장음표시 사용
151쪽
eone ea; t, quae uniuersi Intelligibilis cui sum putet, ritu.
dinemque iuenatiabilem ac incomprehens bilem pet- turbate non polliant qua vero ad illam pertinent, nulla ex parte immutati permittit,sed elicit potius non pauca ex his depraualis libet talis usibus, quae eandem v ni uersi intelligibilis pulchritudinem clati tem ae illii-stici em efficiunt. Caelotum vilius, quatenus certum corpotum omnium cursum inducit conseiu tque, satinomine explicati poterit. na satum nihil aliud est quam Naturae vis proprium opus circa naturalia , seu omnino necessat io seu certis quibusdam suppositis , ineuitabilitet perficiens. Eidem veto virtus, ex ea parte qua contingenii eonsentit cetra voce prosedi i non poteth nam vel ἡ nihil cellum inducit, sed ea tantummodo patit a quibus contingentia oriri pollunt, sue ex certa agenti, patientisve intentione ut quae ab homine voluntarie agitium es patiuntur. fiue praeter agentis N patiemis intentionem, cum aliquo tamen illorum bono seu ma. lo . N Diiunx seu casui ascribi solent. Casus veto de soli una inter se differte videntur. nam casus illis aptat ut in quibus neque agens neque patiens admittit usum intentionis. fortuna velli vel satur circa illa quotum agens seu patiens intentionis viam recipit, licet ea tunc non utatur. Itaque, quae fiunt voluntariὰ,aceidentaliter disti iguntur ab his quae fortunae se tun
t ut acceptae: quandoque etiam concurrunt. nam repu
gnas non est idem respeeiu agentis esse voluntatium, tirespectu patientis fortuitum, seu econtra. Eorum vero uae voluntarie ab homine fiunt,quaedam actionis, ausim stultionis seu vius . N quaedam Letionis vocibus exprimi solent. Singulis commune est, hominis libet. talem ac potestatem ex certa alaqua intentione dirigere. Sed a boni videtur proprium respicere aliam naturam liberam, ae in ei terminati. stultio intuetur extet.
na,sue libera,sive non libera, ipsaque diligit ad eiusde
operantis commodum ae bonum . vius ex eo tantam dictita si uitione, quoniam si uitio non ob aliud, vsus velo ob aliud exercetur. factio versatur circa non libera que agens propita virtute mouet seu immutat,euenit tamen ut in eodem factio de actio a iaciei tui, sotia i ,ε-que i pia stultio. Sollieitudo,qua Deus Opi Max. uniuersi intelligibili,
pulchritudinem ae eonsummationem firmissi iam ted dit, diuinae prouidentia nomen obtinuit. nam singulas illius partes ea talione ad finem durigit, ut simul obuia tibus omnibus obsistat. Caetera,quae ad liberas naturas pertinent, neque diuinae prouidentiae eonsummatione perturbate pollunt, ex eo tantummodo Deo ascribenda sunt, quoniam ipso conniventeae permittente eueniunt, pati cntque clariorem splendidioremque eiusdem consummatio itis asipectum singula enim diuinae prouident s utcunque dei eruiunt, neque haec tantum quae a voluntate pendent, seu tecta seu depta uata, sed etiam caetera omnia, seu sato seu casui seu so lunae a seribenda frit. li' a vero diuina prouiden Da hominum intendit bonum cui corporea omnia mim strare voluit. id satis testatum reddunt eadem hie corporea. nam dum se ipsa homini indestiet et obiiciunt , set non es quodammodo ae voces acutissma, videntur emittere, quibus hominum animis coirantur infigete su itinam Dei potentiam in tot ac tanti, creandis, conseruaridis, ac moderandis,
luminam Dei sapientiam in lingulis disponendis, excitandi, ae dirigendis . simulque conuincunt summam Dei bonitatem, qua per haec omnia ac longe prastanti ea media studet hominem fouere , oblectate, a que alii cete. Optandum de otandum est, ne seu his seimonibusi uidi a pistamus , seu talia percipientes a gratiarum a ctionibus decentibusque obsequiis dcfeiamus
me lumanorum actuum diremicem philosiophiam constituit,
Pars Prima: IN QUA EA EXPLICANTVR QV AE AD V O L V N-
tatis actus recte instituendos conducunt, simulque demonstrantur omnium moralium virtutum ac vitio tum fundamenta , . spectra,
dii serentiae, caul, , progici lusae iliactus. C A PV T I.
De necestate huius scientia, muneribus ac para: LN hom; ne ut nouimus natura corporea N intellectualis associantu te illi ob id propitissimum videtur esse contempla tioni At actioni ea ratione incumbete .ut in utriusque usu viri usque concutiam: hi eat Contemplatio tamen, vi langὸ dignior, sibi praest, simulque actionem adiunctam ita honestat, i ex solo hoe minissetio ab omni eulpa tuta ut plurimam censeti possit. Actio vero a contemplationis dignitate
deiiciens , absque decenti contemplationis mode tamine , ad propriam consummationem nunquampei dueitur . Quod si contemplationis vi diligente eam assequatur , hominem ad id deducet , , t illissuatut quet contemplatio cognoscenda proponat. m. I,
152쪽
Neque enim in dubium reuocandum est an homines, actionibus sapienter ae prout conue. iit incumbeates, Deo Opt. M. x adhaereant, beatis Angelis asocientur,sbi decentissme praesint de dii se ad caterorum hominu
bonum libet aliter e sandunt,omnibus hominibus,1'. o ut decet summo cum si a Fulorum bono mereant ut frui. Et priora quidem summὸ expetenda, Deo Opt .annuente, in uniuscuiusque potestate collocata sunt. Postentum ei plurium inscitia seupta uitate utcunque perturbati potest 8e solet. Tunc tanen bonis tectitudinis fluctus adauget ut potitis quam aufertur. Quemadmodum autem ipsa contemplatio recte seu exorditi seu prolequi, seu consu in mali non potest, nisi accuratius praenoscant ut scientiae modi, rationes, ac dispostiones, ita, nis concipiantur ea quae humanos actus instituere ac moderati debent, hominum indu
stria in his piaestandis ae obtinendis omnino deliciet. Id ne eueniat , perpensis his quae seu in prima, seu in
naturali scietia enarrata sunt circa hominis naturam ac partes, colligenda nunc erunt quae has agendorum tationes obi icere pollunt,pati sititque humanorum actuudilectricem philosophiam. Haee veto trium ordinum sunt: quidam enim te spiciunt intei nos affectuum motus ac voti nisi actus, similique ad animi tectitudinem consequendam diligunt. quaedam intuentur interna, re n. externarum comprehensiones internis affectuum motibus congruas, voluntatisque lectitudini pleni rem persectionem adiungunt. quaedam intuentui humanos actus rectae voluntatis rectatumque comprehensonum vim pio illatum gradu te ipsa contrahentes, ac pro rerum statu extern E inundentes. Atque dum perducunt ut ad actum dirigunt non tantum ad tectitudine in voluntatis re ad pleniore, perfectionem,sed etiam ad utriusque si uetus, prout conuenit, extendendos aeeolligendos His omnibus quae praesentem contemplationem intres partes simplicitet partient ut) recte perceptis,nihil
praeterea expetendum erit ad decentem humano tum a
ciuiam dilectionem. agendi etiim sacultas seu potestas, quae aliquando desideratur praeter tectam agendi voluntatem ac piaret plenam conceptionem illo tum quae conducunt ad actionis propositae consummationem, deducenda ea ab ipsa actione , quatenus decentibus comprehensionibus assissentibus tecte volutati obtem
perat. tu ea enim hae facultates ae potestates continent ut virtute. Quapropter, sicuti impossibile est homi nem libertatis usum actu ea eicentem, respectu cuiuscunque actus, agendi potestate destiui, ita satis aper,
tum est facultatum potestatumque extensiones ac ru-
crementa, dum possibilia sunt, deducenda esse ex te cto antiquioris potestatis via: quod ii in agentis potesate nullo modo constituantur, actionis Onustionem iecte actionis vim obtinete.
ue narurati auos mone, necnon de rus on bus, cytiustis Ioram in Via sitie com ni cancordiae seu discor diu δυκώ qtie htimans sonos A ma sitient. CT o omnis quet nune attendenda est, seu etiam actionis desectus, oritur ex alicuius interni appetitus impulsu seu remissione. Ipsi
veto appetitus, ut naturalis scientia docet ad
tres praecipuos ordines deduci pollunt. Ad prunum ot-dinem pertinent appetitus sensitivi magis corporei. ad secundum appetitus sensitivi magis spiritales. ad tettium appetitus rationales. . Inter inagis corpoleos imperfectissimul est appetitus delet utens naturae lenius, qui semis, sitis ac doloris incomoda ab hortet,& indolentia ac vitae perseuerantia ap. petiti sequuntur appetitus sensuum externo tu, qui propria obiecta, prout voluptatem seu dolore afferiini,hia.
re seu sentite seu non sentite exoptant,de corporis iani-
tatem summe exquirunt. Tertium locum obtinent appetitus vitiusque sensus communis, qui ex motuum .su ac perceptione delectantur seu contristantur, Se vecorporis robur exoptat .ita corporis imbecillitatem abhorrent. inter sensitivos magis spiritales primus Oecutrit phantasiae appetitus, qui ex vatiis rerum immutati nibus summ) uelectat ut,& in singulis exercedis ac siue . dis comoditatem prosequitur. sequit ut me notis appetitus,qui diuitias appetit e paupertatem abhorret. tertius est appetitus aestimatiuae , qui in amicitiae ae inimicitiae via versatur.idesique honores,obsequia, ac catera quae ad id e faciunt, appetere sol et Ze opposita te gere. In rationaliu affectu uin ordine ille erit primus, qui cogitatiuae adhaeret,& humanus smplieiter appellati pote st,cuius obiecta sunt homines , quatenus sunt homi nes.Finis vero communis hu manitatis seu humanae cati tis sus. hute accedunt tres affectus superiores, ille scilicet qui respicit humana mentem empori adhuc eo
putata, Se sapiet iam prosequitur ille, qui beatos spiritus intuetur 3e beatotum spirituum societatem deiideiat, eassectuum omnium praestantissimus, qui Deum Opt. Max. inspicit ac Deo adhaerere Deu lique diligere sum
Ex naturae autem dispositione appetitus senstiui magis corporei subiiciunt ut modulamini senstiuorum magis spiratalium, ac allius praecipue qui phantasiam coim comitatur.Ipsi vel bsenstiui magis spiritales subiici debet imperio appetituum lationalium, ita tamen ut heris sectiores,cuiuscunque ordinis snt, eo tum etiam curam gerant quae ab impet sectio tibus decenter expetenda sunt. Neque veto suspicandum e st,seu impersectiores, dum perfectioribus subiiciuntur,violentum aliquod expetiti,seu perfeci)ores,dum ad impei estotum bona declinant,al quod ingratum pati nam ex his potius illotia unusquisque id assequii ut quod maxime in tetiditi omnibus squidem commune est appetentem summa beneuolentia piosequi, atque ea ratione xt dilecto onem hane non possint exuere.
Neque vero hae sententia in dubium reuocarida est, quoniam affectus,qui Deum, beatos spiritus, ac homines itide terminate respici ut, diligunt ptimo non ipsum
appetentem,sed externa quae te piciunt. nam, quemldmodum hominis palles, dii hominis cuius sunt partes appetunt bona, sivi ut proprium prosequuntur bonum,
ita etiam hominum virus aut spue, dum summo amore prosequitur hominum multitudonem , cuius ipse est pa is, nec non Deiana Opt. a quo onanda pendent, di beatos spiritus, ex quorum societate quam maxime illuctrati potest. optimam seipsum diligendi rationem exercet
nam seipsum in Deo, in beatis Spiritibus, ac in homi num multitudine summe diligit. quod etiam pallibus uenit,dum illatum dilectio intendit tot tu, hominis bo num , in quo singulae conquiescunt Ze optime degunt. sicuti autem mutuae affectuum impetiactiorum ac perfectiorum obedientia ac sollicitudines totius homini,
bonum sc intendente4 sngulos assectus ad id perductit quod sugul s summe prodest , ita illotum unusquisque
quammaxime laedit ut, dum communi hae dilectione te iecta rationaliumque moderamine desciete, vel omnes torpent, vel singuli ex propriorum bonorum malorumve obiectionibus ea csce vel prosequuntur seu fugiunt,
vel etiam i quod longe detestabilius est ) rapiuntur
eae sola propriae deletiationis seu contris lationis perceptione.
Communis tot pol affectuum omni u concordia, in ducere videtur, quoniam nulla dissidia parit, sed abi 'ad tectione ac prosecutione concordia dari non potest. hie igitui non tanta in amouet omne hominis bonu, sed ea etiam comprimit quae hominis bono ministrate pontant. Caecae propriorum obiectorum pio semionesteu declinationes sic et ea expetant quae vere prosequi debent,& vere fugienda repellant, eommunem tamen eopulationem disrumpunt,& certa discordiatum semiana patiunt. Ea vero prosequendi ratio, quae ex oblectantium seu contristantium impulsibus ac retractio
nibus deduci solet, ideo summe detestabilis est, quoniam
153쪽
niam non taniam internam diuisionem indue t Ad com munem consensum repellit, sed impersectioribus digniores partes ex necesstate concedit. nam Natura constitutum est ut impersectiora bona maxima voluptate assiciant, & mala impet sectiora summos ut pluti. mum dolores afferant. Perfectisti in a veto bona econtrarato admodum voluptatis seu oblectamenti afferunt sensum, se uti etiam maxima maximeque vitanda maiala saepe nullam contristationem indueunt. Quapropter oblectantium eottillantiumq; impulsibus absoluic ob temperantes, bona impei sectiora praestantioribu, sem. per praeferunt, Ze dum minima declinant mala malis maximis subiiciuntur Iidem etiam ex eo tepichen dei di sunt , quoniam dum obl ctantium ae contristantium sequunt ut impulsus, si iisque in ipso actu oblectante conquiescunt, his quae ex Naturae ordine med ij sustinent parte, finis tribuunt di itatem. ideoque nequesti mei, neque externorum bono deseruiunt, sed totius humani bo ii initia tollunt, atque ea prosequendi ratione quae hominum naturae propitissima in omnino reie-tia, illi quae bruti, conuenii penitus inhaerent. I id in ad communem etiam torporem ut plurimum delabi sol nt: nam voluptatibus defatigata actionem v- nam quanque refugiunt. Neque velli ob haec Natura incusanda est, ex euius disposito ne euenit ut minora bona maxime delectent, minoraque mala maximὸ conitissent,sed potius summa illi , prouid eiula mitis laudibus est pro equhnda. nam bona imperfeci lota homini tant necessaria, ides 11e ab homine rationem nondum exercente,voluptatis dolo iisque viribus amplexati vitarive poterant. Pei et tota autem bona ae opposita mala , quae attinent ad homin; spei sectionem, non ob voluptatis illecebias, neque exeo,uilitantium fuga, sed ipsa sola ratione duce expetenda ae vitanda erant ita enini homines ad bono tum pix-
stantiorum am rem prouocantur . Ee vehementius impellum ui ad Induillis sum,quo talia sunt paranda seu declinanda.
ti bus moria uum vir tirum seu tuterum nomen συtur, ae de communiora atque adhuc ιnconsumvara
pNT a Ma concordiae,ae distordiae pes nebi pia,nec non totius humani boni ac opposto. tum malo tum semina ita ea plicata sint. - Nunc perscrutemur quanam serie ac qu.bus,directionibus harum vitium unaquaeque firmati
roborati,ac extendi seu etiam contrahi,infirmari,ae fa
befactati possit. his enim recte perceptis, satis ni fallim ut 3 parati et imus tum ad recta prosequenda, tum ad opposita declinanda.
Praeeipue autem accipiendum est, affectuum unicul que proprias cognoscendi virtutes,proprias exequendi potentias ac actu externos aptari , horumque unumquodque sibi inuicem sauere. Ideoque, cognitione vi sente affectum excitari,ac per assectum,externum actu prodit ei. assectus vi sensum cognoscentem expergisci, ac exequentem virtutem prouocati, similique tatione ext num actum assectum ac sensum pulsate Λ excitate:
eue .irόque ob id ,dum seu ex rationis impulsu , seu ex tr . onis desectu certi actus seequentius tepetuntur, seu tutius intermittuntur, ut asse eluum viiii quisque ceria, di positiones ae habitus adipiscatur , seu etiam iam adepti, dispositionibus ae habitibus expolietur. Hi vero habitus,ptout seu rationi sunt consoni. seu alitiorie distor dant virtutum seu vitiorum nomen decetissime consecuti sunt. nain dum homines ad propria munia exercenda vel iecte vel perperam impellunt, ecsentialem rerum virtutem ae essentiam aemulati vident et, cum praesertim horum nullum ablque maximo ea
iusdem hora ni, seu bono seu malo euenἰre possit. DI-cuntur tamen virtutes, seu vitia non naturalia , sed moralia, quoniam nona Natura , sed ex actuum sequentatione eonformantur ac certos qiiosdam mores inducur. Moialium vero vii tutum semen tune cotistitui manifestum est,cum dilectio quam affectus omnes ex Naturae ordine erga ipsum appetentem exercere solent, ea ratione instituitur, ut affectuum tot pote repulso, libet ἐptae sit reliquis illo tum impulsibus,quorum prior vidictum est ducit ut ex sinplici bonorum seu malorum os; ieesione , posterior vero ex voluptati, de doloris sensu.
tune siquidem quatum motum habitus induculitur .co muni Otes tamen neque adhuc consummati, qui siti ut collecti constituunt primam mor cilem virtu ra coria
munem atque adhuc imperiaciam. Prior habitus o it ut ex ipsus communi, dilecti ii s conscinatione, qua te nux i,mne in de sidiam expellit homii emque ad propito tum munerum sentitonem prope. isum perseuerant Emque teddit. Et hie quidem habitus, I, it nomine tectὰ p oferri poterit communi ris tameia re quae tectum tantum agendi propolii iam inducat.
secundus habitu, ab eadem communi dilectione deducitur, quatenu ex anima doeti otiis Elertia,nu, dei a tur eam prosequendi rationem quae ex sola obieciorum complehensione exerceia solet. Qu i propter P adest a
appellati potest , sice: communior si neque adhuc absoluta. Exercet squidem cogitationis & rationi, vires, vi qu ni diligentissime caueatui, ne ipse piosequens aliquod detrimentum recipiat. Tettuis de quartus animi habitus deducuntur ab eadem communi delectione . quatenus contra aliam omnino de ectandam appetendi lationem inuehirui. Hi igitur animi affectus ad id deducuntur ut illotum v nunquisque , ob ipsu, prosequentis commodum, non tantum propria voluptate carere, sed oppositis etiam in-eommodi, subiici , elii. Et hi quidem habitus eoiram
ni oris r. it,aim, communiorisque Tempera is nominepto tendi erunt. Nam iacuri luiliti e parte, pio ptii s-mae sunt proprio mune ii intendere, P dentiae singi laad decenti sinum operantis lucrum examinare, ita Fortitudini conuenit recta proposta conseruate, omnem
piosequendi desidium repelli te, sitititque molestiam affetentia sustinere, Temperantia vero, i decente, age ctuum actus cohibete, simulque oblectantia ac diue t talia parvipendere. Hi quatuor habitus virtutem pariunt, quoniam antimum ad agendum persecte paratum reddunt. quod . in tuti piopriis simὸ conuenit. itaque illotum nullus a caeteri seiunctus vittulis nomen meteti potest, quoniam tecta intentio absque Prudentia , absque portitudine, Ee absqueTempetantia operationem non patit. Ptudentia absque tecta intentione, absque portitudine, absq; Temperantia animum ad agendum sum .ienter paratum non reddit. idemque portitudini ac Tempeiantiae euenit. si a exteris seiuneantur. His igitur quatuor habitus communio ibus te tὰ conceptis, anima te ipsa prona ae parata inueniet ut ad sngula tecte prosequenda atque agenda,licet communi oti adhuc ratione.
Horum habituum, qui s mul coniuncti communi tem virtutera pariunt atque illius sunt partes , tres versantur circa animi affectus: lusi ii ia scilieet, rot-titudo , de Temperantia, quarum etiam unaquaque ob id est omnino motalis. Quatta veth , ipsa scilicet
communi ot Prudentia , duplicem quodammodo naturam complectitur. Nam ex ea parte, qua singula perpendenda esse cognoscit , rationis vim exercet eamque in inseriotes animae potentias atque in ipsos praecipue aff eius immittit. adeoque cognitionis potius quam a se iuuin habitus censet i potest. Ex ea veto parte, qua recte perpensa amplexatur. atque ipsos assediti stationi subiicit, affectus exerceat necesse est. 1-deoque moralium habituum natu iam retinet. Si quis autem horum vitulique recte perpenderit, niselle ni sallimur assentiet ut ex cognitionis actu ea Ptu dentia patie constitui, quae masculina ac dextera recth
154쪽
appellati posset: huius enim munia sunt, primo certum aliquod vel certa aliqua eligibilia constituere quae sitis
dignitatem obtineant: pos modum vero caetera omnia suppeditate quae ad finis adeptionem conducunt. Ex proposito autem ea amplexandi ac prosequendi, quae recte examinata sunt, quodque altilium rationi subiicit,aliam Prudentiae partem induci, quae sinistia seu liminina dicenda est.
perpetrarronti que commum tantisι oppo Aru ac
. gulaeque illius partes oriunt ut ex affectuum impulsu naturae ordini consono, ita ex inde se centibus eorundem impulsbus duo comm nissima vitia costituuntur,quae,licet in eodem sit aut eo
putati non possint, nihilominus in pluribus constituta
se inuleem exaeuere solent. Primum oritur ex communi assectuum omnium Geoidia,& priuatiue potius qua postiρὰ communiori virtuti opponitur: quatenus enim nihil intentat, priuatiuE continet, quatenus
meditationem comprimit, Imprusentiam, quatenus ne-
tur salsas ae omnino deprauatas romtud κώ- ac Tempe.ransum parit. quatum prior , Animi infirmitas posterior vero Temperantiae peruersio appellari potest. Secundum deducitur ex eo impulsu , qui ex obiecto. rum oblatione excitari solet, accedente tamen alio impulsu, qui sola oblectamenta exquirit & sola contristan. tia te sit. Hoc non priuatiue,sed postiuῖ,communiori virtuti aduersatur. nam dum animum pronum reddit no
ad bonum, sed ad delectabile prosequendum, & ad declinandum non malum, sed molestum tantum, totius iniustitiae semina patit, dum singula timatur ut praue expetitis adlis reat, Assvitam concipit, quae Prudentiae positive opponitur. Eisdem ex sontibus effluunt obsi iis, quae postiue Fortitudinem destriari, ac Iere maris,quae eisdem rationibus Temperantiam eliminat: ani.
ma siquidem oblectantibus insistens. & Astutiam souens, non tantum obstinate expetita prosequitur , sed eisdem etiam omnino intemperanter inhaeret. Sicuti
autem vitium,quod communi virtuti priuatiue Oppositum , ae O mi ilionis recte appellari potest, homines iniuriis omnibus obnoxios reddit, ita vitium, quod eidem postiue aduersatur, homines in aliorum iniuriam facile propensos efficit. Hie velli vitia ideo se inuicem fovent & nutriunt. quoniam sicuti perpetratio tune quam maxime grassatur, cum illius iniustitia stupide su stinetur, ita iniurie 'apida tolerantia iniuriata repeti tionem videtur exponere. viiij prioris, quod omissio.
nem inducit, partes Omnes morales sunt. posterioris vero astutia distin uenda est in dexteram seu masculinam, quae eognoscendi habitum continet, Si in sinistram ae remininam , quae omnino moralis est. Et hae quidem his consona sunt quae citca ptudentiam communiorem
constituta sunt. C et v. De Orion istis. Diuetis tam obiecta quam sona ae 1 L
rum ac magoram auderentias. ν EO Mix virtute communiori, quae eae-4 tei arum est semen, elaborandum nune est ut virtutum omnium ortus ac munia quam tu -
tissime nobis Meurrant, ae illius praecipue, quae totam huius seminis vitturem colligens, cordis naturam imitatur,ae virtus optima appellanda erit. Id virecte sal,quatuor,quae ad te in summe saciunt,ptius exilicande sunt, videlicet quibusnam rationibus a setius
propria obiecta bona ae mala respicere soleant: quot- nam stat obieeiotum bonorum, ac malorum disserentiae praecipua: quas obeausas bona ac mala cerio homini magis seu minus expetibilia seu sustenda reddantur, Ad quibusnam gradibus ipsi affectus intendi ac remitti, extendi ac contrahi possint. Assectus dupliciter intueti solent ea qus illis obiiciuntur tanquam propria obiecta, ac tanquam bona seu mala propria, primo scilicet seu princioaliter, de non primo seu consequenter. illa primo respiciuntur,quae supposita alio tum ignotantia affectum excitare possunt. Et haec quidem semper ex latetna natura, bona seu mala sunt, non tamen eadem ratione. quaedam enim egentialiter simulque absolui E. quae . dam essentialiter at non absolut/,quaedam necessentialiter nee absolute, sed accidentalitet tantum. Illa sunt essentialiter simulque absolute seu bona seu mala, quae oppositi natu tam interne admittere non possunt, &quatenus bona sunt,bonis omnibus conecit dant ae s uetit, de malis omnibus dissonant ac ad uetiantur,ut puta Deus,Deo adhaerere,ac Deum diligere, squa praefinti simam hominis affectionem respice te nouimus Beati spiritus Beatorumque spirituum societas ad qui diligitur assectus ex dignitatis ordine secundus Mens humanarac humana sapientia, quae a tertio appetitu expetitur di homines, quatenus sunt homines, ae sim plex humanitatis seu humanae caritatis affectus , quae respiciuntur ab eodem appetitu simpliciter humano: quatenus velli sunt mala malis omnibus consentiunt de opitulantur,& bona omnia oppugnant, cui usinodi sunt ea quae ex propria natura opponunt ut bonis essentialiter L absolute.
Illa sunt bona seu mala essentialiter di non absolutz,
quae ex propria quidem natuta expetenda sunt seu sugienda ,sed ex aliqua conditione seu circunctantia ad opposium ordinem deducuntur, ut puta honor ac inhonoratio , Se caetera eiusdem ordinis, circa quae versa tui aestimatiuae assecius nam honor qui a Patria iustὰ aelibete exhibitus , est bonus, dum a Patriae hoctibus suscipitur esscitur malus. illa sunt bona seu mala tantummodo per accidens, quae ex solo accidenti redduntur expetibilia seu sugienda, vi puta diuitia de paupertas, quae pertinent ad Mem otia a gelium. Remota enim hominum infit mitate ae necessitate, ne ue diuitia expetendae essent, neque paupertas fugienda. Eundem ordinem ingrediuntur corporis commoda seu incommoda, robur seu infirmitas, sanitas seu aegritudo, huius corporis vita se mors t quae pertinent ad Phantata affectum, prout tespicit bona ae mala, seu propria , seu sensus communis, seu sensuum exteriorum , seu in ei sectissimi sensus. Nam horum nullum bonum seu malum est nisi ob talem hominum statum , qui his subiicitur in ars se his bonis fouetur. Eadem etiam quandoque bonum quandoque malum nobis operantur , sue bona sue mala snt. Alius obiectorum seu bonorum seu malorum ordo, qui ea continet quae non primo , sed consequentet in . tueri solent, in plures partes smilitet diuiditur. Sicuti enim lite ad assectus pertinent, non quia ex in tetna natura bona seu mala snt, sed quoniam ad illa reserti
solent, quae primo attenduntur, primoque appetunt ut seu declinantur : ita ex harum relationum numero distinguuntur. Quapropter , cum hae relationes ad quatuot ordines deduci possint, talia obieeta & hona una cum malis oppositis ad totideles ordines dedit. n-
Primus ordo eas complectetur relationes quae in n. tuntur omnino internis, cuiusmodi sunt relationes totius ad partes,partiti ad totum Ee ad se inuicem. Harum vero aliqua ad rei substantiam peltinent, ouaeda numetum te piciunt,quedam ouant itatem , qusdam figuram,qusdam intensionis gradus, quaedam agendi patiedive potentias, quaedam persectionem. Sicuti enim totum primo intenditur, ita partes semper attenduntur conis sequentet , ideoque paries illius quod primo ait editur, a quacunque respiciantur affectione , temper eon - '. seque n.
155쪽
sequenter respicluntur. Hirum di itatem metiri opus est ex dignitate affectuum , simulque eorum quae ab
ipsis primo respiciuntur, necnon ex intimiori seu magis intimo relationis ordine nam boni partes sunt bonae se mali malae: intimiores bono sunt meliores , & intimio. res malo sunt peiores, sicuti etiam meliolis partes sunt meliores peioris detestabiliores. an secundo ordine illae stat entur relationes, quae sunt omnino externae his qua primo attendunt ut aeptimo prosequimur seu fugimus, ut puta relatio creatoris ad creat uias, e econtra: Domini ad fetuum , &e contra: Discipuli ad Magistrum,& econtra : ami ei ad amicum , inimici ad inimicum, exteraeque huiusmodi. Hotum autem v numquodque ita consequentiae obiecta bona malaque constituit ut quam facillimὰ euenite possit,ut idem tespectu unius assectus primo, respectu vero alterius consequentet te spiciatur. Quapropter homines , qui respiciuntur ptimo ab affectu simplicitet humano, respiciuntur consequenter ab affectu praestantil-stino , quatenus ille et a Deo ereati atque diuinae amicitiae dono decorati.
E contra etiam Deus ipse Opt. Max. qui ab affectu pis. stantillimo primo tespieit ut, ab eo qui simplieitet est
humanus eonsequenter respicietur, quatenus videlicet hominum auctor gubernator, atque defensor. Holum dignitas attendenda quidem erit ex asseetuit, di ex eorum,quae pinno appetuntur , dignitate ac ordi ne,atque etiam ex intimiori telatione,sed ea ratione ut quatenus a pluribus asseetibus respiciant ut, ex dignioli, assectus intuitu diiudicentur, seu primo seu consequenter ab illo attendatur. Tettius ordo complectetur illas relationes quae constituunt ut ex affectu & ex eiusdem muneribus, pet quae
seu propria prosequitur bona eisdem sauet , seu opposta refugit mala. uiusmodi autem munera diu et erunt pro asseclusi diuertitate, simulque pluta Se pauciora,illotumque no- nulla semper exercenda erunt, ideoque essentialia appellati poterunt,non nulla veri, multiplicitet immutan
tur pro diuerso rerum, personarum temporum ac loco rum statu, ob idque censenda sunt accidentalia. Eotuit. dem etiam quaedam ex eicentur interno actu, cognitio . ne se ilicet seu affectuum propensione,quaedam actu ex
terno. Et hae quidem ut ex logicis patet: partes subor
dinationis appellandae sunt: quarum relationes neque
omnino internae censentur,neque omnino externae. Hse
igitur semper consequenti ratione attendentur, ac bonitatis prauitatisve natui am recipient prout persecto seu imperfecto adhaerent, ac prout seu bono seu malo
deseruiunt. Qia itus ordo ea continet relationes, quae oriri solent icher palles talia munera coneomitantes, seu essen
traliter concolnitantur,vt Agens e vis impellens t finis
citi' finis propter quem ἰ media: tes circa quam ἐν agendi vii est auxilia seu instrumenta: ea quae actus conle-quuntur: ac agendi modi: seu accidentali: et praecedes letum status aliquorum praesentia i seu absentia locus: tempus di occaso. Sicuti autem non inconuenit ea , quae secundum consequentium obieetotum hunc tum malo tu inque e pnstituitat ordinem , atque ab uno aisectu consequeniet respiciuntur. ab alio primo perquiri seu vitati : ita quam sapissime euenit, ut idem tet pectu diuersetum, plures tonsequentium bonorum oldines ingrediatur, simi ties' concomitantium subordinatarum par itu rtiatui locum. Dagnatas vero obiectorum bono ειm ac malotum,quae tam ex hoc quarto quam ex tetito telat sonum ordine pendent, i dem rationibus perpendenda erit. Sicuti enim munia, quae ad boni adeptionem perducunt,quatenus huiusmodi, bona sunt, ita holum munerum partes tum sibi inuicem succedentes, tum concomitantes, quatenus huiusmodi, bonae erunt. Haec
raue bonitas maior seu minor erit, prout bonum
intendit ut est maius vel minus necnon prout magis se minus fauet illius adeptioni. Ea deuique eiusdem Oidinis malis aptanda erunt. 1 et
Ei, explicandum nune est,quasnam ob causas idem bonum seu idem malum certi, hominibus magis seu minus expetendiam seu fugiendum sit. Id vero facile praestati pol, iit, accepto.cuiuscunque seu boni prosecutionem. leumali declinationem, hominis appetentis intendet e bonum. Ex hoe namque conuine imui, dum bona prosequenda sunt Ae mala vitanda, prius mala vitanda esse postmoduveto bona prosequenda: patet si quidem, homini magis condueere,bono aliquo care te quam malo premi, licet malum sit ordinis imperfectioris pia sertim si inhaerendi firmitas ae diuturnitas sit eadem. Dum vero plura mala vitanda sunt .m dum dete iis, prius repellendumetit. Posterius autem id, quod minus est piauum. simili ratione, dum plura bona conseruanda seu acquitenda sunt, prius prauant tota postmodulti .ero minus praestantia proseque ada erunt, di conseruitio iam adepto tum nouae adeptioni pisserenda erit, semper tamen animaducili, inhstentiae ac firmitatis lationibus. Dum e. nim hae di ita utit, pii md habenda crit ratio intentiori gradui ac diuturni oti, perseuerantia, licet bonum sit
ordinis impersee ioris. Et hae quidem magis perspicua ieddi pollunt ex bis que homines tationabiliter pati
conlueuere ob vitae p. t entis conseritat item. Quat
uis enim vitae huius cuisu, . qui ab impetiae istimo animi a se ei utes pictitit, si consideictui in seipso.& quatenus ab aliis seiugitur bonis. patum admodu bonitati
retineat,ae bonorum minimum quam rectissime cense
ri post: nihilominus quoniam illius amissio su inmi sta
diis lationem continri atque it tepatabilis omnino est,
pro illius tetentioue e toὐari solent cstera omnia, quae essentialiter bona non sunt, utputa diuitiae ae reliquat imperseeliora, quoniam rati, ad summum gradum perduelim ui 5: sequenter teparantur.
Quod autem hoe iis bonitatis ordini ac dignitati, sedgladui tantummodo atque it reparabilitati auribε dum st,ea eo colligete licet, quόuiam si bolum unum
quodque,quantum ad gradum ae te parabilitatem acti net,ad patitatem deducatur,nulla latione ambigere licebis , quiu summa ae ille parabilis corporis aegritudo atque infitiuitas morte ipsi longe detestabilior censeaturaicuti etiam sanima ae irreparabilis corporis agit- .iudo,s datur,minus fugienda est quam summa ae irrepatabilis se tuitus: re bee minus qua summa ac lite para bilis texu ovin 'um egestas. quemadmoda enim data summa ille parabiliq; itis imitate corporeae viis usus ac fructus a uiuitiit,ita posita summa ae irrepatabili seruitute ivitae ae sanitatis comoda amouetur,de summa irrepat a. bilique egestate cdstituta vita, anitas,aelibertas inutile, fiat Ide etiam ac loge clatius intuebimur in vita tepata
bilem esse finxerimus, vel potius ii ipsum somnum i qui .eiὰ nihil aliud videtiit esse qua is reparabilis mors) te
spexerimus,eumque agritudini,seruituti, atque egestati coinparauerimus. Tune squ dem lite quictio ti 1ietila omnino apparebit quotidie quippe unusquisque experitur,quam no dica patient et sed avide politi, pro horum conseruatione, saepe etiam pliter id quod conuenit, homines somno se dedant, cum tamen somnus co- tineat mortis in aliam atque etiam detestabiliora ratione. ex morte enim Boni se ad diuinum intuitum ducendos
confidunt, in somno vero neque sens bili stuuntur vita neque ad ii telligibilem perducuntur. C A p v et v II.
156쪽
rs e respectu illorum, quae ab ipsLi ptimo seu expetunt ut seu declinantur, inteni sit, ae temissus exerceri solent. iidem etiam, respectu aliorum quae non primo sed consequenter respiciuntur,proprias vites maetis ac minus ex tendunt. Intensio ius ae remissioni, gradus ad octonariunum ei uni recte ni saltim ut deducunt ut: quod tamen ea ratione est intelligendum. ut primus intensionis pra, intensionem contineat,octauusvet Λ illairdus suminam intensionem omnino reiiciat, similique ratione primus gradus remissonis plenam te missionem demonstret, o tauus ve- i5 ex cuiuscunque remissionis catentia eonstituatur. Hi autem gradus telative sunt accipiendi, euenitque ob id ut maior intenso tegimen, maior veto remis io obtemperantiam pariat : affectus enim magis intensi praesum affectibus magis remissis, di affectus magis te-
misi magi, intensis subiiciuntur.
Dum aliquis affectus ea tatione intenditur,vi caeteri, quatenus illi eonsoni sunt,non proprios, sed illius tan. tummodo cui omnino deseruiunt se usitur impulsus,
quatenus autem eidem adueitati possent, penitus extinguuntur ae emotiuntur, tunc affectus intensus primi ordinis , intensionem continebit eui octauus remissio nis gradus annectitur: remissi veto affectus erunt te misex primo gradu,qui omnem intensionem reiicit. Dum intentior affectus ita dominatur , ut reliqui etiain iussi non tantum eo noscendi vim sbi natui alit et mi. nistrantent in illius relaxent obsequium, propriumque appetendi modum eidem obiiciant, sed proptiorum etiam bono tu iam adeptorum viani ac stultionem libe-1ὸ concedant, ipse affectus tegens in secundo gradu intentus eiit, & in septimo remissus: obtemperantes vero erunt tem isti in secundo gradu, & in septimo in
tens Dum intensior affectus caeterorum vires ita terundit ut illo tum unusquisque propriam cognoscendi vim. propitumque appetendi modum in illivsobsequium te mittant, bonorum tamen iam ab illis adeptorum viam atque stultionem sibi retineant, affectio regens ex tetiatio gradu et it intensa. Ze ex sexto remissa, cedentiumq; affectuum te misso tertium sinit iter remissionis gradum inducet, intensionis velo sextum. Dum cogno cendi tantum vis , non autem propensonis, neque bonorum propriorum stultio aufertur, affectio tegens ex quatto gradu et i intensa , de ex quinio remissa: assectus vero obtemperantes quintum intentionis gradu retinebunt, respectu vero intensionis in quarto gradu constituentur. Et haec quidem tegendi obtemperand queratio postrema erit: nam si dominantis vis magis
remittatur, Obtemperantium autem magis intendatur,sngulorum sortes commutabuntur, atque his qui prius obtgperabant tegendi, illi ve id qui prius praeerat, ob temperandi partes demandanda ei unt: patet siquidem gradum intensionis quintum gradui temissionis quarto coaequari,sextum tertio septimum secundo, de octauum Irimo. Gradus autem in quo assectuum unusquisque itae habeat ut nullii, praest nullusque subiiciatur,dati nispotest: ex hoe enim aequilibrium constitueretui atque cuiuscunque actus temisso: quod Natura non patitur
haud secus quam aequale ad pondus impossibile quippe
est affectus alicuius usum dari, dum aliorum cognoscentes virtutes illi aduersantur. Intensionum ae rem ipsonum gradus, quibus affectus exerceri solent,ita enu
metati utri. Ad eorumdem vero extensiones ac contractiones tecte concipiendas admonuisse sufficiet has tot ordinum
esse quot sunt ordines bonorum ac malorum conseque-tet expetendo i um, leu reiiciendo tum, ipsimque caten sonem ex intensione, contractionem veto ex remissione
pendere sicuti eni in maior intensio ad maiorem exten. sonem impellit, ita maior temissio maiorem contra .ctionem inducit.
Vr MADMODuM recti affectuum huma notum impulsus inducunt communiorem vIitutem adhuc undeq iaque rudem, deprauati vero commune vitium dupliciter patiunt, ita eorundem tecta intentio ae remisso, ad illa quaepti no ac principalitet respiciunt ut, necnon extenso ac contractio, ad illa quae attenduntur non primo,sed
consequenter , eandem communiorem virtutem undequaque perficiunt, de caetetas omnes morum virtutes una cum decentissma illatum dispositoite in t-mant . Deprauatae vero intentiones ac temisi ones, extentiones ac contractiones , non disssimili ratione communiora vitia extendunt ac roborant, simulque vitiorum omnium multitudinem etiandunt. Elaborandum igitur erit, ut tectὰ percipiamus quinam gradu
intensionis ac remissionis, quaque extentionis ac contractionis rationes. singulis affeci ibu, ree Eseu perpera aptari possint. his enim recte perceptis nos latete non oterit qu ibusnam virtutibus ae virtutum gradibus, il-otum v nusquisque decorari possit, nec non quibus vitiis ac vitiorum stadibus subiiciatur. Ab eo igitur exot dientes,qui praestantiis muni sibi vindicat locum, qui ,
Deum Opt. Max respicit, dicimus hunc summam intensionem non tantilm recte admittere , sed primo etiam atque absolute admittere, nam eiica illud versat ut bonum quod non tantum essentialiter & absolute boni tationem continet,sed etiam summum est bonum, atque omnibus rationibus de absolute primo appetendum.
Faelle igitur demonstratur huie pristantissimae affectioni tantummodo conuem te posse,caeteras Omnes summa
cum illatum persectione ab tbere,ex huiusmodi enim absorbticine reliqui tres affectus prostatiores,qui abs luta appetunt bona, dum non proprios,sed huius praestantisimi sequuntur impulsus,s o ma 4 ,persectissimam appetendi rationem adipiscutitur , propriaque sua bona longὰ
praestantius prosequuntur. impetsectiores aute affectus,
qui absoluta non respiciunt bona, licet in seips, ita
moriantur ut ex propriorum etiam bonorum quatenus diuino huie affectui non concordent amissione delectetur gaudeant: nihilominus eadem bona, quatenus ei dem affeci ut aliqua ratione deserviant atque ab ea consequentet appetantur, libent et detinent atque tuentur. Animaduertendum tamen est summam hanc praestantissimi huius affectus tutentionem , qua exterae omnes
propensiones absorbentur, ea tantummodo ratione ex
pete ndam esse qua hic affectus Naturae limites excedens supra naturalem persectionem attingit. At s illius naturalis tantummodo a it edatur persectio,
satis erit ut eatenus intendatur, quatenus ad reliquos a
sectus pristantiores, qui absoluta appetunt bona, illustiandos sui Selati imperfectiores vel 5 eiusdem vi comprimantur , ut dum propria seu mala repellit sei bona piosequitur, illi absque ulla desectione propria cognoscendi vim telaxent accedant f hae enim intentione qui, si ad summam te setatur, quartum obtinet locum)constituta, hic affectus proprar naturae dignitatem ira retinebit ut eam nullo pacto excedat. At s magis te- mittatur.atque a quarto hoe intensionis gradu deficiat, iam a propriae naturae dignitate recedet. Quapropter triplex status illi aptari poterit videlicet status simplicitethaturalis qui otitur ex quatio intensonis,quinto autem emissionis gladii,status naturae dignitatem excedens,& status a naturali dignitati deficiens. Qui naturae dignitatem transcendit , triplitem similiter stadi ad mittiti intendit ut enim seu ex tertio a summa in te. ione gradu , de a summa temissione sexto , tu neque 1 et tantam caeterorum cognitionem ad propria liberὰ exercet, sed eorundem etiam prosequendi actus ad libitum . xxcitat: seu ex secundo intentionis, septimo vero remissionis gradu. tuncque eo tundem etiam bonis libetὸ utitur: seu ex summa intentione, quae omnem remistione expellit, tuncque omnem aliorum impulsum,ut iam dicium est,ita comprimit , ut huius vini semper& in om nibu, sequantur, ac in ea tantummodo conquiescant.
Status, ex quo praestantissimus hie affectu, descit propita naturae dignitate , suspieit quatuor gradus in
157쪽
deeentis remissionis. nam vel proptium cognoscendi modum tantummodo relaxat, quod quartum a sumpta intensione gradum constituit, vel proprium etiam appetEdi modum temittit, quod tertium a summa remissi ne gladum inducit, vel bonis omnibus iam adeptis misere cedit, quod secundum a summa temissione arguit gradum,vel omnino extinguitur, quod summam remissionem similique pessimum statum conuincit. Caetero tum affectuum, qui absoluta respiciunt bona, summa persectio ex ea absortione deducenda erit qua ex prae . stantissimi affectus summa intesione admittere possunt. Naturalis autem earundem perseelio ex ea intensione orietur,qua ipsν no absque proprio tu vitium via a praessantissimo affetiu illustrant ut, sibi inuleem pro dignitatis gradu opitulantur,ac et sa imposectiores affectus, qui absoluta non respiciunt bona, tales se exhibent ut Omnem illotum rebellem vim comprimat, eosdemque ad sibi promptu obsequedum proptos paratosque ted dant: ex hac siquidem intensione locum sibi ex Natutae lege aptissimum tetinebunt. Quod si magis intendat ut aut remittantur, vel Natutae limites supergredientur, vel ab eisdem duficient. Illud aute in satis admirabile circa hos assectus occultit, summam scilieet illorum remissonem respectu praetantioris, summam eorundem, atque absolutam intensionem inducere. dum enim pisti btissimo eo putantur bono smul de in seipsis emoriuntur, di vehemetioli summi boni virtute correpti quam maxime intenduntur. Quapropter illorum mors loge praestantiorem vitam inducit. At si iidem alia ius impelle
estorum vi te mittant ut atque emotiacatur, vita omnino catebunt ae pes,ime morientur.
Sicuti igitui quatuot affectibus praestantioribus commune est,absoluta bona ptimi appetere, ita eisdem etiacommune et it ex maiori intensione ad pei sectiorem ordinem deduci .eaeni quae absolut Esunt bona, aato intensus,tant b persectius appeti; tur. Idem easdem que obeausas circa horum asseetuum extensiones sanciendum est. affectus enim qui ex summa intensione ad summum persectionis gradum deducuntur, omnibus e tiam rationibus extendi possunt. Econtra, qui summam intenso ne decenter non sustinet, non omnino sed cetia tantummodo ratione extendendi sunt. Itaque affetius persectissimus, qui ex summa intenso ne summeret ficitur, omnibus rationibus extendendus erit. vetὸ namque quaecunque in Deo considerati possunt summa cum veneratione attendenda colenda sunt .smilique ratione in Angelis sanctis ac in Dei creaturis, quatenusci Deo sunt Deoque inseruiunt, ouam maxime laetati de .cet. Decentissitne etia venera i solemus ipsummet Dei cultum,& ea omnia quae illi desciuiunt, templa videlicet, horum ornamenta & partes , necnon vias quae ad templa Derducunt,ac reliqua huiusmodi. Iute etiam Optimo idem assectus exhilaratur in templis eost tuendiscinandisque Easdem ob causas summa lire extensio de center aptabitur asseetui qui simplicitet est humanus,le duobus superioribus. nam illo tum unusquisque ex sum. ma intensione perficitur. Animaduertendum tamen est ex affectu si extensione, affectus extens vim semper ima mutari: ideoque, dum affectus praestantissimus ad creaturas extendatur . ea quae Deo debent ut creaturis non
exhibet sed ea tantummodo praebet quae illis praestanda sunt ab asseetu inserioti, qui ea, ptim5 prosequitur, licet praestantiori firmiotique tatione. Sicuti autem sum. mam intensionem plenio tis extensionis ratio consequi, tu ta naturalem intensionis gradum prima ac secundae . ensionis lationes tantummodo cocomitantur. Qua
propter dum harum aliqua abest, s mul maiorem intemsonem abesse conuincitur.
V 4 4 v ο κ affectus practantiores dum pro. pria respieiunt, neque ex imperfectioisi vi ab lli, diuertuntur seu per turbantur, ad virtutu. semper impellunt, Ze ad vitia nunquam. illo-um enim unusquisque ea prosequit ut sus absolute sunt
bona, & ea refugit quae absolute sunt mala. Itaque ex tali piosecutione ac fuga necessario omnibus bonis co- sentiunt ac eisdem fauent, malis vero omnibus aduersantur. Preterea illorum unicuique essentialiter conue nit, assidue commouere ac exacuete vites rationis aecogitationis, quibus essent saliter annectuntur, easdόmque ad sngula contrahere. Morales vero virtutes, quibu, hi affectus perficiuntur, illorum numerum non excedent.nam illorum unusquisque unica tantum latione
propria prosequitur bona, de mala opposta testigit. Datet autem, agendi habitus agendi rationes semper aequare. Harum virtutum praestantissima piastantissimo a semii aptabitur, Pittar oe nomine proferenda erit. Huie pro limiot conuenit affectui Beatos Angelose spicienti, diceturque haud perperam me odio. Ea quae adhaeret affectui hominis mentem corpori adhue copulatam intuenti, Phil sophi seu sapiemiae amesticis voce recte pro nune sabitur. haec quippe animi propensionem
explicat,ideoque inter morales virtutes necessario connumetatur. Neque tamen mirati quis debeυ uniuersa lium etiam veritatum indagationem , perceptionem, atque explicationem ex communi consensu dem nomine proferti. nam existimandum est id ideo euenisse, quoniam tales vetitates ac talium vetitatum connexio inquiruntur,percipiuntur, ac explicant ut huius virtutis
vel certe huius affectus impulsu. Accedit etiam ha tum perceptionii disicultas, inter ea squidem quae ipsa philosophia prosequitur, plurima humanas vires ac captum
Eorundem etiam campus longὰ sottas e latior est quam plena ab homine pet lustrati possit. Quaproptethule perscrutationi nomen imponedum erat potius ab his quae ad contemplationem impellunt, quam ex contemplationis strictu. si quis autem respiciens priores huius assemis impuliasus, interroget quάnam ratione illi,qui sapientia calent; sapientiam optate possint illiusque amore duci, editi nullus affectus rationi obtἴperans rectὰ exerceii possit absq: tationabili cognitione illius quod a Matut ,respodendum erit, consulam scibilium cognitioncm euidentemque perceptionem illorum quae circa sapientiam communioribus rationibus assi mantur, licet sapiet iam non patiant, eam tamen amabilem appetibilemque demonstrare. nemo enim sapientiae amore carere potest,
huiusque virtutis sapientiae amatrie is impulsibus non commoueri , dum audit, se ex diuinae velitatis illustra
tionibus assentitur, sapientiam excellere dignitate terat iura cognitionum humanarum , smiitque omnium humanorum bonorum, eandem propriissimam esse ho minum naturae: asset te maxima beneficia hominibi , o uinibus hominumque unicuique, versati circa omnia, gubernate 5 regere omnia, ance teque animum honestis, ima voluptate quς cxteras omnes voluptates exeelialit. tiae igitur moralis virtus pleniorem sapientiae adeptionem vere praecedet, licet ex pleni oti eiusdem Saapientiae degi statione uehem et ius intendatur, saepe etia
Quarta moralis virtus, qua smplex humana assectio homines, quatenus homines respiciens decentem con summationem admittit, riviae t. seu humana caritas
Hae quatuor virtutes praestantiores tot gradus admittent , quot gradibus affectus, qui ab ipss perficiuntur, Naturae ordinem vel retinent vel transcedunt. Dum ve to iidem affectus ob prae dominium imperfectiorum a Naturae ordine desciunt, iiivlit uisi locu succed ut vitia, magis ae minus detestada, quonia affectus magis ac minus remittuntur, id quoniam illorum temissio eontinet
seu lapsum a statu perseeliori ad stat si impet sectiorem. seu tecessum ab impei sectiori ad persectiorem. Quamu/m. iiij.
158쪽
tutem hae morum v Irtutes ea ratione disponendae sint ut prastantiores prosint, omnesque pietati tanqua prae .santissimae cedant adhaeteantque: prastantioles tamenviunt ut in selioribus, non tanquam i miliis & sei uis, sed potius tanqua sociis.nam singulae ut dictum est, tibi inuicem fauent. Ideoque illarum unaquaeque aliarum unaniquamque, quatenus absunt, inducere potest: hu mana quippe caritas, appetens commune propria actus ex ensionem, impellit ad sapientiam qua caritatis exei-eenda rationes omnes attingendae sunt , ad obsequium Beatorum spirituum,quorum opera mens humana illv. sttat ut atque ad cultum Dei Opt. Mai. a quo homine, ac caetera omnia pendent N perficiuntur. Eisdem ratio. nibus verae sapientiae amor impellet ad Dei, Angelotum,ae hominum dile tionem. Pietas de Devotio diligunt quam uehementis,imὰ ad veritatis hominum'; amore, idque non tantum ex propriorum bonorum a)eptione, sed etiam ex propriorum actuu usu: ex quo diuina quoque adiumenta suppeditant ta sapientiae amatrici quam humanae caritati, quod philosophiae fortasse non conuenit. haec enim aliis adiumenta affeti non ex proprio
prosequendi actu, sed ex propris boni adeptione. ipsa etiam humana catiles ideo ad philosophiam, deuotionem atque pietate impellit,quoniam ita tu uniuscuius a.desderium adauget, de singulis animum reddat paratiorem. .
C A p v et x. De Dpti a tintite qua oratris ex Pature et intitum p pannorum copuli one, ac de ii co da ad Iti an mfelicitarem Luci e Triniatroni consobra inrictis v et v o x virtutes praestantiores ouoniam , utu die uni est, sibi inuicem essentialiter fauent, s adhaerent, D connectuntur, ita quaternarium a numerum tot ent, ut unicam virtutem vere coristituant, quae Optiinae virtutis voce decentissime decorabitur. nam versatur circa omnia optima, L. v et bonis omnibus quatenu, bona sunt, mala omnia
expellit ae comprimit, atque etiam quod verὰ sti late est se quodammodo parit, adauget, & simat. in ea siquidem intentio tecta,quae ad communioris iustitiae
consummationem pertinet,ptudentia care te no potest. nam ad illos assectus spectat quibus essentialitet con uetiit rationis ae cogitationis vires excitate, exacuere,& ad singula obiecta contrahere. quod nihil aliud essquam Prudentiam parete ae enutrite
A tali vero intentione Fe Prudentia, portitudo ae Temperantia prout his aseetibus praestantioribus con ueniunt) vix ab eis e possunt.data enim assidua dilectio ne rationis ae cogitationis ad certum finem idem ageti di propositum no conteruari quod sortitudinem patit)impus, ibile est.Tempe tantia vero, respectu eorum quae absolutὰ appetenda sunt , 5e tanniam intentionem ex poscunt, tunc tantum desideratur ciliri prosequendi vi res deficiunt seu vires resarcienda sunt. Itaque necessi.
ta, ipsa ad illam facile impellit, prudentia praesertim ad idem diligente. Mute vero virtuti optimae , quae seipsam adauget ac
perficit, propriissimum erit caeteras omnes motum vir tutes inducere, simul q. expetenda omnia patete ac te
pellenda comprimere. illi enim qui Deum verἰ dili
sunt, amoi e prosequuntur omnia quae a Deo sunt, de ea omnia declinant quae Deo displicent. iiiiiiii a. iatione illi qui homines indistincte diligunt, affici uirtut etiam erga omnia quae hominibus annectuntur . di summδ optant omnium humanorum bobotuin indeficientia in Naturae ordini consonam , in qua affectus simplieitet humanusve te conquiescit. haec igitur virtus dii prosequitur bona omnia, quae seu primo seu consequentet tecte appeti possunt, se hominum naturam aliqua ratione artingui, simul e quirit bonorum omnium prseipuo tu adeptione ac si ionem, petiue as internorum habituum vires,
quae pet etas actiones ac operationes patiunt, earundem Operationum citi ius fruetusq; indescientes, ex quibus de cctis bonorum si uitio consummatur,vnacul a subiectis materiis quae diciarum virtutum seu habituum vim de ieci pete possint di aciu recipiant.
Hic autem simul collecta ut patet) humanam felicitatem constituunt conseruititque. inani homines tune
persectissime ac beate prout huic statui conuenit) interris degunt editi affectus simpliciter humani vis, pra- stant totum affectuum robore accedente , in seriore aiseelus quos iam sibi omnino obsequentes ieddidit, ii bete exercet ac moderatur. Itaque , sicuti communior atque adhue imperfecta virtus, de qua superius dictum est citetis virtutibus comparata, semini evina mauifestet eset tilia ipsa istima vi ras ex eadent comparatione Cordi, locum oblatiebit: colligit enim communioris virtutis vim ac roborat, ut caeteras uti tutes parete, di .sponere, ac exercere possit, haud secus q iam cor contrahit, fimnat, perficit, ac expand t , ii turem semitiis ad formationem aliorum membrotum ac tutius animalis,
eademnq. libete exercet. Et hae quidem ideo simitis ac tutius pia stantur,quoniam qui tali vit te sunt ptis sit , carere rati possunt Angelotum illustrationibus diuinis'. adiumentis. Hanc igitur vii tutem inspicientes,sacile agentiemurielicitatem nihil aliud esse quam operationem secundum virtutem Optimam in vota persecta Tune autem vita pei secta censenda est cam a ne omnia ex quibus humani boni indeficientia olitu ,ipsuinq. humanum bonum plene ac iusteienter ab ho minibus possidetur. cumq; ipsa optima vulus ac hutnana caritas ab hominum coetu tecepta ac ad aetum deducta sngulorum selicitatem pio uniuscuiusque captu effundit ae perficit. datia enim xsu mutus huius caritatis, quae ut dictum est boni sui bilis ac boni utilis rationes complectitur, singuli sim initur simulque utuntur eadem calua te ae humano bono in se,quatenus se eo vel δ praeditos intuetur, illudque ad alioru commodum exercet, atque etiam in aliis omnibus,quatenus cateros eodem pleti ξ dee oratos de ad aliorum commodum intentos cospici sit. Patet etia ex hoc mutus earitatis usu enuetecti era omnia bona, quae ab inferioribus affectibus dee Eter expeti solent. aderunt enim necessa d mutua amici
anima signa,in quibus humanae a stimatiuae affectus ct qui eleii. ace edet sollicitudines sedulaeque inductili, vi humanis neeessitatibus ae infirmitatibus subs dia qua effluet et patetur,urque unusquisque a quoesque animi moerore subleuetur, decendique hilaritate sua iur. Hoe autem nihil aliud est quam humanae memoriae humanae phanta sae, ae reliquorum affectuum impe in citorum bona decenter prosequi, & illorum unicuique pacem parate. ianuis autem huius nodi bona amis , pendeant θe a muscis sustineantur, ea tamen ratione sibi inuicem respondebunt, ut hominum ea ii ducentium unusquisque boni uniuscuiusque si uetum , pio ut illius patitur coditio, in seipso indeficiet et recipiat,smulque& eadem vere possideat di eis de sua tui .quodenam a tiet ad ea quae absolutὸ de eirentiastio bona suist ani
se tu est haec huiusmodi esIe, ut singula sta uli, absque
ulla aliorum perturbatione plene possideri possint. ne. que enim, dum alij Deo ad xtent, Angelorum custo diam experiuntur, summae sapientia amore atque ipsa lapientia sunt pixditi velaque sei uent cui ita te, nos ab eorundem adeptione diuertimur , petiuit, a mutue sed ad ea de potius qua maxime impellimur ac adluanu it. Ea veid quae sunt quidem essentialitet bona, sed lic absolute , amicorum scilicet stultio inimico tum metu omnino calens, 5c reliqua eiusdem ordinis, dum recte appetuntur, unicuique ita concedi solent, ut dum utius illa adipiscit ut nihil ob id aliis subtialiauit, cum praeterrim neminem lateat haec,licet essentialiter sint cita, absolute tamen bona non esse, neque absolute ad felicitatem pertinere. Quod si ad illa animus conue tatur quae accidentaliter tanta sunt bona, ideoq; accida liter etia ad selici-
159쪽
tatem pertinent quatenus scit cet humanis nee e stati bus opitulantur , assentiti cogimur horum hominum v numquemque hac etiam ex parte quam decentissime saturati Dum talia bona ex caritatis vi conquiruntur, ex eiusdem caritatis impulsu ad aliorum necessitates accommodum promptissime expenduntur. Itaque huiusmodi bona nulli ea tecte expetenti deesse poterunt. aegrotantes vero ac indiaentes non tantilm laetati pote
runt, quoniam illis subsidia & adiumenta vel copiole adsint vel eopiosus suppeditentur, sed etiam quoniam aperta humanae caritatis indicia atque amicorum vel Eamicos animos experiantur.
Hoe autem illi,qui eadem earitate animique dispos tione est praeditus, nihil aliud eliquam communem se. licitatem intueri, similique illius fructus in seipso reei.
pete. At, si quis bonorum omnium indeficientem conia Iunctionem in se exoptet una cum plena malorum eiectione, huius cupiditas non tantam vana erit, sed etiam omnino inutilis. nam in prioribus nostris contempla. iionibus demonstratum eii summum bonum ab homi
niba in hae vita spetandum non esse, sed alteri statui
Nemo igitur rationi inhaerens existimabit magniti. cienda esse naec bona , ae prasentem hunc statum,qua tenus ad singulos pertinent,cam praesertim compertum sit Deum Optalax.sapientissime humana eurare, no Ihuiusmodi exterioribus malis ad tempus obnoxios relinquete , non ut nobis noceat, sed ut quam plurimit in prost: hae enim interiora mala expellunt,bona autem exercent adaugentque. itaque satis apertum etate lienae lalti selicitate ae eatitate in hominum multitudine descientibus, iustorum unum quem que,s animi robore ac fortitudine vere si praeditus, nunquam ad miseria detrudi posse, neque pii stantiori felicitate exspoliati licet yluribus malis & incommodis subiiciatur. diuina namque fauente gratia illis se uelut bonis, illaque gaudia
expetietur, quae non tantam caeterorum malorum vim
retundere, sed ipsa etiam mala veta amabilia reddere possunt, idque longe firmiori ac tutiori ratione quam multotum amicorum ardens caritas uberrimaque auxilia eo potis infirmitates subleuent, ae aduetia nostra amabilia quodammodo reddant. Et lixe quidem Miei. tas,licet quantum ad bona quae tum ab humano actee utum ab inserioribus respiciuntur, deficiat ab illa seliei. tale quae communi innititur bono , nihilominus respe. iii illotum bonorum, qui a superio tihusae excellentioribus affectibus appetuntur, illam longe excellit ac supereminet.
C i, v t XI. Non re tuta optima viri reum sibde esse humana fel oratem concipere ae occurreκrra Abias u re. arcu i i autem Optimae virtutis fotma ac na tuta hae ratione concepta , sicile percipimus, exordia ae consummationem humanae felici et tutis, ita Optima hac virtute non constituta, mens nostra assentiti non potetit,humanam selacitatem esse operationem secundum virtutem. nam nulla prae. terea virtus repetitur,qui verὰOptima appellati queat, quaeque ex suo usu humanam felicitatem constituat: Prudentia squidem vetum prosequitur,& non bonum: Ipsae veto motum virtutes bonum essentialiter intuen tur ' 'on verum . rectissime quippe dictum est, Rectam eles onem vittus eiscit. At ea quae ipsius alatia agendasti ,cognoscere non est ipsus virtutis, sed ad aliam potentiam pertinet,ad ipsam videlicet Prudentiam. Praeterea superius demonstratum est Ptudentiam virtutis potius panem quim virtutem appellandam esse: vitius mina tunc eonstituitur , coni a ct io rationi eonso ira libere exercetur, ac Ptudentia ab alias virtutibus partibus seiuncta nihil operatur. Itaque , ut ab aliis seiuncta, virtus prima censenda n ii est. lnset totum vero virtutum nulla tamen vocem admittere potest , seu hi manum bonuin inducere. harum enim unaquaeque ex eetto moderamine, virtutis denominationem ae boni
tatis naturam recipit. Quapropter illatumrsse,ac bo nitas omnis , virtuti moderanti bonitatisque vim ima pertienti ascribenda erit. At virtus optima, se uti eqseipsa est virtus,ita ex seipsa est bona, neque ex ullo mo delamine seu ex alia virtute virtutis formam ae bonitatem consequitur. Praeterea,si harum vnica re certa virtus vere est opti ma ,& humanum indueit bonum , fateamur necesse est ceteras omnes vanas esse homines si e lato stui humano
bono quod semper est desiderabile &expetibile Eisdem rationibus demonstratur , neque halum virtutum v- nam quamque humanum bonum inducere posse. quod enim nulli conuenit singulis eoii uenire impos bile est. Praeterea, hoc admisso, sequeret ut nullum dari humanum bonum . nam virtutes hae specie inter se differunt. Ideoque sue ex propria tantiam vi, sue caeteris eiusdent Ordinis virtutibus aceedetibus propria munia exerceat, illarum actus specie smiliter inuicem distinguentur. I . taque vel nullam felicitatem patient, vel plures speciesro i distinctas. quorum unumquodque destiuit certam humanae speciei felicitatem. Si quis autem sustinere uelit humanum bonum oriti ex perenni successu6que usu harum virtutum, hic ad idem incommodum deuoluetur humanum scilicet bonum non unius sed plurium specierum esse. Assentiri etiam cogetur, homines humanum bonum nunquam perseeip ae plenὰ adipisci, sed illitis tantum. modo patres successiva quadam ratione attingere a delibate. Sed neque ait tendum est humanum honuinpendere ex eommuni seneticoque gradu harum virtutum. hoc enim rationibus omnibus aduersatur. actus nempe omnes atque actuum fluctus,quatenus naturam
humanam attingunt .non ex geneticis sed ex speciscis deducendi sunt.geneticus quippe gradus materiae natu. tam retinet, quae semper est impersecta, neque optimi partes lusinere potest. Ideoque, sicuti per speciem pet-ficitur, ita ab eadem propriae bonitatis conium matione admittit. Qu dicta sunt eli magis consit mant nostram virtutem optimam. quoniam ex illius constitutione haec se huiusmodi alia declinantur,sin titque te spondet ut Socrati Euthidems aliosque sophistas vigenti cum enim lixe optima virtus cordis munia sustineat, uniea illiusvis ad caeteras omnes diffusa caeter is quas sol malis causa, virtutis naturam impatii tui, easdem tanquam eis-eiens exercet, & ab eisdem tanquam omnium finis tenpleatur. ideoque se ipsam exercens ac in seipsa conqui scens, continet ac coniungit nianifeste rationes boni st
I , se eonstitutis, exterarum virtutum ac vi. tiorum causa, Ee differentias timabimur.Ρα-cipue veto statuendum est assectus inseriotes, quatenus se inuicem intuentur, vitta gradum qui a sumina intensione est quintus , di a lumina temistione quartus, intendendos seu te mittendos non esse: ea quippe respieiunt qui neque bona nequemala absoluta sunt, sed bona malorum di mala bonorum naturam imbibere possunt, prout piae stantioribus seu his qui absolute sunt bona, deseruiunt vel aduersantur. Patet autem id quod absolutὰ non est bonum, ea ratione appetendum non este, vi nulla habeatur ratio eaetetorum , licet imperfectioris ordinis, quotum unumquodque in se accept si ex Natura lege aliquo pacto ex petendum sit. Si quis igitur ea quae ab Aistimatiui affectu expetiitiit,tanti saciat ut nulla caeteto tu adaugendorum quod tertia a summa intensone constituit gradu)cura tangatur,vel ex maiori ualentione, ex qua bonoruadeptor si obiecto additur, du certo aliquae Atissimatiuae bono inhaeret, eateris tum adipiscendis tu iam adeptis
160쪽
renuntiat, vel etiam obsutumam intensionem impetia estotum effectuum vires absorbebit, hic neque affectus Assiimi tuae .les tutentis, neque impersectoria Boii L. itebit, sed illo tum v numquemqtie quam in axitne dehonestabit. Et hie quidem intelligenda erunt etiam eiica horum bonorum patres, quatenus ad inuice conserunturmam neque honor tati faciendus est, ut hominu gratia contemnat ut neque bonorum utiliu fruit in ita am plexanda, vi hui ut gratia eorundem adeptio ac conseria natio penitus deseratur. quan uis enim quae minus persecta sunt impersectioribus recte praeserant ut, non tamἔomnino spernanda sunt. Easdem ob eausas horum assectua nullus omnino ex tendendus erit,sed intra duas priores extensionis rario. nes retinendus. Itaque, quan uis amicum recte diligens non latam unamquamque illius palle dilige te debeat de caeteros csteraque omnia, quae illi aliquo vinculo eo. pulantur seu ad eu pertinent atque etiam in huius amicitiae usu,& in singulis quae illi seu adhaeret seu annect5tur,rectὰ conquiescete: nihilominus squis in his seu te. eipiendis seu praestandis ita delectetur,ut etia subselliorum ac locoruin,in quibus exerceti solet,amore flagret,
hic ni fallimur) reprehensibilis erit. simili ratione, siquis bona utilia ita prosequatur, ut
non tantum ad partes bonotum N ad ea ex quibus eli ciuntur affectum extendat, sed etiam ad laborem, & ad
munia omnia. quae in bonorum utilium adeptione exercenda sunt, nec non ad horum munerum partes singulas:
his proprij affectus impulsus indecenter tendet, nassorte hse conueniant ex aste tuu pix stanti citum vi, quae omnino extendenda est. Horum igitur age tuu in unus
quisque du proprios impulsus omnino Iibete sequitur, neque ex ptastantio tum vi admodum deducit vi, nun quam ad virtutes sed sempet ad vitia diriget, tecteque ob id consitu tum est motu virtutes quinus hi affectus
perfici ut tur,optimae virtutis denomina. iooem non si stinete, sed ex Opimiae virtutis moderamine tam bonitatis quam virtutis naturam ac vocem recipere. Itaque, ut harum virtutum termini certiores tectἡ constituantur,tum ratione intensionis, ex qua a tuum p5dus videtur oriri, tum ratione extensionis, ad quam numerus
pertinet, tum ratione dispostionis ad alio, affectus, ex qua deducit ut oldo, tum ratione perseuerantiae, ex qua colligit ut mensura e signum aliquod certum statuendum est, hocque ab ipsa tantummodo optima virtute est accipiendum, seu ab insitiori illius parte, quae affectum simplicitet humanum respicit, ac his imperse ctioribus affectibus est proximiot Constat siquidem as sectum, qui smplicitet est humanus, ex Natutae dispos tione piae esse his Omnibus,ac illorum bonis libere vii, haud secus quam cogitanda vis rationi deseruies sensus
omnes inferiores recte moderatur ac tegit.
Siquis autem, non accepto hoc signo, admoneat tan. tum modo singula pro telum statu ac vi tecta ratio di. ciat modificanda esse, hic ea ratione deseruiet moraliuvit tutum adeptioni ac usui, qua aegrotantiu sanitati ministiat, docens ea aegroto praestanda cise quae ex medicae atti, lege illiva morbum depellei e possunt, nullumque platetea pharmacum afferat, seu certam medendi artem demonstrat.
De magnanimitare ac Aequianam tare.
v MANostv M affectuum unusquisque alii, certa quadam serie essent i alit et copulatur at
lique adhaeret. Singuli igitur considerari posti sunt, vi eriguntur ad assectus praestant iores, illorumque obiecta, vi tespiciunt propria, εe ut ad impet sect tota desseti untiat. Id satis perspicuum est in Ani fmostate . seu in affectu si stimat liue deseruiente, cuius tanquam pretii antioris virtutes ac vitia primo loco in q, ieienda sunt. Hie ex humanae caritatas ad eam e teri scine δε ex suimet ad caritatem erecitone, decolandus
est pluribus virtutibus, liisque valde extimis, inter quas
Magnanimitas & A quanimitas praeeipus videntur esse.
Hae vero annectuntur caritati,simulque virtuti optimae quoniam prosequuntur tanquam bona propita vii tutis actus qui ab illi, consequentet expeti solent. Magnanimitas veto de A quanimitas distinguunt ut inuice, tanquam magis ac manus excellens nam Magnanimitas vehementior est, aequanimitas te missior. Itaque Magnanimitas scuti vehementiorem dilectionem cotinet: ita
magna praecisue respicit, hominemque primo impellit
ad ea exerceda quibus magna eonfici possunt. mox eundem sape certiorem reddit se,quatenus hominum iniit mitas patitui, magnis indignum non esse Quanuis autε ipse magnanimus in paruis quae virtutem similitet con- timem non ac litiescat, paruaque libeni et praetereat, eatainen non absolute contemnit,sed quatenus ad ma inareseruntur, hauA secus quam nonnulli, qui, cdm , inoquam maxime delectentur,generes cita vina sest ut, caetera veto abi ciunt, praesertim si omni gratia denudentur, neq; singulare aliquod contineant. Eisdet etiam rationibus Magnanimus dia circa parua versatur,ea magna reddere nititur, Ze magna pertractas. illa maiora ae illistriora efficit. Animum aute, du vehemeti hac dilecti ,- ne virtute prole luitur, vere magnu effici manifestu est:
patet squidem impersectiora o itinia,quae si ad praelata .irtutis gesta reseranturo minima apparent se iunt, Magnanimia contemptibilia reddi. recteque ob id magna
nimi contemptores videntur esse: spernut enim tanquaparua non tantum potestates de diuitias , sed honorem etiam,qui externorum bonoruca maximus, dum a vita
Quanuis igitui Magnanimitas versetur circa praeclariores acius vii tutum, tanquam circa propria, non aut εcirca honores ac in honorationes eatenus tamen admittendum erit,eam versati circa honores di inhonor Tones, quatenus intelligitur, illius excellentiam, anquam
ei signa, piseipuis colligi ex hono tum despectu de .e
inhonorationum tolerantia. conuincit ut enim hominesvicunque sensatos virtutis amore vehementet teneri,
dum hanc praecipue tuentur,neque ex aliorum seu adeptione seu amissione valde litantur seu valde moerent. Eandem ob causam Magnanimus in magnis pertractandis nullum periculum refugit: in periculis constitutus cum fiducia agit, neque via qua magno introre anicitur, licet acerbum aliquod iustinendii, de Mors ipsa subeunda st, non quidem ut dixere Antiquiores)quasi non se
ei dignum omnino vivere, hoc enim stulta vanitatem contineret sed quoniam virtutem de ea quae virtuti debentur cateris omnibus vere praeserenda cognoscit. Hi ne quam tutissim ξ colligitur, veram Magnanimita tem absque altis virtutibus dati non polle eam probitatem omnem continere, ac eandem caeterarum omnium ornamentum censendam esse. nam qui virtutis actus di
ligunt,virtutes necessatio prose usitur, ae in illais adeptione de usu summe laetantur, eoque costantius quoniaptoptio fine, ut constituitur in eodem virtutum pressa tiorum usu, si ustiari non possunt. quatiuis enim diat timuit tutum aes io illis nonnunquam interturbetur, sapientia tamen seu certe Pietatis studium non amittunt Diestatiores . autem virtutes Se ipsa Magnanimitas ad idem
impellunt, licet non eadem latione. Optima siquidem virtus dirigit ex pietatis vi ad Dei dilectionem aecul
tum , ex sapietuli amore ad contemplationem, ex ais eiu caritatis humanae ad decentem omnium hominumas.ciationem. Magnanimitas vero ea de perquit: t,quo.
niam virtutis aetiis, quibus talia paranda sunt, si ramo amore prosequitur. Quapropter Magnanimitat. aeoptimi virtutis impulsus semper cocordes sunt,ne aesibi inuicem aduersati pollunt. 'a quanimitas nihil aliud erit, quam simus virtutis exercendae amor, licet non adeo vehemens. illi propriaisi inum erit conquiescere in singulis morati uiri viti tum actibus, licet qui tractantui non sint adeo magna, sed soli asse humiliota. Itaque ipse Aqua nimis prompte deflectit ut ad 'numquodque,quod virtutem utcuniaque contineat. qua uis enim ad summa propen ius nostitiihil tamen magis refugit, quam a quacunque retia alii ,