장음표시 사용
91쪽
Quae naturalem complectitur philosophiam,
Pars Prima : A CONsIDE RANTUR CORPORA, Q V AE
in generabilium ordine sunt prima, ea quae cx imperfecta primorum
mixtione constituuntur, nec non perfectae mixtionis cauta, oc accidentia.
De his quae pertinent ad hara cientia fuste timn ar u exonu a.
. DRpo v M, quae generationi ac cor uptioni obnoxia sunt , eontemplatio, excit dienda nunc est. Accipimus autem, a seientia prima morum, tempus, locum, i actionem, passione in , alterationem, neutionem , corruptionem , ipsumque
a sibile ac generabile corpus dati,simulque quid holui numquodque sgnincet & sit.
Aecipimus qua ne tia iii, caelo luciarpora motus ac tu
minis vilibus minast tantibus indesneter dii tandere vit utem qua a Deo imbuuntur, quaeque re commune Naturam constituit,ta ad institiora perducta, simul e sicie tisaeormalis, ac sinalis causae sustinet patres: Prima vero materiam ita subiectivae seu receptiuae causae munia ob ite , ut aliarum causatum vi non desciente, unius gene- ationi alterius corruptio, ta via tu, corruptioni alterius generatio semper annectatur, ipsimque ob id neque sorna quaeumque care te posse, neque eandem formam eaeommuni Naturae dispostione indis lolubilitet retinere. Huius aurem contemplationis imitam sumendu eunti ab aliqua definitione communiori generis subiecti, eu a demotistiatione quae versetur circa eiusdem genei, proprietates communiores. ho tu ira enim v nu quodq;. super ora scientia ducitur , sed ex usu illarum diuiso fium quae huic generi vitiuoco essetitialiter aptati, illudque tam te spectu sormae qu4m respectu materiae ad certas species recte contrahere possunt. post modii vero harum specie tum unaquaeq;,certa se . te seruara. ita cons deranda et it, ut fingulatum proprie- M.,mutuc relationes,dispositiones,generationes,cor. uptiones,ac teliqua quae illis euemunt, pro vitibus de monstrentur,neque dei statur, donec esset entiae perse 'istimae ex qua homines constituunt ut , e ipsius huma-iae naturae pleniorem scientiam adipiscamul: ex hae s. idem nostrae huius contemplationas consummatio deducet ut . nam corruptibilia omnia homini desti uite co. pertum est, ac in eodem consilete. C , o v x Ii. Deerimurium cerponon comitistit Ombras. si hiae de eo.
. proprae . rasas prunus. O . tu , s exprimae scientiae constitui oni bu, .corporibus generabilibus ae cottuptibi . libus motum ae quietem essentialiter conue
nite. Nouimus etiam,praeter circularem motu,
qui aelestibus corporibus essentialiter conuenit , motu rectum tantummodo sinploce esse, hunc que ab illis eorporibus pii no otiti quae inter corruptibilia simplicii
sunt , eundemq; ex ea recta linea sumendum este qua ab una parte terminatur canorum centro,ab alia vero caelo um elicum exentia. Patet autem lineam hanc quatenusa e tio is ei M. & a circumsitentia te imi natur, alcen iis,quia in ius a citcumferentia utitui &ad centium teti dii, descensus motum admittere. Eadem etiam quatenus ab utraque parte stilla eu, ita
motui de tuit , ut quieti quoque quam decentissmὀministrate possit. Itaque haec eorpora smplicia plura sunt, re illota v-nicuique commune est ea ratione moueti, ut dum mouetur per aliud eiusdem ordinis corpus transeat, atque ad certu aliquem terminum tendat, in eoque consi ii utupi optio motui finem imponat. nam in prima scietia de moniliatum est,eidem corpori ascensum ac descensum naturaliter aptati non posse. Ex eo autem quod hic sim plocia,dum mouent ut .ltanseant per aliud corpus eii isdecitdinis, demoti ratur illotum unumquodq; pei uiu est e, ideoque propria figura cie glutino calete. quod enim perurum noti est, quod certa quadam figula est praedii una,&quod glutinatum est, talem transitum nec admitte te nec perficerere potest, vel certe non absque disiu-ptione figurae ac si utini iubilantialisque existendi in o. di tum sui ipsus, tum illius per quod efficitur trans. tus. Ex eo quod eadem corpora,dum mouentur, respiciunt propriam quietem tanquam piopti; motus snem, colligit ut ea in proprii motus termino, atque etiam in propria quiete conuit ut a,quan optime se habere: extrat et multi autem, de extra propria quiete,non tectu Ideoque.cam propriam conseruatione primo intendant tu te optimo demouetur,re indesngtet mouetur. donec adpropii motus terminum perducia in eo conquies c ant. Non patum ergo vitium adipiscemur ad horum cot-porum tum substantiam clarius attingendam, tum proprietates eliciendas, si omnes rationes pet spe ierimus, ob quas hae e corpora in proprio termino costituta qua- optime se habent, de quamoptima dispositone fluuntur: extra terminum aute in econtra. Hae lationes colligendae erunt, noti ex eisdem simplicibus corporibus: .impris bile est enim haec esse principia,ed caulas eorum, quae ipsam et essentialiter vel iugiunt vel piosequuntur: non ex aliquo corpore composito uiam compolita scuti supponunt Lise simplicium coiporum , ita simplices ilia lotum motu, supponere debent. Reliquum igit ut est, ut elaciantur ex ipsis corporibus caelestibus, idque tute optuno. nam te lini rectorum motuum , ut iam diximus, deducuntur ex diuersis tela tionibus ad caelestia eorpora, quae etiam inferiora omnia proprij motus vitture pluribus lationibus exagitant alia
Quanuis autem caelestia corpora duobus modis in insetiora agant,motu scilicet L lumine, ni e tamen caelesti, motus vi, quatenus a lum ne seiungit ut, tantum. modo aliendenda et ii: haee enim simplex omnino est, atque s seiunctit in respiciatur, ex propria natuta simpliciter ac vitii imitet agit, licet ab hac simplicitate non parum recedat dum luminum superaddit ut virtus, atq; eo niagis quoniam luminum actus plures sum ob stela latum multitudinem, vari sque illatum magnitudines, collocationes, ac delationes, quo: um unumquodque
92쪽
Caelesti vero m tus vis licet si simplex, diu et sinodi tamen ad haec inietiora diffundi solet , quoniam quaedasunt proxima, quae dant omnino temota, quaedam inter haec constituta. Itaque ea quae proximiota sunt, veloci csmis ac perennibus circumuolutionibus quam maxime digitat indesinenterque rapit ae circumuoluit: te motio ra, quae circa centrum sent,detinet potius ae stinat. Naagitat io, illa vix attingit .Ea vero quae inedia tenent spatia prout magis ac minus ab extremis distant, magis ac minus agitationcs recipient atque ad extremorum naturam accedent.
Corpus igitur quod ad caelorum summam circum se rentiam sertur, ibique constitutum optimὸ se habet aenaturalitet conquiescit, diliget quammaxime agitationes ex aliena vi,easdύmque maximo eu commodo recipiet.simili ratione, corpus quod ad centrum sertur,cipi tationes ex aliena vi, tanquam sibi noxias, refugiet, de immobilitatem naturaliter prosequetur. Media autem corpora neque vehementissimas agitationes,neque agitationis catentiam omnem subibunt, sed vitiusque participationem pro illotum natura inret prima ergo corpora genetabilia ac comiptibilia aliqua sunt leuia quae petunt spatia superiora, aliqua
grauia quae ad inferiora cellinant. Nam alienas agita tiones piosequi & leue esse, idem sunt, scuti etiam easdem agitationes vitale de graue esse, sunt idem. Inter leuia etiam, quoddam et it in summo te ire, ob id que ipsam mei caelorum circumferentiam petet, quod agnis elemento conuenit, quoddam non crit in suinino leue,ob idque ad super tota quidem tendet,sed ad caelo rum circumferentiam non peruadet. de talis est A ei. Inter grauia itidem, ouoddam et it in summo graue, ob idque ad centrum ipsum deueniet , cuiusmodi est ipsa Terra :quoddam non in summo statae, ob Idque ad insitiora quidem tendet, sed ad ipsuin centium non pet- ducetur 5: talem esse Aquam sensus ipse demon illat. Et haec quidem, quoniam summe grauis non est, sed natu. ra qu)da caelestes agitationes tecipiet, licet non adeo vehementes, ut Aeris atque ignis sphaerae. Hoc vero de i pse sensus testatur:patet enim,maria perenniter moueradum prout licet, ab Otiente in Occidentem perennitertendunt ex quo euenit, ut nauigantium cuilus, s litus proximius illis si deitrum reddant ut faciliores s vero
litus proximius illis si sinistium, dissiciliores
Levibus corporibus, quoniam ex aliena agitationeso uentur, proprium erit extendi, atque dum aliena ex
uitur,a ieipsis quodam modo egredi. Quare rara sunt,ia phana, atque alienas impreuiones quam sicillim.
recipiunt ita tamen ut illatum vestigium retinere non possint. Gravibus econtra, quoniam ex agitationis te motione fouentur, proprium est contrahi, atque, dum
aliena abhorrent, in seipia reduci ac comprimi. Quare densa sunt St,quatenus sunt glauia in summo, non sunt diaphana alienasque impressiones ita admittunt ut ea, retinere possiit. Quatenus autem non sunt densa in summo illis per spicuitas vicunque aptabitur , alienatum tamen impressionum vectigia non retinebunt. C p v et III. De Elem vim m tini risus as u . ti bi ct a seu e sensim , ' pro' iam confernario crura iciunt. V α hactenus eirea prima corpora constituta sunt, ad substantialem illorum mouendi aequiescendi virtutem praecipue attinere videtur. Nunc autem explicandae sunt proprietates ae vites, quibus eadem haec corpora se inuicem respieete, in se inuicem agete,& a se inuicem pati possitiit
communis squidem telum omnium ordo nos mutuos intuitus exposcit: iamque demonstratum est,hse corpora conuem te in communissimo substantiali gradu, qui materiam primam parit,ideoque passibilia ac corrupti bilia esse , veteque ad inuicem transmutari. Nouimus autem, singulis muneribus essentialiter inter se distin
et is sngulas virtutes attribuendas esse, neque unicam omnibus proprie ministrare posse. Corpora velli,quae vicistim opponuntur, duplici ratione oppostos intuitus exercete solent student enim, re ab aliorum os ensa, prout nartitae propria conuenit, se tutati,& aduersanti offensam , prout eidem naturae conuenit, inserte.
Itaque illotum v numquodque duabus qualitatibus necessarid praeditum erit, altera scilicet qua in opposta agat offensamque inserat,altet a veto,qua prosiora vires declinet ac vitet Hae autem qualitates ii iis ita inhaerere debent. vi cxteras eiusdem crat potis qualitates Dueant, ipsae ab eisdem foveantur omnesque communi
consensu oppostis tesssant seu aduersentur. Igitur grauibus ae dens s corporibus frigiditas adiungenda erit. Haec enim densiati Auet. ex qua pendet grauitas,eandemque inducit. Leuia eandem ob eausam e tunt calida: caliditas namque raritati,ex qua inducitur levitas,amica est atque illam parit. Et hae qu)dem qualitates agendi, ac cis nsam oppositi, afferendi uim Matient sigiditas nempe te caliditastion tantii in oppositae sunt, sed maximae et i; activitatis. Qualitates vero, quibus offensa vitanda est, ne illi
nobis occurrent,s animaduerterimus, tres tutummodo
offensarum naturalitet vitandatum rationes dari tutissimam scilicet occultationem, gam, de vehementissaea oppostionem. Harum aliquae quibusdam simpliciu corporum conueniunt,quibusdam vero repugnant, prout caeteris illorum qualitatibus consentiunt vel aduersan tur corporibus quippe in summo grauibus ac denss,neque fuga neque vehemens opposito aptari potest. Nan. agitationem abhorrent de quietem amant. His itaque tulisi: ma occultatio conueniet: econtra corporibus in summo leuibus delitescentia non c uenit,sed suga pi pila erit nam quietem abhoirent re ex agitatione dele Mantur. Horum igitur unumquodque sc cum erit patet enim se citat cm,quatenus adiungitur frigiditati, eam consipate, totum corpus coiistringere,illiusque vim interius acuere S: exterius obtundeter dum vero adiun.
gitur oppostae caliditati opposta esseete, eam scilieet
expandete totum corpus dilatare, Ze illius vim extern
acuere & interne in si mater oppositi siquidem concursus opposta pariunt. Hic vero ips ei iam sensus testantur obiiciunt imi erram summe de iis ani Ze grauem , si igidam de siccam.
interne simis smam, externe vero activa quodammodo virtute destitutam & ignem summe rarum de leuem, lidum 5e fccum, externe vehementissmum, interne vero quam maxime infirmum,vel issimum tamen de ad fugam parat issmum. e
Cum sccitas primis corporibus aptetur ac simple, Q. humidita, etiam illi opposta sui plex erit, de eisdem
corpor hus smplicibus aptari poterit, atq; etiam ea ratione ut tam frigiditati quam caliditati recte associetur. Nam dato vino contrario aliud dati neces e es de ad est
dem ordinem pertinete. Cum autem contrariorum etiaactus ae vires oppostae snt, sequitur si igiditatem De exsecitatis adiectione clauditur, interne acuitur,di extet ne obtunditur, ex humiditatis societate aperiri atq; eipandi,idesique interne obtundi re exterae exacui si milique ratione caliditatem, quae ex sccitatis e puta a-
petitur, interne obtunditur,re externe acuitur,dum humiditatem amplexatur, constipati ae claudi. smutq; interne exacui de externe obtundi. Hinc colliguntur qua litates aliorum corporum simplicium, aquae scilicet, de
aeris. A qua densa quidem se grauis Ad non in summo, et it si igida & humida. A et leuis quidem,sed no in summo, et it calidus de humidus. Aqua se ipsam tutari pote
rit non ex fuga, quae grauitati non conuenit, non ex vehementi eonstipatione, quam ex Opposta sccitate humidita, frigido adiuncta delituit, sed ex vehementi reactione.
Aer econtra prout leuitas raritisque illi inhaerente patiuntur,firmius utcunque resus as qua si fert im si
93쪽
na accedente. Eadem ver qii alit as iecte oppositis qua . Diatibus de eis titialiter astociatm, e al, uppostis amplexatur,quoniam holum nullii tibi inuicem oppositumeli quin potius utraque maxime consentietia tulit. nam pendent ab eadem materi atque ab eodem e ciente di quatenus sie coniuncta,rauent eidem fini , eidemque formae deseruiunt. Itaque tam aetitia passivam quam passu a ae tua qualitatem amplexatur. ex quo euenit ut ex singulis relationibus si ς lae qualitates nouam agendi rationem adipiscatitur siccitas enim, quae caliditatem exteri ἡ & si igiditatem inter g acuit, a caliditate extetue dea sessiditate interne acuitur.
Humiditas itidem,quae frigiditatem extetne & eali ditatem interne aeuit a stigiditate extet ne & a calidita. te inter δ aeuitur. Et hee quidem propitori quadam ratione demonstare potiunt, cur eadem qualitas duabus qualitatibus oppostas summe concors eisci potat. nam resperiit vitiusque e et ii intuitus exercentur, qui seruactim exerceri non possunt.
De terra Ue e ro In proprie t. .rT A e v x quam tutissime colligemus quatuor, qualitatum elementalium numerum quodam 3 palio seminati: utraque squidem duabus i a. a tionibus essentialiter distinctis proprios actus exercet. aliter enim calefacit caliditas ignea , de alii toliditas aerea: alii et trigefacit frigiditas aquea, alit et siridita, terrea. Exiiccationes etiam varie exercetur a terrea fit ab ignea se citate, idemque euenit humectationibu ,prout otia: ut seu ab aque a sub ab aei ea humi ditate Colligitur et ii, haruna qualitatum vites in te susquidem ae te missus exerceri , sed illais unam quanque iὰsmplicem esse, neque vlla Oppostae qualitatis ad .miationem admittere. neque enim quatenus sic comi x. reot potibus simplicibus aptati polient. Praeterea intensio ae te mi iocium oriuntur ex remotione seu adiectione qualitatis oppostae linteina ct ex et na aequaliter respiciunt,neque oppositos e sectus paciunt. At qualitates elementales vi diximus, inte sones .et emissiones disiunctim tecipiunt: luat euus enim ex . et M intenduntur, extetne remittuntur, econtra. Ea-i em etiam qualitas oppositos ei eius inducit. nam se i itai terrea consilingit, ignea vero expandit.siqui, isi.
t ut elemetoriam vetas pio prictates recte attingere cu it,hicani in aduerter has non ab vii aquai tate tantum,ed ab vitius ue qualitatis conculsu sumendas esse: i. ni, quidem proprieta, accipienda est non ex solaca.ditate,vel ex sola siccitate, sed ex utriusque qualitati, copulaticine e stilique ratione pio piletas Teirae ei itii siditatis ae sceitatis concursus, Aquae eo cursus frigi ilitatis ae humiditatis, Aeris caliditatis & humidii alii: ti n. caliditas exsiccitatis adiectione vere est ignea, 1 e et id sce ita, exealiditatis copulatione is ea est, id euique in exteris elienat, prout cellis elementis aptatur . . . a --. .ia sola caliditate,vel ex sola se eitate igit ivroprietatem sumendam existimet , hic ipsum igileti, i eque ab aetet et E distinguet , cui caliditas siti lii ei. onuenit, neque a tota,cui liccitas similiter apta tui. pia et eam elemeti proprietas ea unica qualitate sumatur, latendum esset aliam accidentaliter illi ad inhi consequent eique amouibile esse absque elemeti eo liti I, tione.at hoc ia constitutis repugnat. Itaque satendum in proprietates elementorum sumendas esse exuti ius m ualitati concursu, qui tantummodo in his corporibus proprietatis na tam retinet. nam ita singula coneomitatur, e uni ac soli semper conuenin hocque dato,cor
putei iconuenit,ex necessitati dat sit,& econtra.
Neque deto ad illud deuenire licet,ut dicatur .praeter communi sitiam corpore itatem, quae elemem omnibus communi est dati alium substantialem gradu puta igiti de Aeli es munem,ob idque utrunque ex communi hocpidii esse calidum ea propri s vero gladibus Ignem si e
ciam Aeretri autem humidia esse: hoe namque n3 tatam desiluit iam constitutam primorum corpo tum sinpliciatatem, verum alia quoque lepu nantia inducit. nam si quaeratur,cur ignis de Terra conueniant in licuitate s militer, dicendum erit hoc ex communi stadia contingere : ex propriis autem gradibus Ignem calidum esse, Terram vero frigidam .at iam dictum erat,igne ex communi gradu calidum esse Pluta etia ad idem afferri possent, quae tanquam anima ducite ni ibus conspicua piaetermittenda esse existimamus. Quantis autem calidi tates omnes, quatenus sunt caliditates , sint eiusdem speciei, idemque conueniat frigiditatibus. secitatibus, ac hiimiditatibus,nihilominus caliditas,ut est ignea,es-
quam ignis ab aere ei sentia litet distinguitur. idemque de alii, easdem ob caulas sentiendum ei it. Quoniam veri, cx compatis qualitatis 5 diectione hoc illis conuerin , non autem ex absoluta illatum na-itii a , sbi inuleeiti quidem aduersu iuut , ea tamentatione , ut alteia alterius generationi consentiat. Itaque ex ignea virtute non agnis iamitin, sed aer e tia in generali solet, de aer in ignem facile admodum
V circa Ilementorum proprietates enarrata sunt, demonsitate possunt illotum n timetum neque a quate inatio descere, neque quaternarium excedere: nullae enim praetet quatuor. qualitates iani constitutas obire iunt ut, seu ad hol si eor porum consum matronem desactantur. Conuincimur igitu , harum quar uot combinationes, Naturae consona te ipsa dati,nullam praeterea inueniti posse. idem e tiam sicile demonsti abii ut, si generabile ae coiruptibi se corpus partiemur ea diuidendi methodo quae virium eis propria est atque ex noua additione pelisci tui: Ie ad
certas species contrahemus. Hie veto contemplatidi tatio versabitur circa Elementa, quatenus mixtotum materiam cpstituunt, ideoque eci lingulis diu sonis me bris noui substantiales gradus ea ratione eliciet tui, ut rei es o pii oti gladii, ill e tantum odo dispositioi es ad augeant ut , quae ad mixtioncm exercendam ae recipiendam conducuntuli Oes quidem patio tantia modo uniuscuiusque elementi sinplicita, te tinei ut, quae omnino tueret,
si priori substantiali gradu retento nouus gladii, substantialis ni peradderetur. Existimandum tamen ell,dis positiones has subsantiae quodam modo ei in cotinete. nam eadem diuid di ratio ad mixta perducta so)m
ii, omnino tedditur si xttrea id obiiciunt quod in elementis,ut sunt clementa,eu praecipuum. D uiso ei it talis. Corporum generabilium ac corruptibilium aliquod necessatio est generabile,& cori uptabile ianti m eque praeter generationem ac corruptionem aliud quoddam expetiti potet . Reliqua vero omnia,praeter cenerationem Et corruptionem, aliquid praeterea pati solent, aliens scilicet qualitati, impie si onem seu alietationem. Rursus corpo tu,qus generabilia atque etiam alterabilia sunt, aliquod alteiabile tant iness, reliqua vero cinnia praeter generationem ae corruptionem,& praeret ipsam alterationem, aliud quidpiam subeunt. nam extranei etiam corporis substantiali copulatione mutari possunt. Inter haec vero quadam primam corpo tu copulationem respicient, quadam non primam ; iterumque inter illa quae primam copulationem intuentur, quoddam in fluetidi quoddam imbibendi virtute et it praeditu in Ho i um v numquodque est smplex ea enim, quae sunt composta,ex pii oti copulatione deducat ut necesse est. Hie velo primam copulationem admittunt,quati mota,p Eetiores dari non possunt.
94쪽
ibi ' Vniuers. Inst. ad hom perf
Simili ratione eonvincitur simplicitas aliorum dum
rum ecit potum primi scilicet, cui corruptio tantum cO
uenit,ae primi corruptibilis vocem meretur reui prater eorruptionem sinplex alteratio adiungitur,
ac primum alterabile appellandum est. Ex his igitur idgsmplicium ac primorum corporum quaternarius numerus apparere potest. nam praetet lixe , alia corpora tim.
plicia ae corruptibilia dati non posse,diuidendi meth
dum attendentes facile perspiciemus.Corpus corruptibile, quod solam admittit corruptionem, ignis erit: i,gnis enim propriarum qualitatum seu diminutionem, seu ex aliena qualitate res actionem non patitur. Ex
Corpus,quod non tantam cottuptibile,sed ex alienae etiam qualitatis impressione alterabile tantam est, aere esse , sensus ipse demoniliat. expetimur enim aetem non tantum corrumpi, sed etiam alienas qualitates tacite recipere,eam tamen alteri corpori copulati seu in.
corporati non possit, impossibile quippe est , accepta aliqua aeris parte illam alteri corpori conglutinate, quod etiam in ipso igne euenite mani lectum est. Corpus quod primam ineot potationem ita admittit ut inquendi, non autem imbibendi virtute sit praeditum Aqua est. Illud veto quod eandem incorporationem ex eo reeipit,quoniam imbibendi non autem influendi vii
tute pollet est Terra. nam aqua terrae intimiores partes rimatur, terra vero nouam interne colligit ax imbibit,
donec omnino redundet. An vero horum eoi potum copulatio citeras omnes praecedat, in dubium reuocate no licetinam,sicut neque ignis neque aer ex plurium corporum copulatione constant, se neque aqua neque terna seu ex agnis & aeris, seu ex aliis prioribus constitui possunt. iam enim sancitii. est, neque ignem neque aerem huiusmodi copulationem admittere, neque inueniti posse aliud huius ordinis corpus tetra re aqua prius. His vero ideo piomptius asentiendum est . quoniam mira quadam ratione concordant priori Elementotum docti inae: i nis squ idem ideo corruptibilis tantummodo est, quoniam ignea ca liditas te ignea siccitas exterae quain maxime intensaeae solutae sunt: interne veto sumine obtusae atque ita fit. mae: nam nulla iesistendi virtute sunt praedita. iuuenit Lgitur, ut ipsae ignis vel nullo modo laedatur, vel omnino
Eandem consonantiam continent aeris ae aliotu duorum Elemento tum erat rationes: aer enim,cuius qua litates externe obtusae sunt, interne vero intensae, neces.satio ad agendum insitinior est , ad resistendum , ero firmior. apropter ab unaquaque qualitate sibi op posita facile quidem immutati potest , sed non satim
corrumpi Aqua ven quoniam vehement tot illius virtus eam teddit ad extetna fluentem ac penetrantem: necnon tetra, quoniam vehementi sccitate interius natura bi. bula est, non tantum alterationem, sed primam quoque incorporationem admittent.
Eo iam ad horum primorum corporum cola a locationem ac dispositionem explicadam ac eedendum est. Ea veto, quς superius constitu-ia sunt,saei te demonstrare possunt terrae, tanquam grauissimae ac densissimae,centri locum assignan dum esse aquam collocati decentissime in loco, centro aliquanto superiori. sicuti enim ipsa aqua a summa gra uitate recedit, ita illius ouies non et centio, sed ex lo eo, centro eminentioli, deducenda est. Simili ratione, i ni tanquam leuisimo, locus calorum circumserentias
tangens aptissimus erit, Aeri vero,qui ab ian ea leuitate ac talitate iecedit,locus qui ignis loco ex iustitioii par te est proximus.
In hac autem elementorum collocatione, non unica sed pluribus iationibus, diuinae sapientiae vitius resul get. nam, dum ignis caeteta eorpora superetninet. dumaei igni contiguus est, dum aqua tertium locum obtinet.tella autem iniimum, holum elementorum unumquodque non tantum ex caeloium agitationibus ae te pressionibus prout uniuscuiusque naturae conuenit, inia deficienter conseruatur seu et utque sed etiam ex corporum interpositorum natura a sibi oppositis longe tutius redditur. Id autem praecipue expetendum ciat inni feaqus, an oniam sibi inuicem quammaxime aduersantur. ob ambarum qualitatum contrarietatem earundemque ad externa acumen. Itaque inret haec aet interponitur,
qui respectu caliditatis igni, respectu velo humiditati
aquae consentit, quique interne est tutior. Euenit igitur ut neque ignis sphaera ab aqua attingi, neque ignis aquam inuadere possit. Caetera etiam ele- metita simili ratione disposta sunt. nam inter teriam, &aetem, s elementorum simplicium ordinem r-spici
mus aqua undequaque ex altera qualitate cum utroque
conueniens interponitur. Haec tamen dispositio, quae communi retum ordine vi videbimus. se exigente ex patre aliqua immutanda erat, absque ullo incommodo immutata potuit,quonia tetrae re aeris vites interne inteis sunt, de externe reinissae. itaq; absque ulla offensa se inuice tangi t. Aliud etia ac logd diuinius ex admirabili hic elementoria collocatione ac dispostione Natura no secuta est ut scilicet elementa qui rationibus aliquibus inuice aduersantur, aliis rationibus inter se cocilientur, simulque amicitiam quodammodo vicissim contrahant ac foedus ineant. ignea enim caliditas externe quidem vehenias, interne verb infirma, de aerea caliditas externe insima, interne autem fortior, quam libentissime se
inuicem amplexantur, tum ob naturae conuenientiam,
tu quoniam alterne . hae illius illa huius insimitati con sulit. Simili ratione frigiditas aquea terrae sigiditatem
amore prosequitur,atque ab eadem amplexatur.
Et hic quidem eo plenius adimplentur, quoniam activarum qualitatum concordiae a qualitaribus passuis, seu tesstentiae, non parum sauentur .nam,cam sicci pio- pilum sit attrahete seu collige te, humidi vet. attiacta sequi . seu colligi, terra aquam, ignis vel δ aerem colligent. smilique ratione aer igni, aqua veto tetrae prompte adhaeret Aer autem aquae proximus,ae cum ea in humiditate conueniens, neque illam colligit, neque ab illa colligitur, tum quoniam illo tumultumque caret siccitate , cui haec colligendi seu attrahendi vis pro pilissima est,tum quoniam ex activa qualitate diiseisit quod etiam in causa est ut nullum elementum natura si igidum attrahat colligatve elementum natura cali- .dum, et ab illo attractum tecipiat,seu colligatur u tenus igitur horum elementorum copulatione, .nt adimplendae, nouam caelorum virtutem superaddi ne cesse est, qua superiora elementa in inferioribus inti
Animaduertendit ira est autem , ignem non ideo a tem colligere seu attrahere,vt illi eo inmisceatur. hoc e nim repugnat ipsus atque aeris natura. sed ut in eo a
gendi virtutem exerceat, atque ab eonia a Lilia.. ccυ a
veto, dum terra aquam imbibit, id agit non ut illam destruat, sed vi ex eius accestione pei sciatur. At de hi, diligentius traliada erit,du de mixtions principiis agetur. C, ut VII.
De elementor generationibu ac corruption stis et ede ea, naem principiis c c. sis. V M e ditatem principia de causae ena. ran sunt, ex quarum vi exercentur generationes ac corruptiones , quae his primis corporibus
Harum quasdam efficientes seu actios esse, quasdam tecipientes seu passiuas, nianiscitum est facile etiam in tueri licet utrunque ordinem duas causas continere Inter
95쪽
inter encietes primum obtinet locum Naturae cora. munit vis qui ex cilestium cor otiam agitarionibus ad inferiora dei itur. Huic adiunguntur eo tundem Elementorum qualitates activae , sua tenus ex at quo cora diu proprias vites ad extrina diffundunt. In receptiuarum vero causarum ordine prima est comunissimae nia. terii potent ia,quatenus corporis generabilis sorina caret secundis locum assumunt ceriae aliquae subiecti qualitate, ae dispositiones passur, quae pi tot g formam con- comitantur Ptimae veto materia potentia res podet vir tuti quam caelestes motus iniiciunt: harum enim cocut sui patit uidistincte 5e fouet elementa omnia, nsi respectu erit x alicuius pariis sed respectu totius. dato squid ghoe impossibili materiam scilicet omnem Omni penitusi ima denudatam eontineti intercalessia tot pota nul .lum adhue motum patientia, ex agitationum cxlestium, inchoatione ae perseuetantia partes caelestibus cmpo. 1 ibus proximiotes necessat id conteretetur agitarentur, amulque tum ad caliditate tum ad laritatem deducere. ut E contra partes temotiores constipatetur,firmaren. iur. atque ad stigiditatem densitatemque impelleretur. Superiores igitur partes igneam ae aeteam forma de na-
tutam reciperent inferiores veto terream Ee aqueam. Actium elementorum senerantium virtutes,corrumpendorumque passu aedispositiones. sbi inuitem simili
proportione reis' dent. Hi autem qui comunium principiorum di causatum concursus supponur, neque clementorum unumquodque, neque tot si aliqi d eleinen. turni ei pieme possunt sed ceciam tantummodo elem eri ortu inpendi partem. Atitur generationis causae enerationem per ieiunt,non extra mittendo aliquid sibi in ternum lioe enim nihil aliud esset quam seipiat destrue. elaea prostiae qualitatis vi, caelesti virtute no deficiete, alienam qualitatem immutando, idque ea ratione ut
ubiectum eorpus. quatenus alterationem non ad init i t. statim transmutetur,quatenus vero alterationem re
cipit eo usque alteretur,donec noua lixe qualitas aliquacilentialem subiecti qualitatem expellat ae destiuat is euippe subiectum ex neees state stat im cottumpitur, si
tuique Naturae eommunis virtute agentis recipit sor tam qua plemus emergente inducuntur vel firmanturn es eiusdem agentis proprietates,seu certi: immutat at, prout formae eonceptae conuenit.
Hoc ideo addendum est, quoniam dum ignit agit in
.erem , aer quidem corrumpitur de omnis illius humi diras at nouetur,eali diras vero non deperit,sed immuta. iiii tantummodo I ater tamen hanc caliditatem mane
non quia ius eat parto subiecti, sed quoniam prior lius status ex propita natura posteriori no aduersatur, i leoque ad illum ieeipiendum dispost long afferre po-t, a lati in subierio nulla est dispositio ad id quod est ge-eia dum,agentis forma immediate emergere non po- iit,licet ipsum agens hane ex propria natura inte dat: sed primo generabiliat medium elemetum. Itaque ignet i aqua agente, seu econtra aqua in ignem, aeris formattius elicitur, erra autem di incillime corrupitutob de . t. idinem maxima atque obfirmissuiu utriusque quali itis ad inierna acumen Eadem etia dissicillime genera . ut Farve alati ni praesertim causarum vi. N5 diis mile, eb causas euenit ut terra dum alia Hementa complecti tui, illa non corrumpat ex propria virtute, quae ad externa nulla propemodum est, sed coituptioni tantum a reddat.
l seu quarenti simplicitet illuminat , si ii quatenus agit.
I seu quatenus deteri ut ideoque vel nullam coipiatia alterationem patit, vel alterationem tantummodo xes substantialem etiam immutationem. Quae nullam alte rationem inducunt otiunturque ex simplici participatione eri estium luminum, reddunt ea elementa sitae alumina densitate tecedunt S perspicua utcunque sunt, ignem scilieet,aerem & aquam, actu illuminata ac clara, simulque apta ad visbiles foecies recipiendas, qua, absque lumine recipere iis possunt, licet ex propris naturi sola vi admittant species.quae tu ad auditu, tum ad impet sectiores sensus pertinent.Terra autem talitate omnino cares smulque peripleuitate, scuti in eo d fiet , quod lucis extet nos radios interne suscipereno pote st, ita in eo excellit, quod lucis vim interne quodammodo imitatur ac refert .eandemque externe admittit. Et ex eo quidem quod luci, vim imitatur, est alba r ex eo autem quod lucem editetne admittit, visibili, redditur. Hre autem tertis inplici, albedo demonstratur ex caeterorum elementotum albedine,dum elementali vir tute delenta condensantur: existimandum enim est at . bedinem de diaphaiiei alein exeo tantummodo inter se differre, quoniam albedri consequitur eo: pora simplicia,ut omnino eondensati diaphane itas vero eis se ad ditur prout omnino dissoluta sunt itaque recte a se ima ii potetit , albedinem niti l aliud esse qu4m diaphanei tatis colle tionem ae costipationem: ipla inq'e diapha neitatem esse albedinem dis unciam atque e cis m. sicuti igitur diaphatia ob ralitatem lueem itii et ne ad nittunt,rta corporis sinplicis densitas lunae quod in te enὰ non recipit externe imitatur. Simili et a ratione elemeta rara. quorum albedo ob summam drisiis io . em est inuis bilis,lumine recedente tenebrosa redduntur.
Tetrae autem albedo summa instelione aecedente ad nigredinem deducitur. enebrae si qui de nihil aliud sunt' quam diaphane itas lumine carci; de nigredo nihil es judi est qua in denstat omni albedine destituta. 1 Caelestia velo lumina neque semper, neque eode mo i do diaphanael emeta illuminant,ae terra actu visibilem , ' reddunt 'novirnu, enim lumina,qus in octaua sphsa te.
Petiuntur,varie collocati neque eiusdem magnitudinis esse. Nouimus etia Planetatum magnitudine, iri equales esse, lateque lumen longe excellete. Cam igitur estorum v numquodque indesnetermo. ueatur Ed certis quibusda interuallis propitum peragat cullum necessatium est inferiora omnia, praelei tim ob ipsus tetrae interpositione.quandoque illuminati quandoque tenebrosa teddi seu ceti Q infirmius illustiari. Et haec quidem dierum ae noeirum tum successionestum inaequalitates pati sit,simulque citetos omnes remporum status inducunt. C, et VIII. et as ri morti recipiantur ι, sola citi Biam L - . primipari e ut e ab que ulti pro mi iam qua-
, A quae amantur primis ac sinplicioribus eor. polibus tum ex limplici caelo tum motu , tum, ex ptopi ia xniuscuiusque ei sentia, ita enarra iustit illa nune explicabimus quae circa eadeptima eo: ta euenire solentio caelestium luminum vi,
c ortum ducunt ex caelestium luminum virtuti-r bus, quatenus intensus agunt, sunt quatuo: F quaedam qualitates extraneae,calidita, , si igia ditas siccitas,& huma diras. Hatum nulla ignis elemen tum attiugit hoe enim summe calidum ac siccsi est , neque seu frigiditatem seu humiditatem admittit absque
Reliqua elemeta ex his quamplurimum immutati s leni. Haec autem ideo his elementis eueniunt quoniam, iterabilia sunt calestrique lumina, dum lueem ad ius e ito,a Hiffundunt .simul etia calefaciunt,et siccam, instigida tit d. humectant Haec tamen no ab eisdem luminibus iii dii ei possuntici eius enim qui tibi inuicena os nutatur,non prauatiue tantum sed postitue etiam necessario asci ibendi sunt eaus 1 incientibus, qui vel tibi iti ui de opponutut xclopposta latione propria munia eie
96쪽
cent idque non priuatiuὰ sed post iu . itaque admitten dum non est effleata lumna ex i propria virtute tantummodo calefacere atq; exsecate ex tecessu autem aecidetaliter frige sacere atq; humectate. tiastigefactio, ae iiii meetitio sunt qualitatis stivae, haud secus quam calefactio ae exsiccatio, ideoq; illaru etia postiuae causae ad ducendae sunt.Pι aeterea ,sola extranei ea lotis caretia sit. sidorum quidem stigiditatem testangere posset .sed nullo pacto adaugete similique ratione , eoium caliditate, quatenus natura sunt calida,nunquam corrumpet, licet non adaugeat. At experientia nos docet , saepius caelelestium luminum vi non tantum frigidotum frigiditat gintendi, ut puta dum aquae naturaliter fluidae condensant ut A: eongelantur,sed etiam calidotum naturam penitus immutati: ut puta dum aer in aquam & in pluinam conuertitur, grandinέsque ae nives ex eodem aere eon. sciuntur , quorum nullum esset posset si nulla extranei frigoris positiva causa adesset Sanc igdum igitur est, horum unumquodq; certis quibusdam luminibus verὰ as et ibendum esse,simulque agerendum, stellas, quarum lux tum extentione tum intensione est maxima , utputa Solis, non tantam lumen extendete ad aquas-ad tetram usque, sed etiam, dum idem lumen ob dens atque opaci obiectionem vehementius t elle t itur, ex tali te- sectione calorem ac se eitatem inducete, intensiorem tamen ac remissiorem, prout radiorum tessectiones ad lineam perpendi larem magis seu minus aceedunt fiaeuii enim luminis vehementis vis refracta calorem S siceitatem naturaliter generat, ita. dum magis ad pet- pendicularem testangitur, in serpsam sortius rediens, proprias vires magis adauget. Stellae vero, quatenus vel debiliori lumine fulgent, vel ex distatia,Se ex si ii radios inagis reflectente ad maria seu ad tetiam usque, proptias non extendunt vires, inducere non poterunt calorem se siccitatem, sed pro horum differentiis vel calorem ac humiditatem, vel humiditatem ae si igiditatem , vel etiam Digiditatem geseeitatem.
Calor igitur extraneus in generandus, quali se sique si, attinget primo ipsum terram natura si igidissimam, ob
illius lummam den statem,seeundo aquam, tertio vero aetem. Extranea autem frigiditas econtra ptius ae E Ω- Iiet, mox aquam,tertio tetram: Humiditas ac siccitas eas ditatem de stigiditatem consequentur, idque magis ac minus intense, pro maloti mino: ve caloris ae stigmiis intensone, atque etiam pro subiectorum diuerstare. Euenit igitur ut trium alterabilium elementorum illud, uod ex simplici caelorum motu intern E maxime est rigidum, ex luminum vi si maxime calidum: illud vero, quod ex e dem motu est maxime calidum, ex lum . num vi qua in maximam frigiditatem admittat. Itaque factum est ut tota aeris sphaeta in tres regiones distra suendast: aer enim in superiori sui patie motuum eae testium calefacientem vim quam maxime recipit. Idem in inferiori parte ex caelestium radiorum vi propriae ira tutae ealiditatem non parum excedit.In media autem ex neces,itate frigestitinam neque caelestium motuum,neque caelestium luminum calorem vehementet recipit,& instigi dantibus unde quaque obiicitur.
m num di . caelestium motuum concurrente vir se
. A a v N D r u extranearum qualitatum virtute,
' caelestium luminum ae delationum vitibus non recedentibus, plurima euenire solet quin tria elementa inferiora, tetram scilicet, aqua& aerem , non tantum alterant, sed magna etia ex par te immutant , & ad nouas praeterea rerum formas susci piendas impellunt. Hinc oriuntur noui quidam aqua-ium motus , simulque terra ac earundem aquatum con-
globationes,necnon m xtotum genera omniar quorum aliqua ex nulla interna virtute subsistunt, ideoq; L iixti imperfecta appellari solent: aliqua ex interna quidem virtute consistunt, sed se ex eadem ad persectiorem satin pet ducere non possunt, ideoque mixtorum perse- totum, non tamen viventium vocem adepta sunt: aliqua demum ex interna virtute se ipsa per ieiunt , rectί-que viuentia denominantur. Horum unumquodque decenti serie seruata explicadum est, ab illisque exordiendum quae aquae di terra Glementis eueniunt.
Tettia, dum propriam sinplicitatem adhue te inet, ex extranea frigiditatis vi assci non potest, sed tunc a frigido tantummodo patitur,cum aquae imbibitae stigiditatem expetitur. Caliditatem etiam eadem aqua mediante videtur reciperemam ab ea undequaque circumuoluitur. Quapropter nisi aqua prius eales atticaliditatis vim ad terram perduci impossibile est, licet ad illam perducta longe intensor fiat.
Tunc veto tetra ita pet aquam calefiet, vidi eam tanquam sibi aduersantem repellere nititur, tui sum ebdem in aquam utcumque reiiciat Hae igitur caliditates, ob adiunctam humiditatem,qusaquet essentialiter conuenit, magna ex parte aerea efficientur. Itaque in causa ei unt ut tetres liceitatis bibacitas,&aqua impressi virtus acutiores ac vehementiores reddantur, ta longὰ ardentius se inuicem amplexentur. Et lixe quidem, tetenta adhuc utriusque elementi simplicitate, fient est tetrae partem superiorem te aovae inferiorem,qui se inuicem tangunt. Aquae veto elementum omne alia non pauca experiri potetit, caelestium luminum ac motuum virtute: quorum nonnulla terrae suppostae sui usque aquae elementi si tam ac statum immutant, nonnulla ad
aerem suppostum pertinent. Inrct proma piscipuum sbi locum vindicant ipsarum aquarum agitationes avidusque furtis ae tefluxus. Hi vero quatiuis i quocunque stellarum lumine calefaciente aliqualiter pendere possint,oriuntur tamen piacis uὰ a solaribu, lunaribsisque luminibus, nec non a punctis, tum Soli tum Lunae ex diametto oppostis. Sol id perficit, quia maximus & maximὰ intenso lumine praeditus est, ideoque de maxime calesaeit, Se tam
raritate quam mobilitate, qus caliditatem sequuntur,e. licere ac excitate potest. Luna idem atque etiam sortius pristat, quonia licet luceat instinius,proximiot ta- me est his elementis, de ad primos corpor si motus excitandos aptissima. Puncta autem his astiis ex diametro opposita eorundem ast totum vim omne n colligere, a
que eadem vi praedita esse,ies ipsa demonstrat. Quatuor hae vires varie eoniungi ac disiungi possunt: cum tame simul omnes coire imposibile se sed duas ta idni, ut plenilunii ac oppostionis temporibus eiicit. Tune igitur maris stixus in duabus partibiis maxime intenserunt, in ea scilicet quae solati corpori subest, de in opposita quae supponitur puncto, Soli ex diametro opposito, hae liquidem partes Luna ae puneto Lunae oppositae communes erunt. Tunc etiam te fluxus maxime intens erunt in aliis duabus partibus: quarum altera a dextra altera a snistra a prioribus partit is aequariter a stat. Dum vel , hae vites inuicem disiunguntur, ae con sequenter debilitantur, maris tam suxum quam regu xum temitti necesse est, magis tamen ae minus prout magis ac minus inuicem distant. Haec tamen remissio eatenus procedet, quoad unaquaeque harum vitium ad id deducatur, ut omnes aspectum quadratum costituat,ia Lunae pars quarta, seu illius hemispheti dimidiu lu.cidum aspectum obiiciat. tunc enim nullus omninomatis seu fluxus seu refluxus apparebite breui tamen te- nouantur, Luna ad solis seu coniunctionem seu opposi
Sciendum tamen est, Luna ae puncti oppositi vite, in his maris delationibus non parum excellere. Itaque, dum his a quarta aspectu recedentibus, malia quunt aetequunt, Luna& illius punetoo pposito seu olientibus seu oecidentibus, semper aquae incipiunt intumescere, de eisdem meridianum attingentibus, depressio inchoa
97쪽
tui, licet Solaris vli neque hoe neque illud adhuc ex-
poseat, sed oppost is potius faueat
igitur aquae dum euunt ae tectuunt, unoqitoque na
turali die bis turgent, Luna scilicet seu pune o oppostomeridianum tangestibus, Ze bis deprimunt ut , eisdem
scilicet horizontem tangentibus. Singulis vetb Lunaribus mensibus bis vehementius fluunt ae refluunt , vi delicet in coniunctione aut oppositione, re bis motu arent dum scilicet horum aspectus sunt quadrati. Metendum autem videtur haec euenire non in plu-tibus ed in omnibus orbis partibus. Ea enim quae pendent a certisae immutabilibus causis, absque magno impedimento perturbati non post lint.' C o v et X l.
De . truartim actor rarum conglobasione. Isti x M eausis calefacientibus, adiuncti, o his aquarum qiaxibus ae requxibus, attribuen, dus et it terrae de aquae a propria figura te een assis , horumque elementotum admirabilis conglobatio, ob quam euenit vi tota plutibus in to eis mari emineat , in pluribns etiam mali profundius
iubiiciatur. Haee, quae non patum disse ultatis afferre solent. longe saeiliota reddentur, si nobis obi ieiemus
horum Elementotum utrunque, tanquam modo Essereti piens, ae in ptopria sphata omnino collocatum, terram scilicet omnino sphaericam esse, de ab aquae Ele mento omnino sphitico undequaque cit eumplexam: tunc squidem patet e potetit tetram imbris ituram ma ximam aquae quantitatem inter neque collecturam. Nouimus enim eam naturali secitate praeditam esse,& ut est smplex) omni conclutinatione calere. Nouimus eistiam exentaneae caliditatis vi, bibulam illius naturam di aquae impressiuam vittiatem longh acutiores reddi. Simul igitur intuebimur a uatum omnium superficiem ad partes inferiores aliqualiter accedentem terram auistem ad superiora euehi. Λquatum autem patie se absumpta, ae a terr s imbibita, reliquisque aquis ex fluxus ac refluxus impulsibus vehementioribus assidue pet eadem delabentibus, cred: bile est tetia partem superiorem . quam lutosam ae fluidam esse demonstram mus, facile cessuram his aquatum euisbus, ideoque terim formam , quae prius omnino sphaerica erat, gibb sim diuersimode reddi posse. Hae tetrae gibbo states aedore moneη eisdem impulsibus petenniter repetitis, de pet eadem ad idem impellentibus , temper magis ac mastis procedent. Leontra aquarum superficies magisae magis humiliabitur ae de metui. Temporis igitur
alicuius decursu terrae partes non paucae aquarum in-
per diem exeellent. Neque vero suspicandum est aere, qui aquae ad inseriora deductae locum occupat, ad aquae formam perducendum vit tute coetellium motusi, quae in proprio aquarum situ aquam generat ae conseruat Nam GElestium luminum vis calefaciens huic no-- generationi obsistit. 5c terrarum emersioni vehementius fauet, tum quoniam aquarum praeterea partem
non parua mira vaporem tesoluit, ae ad aeream natu iam dedueit, tum etiam quoniam terrae emergentis 'd,
paries vehementius calefaciunt, quae ob id aeris igneis que qualitatibus inton E conceptit netessi ad set mentan t: set mentati velis intumes eunt & magis superiora attingunt. His igitur omnibus ad idem impellen tibus ,tota pars maior aquas excellet. C, ovi XII. De his eris geram re in aere, ac de sumin . di si primo.
- Α e et E M v x nonnulla enat tauimus , quae
: ieitae ad aquae elementa ab elementali ilici a tum simplicitate pii md immutant. Quanuis aute alia non pavea huius ordinisti ea eadem elementa euemant, horum tamen pet
tiactationem huic loco cingiuam non putamus. na re
cie peieipi no pollunt absque doctrina illorum quae ab
eisdem elementis educta eae lenium luminum uritu te ad aeris elementia perducuntur, atque eade vi ad inseriora conuerti solent. De his igitur primo pertractandum cst. praecipuaeque accipiendum caelestium luminum cali satientim virtutem , dum aquae supeis ciem terri'. adhuc aqua madidas aggreditur,vit Eq; no tantam altera te de ea te cete,sed in vapores etia seu exhalati oes tesoluere.
Hae vero nihil aliud sunt quam aquea humiditas pro
pria stigiditate carens, re extraneam continens cadiditatem, qua ad imputam aetis naturam deducitur.
Superiora igitur essentialiter petunt, ignea ea lidita-
frauioresqueaxistoriandum tamen est aetis partes, quae ab ipsa exhalationibus primo attinguuntur in has qui,
dem exhalationes utcumque agere, ea que ratiores ted
dere,sed simul ab eisdem pati eat undi iique natuta magna ex parte induete, nam de symbolas qualitares con tinent,& aer quam maxime passibilis est. Sicuti igitur ex minima bombicis parte, quae lampade recentet extincta sumum emittit, magnam saepe sumi mole intuemur,
quae tamen ex eo tantum educitur,quoniam aetem eii cumpostum inscit: ita magna exhalationum extenso otiti solet ex non magna copia ter testris aqueaevehu miditatis, quae aetem eircumpos tum in sc it ac ad propriam naturam quodammodo trahit.Satis autem euides
est, id omne quod lampade tecentet extincta fumi spe ciem teseit,ab ipsiis lampadis bombice no educi, quo nia in reliquum aeris ei te umposti summe quiescit quὀd
certe euem te non posset si tara spia ituum moles eunde
locum ingrederetur. Preterea ii quis in vitem pet illi 's iam eo immittat aliquod valde ae diuturne sumigans, m5xque ide soram E ita conmingat ut nihil exite possi, hie nostra hute sententiae iacile assentietur. pei spiciet enim utrem non adaugeri turgidioremve reddi , quodn ecessatio fieret,s id totum quod sumidum intuemur ex sumigante prodiret.
In ipsis aure exhalationibus quando humidita, sc-
citatem ercedit, tuncque propriori voce vapoiosae ap
pellandae sunt . quandoque vero siccitas humi ditate tu
petat,tuncque Limosae dicenda erunt. Priores una cuui
ae te ad propriam naturam deducto eatenus aeris supe rima petuat,quoad .tepescente calore, qui ex ladio tum tessectione in inseriolibus partibus Oii tui, scis idiote aeris patie attingant, mediam scilicet regione. Tunc verosiisiditatis vi tota illa moles eoi densa:ur,atque ad nebularum naturam deducitur. sepe etiam iidem vapores ob stigoia , eheinem tota magis constas antist. Qua te ad priorem aquae naturam deducti pluuia, constitviunt. Pluviae etiam ipsae, tu sortioris iligoris vim recipila, congelati solent de grandinem parere. Nebulae quin tiam aliquando vehementius a frigiditate correpi r .an tequam ad naturam aquaeam deduci possint, congelan tiat, de ipsa nix oritur.
Quod si ea de vaporosa exhalatio in ipso ascensu. inse
rioribus adhuc ploxima figota experiatur, pro illorum maiori minotive vi,aliquando in piuina in aliquando in caligines aliquando in rorem conuertitur.
Ros tamen ex puto aere si igiditat e N patiente ut plurimum generari videtur. Omnibus vaporos, exhalationibus pioptium est humectare,atque etiam , si stat densores, lates radios ita imbibere ac detinere, ut colorum specime reserant,plutesque aspectus obiiciant, ut euenite solet in Iridis a reuae citeulo tum qui circa Solem, Lunam de Stellas si pius conspiciuntur, atque ex coloribus caterisque imagini
bus hiatuum, fouearum, ae colorum cruento rurn speci
98쪽
et v Mo ae sector exhalatio quandoquei densol & sottior est, quandoque ratior de ini firmior. Dum densor de simior est, ob ignearum
qualitatum acumen ,nis impediatur, apolosam exhalationem transciendit: Idque eli tutius perficit quo copiosor est & viscosi aliquid continet. I unc enim de aeri, superiotia frigiditati sortius resistere potest de ube.
tius nutriti.saepius tmen ob impedientia sortiora eue ire solet vi mediam aeris legionem non superet, ideoque ignea illius vis nebulis undequaque septa, vehementioresque frigorum aggressones iecipiens se eoiligat, igni inque aliqua ex parte concipiat & statim teli quas partes accendat. Hae veto breuissime eombusis e sistituunt ignes discutientes, qui aere tenebroso apparent: idem enim prope modum fit ae si quispiam patuum ignis principium in paleatum aceruum iniiciat, i gnique a paleis longioribus concepto, ex combustionis progressu reserat unius eiusdίmque ignis lationem. Aliquando etiam eadem ignea virtus nebulis undequaque inclusa, ob naturae suae mobilitatem, egressonem
intendens citcum uoluitur. Tunc autem 1 onitus vehementiores redduntur,ipsa scilicet tonitrua. saepius etiam egrediens ignescit 5 coruscationes e se it . Quod s diutius intra nebulas detenta sottius eoi stipet ut , ex viscosoti petite pulteleens, fulmina parit, quae plures differentias admittent . ob multiplices tum tecipientium dispostiones , ium agentium
Dum vero ignearum qualitatum vis ita fit ma & con silens est, ut libere transcendit ad superiorem aetas patiem.quandoque ob stigoris occultent is vehementia magis igneas qualitates ad intimiora contrahit, tandemque accensa plures aspectus obi icit, pro quantita . tis,figurae, ac constipationis diuerstate. Itaque dum persecte adhuc non consilit, neque ignem ex caele .stium agitationum raptu conceptum diutius fouet, ob ite it decursus sparsorum s serum,qui sereno aere 3e nocte' fiunt, & caelestem delationem sequuntur. Dum vero ignis coceptus interne vicia inque nutritui ex aliquo propriae materiae humore viscosoti, seu etiam,quonia halationi, fluxus ab insitioribus ad eundem termi num tendens, diutius perseuerat ae simiora alimenta
suggerit, combustio diuturnior erit ac sideris et initi
Talis ignis dieit ut sidus, quoniam permanet ac stellas imitatur. Dicitur et initum , quoniam vapores circu- posti ae tenuioies smulque accens, si te seiat ut ad par tem densiorem ,crinium aspectum reserunt. Eadem autem crinita sileta quandoque Cometae appellantur, quoniam hi crines ad superiora tendunt aeto tum quas verticem hispidum reddunt. Quandoque
Barbata, quoniam crines in parte in tiori consistunt: Quandoque dicuntur habete caudam e nam ctines tendunt ad partem orientalem : dicimus ad partem Orientalem , quoniam pals ratiot trahit ut a densori. Itaque, dum tota exhalatio coelestium motuum vi desertur aboliente in occidens, cauda ex his ratioribus consstent partem orientalem ex necessitate tespicit, neque vita ratio afferri potes qua demonstret ut caudam ad occidentalem , seu botealem seu australem 'artem respiceret eam praesertim communis sententia sit ventorum sta tus ad superiorem hane ae: is legionem perduei non posse. Hae tamen intelligenda sunt, dum et inita sileta ita distant ratione latitudinis ab unaquaque coelestium sellarum, ut ab illatum unaquaque seiuncta intueri possint. Dum veto eum aliqua stella cone utrunt cernia- tuique tanquam illi adiuncta ex unaquaque ccoli parte, prout accidit, protendi poterunt. Talia autem sileta pavea ae rato fiunt, quoniam deducendae sutit ex copulatione vehementis ea liditatis aeterque humiditatis,il ἡ subtilis simulque viscosae, quae lato generatur, ac longe rarius intra tropicos ob firmiorem Solis sderum que lationem, quae non modo calidum non colligit,ue.
io m etiam id quod eonsilit legregat. In legione verblactei circuli, ubi uillatum vis est itis: miot,plurimi ex-
halationes congregantur. Ita ue tales sella in ea vi plurimum apparete solent. Ob sinite etiam tempera.
mentum, cometae minant ut siccitatem , ventorum vim maxiniam,atque etiam contagia.
ae media aer s regione seu de ventis. V M eadem sumosa exhalatio ratiot ac inst-mior est, ideoque ad aeris putiolis natu tam magis accedit, mediam aeris regionem vel
nullo modo vel vix ingreditur: densorum enim sinusque humidiorum exhalationum obsistit vis, qua, ptopria mobilitate sic ith ailentietite, ad inseriora
repell)tur. Huic vero exhalationi , siue mediam restione attingat sue non attingat, proprium videt ut esse iuste-ptos cursus non recte sed oblique peragere: quatenus enim est calida & seca , tendit ad supet rora: quatenus est ratior neque intense calida oblique potius ascendit quam teli e . aere etiam illius motui utcunque oblis ente. Itaque dum de flectitur ad superficiem elementorum
inferiorum, velocissime circumuoluitur,cium pia sertim eidem velocitati non patum Lueat aeris,per quem motus exercentur,mobilitas summάque piopensio, ad ea Gdem circumuolumones fouendas. Accedit etiam talis exhalationis sequens ortus aeraria intermissus:ex quo euenit ut copiosa smilium accessio mouendi virtutem roboret ad augeatque. Huius autem exhalationis copia faci)ὰ demonstratur ex summa ubertate causarum suarum, necnon ex magna et is dispositone ad eandem Atmam recipiendam talesque impulsus exercendos. Quod enim ad causas attinet, manifestum est ea omnia,ex quibus tam vapor is quam aliae sumosae exhal tiones generati possunt, huic etiam exhalationi materiam piabere, neque illatum ullam aliique huius an sociatione educi quin e tram vaporosa omnia . s vis calefaciens intendatur seu non recedat, ad huius exhalationis natu tam saepe conuerti. Horum autem unumquodque ex lignis igni appostis satis conspicula redditur. Nam ex illis educunt ut flamma,quae sumosae exti
lationi calidiori, ac sae ilὸ inflammabili, proportione respondet: sumus, qui licet hae exhalatione sumosa se
sensior, eandem tamen videtur tet erre, di aqueus quidam emuxus. qui ad vaporosae exhalationis naturam
magis accedit , quan uis illa si similitet densor. patet
autem neque flammam , neque aqueos e fluxus absque
sumo educi posse,cam sumus saepe solitarie ectuat. Pi
terea instinior ignis ex quovis conibustibili sumun sa-cile extrahit, flammam veto & aquam non ita facil/.Ligna etiam virentia, quae non facilἡ at dent,plut imam sumi emittunt,tum solitarie, tum una cum aqueo elauxu, qui tandem ad sumi naturam conuertit ut . Ea quoque
quae eammam concipiunt , si post remissam ea loris vim ardere desistantiadhuc tamen sumigant,quin etiam diutius ae longῖ intensus. Et haec quidem facilὰ ni falli mut demonstrare pollunt copiam huius sum os s exhalatronas tenuioris quae satus continet ac ventos parit.
Cil in autem oriri pouit tam ex teria 'u in ex aquis, ex tetra oritur Acilius, sed ex matellae deiectu mitti eoptolὰ r otia tan .en diutius perseuerat. Ex aquis econtra oritur di mellius, sed ob materiae copiam uberius : orta
veto iaciliusdeficit. Horum causa facilὸ attingi possunt
Patet enim ea qui ex terra eliciuntur, ob te iteam siccitatem minus iligida ac minus humida esse, ideoque aptissima repetiti ad intensiorem caliditatem ae fccita tem suscipiendam , neque tantem dum calefaciem virtus est firmior, sed etiam dum caliditas inst mattat. Eadem quoque scuti ob humidi non adeo copiose minus abundat ita semel orta diutius spirant, quoniam teti ea secitas calefacianti virtuti consentiens eam am. plexatui ac fit m ius retinet, terrea presertim densitate fauente. Econtra ea quae deducuntur ex aquis sigidita
99쪽
tis ac humilli is vim firmiorem retinent, dissiciliusq;
internὰ calescunt de exsiccantur: istamen si vis calefaciem intensa sit,sccitate interne concepta eo copiosiO- res flatus generant quo uberius humidus vapor praece dens ex aquis elici solet. Hi vero flatus facilius ex rui. guuntur,quia calefaciens virtus ab aqua amplecti non potes ideoque ea recedente simul flatuum to nites ex . tinguntur Euenit igitur ut maria interdiu maiorem ventorum copiam patiant quain terra: noctu veto terra ut
plurimum in horum statuum mnis fione maria excedat. Easdem ob causis malini status sunt vehementiores, terrestres autem placidiores : dum exhalatio vapotosa maxime viget, sumosae exhalationes difficilius eliciuntur tam ex terra quam ex aquis : hae enim sibi inui.
Quaproptet neque pluuiae ventos neque venti pluuias compatiuntur, quamuis ob symbolas qualitates sibi inuicem succedere soleam. At inquirendum nune est . quibusnam de causis ventorum cursus ad unam potius quam ad aliam partem stectant ut: hoe siquidemnuam maxime conseri non lautum ad ventorum diste.
dentias praeeipuas cerrioresque proprietates percipiendas,sed etiam ad illa clarius inspicienda quae eorundem velocitatem dem iliare possunt. videtur has causas quatuot esse, harumque nonnul lis quandoque sibi inuicem aduersati, quandoque veto sibi inuicem seuere.
Prima sumitur ex maiori minori ve raritate ac pur:ta te actis , pet quem transitus est exercendus Secunda ex
naturali declinatione ae fuga illius quod obest de de
simit. Tertia ex extranei corporis ad certam aliquam partem impulsit. Quarta ex extranei corporis ad certam aliquam patiem attractu. Haec attendentes, rati nem reddemus cui venti, ut plurimum solis motum ea ratione sequantur, vi,Sole in partibus otientalibus existente venti orientales,ut plurimdm,vigeat: codem veto versus Meridiem constituto ventorum australium
magna sit vis: milique ratione Sol vel sus Occasum de . fiente Occidentales venti spitent: Solis si quidem radi j
inlatiora calefacientes ea magis rarefaciunt circa quae restanguntur illisque sunt c regione, aetemque adiunctum putiorem reddunt. Demonstrabimus etiam oecidentales ventos Veris tepore firmiores esse , ac ut in pluribus spirare, Autumni tempore orientales: Hiemes vero ae X states minus ventosas esse: ideo enim velis tempore flatus sunt occi lentales,quonia Solis aecedentis vites circa occidentalia praecioue adaugeri in ei piunt: Sole nempe oriente adicitum reflexorum vim ptimb recipiunt, atque ita ab ortu usque ad vesperam concalescunt, ut nocturnam, iriditatem sortius sustinete poctini, quod Orientali.bus partibusncm accidit. Nam Sole tantum declinante radu ad ea testanguntur. itaque infirmius ealefiunt neq;
nocturnae frigiditati resilere pollunt. Econtra Autum
no venti orientales ob causas oppositas inualescunt. Hiemes aestat sque sunt minus vento ae , quoniam vehementior aestatis caliditas exhalationes omnino te
oluit vel ad intensiorem caliditatem perducit, de sor tot hiemis fi fiditis infirmae statuum caliditati resstit.
' seis mi or ealiditas eatus inducit, quia
hiemis tempore ex vehementiori frigore prohibentur. cccntra, quoniam vehementior aestatis caliditas statusi mouet, Autumni aliqualis stigiditas eosdem restituit. Ex his etiam euenit ut venti orientalas occidentalibus sint calidiores. Quod tamen de his intelligendum est qui neque ad Septentrionem neque ad Meridiem de ectunt, ut puta Patronius, qui simplicito est occiden talis. N Suusolanus,qui simpliertetxst orientalis hie niti ex his partibus spirant quas aequinoctii tempore Ses oriens ac ocei sens polusitat. Reliqui vero, qui vero uni seu ad Septentrionem unde Aquilo spirat , seu ad Moidiem unde Autlet otitur, ex Septentrionis rates igidiotes x Meti diei caliditate calidiores rediuntur. Q apropter vulturnus qui ab ortu brumali spi
rat , M utcunque est Mecidianus, Ergelle illi diametrali
ter opposio duplici ratione ealidior apparet. Ergeste, enim , quoniam ab occasu aestiuo oritur, fimul occidentali, se septentrionalis appellati potest. ventus ver5 euius exordia sumuntur ab ortu aestiuo sue Caeeias sue alio nomine appellet ut) Afici qui aboeeasu brumali flat, si igiditatem eisdem rari nibus excellit. Naiti Orientalis est de Septentrionalis: Asticus vera occidentalis Se Meridionalis Flatus Septentrionales ideo ad Meridiem desse sun
tur, quoniam aeris zona, quae Solis, ab oriente in oeci detis delati, calotes quotidie proximius ae firmius te cipit est longὸ purior ea aeris parte quae ad septentrionem vergit. Itaque hi gatus Septentrionales ad meri dionalia,tanquam rariora re puriora, necessatio protii ac propensi sunt. Australes vergunt ad septentrionem, non ob aeiis puritatem maiorem, cum australi, plaga Septentrionalis si longὲ tatior ac purior, sed quoniam coitumpentia declinant,vehementiorem videlicet ea ialiditatem. Itaque calidioris naturae sunt, re aestiui potius quam hiemales. uterque ventorum ordo diutius spirate sulet:quoniam tam Australis caliditas quam Bo. realis stigiditas sunt intensores ae diutius vigent. Ea dem vet. corrumpentium fuga aliud quid mitabile esset te videt ut ut se ilieet nulla sortasse ita tuosa ventosa que exhalatione posta putusa et seipsum colligat ac xc
totum more effundatur. Hoe satis apertum est, dum co- ualles nivibus eoiis stentibus unde quaque obteguntur tunc nempe convalles ita spirate solent,ut repulsis ventis certae nauigationi fauentibus talis nauigationis cut- sum interturbent.id ire tam interdiu quam nodi . Rationi vero consonum est, tales impulsus Septentrionalibus ventis apius adiungi ob regio ius iis tui a
nivesque assiduas qui bii, septentra onalis plaga obtegi solet, ob idque eosdem rigidiores ex acutiores reddi,
sicuti etiam ob earundem niuium resolutiones pluuiatumque assauitatem sunt Australibus copioso tes. Hi velo impulsus,sive ab ipso aere tantummodo ortum duis
eant siue aliorum ventorum robore exerceantur, lem
per vitibus attrahentibus roborati solent, scuti etiam attractionibus impulsus aliqui necessariis superadduntur: ventis siquidem impellentibus,aetis partes tam re lici quam ante constitutis,ob innatam mobalitatem non tantum his assentiuntur,sed etiam te inuicem ac ventos
ipsos impellunt & attrahunt, Natura pinsertim n5 permittente vacuum dari. Neque tamen ob id sentiendum est, s gulos ventorum flatus aerisque agitationes singulas in infinitum procedetc. Quanuis enim aer maxime mobili, sit, illius
tamen motus,quatenus coelestium agitationum limites excedit violentia omnino non caret.
Quaproptet si impellentium ae attrahentium vis infirmetur atque deiiciat, hos etiam motus remitii tati denique intermitti sentiendum ea inter ea autem, quae impellentibus attrahentibusque vento tum ac flatuum virtutibus feruntur accepta, pix cipuum locutii obtinet dominatus ventorum , qui interdiu ex aquis otiti solei hi siquidem non lato noctu etiam spirant, neque talum ci ea maria a quibus tetrae distant , sed etiam tetreuci bus ventis repulsis, circa littora ac terras intimiores sepius tamen ipsis venti terrestribus vehemeotius it tuentibus repelli solent Quamobrem navigantes , dum
mari notum ventorum vi, noctu testangitur, coniectare solent terram non longe abesse, simulque de due untur in nouam spem inauigationi scilicet cursum terte stilum vento una auxilio breui feliciorem fututum. In Oceano autem maribusque vastiotibus, cuisus aequabilioles ac petenniores sunt. Nam venti qui in mali gene iantur leti est: ibus flatibus non petiuibantu . itaque
eundem deflexum Acilὸ tetinent.
Eeontra dum malia sunt angustiora, te: reli res venti hine atque inde spirantes marinos eatus perturbant, atque etia in sibi inuicem aduersantur. Ex quo euenit ut huiusmodi maria tempestatibus agitati soleant, sicuti etiam terrae ipse ventorum aduellos incursus saepius experiuntur, atque eo si equentius, quoniam status qui ex
testa Mauunt i xy. oriuntur non ex terinum super time,
100쪽
ut in mari euenit,sed ex montium latetibus, quibus alio tuni montium latera e regio e obiiciuntur flatusque ex adii et sci e fluunt. Hos tamen incursus in parte superioli circa nebulas pcimo exerceti censendum est. Nam status ad superiora ptimo seruntur, licet non tect3. Praeterea, nisi ex pluribus terrae re aquarum pati ibus
status concurrant vehementior ventorum vis exerceti
non potest sicut nee flumina constituum ut niti plurimae
Hi autem ventorum aduers in cut sui quandoque eo rundem ventotum impetum ita ad diuersa rapiunt, this qui lone tu, dictant quas nebulae velocissimὸ accedentis tertificum aspectum exhibeant. Iidem saepius procellas ae turbines patiunt procellae enim mhil aliud sunt quam vetotum sbi inuicem aduersantium aggre sones vehementiores Turbines veto sunt dum se iuuicem etiam amplexant ut, neutioque cedente , teique communem conuersonem exercete cogitur. Huius autem tanta vis est xl maxillia albores ab eo
radicitus euellantur, Se dum supta mate fiunt malia cit. cumuoluant, nauesque quamui, magnas 4 pe absorbeat. Hi tameti marium gurgites etram absque ulla vento
tum vi seri solent, dum scilieei aquae deferunt ut ad di uersa cursu velociori , ut in Siciliae chalybdi de S lla.
Ad pleniorem autem ventorum doctrinam aduendum videtur, illorum naturam ex locorum, par quae transeunt, qualitatibus 5e affectionibus saepe immutari, ideoque nrannullos ex propria natura sigidior ac salubriores , cal dos ac nocuos quandoque redda: ct
- Ε o rursum contemplatio ad aquae terrae ala e. elementa te uocanda est. Ea enim quae in aere generantur, scuti ex elauioribus elementis deducuntur, ita ad eadem reuertuntur, leui certe illa respiciunt eisdemque ministrant. Praecipue ve-rli statuendum est aqua elementum ex ea parte ,qua teria emergente ae ad super tota attracta ad magi, infima
colligitur,ob summam illius amplitudinem Mare appellati. Huius forma varia est re incerta. Naui dum marinae aquae leti ex vi caelestium luminum fluunt ac re, quunt , seu ex ventotum flatibus vehementioribus ex. agitantur . tetratum non parum coit odiant, atque irium Mare expandunt, ita tamen ut quod ex una parte absorbent alibi evomant: uniuersi enim corpolei facies ex caelestium lationum ac luminum viribus simul de oritur 5: eon seruatur, adeoque inferiorum vires ea quae ad uniueis bonum pertinent amovete seu pe turbare nulla ratione possunt. Patet aurem, inter l,sc certam tetratum emersonem praecipuas obtinere patres Licet igitur ob certos stellarum concursus inserior: nonnunquam vehementius alescant , ipsique maria magi, contrahi pollini: nonnunquam vero e contra magnae
sant aquaium exupetantiae: haec tamen . si Naturae tan tam attendantur vires, neque totam aquatum molem, neque omnem terram demergete, neque diutius per .
manete possunt. Impossibile enim est ea, quae a toto ei lo sunt, ab illius parte destrui, cum praesertim, calorum orbibus proprios cursus non intermittentibus,cet.
ii stellatum aspectus diu persiliere non possint. Cur au- te malinis aquis proprio si sal sed ne anci ex his demo stiari rotei it, quae dicenda sunt de cococtionibus, re in . coeomonibus, nec non de his qus tu cococtione tu in edeoctionem sequuntur. Neq; enim absque horum pereeptione harum affectionum rationes asserti possunt. Tetta vero emergen vi ex superioribus colligere ii cet undequaque aliqua ratione sermentatur. Caele si is nempe vix cale saeten, dum aquas ab ea imbiblia, ad aeteas qualitates deducit, allius sermentationem ass
sdue fouet. Euenit tamen ut terrae partes non paucae, quae prius foliasse sermentatae erant, vehementius constipentur, ii miisque ad angustius spatium redigantur: i. . Digidos liquidem tuum calcilium iis ob tetratum moles superpositas a calefaciente caelestium lumio uiri virtute aliquibus in locis ter undi non potest , cum prae
sertim stellae nonnullae eidem saueant i is iditati.
His autem tetraium partibus sic contractis cauernosa non pauca intra tetram oriri necesse est , haec que si .mul aere repleti. Nam vacuum dati non potest. Eas
demetiam ob causas talis aer dum firmi olei sigoris
aggresiones assidue patitur, propria exuitur calidi: te de in aquam indesinent et totiueti itur. Hinc deducunt ut fontium ac fluminum maximorum exordia. δε- quae squidem in caveinosis conceptae, dum inseriola perunt ac per tetrae solidioti, tima, deseruntur, prout regionis constitutio patitur, breui ex nec state concurrunt , re inceptos cursu, simul prosequuntur, tandemque pro illatum quantitate seu sonii, seu eum:
num denominationem accipiunt. Hae velo aqua quan
doque per breue quandoque perlongum spatium subteira fluunt, eandemque corrodentes secuti liue trahentes cauernosa non parum adaugent. Quod si ill rum cui sus ab eminentioribus undequaque interrum patiit , dum uagnant lacus pariunt , quorum tamen
plurimos praesertim s aliquanto latiore, sint ) isi taterram apparete credendum est. Hae uod sontium, fu
minum de lacuum aquae, sepius dulces sunt seu nullo sapore aisectae, quidam tamen reddunt ui seu acidae seu salictaeu amatae, seu alterius saporis, ob qualitates tetra: per quam quunt seu in qua detinentur.
At de his post modii in dicendum erit, dum versabi
A parte coiitri eant, seu aquis caleant, ascriben
Am dae piacipue sunt tertε agitationes ac motus P,-- 'ia in his enim sipius continentur so mites flatuum seu vetitorum , qui eo eras soles ac densole, sunt statibus ae ventis , qui ex teitae sui ei ficie otiti so lent, qud tetiae interna supernotum humiditatem aedensis dinem excedunt. Ad idem etiam plurimum conseit cilestium luminum circa hse interna insit m tot virius, quae dum pleiad exsecate non potest lia. tum exhalationum serietationi non parum Luet. Ra. tio vero, ob quam his fiat bus fatuumque similibus interne constitutis ter: a motus fiant. et ipsu mius
natura deducenda est. Hse s quidem cam ignea vir tute sit praedii a , de celerrim E se itur te vehementet aggreditur , simulque aptissma est ad concussos emit emoremque inducendum circa id quod hae ratione pei cutitur. Rard tamen teri Smorus fiunt , quoniam ea est ventorum natura , ut dum illis exitus interclii ditur impetum magna ex parte temit: nt. Patet au. tem in subterraneis decursus liberos non esse, cum c a uernae , ut plurimum, solidis interrumpantur. Ad i psos i it ut ter tetmotus excitandos requiritur, ut ita. iii, qui sunt in ca L . mosis vel adaugeantur quamplui titium , ita vise inuicem urgeant, vel externa aliqua vi excitentur. huenit ob id, ut cito tranquillo, cii ea meridiem, noctu luce propinqua, veris de Autum ni temporibus, teris motus excitati soleant. Tune e nim maior exhalationis est copia , noctu vera vehe. mentiti, ac sti ius terra quatitur. Nam noctu spiritu . terrestres maeis vigent, tuncque teris frigiditas cilia
lationibus resistens spiritus internὰ claudit ac roborat, quod etiam pluuio tempore accidit humidivi. v ti, etiam stantibus terra motus fiunt 8e circa ea lora, . bi male quidum est exte inus liquidem ventus intereupet vaporosa aggreditui atque exaritat , idemque