장음표시 사용
61쪽
stianorum. Prima est erroris, secundaveritatis,tertia salutis. In prima naufragium patimur, in secunda a periculo quide eripimur, sed in texti salvamur. Prima rursum nos a Deo secat re sepserat, secuda illuminat,tertig peni' :tus saluat & liberat. Verum mos paga' norum couersus est in ritu Christiano rum. Quae Dei Opti. M xi. mutatio ca-nὶ pulcherrima ei . Christianorurn enim personae tam seculares, quan ecclosi/stsebcae ab alijs duabus sectis , namj,m ab Hebraea atque e ethnica, desumpx sunt, a ciuemadmodum xenim apud μ's d , , sunt personarum genera, laiςales videlia,cet siue populares λάρs enim populus est &icci etiasticae: i apud ethnicos de Iaebraeos, a quibus nostrae habuerunx, initium. λpud ethnicos personae saeculares erant hae: Monarcha, scilicet Imperassor, patricu,qui.& sehatores di- .
. ceban ur, quorum arbitrio uniuersa or dinabantur: Reges,duces, praesides, prae
Lecti, tribuni plebis, tribuni. militia ira, .
Praetores, centuriones, decuriones, qua-aterniones, tribuni, quaestores, aediles, a Iae ianitores. In ritu verb templorum e- rant Archi flamines, flamines, sacerdotes.
in utroque sexu Nanque apud ip0. 'se', aliter, atque modo apud nos, eo it mulierum de virorum conuese
62쪽
tus. Inter poetas erant carminum insi-ces, comoedi, tragoedi, historiographi. Apud Hebraeos porro ea dem fuit perλ-narum diuersitas. Erant enim quaedam faeculares, quaedam verb cultui diuino in tempIis perpetub addictae. Et personae quidem in templis erant hi: summus sacerdos dc minores sacerdotes, leuita nath in nari, luminum emunctores, exo cistae, ianitores vel aeditui, dis cantores. Inter sarculares verb imprimis dux populi erat ad regendum Moyses, dc sub eo, quos ipse ad consilium soceri sui Ietro constituerat nempὶ erant hi:chilia chi, hecatontarchi, pentecontarchi seu petecostarchi, ik decarchi, hoc est millenarii, centenarij, siue centuriones, quintagenarij, decani. enim millena-xium numerum exprimit, principem , Vnde disitur qui praeest
mille. Sic ἐκατορ significat centum, Vnde hecatontarchus est, cui centum p rent, & pentacontarchus cpi quin qu sinta. Nam πεντηκοντα quinquaginta sonat. Qui autem decem in potestate
habet reiste appellantur decant, a 'dece quod sint supra denos.Apud Christianos quoq; personae sunt parcim populares, partim clericales. Populares nosunt diuersa ab ijs quas apud ethnicos esie diximus, quanuis non ubique, Cle- C 6 rica-
63쪽
xicales Tunt, quae administrant acclesiam dicunturque raro του κληρου , quod sors interpretatur, quasi sorte sint electar. Inveteri nanq; testamento sacerdotes sorte eligebantur. Quemadmodum etiam ethnici sortitione unum ex liberis suis ad clericatum eligebant. Possunt, niMI minus dici clericales, quia ipsi accipia' unt haere atem Domini, nimirunt decimas de oblationes. Nam κλῆροs Graecis non solum est quqd nobis sors,sed di haereditas, Est enim iis a qui vocum, unoq; nomine duo haec tignificat. Pe sone autem clericales diuiduntur in mois
nachos quasi sint soli viventes a μός solus, & εχω habeo, qu bd ab alijs seo sim soli habitare debeant, & ecclesiastiacos. Quae sit porrd personarum diuersitas inter monachos equide satis notum esse existimo . Totum enim illud ab o G dinum varietate petendum est, qua alij
albi siue candidi, alij nigri appellantur. Depersonis ecclesta*ias.
Cclesiasticarum personarum genera duo sunt. Aliae nanque ne dignitatis,aluae ordinis. Dignitatis sunt, ut Papa , Patriarcha , Cardinalis, Primas , Archiepiscopus siue Metropolitanus, quod eiusde est significationis, Episcopus.Archidiacon', Archipresbiter. In I choro
64쪽
ehoro sunt decanus, hypodecanus , eantor, sub cantor, thesaurarius, scholaster. Ordinis personae sunt:sacerdos , diaconus, hypodiaconus,acolytus, exorcista, Iector,hostiarius. Sunt autem in ordine septem gradus , ad designandam sepi formem gratiam spiritus sancti, cuius
munere illorum ordinum ossicia ex quuntur. sed quoniam de ecclesiasticis persenis iuxta nostrum tempus tractare propo fuimus, videamus quemadmodum a veteri consuetudine tam Ethni . corum quam Iudaeorum ad praesentis ecclesiae cultum facta sit personarsi tra natio tum secundum ordinem , tum se cundum dignitatem. Ac prim3 quidem secundum ordinem, in veteri testamento erant sacerdotes, quales fuerunt filii Aaron, qui pro populo secrificia offerebant. Erant praeterea aliqui in populo Magistri, ut fuit Nicodemus. In horum lacum nostri successerunt sacerdotes, qui sacrificium altaris Deo pro nobis offerunt , quiq; ad hoc obligati sunt ut verbum Dei populum ubi commissum
doceant . Vocantur autem sacerdotes.
quasi sacra dantes, de presbiteri, quasi se niores, non quidem aetate, sed eruditione & moribus. ordo diaconorum,id est, ministrorum tantum enim sonat ) vice eallent Levitarum. Vt enim in veteri
65쪽
ege Levitae in sacrificus inseruiebat sacerdotibus Testamenti veteris: Ita hi in
sacramento altaris ministrant sacerdotibus noui Testamenti. Hypodiaconi in locum Nathinnaeorum sunt substituti, qui sic dicebantur, quod in humilitate seruiebat. Quemadmodum enim hi sub Levitis sacra administrabant: sic illi subdiaconis, unde dc hypodiaconi sunt appellati. In teplo erant emunetores luminum, qui cadelas &accendebat dc extin- .guebant. Hi sunt in nostra ecclesia quos acolytos Zc cero ferarios dicimus, qui cereas cadelas & thuribulii portat ac pra Parant. In tepore veteris legis exorcistae, . id est, adiuratores, ex doctrina Salomonis daemones ab hominibus abigebant. sed re nos similiter exorcistas habemus qui illos exorcizant, qui essiciendi sunt
catechumeni, nimirum chm ab iis adiurando expellunt dormonex. In templo Orant cantores: apud nos sunt lectores si .ue anagnostes. Ostiarij in nostra Ecclesia vicem supplent templi ianitorum. Oiscium enim ianitorum erat templum claudere dc aperire, naudos recipere, im mundos excludere. Ostiariorum aurem officium est, catechumenos baptizandos, ct poenitentes per Episcopos iam reconciliatos in ecclesiam introducere.
66쪽
QmOAperseme Aenitatis aveteribus ad nos fluxerint.
V Idendum modo est, quemadmo-Pdum dignitatum personae a veteri bus ad nostram Ecclesiam peruenerint. Et Dominus quidem Papa, id est, pater patrum vel custos patrum, summi ponet. tisicis, qui in lege fuit, personam gerit, veluti Romanus imperator, Monarchae, a Senatoria potestas , & patriciorum di gnitas, quae forsitan apud sudeus 'bieruabatur, etiamnum in nostra Ecclesia permanet .in tribus patriarchis , scilicet A ntiochoeno, Alexandrino,& Constantinopolitano. Primates, qui tribus Ar- .chiepiscopis praesunt, vel praeesse pos 'funt, Regem exprimunt, cuius potestas ad tres se extendit ducatus. Metropoli
tani siue Archiepiscopi c5parantur Ducibus,qui pluribus praesunt Comitibus. Nam &Archiepiscopi pluribus Episco Pisor. Desseidicuntur. Episcopi habene similitudinem Comitum. Coepiscopi,
quorum iam abolita est dignitas , Prae-lfe is adaequantur. Abbates imitantur tribunos militum : Cancellarij, praei res: archidiaconi, ceturiones:decani, decuriones: archipresbyteri loco sunt aduocatorum: presbyteri aedilium, diaco ni, quaternionum, Lypodiaconi tribu
67쪽
norum: deniq: exorcistae, quaestores re praesentant: ostiarij, aulae janitores: lectores, carminum recitatiores:acolyti comitium scriptores. De rebus qMe Drepotissimum d
NVnc,autem quod quarti a nobis
fuit propositum aggrediamur, Vevidelicet, quae res Deo spiritaliter debeamur, breuiter exponamus, quod absi- . satis pateant . Sun: etenim decimat, Primitiae, vota, Grificia; oblationes de donationes. Primitiae a primis hominibus initium habuerunt Legimus enim Cainia dc Abelum E frugibus suoru laia. borum primitias Deo obtulisse, sed Α-besum. agnos & Caina segetum manipulos. Horum tamen alter, quia di iu- de laeta fronte optimum quodque obtulit, Dei gratiam abunde demeritus est, eiusque grex in foetura maximae foecunditatis abundauit, ob quam rem in nocens sub Christi figura primus martyr extitit.Alter vero quoniam iuste pria mitias non luebat, cum pessima quel daret, Deo displicuit, primusque in peccatum parricidij aut homicidij incurrit, quod laboris sui prouentum non habe- bat expectatum . Eodem modo dc popu luni Israeliticii ex omni suo labore Deo:
primitias dedisse ex Dei praecepto aς-
68쪽
. EXPLIcATIO. cepimus. re ipsa ratio exilit, uti nos Christiani simit iter faciamus. id tem & quomodo dandum sit alis cumulatὶ docet nos evexus Abeli & Caianos. Profecto non possumus eius non meminisse, quod a Deo omnia accepi.
mus , ct quidquid habemus, qudd ab
ipso sit proni tu, ita ut vel ob id aequum sit, ei primitias osterre, &quodammo do de acceptis beneficijs resterre gratias Sed si quaeratur cui dandae sint primitiae dc in qua etiam quantitate, facile respodemus eas secerdotibus esse largiendas. od ita tamen accipiendum non est, quasi necesse sit eas his solis dandas eshac non etiam alijs.. Nam eremitis ει iis, qui in terrarum abditis latent et inclusi sunt, alijsque religiosis,si placuerit,dare possimus . Nec vero certa & determinata in his quantitas est , aded ut qua tum visum fuerit, Sc non Vltra largiri li--ceat, si modb ex affectu charitatis proficiscatur. In veteri lege praeceptum est ut ex omnibus bonis darent decurias,quda ex omnibus Deus sibi decimam voluit, qua tribui Levi in celebratione sui ossi-ςu appropriavit. Sic nos utique simili--ter facere debemus . Qubd si verti a latiscis iniuste possideantur, nihilo tamen minus eas tenemur soluere. Nec sanὲ licitum est ijs coniuere, aut d is dispem Lare
69쪽
fare, sed illos tantisper reddere, donec Deus iniustam eorum posscssionem in. melius emendauerit. Proinde siquis de . eiciam retinere praesumpserit, cera ille stransgressor & praeuaricator praecepti diuini iam sed iis est, & mortaliter peccauit. Atque etiam qui hoc fecerit, sciat se non solum decima retinere, sed quod dc nouem alias partes iniustὸ non dubia ter possrdere. Tanthm est non reddere, quod ad Deum pertinet. - 1 . . ' De NinisΦfa sic s.
hostra Deo debemus . Viidet V: illud: Vovete & reddite, Δ e. Sed
votorum aliqua fiant necessitatis,aliqua spontaneae volutatis. Necessitatis sunt,:quae diant fidei annexa, cuiusmodi in ba- ptimio facimus, dum nos fidem Chri-
.sti. obseruaturos, & Satanae operibus planὸ abrenuntiaturos vovemus S Ic n .cessitatis voto adstringimur ad obse uationem decem precepto Huin Atq, haec quidem vota omnino mutari non possunt, sed perpetud sunt obseruada. Vota, spontanea, nonnulla sunt discreta, non- . nulla indiscreta. Indiscreta, sunt Vota .pueroruria, dum necdum suae sint pol
istatis, sed parentum. Atque huiusmodi clicitὸ omitti possunt, si videatur experire, vel e recibus, in quorum potestatei sunt
70쪽
sunt eonstituti, placuerit contrarre. Sic tota mulierum indiscreta appellantur, quum sunt in potestate virorum. Verbi causa: Si aliqua puella, quae nondum ei set nubilis , dc ad annos suae pubertatis adhuc non peruenisset, perpetuam V ,
uisset castitatem, & paulo phsὶ parentes
eam, ut matrimonium contraheret, cogere vellent, posset urique nubere, nec teneretur voto satisfacere. Sic eode m do, si alicuius uxor marito ignorate V tum fecisset de Hierosolymitana pros ctione, posset maritus eam, si vellet, reuocare, quddaub eius manu sit constitu ta. Sed contra uxor in eo casu maritum non reuocaret, nisi ipse vovissetetastit tem. Illud enim neutri illorum permis sum est, nisi quatenus in hoc viriq; conmsentiant. Alter igitur sine altero castita tem vovere non potest, nec de bet, chris alter alteri debi Gim persoluere oblige
tur.Verum no in huiusmodi solum pei sonis votorum indiscretio intelligitur, sed quandoq; etiam in prouectioribus, ct quae omnino liberae sunt, vota fiunt indiscreta,quae poema potius digna sunt, qua ut ad enedium produceretur. Qua te esse potest, si quis illud se facere voveat, quod perficere nullo pacto possit, vel ex quo ita debilem sua efficeret na-xtram, dc periculu fit, ne oneri succum-