장음표시 사용
61쪽
proprium nomen tributum non esse . nam secunda persona ideo proprium nomen habet, & filius dicitur, quia eius aeternus a patre ortus proprie generatio uocatur, ut in superioribus articulis explicatum eis . Vt igitur ortus ille, generationis nomine significatur: ita personam, quae emanat, proprie filium appellamus, &, a qua cina-nat , patrem. Nunc cum tertiae personae productioni proprium nomen impositum non sit, sed spiratio, &processio appelletur; sequitur, ut etiam persona, quae producitur, suo nomine careat. Nullum- autem proprium nomen eius emanatio habet: propterea quod nomina, quae Deo tribuuntur,a rebus creatis mutuari cogimur: in quibus quoniam nullam aliam naturae, Δ cssentiae communicandae rationem, quam generandi uirtute ago oscimus, ob eam causam sit, ut rationem, qua seipsum totum Deus uiamoris communicat, proprio uocabulo exprimere non possimus. Quare c5muni spinovssANCTI nomine tertia persona appellata est. quod quidem illi maxime conuenire ex eo intelligimus, quia spirialem uitam in nos insundit, ac sine eius sanctissimi numinis Matu nihil aeterna uita dignum incere possumus. misi so- Verum, explicata uocabuli significatione, docendus in primiserit populus, spiritum sanctum aeque ac patrem destium Deum eia Filis is omm se, eidem aequalem,aeque Omnipotentem, aeternum, & infinitae perbus -- sectionis, summum bonum, ac tapientissimum,eiusdemque cum patre,& filio naturae. Quod quidem illius uocis, Ira, cum dicimus,
Credo in spiritum sanctum, proprietas satis indicat, quae, ad exprimendam fi)ei nos vim, singulis Trinitatis persenis apposita cit.
Atque id etiam aperta sacrarum litterarum testimonia confirmant. .s, nam cum sanctus Petrus in Actis apostoloruni dixisset: Anania cur tentauit Sathanas cor tuum, mcntiri te spiritui sancto; mox inquit: Non es mentitus hominibus, sed Deo: quem prius spiritum sanctii appellauerat, eundem statim Deum uocat. Apostolus etiam ad Corinthios, quem Deum dixerat, spiritum sanctum esse interpretiatur. 1M conia Diuisiones, inquit, operationum sunt, idem uero Deus, qui opera tur omnia in omnibus . deinde subiungit: Haec autem omnia op
ratur unus, atque idem spiritus, diuidens singulis prout uult. Praeterea in Actis apostolorum, quod uni Deo prophetiae tribuunt, ille spi . o. ritui sancto adscribit. dixerat enim Esaias: Audiui uocem Domini dicentis, Quem mittam Z & dixit mihi: Vade, & dices populo huic Excaeca cor populi huius, &aures eius aggratia, & oculos eius clatrade: ne serte uiarat oculis suis, deautibus illis audiat. Quae uerbaca
62쪽
Apostolus citaret: Bene, inquit , spiritus sanctus locutus est per Esaiam propheta. Deinde uero cum scriptura spiritus sancti personam cum patre α filio coniungit, ut cum patris x Mij,&lpiritus sancti nomen in baptismo adhiberi praecipit, nullus nobis de huius mysterii ueritate dubitandi locus relinquitur . nam si pater Deus est, & s-lius Deus; omnino fateri cogimur, etiam spiritum sanctum, qui cueis pari honoris gradu coniungitur, Deum esse. Accedit aute, quod is, qui in nomine cuiusuis rei creatae baptiZatur, nullum ex eo fructum consequi potest. Numquid in nomine Pauli, inquit, baptizati estis 3 ut ostenderet hoc eis nihil ad comparandam falutcm profuturum estic. Cum igitur baptizemur in nomine spiritus sancti, eum esse Deum fiteri oportet. Sed hunc eundem trium personarum ordinem, quo spiritus sancti diuinitas comprobatur, licet animaduertere tum in epi tota Ioannis: Tres sunt qui testimonium dant inciaelo, pater, uerbum, d spiritus sanctus, & hi tres unum sunt: tum cxpraeclaro illo sane Trinitatis elogio, quo diuinae laudes Sc psalmi concluduntur, Gloria patri, & io,&spiritui sancto. Postremo, quod ad eam ueritatem confirmandam maxime pertinet, quaecumque Dei propria esse credimus, ea spiritui sancto conuenire sacrae litterae testantur. Quare illi templorum honorem tribuunt, ut cum Apostolus ait: An nescitis, quoniam membra uestra templum sunt
spiritus sancti Z Item sanctificationem, & uiuificationem; oc scrutari profunda Dei ;& per prophetas loqui ,& ubique esse: qu. e omnia diuino tantum numini tribuenda sunt. Sed illud praeterea fidelibus accurate explanandum est, spiritum sanctum ita Deum esse, ut eum tertia personam in diuina natura a patre, o filio distinctam,& uoluntate productam confiteri oporteat. nam, ut alia scripturarum testimonia omittantur, baptismi serma, qua saluator noster docuit, apertissime ostendit, spiritum sanctum tertiam esse personam, quae in diuina natura per se constet, dc ab aliis distincta sit. Quod etiam Apostoli uerba declarant, cum inquit: Gratia domini nostri Iesu Christi,& charitas Dei,de communicatio sancti spiritus sit cum omnibus uobis, Amen Idem uero multo apertiuscemonstrant, quae Patres in Constantinopolitano primo Concilio hoc loco ad cositandam impiam Macedoni j amentiam addiderunt,& inspiRI Tu MI ANC TvM DOMINvM &uiuificanta, qui ex patre, filioque procedit: qui cum patre, ἰκ filio simul adoratur, S: conglorificatur, qui locutus est per prophetas. Quod igitur spiritum fanctum Dominum confitentur, in eo declarant, quantum angelis antecellat i qui tamen nobilissimi
63쪽
De admirodis Spiritus sancti effectibus et donis.
spiritus a Deo conditi sunt. illos cnim omnes sanctus Paulus test tint esse administratorios spiritus, in ministeriu mistas, propter eos, qui hereditatem capiunt tautis. V IvIFICANTEM uero appellant, quod anima cum Deo coniuncta magis uiuit, quam corpus animae coniunctione alitur, ac sustinetur. Qi oniam uero spiritui sancto sacrae litterae hanc animae cum Deo coniunctione tribuunt, rectissime uiuificantem spiritum sanctum uocari perspicuum est. Iam uero
quod sequitur, Qui ex patre, filioque procedit, docendi sunt fideles spiritum sanctum a patre, & filio, siquam ab uno principio aeterna processione procedere. id enim ecclesiastica regula, a qua Christiano non licet aberrare, crede dum nobis proponit, & diuinarum litterarum & conciliorum auctoritate confirmatur . nam Christus
dominus, cum de spiritu sancto loqueretur, dixit: Ille me clari sic bit, quia de meo accipiet. Hoc idem ex eo colligitur, quod in scrupturis sacris spiritus sanctus nonnumquam spiritus Christi, interdit spiritus patris appellatur: modo a patro, modo a filio mitti dicitur, ut aeque a patre, & filio procedere non obscure significetur. Qui spiritum Christi non habet, inquit sanctus Paulus, hic non est eius. 5cidem spiritum Christi uocat cum ad Galatas inquit: Misit Deus spl- ritum filii sui in corda uestra,clamantem Abba pater. Apud sanctum Matthaeum spiritus patris appellatur: Non uos estis qui loquimini, sed spiritus patris uestri. & Dominus in cena inquit: Paracletus, quem ego mittam uobis spiritum ueritatis, qui a patre procedit, illo testi inonium perhibebit de me. tum alibi eundem spiritum sanctita patre mittendum affirmat his uerbis: Quem mittet pater in nomine meo. ex quibus uerbis cum processionem spiritus sancti intellia gamus, perspicuum est, eundem ab utroque procedere. Haec sunt, quae de spiritus sancti persona tradenda crunt. Docere praeterea oportebit, quosdam esse spiritus fincti admira biles essectus,&lissima qiuaedam munera, quae ab ipso, tamquaa perenni bonitatis sente,oriri, δί manare dicuntur. Quamuis enim sanctis limae Trinitatis opera, quae extrinsecus fiunt, tribus perfiditis communia sint: ex iis tamen multa spiritui sancto propria tribuumtur, ut intelligamus illa in nos a Dei immensa charitate proscisci. nam cum spiritus sanctus a diuina uoluntate, ueluti amore inflam mala, procedat, perspici potest, eos effectus, qui proprie ad spiritu
sanctum reseruntur, a summo erga nos Dei amore oriri. QNare ex eo consequitur, ut spiritus sanctus no NuM appelletur . nam doni
uocabulo significatur id, quod benigne,& gratuito, nulla spe remunerationis
64쪽
nerationis proposita, donatur. Ac proinde quaecumque bona,& beneficia a Deo in nos collata sunt, quid aute habemus, quod a Deo, 1M ciri ut inquit Apostolus, non acceperimus Zὶ ca nobis spiritus sancti c6cessu, & munere data esse, pio, & grato animo agnoscere debemus. Eius autem plures esseditis sunt. nam ut mundi creationem, creatorumque rerum propagationcm, & gubernationem omittamus, de . quibus in primo articulo commemorauimus; uiuificationem spiritui sancto proprie tribui, paulo ante demonstratum est,& Ezechielis testimonio confirmatur: Dabo, inquit, uobis spiritum,&uiuetis. Praecipuos tamen,& maxime proprios spiritus sancti effectus Propheta enumerat: Spiritum sapientiae, S intelleistus, spiritum consi- Ε .
ii, & fortitudinis, spiritum scientiae, α pietatis, & ipiritum timoris Domini: quae dona spiritus sancti uocantur: interdum autem spiritus sancti nomen eis tribuitur. Quare sapienter D. Augustinus mo- , net, Animaduertendum esse, cum in sacris litteriis huius uocis spi- mu. R. ITVs s ANCTI mentio fit, ut diudicare possimus, tertiamne Trinitatis personam, an eius effectus,atque operationes significed nam haec duo eodem interuallo distinguenda sunt, quo etiam creatorem a rebus cicacis differre credimus. Atque haec eo dilagentius explican . . .
da sunt, quod ex hisce spiritus sancti donis,Christianae uitae praecepta haurimus, sentireque possumus, an spiritus sanctus in nobis sit. V rum , prae ceteris eius amplis sinis muneribus, gratia illa praedicanda est, quae nos iustos sicit, signatque spiritu promissionis sancto, qui MDkia est pignus hereditatis nostrae. haec enim mentem nostram arctissimo amoris uinculo Deo iungit: ex quo fit, ut sunt mo pietatis studio a censi, nouam uitam instituamus,ac naturae diuinae participes effecti, fili j Dei nominemur, & uere simus.
CREDO fANCTAM ECCLEs IAM CATHOLICAM. Quanta di
ligentia curare Pastores debeant, ut huius noni articuli ueritatem fidelibus explicent, si duo potissimum considerantur, ficile cognosci poterit. Primum enim, teste sancto Augustino, prophetae planius, & s. Au mapertius de Ecclesia, quam de Christo, locuti sunt, cum in eo multo ης. plures errare, ac decipi posse, quam incarnationis sacramento, praeuideret. Neque enim defiituri erant impii, qui ad simiae imitatione, quae se hominem esse fingit, solos se calliolicos esse profiterentur, &Catholicam Ecclesiam apud se tantum, non minus nefarie, quam superbe affirmarent. Deinde, si quis hanc ueritatem firmo animo conceptam habuerit, ficile horrendum haeresis periculum effugiet.Non ςnim, ut quisque primum in fide peccarit, haereticus dicendus est,
65쪽
1 ed qui, Ecclesiae auctoritate neglecta, impias opiniones pertinaci animo tuetur. Cum igitur fieri non possit, ut aliquis se haeresis peste commaculet, si ijs fidem adhibeat, quae in hoc articulo crededa proponantur; curcnt omni studio Pastores, ut fideles, cognito hoc mysterio, contra aduersari j artes muniti, in fidei ueritate perscuerent. Pendet autem hic articulus a superiori: quia cum iam demonstratu sit, spiritum chum omnis sanctitatis fontem ,&largitorem esse, nunc ab eodem Ecclesiain sanctitate donatam confitemur. Ac quoniam Ecclesiae uocem Latini a Graecis mutuati , post diuulia gatum euangelium ad res sacras uastulcrunt; quam uim habeat hoc uocabulum, aperiendum est. Signiscat autem Ecclasacuocatione; verum scriptores postea usurparunt pro Concilio, & concione. Neque uero refert , utrum populus ille ueri Dei, an Osae religionis cultor extiterit. in actis enim de Ephesino populo scriptu est; cum scri-i ρ. ba turbas sedasset, dixisse: Si quid autem alterius rei quan itis,in legitima Ecclesia poterit absolui. Legitimam uocat Ecclesiam populum Ephesinum, Dianae cultui addictum. Neque solum gentes, quae Deum non nouerunt, sed etiam malorum, & impiorum hominum concilia interdum Ecclesia nominantur. Odiui, inquit Propheta, Ecclesiam malignantium, & cum impiis non sedebo. Communi uero deinde sacrarum scripturarum consuetudine haec vox ad renas' Christianam , fideliumque tantum congregationes significandam usurpata est; qui scilicet ad lucem ueritatis,&Dei notitiam per fide uocati sunt, ut, reiectis ignorantiae,& errorum tenebris, Deum veru,&uiuum pie,&sancte colant, illique ex toto corde inserviant. a que ut unico uerbo haec res tota absoluatur, Ecclesia, ut ait sanctus Augustinus, est populus fidelis per uniuersum orbe dispersiis. Noe uero leuia mysteria in hoc uocabulo continentur. etenim in euocatione, quam Ecclesia significat, statim diuinae gr. aliae benignitas , ω splendor elucet, intelligimusque Ecclesiam ab alijs rebus publicis
maxime disserre . illae enim humana ratione, & prudentia nituntur: haec autem Dei sapientia, & consilio constituta est. uocauit enim nos intimo quidem spiritus sancti Matu,'qui corda hominum ape rit, extrinsecus aute pastorum & pratiscatorum opera, ac ministerio Praeterea,ex hac uocatione quis nobis finis propositus esse debeat, nimirum aeternarum rerum cognitio,& possessio, is optime perspiciet,
qui animaduerterit, cur olim fidelis populus stib lege positus, syn goga, idest congregatio diceretur . nam, ut docet sanctus Augusti', nus, hoc ei nomen impositum est, quia pecudum more, quibus magis
66쪽
magis congregari conuenit, terrena, & caduca tantum bona spectaret. Quare merito Christianus populus, non synago , sed Ecclesia
dicitur: quia,terrenis, & mortesibus rebus contemptis, caelestes, &aeternas tantummodo consectatur. Multa praeterea nomina, quae
plena sunt mysterijs, ad Christianam remp. significandam trad sunt. nam & domus, &aedificium Dci ab Apostolo uocatur. Si tardavero, inquit ad Timotheum, ut scias quo modo oporteat te i ,. in domo Dei conuersari, quae est Ecclesia Dei uiui, columna, &finmamentum ueritatis. Domus autem Ecclesia idcirco appcllatur, quia sit ueluti una familia, quam unus patersemilias moderatur,&in qua est bonorum omnium spiritualium communio. Dicitur etiagrex ovium Christi, quarum ille ostium est, & pastor. Vocatur sponta Christi. Despondi uos uni uiro uirginem castam exhibere Chri- xata cor. H.
sto,inquit Apostolus ad Corinthios. Idem ad Ephesos: Viri diligite
uxores uestras , sicut & Christus dilexit Ecclesiam. Ac de matrimonio : Sacramentum hoc,inquit, magnum est,ego autem dico in Christo, & in Ecclesia. Dicitur denique Ecclesia corpus Christi, ut ad Ephesios,&Colos senses licet uidere. Et haec singula plurimum Mob.i. lent ad fideles excitandos, ut se dignos immenti Dei clementia, & mcoios . bonitate praebeant, qui eos, ut populus Dei esset, elegit. His uero explicatis, necesse erit singulas Ecclesiae partes enumera recta re, earumque disterentias docere, quo magis Deo dilectae Ecclesiae naturam, proprietates, dona, & gratias populus percipiat,& Ob eam a M. causam sanctissimum Dei numen laudare numquam intermittat. Ecclesiae autem duae potissimum sunt partes, quarum altera triumphans, altera militans uocatur. Triumphans est coetus ille clarissimus, & felicissimus beatorum spirituum, & eorum, qui de mundo, de carne, de iniquissimo daemone triumpharunt, & ab huius uitae molestiis liberi ac tuti,aeterna beatitudine fruuturiMilitans uero E clesia est coetus omnium fidelium, qui adhuc in terris uiuunt; quae ideo Militans uocatur, quod illi cum immanissimis hostibus, mundo, carne, sathana perpetuum sit bellum. Neque idcirco tame duas esse Ecclesias censendum essi sed eiusdem Ecclesiae, ut antea diximus, partes duae sunt, quarum una antecessit,& caelesti patria iam potitur: altera in dies sequitur, donec aliquando cum saluatore nostro coniuncta, in sempiterna felicitate conquiescat. Iam in Ecclesia Militanti duo sunt hominum genera, bonorum & improborum : & im probi quidem eorundem sacramentorum participes candem quoque,quam boni, fidem profitentur,uici,ac moribus dissimiles: boni
67쪽
tudinitas definiata, o quinam ab ea excludantur Mat. I 3. Mat. 3. Luc. 3 Mat. 23. Gen. 7.
uero in Ecclesia dicuntur ii, qui non solum fidei prosessione,& com
ni unione sacramentorum, sed etiam 1 piritu gratiae, α charitatis uinculo inter se coniuncti ,& colligati sunt: de quibus dicitur: Cognouit Dominus, qui sunt eius. possunt uero etiam homines aliquibus coniecturis opinari, quinam sint, qui ad hunc piorum hominum numerum pertineant: certo autem scire minime possunt. Quare existimandum non est, Christum saluatorem de hac Ecclesiae parte locutum est e, cum ad Ecclesiam ires remisit, cique ut pareamus praec pit. Nam cum illa sit incognita, cui certum esse poterit ad cuius iudicium confugiendum, SI cuius auctoritati obtemperandum sit ξ Bonos igitur, & improbos Ecclesia complectitur, quemadmodum &diuinae liticae, & sanctorum uirorum scripta testantur: In quam sententiam scriptum est illud Apostoli: Vnum corpus,&unus spiritus. Haec autem Ecclesia nota est, urbique supra montem sitae comparata, quae undique conspicitur . nam cum illi ab omnibus parendast, cognoscatur necesse est . Neque bonos tantum, sed malos etiam complectitur, ut multis parabolis euangelium docet, ueluti cum regnum caelorum, idest Militantem Ecclesiam simile este sagenae in mare misiu commemorat ; uel agro, in quo ZiZania se per seminata sunt ;uel areae, in qua frumentum cum paleis continetur ii uel deccm uirginibus p. artim fatuis, partim prudentibus. sed multo ante etiam in arca Noe, qua non solum munda, sed etiam immunda animantia concludebantur, huius Ecclesiae figuram,&similitudinem licet intueri. Quamuis autem bonos ,& malos ad Ecclesiam pertinere catholica fides uere, &constanter assirmet, ex iisdem tamen fidei regalis fidelibus explicandum est, utriusque partis diuersam admodum
rationem esse. ut enim paleae cum frumento in area confusae sunt, uel interdum membra uarie inter mortua corpori coniumsta, ita etiamali in Ecclesia continentur: ex quo fit, ut tria tantummodo hominum genera abra exclii dantur, primo infideles, deinde haeretici de schismatici, postremo excommunicati: ethnici qui dein, quod in Ecclesia numquam fuerunt, neque cana umquam cognouerunt, nec
ullius sacramenti participes in populi Christiani societate facti sunt: haeretici uero, atque schismatici, quia ab Ecclesia desiuerunt. neque enim illi magis ad Ecclesiam spectant, quam transfigae ad exercitum
pertineant,a quo dcf crunt. Non negandum tamen, quin in Ecclesiae potestate sint, ut qui ab ea in iudicium uocentur, puniantur, de anathemate damnentur. Postremo ctiam excommunicati, quod L clesiae iudicio ab ea exclusi, ad illius communionein non pertineat, donec
68쪽
donec resipiscant. De ceteris autem quantuis improbis , descet ratis hominibus, adhuc eos in Ecclesia perseuerare dubitandum non est , idque fidelibus tradendum assidue, ut, si forte Ecclesiae antistitum uita flagitiosa sit, eos tamen in Ecclesia esse, nec propterea quidquam de eorum potestate detrahi certo sibi persuadeant. Verum uniuerse etiam Ecclesiae partes, Ecclesiae nomine significari solent, ut cum Apostolus Ecclesiam, quae est Corinthi, Galatiae, Laodicensium, Thessalonicensium nominat, priuatas etiam fidelium similias Ecclesias uocat. nam Priscie,&Aquilae domesticam Ecclesiam salutari iubet ; item alio in loco, Salutant, uos, inquit, in domino multum Aquila, de Priscilla cum domestica sua Eccletia. Ad Philemonem etiam scribens eandem uocem usurpauit. Interdum quoque Ecclesiae nomine eius praesides, ac Pastores significantur: Si te non audierit, inquit Christus, dieEcclesiae ; quo in loco prae
positi Ecclesiae designantur: sed locus 4iam in quem populus siue
ad concionem, siue alicuius rei sacrae causa conuenit, Ecclesia appellatur. Praecipue uero in hoc articulo Ecclesia bonorum simul,& malorum multitudinem, nec praesides solum, sed eos etiam, qui parere debent, significat. Aperiendae autem sunt fidelibus huius Ecclesiae proprietates, ex quibus licebit agnoscere, quanto beneficio a Deo assecti sint, quibus contigerit in ea nasci, atque educari. Prima igitur proprietas in Symbolo Patrum describitur, ut una sit: Una enim, inquit, est colu-ba mea, una est speciosa mea. Vocatur autem una tanta hominum multitudo, quae tam longe, lateque diffusa est ob eas causas, qu. e ab Apostolo ad Ephesios scriptae sunt: unum enim dominum, unam fidem, unum baptisma tantum esse praedicat: Unus cit etiam eius rector, ac gubernator, inuisibili quidem Christus, quem Laeternus p ter dedit caput super omnem Ecclesiam, quae est corpus eius. Visibilis autem is, qui Romanam Cathedram Petri apostolorum Principis legitimus successor tenet: de quo fuit illa omnium patrum ratio, & lintentia consentiens, hoc uisibile caput ad unitatem Ecclesiae constituendam, & conseruandam necessarium fuisse. quod praeclare & uidit, & scripsit sanctus Hieronymus, & contra Iovinianum iis uerbis: Unus eligitur, ut, capite constituto, schismatis tollatur occasio.&ad Damasum: Facessat inuidiaci Romani culminis recedat ambitio : cum successore hiscatoris &discipulo crucis loquor. Ego nullum primum, nisi Christum, sequens, beatitudini tuae, id est Cathedrae Petri, communione consocior. Super illam petram aedificata
E cisa ea ibolica pro prietates O praerogari depue eius uisupremo capite Po
69쪽
Ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domum agnum comederit, prosenus est: Si quis in arca Noe no fiterit, peribit regnante diluvio. te Ecclesiae loquens ait. Loquitur Dominus aὸ Petrum : Ego Petredico tibi, quia tu es Petrus, & super hanc petram aedificabo Ecclesia meam. Super unum axiificat Ecaesiam: & quamuis Apostolis omnibus post resurrectionem suam, parem potestatem tribuat,& dicat: Sicut misit me pater, & ego mitto uos: accipite spiritu saninum 1, tam ut unitatem mani sestaret, unitatis eiusdem originem,ab uno incipieltarus tein, auctoritate sua disposuit, &αOptatus deinde Mileuitanus ait:
Ignorasitiae tibi adscribi non potest, scienti in urbe Roma, Petro primo Cathedram episcopalem esse collatam, in qua sederit omnium apostolorum caput Petrus; in quo uno Cathedrae unitas ab omnibus seruaretur, ne ceteri apostoli singulas sibi quisque defenderent , ut iam schismaticus, & praeuaricator esset, qui contra singularem CaS. Basilius thedram alteram collocaret. Post uero Basilius sic scriptum reliquit: Petrus collocatus est in fundamento: dixit enim Tu es Christqs filius Dei uiui: & uicissim audiuit, se esse petra. licet enim petra esset, non tamen petra erat ut Christus . nam Christus uero immobilis petra: Petrus uero propter petram. Dignitates enim suas Deus largitur alijs: sacerdos est,& facit sacerdotes: petra est,& petram ficit: & quae s. Ambra sua sunt, largitur seruis suis. Postremo uero sanctus Ambrosus ait: si M. Si quis obi jciali Ecclesiam, uno capite,& sponso Iesu Christo contentam, praeterca nullum requirere; in promptu responsio est. Vt enim Christum dominum singulor im sacramentorum non soluin auctorem, sed intimum etiam praebitorem habemus nam ipse est qui baptizat, de qui abioluit, &tamen is homines sacramentorum extemnos ministros instituitὶ sic Ecclesiae, quam ipse intimo spiritu regit,
hominem suae notestatis uicarium, & ministrum praesecit. nam cum uisibilis Ecclesia, uisibili capite egeat: ita saluator noster Petrum uniuersi fidelium generis caput, & pastore constituit, cum illi oues suas pascendas uerbis amplissimis commendauit, ut qui ei successisset, eadem plane totius Ecclesiae regendae,&gubernandae potestatem habere uoluerit. Unus praeterea, idemque est spiritus, inquit Apo- 1 aestarii,. stolus ad Corinthios, qui fidelibus gratiam, perinde atque anima
corporeis membris uitam impertitur . Ad quam unitatem ser- uandam, cum Ephesios hqrtaretur, inquit: Solliciti seruare unitatem spiritus in uinculo pacis: unum corpus , & unus spiritus. Quemadmodum enim humanum corpus multis constat membris, eaque
70쪽
eaque ab una anima aluntur, quae oculis uti um, auribus auditu,&alijs sensibus diuersas uires subministrat: ita corpus Christi inysticu, quod est Ecclesia, ex multis fidelibus compositum est. Una quoque est spes, ut in eodem loco idem Apostolus testatur, ad quam uocati sumus: siquidem omnes eandem rem, nempeaeternam & beatam uitam, speramus. Vna est denique fides, quae omnibus tenenda est, ac praesererenda; Non sint, inquit Apostolus, in uobis schismata: et tis cor i 'atque unum baptisma, quod quidem est Christianae fidei sacramentum. Altera proprietas Ecclesiae est,uisit sancta: quod a Principe apo i .pis i.
stolorum accepimus eo loco: Vos autem genus electum, gcns sancta. Appellatur autem sancta,quod Deo consecrata,dedicataque sciscenim cetera huiuscemodi, quamquam corporea sint, sanctau cari consueuerunt, cum diuino cultui addicta,& dedicata sunt. Cuius generis sunt in lege ueteri uasa, uestes, & altaria: in qua primogeniti quoque, qui Deo altissimi dedicabantur, sancti sunt appellati. Nec mirum cuiquam uideri debet, Ecclesiam dici sanctam, tametsi multos peccatores continet. sancti enim uocantur fideles, qui populus Dei effecti sunt, quiue se fide, &baptismate suscepto, Christo
consecrarunt: quamquam in multis omendunt,&, quae pollicitii sunt, non praestant. quemadmodum etiam, qui artem aliquam profitentur, etsi artis praecepta non seruent,nome tamen artificum retinent. mare D. Paulus Corinthios sanctificatos, & sanctos appellat: in quibus nonnullos fuisse perspicuum est, quos, ut carnales,&gr uioribus etiam nominibus acriter obiurgat. Sancta etia dicenda est, quod ueluti corpus cum sancto capite Cnristo domino, otius sanctitatis sente, coniungitur, a quo spiritus tincti charisinata, & diuinae bonitatis diuitiae ditanduntur. Praeclare sanctus Augustinus interpretans uerba illa prophetae, Custodi animam meam, quoniam lan nau.ctus sum; Audeat, inquit, & corpus Christi, audeat &unus ille homo, clamans a finibus terrae cum capite suo,&sub capite suo diacere , sanctus sum : accepit enim gratiam sanctitatis, gratiam baptismi, & remissionis peccatorum . Ac paulo post: Si Clitistiani omnes, & fideles, in Christo baptigati , ipsum induerunt, sicut Apostolus dicit: i Quotquot in Christo saptizasi estis , Chii λstum induistis: si membra sunt secti corporis eius, & dicunt se sanctos non esse , capiti ipsi ficiunt iniuriam , cuius membra sancta sunt. Accedit etiam, quod la Ecclesia I gitimum sacrificij cvl- tum , & salutarem habet sacramentorum usum 1, per quae tamquam Mincia diuinae gratiae instrumenta Deus ueram sanctitatem e est;