장음표시 사용
131쪽
re feei naturam. Hete vero aliquem humidi ae frigidi
excessum manifeste exposcunt. Nam si quali tires Oinnes ex concoctione tum mE aquali. ut euenit in organo
gustus, uiram lin aequalitatem si rialiter retini rent, mi pani frigiditas ae humiditas saeile instinatetur ob . si duum odorum aceesum,calidi ae sicci vim deserentia, summeq; adaugeretur robur qualitatum oppostatum, ipsique aptitudo spiritaliter recipiendi omnino tec deret Ne vero idem origanum aliorum ea lidorum S se corum incursibus obuium esset, soleis natura illud ani
malibus internum voluit, simulque illi parii summe
proximum , quae caeteris comparata humidior ae frigi dior repetatur. laetum est etiam ut aer seu aqua, odores deserentes . at sera gerent ol eius organum pet eetia so. ramina satis parua, ne illi ius aequilibet ira seu ex nimia frigiditate seu ex nimia ea liditate amoueri posset. Quae attinent ad huius sensus appetitum, neenon ad eius. dein finem.oblectatio iem. cnntristationem, quietem. angorem ae appetendi modum facile ex hix colliguntur quae luperius communiter dicta suete, circa sensus exteriores Ze iasse ius illis ministrantes. incessus vel b
tui exerceri solet virtute exequentis pcitentiae huic sen. iii ac appetitui famulatum praebentis longe praestantiori ratione exerceti poterit. qua qui tactu ae gustus vir tutem e comitantur. Odotes enim,quibus lixe potera
tia respondet ob igneam illorum naturam ab his etiam quae plurimum distant ad olfieientia animalia deserti soleqt. Quaproptet nili adiit vis procedendi, seu te ce dendi velociter, taee animalia neque ad oblectantia petduei neq; a contristantibus opportune amoueri polset. Videtur autem taliter incedendi potentiam primo in est e ac aptati animalibusqus inlecta appellantur.ac til. faetendi virtute sunt vete praedita. Nam ei rea odorabilia assidue detinentur. ac ex odoris perceptione escatum electum habent. Eadem autem auditu N viliade. nitur liquet carent enim pluribus qus praellantiores hos
sensus concomitaneur. Praeterea eadem vetitas non tantilin antiquorum auctoritate sed experimentis ecia confirmati potest. Qua uis autem plura exerceantur ab ipsis insectis, quae , ide.
tur arguere audiendi ac videndi virtutes, acutius tameanimaduellentes sicile percipe te poterunt talia solita tactus vim continete. Percipiunt enim. b corporii par.
uitarem ac tenuitatem, quamcunque aeris motionem
titque eo cit ius. ii ad volandum sint apta ae alas habeat, quae cum tenuissimae sint, quemcunq: impulsum patiuntur. Accedit etiam communis Naturae vis, quae ob piaestantiorum spi ituum usus in his atram ilibus sple si diu, apparere ac firmius imprimi solet: ex quo tactu in est ut plura aggrediantur Se peti iant quae specimen continent non tantum sensuum piae stantiorum, sed etiam
ipsi titulonis. Illorum veto incessui non est uniformi , sed pro singulorum natura quammaxime diuersus. Itaque cum omni bos commune sit pedibus incedete,nullamque cor . Doris contractionem seu extensionem exercete, quaedas altibus loca mutare solent, ut putiees, quaedain volatu, ut mulcae, apes, re vespae, quaedam vitoque ut locustae.Et
saltus quidem exposcunt longitudinem pedum posteriorum qui inflectuntur ad interiora. volatui veto alae deseruiunt quae in insectis carent pennis,sed constituuntur ex membraneis quibusdam tenuit imis. Pedes, qui iticeis ui praeeipue interuiunt, ea ratione pates sunt visu atti . t notas non excedant quadrata nempe figura eo
hali perfectissime: ideoque, dum excedens longitudo
coi potis mollioris media sulcimenta non requirit, per- iam tam subsiti radi quam procedendi rationem inducit. Pedes tamen quateinatium numerum se peram: notae unicuique aptant ut plures pedes tenuisini. Neque enim parua horum animalium corpora grauanda et uat pondete pedum firmiorum, neque assignato v-nico pede tenuissimo singulis notis illarum incessus insimandus simulque in discrimen reuocandus . EaGldem ob causas illis qua volare solent alae tenuissimae itia ditae sunt, ae ut plurimum binarium numerum ex-lcedentes. l
Animalia olia tu praedita proportio hem non habent
ad certum aliquod membrum animalium perseeiorum. Nam ipsa continent membra Omnia , quae seu ad externos motus seu ad concubitum desiderantur, Se sexus etiam di intentias habent quantiis qusdam illo tum smi. te non procreent pediculi enim quos ad hunc ordinempe itinere existiniamus, patiunt leo: muscκ autem depulices parium vermiculos, ex quibus nihil amplius generat iit. Tota autem illotum species ex putredine seu terrae,seu animalis,seustii pis protenditur. Qua sinituprocreant, illud immediate non emittunt, seu vel petioua, vi formicae , di quae ex imperfectiori ad hunc ordine perduci diximus, vel per vermiculos. vi apes, vespae. erabrones de caetera huiusmodi. Pediculoruim,pulicum, caetetotumque immundorum corpora mollia sunt.. Quapropter credendum est spiritum a nutio menti
humore seiunctum in his valde infirmum cile, holumq; ob id odoratum ad remota deduei non posse. modetiam coniectare licet ex tardioti illorum motu . interorum corpora continent aliqua duriora ac adustiora, praesertimque circa eaput in quibus spiritus ab humo tenultimenti seiunctos putiores reddi ex illinia te debemus,ae ad olsa diui deseruiendum aptissimos. 'uamobrem haec animalia, quae insccta appellari solent,ac iitissime olficiunt,licit careant ait et ira, qua pu
riores spiritu, ieiunctim deseire solent, de tanguine. Hre non iemes sed pluties in anno nascunt i t. coeunt enim vi dicit ut hiberno tempote, & irata diebus au strinis aeselem, breui persciuntur. C h v i I X.
ae ad eortinuem causeo. I. p cipiat thus animalibus somni vi giliaeque disserentiae primo aptantur. Nam subtiliotes illorum spiritus ob tali rem substantiam facit et soluuntur, nec resalciti pos-l sunt ex iola membrotum ab omni motu retraei ione, uti spiritus qui a nutrimenti humore noli seiunguntur, sed exposcunt praetet ea vi caliditas cuius vi sunt eliciendi,
i ta non humiditas a qua es tuum, vel ementius contra-
urantur ac colligant ut interim igitur animale directionem delicere Se olfactum infirmati ac de uinetii neces se est. Et lixe qu dem patiunt somnum : opposita vero lollutio vigiliam . Ratio autem ob quam animalia noni olfacientia meae ni ut desit igationi, ac viles colligunt non somno , sed sola ab omni motu vacatione, sacile docere nos potest, perseetioribus animalibus dormientibus gustum,tacium,S: Naturae sensum non deuinciri. id expeti mentis etiam confirmat i potest. Nam puelluli dormientes lac a matrui uberibus sus ut natu maiores veram tactus voluptatem in somnis experiuntur: omnibi sque animalibu commune est ex membrotum extensoneae retractione, at que etiam ex totius e t
potis ae iratione nunc si igidiora, nune calidiora, p: out conducit seu petere, seu declinate. Dormientium etiam non pauci somno non intermi ita surgunt, de ambulant, id alia plurima agunt, quae licet ascribenda snt internis somniolum agitationibus, conuincunt tamen manifesta, mubra, quae Naturae sensui se laetiti pii.
tuo deseruiunt, somni etiam tempoie soluta esse. Hae veto tune infirmius exercentur, quoniam a sest animalis directio,& sensuum praestantiorum vites ut in vigilia euenit nulla adiumenta suppeditant. In somno e tiam spiritus omnes colligunt ut ad proprium sontem atque ad intimiora cuius euidens signum est exterior a. nimalium dormientium frigiditas. Datet autem spiriti bus recedet bus partes exteriores hebeti u sentire. sed ipsius somni ae oppostae vigiliae natura de causae aliquanto accuratius considerandae sunt. praecipue vero statuendum erit . in somno animalis sit et ionis de se tum de diuinctionen olfactus,siorumq; sensu,tra ex k. iij.
132쪽
tellorum, qui eiusdem spiritus usum exquirunt, ita eo- lpulari ut alcerum ab altero seiunctum,somnum non pariat. Quin neque hae e sola sufficere, sed tertium quod dam praeterea exquiri, ut scilicet horum utrumque sat absque ulla offensione eo tum quae pertinent ad anima. lis vitam ob internam exhalationem crassiorem , quae puriores spiritus comptimat, seu ob eorundem si iii
Simplex dentius animalis directionis somnum non patit Nam saepὰ animalia , etiam dum vigilant , praeser-mm autem dum a defatigation bus quiescunt, nullam animalem dite et ionem exercent.
Simple, sensuum deuitie io somnum non inducit. Nain vigilia etiam profundius contemplantes horum sensuum exteriorum vitam amittunt , ptasettim s ad ec sta. sit seu raptum deducantur. Tertium quoque des de ta-tur,quoniam neque animo descientes, seu epilepsa laborantes,dormire dicimus , quan uis animalis dii esto
ac sensus somno subiecti deuinciantur. Neque enim id illis accidit ex sola spiti tuum tepressione seu resolutione absque ulla offensione eorum quae ad vitam pertinet. Nam in illis qui animo deficiunt, animalis virtutis desectu i adiungitur complestio virtutis naturalis seu vitalis . vitales quippe spicitus,sanguis ac vegetans virius smul eontrahuntur ac insimantur.
Epilepti ei ve id ideo sensu ae dirigendi viiii ie destituuntur, quoniam colli ae gutturis venis intumescentibus anhel tu, insitumenta impediuntur. Sicuti autem hae e somnum non patiunt,ita dum ex puriorum spuituum represso ne seu resolutione deuinciutur animalis directio ac puriorum sensuum usus, animal vere dormit. Nam illius concoquetis vilius nutrimen tum magis inconcoctu in aggrediens, illud exhalare co git. Hae e veto exhalatio ad superiora smulque remotio. ta perducta,citu. vlterius aciendere non possit insitioia reperit si sidiorumque membrotum virtute si igidior densior que et fia non tantum perturbat ac caliginosos
reddit spiritus puriores sensuum Oiganis ministrantesae eadem superiora petentes, sed compii init etiam aead proprium sontem rettudit, ad ipsum videlicet cor, seu cordi proportionale. Simul igitur sensuu organa his spiritibus destituta proprio muneri esse inutur ineptata animalis directio ea sit c somnus inducitur. Eadem tunc quoque eueniunt, cam iidem spiritus
ob diuturniorem seu sensuum viam, seu totius animalis de satigationem resoluuntur,vel a corde te uocantur, ut vires deperditae te patentur. Vehemens etiam contemplatio & summa aliqua exhilatatio somnum excitare solent. Spiritus erum putiores ex vehementiora contemplatione ad unum colliguntur & a caeteris te. uocantur, simulque resoluuntur , quod somno fauet. Summa veto exhilaratio, praesertim ii accedat externo
tum visio, seu auditus intensor, eosdem spi litus ad e uapotarionem ac largiorem efflationem impellit, quae ad idem saeiunt. Sicuti aute in haec somnum inducunt, ita animalibus
dormientibus , calorisque virtute intimius collecta aeconsumata, alimenta sortius concoquuntur,spiritusque
uberius resarciuntur. Quibus recte confectis spiritus putiores, tepuiss,obsilentilbus, iterum diffunduntur, ae
ad superiora deducti animal ad vigilia perdia est. Nam
di sensuum organa replent, 5e sensibus solutis anima lem a tectionem restituunt. Hie expergiscendi ratio simpliciter naturalis est ac spatanea. Dum vero somnus disium pitui, seu ob aliquam concussionem, seu ob ve. hementis alicuius sensibili, obiectionem, vigilia viole. to non caret. Ratio ob quam exagitatio somnum expellit satis aperta est. Patet enim e agitationis vi spiritu, colle iosae quiescentes necessatili excitari, ac ad sensuum organa deserti Ea veto ob quam vehemens sens bile idem pira at, non patum obseura. Cani enim ex somno sensuum organa sentiendi vitrute vere destitua.
t ut iuspicati licet ea itie se habere ad sensibilia haud secus qua lapides, ideo , nullu sensibile adimittere posse, seu infirme seu sottit et moueat. At sciendu est, animalidormiente descere quide fluentem spicituum cursum,
superesse tamen cIrta sensuum organa spiritumn quiese eritium non parum, haud secus quam fluminibus obata qualum de et uincutius suos intermittentibus superest non parum aquae . ius collecta in locis humilioribu , pe. nitus quiescit. Hi veto spiritus quiescentes licet ob institii sensibilis vim non attingantur, nec exciretur, a vehementioris tamen obiecit impultibus necessatio tanguntur. atque ita exagitantur,ut repulsis spiritibus iligi aioribus circumpositis perducantur ad spiritus intimiores qui cordi assistunt, di a corde assidue eiu uunt. His sit ut per aditus utcumque patentes fortius ac liberius super tota petentabus,animal expcrgiscitur. haec tamensae liu, ac disse ilius euem ut pro maiori minorive somni profunditate, quae ideo magnam latitudinem habet, quoniam sparitus somnum indueentes, plures frigid tatis aeden studinas gradus admittunt atque etiam magis ac minus abundare solent. Ad idem etiam non patu faciunt variae animalis dormientis sit uationes ac collocationes. nam, du corpus undequaq; quiescit, animal profundius dormit dum veto corporas pars seu partes plene a suptiosto corpore non sustinentur,seu non ex aqui-l brio. dum corpus suppositum est durum vel inequale, minus profunde. Non dii Emili ratione qui supina dormiunt profundo sumno non capiuntur: tunc enim ex .halario crassior ac stigidior, qua somnum inducit, non facile pei ducitur ad rapitis anteriora, in quibus sensu si olgaua constituuntur, ideoque sensus solitus deuinci
te non potest. Euenit etiam eandem ob causam us se dormientes ut plutimura stertant. nam vapores crassio et ires eon stirpantur circa posteriorem panem capitis, &liberam spirationem amouent. Saepe etiam hi lpiritus inferiores ita comprimunt, ut an in t maxime angatur.
aecidit quoque se dormientibus, ut licet profunde non dormiant. si iliculier tamen a somno excitentur spiritus enim , quos in capite quodammodo iugnate diximus, vi obiectorum sensibilium excitari non possunt nam a posteriora capitis ex necessitate deficesunt neque facile dilrumpunt spiritus crassiores qui tunc solitus tibi inui. cem cohaerent. Haee vero maior seu minor somni prosund tas recti, discernitur in animalibus pertietioribus ex differentiis sensuum qui somno primo subiiciuntur, visus scilieet,auditus,& olfactus. na post intermiti ne directionis animalis, quae sonans praecedit , visus primo
deuincitur, mox auditus,postremo Disaeius. Itaque itinno irrepente, vis bilia fortasse excitare possunt, eodem procedente sonotum strepitus a somno reuocant. Dum vero somnus maxime profundus es , odorum vas vehementior illii in interrumpere potest. Covr X. De Aud tu ac de ιιι e nae son cofes- rc n de a imalba, as q
vertatur circa sonos ac voces, quae oriunt ut ex corporea percustione, quaeque nullum corpo-
reum contenentes praeter certam motionem
aeris perducuntur ad organum pure spiritaliter, de odo tum spiritalitatem non Parum excellant. ratio qua talis organi symbolum ad sonos de ad voees omnes est consti tuendum, non patum differt a rationibus , q'' tangibilium , gustabilium, ae odorabilium syenboia constitutimur. tomenim ex aeris confractione o ei spiritaliter tantum consistunt . Omnique reali subfisten tra carent. quapropter eorum symbolum deduci non
potest seu ex compositione, seu ex digessione aequa a vel inaequali , sed necessario oritur ex aliqua selectione 'aei ei vel aquei subtilioris. quan uis enim soni ab I r . eaere non generentur, ideoque intra aquae superficiem oriri non pol sint, sonorum tamen vis per aquam etiam ad auditum deserui iolet, quoniam existens natura mo- bilis , motuum vehementiorum species admittere potest . aqueum tamen sic selectum piscibus tantam mini-st tabit: aereii aut ἴ animalibus terrestribus ac volatilibuti siq; seclusum erit,atque ita undique seprii, ut sonorui pecies
133쪽
species ab illis receptae ae undique detentet teboent, ac
tonos reserant non quidem ex aliqua seu repulsioue seu repetitione scuti in ipsus Echo respontis eue Die solet, sed o1nnino interne ac spiritaliter. Tale verti aeteum seu aqueum distinctum quidem est ab animal s eo pote,sed illi Omnino contiguum. de . tinetur enim a quodam neruieulo concavo,cui adiungit ut paruus 'utilam tympanus. Itaque soni in aereo seu a- queo seclusi reboantes, se ex ty mpani vi collecti, ab animali spiritaliter percipiuntur ae optimc sentiuntur. De appetitu huis senibi deseiviente nihil dicendum est. naquae ad illius doctrinam desideratur colligenda sunt ex his quae superius diximus circa exteriorum sensuum ai. sectus in comarunt. Exequendi etiam eiusdem sensus ac appetitus poten tia teibe tu maturae differre non potetit ab illa qtia: olla elui adhaeret, ab eadem tamen tespectu modi viculique diuersa erit. quod c5 uenit etiam caeteris sensibus ae animalibus praestantioribus quemadmodum enim olfactus primus inter sensus reeedit a corporeo coiit actu, ere pit ita litet sele exercet, de ob id deiicit a pei lectioribus
sensibus ex solo spiritalitatis gradu, ita etiam illius exe.cutiuae potentiae primo conuenit omnes exto nos actus aliqua ratione exercete pol se, ideoque deficaci a petiectioribus ex toto operandi modo,qui tamen acciuenta
lem distinctionem no patiet, sed eis entialem. nam con-1equitur sensus et sentialiter distin tos. erandi autem seu mouendi modus auditui pr peius colligitur ut apparet ex aurium dilectione. quod tamen pro diuersa animalium natura etiam diuersitio de praestati poterit. quaedam enim animalia, ut sonos
aptius percipiant, mouent ac dilrgunt totum corpus,ut puta pisces,dit animalia omiua collo carentia. quaedam caput inflectunt .vtauium genus ne . quaedam , quo niam caput ob magnitudinem non sacile mouent, aures etiam ipsas diligunt. homo vet O aures mouere non
potest, sed caput tantum mouet: Animalia, quae ex hac sensitiva virtute constituunt ut , sunt ni tallimur crustata omnia, necnon ex mollibus ea quae osseu osseum aliquid interne contineat, ut puta sepiare ius-pus, haec enim quamuis aliquo pacto videant, inter videntia tamen no videntur te te numerati. nam illotum
visus ad colorum i Erceptionem no perdueitur, sed ob
scutissimum otiimnoque incertum vibratum tantum.
modo intuitum exercet, ut ex pluribus conieci are licet Ad eundem ordinem pertinent Talpa &sei pens qui dam paruissus, quem caecum vocant, ae longe sol isti
Diani stius. haec omnia mollibus exeeptis ,1 eius diae rentiam admittunt. Talpa veto simile etiam ae vivum generat tota tamen illius species ex putredine oratur, caetera patium oua, ex quibus abique ullo incubatu pioles e ueitur. Et testacea quidem vel no & autumni tepore ova habere videntur: sepia vero omnibus anni
t i s v s versatur ei te a lucem di ei rea colores omnes, qui ex propria spiritalitate dent ut ut ' ad vitus organum nulla corporea seu exalila ata, tione ,seu percussione , ex sensio ili accepta. apropter tuli quorum extet ne sens bilium spiritalem gradum quam maxime luperant, di nullo modo sentiti Aunt, nisi omnino spiritaliter ad organum deserati tui. Ex quibus colligere licet, visus sensum intererie. tio te, et sectis, imum esse. Symbolum autem, quod in
organo respectu suorum obiectorum te qui litur,consti tui videtur partim ex eo coction: s gradu, partim ex ele menti perspicui retentione. nam in generationis vi, eo usque procedit ut ad hoc organum constituendum quousque nullus adhuc ccitus color constituatur , sed summa tantummodo ad colore unumquemque propenso ac aequilibrium. Aqueum igitur ita terreo contemperabitur, vi aquei perspicuitas aptissima ad lumen de colores recipiendos nullatenus perturbetur, sed coerceatur illius traiis milia so, ne species repellantur ad externa , quemadmodum
in speeulis euenire solet, sed interne detentae vis bilia videndi virtuti interne obiiciant. Et hae ut patet praestatur ab oculis & ab oculorum pupilla. Aerea veta seu
quea perspicuitas,qui tanquam medium colorum spe cies ad oculos deseri, ad talem recept Onem ac dela tionem apta non sunt, nisi illustrentur ae persciant ut virtute tu minis. superius quippe cossiti tu in est inseriora corpora, et ex calestrutra motuum virtute proprium quoddam Elisse adepta sunt, ex caelestium luminum vit- tute prout unicuique conuenit consummaticinem re cipete. quaptoptet perspicuitas, quae ex caleslium mO- tuum vi praecipue pendet auiti inis virtute dessiiuta, neque tenebrosam naturam exuet. neque visibiles species recipere,aut visui ininistrare poterit. In , iconis autem conluminatione specierum ad oculum delatio manifeste requirit uti nam si oeuli visua virtus ad vis bilia e tendat ut , visonis si uetus conssilueretur non in vidente, sed in vis bili .haud secus quam cales eiicinis si uetus pertineat ad Ohi actibile, non autem ad calefaciente.
impossibile quippe est, id quod extra se agit talis acii
nis fluetu immediate in seipso recipere. N lixe quidem ratio caeteris pereeptionibus tam persectioribus quam imper sellioribus communis est. Neque veto id te spe lucisoni, in dubium te voeari potest ex eo quod oculus in tenebris constitutus ad ea respiciens quae luminis vi clarescunt, illa qua inoptime intuetur, cum tamen ipse in luce constitutus ea quae tenebris obuoluuntur non vi deat. nam luminis munus est non recto ere seu deserie, is bilia, sed ea quae potentia visibilia sunt actu Visibilia
teddere. hcc autem ab eo tecte praestatur,dum illa proprio lumine attingit ae illusitat. quapropter nullam admirationem afferte debet visibilia iam talia arui essedia, etiam per tenebrosa, & species ad oeulum emittere &.. ab oculo videri posse. nam hac tenebro a medij tantum munia sustinent. itaque s illis conserantur quae ministrant auditu tuiquae elemento tespondebunt. hoc enim
sonorum siti iliter generationi non desiluit, sed illos
tanta ira recipit 5e transmittit. hic veto tris nis, io in in-
stati eosummatur haud secus quam diaphani illustratio, quonias militer nulli resistet ia inuenitui seu in obiecto
seu in medio tecipiete. Si quis aure ualet roget, quanam
ratione lux re lume videri possit ni respondendia erit lucem , quatenus repetitur in corpore lucido, illud em per visibile teddere. impossibile enim est id quod pol streddere actu visibilia ea qui potentia visibilia sunt, seu omnino inuisibile esse, seu alterius vi actu visibile tieti.
Et haec quidem veritatem continent, siue colpus ex in terna virtute sit lunianosum .vt Sol, siue ex v utuae extetiana, vi Luna. di siue illius lux sit valde intensa ,sue admo
dum remissa. licet enim lucis maior seu nuntii intenso reddat corpus magis seu minus conspicuum . nec tria magis seu minus eme ax ad illuminandum .' nil romii. usquaelibet lux ex pioptia virtute attia vili bill ' a eiu etiavidetur, dum distantia non excedit. Itaque illa qua intensius lueent,non tant diri videmur abique altetrus ii minis accessu,sed etiam ex luminum elatior jeffusio ne cateia potentia visibilia reddunt visibilia actu. quae veto lucent minus intense , actu quidem visibilia sunt, neque alterius illustiantis exquirunt vitetur em, sed alia temotioraque prasei tim, actu v isibilia reddere non possunt. horum etiam nonnulla manifeste lucent ac splendent,ut stellae alicuius magnitudinis,non ulla vero quo niam seu minus lucida sunt, seu ob corporis patuitatem minus apparent, nullum splendorem euiittunt,sed albedinis specie tantumodo reserunt, ut pura astra c5stituAtia albescentem caeli zonam,quae viae lactes voce adola est. latici autem, ob qu*n interdiu ast totum aspectus nobis amouetur, stimenda est non ex intensori, luciqvirtute, quae minus intensas anuisibiles reddat , sed ex luminta abundantia qua vide tru oculi replemur. rcin
134쪽
vere ita se habere cetin experimento c5firmatur squis enim constitutus in profunda aliqua cauea ,s eu in imo altioris turtis, intueatur exlum exsuperiori parte, huices iera tenebrosa, & stellae conspicuae videbuntur. quod
nullo modo seri pollet. s solati, lux astra inuis bilia
reddet et . praeterea astra nou non minus illuminat ut a
sole quam interdiu. quaptoptet, si solaris lux illai si luee obtenebraret tam noctu quam interdiu nos subter suge rent. rationi etiam omnino dissonum est , id quia est iti ausa, ut extera quae potentia tantam sum visibilia scit vis bilia actu, ab illis visibilitatem amouere quae ex iti- terna vi actu .isibilia sunt. Quod v/io attinet ad lucis equilonem, quae, quatenus alia visbilia teddete possit, luminis vocem sortita est. dieendum videt ut eam non primo, sed consequentet visibilem esse . ex eo scilie et quod assa actu visibilia reddit . quapropter . dum nullum visibile intuemur . luminis vim non percipimus. hoe expetiuntiit costituti in caveis seu iurribus pios undio. ribus . nam solare lumen interdiu non percipiunt, licet sottasse per fenestram ita iugrediatur, ut egrediatur per senestram e regione positam absque ulla radiorum refractione. Haec vel . docete nos possunt. lumen e se ex numero eorum quae per se quidem operantur di sunt, sed
non in se. Vtrum autem medij ut est medium perceptio videndi sensui vel e aptetur, an virtuti praestantiori quae per cipit quantitatem, numerum, figuram, motum, ae quietem, tanquam proptra obiecta, non abique tatione dubitari posset unedium siquidem, ut est medium distantia continet, ad quantitatem pertinere videtur: at patet hae videri ab animalibus , lieet ea reant sentibus, visu praestantioribus. properant enim ad escas distantes vi luperceptas, proximis veto insistunt ouod in illi, dillan
tiae ac spatiorum pereeptionem manifeste conuincit.
quapropter ni saltim ut) dicendum erit distantiam tam sensui pret stantiori quam visui aptari posse,aed pon eaderatione. Vt est quantitas, seu mensula, vasus lamites excedet, de sensu praestantiori est percipienda ut visibilium aspectum immutat, visui tribuenda est. tunc enim illius visci te ipsa non d fieri ab illorum vivone quq primo visibilia sunt sed ratione tantum, ex eo scilicet quod
constituant ut inter videntem de cetium visibile magis remotum. tem ita se habete ex eo coniectare licet, quo niam qui unicum tantes in visibile intuemur, illius distantiam non percipiunt, ut puta si quis per angustum foramen visbile e regione positum intueat ut: tunc si quidem illud ,licet valde remotum , tanquam solaminis ori assilens intuebitur. Quoniam autem idem sepius visibilis ae medii munia suuinet,ut puta dum per aquam, quam aere mediante intuemur, lapillos alpicimus . tune
dicendum, hoc obiectum, vi cst , isibile, per se videri. quatenus velli medi munia sustinet,videri per accides, quoniam sellicet illi aecidit esse per se vis bile. ln a spe eiu etiam eois quae per pluta media videntur,facile de ei pimur quoniam id quod visbile latum est ut puta lapilli,ex medi a pectu. quod etiam ut visbile obiicitui, assicitur ac immutatur, neque proprium obiectum pure obiicere potest. linea etiam, quae ab eo ad oculum ten dit in ex prospectiva patet) ob medis mutationem vite trius recte procedere non potest, sed necessatio deflecti.
tur seu a centro ad circumferentiam, eu a circumferen tia ad tentium.
Exeeutiua potetia visui videndique appetitui seruies,
ut ex superio libus patet accipienda est ex ratione pet- sectiori membrorum agitandorum de circumuoluedo tum.haec satis aperta est in animalibus, quotum piaestan.
tior pereeptio ex visu oritur, quem ordinem instedi vi. dentur ranae,ac teliqua quae tanatum naturam utcunque
reserunt nam videndi vi, in illis manifestis ima est &persecta deprehenditur. facile etiam comediatur talia eatere eaeteris sentiendi virtutibus visu pis stantioribus,
eum nulla praestitit totum aemuum vis meis appareat. patet autem animalia,quae praestantioribus sensibus pis
dita sunt . nobilioribus etiam a lenibus insigniti de eae nobilioribus delectati. Et hac quidem ex dicendis ci
llinis ien ii sens bile, sunt. quaedam etiam tangibilibus ae in dissolubiliter annectun- α α tur, ut puta quantitas, numerus, figura, motus,rt quies qua neque a visu , neq; a tactu percipi possunt:
genere enim a taligibilibus ae vis bilibus qualitatibu Jiuersi sunt, re in prima spit italitatis gradu smilitet esistituta. Itaque ad eandem potentiam pertinete non pos iit. Non dis, imili ratione asserendum est, extet lotum sensuum nullum proprios actus seu propriorum actuum
diseret iaspescipere 1 e se ilicet sentire, de aliter a ea lido a mei , litet a dulci de aliter ab amato,alit&que a fingulis odorum, sonorum , coloriamque speciebus. Reciὰ igitur sane iri potest , haec omnia sensui alicui praestantiori demandanda esse. in dubium tamen reuocandum est an cuncta unico sensui obiiciantur, seu portus sensa- sationes sensationi inque differentii ab uno , ea autem qui sensibilia eommunia appellati solent,ab alio sensupercipiantur conuincimur posteriorem sententiam amplexandam esse . tum ob obiecto tum distinctionem ga-nericam, ex qua ut dictum ess) deducitur potentia miri diu et stas, tum etiam quoniam somniantes ut suo loco
patebit in versantur quidem eitea fui ibilia communia.
sed sensationes non attingunt, ex quo omnis illorum deceptio oritur. idem validius confirmati poterit his animadueis s. quae pertinent ad horum sensuum actus de organa. Equidem actus diuersi sunt. nam dum percipiuntur sensibilia eommunia, sensus vis dirigatur ad
externa,quae percipiuntur no ab oculo, sed per oculum quos medii partes su stinentem. perduc utut enim ad ot-ganum magis internum, cuius munus est species pero. culum delatas reddete simiores ae magis vividas, ve quae illis communitet copulant ut appareant sentienti
virtuti magis interitae. at dum petcipiunt ut exteriorum sensuum sensationes . nihil externu attingitur, sed concipiuntur tantummodo actu una in terti tum vites viriumque differentia. Tune igitur organi partes erunt has vires recipere , ac sentienti virtuti obiacere. quae Omnia a supera ot bus quammaxime disserunt. Quod vero ad organa pertinet,conspicuum est in c5- mutilum sensibilium pete eptione requiti vim temperamenti stigidi,eui latitas aliqua annectat ut , ne omnino discrepet a tempti amento oculi, per suem deseruntur spiritualiter tanquam pet medium. in sensationum veto pesceptione desideratur temperamentum summe calidiim de lumine densum , cui illinistrent tanquam deserentes spiritus, quotum virtute sensus extera tes pro
pria obiecta percipiunt se uri enim alia deuehentia da ii non possunt, ita datis his deuehentibus, organi sum. ma caliditas & summa densitas admittenda est. Dissonum veto non est eosdem spiritus, quatenus deis
ferunt animae vim ad organa sensu si palliculariu patere sensus particulares, & quatenus copulant ut coidi des et uite sensui communi. his omn:bus res ipsa satis aperte consentit . nam perceptio sens bilium communium c n. iiimmatur in prima ac inferiori celebit parte. Se ni timnum vero disseientiae percipiuntur virtute cordi. , seu illius quod cordi proportione respondet. Cot ae cordi proportionale, ut patet .co iungunt mura quadam ratione summam caliditatem ae densiud nem, ut earnosis aptati possint. Cerebrum veto longestitiasse admirabilius summae stigiditati summa tali atabciat. summa cordis densitas terream illius substantialia arguit. eiusdem summa caliditas igneam naturam demonstrat. utriusque consensus ac copulatio vim ci
mnium qualitatum eorporearia, quae a sentibus exterio tibias perspici solet , complectuntur, simulque lymboluillud coni lituunt cuius aequilibrium respicit singulas has
135쪽
hat qualitates 51 a sngulis recedit , ideoque unamquaque spiritaliter recipere ae virtuti lentietui, obiicere
potest. summa celebri si gid tas aquei in terreo excessus demonstrat lumina eiusdem talitas, sigiditati consei. tiens, aereae humiditatis ac caliditatis vim arguiti horum omnium consensus conuincit e erebrum spiritalem essendi modum vi consistentibus licet vete aemulari, de specierum summὰ spiestalium receptioni ae retentioni aptissimum esse. Itaque cerebrum decentissima organa probet non tantam huic serisu quem communem superiorem appellabimus . sed etiam phanta sae ae editetissensibus praesta tioribus, non tamen tespeesu eiusdem patris,sed respectu partium iuuersarum quae varias solviatione ς ae colloeationes obtinuere ,& subtilioris ae,ninus subtilis temperamenti sunt. ex quibus factum est
ut 'ititus ad eas ded uehi pro persectiori illarum gradui dantur puriores,sortiores,ae decentiori repraesenta di virtute prstiti. His duobus sensbus quotum alterum, in eoide alterum in cerebri parte inferiori s mulque auateriori di crassiori exerceri duximus, commune est obie.ctorum corporeorum presentiam exquirere, neque aliquod absens percipere posse. quapropter medium quodammodo inter interiores ae exteriores sensus obtinet locum. Illotum etiam unique sensus communis vox tetie aptari potest,licet non eadem ratione. nam qui in corde exercetur, ideo communia vocem assumit, quo niam omnium sensuum exteriorem sensationes& actu,
m,scit. qui vero constituitur in cerebro anteriori acori communis dicendus est,quoniam sentibiliaminia percipit. Prior in somno nullam apparentem sensationem qus
oriat ut seu ex odoratu seu ex auditu seu ex visis,exerce.
re potest.nam ut dictum est, in somno spirituum purio. rum e uisus interrumpitur,nec per eos sensibili uiti spe cies ad cor peruenire possunt. quapropter hie sensus iue de ne itur non quidem primo ut visus,auditus, & olsa. Ius,sed consequenter. senius communis, qui est in celebro . in somno non deuincitur,se uti neque prestantiores sensus. deiihi uti tur tamen animali directione ob eandem puriolum spirituum interruptionem, vi caeteri sensus omnes. Aisectus deseruientes his sensibus interioribus versa. ri non potetunt c4rca obiecta eorundem sens bux interna .nam affectibus omnibus essentialiter conuenit, pro prios a ius non ad interna, vi sensus sed ad externa diri gere , clam in horum usu consistat tam proprium quam
totius animalis bonum. Hotum autem sensuum obieesavete interna sunt, licet absque externorum pratiantia non attingantur. affectuum tamen & sensuum obiecta, Pr enus realiter ae omnino conuenire non possunt,ex
aliqua tamen seu proportione seu smilitudine sibi irtile em ex necessitate te spondent, vi affectus sensent bus vii tutibus vetὸ deseruire valeant illisque decent et adhaerete. Tales igitur affectus respicient externos motus, quietes ,& caetera ,suae horum vitieuique adiunsi solent. haec enim externa summe consona sunt spiritali bus sensationum exteriorum motibus qui cordis vitru te peteipiuntur. aeque ullatatione disci epat a motibus, motuumque vacationibus, quas percipit plicit cerebri sensus una cum figura,magnitudine,& numero, quae ad eoidem motus ei sentialiter pertinenti cordis tamen vis pios io ii quada ratione versati videtur circa ipsus mei sentientis motus , cerebri velli affectus intueti ad leno,
motus. Vtiique commune est attende te morum , vi motus est, nulla ratione habita eorum quae morum con seeuntur. nam di horum sensuum perceptio cessat amo. sensatione sensuum exteriorum.
Pliolis igitur affectus finis constituetur in externim in xsulibero, neque ulla ex parte petiuibato postei totis vero in libera nullaq; ex patie perturbata alieni motus sensatione. Mute igitur affectui proprium est,motum ut ea motus appetet e. quod in persectioribus non conuenit.' uanuis enim quidam illo tum ad motum tui. pellant nullus tamen motum appetit, ut est motus, sed
quatenus ad escas perducit Itaque dum eicae sunt pto
Aecidentaliter igitur mollis ab illis exoptatur, suo- .niam scilicet accidit it cibi longius dictent. at affectus de quo nune est sermo ) nihil piaeter motum exquirit, ad quem tamen longe proeliantiori tatione impellii dii praestantioribus assectibus accedentibus illustior red ditur.tune enim Ze volandi di siliendi motus ad decentisimam consummationem deducit,ad quoium nullum praestantioribus destitutus perducere potcss. Sicuti autem huius affectus vis motum iespicit, ut est motus, ita ex motu deleetatur, in quo etiam tunc conquiescit clim nullum adest impedimentum , neque ulla perturbatio timetur seu imminet. Ad harum affectionum pacem horum xttum qu e de-sderatur,quoniam se inuicem prouocate videtur. Itaq; alii, psallentibus iunio: cs prouocantur ad saltationes,& v savia aliqua pulcherrima ea solo intuitu non ac quiescunt, sed exoptant etiam pet illam deambulare seiucurrere,summeque assiciuntur tam ex impediminis quae intuitum amouent, quina ex perturbationibus quae motibus aduersantur. Si ta autem horum affectuum oble
ctatio ea purior est quae exteriorum sensuum asiectibus conuenit, ita iure optimo digni Oiem denominationem obtinuit. illi enim exhilatationis seu deletiationis potius quam voluptatis voces videntur aprari. idem discrimen conuenit appetenda modis. Itaque horum affectuum propenso neque irruptionem neque summam pervicaciam retinete solet, sed vel e omnetram oram abominat ut , re eam licet minimam9 vix ferre potest. quod tamen in pei sectioii magis ea pio-prium.
Exequendi virtutes his assectibus desit mentes illis
motibus ministrabunt qui a talibus affectibus expetun tur. his te spectu aliquo tum animalium nulla externa in stium ema aptatitur.quid alii pinnarum, quidam quatuor pedum .adiumenta ex poscunt.serpentes squidem, quo
tum plurimi ad hunc ordinem pertinere videntur, pedibus ac pinnis carent. hi tamen propitum motum docentissime exercete possunt. nam illorum corpus oblongum ita deflectunt,ut duobus snibus, alieto a dextra alatero asti istra coniectis. aliis lite duobus inchoatis, hisq;
assidue commutat is, , elocis ome procedere soleant cotis stunt enim quatuor notis,qui ped si munia obeunt .Pi Lees,quorum pars maxima ad eunde ordine cui existima
mus deduceda est,pinnas habet,qus ut in pluribui sunt
quatuor. in anguillis autem di in aliis, quot iam motus est tardior, duae tantum his adiungitur cauda qua utuntur quasi gubernaculo ad incestium firmiorem dii estonem. Mutes de caetera animalia terrestria quω murinna naturam retinent vel parum excedunt, habent quatuor
pedes. haee hi, sensfus manifeste sunt pridita,& pei sectioribus destituta. Primum confirmatur ex ludis, sui motu, e Ircum agi tationibus, cur stationiblIsque var iis,a mutibus a pisci bus, di a serpent bui exerceri solent. Secundum ex eorundem ortu tute ni fallimur coniectat . nam .cum a nimalium quaedam semper generentur ex putri materia, quaedam ex concubitu semper oriantur, de quadam via tramque rationem admittant, ita tamen ut prima exordia sumant ut ex putredine materiei: ratiotii consonum est, horum unumquodque certos formarum gradus arguere. Itaque cum satis apertum sit, ea quae sculper generantur ex putri materia tactus seu sussus vii tutes non excedere, illa quae semper generant ut ex concubitu pet-
secta appellari posse de phantas ae sensu insigniri: assentiendum videtur,animalia, quorum exordia sumittitur a
putri materia, his vere imperfectioia esse, ideoque de uittit ea sentiendi virtute qua persectiora carere non possunt ipsa scilicet phantasa. Neque veto dubitatione afferre debet ratio accepta seu a partu vivi, cui somnia di virtus censetur adi tangi,seu a nidotum constitutione, quas in ea vis phantasiae inst. nam somniandi vis iunctantummodo adest patientibus vivum animal, cum talis ortus illi quoque necessario conuenit, neque ex pulti materia generati possunt. Nidorum veto constitiaio
nihil concludit, tum quoniam talis nidi certa se ima ea
136쪽
rent, tum etiam quoniam apes ge alia imperfectiora, quae visu ac auditu carent, sibi sedes cotistituunt, pluta huiusmodi agunt , quae communis Naturae instinctui
necessatio aserib eda sunt. iam enim constituta est, hune ea ratione c5 comitati impet sectiora , quae perseet num sensuum die ipsus rationis vim aemulantur. secernendi gitur et ut ab hoc animalium Oidine pisces qui absque conelabitu non generantur: nam phantasia etiam praediti sunt. pisces veto , quos in hune ordinem asciicendo, exist titiamus, non admittunt digerentiam lexus. quod
aliquam admirationem fortasse afferre posset, cum huiusnodi differentii in exteris longe impei sectio tibiis reperiantur,nisi recte e seri posset id oriri ex acumine aquarum huius ordinis, se marinatum prae ertim: nam tale acumen maseuli munia sustinet hanc ob causim ea-tetit membro genitali de testibus: quod tamen omnibus animalibus ouipatis , qui non incubant nee pedes habent, commune est. allerit ut etiam inter animalia, quae, petiectio tem ordinem ingrediuntur,aliqua st minitium sexum tantummodo continere, hic ue vento spirante concipere, ideoque subactati ea appellari. Qua nuis autem Natura eonstitutum sit, ut in quibusdam milia se xus digerent a appareat qusdam utrumque sexum contineant quaedam iamininum tantum, nullam tamen ex solius masculini sexus virtute propagationem proten dete pollunt. mari etiam essentialiter eonuenit semen
inite ere, ideoque illi impossibile est absque simina ge.
nerationem complere. Pasces huius ordinis, dum ge. netant ut ex propagatione, ortu tur ex ouis, di quam celeti titie per fietu Hiit. patiunt autem ut pluttitium semel in anno pars maior victibus Martio, Aprili ae Malo. ali
qui Autumni tempore, vi puta Salpa, Sargus, Torpedo, Spatina,& alii nonnulli. quidam Hieme vigente ut Mugilis, de Apis. damur etiam nonnulli qui patiunt bis in anno,ut Lupus, Scolpio, Sargus, Satur,& saxatiles. Mulus vero tertium partum adiungit. Inter cartilaginea etiam Quatila bis pati t. ex Mustellorum autem genere, quae Stellata voeant ut, bis in mense videntur patere quod tamen ideo euenit, quoniam illorum oua s; nulnon perficiuntur. his ac caeteris animalibus omnibus, quae neque ex partu viva oriuntur,neque ex ouo pei in cubatum , commune est nulla parentum cuia educati,
sed soliti, Natuti Moderamine persci. Mures ae caetera, rae ad eundem ordinem deduci possunt,summe saeuia. ι sunt. nam in veteto facile sormant ut te quanici iis, i me, ideoque x plures si os paraui, e saepius, neque cet- tum generandi tempus exquirunt. idem conuenit lepo-ri,cutite illo,& ercetis huiusmodi animalibus. quae mediaeenseti possunt inter hunc & praestantitatem anima. lium ordinem. C, ovi xl l l.
O i sensu communes ad persectiora pro
cedentibus occurrit phantasi sensus. hie iii tet sensu absolute corporea respicietes sum. mum dignitati obtinet locum nam. obiectis externi, omnino te motis,illorum species retinet, easdevarie defungereo componere . ac immutare potest, simulque nouas formas ac imagines obiicere. quod sum mam tespectu eorum qu si unt absolute corporea, potestatem constituit. spiritu phantaset vim asserentes magnam depura tionem exposcunt,eam scilicet qus deducitur non tan tam ex itisti timenti temperamento puriori, sed exponcit praeterea deputatione ac constipationeni st pius reperitas. ut spiratu, redditi summe puri ac sortes, lose se nitores ae ad stagula obite teda apti ac stini inueniatur. hoe cincium rei secta internotu spiritibus vete tribui
tur . primo enim depuratur an organis sensu si extetioisi, postmodu exacuuntur ab organo sensus comunis in cerebro costituti. de visi ab iplorum sensuu peti cie inter-
notum organis plenius ' persectius deputamur ac ill
strantur. itaque ex persectissimi ore ani virtute sumnia consummationem adipiscentes inte actualis vi tutis actus excitant ac concomitantur , quo nihil diuinius excommuni Naturae ordine a corporeis eaepeti potes. Et naee tu solo homine loeum habent. Ipla veto phantosani eo tortasse lenii bilium specie tum retentione ac in tu rnam repetitionem & a inmutatione primo exercere potet . quonia cerebit vel rituli illi deseruientes constituat ut in anteriora capios parte, res stetit Esque ventriculis. enlus commvn s attingunt pati dea ris superiore. S igit ut lens bile, lpe ei ad supremum delatae necessatio constipantur,colliguntur, dic longo limiore mansionem adipiscuntur, ita animat vis animali animalem directionem libete exercente, eas libet. intuetur surea toto,sue ex parte, seu ut associantur, seu ut diuiduntur. Ob aedium assectus phantasae deseruientia necessa tio externu est, se internis phantasi perceptionibus aemotibus proportionale diximus enim sensuum internisi uni ast eius extetna respicere, quatenus internorum naturam rei erunt, talia sunt corporea omnia, quatenus uiuidi,copulati secerni,commisceri, seu alia ratione extet ne seu nitetne immutati possunt. Eiusdem igitur appetitus finis seu scopus et it certas copulationes, disun-etiones ac immutationes, prout lubet seu inducere seu
amouere. Exhilatatio & tDahia sumendae erunt ex libera earundem prosecutione seu declinatione: Quies
ex consummatione horum, prout expetuntur , praesertim u ruina nullus si timor, Angor ex eorundem ruina, leu opposta copulatione, praesertim s nulla coi rigenda sit spes. Haec veto exhilaratio neque voluptas nequeatii mi exhilaratio dicenda erit, sed delectationis vocem
Dio equetidi modus huic in ectioni proprius ut vi .
de ur s timendus est ex magna promptitudine ac posseuerantia in prosecutione eoium quae incepta sunt, cui unita retratu anxieta S: tollicitudo accedunt. haec vero
anxietas ac tollicitudo ideo huic affeci ut est piopria,
quoniam ea quae extetnc agenda sunt, assiduum phantasia cogi Olcenti, usum exposcunt. sti gula namque ex nucina conceptionis imagine moderati debemus. Spuritus igitur huic cognitioni deseruietes a corde ad ph tasae organum hae ex parte necessatio tollendi sunt, δem eodem Organo coli gendi. at appetatus, cui senticiis vritutis Giganum commune est, quique ad exterata est
propensus eosdem spiritus ad proprium sontem timuiq; ad externa tepellit. lnotus squidem ad externa ibi inchoatidus est ubi destiti motus ad interna & sensus pet-ceptio consummatur. Quanuis igitur etiam absque ulla pei tui batione spiritus ab affectu quandίq; repelli possint,nihilominus, nisi summa tepetantia adhibeatu , hae spiratuum amatiiones ac tepulsones animum ad anxietatem 5: lollicitudine deducere solent. nam affectus ad externa impellens,sensuique inton E colligenti obtemperan ea ratione propria munei is curam geri ut sensus Massiones quodammodo extorqueat. quod ut videtur
nihil aliud est qu m anxietate ae sollicitudinem afferte. Quod attinet ad exequendi virtutem huie affectioni deseruientem,ea dieiis colligere licet allius munus esse corpo iectum copulationes disiunctionόsque actu pei-ficere. Itaque pio animalium natura illius 'organum di . uerium erat. nam quadam has incumbunt ore, quaea anipedibus , quaedam manu, externotum etiam a lxilio 'soricisse assumpto, quod homini propriissimum est. In ipsis veto animalibus phantas a praeditis non pauca ea latione perficiuntur,ut ex ptassantrorum sensuum adwesione patum incrementi videantur admittet e. huius modi sunt motus, leu alis,ac volatu seu pedibus, inee tu ac saltu exerceant ut de generanda ratio. Volatui mi
mutant dus ais,quibus adduntur totide pedes vς incensus terrestris exerceri postit, atque natatio. iid E volatui quoque .sui sunt: nam ad posteriorem patrem .l educti volatus d rectione reddunt suciliore .licet id caudae praecipue conueniat. has partes aues omnes phantasa prae ditae obtinuere excepta a uicula quae pedibus caret,ideo.
137쪽
atietatis ae saltat ones ab his animalibus exercentur quatuor pedibus. omnia enim qua diu pedia sunt, neque testesttia soli, ii, sed ea etiam quae cum sub aquis praeei. pue degant ad emergentes tetras accedunt. ab his homo solus excipitur, qui scuti ob intellectualis viti uti, vim excellit cetam animalia, ita inciliis praerogatiua aliqua ius itus est 5e sngula liter est bipes, arque ea ra tione ut, sieri illius eruta respectu situs posset tota ani mali si eiura videantur imitari, nihilominus ex inflexio. ne imitant ut antetiora quod avibus, quae bipedes sunt. nullo modo eguenit. auium enim pedes quadrupedum posteriotes pedes quantum ad inflexionem attinet)imitantum ais quippe antetioribus pedibus proportio,
ne tespondent. ut hominis blachia 5e manus qua nuri dum homo currit seu vehementius motui incumbit,nhratum adiumenta consetant, de n natatione snt necessariae, illis tamen aptant ut munia longe piasta titiora, ait tum scilicet vias, de caeteroru plurimorum, ideoque
per aceidens omnino motui inseruiunt. Quod ad geneiandi rationem at inet, haec anima ia ex solo concubitu senerati videntur: semper simile patiunt, sue immediate, sue ex ouo per incubatum , & filiorum sollieiutudine per aliquod tempus summe assiciuntur. Masculis
eorum, quae immediate simile ac vivum patiunt, sem-Pet testes ac membrum g itale tribulatur. quod etiam inter ouipatu incubantia stitietionibus ei lenit. caeterae aue incubantes testes tantum habent, se interne. Animalia phantasia pradita ac persectiora, ut par est, dissi citius formari possetna t. aues tamen aliquanto faciliusquam viui pata in vitoque etiam Ordine plures distereti.
a iae dantur, quatum ea usae sunt maior ac minor anima
tu magnitudo, persectibique ae imperseetior so malitiae temperamentum ad idem etiam saeti sexuum diseri men. masculus enim,licet persect tot, facilius generatur quam semina nam internus illius ealor acurior celetius concoquit de celerius opus poscit. inter aues passeres , Ee aliae auieulae siniti magnitu lini, incubant per duas hebdomadas , de attingunt tertiam nam decima quinta die ouis egreda solent. Quae inediam magnitudinem sortitae sunt, ut puta cor diis, gallina, accipitres, columbi, diebus riplurimum viginti duobus: complent enim tres hebdomadas, de attingunt quatia. Maiores, ut aquila 3e anietes, de caeterae, qui his magnitudine videntur pares,complent quatuor
hebdomadas, S attingunt quintam: incubant quippe diebus viginti octo.
Aues omnes maioris ac minoris magnitud Inis ut tu rimum semel in anno parere solent Ee vetis igpore. In ter maiores tamen gallinae. quas indicas voeant,& qui domesticae sunt, saepius patiunt. interminotes hirundo di me ut a b spaltus edunt: priot vero merulae patius Db iligus prima namque inter aues patit) frequent iis i. me deperii. Aues mediae magnitudinis , quatenus sunt domestier saepius in anno patiunt, ut eallinae, Se colubaequs qua mira axime feraces sunt, singulis enim mensibus patere solent , pr sertim s loca snt aprica de ei bis a
blandent. quatenus vero non sunt domesticae , ut pluri nitim semel in anno patium . illae tame excipiuntur, quaertransvolare ae regionem mutare solent: hae namque let. pius istificant. Inter animalia viii Ipara,quae semper oriuntur ex con
cumu,risa quae filios admodum informes ae plurcs pa iit, tri inta tant tin diebus, ut dicitur, sert uterum: ea ne; autem, lupi Se seles diebus sexaginta tribus. lire e etiam pluta pariunt. sues, aut similitet plures sitos pariunt , per menses quatuor uterum gerunt: oues Se caprae mensbus quino elis unum pariunt, quandoque duos. Haec omnia animalia bis in anno patere poliunt, quod saepius etiam euetiit inelus meobus octo. hae similitet unum vi pluri
inum patiunt, duos vero quandoque. Boues nouem me
sibiti uterum serunt,decimo patiunt, unum ut plurimum edunt, quandoque binos. Idem homini conire niti mulier tamen, ire et ratissime) binarium numerum exce ait. Delphinus quoque per men es decem uterum sere.
Equae se assis que unu pa: iunt, mensibus undecim Ia
uids sunt, duodecimo patiunt. equς tamen gesatio bimulor videtur. Cameli mensbux duodecim lecundum aliquos, cilii diei, ni deeem tantummodo. Elephantes per biennium : quidam tamen spatium hoc diminuunt quidam velo ad traenium perdueunt. 5e harum quidemiententiarum diuersitas ex eo processit, quoniam h, tum animalium coitus non pater. Animalia plumasa insignita memoria autem acem teris pii fiant ioribus destituta. ut videtur iunt anseres, anates,& volucres plures,necnon ipsi oues. horum animalium phantasa satis aperta est, nam somniare solent quod phantasiae sensum conuincit, re nunquam generantur ex putribus, quod idem demonstrae. hac veto ad memoris sensem non perduei ex eo coniectare licet, quoniam vi plurimum gregutilia sunt. e s te ab altiti tegentur,id propria loel reuelli nesciunt,qus stoli
ditatem conuineunt. Idem circa transnigrantes sentie dum videtur: arguitur iiii hi, cetram potius aeris te periem quam propria sedes cordi esse. eandem sentenatiam confirmat prompta eorum imitatio que agitur ab
aliis eiusdem speciei. nam unica ansere vel oue inc dente reliquae omne, seu riseres seu oues illam quam stupidit, litie sequuntur. Neque .eid ab hac sententia
recedendum est ob nonnullas eia undem animettium operationes, qui memoriam videntur argilet: ex sup tioribus namque admonemur, animalia plura agere ex
solius Naturri communis instinctu. Nouimus etiam soriam cas de apes quς non tantam memoria phantasa, sens que communi catent, sed visu etiam ac auditu, longe admirabilia agere. Ipsa etiam methodus diuidendi ae rerum specie constituendi conuincit aliqua animalia admittenda esse, quae phantasa sunt praedita & memoria destituta: nam species ad speciem se habet scuti numerus ad n uial merum , quapropter persectiores generabilium ae eor- 1 ruptibilium species unico sentiendi gradu adiuncto inuicem dictinguuntur, hand secus quam numerus ex unitatis adiectio inguitur a seipso, di nouam essendi
De tis, qu.e ad pleniorem a lorum animatitim do- Ar iam praesereia seph naiastixto
stituuntur,ptimo conuenit somniare. ea deni ex malis de foemins concubitu concipiuntu ae seu pet oua , seu in matris utero or urit ut
viva ae parentibus cognata. Igitur ut horum doctrinast plenior, somniorum rationes pro vitibus explicabi muti aliqua etiam adiiciemus, quae utcumque demon strate possunt principia ac formationem situs in materno utero constituti, necnon partes ex quibus constant
animalia persectiora. Ethse quidem nos sacile perducere poterunt ad e5ceptum eorum quae pertinent ad auium generationem ex ouo per incubatum , quam etiam antiquiores diligentius demonstrare eonati sunt. Vt somniorum rationes plenius attingi potant, praecipui: statuedum videtur telum sensbilium species pluates in phantasia retineti, haique animali dormiente si pe ab illa deserti ad sensuum exteriorum Organa, iis itisomno ob adhaesionem spirituum stigidiors a perte ex
tetiori clausa ac constipata teteriuntur, a patre vero inter toti ae calidiori aperta ac liDera.Itaque respectu phalasae speculorum munia exercere possunt, purioribus
piisettim spiritibus haerentibus mediique parte, sustinentibus. Ipsa igitur phantasa omni animali directione tune destituta excitat ut ab his tanquam a veris aerealibus sensation: bus, seque decepta ad proprium imagi nandi actum vete perducitur. Excitat igitur ac format alias sensi, ilium imagines qus receptis magis cosentitit. his velli ad sensuum organa similiter delatis, ac ad ea n
dem phantasam tanquam a speculis rursum perducti
138쪽
phantasae motus vehementior ac simior red dilut somniaque pluribus rationibus firmantur de extenduntur,
praesertinis ut par est huiusmodi simulachia deleeta.
bile quid seu contristabile complectant ut , se adpi
secutionem seu declinationem impellant. tune enim dum plurima imperantur de appatenter aguntur, consequenti quadam latione plurima sinulacta solitiani ut, quae visones diutius protrahere possunt ae pluribus ra. tionibus deflecteremam & vigilantes dum certum ali
quod sortius imaginantur, ad pluta alia quae huic anne-eii pollunt, seu possent , absque vita Electione seu directione phantasia deflectunt Ea quae mouent dormientia sensus in sensuum exteriorum organis, ut suspicari quis posset, non detinentur:hoe enim admisso semper eandeperceptionem inducerent, idc5que dormientes semper
somni arent,neque illi, qui aliquando visus habuere, de . caeci sunt de coloribus somniale possent. quot si vini m. quodque apertam salsitatem continet .Quaerentibus au . tem,tur una potius quam alia species a phantasia transmitti soleat ad sensuum organa: respondendum erit,eas
imagines praecipuὸ excitari quae in ipsa phantasia fit
mi ores ae fortiores sunt. Quaproptet circa ea somniare 1 olemus quae vigilantes recentius tractauimus, nec non circa ea quae maxime nobis cordi liint. Quae
uis enim vel minima horum delineario ita phanta sam excitat , ut totam tei ac per nae imaginem sbi ipssormet, ae alia plurima sbi obiiciat, prout asello vi get. ad idem conducunt vatis sensibilium natu is ae in primendi vites. ex his euenit vi imagines, quae ad visum
pertinent facilius excitentur quam illa quae ad auditum seu ad tactum peti inent. hae veto excedunt vana illorum quae mouent seu gustum seu odoratum. Visbil um vi, oritur talia ex natura visibilium quibus essentia litet co uenit persectissimam Obiectionem admittere, ideoque depingi possunt quod cate totum nulli datum est) quam ex imprimendi modo. nam vehementer afficere solent. Soni quantum ad imaginum obiectionem attinet,se eundu locum obtinuere: quantu vero ad asse tendi mo
dum , tangibilium plurima primas paries adepta sunt. Igitur ut in pluribus somnia incipiunt ab aliqua imagi
ne visibilium, di nunquam ab his recedunt, nonnulla aranetibili initium sultiunt aliqua ab auditu, paucissima a sussu, nulla ab Odotat uiodorum enim imagines seu spe cies infirmὰ recipiuntur, ideoque somnia ratissimὰ ad o- dotes extenduntur. quod si ad eos peiducantur, animal satim expergiscitur: nam scuti somnus olfactui pruno conuenit, D illius deuinctio somni profunditatem at-nuit, ita illius excitatio Acilius ad vigiliam reuocate potest Simulacrorum, quae somnis prima exordia praebent.
aeliae etiam rationes colligi post uni ex corporis dispos . tione ac statu . nam phantasia praest non tantum eate. xioribui sensbus,sed etiam impei sectis,imo Natura se sui ideoque percipit ea quae hunc sensum mouent, haud secus quam ea quae sensuum exteriorum organis vicum obiiciuntur. hinc animal dormiens s praeitiat ut aliqua corporali necessitate, phantasia obiicit horum sinula cra, sensibilemque talium ium affectionuin tum actuum
comprehensonem apparent et inducit. eandem ob cau.
sam illi quibus dulce phlegma a capite per dentes distit.
rat, somniant se mel degustate: choleracis ignea forma ae vis obiicitur, de. phlegmaticis aque a. imagines ve to i phant asia ad sensuum organa extensae, de a sensuum organis ad eandem phantasiam reuertentes , quam maxime immutati solent tam in aecessu ad organa , quam in reuersone ad phantasiam, saepe etiam adaugeri,diminui, distum pl. ae copulati, animales namque spiritus a quibus recipiuntur de reflectuntur, non ci innino quie lauiit.sed ob si igidiorum classiolum ue spirituum tiru ptiones saepius exagitant ut ac perturbantur. Itaque id his imaginibus aecidit quod imaginibus ab aqna receptis euenire solet.s aqua aliqualiter moueatur. hinc Ortum ducunt sinu lachra inusitata,nouamque speciein a silue recipientia,quae somniantibus obiici solent. non nui quam tamen, licet simulacra quam maxime immutε. tur, somnians haec tanqua eiusdem rei pio ptia inspicit. quod ed facilius euenit,quoniam,quana uis sumnians me
moria priditus sit, illius tamen vis in somno est summa
infirma. Itaque senes saepe se tanquam iuuenes intuentur ae ut iuuenes agunt: nunquam tamen videtur euenite ut iuuenis somniet se senem ess eademque deceptio
accidit circa persona, munus, ac rela qua omnia tum res
pectu sui tum iespeetu aliorum, & aliae quamplurimae, quas diligentius enumerare sua ut & inutile de impol si bile est. Silent io aute demandadum non ei it, somnia ae somniorum modos semper signa esse alicuius quod inest
in dormietis seu anima seu corpore. Qua autem ratione somnia aliquando contineant causam .accidentale tameeorum quae a somniante sunt agenda. seu patiendat qua-doque etiam deseruire possint praesagii ac praenotionibus suturorum, ae aliorum quae sum ignota, nunc inquirendum non est.talia enim Omnibus somniantibus eumn ire non possunt , sed homilia tantum qui intellectuali lumine decoratur. De causis deception , qua in sommo comisAu,
O M M i o x v M doctrina exposcit vi denion seremus eurnam in somno phantasia decipiatur, de apparentem sensationem non ut appae natem, sed ut vetam ac te alem respiciat. ad id praeliandum nos satis paratos reddunt ea qui superias cite a somni eausas en attata sunt. docent i quidem in somno sensus communis, qui in corde est, usum semper amoueri. Cilni igitur animalia virtute illius pei-cipere potant se te ipsa sentire,satis apertu est, hoc seti su in vinculis consituto, de a cate totum sensuum societate remoto . animali impos ibile esse discernete, stium pete eptio sit tecta ac realis, seu non ri cta re apparens: quin potius phantasiam necessario colligere ac intueti qua a sensuum eater imum organis ad se deferuntur, quacumque ratione percipiantur, tanquam vere sens-bilitet percepta. dum vero Gmniantes utcunque percipiunt se somniate , nec Diene assentiunt ni internis
visa, seu non somniantes, sed te ipsa aliquod videntes,
audientes, aliterve sentientes arbitrantur se somnia te : cuisus quidem spirituum a corde ad caput fluentium est .alde infirmatus ae attenuatus, sed non omnino
disruptus. supersunt enim tiuuli aliqui tenuiores, quibus spiritus , qui in capite sunt,his qua a eorde eis usit
adhue copulantur. Itaque, scuti tunc hic sensus communis utcunque viget, ita somnus non omnino irrepsit. Ideo autem horum vitumque, licet quammaxime differant, e idem causae ascribit ut, quoniam tenuistim in i tuum rivuli adhuc decurrentes, quandoque tendunt ad capitis posterior quandoque ad anteliota ideoque tu dieandi vis aliquando est magis l beta,ut euenit somniati, qui percipit se somniate : aliquando magis deuincia, quod eo nuenit dormitanti, dum ea, qua vete percipit, a se tibit somniis. Somniantes non tan tam plurima ex phantasae vi praesentia ae te ipsa sensata intueri solent, sed etiam non t ro imaginantur se ab his seu voluptatem seu mcisti. tiam consequi,nec non eadem seu prosequi,amplex iq; seu sugere ae repellete,de ex harum propensionum vi 2
lia extetna de agere de pati. haec omnia phantasa comparata magis externa sunt, ideoque ut plurimum appa tentet fiunt quibusdam tamen accidit ut rei a seu me-bra moueant seu voces quasdam emittant, seu, s hom1.ties sint, prolixius loquantur, surgant, re alia plura agat quotum ratio deducenda est ex his quae diximus cire. somnum. Idem dormientes si pisi antioribus virtu.tibus decorentur,perduci solent vel reipsa vel apparentet ad alios actus, qui phantasticorum digua talem excedunt, de magia interni sunt. nam homines somniante,
non uun qua in coniectam, cogitant, ratiocinantur, de
monstrant , ac plura concludunt. de haec quidem agun. ciit sepe appareatur, ec ex solius memoria actu, quo nouunqua
139쪽
nunquam salsa,neque unquam percepta, tanquam p:ae cognita admittuntur: quandoque tamen reipsa , quod impei sectioribus non euenit. Phantasi vero deceptio Mon simplex aed multiplex est, ut puta sum aliquis somniat te ad lectum accedere cubandi gratia ,somno corripi, somnia te, de his somniis sententiam serie, videli
cet vel vere esse somnia, vel nullo modo somnia esse,sed euentus verissimos, & plura alia supertexere, quae non ratuam admirationem asserte pollunt. Quacunque autem ratione hi praestantiores ae magi interni actus e dierceantur, te ipsa quidem exercentur, sed raro absque deceptione pliat alia enim innititur salsis sensationibus, cxtetae veto v mutes magis interne his phantasiae obiectionibus. De ne it etiam animalis dilectio,& spiritus parcit sinae suppeditantur praeterea ut lain dixitnu, memoria in somno summe infirma redditur, quoniam illiu organum constitutum est in posterioris capitis palle, quae classiorum ac si igidiotum spirituum irruptionibus
primo obi icitur , quandoque tamen acutiorum ac sit
licitum spirituum vis ob talia impedimenta transens , sdiuinior aliqua irradiatio accedat, ad maximarum tetueonceptum perducere potetit, ut postmodum demonstrabimus.
N horum animalium generatione simina notantum uterum praebet, in quo tecipiatur, detineatur ae foueae ut se me masculinum, quod
praestantiori quadam latione spiritali vii tutesnsgnitur,led etiam proprii seminis virtutem adiungit,
ει conceptum animal certis humotibus nutrit. id sali, apertum redditur ex maris ac qua inae coitu , qui se . minum emisionem praecedit de ex natura disposies cing ue membrorum quibus animal certa serie constituenum ea. Coitus masculi ac iam inae consensum exposcunt, neque absque certa taminae propensione ae prae palatione tieundi sunt. membra veto, quae praecipue in animali generando desiderantiat manifeste dedit. uni ut ad duas series, quae duorum principiorum vir
intem coitu iniunt, coeuntium tamen ac concurren
tium. nam ea ratione sibi inuicem adhaerent consen tiuntque, ut videantur malis ac iam inae amplexus non latii lim aemulari, sed ad summa eonsummation E perdit cete eos te amplexus ab utriusque parentis seminibus, prout licet exerceri credendum est,& illorum vntiquodue ita proprium opus exercere, ut nunquam alter iuxa u a iumentis seu ministerio destituatur. membra ius
masculino semini praecipuὰ asci ibuntur, ut videtur
bsum .nei ui,necnon ossa,cartilagines,musculi & tendones. demumque omnia insitumenta motus S sensus, necnon illotum ac membiorum consensus. paeminino
semini tribuendus erit ventriculus, intestina, gula , Ni ingua, quae tamen tanquam vitique seriei communi, censenda est. hic membra tam inrua mira quadam ratione eitcumlaepiuntur ac si istinentur a masculinis, ut munia intimiora ae magis necessaria illis propria si
mi us exercere possint ad commodum totius corporis, vittis .e tamen masculinorum, a quibus etiam alimenta externe colligenda sunt.Ideo autem censendum est,eor,
di quae coidi annectuntur,masculino semini aseribenda cae, ventriculum vero , di quae a ventriculo prodeunt, minino: quoniam si ad inuicem te serant ut masculi dei ininae te moeramenta, horum membrorum tempera ment' mani testὰ rectunt. masculi enim temperamentuinueniet ut adustum Δb ignis caliditatis 3e te, leae seei tati, e cessum , quod cordi si ilitei conuenit: qmini autem molle ob maiore vim aetes caliditatis & aques humiditatic qui a ventriculi natui a aliena no sunt hinc colligere licet, eosdem excessus in xttoque semine vii . tute contineri, de illotum unumquodque his genetiadis
lneum bere quae proprio temperamento sent congiua. Neque vero his minus est assentiendum, quoniam cet brum cuius generatio cordi tribuenda est, est stigidum 1 humidia ira. 1iani igneae caliditati, vis pro subiectorum
ac concutientium natura omnes pene temperamento
rum disterentias inducere potest. at horum principia intimiora accuratius examinanda sunt. dicimus igitultam masculinum quam stimininum se inen quinque prs
cipua complecti, licet non eadem ratione, videlicet vi tutem sol malitiam, iis in inb totum unicuique ac toto
animali prout convenit) propriam sotinam tribuere possiti internam dispostionem ae propensioncm qu ginformative virtuti pastiue consentiat: caliditatem absisque intermissione agentem hunii dum caliditati consentiens eandemque nutriens,& eis alationem, qui calidi in humidum agentis vim consequitur. Formativa virtus masculino semini praecipue conuenit. nam Naturae communis vis in illo contrahitur non tantum ex ea parte, qua diuinam potius quam caelestem virtutem iniicit,sedes ea etiam qua praestantiolis ac diuinioris virtutis exordiis iiiiiiistiat. nouimus enim ex primae scientis demonsitationibus, communis Naturae virtutem non suiscere in c5stitutione persees icitumani in lium qui semper ex semine generantur, ideoque horum prima a Deo necessatio incoepisse ea lege , ut ex
vitiusque patentum concubitu, eiusdem communis Naturae virtute acee dente, naturam semel acceptam exte- detent, fige masculini seminis solinatiua virtus animalit genetandi animae proportione respondet, proceden ,,:tes; generationis cursu ita perfici ur, ut animali iam costituto vete illius si forma. quod tamen in homine notii euenit: in eo enim ut alibi demositatum est inti l lectus respicit corporeas formas substantiales ea ratione qua ab ipss ae eidentium fornix tespiciunt ut , α rei petiuillius Esse, quo constituit ut homo, solus sustinet in sot-
Disposito ac propensio virtutis sorinatiuae vim atra plerans in seminino semine praecipue urget. hoe enim ita se habet ad virile semen uti corpus ad animam. qua obtesti eiusdem *minini se iniim sotinatiua virtus te te litem potius quam diuinam communis Naturae vim contrahet, de quae magis sunt corporea subministrabit Non dissimili proportione caliditas & humiditas , nee- non exhalatio qus ealidi in humidum agentis vim con sequitur , erunt virique semini communes. Itaque e aliis ditat masculino. humiditas sς minino magis aptat .e halatio etiam masculino tanquam efficienti, di s smini. no tanquam subiecis materis magis conueniet. lite tria caliditas scilicet, humiditas, ta exhalatio triplicem ia Ationem admittunt tam in animalis genetatione, quam
in ipso animali iam constituto,videlicet vi manet, i dissuaditur,& ut refici tui Seminalis caliditas in animali,ut manent, nihil aliud
est quam calor natu talis atq; innatus,vi disiundit ut, est calor naturalis delatus ae extensus per totum corpus, utrescitur,est idem calor naturalis,quatenus attrahit hu- ni id uiti apte pis palatum ad sui nutrimentum. Seminalis humiditas in animali, ut manens, est radi-
eale humidum animalis, Ut distundi: ut, humidum sub stantiale singulatum partium, ut tescitur, eiusdemia dicatis humidi vis ex alio humido sbi conuenienti seipsam teficiens. Seminali, exhalatio in animali, ut manens,est idemnatui alis atque innatus calol,quatenus est 1 pii ituum omnium fons, ut disiunditur, eos spiritus complectit ut qui singula animalis membra viviscat ac repunt, ut i heitui, miti aliud erit quam idem naturalis ac innatus calor, quatenus humidum decent et dispositum iterum concoquens .spirituum omnium semitem in se ipso coti
Generationis totius exordia pendent a sormativa virtute masculini seminis quae Propii; caloris minisset iovi itur. hule assistit aptitudo Ieminini seminis quod pto prium calorem excitat di eundem masculino calori ob
Misculini seminis ealiditas primo virtute poti quam
140쪽
actu ignea. Grinatiuae virtuti ministrati se ipsam colligit inter neque constipat, sitititque intra humidiora sibi
adhaerentia certam sedem constituit, quae cordis munia
sui lineal. Faminini velli seminis caliditas institiio . in humidum agens . vesculam educit, cui ventriculi patres demandati possint. his se constitutis virtus tam masculina quam iaminina, incepta concorditer prosequii tur. cordi, nempe vis viscosa citcuposita di luit, his
magi, temota petetibus eo instituunt ut nonnullae membranae quae totam seminalem mat etiam ambiunt,neque patiunt ut internum ea lorem viletius egredi. harum membranarum sunt plutes ordines. nam consolidanseatoris interni vis saepius repetita, remotioribus iam eonst tutis, internas exordit ut ae perficit. Minotes communi nomine inelabianae dicuritur:maiores secun datum nomen adspiae sunt. ha veto magis externae sunt
ideoque iam inae mattici omnino adhaerent, sinulque ab ea nutrimentum recipi ut, Se iccirco demittere possunt ae te ipsa demittunt ad sibi proxima humorem quenda qui ad talus constitutionem utcunque pertinet, quique non petitii tit vi calidatis ac spiritus , quibus est piae ditus, seu sis tum secundis omnino ad hae tete, seu membianas ac secundas sbi inuicem copulati. pim cedente vero huius hum citis delapsu,qui a calido consolidatur, ei. eduntur ex eodem materno utero ad secun
das patuae quaedam venae ac arteriae, quae sanguinem ac spiritus ad easdem deserunt, aue ue humoribus coeuntibus demum concutiunt, 'et solanique ipsas me mi, tanas ex ea parte qua sunt infirmiores ac minus cohaten tes ob humotem eiusdem materni vieti qui ad insitiora assidue coquit.mEbranis peti oratis maternus humorpet easde venas ac atterias ta coniunctas perducit ut adfatum, cui nutrimenta uberiora sui oeditant. Creden dum tamen est hac tune adimpleti, cum humor a membranis inclusus cordis vi partim ad inseriora dequit, de
partim exhalat ad superiora , ac membiotu formationi eiusdem vitibus perficiendae materiam aptissimam sug. petit. Ex defluxu iaciuntur initia epati,, smulque venulae ac arieti e quibus e par ventriculo colligatur. oti untur etiam vena quaedam de arteria, quaru vita quaque ventriculo adhaerens deducit ut ad matris vleium per idem membranatum solamen. nam tam iatus quam materni . teri humores ad eandem patiem nece satio defluunt concutiuntque. Itaque venae oram ac arteriae hine inde exortae in virum coeunt,& communem decuisum adipiscuntur, qui ab animali nato de citus umbilicum patit. Tunc veto mater notum spit nuti ac sanguinum maior copia repcllit situs spiritus filixusque debi. limes, e 6sque tetrocedere cogit. quod Diui niaximum commodum assert tiam illius calor ia vehementius set uri depascit humore ploximiorem, appetitque adiumera ae nutrimeta extema, qui ii si dissimili ratione vetit ilo etiam sunt hecessaria, epate praeiertim calefaciete illiusque humidio a sugente. huiusmodi aure suppetus cordi ac toto salui delatis, a cor quam vermiculus plositi opes is eo tisivimationε libete piosequuntur. eordine pe ilatus ae spiritus, maternotu spirituum impulsu te. lecti a parte interiori qua prius gradiebantur, sertius
concentrantur illique intimius ad aetentiquo tantae caliditatis vim 1a aegre sustinente, ea nitentque ad vel culum vehementiu , transmittente, formativa virius costi
tuit in corde quasda in cellulas seu vetticulos, simulque
ventriculo unicuique otificium externum adiungit, ut eor suimet amplifieationem .constrictionem, nec non at tractionem ac expulsonem feeit ρ ae libete exercete pol si . tam ad caloris interni suffocationem vitandam,vitalesque spiritus tesai et edos quam ad humid rota, quibus
ipsum eor Se caetera nutriuntur,attrahenda. Quoniam aute hse humula post aratactionem erant ptimo concoquenda, postmodum veto distinguenda ac transmittenda , cor ites ventriculos obtinuit, medium,snistrumae dexterum. Medius attractionis munus ob
tinuit. se enim attrae a tam ad smiliam quam ad dexteram partem facilius ae comodius trans mitti poterunt.
Idem oti scium suum obtinuit in parte in seriori calido
'enim proprium est petete supeliota de humidu sibi sup
postum attraherer ventriculo sit; stro expellendi subii
liora ac ratiora dextero vero expellendi classiosa. v tetque orificium etiam externum sollitus est. itaque ili tum etiam uterque ut cui que attrahit i.o quide humida ac densior quae a quea ac teitea complectuntur,sed aerea magis quae poti modii , bet iis suppeditatur, ministia. tibus e pate, pulmone, di aliis quae a cordis virtute prodeunt, quaque cordis ea lorem moderari possunt. susso eationi ob suete in spiritus adaugere. Itaque,sicuti tota substant i a cordis est sedes caloris masculini naturalis ae innati, ita illius vent: iculus medius de attrahens sedesae sontes huiti di radicalis censeti debet. Sinistet ex pellens ratiota in sedes ac fomes spiti: aura, & dexter expellens classiora, sedes ac somes nuta nitentoru. lam igitur tot de se seipsum contrahente de expandente, s-mulque attrahente & expellente exercemur humidotii cola coctio, di expulso tam eorum qua sunt magis pura
ac spiritus vim maximam complectuntur, quam clansorum. singulis autem exhalatio necessatio adiungitur, quae vi post nodum demonstrabit ut) non patum momenti affert ad animalis cotistitutionem. Non dissi mili ratione venitieulus duo orificia sibi ipsistiuit, alterum in setius per quod riui timenta emitti possint, alterum superius per quod recipiant ut alimenta ab eo
Quoniam aut e tam cordi quam ventriculo conuenit propriam vim extendere ad aliolum membrotum sotia
malionem , tam ex palle super toti quam ex paltrinse- moti, haud secu4 quam plantatum seminibus, qua dum tetrae circumpos .ae humole imbito sultimὰ turgent, a patre inferiori radices emiit sit,& a patie supelicti germinant lpeculandum nuc est quanam serie hie ab illo. tum unoquoque praestati possint. Exordio igitur accepto ab his qus otiunt ut a corde, tanquam a nobiliori bus, dicimus digestione interna a corde consecta, clas- fiora ex summa caliditatis vi rubea emitti, nam languianis i imam iam consecuta sunt. huius densor pars de ieri ut ad conuexu , Ouuli qui ex parte dextra subiici tur,di totius animali, nutrimento deseruire debet pa latimque ccii, deicit ut ex ventriculi suppositi iubstantias igidioti. Itaque, prout liene atque itide delabitur, sormat seu perficit ipsuira epat prius sortasse inchoatum. Sagulnis vcth pars latror eousque libere quit, donee ad angustiora atque etiam ad 1 emototia ac si igidiota perducta multibi citer condensetur,consituens carnosa de alia quae an mali deseruiunt. Saguis autem a summa ea-liditate natus neque absque spirandi virtute oritur, neque a spiritu dis ungi potest . quod tamen in animalibus persectioribus ea ratione adimpletur, ut sangu is de spiritus non omnino commisceantur, sed tantummodo ex aliqua parte.
bae piopi ias etiam voces obliti ueter illa enim quae plus sanguinis quam spiritu, deseri, ac dextero cordis vetiticulo pia pue in Diastrat, Vena appellatur,quae veto continet plus spiritus quam sanguinis, re suistio velliculo
aptatur, dicitur Alteria. harum unaquaque a corde te cedens, una excepta quae surium tendat, ad sinistram co uertitur, ob impulsu, maternorum spirituum , positio-duitique iii pati s discinditur , ut unicuique corporis membro nutrimentum re vitam impartiantur. sicut ienim spi. itus tanguini tribuit ut se nutriment si vitale, ita sanguis evapor iis dat spiratui , t firmius cotis stat,& sottius operetur. Arretia aut mn maior , spii lius a. t stil- stram deilectens,dicitur Aoria, vena vero illi adlitteris
Qui ob cordis caliditatem e uunt ac sp itant, hae ratione, spirituum virtute accedepe , propria munia pi' sequuntur. exhalantia vero deseruiunt constitistionibus pulmonis ac caeter Ortim membrorum superioris , praeseri; mque ipsus celebri. nam dum illotum eras tota in sublime seiuntur, recedunt aliquantulum a caloris vi
incipiunt sbi ipsis cotistere, inducumque pulmones quoium substantia ob id est spongiosa ae valde leuis. hi
vero licet ex nulla interna virtute motu inchoare possint, mouentur tamen indesinenterque tolluntur ac de-ςidunt,