concessioni acceptum referri debere curia Romana censeat. Deinde tot sibi casus papa reseruauit, Vt nimium quantum limitata fuerit eorum facultas dispensandi, ut adeo praesentis seculi dispensationes vel nihil vel parum differant ab iis,quas l. XXIII. ex corruptissimoruin temporum statu allatas cum primitivis comparauimus.
Meuηδε in ρ XXX. Quod denique V.)protesantium ecclesia1 con.
Ecclesia pro- cernit, illae, uti in domina, ita & in disciplina magnam otesamium, innino mutationem subiere. Et quemadmodum in genere cuius Iarior ius circa sacra inter Protestantes ad genuinos suos fontes re- doctrina uocatum,longe aliam a priori sermam induit, ita& ius dispen. pa curicis sandi nova prorsus fasis comparet Nimirum exsaniori pro Anuun testantium doctrina ius dispensandi unice ad eum pertinet, ad quem etiam ius majestatis. Cum enim ius circa sacra peculia. re iusta DEO Episcopis tributum, non sit, nec princeps etiam alis,quam supremae potestatis virtute summum in ecclesia Re gimen administret, ius dispensandi non minus, quam omnia . , reliqua iura, ab aliis incongruo vocabulo Fpsopistia die aper ipsum tanquam principem Vi summi, quod obtinet, imperi exercentur. Nec opus Proinde est, eum in sacris dispensantem vel ut Episcopum, Vel etiam ut Papam considerare. Quanquam enim iste opalio pariter allae iscopatia iura seu Prodiit haec ipsa volumine peculiari.
58쪽
interritorio suo exerceat, haec ipsa tamen non ut papa aut D scopus exercet, sed visummus impra ans ac princeps, qui ppe cui soli competit iura Maiestatis, quorsum & iura circa sacra pertinent, exercere. Atque haee demum verior rectiorque Pro. testantium doctrina est, multis quidem antehac difficultatibus
obsepta, a Magni f. DN. PRAES im tamen in variis huc usque editis tractatibus egregia euolilia a tota roborata. Vid. eius itu ecclesprotest L. I. tis.sι. Oitis Parochiulesin. I. cap. 2Iqq. Loquimur autem hactenus de imperantib3s protestantium in genere, nulla imperii Romani peculiari habita consideratione de huius, qui pipe principibus statibusque speciati in aliquid sub initium cap. II. Sect. II adiecturi. I. XXXI. Soli igitur principes liquh, quos ceu impe- Italice sotirantes in re publica veneramur, sublimi iure dispensandi prinὶipes, ii- gaudent. Exulat imperium hic omne sacrum. EXulat di que, quos stinctio inter iura politica & Episcopalis. Exulat respectus du' em imperan. pIicio personae principi affictae. Contra asseruntur Principi, ses uenera quae sunt principis: reuocantur ad sacratiis mam eius male' mo=, statem, quae sunt maiestatis, iamque jure postliminii redeunt mitisis di.
ad ipsa in, quae olim papa&Episcopi cum erincipum iniuria ad spissisHst traxere. Verbo: idem hodie iuris dii pensandi In negotiis laudo . ecclesi s ir sons cst, qui ct in ciuilibus. Et quemadmodum μpotest.item serendi leges & condecidi statuta Ecclesiastica imeter simum principis regalia reserimus : Ita etiam ius dispensendi siue in rebus politicit, siue in ecclesim cis ex eodem fonte derivamus. Nec est, quod dicas, ita vero disciplinam protestantium modernam mirum quantum a primitiua ista discederonc disiarre. Vtut enim fateamur esse aliquam inter utra que dissimilitudinem: primo tamen doctrina nostra Euangelio Christi, saccie reuelationi, sanaeque rationi conuenit. Deinde praxis ccclesiae primitiuae norma & mensura princ pum nostrorum veι ideo esse nequit, quia alia hodie ecclesiae Ocios, alia, si statum externum spectes, sorma & figura. Olim ecclesia ab infidelibus principibus opprimebatur: hodie ia fidelibus gubernatur. Olim principes propterea iUS suum
circa sacra negligebant, quod & ipsa sacra cordi non habebanE: Hodie
59쪽
SECT. II. CARI. DE IURE DISPENSANDI IN NEGOTIIs Hodie principes cum cura religionis,vel maxime etiam iurium suorum curam suscepere. Denique etiam dubium non est, eundem olim iuris circa sacra habitum suturum fuisse, siquidem & idem Ecclesiae antiquioris habitus suisset.
Go dicendorum. s. r. ab ollectirpe ita, is ciuitis so- tari facultate dispensandi gau- eras. S. 6. dent, ingenere sant emlibet impe-l uantum adciuiles, inspensat pris.
rantes. s. a. ceps circa 3us velconstιtutum, vel SPrelasim in imperio Romano tW, νiolatum. s. 7. quin s nobiles ammedati. f. eod. μι eonstitutum concernit vel satum Caueant vers imperantes, nedum iu- hominam,vel bona eorum σ net re suo νtuntur, incis obliviscan- tia. g. g.
' tur. S. 3. Ad tum si respiciamus, dispensu
Dissensatio,quousquese extendat an princeps α. natalet restituendo. ne etiam ad ιgo Huinae atque s. eodem. naturales 8 f. . Autdlegitimatis,anne etiamstasibus Mensuratur facultas dispensanssi ex imperit competat P g. 9.Doultareferent leges. f. s. aninam legitimara sto t. S. lo..
Generati a diuisio diste aiioηum, An reges principesque νυ filios suos
60쪽
naturales legitimarepos ty S.I I. De effectu legitim trionis π maximen de eiusmodi legitimatorum iure Decessonis insevda . f. a. Suasiones intricatae ex iures da.
De legitimatione spuriorum ilia'
Mm, anapapapetraebeat Z I. I 3. Dispensat princeps. aetatis veniam eoncedendo. f. I . . γ. Tutelam matri ad vota fecunda transeuntistermittendo. g. F. δ.Adoptιonem inutilem confirmando. g. I 6.
' ea admittendo. f. I. Iudaeos recipiendo. 6. I 8.
Negotia sunt vel extraiudicialia, vel iudicialia. Illa νel inter vivos,vel mortis causa. f. I9. Euidprincepsposis circa contractum αν nulli ter celebratum p s. eodem. uid circa testament actionemZLro Pergitur ad negotia iudicialia, quor- sempertinent si . actione , ubi deli eris respirationis. s. a I. 9. Iudicia reprocessus. g. aa.
Grea hos νersaturprinceps eos α. -- Mutando, ordinarium silueι in summarium. F. eodem. An liceat principibus alibus i Driiprocessus ordinarios abrogare ps. 23. s. Eosdem plane abolcndo. g. 24. Ad negotia iudicialia pertinet etiam materia de iurarmentis. Suioris.cipi liteat circa horum formulas praescriptas ρ g. 2Da' id liceat principi circa ius viola. tumseu in poenis delictorum.I.16. In specie in poena homicidii. g.27. Cauulaprincipi commendata. f. 28. Deeorruptela di tensarionum hodierisna,etiam ιnforoseculari. S. zy.
g. I. Λctenus genuinum dispensantionis conceptum euolvimus, simulque fata dispensationum ex utroque iure, inprimis canonico & ecclesiastes, ad haec usque tempora nostra historice exposuimus. Iam Ordo postulat,ut pro instituti ratione etiam obiecta & casus dispensationum enarremus. Ne vero nimium excrescat disputatio a generaliori consideratione non nisi ad selectiora quaedam specialia descende-.Inusi pauculis nonnullis tum de subieeto dispensante tum & de modo mensuraque dispensandi praemissis, mox ad ipsam dispensationum diuisionem,specialioremque earum conte in plationem progressuri.