장음표시 사용
101쪽
ob marinorum sumium siequentes pereussiones euenit. Hae tamen evaporationem impediunt haud seeu, quam pluuiae,quae tetra motui quidem satient, quoniam
internos sellitus roborant: eidem tamen aduertantur, quoniam ventorum externorum internos incursus plo-hibent. Sieeitas vero econtra terrae motui sauet, quonia
ternis eatibus aditum praebet liberiotem, Λ eidem aduersat ut, quoniam dum externa vix obsistit internis exhalationibus faciliorem egressum praebet. Casus etiam magnae alicuius molis terraemotum inducere solet Tune enim interni spiritus necessat id exa
gitant ut terramque concutiunt. Ipsus autem terra con
cussiones vehementissimae ac longe frequentiores sunt in itisulis ae Peninsulis, quoniam subter taneis cauet nis utidant ob oeultos maris inglegus. Noe satis euidens est ea Euboae a,Achaia, tellesponto,sicilia, & aliis in sigit. Eaedem etiam marinos ventos vehementiores pa tiunt ut , & a magnis fluctibus assiduὰ percuriuntur,
quorum vinumquodque terra motui fauet Minus tamen his obnoxiae erunt scauernae lapideae fiat: tales enim cauetnae tetranio rus non patiunt: lapides nempe diis. cilὸ commouentur. Inter terreas autem cauernas illae disse ilius exagitant ut quae saepiviatur tetra sicci oti. Nam
talis terra si consitat ob poros liberiotes minus claudit spiritus, & eorundem impulsus Attius sustinet.
Terta vero molliot econtra ob humore sp tivus clau. dit, re ob internam infirmitatem agitationibus minus resait.Triplicitet autem tetra eoncuti solet. Aliquando enim ad ite molem impellitur : aliquando flatuum vi extollitur re deprimitum aliquando mouetur secundum latera per modum accessus di tecessus. Tremot oritur dum flatus minor est quantitas, di haec certum motum non habet : egressionem si quidem seu diuersionem perquiterin incerae agitat A: tremorem inducit. Dum m . tiens virtus est sotiis de circa unam tantum ea tremam apparet, terra deprimitur ac extollitur saepe etiam s a. sitationes vehementiores ac diuturniotes snt, abscedit te ex depressionis motu hiatum parit:ex sublimatione autem subuersones. Dum terra mouetur per latus, eatuum vis insens duas saltem cauernas tibi inuicem coniunctas agitat, ita tamen ut inter vitariique sulcium aliquod eo nuituatur. Tune enim dum pars una depti mitur altera sublimatur,& econtra.
uncia s spirituum impellentium vis vehementior suleium dei te at . terrae super se te undequaque concidente, maximus esicietur hiatu . Ei lire quidem in his loci, saepius euenite solent quae aquarum alluulonem patiuntur. Aquae enim sulcra humere t , eademque tu dei ieiunt seu deiectioni obnoxia reddunt. Ex huiusmodi teitae depressionibus de conuersionibus nonnun. piam aquae apparere solent, quandoque etiam igni, seu quae ea ignea virtute combusta sunt, einei es vide. licet de pumices. Hsc tamen eo in uersionem potius quam depressionem concomitantur. Nam ignea vis ad supe riota Attius impellit. Oritur auteni ignis in caue incisis aliquando ex eonfricatione venti extetioris . qui ad in terna ruit cit ea ieriae at idiotis rimas, coiisiacatio enim
eat iactioni ignisque genetationi fauere solet)aliqua n.
do ex interna ea ditate quae pal at exhalationem: ipnq; exhalatio ex citctiposta frigiditate constipata ad ignea naturam perducitur.Hi autem ignes Acilius excitabun lut dum aridiora ae spongos ora occurrunt, atque etiadum silphuris, seu auripigmenti, seu salium materia obii ei untur. Haec enim ut suo loco demonstrandum eiit facillime ignescunt. Quaedam etiam ignem diutius retinent. apropter post terraemotus nonnunquam se. quuntur incendia: nonnunquam etiam combiastolum cinis copiosus ventotum vi extollitur qui si ab aquis te 'cipiat ut eas sit sis amatasve reddit. Nonnunquam etiam proslvint aquae copiosores , quatum aliquae sunt calidae sulphureae. Quandoque ei iam otiuntur stagna salsa. Credendum quoque est. ex eadem lanea virtute flatuus mite, simioles constitui, ideoque dum a viscosora
timosa effluunt, atque agitat onem eousque relaxant, donec te ita iterum conssipata, flatibusque ex somite indesinent et prodeuntibus, concutiendi vis rursum reparetur, haud seeus quam in febricitantibus euenite solet, dum telotis intermittit. Pro trahuntur autem hae terrae concussi ones quandoque ad qua diagesimum diem: quandoque etiam annum complent, suntque seu sequentiores teu minus sic quentes, pro diuersa quantitate ac qualitate materiae in qua vis ignea continetur. materia enim existente ealida de acuta, ignea vix sertius quidem ac Lequentius mouet sed citius transi. Dum vero mater a est hebes delenta,mouet initimius, sed tempore longio: i, ac febris quartanae naturam redolet. videntur ad haec etiam non parum conseire ea uel natum constitutiones ac naturae. nam dum cauernae valde profunda sunt, ac terra magis compacta clauduntur terraemotus diutius durat. Dum vel δ sunt prope superficiem de habent latera ratiora, breuius rei minatur : in his enim exhalatio faciluis pei scitur. Ipsum autem terra motum seni saepius di praecedete 1' concomitati solent. Pracedentes primo sibili, seu
susurri, mox mugituum sonos imitantur , concomitan tes veto conscieationes vehementim es reserunt, quae tandem ad consi actionum voces perducunt ut . Eundem tetrae motum praecede te solet aeris circa tertiam quies:
ex hae enim collige te licet ventorum materiam omne interne retineti) Liusdem aeris scis iditas, quae arguit calorem interne claudiae constipati: aspeetus nigratia nubium circa solem extensaium, praesertim vel pertino tempore, qui indicat copiam densoris spitibu inierna detenti, simulque demonstrat vehementiorem tetrae motum ac breui fututum. vaporibus veto, ex quibus oritur terraem tuus, tota ob has agitariones disrupta, proslientibus, Sol Luna& Stellae cis, scutari solent, ac ad sat guinis nigrioris a spectum de duei nam tales vapores sunt tet testies ae valde fumosi, simulque nigri, spissi ac stiliginos. Easdem
etiam ob causas nebulae nigriores reddundur,praesertims combustio utiqua interne praecessetit,& cinis, qui sae- o. re pluttimus est, intertiolum ventorum flatibus extol
Quandoque pestilentia ei iam ipsum tetrae motum consequi solet: vaporaenim intra Mitam occlusus, dum ex ea loris desectu ad lentorem deduc tui, a liniariamque qualitatum naturalem ordinem disium pit, venenina tutam quod experimento etiam patet ) saepissim Ei concapit , quam dum eis undit pestilent et insciat ne-l cesse est.
l Hane autem insectionem oves piacipue imbibere so lent, tum quoniam natura sunt instiniores, tum etiami quoniam diutiti, tetram ore & naribus tangunt. C, et X Vi L
I v M i M v M ac sontium internae externique illigationes, accedentibus pluum, ac caeterisquε ex vaporosa exhalatione supertie sisnun - tir , de ad inferiora decidunt, in causa sunt ut non tantum tetrae seruientatio, quae caelestis calefactio nis vi ad ariditatem impellitur, retineatur, sed etiam ut quatuor terrarum disserentia, totidAnque aquatum Oxotiantur, atque ut aer circumposius non dissimili ira tione immutetur. Aquae squidem, quatenus ad teri intimiota libete ac copiose inquunt, tanquam consonastigiditate asseciae,vehementius amplecti solent ab inferiori parte tetra, quae aliquanto stigidior est: euenitque ob id ut ipsa tota, ad maxima compactionem ac densi- tatem deducta, cretae naturam suscipiat: a qui vero illil adhaerentes. pinguiorem quidem habitum adipiscan-
m, etia retinentur atque diutius serpunt, diuturniores i ri
thii otus induci. Hi tamen intermitti solent, qui tur,sed a propriae naturae puritate non omnino recedat. num dum tetra concutitur, interni fatus facilius per i l Quale si quis accepta ratione ea quatuor elementis
102쪽
comparet has tetrat aliis terrarum speciebus, has aquas
caeteris aquis, aetemque circumpostum effieiis aeti partibus, facili percipere poterit,iettas proportione te. pondere terrae elemento,aquas aquae et unto, aerem
vero circumpositum, qui aqueam hane humiditatem concipit, aquae naturam tei et te, praesertim si locus stea uernosus.
Et talis quidem terra talisque aqua,lapidum omnium generationi, propriori ratione deseruient. Dum aquae per certam aliquam terrae partem assidue delabuntur aefluunt , terrae pars eas admittens, ob auiduo, ingressusae recessus aquarum labentium re decurrentium neque plene constipari potetit,neque obteii 3e a iter iii. gistatis amplexus conglutinatione Omnino carebit Quare deducet ut ad grana quaeda in minutiora , cietaipia duriora ac firmiora , arenarumque naturam & sot-mam recipiet. Hae vero arenae crastiores erunt, ii vel a. quae crastiores aliquando sint, e cursus 1 rpe interponat, ut in maris littore aecidit: vel cursus sint subterranei. Tunc enim vehementior stigoris vis huic conglutinationi magii saliet, & cursus temissor minus disiungit. Aquae autem per arenam hanc decurrentes, nisi alia tatione insciantur ut aceidit marinis aquis ae quibusdam suuialibus, omnium pulistimae erunt. Quamobrem sicuti arena. ad alias terrarum species
telata aquae elemento proportione rei pondere videtur, ita talis aqua, vel ignis vel purioris aeris naturam reseret. Eae leuique dissetentiae aeri infigi videntur , praesertim dum prosliemes aquae sontes constituunt. Tune enim aer circumiectus purior redditur,ac propriam naturam longe frmius retinet. Has autem terras & aquas metallis omnibus materias suppeditare existimanius. Dum aquae terram interpol late humectini, ideoque neque bibulam ipsius naturam ad plenam saturitalem perducunt, neque permittunt eam calestium luminum caletici Elium vi tate fieri, tetra, Ob has in tetruptas tum ablutiones tum calefactiones, rarior tum id ibique esscitur. Nam aquea substantia ab ea imbibita sui ut cali. dior redditur,expanditur , Se da latatur,aereaque humiditatem iam refert. Neque tamen talis terra vere ξ ut te scit. Nam nulla adhue vehementior lucta constituta est
inter igneas de aqueas qualitates. itaque pinguis iecti sime appellati potetit. t Aquae ad huiusmodi terras pertinentes duatum specierum videntur esse. Quatenus enim fluunt de per terrae superiora absque ulla mota transeunt, impuriores fortaste sunt .sed saepius leues. Quatenus vero immorari tur , licet ob ventorum agitationem non putrescant, terrea tamen qualitate necessariis asae uni ut, di crassiores sunt. Harum aquarum utraque, altria ob impuritatem , altera ob densitudinem ad reliquas aquatum spe cies relata , tetrae elemento ptoportione tespondet. Quare utraque etiam secunda erit. Terra veth,quae obraritatἴ similitet est maxime secuda,ad c steras terraium species comparata, aeris elementum reserie videtur, ideoque in circumiecto aere aeream naturam similiterso uel Hie tamen nis motus velocitas medelam asserat quandoque ob aquae vapores densor redditur. Tales terrae Se aquae suggerunt materiam viventibus omnibus quae ex putribus generari solent. Dum aquae, absque ulla agitatione,terris indesinenter assistunt , &ab illa ultra omnem laturitatem imbibuntur, tetra quidem calefactionem tecipiet ex ignea caelestium tui fit. num vi,sed non per se te ob aquaium insistentium impeditnenta quae similitet sale sit ut , nec tamen consumuntur. Eue init igitur ex hac lucta perenni, ut terra ad summum spongositatis accedat,sinuique iatida sat , aqua autem era sol reddat ut, simulque istens. Terra hie ignis elemento recte a limitabitur deducitur squi. dem ad maximam leuitatem,& vires ad externa diffundere potest. A qua vero ob eandem vim ad idem elementum deduci poterat. licet ob maiorem crastitudinem terrea appareat. Aer circumaceius tetreus similiter appellandus erit. Ex his terris At aquis, tanquam ex propria materia,
senetati solent tiles, sulphur, de a: ramentorum genera
Supra dictae terrarum Ze aquarum species magnam latitudinem habent, continόntque diisetentias pluriuinas. Quod euenite mani sectum est ob stellatum deflectiones aspeetusque multiplices, ac ob regionis postionem,seu montanam, seu campestiem , seu occlusam, seu apertam. Accedunt etiam ventotum fiatus, qui non parum conserunt ad naturam aeris immutandam: deserunt enim vapores remotiores , & proximiotes expellunt. CAt vi XVII I. De temper iam morum . ex nitisus peresesa mixta consta-ttiuntur, essent A,'c sis sum et ciensu omater a lias.
I x et A persectiora , quorum materias iam delibauimus, con stituuntur ex concordi ele- mentalium qualitatum asotiatione,seu ea cec----to illarum tem p ramento. Eas autem elementorum qualitates nunc intuemur,
ur in illis agendi ac patiendi vires primo exercent caliditatem scilicet re sigiditatem, humiditatem Ee secitatem Harum autem unaquaeque ut ex superioribus patet ex adiunctae qualit ali diuersitate quodammodo duplicatur, ideoque ignea caliditas differt ab aerea caliditate,ignea siccitas a tot ea siccitate, aerea humiditas ab
aque a humiditate, & aquea frigiditas a terrea frigiditate
Caeterorum velli ordinum qualitates. quae seu elementis tanti inseu mixtis tant sim seu vitisque inhaerere solent,vi puta fraue & leue, nolle Ie durum, de cateiae
eiusdem ordinis,nec non sapores,o dotes, soni virtutes, ae colores omnes,ad temperamentorum constitutioi Epriuici non pertinent, sed vel essentialiter vel aee idenialiter temperamenta concomitantur. Pilinae etiam quali ales tunc tantummodo temperamentum ae mixtum constituunt, dum non ex externa
sed ex interna vi sibi inuicem eo putantur. Caliditas si
quidem quam exempli gratia ligna expetit ut ex ignis
propinquitate, ad ill us temperamentum non petii ne is uii timue hominis febricitatis calor humanum temperamentum ingreditur. Patet tamen harum qualitatum unamquamque, licet rebus accidentaliter inst, illarum temperamenta non tantam immutate sed omnino etiam destruere posse. Nam agendi virtute iant praeditae,de iis aduersant ut qua constituunt rei subiectae
Qualitates vero quae praecipue ad temperamentorum constu utivilem pertinent quatenus temperamenta ii
grediuntur necessiario utcunque remittendae sunt, seu certe a compari qualitate seiungendae, ita tamen ut in. lito vestigium t cuneue retaneant. Nouimus enim siccitatem , dum a stipiditate penitus dei lituitur, terream ulterius non esse, sicuti neque frigiditas erit terrea, si nulla penitus siccitas adiit: idemque de caeteris dicendum erit. Tunc igitur harum qualitat ulla unaquaeque a sua compari disiuncta censebitur, dum compar qualitas
ita instinatur ut proprias vires non effundat. Id illarum unicuique accidere potest, ignea tanti in c iliditate excepta. Hac nempe, quacunq; ratione nixtis
adhaereat , absque ignea siccitate non datur, lieet ignea siccitas absque illa subiissat. Elementa lex autem qualitates pluribus rationibus ab inuicem disiungi pollunt. Quadoque enim illatum
unaquaeque patitur, quandoque altera tantum : Se lixe quandoque omnino expellitur , quandoque non omni no, sed ex parte Quacunque autem ratione id icti in per id quod subiicitur ex aliatum qualitatum elemein talium ingressu tefici debet. Itaque dum non tota qualitas, sed certi tantium illius gradua depereunt, ingrediatur necesse est totidem gradus qualitatis opposit, ae ab utero elemento acceptae. Sicuti enim simplex qualita tum immutatio oritur ex adlinione similis qualitatis
103쪽
dissimilem vim comi lectent 7s ot puta dum aquea hu-
tatum te fractio inducitur ex concursu oppostae qirali- taris vi puta dum caliditas obtunditur ex accessu ii iniditatis. Easdem ob causas itum e etia qualitas omnino deperit, notis aliqua qualitas expulsae qualitatis locum arriplat necesse est , ita tamen ut activae activis, paulurpassui, suceedant, simulque passiuae activis & activae pastui, superstitibus associentur. Nam nullum. corpus generabile ae corruptibile subsistere potest absque am di vii tute re resistendi potentia Tales vel delemen talium qualitatum expulsiones, inductiones,at immutationes , absque alteratione non dantur: itaque illarum,smulque temperamentorum omnium ea usae tam esseientes quani materiales , ab esse ientibus ac materiali bus alterario nuin causis disserie non possunt. Eiscien itium igitur causatum munus elementorum quidem v ni euique, iee non unicuique elementalium qualitatum
aliqua ratione aptari poterit: sed, si elementa attendan tur, pracipue concedendum est igni, qui eum reliqua ahere simplicem alterationem n5 sus meus vero qualitates respiciantur caliditati seu igneae,seu aerea disti siduati seu terreaeseu aqueae. Subiectivae veto ea uiae partes sumen ae erunt exiti. bus elementi, insoloribu , terra scilicet, aqua, se aere, nam horum v numquodque ver ἡ alterabile est ) nec nor ex humi ditate seu aquea. seu ae. ea, di ex sce itate seu te ter, seu ignea. Caliditas autem re si igiditas e spectus plurimos ae maxime diiset enlex inducere solent. Quoniam illarum xii es pluribus rationibus immutat i ae tecipi possunt immutantur squidem ex varia qualitatis comparisse. cessione . humida scilicet seu sec i, ex resi actione quae oritur ex oppostatum qualitatum adiectione, de ex a liorum agentium concursu seu resilentia. varie autem recipiuntur, quonium magis seu minus distanta teci. piente.quoniam diutius seu breuius a ut, de quoniam
.eeipiens est diue: simode dispositim.
Eti singula diligentius inspicienda sunt. Si
ignea caliditas,quae quam maxime intense ah git, patienti fit valde ploxima,simulque diu. tius ae solitarie agat, nee desistat donec pro prium perficiat opus, insula seu combui et seu omnino
conssi,set, his tamen exceptis quae summam combi . sionem seu congelationem iam passa sunt, ut puta einetes ac vitrea , neenon quae ex horum copulatione eo
stituuntur: haec enim igni vehementiori apposita illi ii, quidem vim concipere solent, sed nulla ex parte con
sumiadem etiam terrae puriori euenire credendum est. Quae penitus consumuntur re depereunt, terreo omnino carent, seu minimum quid teri ei continent, sed ex aqua At aere cois tituuntur. Quae non penitus consumutut , continent terreum non purum , ted quod vel aquae tantum , vel acuae de aeris vim complectatur. Et haec quidem pro multiplici horum elementorum commixtione, to pricita quadam ratione combussioni subitet solent, ita tamen ut illi aliquandiu obsistant . idioque peicertos quosdam gradus aestiuuntur, de ad cella quae
Eadem calidita humido adiunx, seu stigidorum ae hq nidorum virtute rei tacta ac temissior, dum subiecto
non semper neque eadem latione adhaeret, neque 1 timo ians ini absque ulla inter iis orae exercet no com, t, seu certe non omnino comburet,sed concoque potius. Hre veto concoctio ob eoncoquenti, ae conce-quibib, digerentias, atque etiam ob varias virtusque adhiscines, plutibus rationibus consummati solet. Ha tum illa in ptisantior, ex qua concoquens caliditas in
eo quod eoncoquendum est sedem const tuit, ae seminalis virtutis sustinet partes. Haec siquidem dum i
terna immutat de externa attrahit, simul eoncoctibile petite it, ac vires proprias ad eiusdem bonum adauget cle fouet, talisque concoctio propriora quadam ratione appellari potetit maturatio. Eadem tamen voces ex qu, dum smilitudine illis etiam aptantur quae enernica lotis vi concoquuntur, dum illotum concoctio tectἡ
Ipsa vel δε ealiditas conloquens sue internὰ sue externe agat) duabus rationibus propriam vim exercete solet, videlicet assim pio via humidi alie uius quod coco tibili adsitet . tuncque illius actio dicitur et iratio,& absque ullo humidi , is , tuncque eadem actio D tronis voce pro se itur. prigiditas concoquens virtus in eo quod concoquendum est sedem constituere non
potest . sed illi semper extetnὸ infigitur. Haec nis valdὸ
intensa sit, proptium opus non persciit huius quippe consummatio deducit ut ex congregatione ac constipa tione tertiae secitatis ac frigiditatis, nec non aquis iii-giditatis , similique ex expulso ne aqueae hilui dilatisae omnium qualitatum tam ignearum qii in aereatum. Ex quo colligere licet frigiditati, vim eam concoctio nem exercere quae verae concocti Ani omnino aduersa tur: tepeli t enim causas omnes concoctionum tam agentes quam subiectivas. Paret squidem qua linates igneas pei sectae contonionis vim continete . a queam veto humiditatem aereάque qualitates, dum terreis a scies antur , mixtotum concoctibilitatem inducere.
Caliditatis igitur ae frigiditatis concoquentes virtutes, licet accidentaliter se mutuo fouere possint, ex propria natura sibi inuicem aduersantur. Itaque scuti caliditas quam lx si me potui bat eas concoctiones quae ex vehementioli frigiditate perseiuntur , ita sigillitas has concoctiones impedit quae caliditatis vi tam inter-nὸ quam extet ne agentis consummandae sunt. Euenit autem dum ea liditas stigiditatis opus pet turbat, ut subieetum ad nullam ob id post tuam inconcoctionem de duci possit. At,dum trigiditas ad uetiatur caliditati, post tua in concoctio ex neces state consequitur, idque tum te spectu termini seu maturationis, tum respectu actus elixationis & illationis. Hae ver b inconcoctiones proprias etiam voces sortitae sunt.Ea enim qua maret tioni opponitur dicitur cluditas: ea, quae aduersatur e litationi, dicitur inquinatio: & ea, quet assationi res-stit, appellat ut excalefactio. Itaque ipsa eruditas,
nihil aliud est qucim imperfecta maturatio ob proprii
caloris inopiam. Ex quo paret, talem cludata tem non pallim disserte ab illa, in qua maturabile reperitur,dum sistic ten, ea loris vis proptium prosequitur opus
Simili ratione inquinatio, elixationi opposita, id erit quod ex humido concoquente indueitur, dum agens descit in calefaciendi virtute. Excales actio ve. o id erit quod induet solet dum igneum concoquens
deseit seu aqueum concoquendum superabundat. rum autem quae concoquendi caliditati subi ieiunatur, quaedam aquai toti ratione complectuntur portiones trium concoctibilium elementorum , quaedam vero ratione valde inaequaliori. Nam vel tetrei plurimum continent, aquei autem 5e aerei parum 4 vel in horum duorum aliquo excedunt. Hotum posteriorum nullum certum esse certamue denominationem assequi potest absque consummata concoci ione. ipsi vero consummata concoctio quandoque nullam continet combustionem , tunc ue Natuta ordini est quam maxim) consona r quandoque autem non sub issit absque aliqua consummata combussione,'
tamen terreum om ino non comburaturi tunc ue Na
turae ordini non omnino concordat, nam aliquid vi lenti continet. Ideo autem exeoneoctione non datur summa tertei combustio, quoniam talem combustionem consequi tui summa humiditatis extinctio omnino autem humi ditate sublata coneoctioni, ratio non subsistit. Terreum veto tunc summam eoncoctionern assequia
104쪽
humiditati contemperatur.Tune aqueum plene concoctum est clim reiecta aquea frigiditate aque a humiditas
aeter eali duati complexionaliter adiungitur. Tunc aereum ad consummatam concoetionem perducitur,cdmuseaque apris qualitas ea ratione retinet ut ut tetreis S aqueis qualitatibus praesint ac dominentiat. Tune velliiqem aereum complexionale comburitur, eam aerea
humiditate reiecta igneam secitatem complexionaliter colligit, demumque tune aqueum combustum censetur, cum aquea frigiditate retenta ignea siccitas demortuae humiditatis locum assumit. Ea quae aequaliori ratione complectuntur itia elementa concoctibilia, tunc te ih concocta ae matura e runt, eam trium elementorum concoctibilium unum. quodque ita concoquitur ut alio tum concoctionibus non aduersetur,quin potius eisdem saueat. Talia vero mixta triplici ratione consiletali possunt: videlicet quatenus immatura sunt L ad propriam tendunt maturitatem : quatenus in ipsa maturitate constituuntur:& quatenus ab eadem delabuntur. His squi. dem proprii imum videtur esse, eum concoquens viristus des eii , eorruptioni seu dissolutioni esse quammaxime obnoxia In illis enim elemetorum nullum, seu summe concoctum, seu summe combustum est quae scuti aequalitatem non patiuntur, ita corruptioni ac dissolu
V hactenus dicta sunt demonstrare possunte nullum quidem temperamentum ex unica
l qualitate elementali consitui porse, nam
, neque elementa ex unica qualitate consti . tuuntur, sed nihil obstare quin mixtorum aliqua consuant ex duabus qualitatibus, diuersorum tamen elementorum,aliqua ex tribus, aliqua ex pluribus, donec ad illa perueniatur qui octonarium qualitatum numerum eaposcunt. Docent etiam ipsas qualitates elementales certa temperamenta certaque mixta constituentes, tanto puriores seu intensores fututas, quanio illarum numerus erit minor, tune enim ob dis patium ac oppositatum qualitatum absentiam a propriae naturaestatu ae gradu minus recedent. Econita tanto esse in . putiores ac magis refractas,quanili magis illatum numerus adaugetur.
Sicuti igitur temperamenta quae oriuntur ex paucioribus qualitatibus, distinguuntur potius ex diuersa na tuta qualitatum ingredientium quam ex variis qualitatum gradibus ita temperamenta pliues qualitates complectentia, differunt inter se potius ob varios qualitatum gradus quam ob diuersas qualitatum naturas. Itaque dum qualitates binatium nun ieiuno excedui, illarum unaquaeque qua maximὸ intensa erit, di mittaeae qualitatum diuersitate tantummodo ab inuicem di stingui poterunt. Dum qualitates ad octonarium numerum poducuntur, mixta ex sola g aduum diuerstate plurium ordinum erunt. Dum binarius transcendi.
t ut neque attingitur octonarius, harum rationum una quaeque concutiet magis tamen seu minus, prout qualitatum numerus magis ac minus seu binarium transcedit, seu ab octonario deficit. Eorum quae constituunt ut ex duabus qualitatibus aduobus elementis acceptis, exemplum praebent carbo. nes, satinae, A sales: caibones squidem tetream sccita tem& aeream caliditatem tantummodo complectuntur. igne enim ei tineto,neque ignea caliditas, neque i. es qualitatiς vis in eis apparet iidem aqueis et ia qua litatibus manifeste carent, imulque tum terrea frigiditate,tum aerea humiditate. Nam ha tu unaquaeque eali ditatis igneae vehementius co burentis virtute tepuliae
sunt aettea veto siccitas ut ignes secitati symbola,&aerea coditas xt ignes caliditati consona, scuti ignea
eobustione deficiente possiemae subta ut ita sibi inuicelegi, superius constitutae virtute concorditer copulantur, ac certum temperamentum inducunt farinatum vero temperamentum consistit ex teri ea frigiditate & ae. tea humiditate. nam continent tetreum summὸ concoctum, a quo opere conluminato concoquentis calidi. tatis vis recessit. Qua propiet scuti igneis qualitatibus& aerea caliditate catent, ita etiam catent tam aqueis qualitatibus quae terreo sngularitet ae per si e conco cho adhaerere non possunt, quam terrea secitate. nam hae sigido terreo adhue adhaerente plena terrei conem elio non datur. Sas constitui videt ut ex aque a frigidi tale & ignea se citare
antet ea quae complet untur tres qualitates elementales,connumerati possunt cineres, marmora non pauca , nec non phlegma, ae vitales animalium spiti tu, in cineribus squidem continent ut terrea sccitas, teneafiigiditas,de ignea secitas. nam dum carbones ex vehe menti oti seu diuturni oti combustione deducuntur ad cineres, aerea combustibilis caliditas omnino recedit. Quapropter ex ia constitutae legis neccssitate,terrea sit giditas adiungitur terreae siccitati superst 1i i,quae tamen adhue retinet vim ignes secitatis iam conceptam. Ita mora non pauca catent manifeste no tantilara igneis ae reisque qualitatibus, sed a quea etiam humiditate. cottinent autem tam aquea quam terrenam frigiditatem,unacu terrea sccitate. Phlegma utrisq; qualitatibus aqueis ad iugit aliquid terrestra, si igiditat is, ac caletis omnibus caret .vitales spiritus complectuntur tanqua proprij tepetamenti patres. aqueam aereamq; humiditatem , uri 1 cum aerea calidi lare. Ignea vero vis,qua ut cum qi continere solent, ad illo tum temperamentum pertinete non
videtur, sed externi impellentis munia sustinere. Hi non subsistunt, sed quam celerrimὸ dissoluuntur, quoniam
catent tot eo di aquea stigiditate. Temperamenta quae constituuntur ex quatuor quali talibus & illatum v numquemque ex necessitate tefian gunt, dari non polliant absq; terreis qualitatibus aquea ue frigiditate. Eisdem etiam tepugnat continere igne tum qualitatu vitam et seu aliquam , quamuis colligere soleat qualitates vitasq; seu terreas seu a queas. Quapropter et unt paucorum ordinia,& omnia consistent huius
modi autem videtur esse fictilia omnia pumices, de so lasse alii lapidec eiusdem ordinis horum humiditas a te a potius quam aquea censen .a est, quoniam horum ordinum mixta ab ignea virtute oriri solent. Temperamenta que quinque continent qualitates
metalla sortasse constituunt haec enim adiungunt viritique qualitatibus terreis ac aqueis aeteam tantummodo humiditatem. hoe ex eo patet, quoniam metalla omnia liquescunt. quod arguit aqueam humiditatem: eaten. eia tamen flammam non emittunt, quod an his quae a queam & aeream humiditatem continent aereae calidi
tatis carent iam arguere eredendum est. Net,ut videtur senarium qualitatum numerum colli git. igneis enim exceptis complectitur caeteras omnes.
Sulphuris temperamentum septenarium qualitatum nummum,ni fallimur.perficit .ab eo enim nulla qualita, abes praeter igneam caliditatem, quam tamen externeiacillime concipit. Tandem animalium persectorum carnes, atque ipsa praecipue corda, octonarium numerum implent: conti nent enim igneam caliditatem, prout contineri potest. nam hie eum alterari non possit. ad temperamenti es sentiam fortasse non omnino pertinet, ide6que xiv tium carnes igneum quidem calorem continent, non ex interna virtute,sed quonia illum a coide iec;piunt Quaproptet saepe etiam frigescunt, proprio te peramento retento: quod in occisorum carnibus longe manifestius est. Cordis etiam ea liditas ignea videt ut potius in eoide sedem consit uere, quam ad cordis temperamentia i pertinere ideo enim detinetur in corde, quoniam nutiit ut ex humido illi adiuncto, rectique ob id totum hoe lueetnae ardenti comparari posset. nam scuti extinet, luctitia nulla est caliditas ignea ta mortuo auimali colignea virtute caret.
105쪽
C. et XXI. De temper uentorum es ensia ac a s a
de tympan a m ac Araipas hiaram tuo . Natietati et O fili quae de tempera mentorum digerentiis en atrata sunt,attingemus ibi talse non disielle causas tib quas eat quae a Natura sunt sbi inuiee proiit toti qua
eam ratione consentiunt seu aduersantur, simulque se attrahunt amplectunturque, leu te pellunt & declinant. Tempetamenta enim simpliciola, in quibus unia tantum concoctibile summe excellit, distinguuntur ab in-uuem vel ratione elementi, quoniam scilicet vel terreum, vel aqueum, vel aereum exeellae: vel ratione
eoncoctionis, quoniam scilicet alia sunt per se te eon. cocta alia impei secte,alia pei secte eombusta, alia i in perfectὰ.
aiianuis autem ex horum vno quoque aliquis mix. iorum consensus de aliquis distensus estuant . ideoque uniuscuiusque elementi summa concoctio alique con sensum patiat, qui satis euidens est inter satina, Se sali. non , uotum terreum est persecte concoctum, dum oleo associantur quod continet aqueum summe coneo ditio; : seu et tam duria adiunguntur saccharo & melli quorum aereum ad summam concoctionem deductum est,nee non inter oleum & Lecha tutis, similique ratione concoctio, di inconcoctio tum perfecte tum impet secte aliquas pariani inimicitias: patet tamen summum con sensu ii de summam inimicitiam ci rea ea versati in quibus idem elementiam attenditur. Respondent siquidem domesticis hominum amicitiis N inimicitiis, quae cate iis videntur intensores. Et summa quidem amicitiae .is
inter illa splendet quae respectu eiusdem elementi in concocta sunt,sed differunt inter se ob diuoso, inconcoctionis gradus. Summae vero inimicitiae exerceii solent inter ea quorum v num tespeetu unius elementi summὰ concoctum est alterum autem te pectu eiusdem elementi est inconeotium Haec expetimetis facilὰ comprobari possunt: acceptis enim aqua omnino in concocta cucurbita adhue plantaeas lixa quae aqueo in concci cio abundat, & oleo euius aqueum est summe concoctum , cucurbita ad aquam sibi subiectam ae vi Solis e uaporatuem,illius etiam vittiate tracta, manifestὰ dili situr ac proteditur. eaque imbibita celerrime augetur,
oleo velo illi s militer subiecto summa Naturae solliei.
tudine iesu itidem etiam oleum aquae nunquam commisee ut lie et iniuio commisceatur. Quod ex eo fortas se vit quoniam acres combustio non datur absque
aqueo, quod licuti aereum ad aqueam naturam utcunque deflectit,ita ab eo aliquo pacto concoquitur. Itaque neque aerei combustio .neque aquei inconeo
ctio summὰ olei concoctioni ad ueliantur: sed reddun. tur potius piona ad amplexum illius, quod similitet ob
summam aquei concoctionem ad aeream naturam omnino diligit ut . se aerei ad aquae natu tam proni occursu prompte admitta. Eadem respectu combustionum ae congelat onum euenire rationis commutatae vis docete potest. Idem colligit ut ex intro . ex magnete communiori, Se ex alio munere, qui Tmatites et iam dicitui & setium expellit : in his liquidem terreum combustum & aqueo vehementius adiunctum, congelationemque pallum, qua
maxime vigere videtur. Patet autem sertum , cuius tet.
teum est minus combustum, magneti communiori, cu . ius terreum magis quidem com Dulium es sed no sum me tompte adhaerete,haud lectis quam aqua cucurbi.
duod si idem citrum te fugit alium magnetem , asse-ieridum erit talis magnetis terteum summe combustum esse eamque proportionem habere ad serium quae oleo eonuenit ad cucurbitam , licet non respectu persectaeae impersectae concoctionis sed ies lectu persectae de impei secta conibustionis ordinis retiaci tutis, qua res da.
liguntur non ad dissolutionem , ut eatbonum combustioni eonvenit sed ad certi mixti eonstitutionem. Quae diximus vi videt ut, obiica uni sontes caularumae principiorum tum emeientium tum recipientium, quae constituere possunt νυ pathias 5e an ii pathias omnes mixtotum persectiorum apidum scilicet, salium. atramento tum, metallorum, plantatum de animaliora. tum quatenus in eadem specie exercentur respectu di ueriorum indiuiduo tum , quae ob complexionum differentias seu absolute, seu pro aetatum ae sexuum smilitu dine ac diuei state, ad mutuas amicitia, seu inimicitias impelli solent . tum quatenus extendunt ut ad species diuersas di certos animalium ordines,certis animalium ordinibus . certis plantis ac arbotibus, certisque metallis de certis lapidibus, amicos seu inimico, reddunt, te horia in generum unumquodque seu ad se seu ad alia te ferri potest , seu absolute, seu respenu certatum partium ae ingredientium. Hi ne enim eouunt lapidum,
herbarum,ae medicamento ium omnium virtutesve vi.
res, quas diligentius perquirere Ae explicare alterius contemplationis erit. In praesentia tamen silentio demandandum non est, quod , quemadmodum ea quae aequaliorem elementorum concursum exposcunt, ab a
sentis propria virtute destituta facile marcescura recorrumpuntur, ita illa in quibus xnicum elementum ex-eellit, non tantam a eorruptione diutius defendi ponsunt praeiertinis seiuncta pelli stant , sed aliorum etiam corruptioni obsaeie. in his tamen quaedam respectu
quot undam magis excellunt: sales enam carnium omnium cor ruptioni quam maxime obsitunt Etenim dum illo tum aqueum combustum reuocatur ad aquae naturam, aqueis quae in carnibus sunt eisdimque a Getan tur igneam secitatis vim , quam ex combustione tetinent impartitatur, illarumque in concoctioni medentur. Sacellarum de mel nrici dii imili ratione siticius tam maturos quira immaturos a putredine tutos reddunt. Nam
illorum aeteum summe cori eo tum sic tu deducitur ad sngulorum interna , de illorum in oti coctio item ad de
centem concoctionem perducit. Acetola omnibus optari solent. Nam 3e sillotum virtutem eontinent, Ze ex aerea combustione, quantum ad conseruationem pet-tinet , dulcium vim exercere possunt. Oleum de caetera pinguia carnium coitu pilotii sint litet obsuunt . sed infirmiu : lixivium etiam 5 aquae sortiores idem prae state possunt, ita tamen ut dum aerei combusti virtute eoti uptioni obstant, simul etiam vehementius rodant& noua quada in ratione corrumpant. Quapropter ne que animalibus cibum piabent, neque aliqua ex condis mento apta ad eomestione ni reddant. Salsa vet. Se a cetosa,licet eibum non piaebeant, caereta tamen ita ea dire possunt ut nonnulla etiam, quae decentem matutitatem non assequuntur, homini grata reddam, pingui bus praesertini accedentibus,quae & illis interiorem ingressum praebeant paratro rem, de ex summa sui aquei
maturitate retundant virtutem eorum qua minus concocta sunt.
ad duos praeeipuos ordines tecte deduci potetunt. ad eas ilicet quae mixtorum subitantiae sunt intimiota . atque ad eorum bonum seu malum non parum conducunt, de ad ili, quae ab eorundem substantia sunt magis temo. ta neq: ullum mixtis seu commodum seu incommodum esset unt. lntimiora quae piamo loco contemplanda sunt, complecti possulit decem re octo combinaiionibus, quarum unaquaeque continet binas qualitates s bi ititiucem oppostas. h. i .
106쪽
Exprima,mixta die untiit conetet iliastu inconcretilia.
Ex secunda eliquabilia seu ineli uabilia Ex tertia, mollificabilia, di ductilia, seu immollisca bilia,& induci ilia. Ex quarta,humectabilia seu inhumectabilia. Ex quinta, flexilia ac directilia, seu inste, ilia ae indi rectilia. Ex sexta, stactilia seu infractilia. Et septima sitabilia seu insitabilia. Ex octaua impressilia seu in impressilia. Ex nona,sotniatilia seu informat ilia. Ex decima,pressatilia seu impressit ilia. Ex undecima, tractilia seu intractilia. Ex duodecima ductilia 5: inductilia. Ex tertiadecima,sestia& mi silia. Ex decima quarta,sectilia& insectilia. Ex deeimaquinta, tenacia seu lenta , de non tenacia
Ex decima sexta,densatilia 11 in densatilia. rx declinas eptima,combustilia & ineombustitia. Ex deeimaoctaua exhalabilia & non exhalabilia,ua potabilia & non vaporabilia. Illa die tur conet et ilia, ut si terrea ae humida stitillorum humiditas caloris vi exsecari potest. Si verbsnt aquea de calida,eotum caliditatem frigus extrudit, ideoque durescunt Inconcretilia econtra iunt, qua seu magis terrea & calida sunt, ob idque aqueo humore ea. tent , ut puta mel Ie vinum passim: seu cum vetE aqueasnt plurimum tamen aeris continent, scuti oleum, argentum vivum , & quicquid est val tenax ae lentum veluti uiseum S: pix. Eliquabilia circa concretilia lo. cum habent. Terra enim quae caloris vi ad secitatem deducta sunt humore iterum apposito liquescunt,ut puta initium. Fictile tamen non liquescit,quoniam vi calidi ita sese e olli it ut illius soramina a uam admittere nullo modo pol int. Aquea etiam,quae ob stigiditatis vehementiam calorem amisere vi ipsus ealotis iterum ii questunt,ut puta cristallus, plumbum. s. Haec eadem quae eliquabilia sunt,ex agglis diuersitate ineliquabilia etiam eenseri possunt. Terrea enim quae si trigiditas ae humiditas attendantur, sunt eliquabilia,dum caliditati subiiciuntur apparent ineliquabilia. Aquea econtra quae calore irruente liquescunt ,stigi. ditate apposta firmius constipantur.
alia sunt mollis Obilia ae ductilia, quae ita vi calori,
concreta sunt ut illo tum humor neque uniuersus, ut nnitro ac sale, neque inaequaliter, vi in fictili, exsecatus
sit sed mollitiem aliquam adhuc tetineat, ut ceta & tu tum. Illa velli,quo tum humor vel uniuersus,vel aequali tet est exsecatus , idi i , que omni mollitie carent,neque
mollificabilia neque ductilia sunt, i lisnum de cornu. illa sunt humectabilia, qui priori forma retenta, aquam interne iecipiunt atque imbibunt, ut terra se la. na. E contra. quae seu aquam interne non admittunt, vias,seu ex illius ingressu interne immutantur, ut nitrum& sal ,etunt in tu in ectabilia. Nitrum autem 5e sal ideo interne immutantur, quoniam illo tum solamina continuata totum penetrant.
Quare aqua ingrediens statim partes disiungit. Pater igitur terram humectati quidem, sed non eliquari,nitium veto eliquati & nou humectati.
illa sunt sei lia ac directilia, quorum longitudo ex
ambitu in lectum et econtra ex recto in ambitum per mutari potest, ut metalla & quaecunque humorem sceo consistenti associant: ilexio enim est motio a recto ad devexitatem aut ad concauitatem : dilectio verba concauitate seu a devexitate ad rectitudinem. Ea igitur quς huiusmodi permutationes non admittunt, scuti lapidibus omnibus euenit erunt inflexilia atque in diteti ilia Fractilia diei tur quae solamina seu poros longe porrectos habent,ideoque in magnas patres diuidi possunt, quod si actibilibus conuenit ut ligna. Econtra illa erunt
infractilia,quae multis scatent foraminibus, ut glacies &lapis.
Fitabilium de infriabilium ratio ex supradictorum
immutatione dedi eitu sicuti enim lignum ess si actile& non stiabile , ita glacie, & lapis est iii bilis & non
fractilis. Nam si latio est diuiso non in magnas sed in quascunque palles sne dis elimine. Illa veto quae &multis foraminibus scatent, & plurimos potos in longum porrectos habent,simul L stactilla& sitabilia sunt, vi putas ctilia
Ea appellantur impressilia quae humorem aqueum noexcedentem terreo an iant i horum s uidem partes superiores ex aliquo contactu seu impulsu ad interna deduci possint. Huiusmodi sunt aes cuius humor magis est deuinci iis ideoque durum est, & caeta, quae est mollis. Quae humore aqueo carent, inini pressita sunt. Horum etiam aliqua diata sunt, ut fictile e aliqua mollia, ut lana. Lana tamen quoniam constat ex part ibus, quae sibi inuicem omnino non adhaerent, implet illis apparent et est quod etiam spongiae conuenire videntur. Dum impressilia ex aquei solutione facile premuntur,
format ilia etiam erunt. Dum vero non premuntut fici
lὰ quod ligno euenit, non erunt scit malitia.. Lanx etiam quoniam impressionem quam ne de tocipiunt non retinent, . rinabiles non erunt.
illa appellantur pressatilia quae eo gnata corporis vacuos meatus habent, ideoque pulsa superficie ae in iotecedente, partibus alio non migrantibus, in sua soromina ac vacua coire ac deduci pollunt. Econtra illa e tunt im pressatilia , quae in sua solamina , quonianicillis carent, vel duriori corpore tentia habent, coite non
Illa vocantur tractilia quae aqueum plenius concoctum terreoque contemperatum continent, ideoque
illorum superficies absque disruptione in latum portigi potest, ut lorum, neruus viscum,pituita. Quae velli his carent, intrastilia sunt, ut lapis & aqua. interea autem quae apparenter sunt pressatilia , 'usdam appatenter etiam sunt tractilia, t lana, quaedam nullo modo , ut 06neia. Lanae spuidem patres dis uncti absque interina illarum mutatione longioris formae aspectum exhibent , spongiae verb partes vel ornuino cohaerent vel Gmnino distinguntur.
Illa die untur ductilia quotum superseies ex unico iactu tota in latum ae in profundum migrare potest. viride plumbum. Quae vero ita non expanduntur, vi lapis relignum ductitia non erunt. Ductilia vero omnia etiam
impreuitia sint,licet implessilium pluta snt non ducti. lia,ut lignum , caera tamen de coenum simul impressilia ad duci dia sunt.
illa sunt fissita quae re dura sunt de meatus , quibus
partes cohaerent,non in latum sed in longum porrectos habent hae squidem dum diuiduntur, ampliorem qua ab eo quod diuidit diuisonem admittere possin .Nam illorum diuiso id quod diuidendi vim continet antece dit, quod in sectionibus minime euenit. Liquida igitur omnia,nec non quae mollia absolute sunt, seu dum sunt diit pressionem seu sciationem ad miti ut,insistia erui. illa sunt sectilia quae licet duritiem sint conseeuta vera tamen mollia sunt, de quatenus sectionem admittunt potos habent in latum protensos. Hae igitur dum diuidunt ut neque diuisonem necessarid a Micipare possunt. vi sssilia, neque comn. inui, vi sitabilia. Nonnulla simulti sistia de sectilia sunt,ut signa, quae cum ex longitudi ne veriti fissilia quam sectilia snt,ex latitudine sectilia tantilm sunt.Ea autem qua tam a duritie quam Imollibi sequacimque recedunt, et uvi in lectilia
illa sunt tenacia sue lenta quae cam liquida re mollia snt catenarum compositionem imitantur, ide5que protrahi ae muli sim distedi & tursum contrahi possunt.
Econtra quae horum utroque carent, tenacia seu temit tentia non sunt.
illa sunt densit ilia quae edin siit pressatilia, stabilem
sUmque pressationem retinete queunt. lnden latilia, . to, quae vel impressionem nullo modo admittunt . vel dum admittunt non retinent, sed ad priorem reuertuniatur extensionem.
illa sunt eombussilia quae meatus tales habent ut humorem quidem igneum contineant, sed vi isne 4 1ebi
107쪽
debiliorem, simulque per eosdem meatus ignem introitus admittunt. Huiusmodi sunt lignum , aes, lana. Quae veto vel nullum habent humorem , vel vi ignea valentiorem taut interne in eredi prohibeatur, in combustilia sutilat puta lapis,glacies,& qui vehemen
Illa sunt exharabilia quae elim humida sat ita humorem tetinent , ut nisi igni apponantur evaporare non possint. Ide 5que ab eis, dum ab igne seiuncta sunt, ei. scitur quidem , ex interni caloris vi, sicei 5e humidironiuncta discretio, quod ad ipsam exhalationem vere pertinet: at humor hie seiunctus madefacere non pol est , quod evaporationem constituit: neque etiam esse itur spiritu Α, quoniam non continue secundum longitudinem fluit. quod ad huiusmodi spiritus esseni iam pertinet. Exhalabilium autem plurima absque externi ignis appositione non modo non e uapotant, sed neque exhalant. At s ignis apponatur, horum exhalatio densor est di calorem tangentibus affert.
id autem pio appos totum d serentia multipliciter si ide5que harum exhalaticinum quadam fumus dicitur, ea scilicet quae proeedit ex liguis: quaedam suligo, ea se ilicet quae deducitur ex cata, pice, di ex iis quae pi.
cem continent: quaedam nidor, ea scilicet quae ex oleo de oleo iis extrahitur. Oleum enim exhalabile est non autem evaporabile , ideoque non decoquitur,nee sicilectassescit. A qua veto econtra evaporabilis est, non autem exhalabilis. Exhalabilium etiam , quae ignis appo-ctionem requirunt. quaedam ex exhalatione omnino e uanescunt,scuti ipsis eua potabilib. euenire sole. quaedam eam combustilia snt in cinerem te oluuntur. Hoc autem illis euenire patet, quae vel ea lote tant una vel calore ae frigore concurrentibus constipantur.
At ipsorum eombustilium illa quae dens talem habent di exhalare possunt forma lilia sunt: quae vero parum sumi habent, terra autem plurimum, eat bonat ilia. Iiquidorum etiam nonnulla flammabilia sunt, ut puta pix oleum, caera, lieet si his quae fumum iaculant ut ad .srreant, ei lius flammam emittant.. Animaduersone autem non indignum est , nonnulata eliquabilia esse,sed non flammabilia, ut puta aes, ac metallorum teliqua: nonnulla flammabilia , sed non e-liq rabilia , ut puta lignum : nonnulla & eliquabilia Seeammabilia,ut thus. Et hie quidem eueniunt ob diuersam humidi eon stitutionem: ligna et enim humolem compactum, Itque ubique continuum , & a terteo minus imbibit iam gerunt. ideo quere non possunt, ied facilius deuii aesammam emittet e. flamma enim est spiritus, vel su. mus ardens. Es humorem habet per sngulas partes dis peris 'n , non continuum , Se pauciorem quam ut fiam mam enti: tete possi, praesertim eam terteo niagis imhateat. Thus autem partim hoc partim illo pacto habebit, ideoque Ze fiammam emittit,& quit.
. A quae temperamenta temotiori quadam ra. t tione concomitatur,nihil aliud videntur esse quam vites seu ilispostiones quaedam inter- : na,quibus ipsa mixta,absque , si a propitist,
ii, immutatione, externa asEcete atque ab externis as
sei possunt. Maium dispostionum seu vitium aliquae simplicibu
elem ntis communes sunt,aliquetverd mittis petiactio aspi optiae. Hae ad quinque genera praecipua deducenta sunt. nonnulli squidem terreis praecipue conueniunt diu a tenus ealotis seu trigiditatis virtute maiorem minoremve partium constipationem adepta se inuicem assicere possunt , & tangibilium qualitatum ordinem ingle diu
tur. Nonnulli consequuntur trium seu duorum elementorum concoctibiliuin copulationem , quatenus ex calidi virtute ad m aio tem minoremve seu concoctionem seu combustionem deducta , aquam seu aquea a facere solent, Se saporum vocem obtinuere. Nonnullae eorundem elementorum copulationi aptastur, quatenus virtute caloris interni seu internὰ concepti emittunt seca igneum una cum aereo humido , afficiuntque ipsum aerem ut aer est,& odores appellari solent. Nonnullae ita consistentibus insunt, ut pulsandi aetisque consi ingendi vim afferant, simulque sonorum aevo cum generationi de tutant. Nonnullae demum, quae pei spicuum quatenus lucidum est certa quadam tatione assieiunt, quoniam seu tetrei eombustione caret, seu idem terreum combustum continent, atque etiam aquei qualitatibus magis aut minus ex ccllunt, colo itis, seu etiam perspicui ac opaci denominationem sunt
Horum genetum v numquodque continet plures species,quatum tamen quinque tantummodo tales sunt ut
si comparent ut caretis ) smplices appellati possint, licet non eadem ratione Tres enim ex eo tantummodo
simplicium sustinetit vocem, quoniam absque noua co- coctione non inducuntur, quod nonnulli caeterarum conuenit: harum siquidem unaquaeque ab hominum etiam arte ex certis simplicium qualitatum commixtionibus induci solet. Duae vero non ob id tantiam dicuntur smplices, sed etiam quoniam nullam admittunt associatiotiem qualitatis oppositae, sed in propi io gene- .ie qualitatum magis ac minus recipientium extremae
Primi generis qualitates intimiotibus mixtorum qualitatibus proximiores, clauduntur tanquam ab exit mi, iram a mollitie 5e summa duritie. Summa autem mollities & summa durities se uti ex propria soluta sunt vetὴ ae omnino simplices, ita ex smplici causarum ense lentium virtute patiendae sunt, ac re ipsa pariuntur. Summa enim mixtorum mollities cosequitur 1 uirimam terrei seu cone octionem seu combustionem. Itaque satinae sunt sumine molles, quoniam nihil aliud sunt quam tetreum ex summa concociione purga tum. Cinei es et iam eandent mollitiem testtunt,nec non calx de gypsum , quoniam terreum similiter contineat eo in bustionis visu in me depuratum. 3Carbones quoque dum conteruntur quodam modo satinescunt, quoniam illo tum testeum est quam maxi
me eombussum. Durities ecorura cor sequi tui summam
constr pat ionem seu tetrei, seu aquei ex terrea frigidit te omnino deuincti, sue id solius si igiditatis virtute sat, sue non absque aliquo igneae caliditatis , sub Mediae huius genetis species careetis omnibus simplici res erunt, ni fallimur, ptimo adipis mollities seu va-ctuositas, seeundo carnostas,teirio coris exsiccati tansibilis qualitas
Carnositas medium locum, vi videtur, assumit. Nam teiteum continet, neque omnino solutum, neque omnino constipatum, sed media quadam ratione dispositum. Adipis mollities satinarum mollitiei proximiotest. iij velo durities ad summam constipationem magis declinat. Inter eiusdem genetis qualitates magis compostas praecipuos locos tibi vindicate videt ut lanositas e asperitas. Haec corio est durior illa veto eodem mollior icet a carnis molitie plurimum deficiat. Dant ut etiam plures Iliae huius ordinis qualitates, quarum perceptio ex dictatuiti docilina facile deduci potest.
Ah oh x, illis tantummodo recte aptari possunt,quae caloris virtute ea ratione proprium consequuntur Esse, di ad cerium tem petamentum perducuntur , ut neque aereae nes: aqueae
qualitates neq; fiigiditas teti ea omnino expellatui ed
108쪽
hatum unaquaeque certa alia ratione sibi inuiem con
tela vero, que seu si goris vi, seu ex consummata supradictarum qualitatum combustione, certum aliquod sortiuntur temperamentum, necessatio insipida sunt. Carent enimam calido quam humido complexionali:quorum unumquodque ita ad saporis rationem
pertinet vi altero amoto depereat.
Simpliciores autem saporum 'ecies ex certi alicuius elementi summa vel concoctione vel combustione tantummodo deducendae sunt. Data squidem seu plurium elementorum concoctione vel eombustione, vel unius elementi concoctione vel combustione non consummata , putum aliquod ae vete smplex produci non poterit,ob inaequalem seu elementorum dispositionem seu concoctionem, & eombustionis gradum necessariamque eruditatis accessionem.
Itaque si potes simplices his tantummodo inhaerebsitqus constituuntur ex inaequali concoctibilium elemen-
Caetera vero omnia,quatenus sapida sunt, eos sapores reserent sui ex priorum commixtionibus deducen di sunti Existimamus autem intra sapores simplices illum summe simplicem esse,simulque pet elicitis extremi patres sustinete, qui consequitur temperamentum terrei optimὴ concocti nullamque combustionem perpessit huiusmodique videntur esse farinae, triticeaeque praeipue, dum aliquid humotis adhuc continenti iveth ad summam peruenere aliditatem, saporem actu non continent,quamuis ex aliqua humidi adiectione it tum sicile repetant.
Hune quem panis saporem appellate licet verὸ
sinplicissimum esse ex eo etiam demonstrari potest, quoniam primo concoctibili , ipsi se licet terreo, primo aptatur, necnon quoniam quae eum reserunt alios sapores omnes admittunt.
Eundem saporem aemulari videntur aquae puriores ruae nihil terrei continent, aerei veto non parum, de ulces ob id appellati solent, lieet improprie & eet sola relatione ad alias aquas. Mute sapoti proprium videtur esse nullam comedenti molestiam seu voluptatem asserte.
Dum vero absque vita commixtione delectat, id ex vehementioli seu fame,seu sitieuenite solet, tuncque ex commodo potius quam edi sapore voluptatem asserti Secundus sapor simplicissimo proximus, illorum con
sessuit ut temperamentum, quae cum elementa concoctibilia inaequaliter contineant, constituuntur ex summa aquei coneoctione, pinguedinemque ob id seu vnctuositatem essentialiter referunt ex qua idem sapor dicitur pinguis seu unctuosus. Ea autem, quae hoc sapore assicis tur,lenite quidem solent, sed nullam manifestam voluptatem gustiti afferunt. Huic in sinplicium saporum ordine sapor duleis ae cedit , qui deduci solet ex summa aerei concoctione cui nulla combustio associetur. Duleibus proprium est non tantiam lenire ut pinguia,sed manifestam etiam voluptatem gustui afferre. Sunt autem duleia pinguibus grauiora, quoniam summa aquei concoctio , quae pinguedinem patit, senui & aquea putiora & aerea li- Deriora reddit. Summa autem aerei concoctio, ex qua dulcedo colligitur,aqueaba quibus ipsum aereum detinetur,firmiora reddit.
Ea igitur qua panis saporem reserunt longe firmiori ratione utriusque grauiora erunt, tertei si quidem plurimum comi nent,cuius grauitas ex digestione no comburente adauget ut potius quam diminuitur. Summa veth concoctio eorum quae tribus his saporibus assiciuntur ex eo etiam demonstrari potest, quoniam duleia, licet ex aquei copia flammam non excitet nutriant ue,tamen quam sacillim. accenduntui ac comburuntur,quod neutiquam accideret si illorum conco chio ulterivi extendi posset. Pinguia quotum aqueum complexionale est summe concoctum,non tantum facilὰ accendunt ut di combu runtur,sed fiammam etiam emittunt ac nutriunt
Farinae veto, de caetera quae panis taporem utcumque te serunt, ideo non facile ignem concipiunt, quoniam aerei patum continent, de terrei seu aquei plurimum. Sed ad ea accedendum iam est, quae ex maxima coimbustione certi concoctibili, assiciuntur simplicibus saporibus Oidinis imperfect4otis. Hi duo sunt,salsus videlicet, qui coi equitur aquei summam combustionem, de acris, qui oritur ex summa aerei combustione. Salius tamen ad amatum deduci solet , dum aquei combusti vis terreis complexionaliter copulatur. Amarum autem saporem a salso essentialiter non dissset re , ex eo coniectate licet, quoniam cineres summa combusti, nullam amaritudinem seu continent,seu in a ruam adiunctam emittunt, sed eam potius aerem reiunt. quod tamen ex necessitate euenitet, s in saporis amati eonstitutione primas partes terrea obtineret.At,
si aqueis ascribendus est,assentiri cogimur eum essentialiter a salsedine no differre: patet enim ex summa aquei combustione salsedinem deduci de sal ipsum otiti. Idem ex viliusque saporis smilitudine demotistrati potest : a maius siquid E in eo tantum a sillo dii it quo nia ob lettei combusti associationem magis exasperat,ge ob eandem causam salse dinis acumen restangit. Salsu, igitur sapor si haec tecte sancita sunt)una cum amato eum locum obtinebit qui sapori panis summe aduersatur. Huic prout propriam natu tam tetinet, proprii stdetergete, abluere,& aliqua ex parte tum astringere, tum eorrodete. quatenus autem ad amaritudinem con trahitur, detergit,& vehementius exasperat, sed nonasti ingit, nee corrodit.
Aelii sapor in simplicium saporum ordine constituitur medius inter dulcem de saliunt. Huic proprium est
mordicate Ee rodere cum magna celeritate.quapropter actia salsorum acumen exeedunt, idque iure optimo euenit.nam aerea,ex quorum combustione sapor actis mi itur,aqueis sunt acutiora, licet minus per sila ni quam aquea,Quod autem acria ex aeri combustione oriantur, cinerum vis,dum aquae feruenti commiscentur, manifeste arguit. tune enim aquae acredinem concipiunt , quo-
mi einerum ignea siccitas aquae seruo te excitata ignea etiam calefaciendi virtutem utcunque exercet, de ex aqua circumposta aerea generat smutq; combutit: quaecum exhalare non possint aquae superstiti complexionaliter copulantur. Inter saporem salsum Se acrem, sapor acidus rectὰ nisallimur constituitur. Hic inter simplices connumeran dus non erit nam saporem aciem te tangit, ideoque notodit,vel certe non admodum vehementer. Acuit autε saporem salsum,mordicat siquidem, quod salso non conuenit. Plaeti rea in eo aerei de aquei combustiones a natiste copulantur, illique propitissimum videtur esse ex sola interna virtute seipsum intendere. nam ex aerei eombusti vi agit, & ex ea dispositione, quam ex aquei combusti natura interne continet, eidem actioni sub licitur. Hoe actibus non conuenit, quoniam illorum vis omnis in aeris constituta facilius evanescit, aqueis piisertim non sauentibus. Idem salsis denegatur, qu niam omnis illorum vis ex aqueis Oritist, quae in seipia agere non possunt Eandem obeausam acetosa sola, vel certe praecipuὸ,sermentandi vim consecuta sunt. Sed iam accedendum est ad sapotes, qui ea temper menta concomitantur in quibus elementa eo nemibulia, terra se ilicet, aquaide aer,aequaliori quadam ratione copulantur. Hac, ut tam dictum est,summam alicuius in gredientis seu concoctionem seu combussionem neque admittunt neque exuoscunt. Ea etiam quae in ipsis vi-cunque concoquenda sunt, sape vel nullo modo, vesnon satis sacile , hane quam exposcunt concoitionem assequuntur. Quatenus vero eam assequantur, 'sibusdam saporibus asscientur qui ex trium simplicium pe.
sectio tum copulatione de retiactione videntur oriri,
videlicit ex sapore panis, de pingui,& ex dulci. Hune ordinem,ni nilimur, ingredi utut sapores, qui animaliatum terresti tum tum volatilium, tum marinorum carnibus aptati soleat. Ea quae persectana concoct onem, vel
109쪽
nullo modo ree;pῖunt,vel ad illam no Deile perdueun.
tur, eos sapores recipiunt qui ex dulcis L aeris comi x tione videntur otiri,ae utriusque naturam vicunque referte,magis tamen ac minus, prout magis aut minus ad illorum aliquem accedunt. huiusmodi sunt sapor acerbus, sapor austerus seu acutus, & sapor maturus seu fluctuum matutorum, qui ad dulcedinem aliquam per
Horum igitur mixtorum, pro eoncoctibilium natura ae virtutis concoquentis robore seu infirmitate,qus eam consistent in ipso acerbo , quadam ad austerum peruenient, quadam austerum transcendent & decentem matutitatem consequentur, quaedam etiam seu ali-rua ex parte, seu ex toto , ad plenam dulcedinem per uel solent. Acerba desecat reusque ad multam plosunditatem exasperant. Austeris seu acutis idem conuenit, sed minus intense. fiuctuum dulcescentium sepol dulcedanis continet vim,sed remissam.
. A ν ο κ . M differentiis At eausa se coneep- tis,tationes facile adduci poterunt qui affetunt malium ae laetium nonnullorum salso, dinem sontiumque quotundam acetosum se .potem. aceepto siquidem salse dinem omnem consequi aquei combustionem,quam tutissimὰ sancire licet aquas omnes quae salsedinem refersit, ex aquei combusti com mittione id obtinere. Rationes autem, ex quibus aqua rum eombustio otiti soletares vidAut esse, quae s smul concurrant eam firmiorem reddent l, s vero dis ungan. tu imbecilliorem.Prima est,aquatum firmior sedes. a quae squidem decurrentes combustioni parum sunt ob noxia conquiescentes vero quam maximὸ nam nos etiadum qui est imus, calefacientis Solis vim firmiorem ex petimuim dum mouemur,infirmiorem. Secunda ratio simitur ex regionis natura . nam quae magis tendunt ad aquinoctialem, quoniam radi)s rectioribus sub ijciutur,ta magis ealefiunt, te facilius comburuntur. Tertia col
rigitur ea combustione tertei quod aquis subi citur.hoe enim aquas superpostas simul comburit, & salsedine
ane; ,lieet aliquanto amatiori. Horum trium unumquodque ad Matis salsedine con currete manifestum et .mati squidem aquae infimum obi laetit locum neque ab eo recedunt, bisque in singit iis melimus, nis adiit ventorum vis ut ex superioribus patet diutius quiescunt,neque ullum fluxum seu regu
Eisdem AEquinoctiali etiam subiici & summam ea. lotum vim pluribus in partibus sustinere manifestis est. cim igitur Matia omnia sibi inuicem cohaereant ae eo putemur, partis unius insectio ad aliam ex neeestitate deducitur Sicuti autem marinis aquis combustione patientibus. subiectam tetram salsedine ac amatitudinem non concipere impossibile est, ita necessatium egiari de bet terra malinis aquis subiecta amara existente, impo sita aquas,prout illis conuenit smilitet assci. Hi ne ta liti colligenda est,cur lacus quidam Palaestinae non tan. ita salsui, sed etiam amatus sit, ita ut in eo pisces non nutriantur. idem lacus easdem ob causas tantam rei rei continet,ut grauia iniecta enatent.. Acidus aquarum sapor,& siquis alius illis aptatur, eae Hiiei quod illis aditum proet,qualitate oriuntur tot s -- idem seu satis,seu sulphuris semina ac partes, simul e tum aquei tum aerei combusti non parum cotiti
nento quasque,a quibus tanguntur,talibus saporibu, &diacete di inficere solent Hae tamen insectiones de asse retines diutius fortasse ab ipss aquis retineri non pos sunt na du ad aperia deducuntur ac libetῖ fluunt quid quid alienum contineat,nis noua vis accedat, cile de vellunt grauioribus praesertim sponte ad insemiora de
labentibus leuioribus vero aereis scilicet,quae victique eombusta sunt,euaporantibus.
Quapropter flumina omnia ac csteti aqus,a proprio sonte perenni cursu longius deductae, dulces apparere volen ob aerei digesti imbibitionem dulciores tame ac puriores ut plurimiam sunt prope sontem, si ex puriori terreo prosliant,de s ips sontes Sole oti Eie illustrentur. Maria veto, licet ob iam constitutas causas salsedineio carere non possint, nunquam tamen redduntur ae elosa
seu acria,quoniam quicquid aerei combussi cocipiunt, statim evaporat ob illorum agitationes, nullis pinsettim impedientibus,ipsoque aere superiora petente. CAovet XX vi. Dὸ Odorastis. En iam ad ipsos odores oratio conuertend est .Hi saporibus quidem essentialiter eopulatur,non tamen omnibus,sed illis tantummodo quotum sapor constituitur ex cencordi copulatione humidi aquei,seu aerei, & scci ignei, quaeque
caloris seu interni seu externi virtute ita exhalare ac spirate possunt,ut eandem cocordem copulationem effuti dant ae spiritali quadam ratione obi elant. Patet autem ea omnia, quae ex summa certi elementi seu concoctione seu combustione simpliciores sapores obtinuere,ex proprij temperamenti natura omnino destitui seu ignea secitate, quod plene concoctis euenit, seu quacunque humiditate quod plenὸ combussis acci dii ideoque hol si nullu odore emittere, nis sorte aliud inconcoctum incombustumue contineant,seu ex talium adiunctione iitimulentur. Huini dum veto tuc associat ut seco igneo concorditer,ac secti dum Natutae leges, cilinsccum tanquam humido persectius praecipua munia suis stinet. Quapropter odoris etiam natura ex sicco prisci pti E deducenda est, sanciendumque odorem cocomitati exhalationem secam,quae humidi complexionaliter,atiaque ex certa concoctione sbi adiuncti,vim coplectatur:& ut uno verbo illius essentia plenius ex ptimatur, re ipsa nihil aliud esse quam saporem spirantem. Hae veto docere possunt,odores omnino smplice, non dariccide es squidem essentiale est eae iis sapidis collisi, quae neque omnino concocta, neque omnino eombusta sunt,ed vel eonsuunt in certo fiat si gradu, vel tendtit ad maiorem concoctione cobustionemve, seu etia delabuntura priori coeomone. Cossat aute coposti exhalationem, exhalat ionisque vim necessario copostam esse.Illi tameititet odotes simplicio tes censeri potet ut, qui spirant ex magis seu cocinis seu eombustis, odorum tamen natu tam non repellentibus. Odor igitur carnium viventium relatus ad alios sapores, smplicissimus dicendus et E elementa enim has carnes costituentia obtinent omnem concoctionem quae tali copulationi ac tempe tamento
Idem etiam edi eo colligitur, quoniam nis sortior mdorandi virtus accedat, talium carnium odor vix percipi potest. Eaedem tamen carnes si igni apponantur,exa sationis vi plurimum odoris effundent.
Huie odori qui si saporibus compare tuo panis saporem refert,aduersabitur, ut i extremus , odor aromatum
maximὰ combustorum,ut puta piperis, caryophilli, die innamomi. Hi e smiliter vix sensu in mouet. excitati tamen solet non quidem per assationem,ut carnium odori euenit,sed per oppositam elixationem, quae exercetur circa haec atomata aqua demersa.
Prioti extremo proximus erit Odot fiuctuum humi dotum matutotumque. Hie descit a sinplicitate odo iis qui connenit viventibus omnibus, quoniam siue uaconcoctio nullum certum terminum intendit. sed itide snentet protεdi solet. Hune odor g qui s saporibus comparetur pinguem utcunque aemulari videtur, vitiorumae aceti odores ingredientur.
110쪽
Alteii exilemo proximior erit odor aromatum minus combustorum vi puta thuris. haec siquidem combustionem continent,sed non ita intensain. ideoque illotuin odor facile percipitur: ex assationis tamen vi magis eicitatur ,sicut seu iuum nonnulli igna apposti, magis spirant. Inter enumeratos odores quintus ac medius constituitur odor florum, signotum omnium, & catomum suae pinguia. ae vii eos a magis sunt, ut pura myrthae,balsami,ealdamae cte eiusmodi aliorum. Hie omnia longe acutius spirant, illotumque odotnisi aliquotum tenuitas obsistat tam pet assatione quam per elixationem excitati solet. Odotata trium ordinum qui continent combustionem aliquam non deducuniti. ob dissolutionem ad odorem faetidum Catiles autem Si ructus dum dissoluuntur, ideo latent, quoniam Onin
C pvi XXVII. De sonorum ac locum disieremtis sir causis., ou i s omnibus commune est propria tu subhI , si stetitia tum itilia tertia calete,sed in ipso or
fra tu ac generatione de licet e. Genetat ut autem ex a et is res actione quae ob vehementem ali Auem icu imputium,seu attractum seu percussonem eis
ficitur. euenitque ob id ut sonorum dine tentiae elician tui non tantam ex substantialibus illorum Limi sed e tiam ex causarum lanum ipsum emittentium natura ac usu multiplici. Has omnes in ipsus homini, uticibus in tueri possumus. hae siquidem, utpote persectissimo composito propriae, inter cateras omne, persectissmi sunt, ideoque caeterarum ei iam differentias ac vires emine. t toti quadam ratione completiunt ut A docent. Substantiales seu sol males sono tum disseientia illa videntur esse quae vocalibus signam ut notis. Quae deducuntur ex sonantium seu vocem emittentium vita , consonantium prolationibus aptatur. Demum quae eliciun tiat ex sonantium vocίmque emittentium vi robotique multiplici, erunt illae quibus soni graues, acuti, seu media denominantur. Hoi um ordinum vnusquisque i atrie dantur simpliciora disset etiatum exordia, complectet ut quinque sonorum seu vocum species, ea tamen ratione ut vocalium unaquaque quinque consonantes videat ut inducet e. voeales seu substanti tes vocum d talentias vel E quinque esse manifestum est , nec non, prout in propria ac naturali sinplicitate 5: puritate concipiunt ut, quinque usitatis notis signari,videlicet A. E. I. O. v. Inter has , A. quoniam maxime gutturalis est, unius extremi occupat partes. v. veto , quoniam oris sum. mam eiectioncm rc uirit , alterum extremum constituet. Quapropter hae dua voces, quatenus ita proscrim-tur . di simplices omnino et unt , di ad sapores coin
palatae, panis sapori ae salse lini ptoportione respondebunt.
Ttium autem mediatum vocalium sinplicium . i. dulci, T acri, O . pingui sapori te spondere viden tur. Siquis autem has vocales a naturali pulitate diuet. tat, easdemque quodam paelo commisceat , vocales quidem voees fgnabunt , sed compostas , cuiusmodi sunt quae diphthongis sanati solent. vocalibus omni
bus, quatenus absque consonantibus pioseruntur, coni mune est ex sola olis formatione, prout uniuscuiusque naturae conuenit,proferti, nullamque seu linilur ad palatum , seu linguae ad dentes, seu labiorum ad inuicem; percu fionem requirere. Consonantes eccitra tales percussiones exposcunt. Hae veto percussiones ab inuicem distinguuntur, non tantum ratione partium percutientium ac percussarum , sed etiam ratione modi. ex quo factum est ut vocalium unicuique quinque smplices consonantes aptentui : pars siquidem, ex cuius usu vocalis vita quaeque profertur,quinque rationibus Praecipuis percuti potest.
Consonantes igitur, quae V. vocalis, prout est vocalis, naturam sequuntur, iunt B. F. M. P. 5e v. quatenus cosonant is exercet vites. harum enim unaquaque ex labiotum , quoium simplex sotinatio spiritu adiuncto, v. vocalem pro serie solet, certam quandain percus tonetra exquirit. Consonantes, quae I vocali tespondent, ideoque pio serta solent ex percussione illius palati patris quae ad dentes magis accedit sunt C. D. G. L. T. Reliquas aut e consonates, qui tribus aliis vocalibus sunt magis consonae,supradictorum rationibus insiten res, facile perquileie potetimus, praesertiri s plurium idioinatum colligamus usus,paret siquidem unicu idionis omnes vocum differentias non exercere.
Simplices sonotum differentiae tertii ordinis ad quinatium numerum smilitet deducuntur, quoniam harmonicae proportiones simplices quinatio numero com prehenduntur. Ideo autem hae sonotum differentiae. Qinuique ea tundem dispostici omnis ex harmonicatum
proportionum smplietum differentiis ac dispositione colligende sunt: quoniam ut diximus sonotum existentia iii ipso tantam generationis actu consilit, neque illius certa ratio desgnari potest ex te aliqua certa,ut teliquis reeidentium ordinibus conuenit: sed colligit ut necessatio ex certa telatione soni ad sonum. Hae ve- tb relationes harmonicae ac simplices erunt , quoniam communis Natura vis, scuti omnem dissonantiam a hortet, ita in omnibus harmonicam proportionem inii
cit, simplicibus quidem simplicem, compostis autem
Quod aute harmoni eae proportiones simplices quinque lint , Musci cognoscunt de probant. Nobis in piae sentia satis et it eas ex senatio numero eolligere. hic si quidem numerus recte admodum amicitis numerus appellatur , neque ob id tantum quod secundum omnem rationem possibilem in parte, diuisus, turlum ex propriarum patri si collectione absque ullo excessu seu de sectu tesciatui: sed etiam quod longe admirabilius est quoniam unusquisque numerus ipsum ingrediens, ad proximum numerum relatus, harmonicam pio portionsi constituit, neque aliae harmonicae pi oportiones piaree has,qua simplices sunt,ac espostas smnes constituunt, inueniti poctunt. Prima igitur pol portio harmonica simplex oritur ex proportione vilitatis ad dualitatem, simulqtie ex dupla proportione. Hsc,quo ma deducit ut ex te motissima proportione, a Muscis Diapasian, a canentibus vero octava diei tui. secunda colligit ut ex relatione duoiti ad tres,ex ipsa scilicet pro potiione sesquialtera,& a Musicis Diapede, a eanentibus veto Quinta appellat i solet. Tettia deducit ut ex telatione trium ad quatuor, expsa scilicet sesquitertia proportione, re a Muscis pia.
tessalon a canentibus autem Quarta vocatur. Qualia olitur ex relatione quatuor ad quinque, ex
psa scilicet sesquiquatia proportione, atque a Muscis Diioni, a canentibus vero Tertia maioris nomen
Quinta & ultima colligitur ex relatione quinque ad sei , ex ipsa scilicet sesquiquinta proportione, atque a Muscis semiditorius, a canentibus auten Tertia ruinor
Harmonicarum proportionum exordia ita constitu ta snt. Quod velo attinet ad earundem dispostionem, cuius perceptio ad id quod intendimus non pars eon ducti: sciendum est , vocem v namquanque , quae ad aliam vocem harmonice reseratur, ne cestatio illa vel grauiorem esse vel acutiore. Praeterea, data cena aliqua voce, illi ex necessitate duas alias voces ex parte acu tioti,totidemque ex parte grauiori ,harmonice posse an sectari, tuncque non latum omnes harmonicas ptoportiones smplices exerceri, sed ea tundem etiam de titis. sinam dispostionem costitui. iam, si ree E sanc lium Diapasson summam harmonicatum proportionii dastantiam continere, hanc que octonarium vocum numerum non trans te, patet, accepta sex pli Irati a Uce,quae denominet ut stilicet, illi ex parte grauioti harmonice ad iugi posse voces, qua ad ea res ita l. de 3. appellati possut.