장음표시 사용
241쪽
omnibus antiqui Patribus consentiens, aperte ostendit: inquit enim; Quisquis praui parentis iniquitatem imitatur, etiam ex eius delicto consti ingitur : quisquis autem parentis iniquitatem non imitatur, nequaquam delicto illius grauatur. unde tit, ut iniquus filius iniqui patris non solum sua, quae addidit, sed etiam patris peccata persoluat: cum uitiis patris, quibus iratum Dominum non ignorat, etiam suam adhuc malitiam adiungere non formidat ; &iustum est, ut qui subdistricto iudice uias parentis iniqui non timet imitari, cogatur in uita praesenti, etiam culpas parentis iniqui persoluere. Commemorabit deinde Parochus, quantum Dei iustitiam superet eiusdem bonitas, ac misericordia. irascitur tertiae, quartaeque generationi Deus, misericordiam uero in millia impertit. In eo autem quod dictum est; Eorum, qui oderunt me, peccati magnitudo ostenditur. Quid enim flagitiosius, ac detestabilius, quam sena maipsam bonitatem, summam ueritatem odisseὶ Hoc uero ad omnes peccatores iccirco pertinet, quod quemadmodum, qui habet mandata Dei,&seruat ea, Deum diligit; ita qui legem Domini contemnit, & mandata eius non seruat, Deum odisse merito dicendus est Quod uero extremum est; Et iis, qui diligunt me, seruandae legis modum, ac rationem docet. necesse est enim, eos, qui legem Dei seruant, eadem charitate, atque amore, quo in Deum sunt, ad eius obedientiam adduci: quae deinceps in singulis praeceptis comme
morabuntur. NON Assv MES NOMEN DOMINI DEI Tv I IN VANv M.
Quamquam primo diuinae legis praecepto, quo Deum pie, sim-cteque colere iudemur, hoc, quod secundo loco sequitur, necessario continetur; nam qui sibi honorem tribui uult, idem postulat, se, ut summo uerborum honore prosequamur, prohibetque contraria ; quod & illa Domini apud Malacniam ueroa aperte indicant; Filius honorat patrem, & semus dominum suum: si ergo Pater Uosum, ubi est honor meus ) Deus tame pro rei magnitudine, hanc de
suo ipsius diuino,&sanctitatis plenissino nomine honorando, lege separatim ferre, idque nobis disertis, & perspicuis uerbis praescribere uoluit. quod sane Parocho ipsi argumento in primis esse debet, nequaquam latis sere, si hac de regeneratim loquatur; sed eiusmodi locum hunc esse, in quo ipse diutius comorari, &quaecumque ad hac tractatione pertinent, distincte, dilucide,accurateq. apud fideles e plicare necesse sit. Neq. uero nimia haec diligetis censenda est, csi nodosint, s
242쪽
desint, qui adeo errorii tenebris occaecati sint, ut, quem angeli glorificant, ei maledicere no uereantur. neque enim lege semetiata deterrentur, quo minus Dei maiestate quotidie imminuere, im nio singulis pene horis, ac mometis, impudentissime audeant. mis cnim nouideat,omnia iureiurado affirmari Z omnia imprecationibus, de execrationibus referta esse λ usque adeo ut nemo fere uel uedat aliquid, uel emat, uel negotium aliquod gerat, qui non iurisiurandi religionem interponat, Deique sanistissimum nomen millies, uel in re leuissima, & inani, temere non usurpet Z quo maior Parocho cura α& diligentia adhibenda est, ut saepe fideles admoneat, quam graue hoc scelus sit, de detestabile. Iam uero, in huius praecepti explica- . tione id primum constet, cum eo, quod lex fieri prohibet, earum
etiam rerum praeceptionem colunctam esse, quas praestare homines debent. utrumque autem separatim docendum est. Primum quidem , ut ea, quae tradenda sunt, sicilius exponatur, quid iubeat lex, mox etiam quid uctet . nam quae imperat, illa sunt, nomen Dei esse honorandum, ac per illud sancte iurandum. h. ec rursus, quae prohibet: Nemo diuinum nomen contemnat, nemo illud in uanum assumat, neue per ipsum aut filso, aut frustra, aut temere iuret. In ea itaque parte, qua iubemur diuino nomini honorem tribuere, Parochus fidelibus praecipiat, Dei nomen, ipsius inquam litteras,&syllabas,aut omnino per te nudum uerbum tantummodo attendendu . - non esse: sed in eam cogitationem ueniendum, quid ualeat illa uox, quae omnipotentem, ac scinpiternam maiestatem unius, & trini numinis significat. Ex his autem ficile colligitur,inanem esse nonnullorum Iudaeorum superstitioncm, qui, quod scriberent Dei nomen, pronunciare no auderent, quasi in quattuor illis litteris, non in re, diuina uis esset. Sed quamuis singulari numero prolatum sit; Non assumes nomen Dei; id no de ullo aliquo nomine, sed de omnibus, quae Deo tribui solent, intelligendum est. multa enim Deo imposta sunt nomina, ut domini, omnipotentis, domini exercituum, regis regum, tartis, & alia id genus, quae in scripturis leguntur, quae
parem, Candemq. uenerationem habent omnia. Deinde docenda est, quo modo diuino nomini debitus honor adhibeatur: neque enim Christiano populo, cuius ore Dei laudes assidue celebrandae sunt, rem utilissiluam, S pernecessariam ad salutem, ignorare sis est. Quamuis autem multiplex sit ratio laudandi diuini nominis, ta- Dor 'ibus
men in iis,de quibus deinceps hic dicetur, uis,& podiis omnium ui z
detur esse. Primum igitur laudatur Deus,cum in omnium cospectu
243쪽
Deum, ac dominum nostrum s denter confitemur, Christumque tautis nostrae auctorem quemadmodu agnoscimus, ita etiam praedicamus. Ilcmque cum uerbo Des, quo uoluntas cius enunciatur, sancte, & diligenter operam damus; in eius meditatione assidue ueri . - mur; studiose illud addiscimus, aut lcgendo, aut audiendo, pcrinde ut cuiusque personae & muneri aptum, d consentaneum est . , Deinde diuinum nomen ueneramur, & colimus, cum ossicii, & r ligionis causa diuinas laudes celebramus, ac de omnibus rebus tum prosperis, tum aduersis illi singillares gratias agimus: inquit enim P . io 1. Propheta: Benedic anima mea Domino, α noli obliuisci omnes re
tributiones eius. Extantque pluri ini David psalmi, quibus egregia quadamcrga Deum pietate illius diuinas laudes suavissum decalati Extat admirabile illud patientiae exemplum Iob; qui cum in mari.
mas illas, horribilesque calamitates incidisset, Deum tamen excelso, ex in uicto animo laudare numquam intermisit. Nos itaque cumani nil. corporisque doloribus cruciamur, cum miseriis, Saerum nis torquemur, stitim ad Deum laudandum omne Badium, Mani tibi. mi nostri uiro conuertamus, illud Iob dicentes ; Sit nomen Domi ni benedictum. Neque uero minus Dei nomen honoratur, si fiden. ter opem cius imploram iis, quo scilicet aut nos ab illis liberet, aut ad eadem sertiter perferenda contantia ui, & iobur largiatur. hoc enim fieri uult Dominus: Inuoca, inquit, me in die tribulationis, de eruam te, de hohorificabis me. cuius implorationis culti inultis aliis in locis, tum praecipue in psalmistac. 43. Sit 8. illustria reperiuntur empla. Praeterea, Dei nomen honore prosequimur, cum fidei a ciendae causa testamur Deum: i qui modus a superioribus ualde dis
fert. Nam quaesii pratenumerauimus, it uapte natura bona sunt,
atque cxpetenda, ut nihil beatius, nihilhomini optabilius possit es se, quam si in illis sedulo exequendis scipium dies, noctesque exem
M. 33. ceat. Benedicam, inquit David, Dominum in omni tempore: sein per laus eius in ore meo. At, iusiuranduin licet bonum sit, eius tamen frequens usus minimo est laudabilis. Huius auton discriminis ratio in eo posita est, quod iusiurandum ea tantum de causa institutum cst, ut csset tamquam remedium quoddam hullonae imbecilli- tatis, dc ad probadum, quod dicimus, necessarium instrumentum. Vt cnim corpori medicamenta adhibere no expedit, nisi necesse sit; 'corundem uero frequentatio perniciosa omnino est: ita etiam, nisi cum grauis de iusta causa subest, iureiurando uti non est salutare:
quod si saepius adhibeatur, tantum abest, ut prosit, ut magnum
244쪽
detrimetum asserat: Quamobreni praeclare docet S.Ch sostomus, Drans . non nascente, sed iam adulto mundo, cum mala longe lateque propagata iam uersum terrarum orbem occupassent, nihilque suo loco& ordine colitteret, sed perturbata & permixta omnia, sursum, deorsum, magna rerum confusione ferrentur,&, quod malorum omnium grauissim in est, mortales fere omnes in Ioedam idolorum seruitutem seipsos abiecissent; tum denique longo sane interuallo ius iurandum in hominum consuetudinem irreptisse. nam cum in tanta hominum persidia, & iniquitate nemo iacile ad credendum adduceretur, Deum testem inuocabant.
Verum cum in hac praecepti parte praecipua sit illa ratio docendi Iusta Rafideles, quo modo iusiurandum pie, sancteque adhibere debeant; primum dicedum est, ivsthis nihil aliud esse, nisi Deum testari, qua- ρια .cumque id uerborum serina, &conceptione fiat. nam &, Testis est mihi Deus, &, Per Deum, idem sint. Est etiam illud iusiurandum,
cum ad iaciendam fidem per res creatas iuramus, ut, per sacra Dei Euangelia, per Crucem, per svictorum reliquias, & nomen , ct ce- tera id genus. neque enim haec ipsa per se iureiurando auctoritatem, aut robur aliquo salserunt, sed Deus ipse hocptar stat, cuius diuinae maiestatis splendor illis in rebus elucescit. ex quo sequitur, ut per euangelium iurantes, per Deum ipsum iurent, cuius ueritas euangelio continetur, & declaratui . similiter & per sanistos, qui templa Dei sint, quique euangelicae ueritati crediderunt, eamque omni obseruantia coluerunt, &pcrgentes, &nationes latillime disseminarunt. Eadem ratio est illius iurisiurandi, quod per execrationem profertur: quale est illud sancti Pauli; Ego testem Deum inuoco in a. ad conianimam meam. ctenim hoc pacto aliquis Dei iudicio isquam mendaci j ultori stibiicitur. Neque propterea negamus nonnullas ex linsce sermulis ita accipi posse, quasi iurisiurandi uim no habeant: sed
tamen utile est, quae de iureiurando dicta sunt, in his etiam seruare, atque ad eandem prorsus normam & rmulam dirigere. Duo autem sunt iura ligenera, primum quidem, quod assertorium appellatur, nimirum cum aliquid de re praesenti, aut praeterita religiose ais a- mus , ut Apostolus in epistola ad Galatas; Ecce coram Deo, quia no i. mentior. Alterum uero promissocium dicitur, ad quod etiam coniminationes referuntur, futurum tempus spcctans, cum aliquid ita
sere pro certo pollicemur, & confirmamus: cuiusmodi est illud Dauidis, qui Bersabeae coniugi iurans per dominum Deum suum, promisit Salomonem, eius filium, regni heredem sere, atque in ipsus
245쪽
locum successurum. Verumenimuero licet ad iusiuradum satis sit, Deum testem adhibere:tamen, ut rectum, sanctumqtie sit, multo plura requiruntur, quae sunt diligenter explicada. ea uero breuiter, s. siem. teste D. Hieronymo, Hieremias enumerat, dum inquit: Iurabis, ui-Hicum Α, uit Dominus inueritate, &in iudicio, α in iustitia. Quibus sine uerbis illa breuiter summatimque complexus est, quibus omnis iurisiurandi persectio continetur, ueritatem, inquam, iudicium, Miustitiam. Primum itaque in iureiurando locum ueritas habet, nimirum ut, quod asseritur, &ipsum uerum sit, qui iurat, id ita eL se arbitretur, non quidem temere, aut leui coniectura adductiis,sed certissimis argumentis. Alterum uero iurisiurandi genus, quo ali-
uid promittimus, eodem plane modo ueritate requirit. nam quii quid pollicetur, ita animatus esse debet, ut, cum tempus aduenerit, id re ipsa praestet, & promissum exolvat. neque enim uir probus L ,d umquam leticturum recipiet, quod sancti stimis Dei praeceptis, dc uoluntati aduersari putet, sed, quidquid promittere, & iurare licuerit, id semel promissum numquam mutabit ; nisi sertaile, commutata rerum codicione, tale esse inceperit; ut lai , si fidem seruare& promissis stare uelit, Dei odium & os sensione subiret. Veritatem autem iureiurando necessariam esse, Dauid quoque indicat illis ueris .i . bis: Qui iurat proximo suo,&non decipit. Sequitur secundo loco iudicium: neque enim iusiurandum temere, &inconsiderate, sed consulto,&cogitato adhiberi debet. Itaque iuraturus, primum quia
i dem consideret, utrum necessitate cogatur, nec ne; remque totam
accurate expendat, an eiusmodi sit, ut iureiurando indigere uide tur. Tempus praeterea spectet, locu attendat, aliaque permulta, quae rebus adiuncta sunt, circumspiciat: non odio, non amore, aut an ν . mi perturbatione aliqua impellatur, sed ipsius rei ut,&necessitate. Etenim, nisi haec conlideratio, & diliges animaduersio antecesserit, sane iusiurandum praeceps, & temerarium erit: cuiusmodi est illoruirrelisiosa eslirmatio, qui in re leuisti ina, & inani, nulla ratione, aut consilio, sed praua quada consuetudine iurant. id uero passim qu tidie a uenditoribus, & emptoribus seri videmus . nam illi, ut quas lurimo uedant: hi rursus, ut quamminimo emant, res uenales uelaudare, uel uituperare iureiurando non dubitant. Cum itaque iu- dicio, & prudentia opus sit; pueri uero ita acute perspicere, ac distinguere nondum per aetatem possint: iccirco constitutum est a S.Comnelio Pontine a pueris ante pubertatem, hoccst, ante. xvii. annu ius
iurandum exigatur. Reliqua est iustitia, quae maxime in promissis requiritur
246쪽
requiritur. quare si quis iniustum aliquid &inhonestum promittit,& iurando peccat, & promissis ficiendis scelus scelere cumulat. extat huius rei in euangelio exemplum Herodis regis; qui temerario iureiurando obstrictus, puellae saltatrici caput Ioannis Baptistae , t ruam saltationis praemium, dedit. tale enim suit Iudaeoru iusiuranum, qui se ipsos, ut est in Achis apostolorum, ea condicione d uouerunt, nihil gustaturos, donec Paulum occidissent. His ita e plicatis, nulla plane dubitatio relinquitur, quin illi tuto iurare luceat, qui haec omnia seruauerit, quique hisce condicionibus, tamquam praesidiis quibusdam, iusiurandum munierit. sed & multis argumentis id probi e facile est. nam lex Domini, quae immaculata est, & sancta, hoc praecepit. Dominum, inquit, Deum tuum timebis, & illi soli seruies: ac per nomen illius iurabis:&a Davide scriptum est; Laudabuntur omnes, qui iurant in eo. praeterea sacrae litterae indicat, ipsa Ecclesiae lumina, sanctissimos apostolos, iureiurando nonnumquam usos esse: idque ex Apostoli epistolis apparet. adde , quod & angeli ipsi interdum iurant. nam a sancto Ioanne citat gelista in Apocalis si scriptum est, angelum iurasse per uiuentem in saecula. quin etiam & Deus ipse iurat, angelorum dominus: & in ueteri testimento multis in locis Deus promissiones suas iureiurando confirmat, ut Abrahae, & Dauidi, qui illud de Dei iureiurando prodidit ; Iurauit, inquit, Dominus, & non paenitebit eum: tu es sacer. dos in aeternum secudum ordinem Melcnisedech. Neque uero obscura est ratio ad explicandum, cur iusiuradum laudabile sit, si quis
attentius totam rem consideret, &ipsius ortum, finemque intue tur. Etenim iusiurandum a fide originem ducit, qua homines a dunt Deum totius ueritatis esse auctorem, qui nec decipi umquam possit, nec alios decipere: cuius oculis nuda sint omnia, & aperta,
qui denique uniuerus rebus Eumanis admirabili prouidentia consulit, mundumque administrat. Hac igitur fide homines imbuti, Deum ueritatis testem adhibent, cui fidem non habere, impium,ac neiarium erit. Quod uero ad finem attinet, eo tendit iusiurandum, atque id omnino spectat, ut hominis iustitiam, de innocetiam pro . bet, finemque litio us, & controuersiis imponat. quod etiam Apostolus in epistola adHebraeos docet. neque huic sententiae uerba illa Saluatoris nostri apud sanctum Matthaeum repugnant: Audistis, quia dictum est antiquis; Non periurabis: redaes autem Domino
iuramenta tua. Ego autem dico uobis, non iurare omnino, neque
per cadum, quia thronus Dei est; neque per teream, quia scabellum pedum
247쪽
' pedum eius; neque per Hierosolymam, quia ciuitas est magni regis;
neque per caput tuum iuraueris: quia non potes unum capillum album sicere, aut nigrum . sit autem sermo uester, est, est: non, non: quod autem his abundantius est, a malo est. His enim uerbis iusiurandum generatim, uniuerseque damnari, non est dicendum, cum iam supra uiderimus dominum ipsum, apostolosque s equenterii rasse; sed peruersum Iudaeorum iudicium redarguere Dominus u Iuit, quo sibi in animum induxerant, nihil in iureiurando cauendum esse, praeter mendacium. itaque de rebus leuissimis, & nullius momenti,&ipsi iurabant saepissime,&ab aliis iusiurandum exigebant. Hunc morem Saluator reprehendit, atque improbat, doceti omnino a iureiurando abstinendum esse, nisi id flagitet necessitas. nam propter humanam imbecillitatem iusiuradum institutu inest, α re uera a malo prouenit: quandoquidem aut iurantis inconstantiam indicat, aut illius, cuius causa iuramus, contumaciam ; qui, ut credat, aliter adduci non potest. Sed tamen iurandi necessitas excu--h.f. sationem habet. Et quidem, dum inquit Saluator: Sit sermo uester, est, est: non , non: hac loquendi formula satis declarat, se iurandi consuetudinem in colloquiis familiarium, & leuium rerum prohibere . quamobrem illud praecipue a Domino admonemur, ne faciles nimium & propensi ad iurandum simus. idque sedulo docenduerit, & fidelium auribus inculcadum: infinita enim sere mala ex nimia iurandi consuetudine emanare, & sacrarum litterarum auctoriatate, &sanctissimorum Patrum testimoniis comprobatur. In Eces noli., 3. siastico scriptum est: Iurationi no assuescatos tuum: multi enim casus in illa. Item 'i Vir multum iurans, implebitur iniquitate, α non
discedet a domo illius plaga. Plura hac de re legi possunt apud sat
s. eust. Ctos Basilium & Augustinum in libris contra mendacium. Et hactenus de iussis, nunc de uetitis dicatur. Uetamur diuinum nomen in uanum assumere: apparet enim,
Π eum graui peccato se obstringere, qui non consilio, sed temerit te ad iurandum sertur. Grauissimum autem delictum hoc esse, illa
etiam uerba declarant; Non assumes nome Dei tui in uania m. quasi rationem inerret, cur hoc secinus scelestum adeo, ac nefarium tit, nimirum propterea quod eius maiestas minuitur, quem nos Deum de . dominum nostrum esse profitemur. Hoc igitur praecepto prohibetur, ne homines salsum iurent. nam qui a tanto scelere non refugit,
ut Deum ficto testetur, hic insignem Deo iniuriam facit, quippe qui aut illi inscitiae nota inurit, dum ipsum alicuius rei ueritatem latere
248쪽
arbitratur, aut certe improbitatis, & praui assectiis, qui mendacium testimonio uelit cofirmare. Iurat aute Sso non is solum, qui, quod filia in scit, uerum esse iurando affirmat: sed ille etiam, qui iureiurando id asserit, quod cum uerum sit, tamen ipse fessum putat. nam aeum mendacium ea re mendacium sit, quod contra mentem,&animi sententiam prosertur; perspicuum est, huc plane mentiri & periurum esse. Simili quoque ratione peierat, qui id iurat, quod ueruexistimat, & tamen re uera falsum est 1, nisi, quantum potuit, curam, di diligentiam adhibuerit, ut totam rem compertam, atque exploratam haberet . quamuis enim ipsius oratio menti cosentiat, tamen
huius praecepti reus est. Eiusdem uero peccati reus cesendus est, qui se aliquid iureiurando ficturum promittit, cum tamen aut promis sum implere in animo non fuerit, aut, si fuit, quod promisit, re ipsa non praestat: quod etiam ad eos pertinet, qui cum se uoti sponsione Deo obligarunt, non praestant. Praeterea in hoc praeceptu peccatur, si desit iustitia, quae ex tribus iurisiurandi comitibus una est. Itaque si quis iuret se peccatum aliquod mortiserum commissurum, exempli causa, caedem hominis, huius praecepti reus est, licet ille serio, atque ex animo dicat, &iusiurandum ueritatem habeat, quam priamo loco requiri declarauimus. His adiungi debent illa iurandis nera, quae a contemptu quodam proficiscuntur, cum quis iurat se non obtemperaturum euangelicis consilijs: cuiusmodi latit, quae ad caelibatum ,& paupertatem hortantur. quamuis enim nemo ea necessario seqiii debeat: si quis tamen iuret, nolle se illis parere comsiliis, is eo iureiurando diuina consilia contemnit, & uiolat. Praet rea, hanc legem is uiolat, &iudicio peccat, qui, quod uerum est, iurat, idque ita se habere existimat, leuibus quibusdam coniecturis adductus, & longe petitis. nam etsi huiusmodi iusiurandum ueritas comitatur, subest tamen aliquo modo falsum: nam qui sic negligenter iurat, in magno peierandi periculo uersatur.Falso praeterea iurat ui per selsos deos iurat: quid enim est a ueritate alienius, qua memaces & fictilios deos, tamquam uerum Deum, testari y Verum qu niam seriptura, cum periurium interdixit, inquit: Nec pollues nomen Dei tui: neglectio prohibetur, quae fugienda est in reliquis, quibus ex huius praecepti auctoritate honor debetur: quale est uerbum Dei, cuius maiestatem non Elum pij, sed interdum etiam impii reuerentur, ut in Iudicum historia de Eglon Moabitarum Rege memoriae traditum est. Dei autem uerbum summa iniuria asscit,
249쪽
quicumque sacram scripturam a recta, & germana eius sententia ad impiorum dogmata ,& haereses sectit. cuius sceleris admonet nos Princeps apostolorum uerbis illis: Sut quaedam dissicilia intellectu. quae indocti,&instabiles deprauant, sicut S ceteras scripturas, ad uiam ipsorum perditionem. Praeterea foedis, & inhonestis maculis
sacra scriptura contaminatur, cum cius uerba, & sentctias, quae omni ueneratione colenda sunt, ad profana quaeque nefarii homines torquent, ad scurrilia scilicet, fibulosa, uana, assentationes, detractiones, sortes, libellos seniosos,&sii qua sunt alia id senus: in quod peccatum sacra Tridentina Synodus animaduerti iubet. deinde ut ij Deum honorant, qui eius opem atque auxiliu in suis calamitatibus implorant: ita debitum Deo honorem is negat, qui illius subsidium
non inuocat: quos redarguit David, cum inquit: Deum non inuocauerunt; illic trepidaverunt timore, ubi non erat timor. At uero
longe inagis detestabili scelere se ipsos adstringunt, qui sacrosanctii
Dei nomen, ab omnibus creaturis benedicendum, &summis laudibus extollendum, aut etiam sanctorum nomen cum Deo regnantium impuro, & contaminato ore blasphemare, atque execrari audent. quod quidem peccatum usqueadeo atrox, atque immane est, ut interdum sacrae litterae, si de blasphemia sermo incidat, benedi- stionis nomine utantur. Quoniam uero poenae,&supplicii terror Ieccandi licentiam uehementer coὀrcere solet; iccirco Parochus, ut ominum animos magis permoveat, atque ad hoc praeceptum semuandum ficilius impellat, alteram illius partem, & quasi appendice diligenter explicabit. nec enim habebit insontem Dominus eum,
ut assumpserit nomen domini Dei sui frustra. Ac primum quidem
oceat, summa ratione sietum esse, ut huic praecepto minae adiungerentur: quo quidem & peccati grauitas, & in nos Dei benignitas agnoscitur: qui cum hominum perditione no delectetur, ne ipsius iram, & offensione subeamus, hisce salutaribus minis nos deterret. nimirum ut illum beneuolum potius, quam iratum experiamur. Urgeat hunc locum Pastor, instetque summo studio, ut populus sceleris grauitatem agnoscat,&illud detestetur uehementius,& in eo euitando maiorem diligentiam,& cautione adhibeat.Ostedat praeterea, quanta sit hominum procliuitas ad hoc peccatum committendum; ut non satis fiterit legem serre, nisi etiam minae adderentur. Incrediabile enim est, quantum haec cogitatio utilitatis habeat. nam ut nihil aeque nocet, atque incauta quaedam animi securitas: ita propriae imbeci L
250쪽
imbecillitatis cognitio plurimu prodest. Tum illud etiam declare
nullum a Deo certum supplicium constitutum fuisse, sed tantum uniuerseminari, quicumque se hoc scelere adstrinxerit, non impu- ne laturum . quapropter diuersa supplicia, quibus quotidie affligimur, huius peccati admonere nos debenti hi hc enim sicile licet coriij cere, homines ea re in maximas calamitates incidere, quod huic praecepto: non obtemperent quibus sibi propositis, cautiores eos in posterum sere uerisimile est. Fideles itaque, sancto timore perterriti, omni studio peccatum hoc segiant. nam si omnis uerbi olim Marab.iν. si in extremo iudicio reddenda ratio est: quid de grauissimis steteribus dicendum, quae magnam diuini nominis despicientiam praeseserunt
Hoc legis praecepto externus ille cultus, qui Deo a nubis debetur, recte, atque ordine praescribitur: est enim hic ueluti quidam prioris praecepti fruinus: quoniam quem intimis sensibus pie colimus, fide, respe adducti, quam in eo positam habemus, non posissimus eum non externo cultu uenerari, eidemque gratias agere.
Et quoniam haec ab ijs, qui humanarum rerum occupationibus deritinentur, non ficile praestari possunt; certum tempus statutum est, quo ea commode effici queant. Itaque cum hoc praeceptum eius. modi sit, ut fructum, utilitatemque admirabilem afferat; maxime interest, Parochi summam in eo explicando diligentiam adhiberi . ad eius autem inflammandum studium magnam uim habee primum illud praecepti uerbum , Memento . nam quemadmodum fideles tale praeceptum meminisse debent: sic Pastoris est, in eorum memoriam illud & monendo , & docendo saepe redigere . Qi tum uero fidelium reserat, hoc praeceptum colere, Y.1 exeia