장음표시 사용
321쪽
te distare admodum longe, ea contrarii ratione, quae internorum cum extemi, est. praeterea costat:vbi duplex indicatio curationis est ab affectu, ameth6duriosse operari pro ratione unius, neglecta altera: sed eligendum tunc temporis au xilium esse, quo utrique indicationi aliquid praestetur. sed necesse est cum pi, pter fluxionem aliquam sanguis mittitur:aliquid fluere , si modo fluxionis pittaeipium est ,&aliquidfluxisse. neque enim fiuxionem antea sentimus: quamidquod fluxit,dolorem excitet.quod fluit, reuulsionem exigit: quod fluxit,partiri
euacuationem, partim derivatione. quod in angustos impingi tmeatus, euac ationem: quodcirca partem ipsam est, derivationem. Igitur in omni taliari ctione, ea missione sanguinis utendum est: qua simules remissio, & derivatio &ςuacuatio fiant.haec fiant, mista sangui eo modo, quo diximus. nam quoni am contraria loco est vena quae secatur,reuellit: quoniam lateris habet societ 1ςm, derivat, & euacuat. si vero ad mittendum sanguinem latus excederemu aut de superioribus descenderemus ad inseriora, aut ascenderemus contra: so. tum reuelleremus,perinde ac si in partem laborantem incidissut nihil. neque ve. ro interna vena cubiti dextri vicinior est dextro lateri, quam contraria, nisi ob litisimus: internas venas in unum quendam communem stipitem coire in tho race , antequam vena occurrat, quae defert alimentum quatuor costis primis. quanquam hoc quoque nonnunquam aliter habere conspeximus: ut scilicet ex ipsa interna vena alimentum capiant illae costae. tanta est structurae varietas. Ve rum utcunque fiat, siue alantur ex caua nondum diuisa, quod est frequentiis inum siue ex ipsa,siue interna,partim ex hac,partim ex illa: no est inter cubitum& latus tanta vicinia,ut debeat esse suspecta,ne in ipso mali principio. His ipsis rationibus,quibus hanc sententiam confirmauimus, apertum fit: propterea secandam esse venam lateris eiusdem, etiam si primo inflammationis die acceditimur, quod etiam primo die inflammationis necesse est aliquid fluxisse. si vero citra malu aliquod, sola praecautione sanguis mitteretur:m hil prohiberet aetatera excedere,& quamcunque aliam membrorum societatem negligere. quoniam scilicet eo tempore nulla indicatio est eius quod fluxit, neque eius quod fiuit: quit enim adhuc nihil jsed eius tantum quod timetur, ne fuat. debetur veris,ut humori qui iam in parte est, euacuatio, dc fluenti, partim revulsio, partim derivatio : itaei qui fluxurus est, reuulsio sol a. ita interpretatur Gal. sententiam illam Hippocr.quam ex libello de natura humana comment. 2.conteXtu. ' pro contraria sententia adducebamus. potest vero non tantum in his qui morbo laborant, sed & in bene valentibus esse partis indicatio: non eius quae morbo asi secta est, cum sit nulla, sed eius quae affici solet.in quibus licet uti reuulsione sola, nihil habente euacuationis, aut derivationis. in his vero qui iam aegrotant, non licet: nisi fortὸ cum maximet plenitudinis subessent in initio fluxionis notae, atque ea pars quae laborat, esset ignobilis. ut si forte cum magna totius corpori plenitudine inciperet fluxio in genu incumbere: liceret auspicari missione sanguinis a cubito eiusdem lateris, destituta quadamtenus rectitudine laboranti
particulae. tamen inpleuritide, aut in morbo aliquo tali, nunquam non est op randum,ut diximus. quia quod factum est morbi, ratione partis vrget. habetur hoc Σ. ad Glauconem cap. 2. Igitur ut iterum sermonem resumentes dicamus,
si propter praesentem aliquem morbum sanguis mittitur,seruanda partis asscstqrectitudoest: si citra morbum, non est haec rectitudo necessaria. sed ne is adlim hoc praeceptum videtur esse perpetuum.est enim ad eam euacuationesn,quae in morbi principio fit, necessaria aliqua loci oppositio. igitur ubi deest ea, quam
nos addidimus,externorum,inquam, & internorum:necessum est aliam requi rere. quo fit, ut in inflammationibus externis haec non adsit, cum sanguis mitta' tur erit enim ab externis ad externa: aut tran rediendunt ad aliud latus sit, aut ascedendum, descendendumve.Sunt externaeinflammationes in membrisillis, quae extrema diculur, brachiis scilicet,& cruribus consistentes.nam quq in ven ire aut superiore, aut inferiore consistunt, quantumuis attingant superficio b benturpro internis. proinde Gal. 13. meth.ut paulo antea dicςbatur, labor N
322쪽
uppi C. ET PHILO S. LIB. VIL sor
eliquum: laborante manu, crura scarificare iussit. quaquam videri posset si e Goqi difficile,cur si laborante altero Crurum, secatur vena in reliqueto: 1 borante manu, non alterius Vena secam ,sed descendimus ad crura, huiu, rei duintum ego iudicio asse quod haec est causa cum laborante manu dextra grata iii exempli, unius tantu Oppositionis transgressio esset siue ex opposito bi hio, siue ex crure eiusde laterIs mitteretur sanguis. accedit, quae missione sanguinis nerure sit adeat,indicatio situs quinquanquam per se videri posset fortasse dion ideo magni momenti, tamen cum reliquoru est ratio par : quaevis indicatio fataeit eonsilium in hanc, aut illam partem inclinare. praecipue cum neque haec indi . euio per se sit adeo contemnenda. ducuntur enim proculdubio deorsum mul . se isellius secci, utpote grauitatis alicuius participes, quam ad superiora retra hantur. eadem hac ratione, qua externa mala a praescripta lege excipiuntur,ce sistit Celsis, laborante humero, Venam secare in brachio: non eo, quod e regione est humeri affecti, sed contrario. nimiru vena humeraria subit in brachiu per humetum ipsum. Quod ex Aetio adductu est aduersiis hac sententia: aut intelli tb dictum de sententia Archigenis, aut contemno. Quod ex Paulo adducebamus, recipio. Nam ita fieri posse secundu hanc sententia, ut in principio inflammationum ex remotissima parte sanguis mittatur, inueterata inflammatione ex proxima: intelliget facile, qui attente ut multa alia Gal. loca, ita vel inprimis de-io cimum cap. 13. meth. legerit, quo loco docet non ei missioni, quam in principio fecerimus, insistere,sed procedente malo ad affectam partem propius accedere. In angina, inquit,primum eas quae in manibus, secudo eas quae sub lingua sunt. At his qui in occipite laborant: primum eam quae in cubito, deinde eam quae in fronte. quae&ipsa sectio reuulsio est: a posteriori b. scilicet ad anteriora, aut conia tri quam docuit Hipp. s. aph. 68. dices: Cui dolent partes capitis posterio es in fronte recta vena incisa prodest. Vides igitur visentetia Pauli nostrae consonet. Restat aliud quod interpretatione indiget. Dictum a nobis est in membrorum partitione patribante, superiores partes ab inferioribus in regione hepatis sep
rari: ita ut cum membra infra iecur male affecta sunt, scissione venet in crurib. o-ερ pus st. id quod ratione ex anato me desumpta mostrauimus, &a Gal. dictum est aperte 6. epid. parte prima comm. 6. his verbis : Didicisti aute membra supini cur, venae cubiti scissione indigere: infra vero crurum, in poplitibus nobis v nam cedentibus, aut omnino saltem iuxta malleolos. Time libello de sanguinis miss videtur contra hanc sententiam protulisse: renes Vtrius p generi esse. quasi nihil intersit, illos aut superioribus, aut inferioribus mem bris annumerare: sed evacuationi superiori,& inferiori obediat. verum iam dica,quod res habet. Membra superiora ab inferiorib. distinguuntur, quo loco diximus: ita ut hepar
superioribus annumeretur. re quae prima occurrunt membra in inferioribus,renes sunt. proinde fit, ut cum hepar sit membru ultimum superioru, renes ' primum inferiorum: nunc hepar, nunc renes, termi huius diuisionis Galenus di 'at. Fit etia, cum renes etsi ad inferiora inclinant,a superioribus tamenonio ῖς Rhunt, quanquam utilius vacuatur per inferiora: ut non tamen omnino inu-xjliter aliquando per superiora vacuentur, potissimum si magna in corpore re-4 ndantia sit. quo tempore licet aliquato magis ab affecta parte recedere. Haciae sententiam Hipp. & Gal. intelliges ex loco citato 6. epid. Vbi curans Hipp. Ndum dolore graue inquit: Et helleboro uti, & poplitem secare. Gal. quoq; 13.
Moth. Cap. io. inquit: Propter renes vero,&vesicam,&pudendum, Vterum,
quae in cruribus sunt. Quin& in ipso libello de sanguinis missione, satis apertε ς docuit dicens: At renes ancipites sunt: squidem sunt infra ea quae primo di- udus,5 supra ea quae secundb. unde ita colligit: qua de causa venae sectionibus Rc bito interdum obediunt,ubi videlicet recens fuerit phlegmone, cum san Dini multitudine: quibus vero affectio inest, quam proprie nephritin nomi-2'x,ς m quae in poplite est, secare expedit, aut certe eas quae in malleolis sunt.. 'fix infiixur Galenus hac in parte haud dubie, ut nos sumus interpretati. Inuolu xyςxo praedictis locis aliam, ad venatu differetiam spect ntem, cotrouersiam,
323쪽
eommendat omnibus his locis venae scissioncm in poplite, plusquam inihil suolis. Nam hanc requirit, ubi illa deest. nihil enim aliud significant illa Veisi.
Eam quae in poplite est,secare expedinaut certe eam,quae in malleolis. qu6d di xit clarius praedicto capite decimotertio meth, ea quVin cruribus sunt, κνω ltissimum quae circa poplitem.libello de sanguinis missione, capite decimo osti uo oquens de ischiadicis, inquit: QDre secta in poplite Vena comodior ita igia ctis est,quam ad talos.in commentatio etiam 6.epid. hoc idem dixit his vel bili In poplitibus venasnobis caedentibus, aut omnino saltem iuXta malleolos. Ium his omnibus locis aperte dicit, meliorem esse missionem sanguinis ex poplite ea quae ex malleolo.Tamen libello de venarum dissectione ita scripsit, destitui, hasvenas crurum: Tertia verbquae est interio ad anteriorem tibiae parte pio. cedit,ac inde ad malleolos peruenit,ad ipsum tibiς eXtremum.hςc est ad sangui. nem mittendum commodissima. Hoc false videtur tribuisse Galen. venae ibat. leoli,si vena poplitis illa est commodior. Neque Vero recipiendus est,qui dixe
rit:esse illam venam ad sanguinem mittendum commodissimam,caeterumnon omnium comodissimam. Nam cum paulo ante de vena poplitis fuisset loqui, tus: tamen illam admittendum sanguinem non commendauit. Igitur,quanturi ego intelligo, haec ita componenda sunt. Vtilius secari venam in poplite:quon am,cum propinquior sit, euacuat citius . nisi fortὸ cum revulsionis esset neces. tas multo maior:tunc enim utilius etiam secaretur in malleolo.quae vena,s faci. iilitatem consideres, commodior est ad sectionem, quam quae in poplite: quoni am minus est in carne sebmer .atque hinc facium est, ut hodie in poplite nusquam secetur vena,prae inspientia,aut incuria chirurgorum: qui, quae dissicilio ra simi, futut perpetuo. facilitatem igitur respexit Gal. libello de venatum di sectione utilitatem in reliquis. sed his ita explicatis,adpensum reuertamur.lllui unum seperest,quod est omnium dissicillimum,quodque piaerosque neotericorum
in errorem grauem coniecit,quem statim,Vt haec di Xerimus conuincemus: cui
scilicet scum a nobis ipsis paulo ante dictum sit:a latere dextro, gratia exempli, ad venam interna cubiti sinistri non esse distantiam maiore, neque minorem venarum amplitudine,quam ad eam quae in dextro est potius iuuat sectio dextra, quam sinistrae)cui quaestioni videmur nos in sit periori satis respondisse.si modi non sumus obliti,non alia ex causa dixisse nos,seruari debere dictam membrorum societate:qua Q eam seruare natura perpetuo in bonis crisibus animaduerterimus. quod, ut mea fert opinio, nascitur ab aequalitate illa membroruiquam, quae nos formauit natura,in latetibus procurauit: numeri,& magnitudinis,noli instrumentorum modb, sed&membrorum principum. nam venas, arterias, x neruos ex suis principiis deducit: secundum coniugationem ramum alterum
n dextram partem mittens, obiiciesque illi alterum ex sinistra. membris omnibbus quae non in medio sita sunt ut cor & pulmo ex aduersis lateribus alia, vel ti ad ponderis aequalitatem , opposuit:vt hepati lienem, dextro reni & testiculo sinistrum, atque in aliis eodem modo. tanta fuit naturae cura in hac laterum α' qualitate. Vnde famam est, ut latus quodque per se, propriam quodamodo victi tur habere dispensetionem:atque itYremittat facilius,siquid redundans habet, Ut prauum, pars quaecunque in aliam eiusdem lateris.videmur igitur inuenis propositi problematis probabilem rationem. quod tamen neotericorum qd ipplurimi aliter soluunt,nouum quoddam inducentes dogma: a quo, quantum go opinor, Gal. sententia multum abhorret.dicunt enim seruari debere nor am restitudinem quam in membrorum societate collocauimus, sed villoru Gquodcumvenae ex villis oblongis &transuersis constitutae sint, constat ram.*aliquem fibraru oblongam perpetuitate posse habere cum altero rectitudine*
quae igitur vena,cum illis quibus pars aGcta nutritur, hanc habet fibraruta tudinem,secanda est de illoru sententia.atque hinc,dicunt, factu est,ut Gai, 'gyprobati autores ad mittendu sanguinem, neque latus excedere, neque e superiρα
bus ad inferiora, aut contra tendere vereantur: utex13. meth. monstratum ςι& ex Celsi doctrina:qui in affectione humeri, cottarii cubiti venam seca.qyr
324쪽
MEDIC. ET PHILO s. LIB. VII. sos
s-segieet, dicunt,in his omnibus obseruatur rectitudo fibraru, quae solare-huirenda est.hinc colligunt, pleuritide affigent Q costas inferiores: mitti debere
Anguinem perpetuo ex dextro, in quocunq, larerum inflamatio consista quo-hsim nutriuntur omnes costae inseriores, tam sinistrae si dextrae, a vena sine con iuste quam ex dextra parte constat trahere ortum,atq; cum venis dextrae partis iiivre rectitudinem. Caeterum horum placitum pugnat cum medicis rationibus M rei evidentia.nam cum monstratu a nobis paulo superius sit, in sanguini, missione nullam tractionem fieri a natura, docuerit autem Gal. villoru oblon storum nullum alium usim esse quam tractionem, instrumeta esse haec facul litis trahedi: constat, ad missionem sanguinis nihil posscte conferre fibrarum re- 'stitudinem. Praeterea si,quodde mittendo sanguinem in pleuritide inferioria serunt, verum esset: eadem ratione in affectiosibus omnium earum partium,ad quas ex portis hepatis materia nutritionis mittitur, test eius modi lien, & membra alia circa ipsum consistentiain mitti deberet sanguis ex dextra parte. mittitur enim illis alimentum ex dextra parte.Sed quod omnium apertissime illoru sententiam conuincit,ipsa anatome est: cui illi videntur maxime fidere.false enim dicunt : rectitudinem fibrarum obseruari in mittedo sanguinem ab autoribus nam, ut vena dextri cubiti cum dextris & sinistris venis inferiorum costarum
habeat rectitudinem: tamen humeraria dextri lateris cum humeraria sinistria-io perte habet nullam fibrarum rectitudinem . nam cum non decidantur ex radi cevna,sed ex iugularium ramis: constat illarum villos ad inferiora respicientes, descendere per venae rectitudinem ad cauam, respicientes autem superiora, re-ilecti versus caput per iugularem. Atqui si quis colideret oculatius, intelligat: in affectionibus hepatis nulla seruari posse fibrarum rectitudinem, maiore hoc, gillo li ere . nam cum ipsa venarum radix sit, cum 'troque latere habebit parem rectitii dinem. Amatus quidam Lusitanus, qui nouissimὰ post alios omnes scripsit: inuexit nouum quoddam figmetum, Volens nobis imponere in re euide ti. dicit siquidem, esse venae sine coniuge a radice, qua parte Oritura Vena caua,. ostiola quaedam,quae, ut ille inquit, ad hiandum sanguinem aperiuntur: posteas: vero ita clauduntur,ut sanguinem illum receptum, non amplius remittere sinat. ita,inquit,huic venae sine pari euenit: queadmodum vesicae urinariae, aut cor
dis vasorum orificiis. Iurat haec se vidisse Ferrariae in duodecim corporisus hominum,& brutorum. ptimb ille debuisset,quandoquidem admirandi cuiusdamn turae artificii nos admonet dicere, qualia sint illa ostiola: an qualia in orificiis cordis, an qualia in vesica . non enim eadem omnino forma sunt in duobus his locis. QBlia sint in cordis orificiis: diximus nos tertii libri capite tertio. Qualis sturina ingressus in vessi am,capite 17. eiusdem libri.nullum tale esse npturae o
pui in vena fine coiuge,modb dicimus, quidquid Amatus dicat. adfuimus nos quoque dissectionibus: & hac in re illius testimonium nobis diligentiam pepe- ο rit. tamen est tam expeditus sanguini egressus ab hac vena,quam in illam ingres- ἡ satius multo fuisset Amatum, &reliquos omnes, qui in hac parte sunt halla-ςinati:quodda aliud, quod indissectione apparet, c5siderare,&quodnusquamRpparet,omittere. cum vena caua cor elapsa ad iugulum tendit,duos ramos non
idouidentes deorsum mittit per internam thoracis partem descendentes: alium ζxtrum,alium sinistrum, prope os pectoris. dexter mittit ramulos prope costas
trῖ ,sinisterprope sini stras, per singulas singulos: qui coeunt cum aliis qui ὀ
da sine coniuge producti veniunt. dicti duo rami nonnunquam unicam radi-ςςm habent in vena caua, nonnunquam duas nonnunqua prodeunt antequam ς Ra in ramos venietes ad manus scissa est, nonnunqua ex ipsis ramis ad manus' dientibus.hi rami cum ex venis tendentib. iam in mantis descedunt,apertissi-Mς indicant societate dextrorum cum dextris, & sinistroru cum sinistris,in par phR iis quas vena sine coniuge nutrit cum ex caua illud salte indicant: no opus
ης ut sanguis ὀ vena sine coiuge,pdeat eade via, qua in illa ingressusest, cum p 'βm dis ramos educi possit.res ergo ita habet: est 'nati placitu falsu. neque -qV qua est rectitudinis ratio, non sit absurda: pter modo dicta membroru
325쪽
eietatem in dextra Sc sinistrasuperiori&inseriori regione Peragendastidi sunt reliqua ut diximus, & in omni pleuritide, siue ad clauicula spectet, siu4 iainferiora, mittendus sanguis est ab affecto latere. mittendus, inquam, proseri sanguis perpetuo est,quod ad ipsam attinet affoctionem non syt Hippocratε, isus est sentire α. de ratione Victus in acutis, contextu undecimo si dolor inserio
res costas tenet, est expurgandum. Od etiam Visus est recipere Paulu, lib. tertio,capite trigesimotertio dicens:Si igitur ad iugulum usque dolor peritus vena incidenda iis est: si vero ad hypochondrium, purgandum est per inferna.
Ego Paulus. qui tamen Galeni sententiam non reticuit,sed addidit: Recentibi , cutem omnibus venam secant,timentes, arbitror, eX purgatione turbationem uitaque Galenus in comm. loci praedicti, secundi de ratione victus, multo tuti ii, esse censet, in quacunque pleuritide sanguinem mittere propter graues norat, quae expurgationem promptissime consequuntur, potissimum in acutis mot bis. quae sententia proculdubio est multo tutior: atque ex essentia morbi ipsi, quae inflammatio est educta. quod tamen non putauerim, antiquum medicinχ doctorem ignorasse: sed tunc temporis solum expurgationem praecepisse, cum
hypochondita actigit dolor, & illa submurmurant. quod euidentissimu signum
est vergentis sua sponte ad intestina humoris. atque hoc, cum nullus aut mini. mus pleuritidis sensus est. sunt enim haec Hippocratis verba: Si vero sub septo transuerso fuerit dolor, nullumque ad clauiculam signum fecerit: ventrem vel lanigro veratro,vel peplio mollire oportet. Haec Hippocrates. constat verb,ut ne que costiet inferiores sub septo transuerso contineantur. hanc sententiam ma nifeste continent verba illa cotextus sexagesimi quarti quarto de ratione victus acutoru: Hos si ab initio purgare volueris, id ante diem quintum facito si vetet murmurauerit: si non, a medicamentis abstineto. quare fortasse&ipse Hippocrates, non aliter ac Galen. in omni pleuritide, quae vere pleuritis esset,a sangui nis missione auspicabatur, quanquam aliter est illius verba interpretatus Gale. nus. Diximus tandem'. quae inpleuritide,&in quacuque alia affectione rectit,
do seruanda st quare in hac qu stione nihil iam videtur desiderari.
stilius si in morbis hepatis olienis sicare venam inter minimam Lotum se annutirem,quam internam in cubito. Cap. V.
Mos est medicis fere omnibus, in affectionibus hepatis & lienis, cum euacuationes alias tentaverint:adsectionem venς illius, quae in extrema mandest, inter digitum auricularem & annularem, tanquam ad sacram anchora comfugere. quae tamen evacuatio multis in locis videtur a Gai nunc in alios autores
relata, nunc damnata. libello de sanguinis missione capite 13. in calce capitis ita scripsit: ut ex iis quq ad magnos oculoru angulos, aut sub lingua sunt, nihil solet lessivere metione dignum. ut neque si quis inpedibus aut summis manibus ve- 'nam secet: quemadmodum qui lienem curari putant, ad secundum minorem digitorum secta vena. 3.de anatomicis administrationibus prope medium libri, ita scripsit: Altera parte mediam digiti medii & annularis regionem ingreditur,
quam venam nonnulli in sinistra manu secantes, sinehtesque sanguinem eXe fluere, quousque ultro sistat utiliene ex tali euacuatione iuuari asserunt. Ex qui bus locis illud primo animaduertendam est: antiquiores medicos non esse soli'tos secare in his assectionibus eam, quam hodie medici inter minimum &an' nutarem secat,sed eam quae ad regionem mediam inter annularem & medium quae, ut licet cuilibet oculis conspicere, aliquanto amplior est, ab eadem radita profecta. Perpendendum praeterea: Galen. sectionem hanc damnantem prqter ire probareque in his affectionibus multo magis internam venam in cubito cari. neque hoc sine ratione:Sed quoniam, inqui ex hac vena utpote parua ipextremitate consistenti nihil notatu dignum potest emuere. tamen videturbini sententiae contrarius locus alter ex I . cap. libri de sanguinis missione, qRQi
scriptum est: Sic affecto liene aeque adiuuerit circa proximum medio digi im
326쪽
MEDIC. ET PHILO S. LIB. VII. 3ti
A - , , ἰm riset vena alia; si internam cubiti secueris. multu enim Iuuat aia
e tis hi, exsinu manu de Pauluseti o. cap. 6. lib. ita
u si seriptu Inlienosis eam praecipuequ*inter minimu digitu&proximum T si, est in iecinorariis in dextra. e tremoru enim euacuatio quae Θ thi Meeibue i,essicaciore reuulsione facit. Quo loco costat:euacuationem in ' lii manu probari,at I adeo eius Venae, quae hodie secaturmon eius,quam 'si tentia antiquoru apud Gal. secari debere inuenimus. Probat tame Paulu, ostione hanc non sine argumetis. Sed quatis, inquit, Venaaliquasecundu recti--idine est remotior,tanto reuellit potetius.Igitur cum haec Venacuhepate aut ii hibeat eande rectitudine,qua interna cubiti,& remotior ea sit: commodior
'' es ursore ad reuellenta.Est igitur ita constituta controuersia, quantu ego a bitror: propter eam repugnantiam, quae in Verbis Ges. Videtur esse.ubi neoteri ei omnes t unti .capite de sanguinis missione, Sic affectoliene, aeque iuuerit et ea proximu medio digitum in sinistra manu scissa vena: antiqua fersione letacebatur,non aeque adiuueri: dictione illa negationis male interposita. Meliti, itaque legunti uniores, quanquam neque illud aeque, habetur in pictisq; codicibus, sed Sicinale affecto liene iuuerit circa proximumedio digitum sinistret manus incisa vena, ut si in cubito secueris internam. Igitur quantu licet ex Gal. verbis, de expaulo colligere: vena interna cubiti ad effundendum sanguine comodiorio est proculdubio,quonia est amplior.paratior etiam est ad vacuadum: quoniam est affectae parti viciniol.in rectitudine videtur pigrisq; nihil differre : sed omni
no esse secundu eunde diametria,&secundum idem latus eade vena. Verutamen . reuera vena haec extremς manus accepit iam aliquid comunis dc externat: qu re videtur ad exinaniendum hypochondria incommodior facta. nulla re venali c extremae manus venae internς cubiti praestat,praeter distantiam.distantiantia hil potest conferre,prqter potentiorem revulsionem. constat igituraut omnino nunqua esse utilius hanc venam secata, quam interna cubili: aut id eo tempore faciendum, quo maior revulsionis necessitas occurrit. Nam si quid aliud posset venae manus sectione exigere, esset quemadmodum multi illorum, qui hac ve-M nam secant,dicunt aut necessitas extrahendi tenuem sanguinem,aut metus effundendi multos spiritus.quonia, scilicet, per latioris venae scissionem, plus e haurietur spiritus: & per sectionem tenuioris, melius percolabitur tenuis sa 'guis.Cqterumh cratio facile redarguitur. nam ad extrahendu tenuem aut crasi sum sanguinem, ad eductione multorum, paucorumve spirituu: amplitudo,aut tenuitas venae non tantum confert,quantuscissurae ipsius tenuitas, aut amplit do. Igitur facilius est ex venainterna cubiti educere tenuem sanguinem, & spiruritus interius cotinere facta scissitone breui:quam venarum ista permutationem . facere. Vna itaque superest probabilis aliquatenus ratio: reuulso maior. Vnde perspicuum est, etiast concedatur venae huius scissionem esse nonnunquam tilem: tamen valde errare pigrosque artem medicameXercentium, qui tantum abest ut causa revulsionis hanc requirant, ut post alias euacuationes multo vici riores, tandem ad hanc remotiorem confugiant, recedetes pr ter omnem methodum in euacuationu ordine ab affecta particula.Sed & una hac ratione, quς sola videbatur superesse probabilis, videtur Galen. contraria concludere:qubdscilicet, quanquam,quod ad loci distantia attinet, vena haec esset ad reuelledum potentior, tamen cum propter stricturam non possit notatu dignum effundere, Homnem euacuatione videtur ignobilior. est enim necesse, ut notatu dignum prodeat:&ad euacuationem,&ad derivationem,&ad reuulsione. Igitur qua 40 reuulsionis non est insignis necessitas, non dubium quin sectio venae in cu- hixo praestantior sit. cum vero reuellere studemus magis, longinquitate iuuan insciisionem venae in manu, amplitudine scissionem venae in cubito : utrisque
xMi0nibus paribus, visiusque est par utilitas,ut a Galeno dictum est. Quare ut istinoi dicam, si nunquam plus confert scissio venae in manu, quam scissio venaem bito:c5sultum est nunquam hanc requirere,utpote difficiliorem,&maiori 4jDtem artis opera: balneo scilicet & aliis, quo notatu dignum exeat aliqui L
327쪽
Adde saetosque autores, quin&ipsum Avicenam, in curatione ingam,stionum hepatis & lienis, venae in cubito scissionem pra Cipere: hanc laeti quam dixit Paulus, utpote non minus conserentem Ritera, si propter maloii reuulsionemvserpetur: atque,quod ad locum artim plus sed consideratioci, alias visus est praeteriisse. obiiciunt nobis satis certo scio in ipsum in operib. eus. dens experimentum: iactant enim experimento Vidisse se, esse hanc seisi h ii in his affectionibus praesentaneu remedium. Quod proinde putauerim facturi quod ad extremum tandem mali solent missione hac sanguinis uti: cum aut si ius propὸ est, aut mors. cumque ex aliis venis prae timiditate, perpetuo modicuri educantitamen cum ad hanc veniunt,permittunt immersa manu in calidam eo i piosius fluere.Superest ex hac disputatione,Vt caput tandem concludamus.scis sonem venae in manu, ea quae in cubito fit, scaeteris paribus, hac una in re con sistente discrimine, de qua modo disputamusmam quod in quantitate, &oeci sione est,non debet adscribi venae scissioniὶ plaerumque inutiliorem esse,rari,a que utile utiliorem nunquam.quare de his hactonus. An liceat restrigera secare veram. Cap. VI. DR o ut 3 E T Galen.in refrigerationem patientibus mittere sanguinem mulatis in locis.libello de sanguinis misi cap. 6.ita scripsit: Si veris horum nihil sit,c terum hyems regio ve sit natura frigida, vel natura quoque hominis frigidior: urefrigerantur grauiter toto corpore, quibus sanguis mittitur, & accidunt non nulla quae fortem sequuntur refrigerationem symptomata. praeterea, regionis frigus aut temporis, prohibent missionem sanguinis: ergo multo magis intemperies frigida laborantis .cum enim sanguis non modo nutrimentum praestet corporis partibus, sed calor qumque naturalis perseuerantiam ex eo obtineat, dicente Galeno eodemlibello: costat missionem sanguinis esse auxilium resti gerans . quare refrigerationem potitas augebit, quam ut sanet. Tamen contrividetur esse:quod Galen. 8. meth. c ite . sanguinem mittere festinanter pricepit in laboratibus diaria febre excutis obstructione:at veris promptissima obstructionis in cute causa est, occurrens frigus. Sed& ipsa ratio conuincit: non 3 modo mitti debere sanguinem, ubi adest refrigeratio, sed & praepropere facibendum. quia obstructio prohibet occultum humorum effluuium. Hoc cohibi, to necesse est corpus redundare succorum multitudine. quae ut in omnibus dispositionibus est periculosa: ita vel maxime in obstructione, quippe quae omnibum maxim), prohibens ventit tionem, facit putredinem. Itaque ubi obstructa ex frigore cutis est, oportet satiguinem mittere: & qubdin ea dispositione statim redundant humores,&qubd redundantes facillim d putrescunt. Quare perperam imperiti medici vulgo persuasere: cum aliquis frigus tota cute sensit, ac deinde ex obstructione iri febrem lapsus est, a missione sanguinis esse cauea dum:non distinguentes, sitne affectio qualaborat, calida,an frigida: sed selam , febricitandi occasionem respicientes. Sed remita oportet distinguere. si affectio quam curamus,frigida est,Vt si quis, gratia exempli, intemperie frigidalaborat; solum calidis est agendum, & cauendum a missione sanguinis, quippe quae ita frigerans est auxilium. Caeterum si affectio calida est,& refrigeratio causaean'
tecedetis tantum habet vicem: nihil nocebimus, missione sanguinis extinguen tes febrem, & praecauentes redundantiam, & permutationem ad putridam se brem,si modo adhuc diariaest.nam procatarcticet causae,ut dicitur .meth. p tertio,curationis indicatio nulla est.sed omnis eius indicatio,ipsius affectus cst Igitur cum refrigeratio solam attingit cutem, mittendus sanguis est. sentituroo tempore statim labris, aut saltem mordax per totum corpus sensus: propterro itentionem excrementorum fumidorum, quae per cutem expirabant. Tam picum refrigeratio laedit etiam viscera,ac penitiores partes: omnium maxime se gienda est missio sanguinis. Consequitur hos aegrotantes tum per totum cor pus sensus frigoris, tum etiam respiratio frigida, rara,&parua: pulsus quoq*ς imminuti usus.
328쪽
myram si imagis rimnum mgraviis sanguinem mittere, an expurgare. Cap. VII. v Letis videturmaiori cum periculo mitti sanguis in Viem gerentibus, quam si mediis praegnationis mensibus, primo aphoris quartae secti B: tamen sanguinis mission toto tempore prohibeti Nullo enis tempore cepto, in i,mulier telo gerens sanguine misso Vena, abortit,&magis, si foetus sit maior, . aphon iis quintae.Tamen opinio haecloi' abest a sententia Auermis, qui I. collectaneorum cap. . ita ripsit: DicitHippocrates,Vtero gerens G debetvacuari,nisi quando em bryonis virtus fuerit fortis ita mi lego, quaquam aliter inuenio scriptum: sed etiatus est in codicibus error in hoc est aquarto mensevsque ad septimum: ius humores fuerint furiosi,&pharmacia concedit turi emaute sico, quod lebotomia, quam do adest repletio, qua embryo non indiget, non est mala: stapharmacia non credo ad bonum peruenire finem. imo necessario laedit embryonem: eo qubdin se siubstantia habet venenosiam, & fortassie faciet malos humores' fluere ad embryonem, ut itipsi laedant.Pr*tere. tmedici me purgantes,si immedicinaeprouocantes Vtinam: S quodvrinam prouocat, est de genere prouocantium menstrua: &quod menstrua 16 prouocat,abortum facit. Haec Auermes. quibus apertὰ declarat sitam sententiam,
I -m- ι - .m nemsanguinis minus periculosam
tex his locis, quae ex Hippocrate attulimus: expurgationis tutissimum usum esse in mediis mensibus,m os periculosum in primis, ultimisque:s sutianis missionis tutissimum in primis, magis periculosum in ultimis, in mediis medio modo.Itaque qub maior inscetus,ebhabere periculi plus quandoquidem anguinis missio nocet siubtractione alimenti: expurgatio agitatione. quo scelus est maloneo plurieget alimento,ac proinde eo magis lassitur illius stubtractione conturbatio facit abortum: iptis acetabulis,quibus pendet ex utero foetus. dirumpuntur autem haec εο facillimὸ&primis,& vltimis mensibus: in his praesiccitate, in illis prae humore,&mollitie. itur differentia temporum talis est.Ex qua sunt qui colligant: ut expurg tio periculi plus habet primis mensibus, quam sanguinis missio, ita sesaguinis misso mediis &vltimis.Qui ain mediis expurgatio est tutissima:in ultimis sanguinis missio valdepericulosi. atque inde rursus colligunt: plus periculi esse in sanguinis missione, qua inexpurgatione. quia pauciorib. mensibus comode suscipitur,quis expurg tio. Sed siquis recteppenda hi falluntur in ipsa cosequentia.Nacusis cinguinis mi Lsio in ultimis mensibus fit maximo cum periculo, proinde& cum maiori quam e
purgatio multum enim interest: missionem sat uinis, quae fit mensibus vltimis, comserre cum ea quae aliis,aut cum expin statione. itur biraliter dicetidum est. Quo- o cunque tempore utraque euacuatio fiat:aut utriusque parest necessitas,qu'dad aD sectum attinet,auti ansi hoc:cuius 1 hinor est necessitas, ea macuatio maiori cum riculo suscipi tunsi par est necessitas utriusque: ego potius consulerem, sanguinem mitter quoniam, ut Galenus inquit II. comm. 2. de ratione Victus acutoriun, si guinis tassio vel cumminus auxilium est, probari debet: quia inmulto tutius, ne
tam cum par utriusque necessitas. Atqui quoniam horum fides ex his quae de viriuΩve auxilii natura dilia sunt, pendet, cursim praetereo. De gumismissione queadanimi deligulam. CAL ξ N Vs mulus in locis suadet singuinem mittere usque ad animi deliquium:
i o de far ulnismissione capite 11. prist aphon comm. 23. 9. mella. Capitoue, si Mis .Quod tamen auxilium multis si is autoribus videtvrsuspectium, pr Π riculiun.Celsius lib.1.cap.16.disserens demissione sanguinis,inquit:Semper m
tMiendus est ante quain anima deficiat. Atqui paulo ante in eodem capite diuo
329쪽
res Satius est enim primum leuare rotantem, deinde pe urgare: quam simulo inniviecti, nassepr cipitare. Hoc quoquevidetur Micenaformidare: qui nitigis amat multiplicationem numeri,quam quantitatis;Vt cum illo loq'. Atque sinde hoc aliquis prudenter putet dictum: partitam missionem sanguinis, quanquam sit aliquanto impotentius auxilium,quam copiosa ad Vacuandum Mam ad reuellen dum effcacior etiam est in tamen esse tutius. Sed addit Celsus argumentum situ dicens: bdstinc aquoqueaquae,quae inter cutem est, ita res,onde quanto magis necesseestin anguine respondeat ε. hor. 27. Qui climq; suppurati authyes, pici utuntur: pure aut aqua uniuersim fluente, omnino intereunt. quanto igitur, in quit Celsus,vetissimilius est posse hoc conti Nere: fuso aceruatim humore, naturae iis familiarissimo. Praeterea scere quisquam possit: in nulla assectione habere loeum hanc tam profusam euacitationem. nam nel in ardentissimis febribus, ne in re
hementissimis dolotibus: in quibus tamen fieri deberet,si modo dixisset Galen vera. qui in commentario primae sectionis aphor. 23. inardentissimis febribus,&vehe mentissimis doloribus nihil adeo commendauit: quam sanguinem mitteteusque ud aniihi deliquium. Sed ardentissimae febres illa: videntur dici, quibus nulta at dentiores: continuae scilicet bilio . in his verb constat,Vt saerique dehortentur mit teresanguinem:vtqubd conferatnihil,quin potius raenatam reddat bilem. Licet hoc legere in curatione huius febris apud Auicenam: cuius opinionem insequuti simi pherique ducti hac eadem ratione. Alii etiam, Fbd a Galeno dictu si quarto de iotuenda valetudine: Recedentibus humoribus plurimum a natura sanguinis,caue dua venae scissione esse. quodq; libro decimo meth. eos qui valde calidi& sicci sunt, atq; ita affecti, non posse habere robur virtutis dixit. rei nil lofebrium genere
nunquam constare vires contendunt .atqueita exclusas videri ardentissimus res,
non solesti a sanguinis missione usque id animi deliquium: sed omnino a sar
nis missione. Iam vero de doloribus primo de curandi ratione ad Glaucon in pite decimo temo ita scriptu est: Ita etiam, si vehementissimae vigiliae, aut dolorim tenses aegrottun infestiui: cauendae fiant copiose ac multae euacuationes. Igitur in vehementissimis doloribus non habetlocum euacuatio usque ad animi deliquium. Haec praecipuὸ visa sunt difficilia in hac sententia. quae tamen non subuertunt GD 36 leni sententiam.namul ipsemet distinguit IE.meth. capite quinto,duplex est deliquium animi. Quoddam quod Graecis dicitur:quoddam quod hncope, hoc est
praeceps virium lapsus magnusque: illud est deliquium, quo qui correpti sunt,facilὸ recuperant vires, quodque proprie animi deliquium appellatur, leuiusque multo est syncope.Sunt qui ita distinguant haec deliquia: ut lipothymia aut lip sychia sic sus animalis virtutis,& syncopevitatis. Quorum sententiamihi placet.quandoqubdem vitalis facultas animali fortior est, obstititque iniuriis plus. proinde antequam vitalis insignealiquid perpetiatur,incipit animabs deficere: patiente nihilominusu, tali, sed leue deliquium. ad quod usiquecenseo aegrotantes deducendos: non enim ad syncopen. Qiunquam, ut mox dicemus, expetitur in hoc auxilio refrigeratiis εο totius corporis habitus. quam refrigerationem constat essepassionem facultatis vi talis: est enim calidi innati. quare videri possit alicui, hic pinionem facultatis vit lis expeti, haudquaqua animalis.Tamen hic nihil est scrupuli. non enim nego προ ii per sepassionem facultatis vitalis, puta refrigerationem. sed deliquium, nimirum sanguinis missi per se laedit facultatem vitalem. ita enim par est: cum evacuet uin'guinem, & vitalium sipirituum copiam. Tamen haec laesio, antequam deliquium vitalis faciat, refiigere facit calorem ad con cerebri vero facultas, statim ac Mitu, tura calido innato, deficere incipit: cum quoniam cerebrum per se est frigidum cosiangue, atque ideo fiammopereindiget cordis suppetiis, tum propter sensus acri . moniam. Itaque passio incipit afacultate vitali:tamen deliquium facultatis anima R iis anteuertit defectionem vitalis. in quo affectu, haud dubie intelliges, consensi esse grauiorem propria passione. mpropria facultatis vitalis passio, est refrigortio:animalis consensis, est desectus. Itaque quod ad modum quo haec fiunt, a d net, ita habet. quoniam verbfieri potest, ut in aliquo tam sit insigniter fortis anima lispotentia,ut antequam ipsadeficiat, vitalis insignem noxam perpetiatur: DORMexpectan
330쪽
M pDIC. ET PHILO s. LIB. V It 3iue
Eestem aincaute sensius conturbati O,sed attrectan' arteriae sunt,aduertendusque terminus euacuationis sit. nam si metu, aut conturbaucte ventriculi statim aegro iis, animo linquitur: iacens in lecto continendus aegrotans est,& mittendus sania itur euacuationis, dequaloquimur, terminus est deliqui animi leue, ierum ex euacuatione facium.quod quoniamleue est: tollit reticulum, quodCessuqνertimescit.qubd si tamen cui videtur consultius,etiamsi id deliquium non sit graue, iumen c5sisteret rursusque euacuationis necessitatemrepetitione complere,ins
quutor illud praeceptum: minus est insta consiste quam exquisitissime euacuare. i. hitelligat hic Galenum non uti hac missiones anguinis,propteri anguinis estus ohem silum sed ipsiun per se deliquium procurare, quo stigore recreet facultatem inte
petie calida penὰ confectam. atque ita deinde aut aluum fluere faciat, aut vomitum, sudoremve excitet copiosiam, quo febris extinguatur. quae omnia deessent, quam tumuis euacuaretur multum, accito: nisi aegrotans animi deliquium incurrerit. --que vero mirum est hydrope laborante utpote cui facultas,cum in eum statum v nit, est debilissima, ex consertim facta aquae, quae totam Ventris regionem obsidet, prosesione mori: febricitantem verb cum robore magno snam talem expetimus ad hoc Eirili timὶ ex sanguinis missione semel facta animo linqui, non etiam perire. Quod vero a Galeno hoc auxilium in ardentissimis febribus prae omnibus est minio mendatum: interpretantur pleterique de synosiis febribus, quae continentes appetulant unaccipiuntqtie ansam interpretationis renonometh.ubi ita scripsit:Maximum hocvti valentes vires fiunt, continentium febrium remedium. quo loco in solis comtinentibus,quales biliose nunquam simi, videtur hanc euacuationem probare. Has itaque dicunt ardentissimas.Est enim aliarum nullis , quam his,copiosi r calor:etuam mordaci talea biliosis stiperentur. Adducuntur etiam in hanc sententiam ampunentis, quae paulo superius proposuimus. Verum ego aliter interpretor: opus esse
scilicet sanguinis missione usque ad animi deliquium, in ardentissimis febribus. Mqui quo ardentiores sunt, se magis: modo adsit facilitas quaeserat, sit quantumuis febris bilio a.quid enim aliud nomine ardentissimarum febrium intelligam Praeterea silo rationes perpendis: tunc quoquoquae dico,clarius intelliges.Noui enim jnquit rum quosdam necessarib perstigeratos ex lipothymia: ac toto corpore exudantibus liquoribus, aluo rupta celerrimὰ morbo liberatos. Usurpatur ergo ut refrigerans a rillum: quod superius monstrauimus. at vero refrigeratione non dubium est, quin magis opus fit in cause biliose, quam continente febre. Sed dicit iteruin: In quibus tibi sanguinis feruescentis copia apparet, quam o sime eos Vacuare conator, privo' quam inprincipem aliquam partem ingruat. Cum ergo humor propter seruorem p ratus estingruere in partem principem, vacuandum ea ad lipothymiamusque.Sed constat:quantb maius periculum talis impetusimpendeat tale,quam exsanguine, cum mobilior tenuibrquesuccussit.nequeue pertimescendum est: ne bilis effiet M nis fiat educto sanguine. non erum, per deum immortalem, in continuis febribus, Faeputrescentem in vasis bilem habent, sanguis sine bile prodit:neque strice torp0st evacuationem bilis est.Namneque si ex congio,diluto vino pleno, dimidiam liquoris partem subtralata metucius vinum fiat,aut dilutius. quare agitandae bilis pter ilionem anguinis nullaratio est. Est tamen cum possitnatura uere,itaVtit; quia euacuatione reddita est potentior sepra residi. Atque ita,si fortuna tulerit, Vtyli Fod princeps membrum insigniter debile sit:ex accidenti set, uti elumbilis
ripiat. quare talibus neque in ardente bre, neque alias aliquando tam copiosam tauto euacuationem: sediis, quibus nulla debilitas in principibus membris est. in immouetur bilis aut adintestin aut adventriculum,aut ad cutem: liciturque,
Neuomitur, aut exu)atur. Sediuees quid, quod febricitantibus ex bile non p in in re facultast non video, cur non. siquidem homo, cui in selidorum temperiς inexsecultas: potest ex erratis circa victum exmulto es gratia exempli, bilios yym, nam bilis copiam conserere.In exquisita sane febre& ex bile, &continua: nunquam putauerim iati posse, ut tantum facultas constet .siquidem cum μ' - recedit humor a natura sanguinis, missionem sanquinis demSat. Sed sem