장음표시 사용
351쪽
insunt febus, qulia plures i s insunt, proptere que plu-
tibiis agunt vitibus, robustio ies, quae contra tenuiores
sortitae liuit sedes. quod pauciores iis ex liorisque ins derit, proptereique paucioribus agunt Vitibus langui diote, .ideri ponunt, quibus, inquam, vel sale trae tri.
gore corripitur exuperatu que interdum aer, non ideo ab imminuto eum calore constitutum esse existianan
dum est.& quibus, qui a duec terra fit aer. si ni, ab aere ipso Ir a eo nato fit sole,aptopi is videlicet vitibus, sed pluribus iactis quibus tandem aeris ignisque condi tiones calidum vitumque esse declarant, nullique alterius passio, quin primi corporis portio poni possit, obstat. At ii illorum uterque summo nobi, a e lote constitutus, Ze primi corporis portio est visus, nequaquam de Peli pateticis etiam eiusmodi habendia, est: quibus tenuita, albedoque nihilo minus stigori, quam calori ed.
gruut 8e ptimo tum corporum naturae nihilo in tenuio
tibiis illis sanguidioi es, uin ut ipsorum complures asse
4 diuque robustiti, aquae quam terrae frigus, veheme t iore inque igni quini aeti indunt ea lorem, quibus, qui aeti ineli ea lor, quando a terrae stigote exuperatur, imminutu, sit oportet, & quibus aer ignatque assidue cot-- tumpi generarique videmur, de nequaquina pioptii, ipsorum vel eo gnati emis viribus, sed ab ipso et ei ta e. ι duci fioleiqui nihil illis commune Arist. habet, ab alie nis nimirum vitibus, quibus omnino nulla aeris ignis': coditio uesicive ea lidos eos esse declarat, de quas patii)tur passiones, si quidem calore, at bene certe languido
di qui negotio nullo ab aquae letiaeque stigote e supe retur, donato , itaque de iccunda corpora esse, manifestent. Neque enim .s aeris calor summus,& aquae terraeque staxottaeque to bullus sit, vel nullus via qua s sit sol ab hoe ille exuperetur. Nec si aer primum sit coipui, squidem corrumpatur. aliena ope,vi reficiat ut Opus habear. Qi ocarea summittit aeta ignique calcitem impar
tiens Aristoteles, re primum utrumque sacietis cortis, nec sensu, nee ratione, sed ita Istantam positioni. siti nixus est. Nec minu, hoc admittit, dum ierem a. igni non eundem prorsus, sed ex dimidio coiiciarium saluit, hi h l proilus ab altero distentientem diue univealteium, sed nihilo eadem natura magis quam eadem dispositione vitumque donatum, nihil omnino sibi ips. virlimq; magis quam altera similem intuitus. Verum an, quia secus unus, alter humidus est, dita militudinem habeant, contemplemur. . CA v v x xxv s L
si secus. N ab altero communi teriae princi pici eonstituatur, inquiritur. lam ergo humiditas seeitasque sensibiles quin Osibiles Atistoteli in primis habitae sunt, posts ue,A: quae talia fiant sensu quin tactu diἡ noscenda diiudicandaque dueit. Et
ei iis omnino. qiis i plarum vitique in entium aliorum de nobi, in utriusque illarum contactia eueniunt eviri usque allatum coligit rationes Propterea, qued illatum
vitaque ab alio tum conlaetii pati apta ineptaue sit, tiquid notat percipiat latius, ubi illarum alteram contingi . fatile idia. Duritiem quidem renixumque secitatis molli diem veto cessionemque humiditatis propita esse, in eoque ab humidis disse ire seca, quod hae duia snt,& coni inuenti comptinae titique nihil loco cedant. sed tenitamur obsistantque, tua vel . mollia snt de proptis
sine cedant terrani. aquam, aetem contreelantes. nullos abole percipimus. Vel omnium enim consensu Tota summe seca, aqua vero Se aer amplius summe humidusese, e praeter sangulorum calorem si usque. nihil aliud
tectam contingentes comprimentElque, nisi duritiem. tenitumque, aquam vero, de manis aerem, mollitiem
cessionemque peteipimus: liquido ideo patet durit emietillimique siccuuis mollitiem ee Bionem e humi.
ditatis proprias esse. itaque dura quae sunt re coptime, ii nihil cedunt .nulli inq; in se ipsis locum Letunt in sic
cotum, quae veto mollia sunt nihilque esit ingenti leui
tuntur, proindeque nihil aut exiguum quid percepta loco cedunt,& in seipiis id admittunt,in humidorum se.
Haec Alia testimonio etiam confirmemus. Humlduid is inquii)est, quod proprio quidem termino indet imi .nabile est,iacilἰ terminabile existens. Non quide aulidproprio termino inuitum eontinetur, de libens a se ipso
ei aiatur di Quit ipsi enim piscipuὰ Arist .smilia qui
s urit libeatissime sibi ipsis coetit,quin separata ubi sunt, ad sese mutu5, bi licet,setuntur red quod summe saxa,
humida cu stit nihil la comprime ii continuenti, e quin paulo corpulentiora grauiola lisu quae sunt, ne proprio quidg oneri reniti queant. quiduis copressa contacta. Ae vel a seipsi onerata grauati ue cedunt delabunturque,& comprimentibus, comin entibusque inhaerent. itaque eoru terminos sgut utre suscipiunt. Siccum con etia id,inquit, , quod proprio quidem termitio facile is
terminabile , alieno vero indeterminabile,quod se ilicet. quia bene copaeium densumque est comprimenti nihil cedit,sed renititur uniuersum ,supremae superficies nulla in partem cedunt. Et tenuitas, inquit, humiditatis est ad . Propterea humida repletiva Arist. vasa sunt, quod proprio termino non continemur.& prop:ὰ alienum susei piunt,quia cediit. Crassum vero scei, qu d ad cedenda. proindeque re ad replendum ineptu existit. Ruisus vii cosum inquito humidi, at non vitius, sed sicco comixti. Quoniam aqua instar viscosa quae sunt, cuius modio leum est, diluunt delabunturque proprio termino in determinabilia sunt cedunt nanque. At, quod colit in- .genti irragis, quam aqua, assiguntur, quod non uniuei
icilicet loco cedunt , fecitatis At ipsa participia videri possunt. Atidum auto seci aridum enim quod peti sese secum est,adeo ut & congelatem fit propter proprie hii ira ditati, desectum. Quod te nitens factum sit, ae com
lptimenti nihil cedit. Ampi u , molle quidem humidi, 'l molle enim quod in seipsum te cedit,de iisi renitit, quod humidum facit. st durum igitur sicci . quod compii meta tit itit it, id quod se eum in primis iacit. Et alibi duri mollisque naturam explicas, Durum id est, inquit quod 'per super sciem in se non cedit. Molle autem, quod . e. 'dit,nec compressione undique circunfunditur. Aqua e nim mollis non est, nasuperficies cum premitui in pio. 'fundum non cedit, & compressa undique circumfundi. 'tur. Ae id quidem absolute diatum est, aut molle, quod
absolute tale est , ad aliud autem quod ad aliud itile 'ac ea quidem quae ad alia sunt iti definita sunt , si opte
rea nuda magis aut minus. Cum autem sensi, ilia omnia 'sensu de iudicemus, inani sectum est,quod absolui duiu 'N molle,quod tactu nobis definitum est, tactu, ut me dio uter tibus Quare, quod cu exuperet, durum, quod 'cedit molle esse dicimus. Necesse igitur est, id quod iei 'mihosuo determinatum corpus est,durum esse aut molia '
le, aut enim cedere,aut non . .
Sequitur e telum cessione renixuque, quae illatum humidi, quae fccae ponendae sint, Aristotelem colligete, di cessionem humidorum, te nixum siccorum proprium esse decernere. Nam quae summa put que ex humiditate Arist. constant,summam ipse iis cessione .sua .mum contra te nixum ias attribuit, quae summa puraque e siccitate,nii notem iis cessionem renixumque, quae veluti ex vitisque sibi ipsi copulatis constant. Prompti sine enim cedant oportet quae quiduis colaeta, 5e vel a proprio grauata onere dilauant dilabunturque, di alie
num terminum ala etiam ue suseipiant figuram. sum nid renitant ut , qua nullo a comprimente nulloque a pondete se, alari se patiuntur: cor, menti tandem a
uaniique nulli locum in se ipsis vllum inciunt. Nam qui-bii, intermedia spatia repleda sunt quod tenu)a Aristoteli praestant)cedenda & ipsis,neque enim spatia subeat repleatitque ea crucia, nili comprimenti contingent vecedant.
352쪽
660 De rerum natura, Lib. III.
. edani. Quin 3 quae humidorum tuu vel proprio cedul orieti, at quo cedunt loco non tota tecedunt. sed quod
vita oti facete visa sutit sui ibi portionem quampiam
relinquunt. non penitus nec uniueisa cedunt. Minus e tiam, quae coinpressa quidem sui superficie in prosin discedunt,at compia menti non undique circumfunduntur, mollia iiimirum: maniteste enim propterea non undi que eiteunsun Juntur, quod compi tinenti patu, proprio eri nihil O vi , sed huic quidem nugis,at utrique certe lenitum ut obsiluntque : nam si id non agat,atque ritu, illi undique circunfundantur. 1 Propterea enim rebus quae eam coprimunt circutian. dilutaqua, quod nullam prorsus compressionem ci)mmoretur,sed i tam illam effugiat omnem ac ne propitii. qusdem sustineat poridus, compti menti cuiuis de pto. ptio etiam cedri oneri. Et bene eontinua beneque sma latis clim si, & undique tu coerceatur, proindeque nihil in se ipsam magis cogi neq; in profundius ampliusve
agi locum omnino, quo comprimenti cessit, neque in se ipsa: neque in prosundo latove nacisci cum positi, uni uetia attollatur necesse est. Sique compti mens in pro .sundius deferatur , ut illius in medio vacuus locus fiat, quae eum circumstat aqua delabitutae compti menti su perfunditur. Id vero mollia non saciunt,siccitatis enim xii et pia comprimenti te nituntur: & ita parum ei ce- dunt,ut quo cessere loco,eum vel magis in se ipsa compressa , vel in prosundius ampliusve extensa, pomoni, quae cessit praebeant & s in sublimius quae illum cite untiant partes, attollantur, quia bene fecitatis participes sunt, bene sese continent, nihilque proprio cedunt oneri,nequicquam subeuntibus rebus supeisunduntur. Eretum agit ut cessione renixuque humiditatis Ne siecitatis naturam colligit Aristoteles, quaeque cedut humida, di quae renitunt ut sicca esse decernit. At non cumulate, ut arbitror, hoc praestitit: etenim humiditatis siccitatisque rationem inquirenti, explicantique Atistoteli, non quae humidis siccis ne te bus eue
niunt, re qui ex pari aptae, ineptaeque sunt, sed illatum substantia & essentia,& a quibus & quomodo costituuntur, intuendae atque explieandae erant. Quod si factum esset, non modi, quae humidis,seeisque rebus eueniunt pastiones, vires, conditiones omnes, sed eausa insuper quamobrem qaae pati videntur,patiuntur,& eorum qu qnon patiuntur immunes fiat,& quod caput est quid humidita, ipsa ipsaque si sceitas, S: quae humida quae se ea ponenda solent, homini eluxisset. Nams quodpa. tiuntur plane sicca, dum in platie humida transmutan tur, paulo attentius animaduertisset, ea de sottasse quae nobis illatum vitaque ei visa estit, humiditas summa materiae expansio di amplificatio siceitas summa mate tiae eomplicatio de conspissatio. Trita quidem omnium eo sensu summe scca dum in aqua aeremque tes omniuetiam consensu summe humiditas mutatut per spieue in multo ampliorem expanditur molem. Hunc in modum humiditati, sceliatisque ratio explicata si si, utriusque, di humido tum feeotumque conditiones explicat s snt omnes, & earum insuper cauis. Quoniam igitur quae satis expansa explieataque est materia,ea contrahi de in angustius agi potest,quae con ita ita in se ipsam collecta conspissataque, magis ut co . spissati non possit, ea contrahi de in angustius cogi non potest,& humiditas summa materiae expanso expliea' tioque secitas summa materiae conspissatio conti actio. que est, utique quae humida sunt, eiam in se ipsa tesdeat sese retia hant,compressa nullo cedunt negotio siccatur unquam, utrae illarum res si guis donatis snt dispo sitione. Quid enim suam coiit tectare potes rem, te nullae ea si laxaque,an crassa conspissataque dubius es Itaque rebus dispostiones in dentes, quod Arist. eontigisse minime videtur, erremus nunquam. Forte enim propterea siccitas igni ab Aristotele itubuta est, adeoque perti iraciter secti esse ignem Peripatetiei contendunt, qudd humiditatis sccitatisque ratio non satis, nomen certe nihil ea tum essentia manifestat. At deinceps iuxta ea, qui de dictarum dispositionum ingenio ab Aristotele tradita sunt, de iuxta ea omnino, quae in tactum agunt Aristoteli, quae humida, qus sicca ponenda sint,statuamus. Tangibiles enim cum tini, uti que tactu dignoscentis sint diiudicandeque. Molle in uquit At istoteles, humidi est,molle enim quod in se ipsis recedit, de non renititur,quod humidum facit. Durum autem scei est. itaque iuxta Atistotelis decreta, quae cedunt humida , dura contra, quae scilicet renituntur, sicca. Neque veto quae νοῦ proprio termino continentur,& prompte alienum suscipiunt,aliam ob causam.&hoe 5 illud patiuntur, nis quod comprimenti contingentique nihil obnituntur, sed nullo sese negotio eonia trahi retroque agi snunt, cedunt nimirum. Et tenue, inouit, humidum est, squidem teplere aptum est,ueluti& humidum. Nee veto alia ratione, nis quod & ipsum, quia subtile est, proprio termino non valde continetur, de saeile alienum suscipit quia xidelicet sequitur, quod contingit. Quare, quε prompte comprimenti continia geniique cedunt, ea humida , scca contra qui renituntur duraque sunt, statuenda. Ex quibus sequitur, ignem sublunarium omnium humidissimum Aristoteli ponendum eisse. Etenim, di s no strae iis famnas de nosset hic ignis, i plurimu est tetis adni istum Aristoteli, ac proinde opacus, non valde tenuis videri potest, nihil tamen contingetiti te nititur, fluit replet. Quod s continentis termino non facile terminatur, immo elabitur, ut in furno conspicimus, est, quia si peium locum petit, ubi squid erit, cuius figurat suscipiat. illam plane retinebit. Neque aer de aqua ex Α' tra pio ptia loca alienis i et minantur tetminis, dum odliad sua serti loea st expeditum,ut ex aqua in aete 8e aetein aqua inclusis intelligimus. Quas ob res ignis ille purus de maxime transpieuus omnes obtinet humido attributas ab Aristotele affectiones, & magis quam aer , s- quidem ob tenuitatem eo promptius e edit, fluit, replet, alienamque recipit liguram: quam enim rationem hahet in tenuitate aet ad aquam,eam habet ignis Arist ad
aerem. Neque sinpedimento est quin humidus sit Alist. nostet ignis, quod veluti in pyramidem coire, de quod sceolum esse ipsi videtur sese continere, & ptopriost ei minos propriamque figulam habete apparem non enim qus humida sunt sbi ips, nihil usquam eoite Aristoteli positum est,nee poni omnino potest, quin similiaqus sunt cognataque libentissime sbi ipsis hirci evnitique Aristoteli videntur & videantur necesse est, sed non ita sbi ipsis colligata esse inquit .ae in se ipsa constipata,quin quod flamma qua uis i cit ab impullii quo uis Se quavisa compressione diffundantur, vel in se ipsa
quod tu angustius cogi non possunt,quod omni. illi a suppostis ne
contra,quod in an r 'oe sese retrahat plohibentur, renituntur nihilque comptimeti cedunt. Folle Se commodius in a.
tetiae expanso tenuitas, conspissatio veto constrictio iei as,ities dicta Arist. tet. Et ita dictae s snt ne inqui tenda quidem illatum ratio videri poterat, quae , es abi , nomine satis elat manifestata: clare enim tenuitasn atetiae expansonem,explicationem , materiae tandem exilitatem, paucitatem: assilies autem conspissatione, eonstipationem , materiae in summa copiam significat.
Nu quod passim modo Peripateticis aecidit ambiga. CA et XXVII LIgnem sim, terrae opposuum ,summe rue conre se,o' rulem ipsi in pn mi reti ponendum, G 9 x M summe humidum Ee penitus Tetts oppositum contrariumque Aristoteli poneniadum, ita conspectum existimo, ut nihil amplius inspiciendum fit. At si id amplius intue ii placet, in illorum vimusque aspe tu contactuque, Nactionibus operat ion ibi sque, tum 3e loco perdiscamus. Qiis entibus quibustis vites, dispostiones, species, sa cultate, insunt,ab iis es omnes indus illi, sunt naturis a quibus colli tuta sunt. Et Aristoteles, quia dicta corpora
353쪽
sensilia, quin tactilia simi, ipsorum etiam naturas sensi ies de tactu peicipiend. s diiudicandasque statuit. Prae tete a summam ad pio ptium locum entia cognationem habere , quin singula ab eo propriam so imam tu propriam nanc isci persectionem docet. Nobis ergo, tium ab altera communi terrae natura constitutus si ignis,in quit entibus, dictae vitiusque conditiones de locus inspiciendus est. Sique illatum quampiam communem sortita appareant,communi a natura constituta eise asserendum est. Sin maxime in omnibus dis,ideant, de ipsante omnes Aristoteli dissidete visa sint. aeontrariis naturis effecta, de ips summe contraria diti intelligendum fuisse, statuendum fit. Ignis quidem non calore magis quam teliquis affectionibus facultatibusque, Ni loco summe tetrae opposi tus summeq.cottarius est illa summe c lassa, opaca, tenebricosa, quae corripit, compingit , dui atque omnia, Δ summe immobilis torpidaque, Mundi uniueis in medio di veluti in centro iacet. ignis summe tenuis transpicuus, summe albus, lucidus, qua exuperat resoluit emollitque, attenuat Omnia , & perenni longeque velocissimo motu extremo in loco conueti tur. Tales tetradi ignis conditiones sacultate ue esse omnes, in ptimo satis monsttauimus commentatio,& qui sens bus aduersati noluerit ingenue fatebitur. Nee Petipatetici infi. e Gl4- eiantur, de si album interdum tetrae assignant eolorem obui cap. Est ubiAristoteles nigram eam ponit. Propria certὸ sub- ' stantia propriaque operatione summe eam igni oppostam contrariamque,di quae horum intermedia sunt cor pol a.dquam atque aerem , mediis etiam natu iis iaculta. tibusque donata esse apet te declarat. Iam prima corpo- M si'. ra ad propria loca, ut ad similes cognatasque res , de a qui bii foueamur seruenturque, quia ad illa, ut ad prina. πα ptiasset mas propriasque pei sectiones serti, nee elle e. ς lemeata,nis ad sua perueniam loca, summe contendit. Levitatem grauitatemque entibus a propriis ipsorum naturis indi, uin veluti entium naturas esse, di propte rea omnino diuersae a sublunatibns naturae calum esse enuntiat,quod diuerso mouetur motu . Itaque eoi potusmilitudinem dissimilitudinemque e propriorum locorum vieinia distantiάque, 5e ipsorum pondetis inclina tionisque e motuum d)fferentiis colligendam praecipit, de ex iis illas colligit. Loco tum medium extremo, incli nationum velli leuitati summa summam grauitatem, motui qui a medio eum qui ad me diuin,summe opponi summeque contrarium esse statuit. Soli terrae medium locum summamque grauitatem qua omnibus subs det, de motum qua ad medium, uni igni exite inum locum summamque leuitatem qua omnibus stipei stet, motum a medio assignat, Locis,quae extremi med aque intermedia sunt, medias positiones naturasque, de eot potibus quae in iis continentur media, inclinationes medi6sque mortis, leuitatem aeci, at non summam. sed quae terrae quidem atque aquae super. siet, igni subst, grauitatem aquae,quae igni aerique sub sdat at terti lupetilet. 8e motum acti a medio , at non perpetuo, sed ibi modo ubi terrae aquae . e substet,at s i gni superstet ad medium , aquae contra ad medium quidem . si aeri ignique superstet, at s tetia subiit .a medio impallit. Quas ob cautas propius ignis terraeque substantiam operationemque de locum intuito Aristo. teli, igni non aquam sed terram summe oppositani sum. me que contrariam esse, Se quae intermedia sunt entia a
' iam aciemque, mediis naturis mediatque donata esse
saeultat bus visum esse postumque liquid , patet. Sed quid ego ex iis quae de locorum dissetentiis, eo
tumque ad corpora quae in ipsis continentur cognatio. ne ac fimilitudine, de de proprio agnis terraque loco,de eorum inclinationum mortiumque differentii, ita didit Aristoteles igni non aqua sed tetiam summe opponi,deere tu illi esse colligo, i id apei lassate ipse enuntiat Non enim e motus, sed e mobilit alis, inmobilitatisque elicit conti alietate , quam velit contrarii sibi ipsis ponantur motus, mulio maiorem c ile quam 'us ipsorum est motuuneperipatetici quidem abnegent vii luam. Oportet cm-quit quoiumuin quid stabi que habeat caelum , ei rei quod moueri possit,terram esse immobilem Ze in medio apostam: quod enim ei eula mouetur, necessirili circa. me ilium stabile mouetur. Tetta autem existente, Se ignε 4 4 existere nece se est. Si enim alterum contrariorum natu . ut a,de alterum , squidem eadem contrariorum materia, aptior est affirmatio negatione, veluti ea lidum stigi- ado. Quies autem de graue dicuntur auxia leuitatis de . motus priuationem. ut terrae postea ignem ex dimidio eundem saciens, de summe eum aquae opponens, de aquae aeraque veluti terrae atque igna summas assgnans vireI, non rerum naturae magis quam sibi ips discol, euaserit
Quod testat huius positiones. quibus non ea lori modo frigo iique . sed humiditati sceitatique se ipsas eHelendi facultatem attribuit, Se aquam atque aetempti. .ma corpora statuit, ita teiectas esse, de humiditatem se- citatemque agendi vi donatas & sui feraces non esse,
sed perpetuo a calore illam hanc a frigore gigni, de
caelum tantum terramqne prima esse eot pota , de a quibus teliqua entia omnia Ac aquarum omnium moles constituatur, ita enucleatum existimo , ut nec illae consutatione, neque hoc longiote indigeant probatione. At quoniam non ipse tantum, Lucaniasque Oeeellus, a quo omnia,quae de quatuor agentibus rerum principiis de de quatuor primis corporibus, rerumque omnium elementis consedipsi Aristoteles . quin ipsam et verba videt ut mutua us, sed Empedocles etiam & Hippocrates calorem stigiusque,& humiditatem siccitatemque a gentia rerum principiaae terram,aquain elem de ignε prima eorpora esse, de ex his sbi ipsis committis entia omnia constitui , decernit, & indicia quaedam, equibus id colligit, ariit, propterea in iis aliquantisper
a limiastim ram entrum rein ommu agetiis priuestia, ignem,aerem aquam erra prima corpora, o rerum omnitim elemensa esse coligis Hippocrates.
I vnum, inquit Hippocrates, si homo, nullo
unquim tempore dolere possit. Neque enim st,a quo dolore afficiatur,squidem unam es uiri: quin i mds dolebit, necessum est unam . medelam esse.Nunc autem mulis. in corpore enim mul uta sunt quae morbos creant, s quando praeter naturam a calefiant de resigerentur siccenturque, atque humes- α eant. Quamobrem multae sunt species morborum , te a multae ipsorum sanationes. Primum igitur necessitas uviget. minime ipsum ex uno generati. Quomodo enim avnum quippiam exiliens aliud generet, nisi cuipiam eo- amisceatur 3 Deinde haud generent quidem, nisi quae e. iaiusdem genetis sunt. quaeque eandem vim habent, minceantur. Rursumque nisi e lidum cum stigido, Ee se- is eum humido mediocritatem de aequalitatem mutuam inter se habeant, sed alterum quam alterum mutuli ex. .eellat, & vehementius quam infirmum, genetatio fieri iaminime poterit. Quamobrem qui sit,ut quippiam exuno ageneretur,quado neque ex pluribus generetur, nisi pro- obe habeant penes mutuum temperamentum. Necessum is igitur clim talis si natura omnlum alliorum, tum vero ohominis, hominem non unum esse, sed unumquodque is eorum, quae ad generationem conserunt, vim quanda isto corpore habete quam san contulerunt. Rursumque is nee essum est hominis corpore intereunte, unum quod oque ad sui ipsius naturam secedete , 5e humidum ad humidum , de siccum ad secum , & calidum adeati . . lidum,&stigadum ad sigidum. Talis autem natura est istum animantium tum aliorum omnium. Et omnia eo- isdem modo geneiantur, Ze uereunt eodem modo. N. - is
tuta enim eorum constat ex iis omnibus iam dictis, te . in idem, scuti dictum est, finem habent. Vnde enim is consilit unumquodque , ia idem etiam abit. Homini, 'autem
354쪽
6 r De rerum natura, Liber III.
utem eorpus in seipso sanguinem habet , S: pituitam,ta bilem vitamque, flavam, de atram. Et haec quidem . sunt natistae corporis ipsius, atque ob haec tum dolet tum sanum est. Sanum igitur est, cum haec mediocriter tum vitibus tum multitudine mutuo inter sese habue tint diraesertim si commixta suetini. Dolet autem, cum ti horum quodpiam aut minus aut amplius fuerit. Nee satis sorte humores singulosa naturis, quae dictae sunt, consectos declaratum existimans , Se annum uni
uel sum, veluti animal, e quatuor quae dictae sunt de
ipsum naturis compositam, ae& quatuot in tempora
diuisum esse,quorum singulis illarum binae in sint,&.vercalidum Ze humidum, AElfatem calidam siccamque 1: cum itidem Autumnum ac stigidum , Hyemen frigidam humidamque et se supponens, de ex incremento, quod singulis iis in tempotibus humores suscipe te viden tui, quae iisdem naturis,quibus si tempora donati sunt, . amplius id apperiri pol se intelligens. Pituita, inquit,
per hyemen in homine augetur , utpote quae naturaia maxime cum hyeme consentiat. Eil enim humorum omnium , quibus corpus praeditum est, is igidistima,cu-
ius iei id testimonium habeas, quod si Pituitam tela' stetis sanguinemque , at ouerat aut bilem, Pituitam mmum inuenies stigidissimam , tametsi ea viscida ouam maxime sit, vique maxima post atram bilem tra- Latur. de Quae vi eientura violentia coguntur incalel-' cete . his tamen omnibus non obstantibus pituita su' apte natura trigidissima esse videtur. At vero , quod' hvems eorpus pituita repleat, inde noueris. Hycme' expuunt,atque per nares pituitosisima homines emun-' eundi sed de tumores albi hoc maxime tempore ex ' tiuntur, S: teliqui praeterea morbi pituito si. At v cre' pituita quidem incolpote adhue pollet, de sanguis ac- ciescit . Frigora squidem remittuntur, de aquae acce- dunt, Se proinde sanguis augetur, nempe ob imbres de' calidiores dies. Ipsi enim ex anni temporibus haec ma-' ximd sunt secundum naturam. Nam Sc humidum de ca- ' lidum est. id quod his cognosces indiciis. Vere ac α' state maxime dysenteriis homines arripiuntur , sanguit -' due P naribus di iuuit, Se sunt praeterea calidi lumi de ' rubicundissimi. Restate autem sanguis adhuc viget, I ' bilis in corpore assurgit , quae ad autumnum usque pro-' tenditur. Autumno exiguus essicitur sanguis, qubdna.' tutae eius autumnus aduersetur. Bilis vel b corpus aesta.' te Se autumno occupat, quod his indiciis cognosces,' nimi um hoc anni tempore fi limines bilem sponte euo' niunt, Se biliosiora medicamentis purgati deiiciunt: ' id ipsum de sebtes iudicant de hominum colores. Est ve ro pituita aestate imbecilior : est enim tempus hoc nat ' rae illius aduersarium , quippe cum calidum de siccum' sit. Autumno sanguis in homine fit pauci stimus, nam' secus est autumnus . de qui iam hominem restigerate' incipiat. Porto atra bilis autumno plurima est atque plurimum viget. Hyeme autem inuadente bilis testi- gescens inimminuitur. Pituita veto tui. um & ex multis pluuiis atque etiam ex longis auget ut noctibus. Inde itaque ut videtur, non uno ex elemento inaque ab eius natura , sed plutibus ex elementis pluribusque ab agentibus natutis certa sibi ipsis comi Σ-tis mensuta , de mutuli in seipsas agentibus omnibus,
ὰ te ita , aqua, aere, igne, ab eorsimque naturas omni bus calore, stigore, humiditate, sccitate ,& hominem de entia teliqua eonstituta esse colligit Hippo erat es,qubd si uno ex elemento unaque a natura consti
tutus si homo, at natuta alia nulla ei insit, a qua quae i. piam eonstituit oppugnati ob lxesque possit , nequa, quam immutati patique nec dolere possit , ac si dolet et
quia ab unica offensus esset natura, unico dolet et dolo. te &vnico, simplicique eo libet a telut medicamento. Non quod passim euenite videmus,morbis multis ni ubtisque homo laborat et doloribus, de multis tis libet and esset medicamentis. Et e terra, aqua, aere, igni,1 horumque naturis omnibus calore, si igo te, humiditate, secitate sibi ipsis certa immixtis mensura, de mu tud in seipsa agentibus omnibus, de hominem de teli. qua entia constituta esse omnia ex eo concludit, quandoquidem corpore praeter naturam concalefacto resti. gerat ove de humefacto exsecat ove, illorum quopiam
nimis aucto imminutove, & reliqua corrumpente aegrotat homo dolόtque. Neque etiam, nis hominis principia illa snt , & ab omnibus certa mensura sbi ipse commissis, & mutuo in seipsa agentibus constitutus sthomo, quouis illorum nimis aucto imminutove , teli qua exuperante de corrumpente, vel a te liquis offenso, langueat homo angaturve, Se intereat tandem. Inde
etiam di homines & entia reliqua dictis ex elementissbi ipsis eommissis composta esse sumit Happocrates, quod ubi homo de reliqua entia corrumpunt ut, in Iestesolui videntur, qua igni, aeti, aquae, de tetra smoles sunt. C A ν V et XXX. E diuersa hominis dolore aptariti eum agentibus
nasuris conuare minime igitur.
E c x t quidem antiquiores, & ipse in primis
Hippocrates, nihil ea tum ter tamque Mundi
uniuerstatem immutari unquam , de animaistia plantasque de entia reliqua passim gener & sngula seo, sum a reliquis existentia, de magis etiam sbi ipsa apposita immixtaque corrumpi obseruantes omnia e quibusdam seri eo ne lusistunt, quae contratiis quibusque sese mutub oppugnent Oblagantque do
nata snt naturis,sed quorum tamen nullii penitus cottia patui unqua,quin perpetuo in propria natura propria lsetuetur magnitudine. Nam si ipsa etiam vel illotum vi-lum coriumpatur periculum immineat ne vel natuta visna reliquas exuperante omnes unum fiant omnia,vel vis
niuersa in mole natui is omnibus sibi ips, immixtis in
chaos abeat pulcherrima telum constructio pulcherri. musque confundat ut ordo. Uerdui non bene, ex iis omitibus in ea istentibus, Se ab eorum omnium natu
iis , de a calore , sipore, humiditate, secitate, sbi i-νss immixtis mutuoque in seipsas agentibus omnibus, animalia S: reliqua entia constitui omnia, ae humiditatem siccitatemque nihil minus quam calorem stigusque agentia telum omnium principia Se animalibus non vianum modo calorem, sed stigus etiam ut proprium inesse principium decet nit. od ex eo colligit, qud ds quando solito vehementius corpus calefiat , vel refrigeret ut, humefiat, vel exsecetur, morbis doloribsisique homo corripitui , principiornm scilicet, a quibus
constitutus est , re e quibus constat, quopiam nimis aucto , vel nimis imminuto, ac reliqua corrumpente, vela teliquis corrupto. Pi imum quidem Hippocratem, non persecte ea lotis ingenium intuitum demonstrat, dum, quae una a natura constituta sunt entia, ea, quia alia apss agens natu ista non iust, quae illam oppugnet ob laedatque de ipsus opus demoliatur, immutari corrumpique non posse sta. tuit. Calor, ut sexcenties ineuleatum est, seipsum generandi,amplificandi , quoquo versus eisundendi, molem quam attingito vni uellam occupandi facultate praeditus summeque mobilis sui natura est, di non sum ma modo a motu assicit ut voluptate, sed vivificatur etiam de seruatur: in angustum coactus compressulque, molestia summa summoque asscitur malo. Itaque, si seruandus , potestate donandus fuit, molem, quam subit, adeo amplam leu Emque reddendi, nihil, ut eius dens tas ipsum comprimat, nihil pondus grauet. Et ea sane viget, & assidue incessanterque iuxta eam agit: tum ptim sim molem subit , laxare eam attenuat εque aggreditur , nec laxandi attenuendique finem Dei: ullum , quoad inquam dictum est eam egerit tenui ia
Huiusmodi clim si eatoris ingenium,molem ubi is su bit, qui cuiusmodi nostra entia omnia propemoda sunt, e partibus composita si,quaru aliae molliores laxiores :stit. o quae subeunti laxamique ipsas calori minus leni latur, duriores aliae defore , Sequas igitus subeat lariti m ealot ex ea costituitur ens, vel si alia ei ages natur,
355쪽
2 qua in emistens calor essendatur, vel entis construe ioimmutetur, nulla prorsus inst, necessario tamen & ca lotis vires, & molis etiam dispostio assidue immute. tui. D Huod passim euenite apparet, longe a sei plo di. uersum fiat, oportet. incessanter enim seipsum genetas amplificasque ,& uniuersum in eas se effundens calor, di uniuertum immutans , at non aeque copiosus uniuersum subiens, nee aeque immutans, sed multd his quam aliis copioso tem se indens multoque modo quam alias magis laxans,& quas in tenuitatem egit, secum ea seducetis omnes, non solam ens vitiuersum summo pete immutabit, sed veluti in multa aget entia. Ergo vel uno acalore constitutus homo s si, nullἱque alia ei uist natura, a qua oppugnetur, illius tamen Si natura di dispo-stio immutatur. Quapropter bene dissimulari beneq; diuersa constitutus e mole & e partibus constans, quae propriae natuis vitibus, di dispositione summopeie a se ipsis differunt, & qualum sngulatum calor in teliquas effunditur omnes variis affectuum genetibus,variis dolorum formis necessarib tentatur. C pux XXXI. c.ύο mi me im eii rue subiecJo non eriar indentam. Nec frigus, vel Mi ct caror, geris a in hum principuum ponendum nucu, et cum sensu, dum calorem & stisus, naturas ruaxime sibi ipsis contrarias, di quae sibi ipsi coire non sustinent prorsus, sed pet. petuo incessanterque & ad intet necionemvsque mutuo sese oppugnant cibis durat .iue invii uitia
sit. Illa enim ut alibi latius patuit diuerso donata in Inio diuersaque gaudentia operatione, diuersa gau
ent etiam indigentque molis dispositione. Animalia quoque e semine menstrubque sanguine, & maternis in uteris, e bene calidis rebus de calidissimo in loco eoti stitui, non modo humores reliquos, qui eorpori in exi nunt & e quibus corpus componit, sed ipsam etiam pi
tuitam . quaestigidissima Hippocrati videtur, Ze atram etiam bilem cui magnum ipse attribuit naeus, bene calidam vitamque, di quidam contingenti, N ab hac ter. tam sermentati, expandi, ae attolli,& partes, quibus impermista adhaeret, exulcerari corrodique, actiones denique edi,quae calotis de bene strenui sunt, cum intue retur, nihil tamen sensum secutus , non minus a frigore quam a calore constituta esse decernit.
Nee veto quod antiquiores arbitrati sunt quae non summo ea lore summoque vigent frigore , talia sunt quod non uno i calore unoque a fulgore , sed ab uti is
rue sibi ipsi, immixtis simulque agentibus constituta
uni, Se calorem sinusque , quod non integrum to .
bustis, imumque , sed imminutum est languidumque, alterius commixtione tale factum esse, ac entibus, quae calida contingunt ut de calida sunt, frigus inesse & a frigore etiam constituta esse dixerit quas . Vitique e- ni in in alterum agendi, alterum deturbandi, interi mendi, cuiusque sedem occupandi facultas ilibuta est, idque semper virumque,qualecunque est, molitur. ita que vel quod longe robustius est, dum languidius oppugnat interimitque, repatitur ab eo, eiusque vites imminuuntur. Qilando ergo intelligi non potest, quomodo naturae adeo conitatio donatae ingenio, Ze quae vel in primis contrariae sunt, ac nunquam non sese opapugnant, Se mutuo undique deturbant, quod contraria gaudent opusque habent materiae dispositione, veluti
propria ingenii oblitae , de postis odiis, communem tibi construant sedem, concordesque ineant amicitiam sibi ipsis coeuntes: utique caloris frigorisque imminutio, non alterius commixtioni,sed altioni te pugnantiaeque tribuenda est. At ad Hippocratem tedeamus suo nim loco de his pluribus agendum)ia entia omnia,quae praesertim similatia sunt, una a natura,quin, una terra
excepta, & s quaepiam in profundioribus eius partibus sunt entia, uno a calore reliqua omnia costituta esse manifestum fiet.
te ipsas animaluim causas ponere debebat.
O ti redi ἰὰ dolore, quo humi ditate secit
teque nimis aucta inam imitaue homo coiripitur, se ipsis iis generandi amplificandique,& mutuo in se ipsas agendi facultate donatas & agentes, de ipsas animalium causas agentiaque principia esse colligit Hippocrates.Siquidem non ex iis quae humidioribus siccioribusquc factis corporibu meniunt quae veluti ex accidente quodam euenire possunt,& quae qui eueniat obscurum est, sed in mutuis humida rum siccatumque rerum in se ipsas actionibus,de in mi tuis alterarum in alteras immutationibus, propitae hun, ditatis siccitatisque vires inspiciendae Hippocrati erant. Et in iis inquisitae hae si solent, quatum uis earum altera nimis aucta imminutave, doleat homo I: ad generandum ineptus fiat, nulla prorsus agendi facultas tributa tis Hippocrati esset. Ipse enim humida nulli a prorsus quantumuis siccis indita sicca, nec sicca humidorum actione humida fieri, sed ibi tantum utraque veluti ii
mediam agi dispositionem, ubi penitus sibi ipsi, immisi
centur, de ex utrisque unum sit, intuebatur. Et sicca de-saque quaevis ab exuperante calore molliti primum laxataque mox de liquari,postremd de in vapores sum umque, in longe tenuissimas agi res,li timida contra omnia
vel quibus nulla penitus immixti est siccitas, Si incas' in primis aquas euoresque alios quosvis a frigore constringi gelarique , dc in summam agi duritiem, cla
Ad hie,quae diuersis P partibus, Se veluti ex lium iditate siccitateque sibi ipsis immixtis constant ac mollia
sunt, calore humiditatem omnem educente durescere aensatauue, humiditatem omnino omnem siccitatemque inertes prorsus de veluti demortuas Se illam semper caloris hanc frigoris propriam, at ex accidente calloris etiam interdum esse opus, perspicue percipiebat. Attamen humiditatem siccitatemque, quae assidue in animalium corporibus fit, ab humiditate se citateque iis prae in existente , se se ipsam amplificante fieri decreuit, de non a calore utraque, blando illam quidem modera loque. Si qui humiditatis cibis, chyloque de sanguini, visceribusque 5: carnibus in existentis nullam aut per modicam eduxerit portionem, hanc veid a vehemeti
tiore, Se qui humidissimas mollisiimasque rerum , quae dicis sunt, partes in sumum ego it omnes. Tum de mo dum non inquisiuit, quo nulla agendi vi humiditas si c ital que donata, sed penitus iners, Se ut dictum est veluti demortua utraque cum sit, utraque tam si s upra in dum a ueta summam homini molestiam inserat Quod si paulo diligentius indagasset,esset plane assecutus Quoniam enim,dum calor carnes emollit blandeque dilatat, nullamque ex iis effert mollitiem, proindEq nihil illas costipat, nihilque spiritum illis in existenteco stringit magna animal asscit voluptate at mollitiem inmmum ut potesque agens, de illas de illis in existentem spuitum mangustum cog Essummum infert animali dolorem, de frigus dum nihil partes costringit comprimit que nihil molestum at id ages molestissimum est, de seu verberibus pars quaepiam contundatur,seu vinculis sol in et colliget ut, seu a superposta mole comprimatur, qua uis denique ratione di modo quouis in angustum eo gatur, summo ea asscitur dolore: utique humiditati, siccitatisque inere mentum propterea doloriscum ani
malibus seri intelligere H p poetates poterat, quod
ab utiooue substantia quaepiam comprimatur, cui comis
pressio long ἰ molestissima & lethalis prorsus sit, 'e quae ipsum sit animal, spiritus nimirum, qui animae su stantia Hippocrati etiam interdum visus est, qui scilicti
356쪽
677 De rerum natura, Lib. III.
CArvet XXXIII. HAmiai uatem Siccisar m ti ,me si utrisque nimis acies generarionem ι east. non propterea agentest ut D cavisas ponendm esse. IN v x etiam propterea.quod nimium humi - ditatis secitatisque incrementum generati ni incommodum est, di nimis humido sccoue: sicto corpore, ineptior ad generandum fit homo, agentes illa generationis causa ponedae sunt. Nam praeterquam quod illatum vitaque uni caloti at diueis agenti vitibus attribui potest,& necessarib attribuenda est: ..oti agentibus mo3o principiis, sed materialibus etiam, cuiusnodi humiditas scellisque sunt, si non iis propriae natuis vitibus eaque dispositione ipsa donata sint.quibus scelus ex iis ut eostituatur donata esse oportet, quantun uis ilia ad foetum generandum constitue n. dumque apta sint,constitui is tamen non potest. Quan- tun uis uteri calor is enim, ut alibi amplius expositum est. spiritum in semine ingenerat semenque , & menstruum sanguinem in quotes liquat, tum A: tenuioribus horum partibus evaporatis an neruosum illos genus hos in viiceta compingit foetus opifex ponendus est, quani ciuis, inquam ad situm constituendum aptus sit,si semen, vel quale puerile est, adeo liquidum laxumque si, ut ingenito spiritui aditum quo elabatur praebeat,vel si de semen re inen stiuus etiam sangui, ut senilis est adelictassus si, ut in quotes E quibus quo dictum est modo
neruosum genus de viscera constituenda sunt nulli eda- l ue solui nequeat, scelus minime constituetur. Itaque lii humiditate secitateque nimis aucti generatio non absoluitur, non ideo eius pio indεque de animalium agentes causa ponendae sunt. Quare nisi morbi, qui si i-goris facultate in eorpore exuperante Galeno oriri vi-ldent ut, & qui si igotis sensum beneque eum inolestum inobis inserunt, Se qui calidis rebus laborantibus parti- lbus appostis curantur, frigus corpori inesse ae ipsum agens animalium principium manifestem, nihil proisus '' obstet quin animal uno i ea lore constitutum statuatur. Hotum igitur affectuum ortum contemplemur.
casis rebus laboraritus parrisus applura iantur,ia ea ore intim habere onM es.
e O u Oo Nis, inquit Galenus , & te- talii , p lpitationes, stupotes, resolutiones, a morbi coitiales atq; is affectus qui homines atrati, ci . - . tonitos reddunt, iacultate stigoris dominati te ,, oriuntur: inter quas affectiones rigor enumerat ut quiti refrigetatio smpli tet non est, sed tantum secundum, sensum. Iueti itaque rigor, innati caloris vehemense , ,, com sertimque aiulgens de violenta secundum sensum testigeratio. Perperam sanδ: eorum enim nullus inter no a sci gore, sed a calore ortum habent omnes. Etenim eliqui ab humoribus fiatibusque, quos sanae mentis homo eatoris Opeta esse nullus negate audeat, affecti, iu partibus ingenitis, vel in eas illapsis ipsi etiam Galerio fiunt. Rigot velli , Quodque adeo vehemens in eo noseolii pit stieus, nullis ab in existentibus Digidis rebus.cidabili edidissimo suceo ad sentientes partes ὰ veni, elapso etiam Galeno fit. Idque accidit, sui a spiritus, &proprius etiam carnium ipsarum ea tot balis morsum ex
ho iescens in profundissimas propriae molis confugiis cies. Prater ea qui morbi ab humoribus, flatibusque eam in aliis corporis partibus, tum in ventriculo ven. iteque ingenitis sunt, atque dolorem summum, di cum quodam stigotis sensu inserunt , quina calore fiant, non est dubitandum. Humores namque, Se flatus illorum caussa a calore gignuntur. Quamobrem qui si i-gotis sensus in iis fit, nequaquam stigotis actiosi, sed compunctioni acceptus reserendus ea. Et huius eum sit, illius esse putatur. Qubd s quidein mali alterius, eonstrictionis certe placipue sensum nobis, & bene eum molestum stigiis facit. Itaque a quibus eadem 'ua a frigore constringimur tatione, a passionis similitud ne decepti, a stigore nos pati opinamur. Calidis rebus affeci ii pallibus appostis, huiusmodi morbi dolotesque eessant , quod fluotes ab iis flatusque quiuis summam aguntur in tenuitatem , cui quavis E eorporis den state exitus pateat. Quas ob res, quoniam qui stigoris saeuitate in corpore exuperante morbi Galeno mi iuntur, Ze qui frigoris sensum satis molestum nobi, i serunt, quique humiditate secitateque nimis aucta sui,& ipsa humiditas secitasque, quae in animalis corporibus si, caloris opera sunt omnia, perperam prorsus Hippocrates no vnu modo calorem, sed frigus etiam de humiditatem siccitatemque agentes animalium causas,
de agentia eorum principia inde ponenda esse decernit, quod homo multis diuersisque laborat morbis, quotum nonnulli a stigore humiditatόque de secitate otium habete vaderi possunt. C p v et xxxv.
nimia a corsant, quod perpetuo hi ha ο- res omnes in irtis insunt. O s. a nullum habet Hipp. ratio qua probae animalia a quatuor natutis constituta esse, quod quatuor omni u corporibus insunt sue ci. sanguis, gaua, atraque bilis, pituita , ex quibus animalia constat omnia: quotum humorum sn
guli ab illatum duabus essecti sint di singulis oppositio
ni, utriusque altera inst natura. Nam non quatuor, tan
tum, sed mulid plurimi animalium eorporibus insunt succi: de Hippocrates etiam hoc non negat, duplex enim sanguis,biles plures, plures etiam pituitae, de singuatae a teliquis omnibus naturae viribus diiqostione speeie maxime differentes,praterea de utina cur enim ipsa,v luti bilis, vitaque inter humores, qui animal rum cot-potibus insunt, non eon numeranda st ) copiosol cumiit, & nihilo minoia quam illarum vita uis animali asse iat bona. Si iis ab humoribus constitui, constat gque a nimalia statuendum est, E quibus paries constituuntur reficiunturque, quae principes edunt operationes ac a ctiones quihus animal seruatur, quique quoad in huiusmodi agantur partes, perpetuo in corpora bus retinen. tur, minime veto, qui, squidem quaepiam visceta eo n-stituunt nutriuntve, at non ea ceciὰ quae alium in usum ullum ficti sunt, nisi ut illos suscipiant, ἡ sanguine muleeant,& foras tandem propellatisi si enim hoe foret altis eorporis partibus immiscerentur, ae laederent nequaquam e gaua, atraue bili, nec e pituita, veluti ne que e 2 utina a.d E semine tantum, sanguineque,vel duplici e sanguine ,& altero minus, magis altero conco cto di in semen acto, animal costitui nuttir; que & con state asserendum est. Manifestὰ enim ex iis animal consti tuitur, & soli, ii, tesciuntur,& nunquam, nis ubi nimia sunt ut inutiles excernuntur. Nam sanguineas rubi sque animalis par tes E sanguine, exangues albasque E semine constitui nutririque & Galeno vitum, de suo nobis explieatum est loeo. At humores reliqui recrementa potias propriis modb viseetibus nutritis flatim ei ieiuntur. Quod s. quoniam flaua bilis in intestina deiecta iis in existentem spiritum veluti et dens ad sui ipsus Ze ad exeiemg
torum,quibus immixta est excretionem incitat, atra ve
t3, dum es rventriculus inanis,atque vena, quae ἰ splene ad illuui feraui, nihil comprimit, ad illius os delata spistitum ei in existent si veluti mordicat molestiaq; amicit, quam amoliti appetens cibos appetete videtur, quὀd
357쪽
denique magnum vitaque an mali commodum asseri,
propterea ex iis animal constate statuat Hippocrates, ex utina itidem constate animal statuat,oportet , neque enim minora quam illarum utra uis praestat bona. Nam piritui veluti vehiculum praebet, quo grauem corpulentumque sanguinem in quasvis corpotis comportet patres Et classit simam languinis pallionem,secem,quae
nullam in eor potis partem agi queat, Se in ieci note simmoretur molestissima ei st, eiusque cauitates breui ita obsituat omnes, ut nullus consecto sanguini exitus detur, sbi ips immixtam & veluti in eo fluitantem
secum ad renum e cinstitutionem nultimentumque exportat. Nulla igitui commoda, qui huiusmodi s.cci a. nimali praebent, ex iis animal eonstitui,sed summam o mnia rerum Omnium conditoris D E a sapientiam prae- se seruiit potentiamque, quibus suis in operibus omnibus , quae materiae nece sitate incommoda eveniunt malaque , in summa commoda summaque vertit in bona Minus etia e pituita animal gigni nutr7tive existima te licet: nulla enim prorsus animalis pars ex ea pituita, dum remanet, constitui nutritive videtur. Nam quae pituitae per smilis res sanguini vitique immixta spectatur, de qua arietias venisque nuttili rationi congruum est,
longissime abest ut pituita si,quae diutius eoncocta probum in sanguinem agitur : & pinguissima sanguinis
pars,& sanguis omnino ea est amplius concoctiis, & in semen actus, equo albae exanguesque animalis paries constitutae nutriendae sunt Tum lummopere mirati Hippocratem licet, qui viscosam eam cum intueretur, &propterea a calore consectam putare oportebat, & ca.
lidam contingeret, maxime stigidam constituit, bilem utramque magis etiam quam sanguis est liquidam flui damque cum perciperet, sccam tamen existimavi Edeatram bilem insuper e bene calidis cibis a bene to busto calore in ventriculo in chylum actis,& ὰ tenuissima aebene a calore exuperata eius portione amplius inieci- note concocta, postremo Se in splene ab eius calore a inultatumque arietiarum motu aucto accensoque conse iam absolutamque,& terram sermentantem ac attollentem, ponere fi fidam nihil erubuit.
agant vitibus.ut una tandem,at bene a reliquἰs inminu ta supersit natura, unum prorsus idem que in ens quae coiere tes agant ut o Dortet. Quod quidem ens exupe- tanti rei propius,5e ab aliis magis dimotum, at ab omnibus e Giὸ diuersum erit.
Quocirca si vera si Hippocratis assumptio , de quae
corrumpuntur,ineae quibus constituta sunt resolue nuda fiat, quae multis quidem e rebus, at omnibus mutua actione immutatis, & ab agentibus naturis constituta sunt, nequaquam ea sini uias in tes, ἡ quibus constituta apparent, nec velli illarum ullam , quae nimirum pe-Here inque aliam actae sunt omnes rem, sed in abeun
tem naturam a qua, 5e in remanentem molem equa effecta erant, resoluentur. Tum vno a calore et tia omnia, animalia, di quae, cuiusmddi animalia sunt, bene ealisa molliaque ge laxa , beneque dissimilaria consti tuta in re quae igni, aeri , aquae de terrae similes snt, re solui pollunt te iam resoluuntur. Id enim est calorisi ingenium , ut molem cui inest attenuet, at non veluti . fastu, nihil in medias actam dispostiones, in summam statim agat tenuitatem. Sed emollit eam primam la di atque mox quidam . post tem 1 tenuissimam reddit. Etl moles ipsa non cuiusuis particepsdispositionis ingentiae tenuitati euiuis , sed paulli densor, qua est summael tantam, laxior vero quolibus etiam egressum praebcril Itaque ex animalium dudum demortuorum carnibus,
veluti Ze e vivorum, quia nihil eae adhuc,aut modicu in i quid laxata sunt,tenuitas sorte quali suis , es nimirum Ligni Ze aeri similis, at non certe Euores vlli Habuntur. i. Paulo post carnibus multo mollioribus laxioribusque factis, illis etiam, rei nimiidni aquae pet smili egressus patet. Crassissima ipsa tum portio, quae neque in xa potes,
neque in fluores veni dum potuit, tenuitate, qua immixta mollis erat,spoliata omni,ac masis in se ipsam ea spissata in rem terrae similem concrescat. vivorum portli animalium carnes , At si ab in existente calore astadii E e. molliunt ut de laxantur, ae in fluores aguntur, nihil tamen molliores laxiorόsque fiunt, nullique ex iis ni hil a motu coneales iis adapertasque efflunt fluores quod quae e quolibus e venis elapss in easq: illipsis ad .
nascuntur carnes , scuti in ea tum moles quantitasque imminuatur, ita ne d)spositio immutetur,piaestant. CAr, et XXXVI. Neque recte quatuor ex humoristis. ac quastior ex eis
git quod quae corrumpuntur in iliares dia viaentur. Vii voa ex humoribus quatuorque ex ei: lcitientis animalia de entia reliqua omnia co-
posita esse Hippocrates male concludit,qulido omnia ubi cottiam pum ut in tes tesolui uidentur, qui illi, similes sint, in ea scilicet singula, e quibus composita sunt, te solui oportere assumens. Nam neque in uniuersum veta est assumptio firmaque: nee s si v ta , quod Hippocrati declarandum est,aeclarat.Etenim, de s attiscium opera quae e rebus componuntur,quibus quae insunt natu a non iis donati fini vitibus quibus sese mutuo mi iniur perdantque,in easrim res, e quibus composta sunt, tesoluuntur, non tamen idem iis euenite existimate licet, qui e multis quidem essecta sunt, non in propria seruatis natura, sed omnibus mu tua actione immutatis, se una omnibus natura , dispo-stione , specie donatis , longeque earum qualibet aptoptia diuersa. Quae scilicet mutuli in se ipsas agunt naturae, ealot stigsisque, si, i ipsis eoi te non sustinent: de sese utrumque , qualecumque factum est, d propriis in alienas sedes ess indendi, de contrarium iis praei nexi. stens delut bandi, se seqtie in iis constituendi saculta
tem appetitumque numquam deponit. Necessatio igi tui quae a diuetus constituta sunt entia naturis, ubi sibi ipsis apponuntur, re magis etiam ubi immiseentur, nis*iaepiam eorum uni inexistens natura adeo viribus te liquas exuperet omnes, ut eas dum penitus perdit nihil
ab aliis imminuatur, sed illa non valde differ entibus
N M v M postrem li quatuor in partes diuidens
Hippocrates, de ea tum singulas elementorum
singulo tum naturas,veti scilicet calorem humiditathmque. AE stati ea lotem siccitatem*,& sceitatem Autumno stigiisque, de seleus Hyemi humiditatemque attribuens , adeo positionis tenax est, vi eam dummodb teneat firmAque, sensum ipsum dimittere nihil vetetur. Ipse enim sensus no diu et si quatuor elementorum viribus, sed diuersae solis ad terras dite te ictioni anni diuerstate in assignandam docet. Namque
ibi ista, di maior fit calor,vbi magis d. . . ius sol imini net. Et ibi hyems fit tilagisque viget frigus, xbi maxime obliquus si sol. Atque meridionalibus in terris. quibus perpetuli dilectus: vel dilecto proximus imminet sol, paruum vel nullum sisus unquam, sed magnus perpe-
tuli sentitur ealor. In valde borealibus, quibus valdeo
bliqum si sol, nullus aestus angit unquam, sed perpetuli viget si gus. Non quidem hoc esset, s elementorum uires anni tempora sectentur. Quandoquidem aequae iam elementa sint ubique ae adesse oporteat, ipsorum itidem vites aeo uales ubique erunt. Quod si ut eonastendum est calorern, qui ad nos aduenit, a sole fieri,ae intermedia elementa , 5e ipsam etiam teriam a sy eealefieri Se immutari confiteatur. , non reliquis exesis mentis mutud a seipss immutatis, sed una e tetra vii que a sole entia quaevis constitui,Se unam'rorsus terra
calal unu prima corpora ponat necesse est. Et in entia qua ex
358쪽
nuae ex 'sa enascumnr,terra ut aetatur, calesae teda tant ii emollienda, suri lcda cum sit; quod uti umque unus
a me botest calol,le unus omnino solis calor, moderin
tus Praelemni ubi est,agere videtur .ad illo tum constitu. tio item alta corpora afferre lano homini non conuenit. O uotum praesertam corporum portio nulla unquam,nec
aego etiam ulla ad terram descendit quin ipsa liquido ctetra enascuntur omnia.
Idcxtet ea, si id anni tempus Ver Autumniatque ponendum est, in quo nec calor nos nec stigus molestia afficit ulla, in mediatum regionum multis nullum ver nec Autumnus est ullus.In multis enim hyemale tragus, xiiiuus calor,Se hunc illud excipit. In nullis certe quod si singula anni tempora elementa, singulis respondeatit fieri ol itebat ver Autumnusque aequale xstati atque Lyciat sortiti sunt tetrassis, ted in ommotis illis nae longusunt diuturnicites. Adlixe, quid ab autumno ver distetat sentire non licet: quandoquidem adem vere qui autumno calor ; de eaede in prope inodum in utroque fiunt pluuiae. 5e aeque utrumque ubi pluuium est, trigidum: de calidum .vbi ierenum ., ignum certe q iod Hippocratem impulit,ut vel calidum humidumque, autumnum tragi dum sceumque poneret,si verum sit, senium sane 5e ipsus amplius postiones euertet. Nam frigido sub coelo concoctiones omnes melius sunt: ad qui trigidas incolunt tetras,vel iatis sicca eae ii sint, plui imo, liqu)do, tu abundant sanguine. Quin ipsi in ptimis Hippoetati venires hyeme calidiis mi videntiat. Quo iti, ut si frigidus sit autumnus, non alta bilis multa nee frigidus,ctali usque, de niger sanguis,sed illa nulla protias, aut modica ' hic calidus,liquid usque, Se tuber fiet, eoque etiam amplius. s siccus sit. Insuper sicco in ambiente tenuior, quam in humido fit aer: sui minotem ingenito san mi adiicii molem. Qua te si trigidior, crassior, & nisei autumno est sanguis, non autumnalis id aetis itigiditas secitasque esicit, sed calor potius, qui vehemens ubi est , tenuiores calidioresque sanguinis partes in lumniam agit tenuitatem , cimque educit Omnem. At ior
te qui huiusmodi est , non autumno, sed astate consectus est. . . t
Pituitam portli,si non eam intelligit tem quae languini inlinixta eandem pituitae sortitae ii speciem , at lon- stillime a pituitae ab eit natura, de semen omnino est; ledeam intell igit quae ventriculo ventrique inest, nurum lane est , hyeme copiosiorem itera Hippocratem docuisse; cui venties hyeme calidissimi videntur. Verum, si eo pio- sol hyeme fit,classitor ea chyli portio est,a nimio calore super assata tenuioribus sui partibus spoliata, re viscosanctae vel est humor e eelebro explessus ab ambiente fia- tote copi ello: vel e classio tibia, vaporibus, quales pluuio sub coelo S te ita madefacta sunt, in cerebrum illapsi ,ibique concretis fictus est, de in ventriculum delapius. In huc modum saeta si sit vel si externi aetis ope. ra, t non certe ab ipsius viribus vetticuli eatorem exu.
petantibus,nec earum omnino actione; qua utique confici eam oporteat,s aeris natutis eius coiectio tribuen.
da est; sed veluti ex accidente quodam iaciam esse existimandum est. Quas obtes indicia quibus Hippocrates re tu omnium auentia principi ealore ira, frigus, humiditatem, iecit a.
tem esse ,re ignόm ab ths, aetem, aquam,tetra primis constituta tum i , tibi ipss commixtis, entia reliqua omnia compositae se,colligere videtur,infirmiissima sunt. Nec Empedocles,nec Ocellus, primus, ut arbitror, qua tu Otelementotum inuentor, luantum in eorum seriptic,quae ad nospei uenere,lesimus , corpora hae prima esse satis
declaiani Quid Attitoteles an ipse id praestat Mihi qui
dem hac in re illotum oraestigiis veluti captus videtur vel minima qusque alias traiias,diligetissime ea intueri
explicateque, di antiquiorum de his sententias exami. nate, Se perpetuo sete eas omnes,& iniuria tolle interdu lanare solitus est.In primorii autem corpo tu constic tione,in summi momeli,5 qua non re potita, nihil
, icte poni possit, adeo patu diligens, adeo ant qu: tibus addictus est, vi nihil eorum de cietis in pectis exami-nMuque, perande ac Dei ipsus ore prolata essent, tot
taliaque ponenda esse decreuerit, quot quali ue esse
ab illis pronunciatum solet. Cum tamen interea senius ipse, proprieque positiones, quibus nullas sol te fit
iratores posuit unquam, maximi obstarent, maxitneque aduersatentur: quae duo tantum agentia principia, de
proinde duo tantam prima corpora ei se, M quae nobis posita sunt, sine controuersa ponunt. Quod breui
C p. et XXXVII. Adpropria postriones restit enti Aristores .dtio
I iantiam prima corporis . curtam illa te r. mqtie eodem a desulse. vas et a NTi , inquit, in qua generati ne, sunt di corruptiones, veluti natura quae- α uis alia, de aliud genus quod uis, a duobu5 ta- α tum detineri poteti primis contraitis. Reli- ω qua, qua incise videntur, pria ira non sunt, neque alte- α
tius genetis, sed a primas illis manant, de sub pi ima illa 4 reducenda omnino sunt. illa eadem videlicet, at non integia pui aque, sed imminuta , de sibi ipsis commixta. Et alibi, Prima, inquit,contraria in natura qua uis quainio his, i mea se ipsis posita sunt: in medio eadem quidem, at imminuta,& sibi ipsis commilia. Integra vide. licet cottaria, puraque, exite inas propriae ima ita partes occupant, inque illis qualia sunt, nihil imminuta, nihilque impurata vigent: medias vero nullum eor i. mintegium purumque Obtinet,sed imminutum vitiinque atque alteri commixtum. Recte sane, quae in editi emismatetiae cuiusuis partibus speciantur, a lumnia ea purisque contrariis constatuta, de ptima genere in illo simpliciaque de puta snt oportet. Quae in medio lutat, nec prima nec puta sunt, a non pitu tis nec puras constitui a contrariis, sed ab imminutis & sibi ipsis ADtioteli commixtis. Quare quae in Mundo uniuetiosum me a se psis distant,ea tantum a contraitis primis summisque di puris detineti, de ptima esse sinpliciaque, q .ae nimitum 1 principiis huiusmodi consilui vita sunt, alle tendum erat. Quae in horum medio spectantur, secunda omnia mixtaque, ab iisdem quidem contrariis, at sibi ipsis commixtis de in uiuo a se ipsis passis effecta, vel si extrema Mundi corpora non talia visa solent qualia prima, nec quae iniet ea locata sunt,qualia ex illis composita esse mpotieret,ponenda suere. Soli igitur coelo de terrae soli summas integi usque Semaxime inter se cottarias incile vires sed eas lansuetes debilesque iis omnibus quae in caeli te iraeque medio ipsi sunt, docendum ei at: quae a Sole & tetra pati tinmutarique,ta conlii tui etiam omnia, caelum veto teriamque aiio a nullo, sed a seipss mutuo tantum, di nequaquam uniueisa ipsa , sed extremas modo, & quae sese contingunt ipsi ium pol tiones , inani siue conlpiciuntur. Cui igitur, cum duo iure optimo ponere pollet prima cot- pota, unamque, ut alibi docuerat, Oppost ionein, qua-l tuor corpora hae, & duas inuexerit Opposit iones, nihil inuenio aliud, quod dicam, nisi obseruantia ae reuerei l ita quadam veterum sententia hac in re, praeter consu
tum morem, eum esse secutum. Nunc expendete ope-
tapiet tu arbitror, an eas rebus impertiat actiones quas euicium,ealque naturas.quas aetiones palsionesque in esse deinoi utentian vires iis actionesque alsignet, quas tuae positiones assignandas admonent, qui biitque munia dum suo arbitratu construit. Propterea dictorum corporum initarsionem, singulorum nimirum in reliqua a et oties explicantem audire,di: num quas singula edunt, an quales luata eius decreta singuli, edenda essent, Ari stoteli ponantur,examinemus.
tunsar omnia, iam alia sunt, at pi omptim quadam, quadam de agram,
359쪽
V m v M a Aorum corporum in se ipsa in-k uet sonem, modumque quo in se ipsa mutuos inuetiuntur, de ex aliis alia fiunt, inquirens, M Alistotelesnoblitus uti diximus nullam ab . ipso hum ditati siecitatique agedi vim attributam esse, , Quod,inquit, dicta corpora omnia nata sui mulud in se
ipsa transmutari manifestum est. Generatio enim a con , itariis, 5 e contrariis. Elementa autem omnia conita . , rietatem ad inuicem habent. Quae enim ea constituunt, differentiae eontiatiae sbi ipsis sunt & in his quidem am. . lax ut igni & aquae,ille enim ea lidus re secus, haec aute. igida di humida : illis autem altera solam, veluti aeri; de aquae, ille enim calidus & humidus, ire velo sigida, quidem at humida est. Quapropter uniuei saliter quide. manifestum est, quod omne ex omni generati natu est. Iam autem secundum v numquodque tio disicile est vi dere, quomodo quidem omnia ex omnibus erunt. Das . seri aute ipso eitius de tardius , 5e facilius Ze dissicilius. . Quaecunque enim habent cognationem ad inuicem, ve- ά lox horum transmutatio est. Quaecunque autem non. habent,tard a, quia facilius est v num quam multa trans. mutare. ut ex igne quidem erit aer,altero transmutato. Illud enim erat calidum de secum, hoe autem ealidum & humidum. Quapropter si vincatur sceum ab humi - . do, aer erit. Rursus autem ex aere aqua erit, si vincatur . eali tu a frigido: illud enim erat calidum de humidum, hoe auteni nigidum se humidum: quapropter transmutato ealido, aqua erit. Eode quoq; patro ex aqua terra,& ex terra ignis: habent enim ambo ad ambo cogna- tionem. Aqua enim humidum re frigid si Terta autem sigidu desecti, quapropter victo humido, tetractit. Et rursus, quoniam ignis qui de secus est de calidus, terra' autem sigida de scea , si corrumpitur frigidum , ignis η etit ex terra. QuaProptet manifestum , quod circularis' erit generatio in simplicibus corporibus, de facillimus η hie modus transmutationis, quia cognatio existit in iis, η quae consequenter. Ex igne quoque aquam, & ex aere terram, & rursus M ex aqua & terra aetem de ignem contingit quidem ge- nerari, d mellius autem, quia plurium est transmutatio. Nee esse enim est, si ei it ex aqua ignis,corruptum esse si il* gidum de humidum. Et tuticis, s ex terra aer corruptum
η esse sigidum Ae secum. Similiter autem, si ex igne Se
M aere aqua erit & terra, necesse est ambo transmutati. M Hac igitur taldior generatio est. Si aute uniuscuiusquem alterum eorruptum suetit, sicilis quidem erit, non au-n tem in se inuicem itan filiis: sed ex igne quidem de aquam erit terra Se aer ex aere vero & te ita, ignis & aqua. Qua
γ do enim aquae corruptum fuerit sigidum , ignis autem M seeum,aeterit:relinquitur enim huius quidem calidum, illius autem humidum. Quando autem ignis quidem, calidum aquae autem humidum, tetra, quia telinquitur, illius quidem siccum, huius autem sigidum. Simit ter, autem de ex aere ae tetra ignis de aqua e quando enimis aetas corruptum fuerit calidum, terrae autem siccum, a
, quaeiit. Relinquit ut enim illius quidem humidum, hu- . ius Velli nigidum e quando autem aeris humidum, teriae, autem si ieidum, ignis, quia telinquitur illius quidem, calidum, huius autem sccum, qua quidem erant ignis. Hue Aristoteles de simplicium corporum generatione, mutuaque omnium in omnia inuersone. usae s pii missu is positionibus de iis amplius quae sensu peicipiuntur conuenient consentiantque admittenda sint: minim Evei 5 s sibi ipsis e mulio etiam minus si sensui repugnet dilaideantque. Singula igitur, quae prima simplaca aque corpora illi vident ut , inspicienda sunt, de num, qualia ipse ea ponit,& qualia esse prima oportet,smpliciaque, di num eo, quo ipsi placet modo in sese mutuo inuet tantur, considerandum.
C A ν v x XXXIX. Dicta corpora propriis epud position tu raucors, .u iis sta emenium discors,MΠurru cr non cymu edunt, sed U i s postronibus congruens, quae dicta sunt corpora inuertit Aristoteles: nisi iii eo soli peccet, quod aegrius, quae utroque dissident
- -- principio, in uerti decernit. Cum enim non v
traque horum natura utrique, sed altera alteri contraria fit δε altera altera oppugnet nihil alterius usi ope quin quo teporis spatao ab altera deturbatur altera, ab altera itide in interimatur altera, ae quin aequὰ pro pi Epora singula a snsulis inueri tur, nihil obstat. In reliquis sibi ipsi concors in uertat omnia. Nec dubitare licet,
quiri, si quibus Aristoteli donantur ii, singula sint viribus, nihilo segnius ii 5 aquam modo aer, 3e aerem,& utrumque ignem , de ter tam in se ipsum a.
quam ignis utrumque in seipsum inuertit, nec quin exigne de aqua, calore ex illo ex hac humiditate deiecta illius itaque siccitat ex huius stigore utrumque occuco 'ere teri aque, figore ex hac Ze ex illo humiditate deturbata quin ignis tiat, cuius scilicet
naturae remansere. Vcrum lumnis iis, eueniunt
di seors distonusque est.Siquidem ignis nullo aquam aeremque negocio at terram aegerrime in ignem agit, que iuxta iacia sundamenta Prompti si ime in uertanda ex lat. Et teriae vites qua nuis per supremam ipsius supe fi ciem, per calidum effusis eris, summopere imminutae ad aerem perueniant, s non aetem ipsum summamque ipsius tenuitatem, at vapores tamen qui eadem protius qui aetnatura donati sunt, & qui modico quodamnuiores facti, aer fiut, in aquas cogunt, dc aquas marinas in glaciem vertunt, ipsi terrae propiores faciunt, de laterram postremo agunt, a sole non reiectae, de ignem tiam extinguunt, nec Verb quod aqua facit sumicantes comptime iit eique .sed seipla, in eum effunde istes,ia co
At aer nec ignem in se ipsum agere, nec eius disposi
tionem immutare apparit unquam , minus etia terram
sed quamulauis eius glebula in aere seruatur quat Ouis. Et aqua ignem quidem extinguit,at non propriae natur probore,sed quod vel calidissimi faciut
portebat, si contrariis ipsa summisque pridita si , iii 'bus age te illum visa est nunquam.
dissoluitii ustula,m aquam veris nihil eam vertit liacueaqua, cui quantaeque de quandiu vis immixta fuerit, n
facultatem obtinet. Propterea quantulusvis aer mediis
illa mutarint. Minus etiam cx aqua di igne, quouis pacto, de ratione qua uis sese exuperent, terram fieri intelligi potest. Est' enim ,stigida sit aqua, non certe aequ)ae 'terra frigida videri potest. Neque enim aquae sed terrae omnino est, quod aquam corrumpit, de in glaciem agit frigus. Esto etiam, ignis tenuitas age , i v doti aiat 'non certe aquae humiditatem in crastiti iri de summam eam aget via quam. Itaque quis comminiscetur modum. quo e tenuis Mina calidissimaque altera, Se E liqv ida, des quidem sit rada, at languide certὰ, res constituatur summe crassi summeque si igida λ insuper, quo ex aere terraque ignis fiat unquam, E summe nimirum frigida tum meque altera crassa , de e calida quidem altera tenuique re, quae duae conditiones minores,quam in igne sunt, res constituat ut , quae, de calore I tenuitate longissime exuperet , nihil praesertim calo
re cra I sitiem at tenuitate eam in uertente λ Quant
pter non quas agere re apparent, sed quae iuxta pro- prox positiones agendae iis erant , eas rebus imp tit actiones. Ut nul non sapientiae , sed Aristoteli, more illecti sint Peripatetici, aperte intelligant, ho minem tuendorum tam um suorum dogmatum gratia
360쪽
non occultas modo naturas, sed actiones etiam rebus quas nunquam edant, attribuet e nihil vetitum XL.
R A vi prinia corpora constituens Aristo teles,peius etiam ex iis mutub sibi ipsis commixtis teliqua componit: qui nimirum ab il- ω lotum unius, vel altera, vel ii visum sol et ita. . t ia vitaque,at imminuta ea debilitataque, si gula co sit uere Se singulis oppostionis vitiusque alteram mo do naturam, ut propriam substantiam, reliquorum omnino entium singulis unius primorum corporum naturas at imminutas debilitatasque videte cum posset, sin
gulit primorum corporum omnium , naturas Om
nes simul indidit, summe et se contrarias oppostas que, se quarum ea sit vis atque ingenium, ut sese oppugnate deturbateque cessent nunquam, nunquam scilicet sibi ipsis concordes, nihilque inter se decertantes 'seque oblidentes, cuiusmodi secundic entibus ineste Aristoteli videntur fiat usquam. vetum , quo eIus sententia amplius innotescat, commoditatque excutiatur,
quae mixta Aristoteli dicuntur. α quid sit mixtio, tumia eoium rationes , qui ita i bi ipsis commisceri posseentia negant, de iratum solutiones exponentem Aristotelem audiamus Liceat vero, quae mixtionis rationem, de mixtorum conditiones edocens sparsim , nulloque
ut videtur ordine Aristoteles posuit, colligete , 5 suo quantum per nos fieri potest ) ordine dast ncteque ea
explicate omnia. Niesia ea Aristoteli sunt & dicuntur entia,quae e multis & mutua iis actione passis imminut sque, de in mediam communemque rem actis composita sunt. Itaque
mixtionem terum alteratarum unionem esse en unciat
Huiusmodi mixtionem, dr uiusmodi mixta effectat supposuerit,recte benequesbii pii concors, nequaquam quibusvis ex entibusa Se quouis pacto sibi ipsis coniuniisse est,.α vel nihil vel quiduis pastis immutatisque, mixtionem fieri posse, nee mixta esse quaecunque e multis quidem at nihil vel penitus a propria natura dimotis eoinposita sunt decernit. Si uidem quae vel propria natura immutabilia impatibiliaque sunt, vel qus immutati quidem patique possunt, at immutata passaque nondum sunt,quantianuis minutissimas in partes, & quae sensum lateam omnem , simul contrita .stit consulaque, at ni- Iil tamen a seipsis immutata , sed in propria lingula ser. ilata sint natura ,haec ad sensum sorte, at non vere mixta sed sibi ipsis apposita sunt tantum. Minus etiam, quorum; uaedam, vel quae tota penitus petiere'eniti sq; abolita uni omnia: non enim quae non sunt tibi ipsis mixta ea sunt , sed ex iis ibique sunt mixta ubi quae mutuo a seipss pati immutarique apta sunt,ita a seipss mutuo patiunt ut immutanturque omnia , ut omnia in commune intermedium qu gaturens, de ita id sibii ps smilate, Vt quaevis eiu ars reliquis omnibus Ze enti uniuerso nihil minus quam aquae pars quaeuis reliquis eius partibus re aquae uniuersae eadem sit: de ita immutata cum snt omnia, minimi tamen perierint abolitaque snt edseruemur etiamnum tamen de separati a te liquis queat. itaque se tuentur & non seruentur, Ne unam eandemque in rem acta omnia,& imminuta quidem, at in propria seruata sint natura , de sngula ab aliis separati possint. Quare, num hoc pacto commisceri queant entia ad ' dubitatis Impossibile. itiquit Aristoteles, alteium alteti' eo inmisceri nonnullis videtur: nain quae mixta cam si' alterata non sunt,nihil magis mixta sunt qua prius, μ si smiliter se habent, altero vero corrupto non sunt ita sed hoe quidem est, illud veto non est. At vero
mixtio eorum edi quae similitet se habent, eodem igitur modo, si Se utrisque eongred;entibus eorum quae mis-
centur unumquodque corruptum sit, non enim mixta is sunt,quae omnino non sunt. Iure quidem, ut enim Albstoteli ipsi visum est positimque,e quibus sbi ipsis eoin
mixtis aliud ens, re unum quod sit, idemque uniuersum eo inpositum esse existimandum est, remaneant ea Opotiatri r neque enim,quae alia assumpta natura periere ipsa, ex eis sibi ipsis eo inmixtis constare quid coniiciendum est. At de non remaneant etiam oportet: siquidem,quod ex entibus in propria seruatis natura , vel ii bene immi nuta ea si retusaque constitutum est eris, nequaquam id unum idemque uniuersum si unquam, sed eo tantam modo eaque unum appareat latione, qua quae e multis sibi ipsis appositis eolligatisve constant. Quocirca dubitationem vi soluat Aristoteles, de seruari inmixto ea equibus compositum est, de non seruari se a omnia in mediam quampiam communemque rem, fle summe eam vis nam summeque similatem acta esse, re in huiusmodi acta rem,omnia tamen seruata ,& a seipsis separabilia eL se,ostendat oportet. Perobscura verti res est 3e quae naturae ipsi repti a- te videatur quique apertissime explicanda sit. Qnbacet tὰ s vi oportet) pisi et Aristoteles, non modo quem amemus laudem sisque, sed quem ad mitemur Se venere mut etiam dignus iit: sin minus opposita mereatur. Ipse namque secundorum entium constitutionem, apertissimam scilicet rem nullci suo ut dictum est nullo etia nostro labore nobis manifestate, ge veluti ante Oculos p nete cu pollit, vehementer nos torquens maximisq; inuoluens tenebris,nihil illam, sed Antiquotum fgmenta nobis tradidit.Opeiaepretium est,qus dubitauit,soluentem audire. Ent iiiiii, inquit, haec quidem actu, alia vero is potestate sunt. Contingit itaque qus eo mixta sunt quo- udam modo no esse qudd ex ipsis effectum est,aetu quid E is aliud ab iis, o quibus essectum. est, potentia autem o- ωmnia, quae prius quam eommiscerentur, et ant, de non iade perdita: hoc autem sermo quae fuit prius. Videntur is enim quae eo inmixta sunt, e separatis prius coluisse. Se is posse rursus separari. Neque igitur actu permanent, ve- ωjuti corpus ae album, neque corrupta sunt, neque alte- ω
tum, neque utrumque seruatur enim utriusque potetia. αMagnas me hercule ut ingenue fatetur ipse)actus de potentie distinctioni gratias debet Aristoteles, cuius ope ex anguli iis quibusvis euadere nihil despetat. itaq;ptima eo pora in aliam omnia acta rem & unam eam eandemque omnem, e pentius a singulis diuersam . sngula tamen seruari Ze a seipsis separabilia esse , seruatini mirum sngula 3e nci seruati, re idem facta esse omnia 3e diuersa contraiiaque temanere enuntiare nihil vere tur. At non distines ionibus At inanibus verbi, quae impos ibilia salsaque apparent,sed rebus ipsi, possibilia vetaque esse ostedat, qui rerum naturam explicat,oportet. quae hoc non licet inodo ea ne effati quidem licet. Qiaonia autem sensui exi,ostae res,de quatenus sensiles sunt, tractantur, utique sensui exponendae sunt manifestandiq; omnes,esq; amplius quq sensui te pugnare videtur. At ratio examinetur. Non quidem, qubd secundorumentium partes sngulae in singula prima corpora in uerti possunt, propterea hae omnia illis inesse declaratum A tistoteli est.Ciliti enim quod uis in quodvis agi,& e quouis quiduis seri possit, non magis secundis prima inesse,& e primis inexistentibus constituta secunda esse,quam primis secunda inexistere, Id ex his illa composta esse declaratum Aristoteli si Id itaque amplius homini pis- standum, secundo tum videlicet entium partes singulas in ea prima corpora reliquis plomptius in uerti e quibus constitutae ipsi sint,de sngulas a te liquis separari posse, diuersas omnino inter se esse, ostendendum Aristoteli erat. Hoc nis factum si nequaquam illis prima cot O. ta inesse, nec abolita ea inque aliam acta rem apertum sit unquam. At id s ponat Aristotelea, minimἡ iam e primis corporibus penitus sbi ipsis commixtis,& mu tua actione in aliam , de in eandem omnibus actis reni, secunda entia effecta esse ponat,sed ex appostis illis, rein debuitata quide refractaq;. at in pto p ia tande singulis seruatis natura: no vete scilicet similatia secussi etia