장음표시 사용
91쪽
hominum, qui ea quae ab autoribus dicuntur, non intelligunt, quam qui re sis psis possint utile aliquid excogitare. Non enimnegauerat Galenus, cranium ad c stodiam cerebri esse comparatum: sed caput ex humeris deduci, & in sublimi ediatissimaque parte collocari, non tam esse ex Vsii cerebri, qum ex usu oculorum,
illud untun docet. quandoquidem cerebriun poterat animalem virtutem tranς. mittere in daorace constitutum nil allo deterius. sed oculi,quis in humiliori loco essent constituti, eo hominibus minus essent ex usu: quoniam eo ad minorem distam tiam possent cernere. factum est igitur caput sublime gratia oculorum, a quibus tamen cerebrum separari non potuit. quoniam ad hos erant molles ramulinem rum, qui optici, id es visui destinati dicuntur, deducendi. hinc etiam famam est, i. vi cerebrum collocaretur in capite: quod primo gratiae oculorum faetiam esse, diximus. Cum vero semel quis intellexerit, Caput propter oculos esse factum, cerebriam vero gratia ocul oriun in capite esse constitutum: facile adducetur ad imtelligendum, oportuis le reliquos sensus, ita ut factum est, in capite collocari. nam neque ad hos nerui molles, quales sensui destinatos esse oportet, si essent distam tuores,deduci possinit: omnes enim nemi, cedentes a cerebro, auriores fiunt. Iis igitur filii capitis consitutio, cui nec ipse cerebri principatus obstat. potest enim ut res habeo oculis esse praestantius: tamen non adeo QNimi loco indigere. Quare natura propter oculos caput faciens, cerebrum non despexit: sed dedit uni cubque iuxta dignitatem propriam,& necessitatem. nam & ipsum cerebrum, quam taquam Sindigere sublimi adeo loco monstrauimus: tamennon est in capite δωterius, quam in thorace, sed ad alia etiam multo melius. Nam, quemadmodum Plato inquit dialogo De natura, nostri formatores caput a pedior ceruice& coulo interiectis, separauerunt: religiosὰ cruentes ditantun mortalium contagione,nias quantum summa necessitas cogi polluere. Quod perinde est, ac si diceremus, Melius esse cerebrum longe a thorace situm fuisse: ne rationalis virtus,quae in ipse est, ab irrationali, quae est in corde, conmrbaretur: atque ita animali nunquam liceret esse prudenti: sed ageretur potius irrationabilibus affectibus,quis ratione.I uenit igitur Plato utan alium capitis generandi, longὰ diuersum ab eo,quem calenus docuit. e alterum dicendum est: Aut usam quidem esse naturam CD 3o pite ad facilem intuitum, &abusam esse eodem ad separandum potentiam rati natem ab irrationali: aut utriusque gratia caput esse factum, cerebri scilicet,&oc lorum . id quod probabilius esse censeo. nam quanquam Galenus loco citato a terius tantum usus meminit: consonum tamen videtur rationi fore, si cerebrum in thorace collocatum esset, ut plut .m oporteret, virtus animalis traheretur ad compassionem cordis, & animal duceretur, non prudentia, sed perturbationibus. quod minus cauit natura in his animalculis, quibus imperfecta est imaginatio, d nulla irascibilis potentia. atque proinde illis, non dubitauit, aut cerebrum in in race dare, aut caput a pectore, nullo collo setur ere. Est igitur, quantum ego pino caput,&propter cerebrum,& propter oculos factum. quanquam neque id εο
probat cerebri principatus, neque capitis figura,vt barbari illi autores dicebant: sed diuina Platonis ratio persuadet. &dehac quaestione hactenus.
De numero membrorum principalium. cap. XII.
λέο s est medicis, membrum principale appellare, illud: in quo virtus aliqua
earum, quibus corpus humanum gubernatur,ut in praecipua sede, viget maxime. Caeterum de numero membrorum, quae principalia dicenda sunt parum videntur, conuenire. Aristoteles siquidem tertio De partibus animalium cap.
quarto, unicum membrum censet esse principale, Cor: atque in eo, cimn et viri
tes praecipuas residere, ab illo in reliqua omnia membra demandandas. Avicenarin prima primi doctrina sexta cap. primo, Aristotelis opinionem insecutus est. Galenus diuersam omnino metur opinione ut multis aliis in locis: ita vel praee
me sexto De placitis. sed Aristotelis haec simi vi menta. Ubicunque fieri potest, prim
92쪽
MgDIC. ET PHILO s. LIB. II. 77
est; principium Vnum esse quam plura, melius est. si itur vi tes omnes a corde possunt in reliqua membra demandari: praeter consuetum naturae ordinem sit
itura enim semper facit, quod melius estὶ Virtutes corporis gubernatrices, in
musti, membris collocari. Praeterea si hoc non ita esset: resideret, ut feti: contra ii, opinio, virtus animalis in cerebro, Vitalis in corde, naturalis in iecore. Sed haeratione cor minus nobile esset quam cerebrum, quod tamen prouidentia videtur redarguere naturae, quae cor in medio m Toris constituit, ut in tutis limo, & no
bilissimo loco. Adde, in eo membro, coniectandum esse, Virmiem residere,a quo tinnimenta illius virmus ducunt originem: sed ex corde oriuntur nonarieri aes io tum, sed &venae, & nerui. Quod de Vena probatur primo: In illo membro vita detur esse prima radix venae: quod Venae non penetrant recta via, sed in quod Gniuntur. in hepate nulla est Vena, quae non recta via ipsum penetret, nequaquam in ipso terminata: sed vena caua, quae in cor tendit, intrat per dextrum ventric lum, & in ipsam cordis stubstantiam insemitur. nam alia, quae ex paulis superiore parte ad plumonem demandatur, tam diuersa est a priori sicum priores letvena, secunda non amplius vena, sed vena arterialis sit. Est igitur cor origo venarum.
Qiod verb neruorum, inde disces, quod eius substantia crassa est, & multis
neruis intersta, & dura: cerebrum vero, ex quo Galenus neruos oriri opinatur,est molle. atque proinde minus commode videntur ex ipso nerui posse proficisci, io quos duros esse constat: cum orta attestentur si iis principiis. His rationibus per silasius Aristoseles, & aliis permultis, quas consultis praetereo, censet: cor primam esses dem omnium virtunam. Galenus contra, cuius rationes ex euidentioribus d sumptae sim Virtutem animalem, qua corpus mouetur, &sention cerebro: hatur lem, qua nutritur, & augetur, in hepate: vitalem, qua vivit animal, in corde cum Platone in dialogo De natura collocat. Prima huius sententiae ratio ex anatome desumpta est: quae distini, docet, neruos ex cerebro descendere, aut spinatim dulla, quae ab illo procedit: arterias ex corde: venas vero ex hepate. Nam quis quam illi venis ex corde tribuant originem, ex nescio qua apparenti ratione: c. terum disiectio Deruum, qui utero gestantur, luce clarius docet, sanguinem ex 3o hepate mitti ad cor, non ex corde ad hepari recipiunt enim foetus alimentum ex materno sanguine ter umbilicum, in quem subeunt vasa haec, Vna vena, & duce arteriae. Vena recta tendit in hepar ipsium, arteriae ad regionem vesicae, atque i de repentes per spiriam, inseruntur in cor, priusquam ad hepar veniant. Demas modum vena prius inseritur in hepar, qu ius cor attingat. declarat, scilicet, haec constructio venas oriri ex hepate, arterias ex corde. sed hanc anatomen latius e
plicuimus, paulo superitis in hoc eodem sermone. sed & illud, quod in editis iam
in lucem per annomen apparet, satis rem declarat. sumuntur miri alimenta, quae in ventriculo in chylum transeunt. hic descendit ad intestina per pylorum. ad imtestina nullae aliae venae veniunt, quae chylum possint ad alia membra transhmere,
40 praeter mesarescas: hae vero in hepar deducunt recta, in quibus, & in ipso hepate, ut dissecanti licebib oculis conspicere, ex chylo copiosius sanguis generat . ii quo,
non ad cor silum, sed ad uniuersum corpus alimentum, futurum nutritionis materia, demandatur. Igitur cor reci it sanguinem ab hepate per venas. quare venae deueniunt ab hepate ad cor, non a corde ad hepar. QEod si concedentes, samguinem in hepate generari, dixerint, hepar non generare fanguinem, qui sit alem do toti corpori, sed cordi praeparare, ut illi praeparat ventriculus: conuincimtur ipsi anatome. non enim hepar remittit totum sanguinem cordi: sed partem quam cam reliquam in totum corpus dispensat. tamen omnia membra, quae materiam aliis praeparant, totam eam, atque immam, illis quibus praeparant, sesent resem σφ re. neque alius quispiam meatus a pulmone aliorsum tendit,quam in cor: neque E ventriculo & intestinis, praeterquam ad iecur,aliud permeat foramen: neque ex reticillari contextu hoc inquit Galenus, ego enim contextum hunc haud umquam vidi) nisi in cerebrum: neque ex seminariis vasis, nisi in testes. se est, ut dirimus, cor solum arietiarum principium, & cerebrum neruorum, & hepar
93쪽
vena n. Adde rationes, quibus contraria opinio utitur, nil probare. licet mini nobis resipondere, Si virtutes omnes, quibus gubernatur corpus,omnino essent in quales persectione, ita ut nulla illarum reliquis emineret, aut si membra, in quiabus resident, tam essent diuersa, ut tria animalia, non unum animes constituerent: praestaret, unicam este virtutem, & unicum membrum. Sed cum hae virtutes, quanquam tres sint, uni tamen rationali, quae reliquis natura imperitat, natae sint parere,& membra tam multis vinculis sint annexa, ut quocunque illorum permoto, reliqua facilὰ trahantur ad compassionem: non est, quod quisquam hane multitudinem virtutum, aut principalium membrorum damnet. Decentius pra terra videtur, quemadmodum Plato inquit, si iblimem intutem in sublimi,S e celso loco, quod caput est, quam in sede media, collocari. Ex affectionibus etiam
prater nat tu am, quae his membris contingunt, licet illud euidenter a amentari. cum enim intemperies aliqua, aut tumor praeter naturam, aut obstructio in cer bro fit: vitiatur mens, aut reliqua membra motu priuantur, patitur, stilicet, per id tempus animalis facilitas: atque proinde in eius operationibus symptomata comtingunt. nam, ut Galenus argumentatur, ut multis aliis in locis, ita tertio De locis patientibus, cap. . cum vitium aliquod virtutis animalis contingit, ut corrupta phantasia, ratio, aut memoria, medicamenta capiti imponuntur: quae tamen in raci oporteret imponere, si virtus animalis in corde resideret. Sed inuenit Auic na argutum quendam modum defendendi opinionem Aristotelis. Sunt enim, to dicit, de sententia Aristotelis omnes virtutes in corde, ut prima radice, caeterum
mantastae fiunt in aliis membris e Animalis stilicet virtus manifestative sita i quintud est in cerebro, radicaliter in corde. quemadmodum dicunt de sente tia Galeni, videndi vi plus in cerebro est, ut in primo fonte: tamen in oculis elucet, propterea quod simi ad videndum commodum instrumentum. Haec didit Au cena. ,Caeterum illud a me primum intelligat, velim, non Joqui se ad mentem,ristotelis: deinde, falsium esse id,quod affertinam prim4 tam lono abest, ut Ar stoteles hunc usum cerebri utinantiae tribuat, quod in ea animalis actiones et erant,ut secundo libro De partibus animalium, capite septimo,parum absit, quin icerebrum Midremonium esse dicat. de quo ita seripsit: Est vero neque excremem tum, neque continua particulariun aliqua : sed est proprii cuiussam generis, Minerito talis. nullam vero cum partibus, quae vim obtinent sentiendi,continuitatem habere, cum intuitu patet, tum vel maxime, quod cum tangitur, nullum incit sensum,ut neque singuis, neque aliquod animantium excrementum. danun a
tem hoc animalibus est ad naturae totius salutem. Atque paucis interpossitis: I circo:i inquit aduerses cordis sedem & calorem, cerebrimi natura molita est. Videat, quam longehoc abest ab ea, quam Aristoteli opinionem imponit Au, cena. Censet enim Aristoteles, cerebrum modissimiun esse membrum: atque proinde ad reliqua omnia inutile, ad attemperandum calorem cordis sol mun do fuisse compararum. ram sententiam, quoniam Galenus expugnat octauo 4'. De usti paruum,capite secundo & tertio,apertissime, non firmus nos propria quin stione insecuti. ne,quando res Q est a Galeno perducta, ut nil requirat *leta ris, eos qui ante nos controuetitas scripserunt, imitaremtu : qui ubi nil pollimi l cis addere, obissint tenebras, ne quicquam relinquatur intactum. Sed illud in praesenti monstrandum est, Neque si ita sensisset Aristoteles, quemadmodum imperpretatur Micena, vera protulisse. quare duobus no rubus damnandus est Muicena,& quod autoris mentem non fuerit assecutus, & quod placitis absi dis
adhaeserit. Nam quanquam virtus esset manifestinue sui aiunt; in cerebro: tamen non proinde oporteret corpus totum ex cerebri obstriactione reddi immobile, & sensius expers. remaneret enim virtus animalis in prima radice. Sed dices, sp uatur corpus uniuersum sense, etiam si obstruatur cerebron solummodo, quemadmodium exertis oculis priuamur visu, etiam si virtus cernendi, quae influebat, maneat in cerebro, Ut in radice. esto, ut dicis. sed oportet, obstructo corde, aut interscissis viis, quae sunt ad inebrum a corde, aut conclusis, priuari animal vi
94쪽
tute eerebri: non aliter, quam obstructa n orum opticorum radice, priuantur istasi emendi facultatis influxu. nam ex tua opinione, quemadmodum virtus , hi malis demandaretur a cerebro ad reliqua membra: ita a coiae ad ipsum cer brum. quare ex cordis Vitio, aut Obsti uctione, aut praescissione, deberent repentὰ reliqua omnia membra priuari animali Virtute. repente enim animalis virtus i fuit illustratione. sed hoc tam contingit aliter: ut viderit Galenus non raro, an, malia in sacrificiis, praescissi scordibus, Vociferari, aut currere. Est igitur de sentemtia Platonis,&Galeni, non micum membrum principale, quemadmodum Aria
teli visum est. Sed est quod aliquis nobis obiiciat Platonem, qui in dialogo Dero natura ita scripsit de corde. Cor vero venarum originem, fontemque sanguinis per omne corpus impetu delati, in stipata r one, suspendere voluerunt. Cari rem haec Platonis verba, pulchre declarat Galenus sexto De placitis, ultimis rarbis, Arterias ab antiquis venas appellari: in arteriis autem contineri sanguinem, non quemctimque, sed tenuem, &calidum,qui impetu per corpus uniuersiun ΔΩsunditur, atque huius sanguinis cor esse fontem. Itaque constat, ut Plato & Gai
nus suis constent dictis. Sed hactenus illud unum diximus, Non esse unicum meminita principale, ued plura. Qitat autem ea sint, nondum diximus. Galenus
sexto libro Deplacitis prope principium libri, tria tantum esse docet cum demo strationibus ex platone petitis. quoniam,scilice tres sint virtutes,quibus hinnanum o corpus gubernatur, animalis scilicet,vitalis, &naturalis. Singulis harum data sunt singula membraanatura, animali cerebrum, vitali cor, naturali hepar: quae priam de membra principalia dicuntur, &sunt. Sed contra est, quod Galenus libro artis medicinalis, non tria tantum , sed quatuor esse dixit. quoniam his addi, dii testes. quos, videtur esse rationi consonum, inter principalia membra comnumerare: cum virtutis cuiusdam generantis sint origo, stilicet, quae species est apprime necessaria. nec vero tantum speciei, sed indiuiduo ipli nimirum v
dentur testiculi facultatem aliquam impertiri, virilitatem stilicet . qiue nil aliud est, dicente Galeno secundo De semine libro , quam virtus quaedam, qua sexus distinguuntur. hac nempe vix a semina , & foemina a viro iusterti Q Sunt qui his rationibus contendant: quatuor en membra principalia. Aliis
non ita videt tu, sed testiculos a ratione membrorum principalium secludi opo tere. nam generandi virtus non est a naturali virtute diuersa, sed generatio,natur, lis rimitis actio est, non minus quin, nutritio. virilitatem ut italoquan dicunt hi, non esse virtutem ab aliis tribus diuersam: sed illis omnibus robtu nouum addere. vir stilicet nullam actionem habet,dempta generatione,qua eunuclai careant Sed hoc selum habet, quod eas actione quae ad animalem, vitalem, & naturalem p γtinent, obit strenuius. Est igitur ita hac controuersia constituta: in qua viriti uesententiae videtur esse Galenus auton Milis nihil videtur interesse, sic aut aliter dicere. quandoquidem de nomineridetur esse disteptatio: modo illud non praete Q mittatur, sitne virtus generandi diuersaavi te nutriendi. hoc enim unum inter
est stire, atque proinde nos caput huic quaestioni proprium statim dabimus. interim diximus: Quo pacto possit quis defendere, testes membrum esse principale, aut non esse. Dicendum tamen est, ubi Galenus tria tantum esse dixit haec membra, individuum respexisse: ubi verb quatuor, jeciem quoque. ciet rum proseret aliquis locum alium Galeni ex sexto De Usti partium, quo iis quae
modo dicuntur, videmr contraria protulisse. ὁ δέ - M'γωυψ
ἰ ἐ-nρων γενων αάρων - Id est. Ut autem quod ii me dicitur, non modbnunc, sed in posterum etiamintelligas,nihil obaudiens: volo tibi percurrere,eX qui . bus oportet cognosterein vivente corpore partem principe&ignobile.oportet auteambo diiudicare abutilitate.Est autemhaec utilitas genere triplex: vel enim est utilis
95쪽
ad ipsam vitam, vel ad meliorem vitam, vel ad horum ipsorum custodiam. partoe autem ad ipsiain vitam utiles, principes omnino oporter existimare: reliqua vexo genera ignobilia cum sint,m. Vides ut dicat ea tantilax membra quae necessaria fiant ad vitam,esse principalia: quae ad meliorem vita mobilia. tamen testes texperimur, & Galenus ipse d et r. lib. de semine, non runt necessatij ad vitam: sed ad meliorem vitam. quare videtur illos Galenus inter ignobilia membra r posuisse, tantum abest,ut principem partem dixeriti tamen cae,nsiderandum hic esh duplicem esse partis principatum. Alium qui ex facultate principequaposse a cedit membro: alium qui ex indigentia particuhe,quae animanti est. de illo modo toto hoc cap. locuti sumus. hic ultimus est, qui consideratur in aestimanda mor- ruebi m nitumne, quae accedit ex parte, .Meth. P6. Primo modo referunturi stes inter principes partes: Secundo non inter omnino ignobiles, sed inter minus nobiles prioribus. ut verba quae sequuntur post seripta modo declarant, si quis Io- cum consiliat. Ex dictis satis constat male enarrasse illum locumValeriolam: qui Verba illa κω - mί-ν φ Vertit, aut ad generis conseruationem. nam Galenus illic de nulla partis virtute loquebatur, sed de necessitate. neque profecto vis generis conseruans est ratio ignobilitatis. Sed mens Galeni est, partes esse poue tacundo quo diximus modo, principes tripliciter: primo & praecipuo principatus modo, cum simi necessariae ad vitam, tales sunt cor, ventriculus, & alia omiua ad vitam necessaria. aliis duobus modis simi principes partes, necessariaeadmeliorem iovitam, ut testes: aut quae his subseruiunt, ut gula Ventri, larynx pulmoni, vena caua cordi. Itaque coiistat quibus modis testes sint princeps membrum, & quibus non sint. Hepar quoque videtur nonnullis, citra rationem membris principibus annumerari: quandoquidem nullius Vi tis principium est,magis quam Ventric lus, aut lim. Foret enim,si alicuius, naturalis maxime. at Vero naturales facultates, trahentem, retinentem, alterantem, & expellentem, insitas esse sin s me bris, in opere De virtutibus naturalibus longo sermone monstrauit Galenus. Quod si ita habet, illud unum tribuendum est hepati proprium: generare sanguianem, futurum corpori uniuerso nutrimentum. Sed hac ratione, ventriculum portet multis ante membrum principale dici. Quaestio haec, quo minus denomi- sone furura sit, ab illa controuersia debet incipere: Sit ne virtus aliquanaturalis,quae ab hepate in reliqua membra influat, aut omnes narurales virtutes singulis nam talibus membris insitae sint. quae in hoc eodem sermone, est proprium caput habitura. Interim dicimus sine demonstratione, ut nostra fert opinio: Nullam vim tutem naturalem esse influentem: dici tamen heparmeritb membrum principale: non quod ab illo virtus naturalis reliquis influat, sed qubd in illo vigeat maximὰ prae cineris omnibus. atque proinde nos caute in principio huius quaestionis me brum principale esse diximus: in quo virtus aliqua earum, quibus corpus hum num gubernatur, mari viget. Praecipua omnium actionum, quae adnaturalem Virtutem referuntur, est sanguinis generatio: quae hepatis est actio propria. ML e animalis fucaltas in cerebri membranis,
p. XIII λέONsTRA TvM hactenus esi: Animalem vim in cerebro residere. Sed - cum cerebri nomine id quod intra crani Tun continetur, medulla inquam cum metangibus intelligi soleat: contineatur ne ea. in meaulla, aut in im lucris, operae pretium erit disputare. id quod in nru videtur difficillimum. NNeque enim ex anatome inueniri posse videtur, quando per omnia membra membranae illae simul cum fibris neruorum, qui ex seinantia procedunt,deducam tur: que ex loco cui imponenda fimi medicamenta, cum ea virtus hesa est. quam doquidem capiti imponenda sunt: utcumque habeat, quod modb inuestigamus.
96쪽
MEDIC. ET PHILO s. LIB. II. gr
. Ioannes Femelius inueritnu opinionem quandamnon parum subtilem, a GDreni de hac re opinione longe diuersam. Facultatem mouente inquit,esse inc febri medulla,&per nemorum fibras distribui: sentientemin meningibus,&deduci
pernemorumni S. idni ut monstra hoc argumento: Substantia cerebri habet motumassiduum,&caret senis: membranae contrasensum habent acerrimum, δίpersemotu carent Maec docent dc Galenus ipse,& experimentum ergo neque se stanti asensu nequemembrana motumpraestarepotest: quippe quo caret, sed per
neruos deducuntur haec ambo. Venitimi senses membranis,&motus ex me
dest . Licebit huicargumento aliud a re ex phrenitid quae omem sensus inprimissicit: tamen dicente Galeno A. De causis pulsuumcap.I . tenuimeninge praecipue gignitur. Haec estillius sententia his argumentis confirmata.Tamen GDlenus lib. 7. De placitis longe aliter sentit. Unicam etavim mouentem δ sentiem te hancqueincmbri medulla, Vtin sede arcipua contineri: meningas verb esse ad continendam&nutriendam habent enim venas dc arterias ea substantia. Comfirmat hoc Galenus experimento: siquidem praescissis nerui fibris aliquibus, me bruminquodillae tendebant, priuatur sensu&mom: tamensi denudet nonam ne situ sed etiam abindumentis,quae ameningibusaccipit, illaesis fibris,nullapars sebiectat aedituri tota igitur vis deportatur perfibras excerebri medulla. Certὰ haec ratio demonstratio erit: si semel,quod in propositione accipitur,experimento β 2d ratumst. est tamen,quantumluaico,exploravidissicillimum.quis enim meningem tenuem a nemo separet, fibris nihil hesisξ id itaque ego nondum exploraui, neque an verum sit satis Eo. Sed illud stio satis certo: argumenta Femclij non carere commoda dilutione. Nam quod cerebrum non sentiat simodbverum est quod accipitinctii vimhabeat, facere potestin titudo instrumenti: est enim valdehinnita. Q dsi dixeris sensiumhumidis tinnimentis agi melius:fatebor. At non quantumcumquo humidis,sedintra mediocritatem quant . nerui enim valde molles paralysinpinsolent. Fbdsi addideris,Humiditate plus laederemotum,quam sense quamquod moueri est aptiun, non esse ineptiun sentire, nisi facultate careat: Respondebo,id de motu qui distentione fibrarum agitur,vere esse distam,quippe illa firmitudine p. indiget: at motum compressionis de dilatationis, cuiusmo si est in cerebro palpitationi cuidamsimilis, inhumidissimaevam substantia a melius.quia ea est tanto dilatatu facilior: quanto humidior. quare quod a Galeno dicitur I.Desymptomatum
Causis, Nullam partem carere sensu, non carentem motu, de primo illo motu dicam intelligendum: aut excipiendum cerebrum ipsum. Menim a medulla a Lyit sensum, ut alia qualis sentientium particularum: tamen haudquaquam m uetur. id enim nulli parti contingit nisi per musculos, aut carnosim cutem: quM pro musculis alicubi in. tamen per eius inflammationem contingit continenter delirare Fatia viciniae, ei semper consentiente cerebro. praeterquam quod rarissimmum esse puto, Alam meningem sine cerebri substantia inflammari. Itaque cum 4' apud me sytem milia assertionum habeat euidentiam, non video cur argumenta
emeth nos cogant Galenum destituere. Sed quoniam hae quaestiones, ut &aliae se que demembris, abiis quae de virtutibus sunt dicenda, videntur pendere, ad η iampropero: dicendi demembris hic finem faciam. Dc modo quo virtutes, qua in principalibus membris rem
. dent, communicentur reliquis.
p. IIII LR T V T E s distinguunmr per actiones, de actiones per opera: quot ij I tur actionum genera hinnano corpori ab anima, qua forma est, tribuum , tot virtutibus uniuersalibus illud gubernari necesse est. Aetionum vero timp ςX est genus, quoddam earum, quae in plantis, dc seminibus, 3c Viventibus Q bus , etiam non sentientibus, inueniuntur: huiusinodi fiunt, nutritio, degenerario: & ad has particulares sui ita dicam in actiones, quibus haec agum , tractio scilicet, retensio, concoctio . sed de hariun quas parsiculares
97쪽
modδ dicimus, numero, procedente sermone instimetur propria disputario: nunc de uniuersalibus agimus.Est aliud actionum genus,perfectioribus tribum nempe sensus, & motus secundum locum: quae ambae assiones omnibus animantibus, quibus est sensus, insunt. quibusdam vero secundum imperfectiorem gradum, ut affixis quibusdam animalculis,imperfectias quidam motus est. contrahuntur enim selum, & dilatantur in suo loco: locum tamen non mutanti quoniam his sellas etiam tactus est, &fortasse imperfecta imaginatio. Atque, ut semel dicam: In animalium generibus, pro perfectione sensu videt perfectior, aut impersectior esse motus. nam hae duae actiones propter eundem naturae finem sunt proindeque eius dem sunt uniuersalis virtutis nempe,propterperfectioremvitam animalis.adquem Iofinem neque sensius sine motu, neque motus sine sensi quidquam proficeret.Semtire enim quae prosunt, aut nocent, nihil est vultus, nisi haec possimus fugere, &illa prosequi. posse vero fugere nocentia, &utilia prosequi, nihil conducet: nisi posisit animal utraque distinguere. Sunt igitur sensus δc motus, actiones ad eundem finem necessariae, eidem animatorum gradui tributae: secundum gradum perfe- morem iis quibus est motus progrediendi, aliis secundum imperfectiorem. atque proinde eiusdem facultatis uniuersalis,quae facultas animalis appellatur. Est aliud
genus actionum inter haec medium: quodpropterea sine his nunquam inuenitur. ad quod refertur conseruatio caloris naturalis totius corporis, instum caloris vita lis & arteriarum motu, quem pulsum appellamus, facta. Est hoc genus actionum Duitatium, quod multis rationibus medium tenet inter priora: dc persectione ham vitales actiones quantum superantur perfectione ab animalibus, tantum naturales superant in & motu . Est enim animalis motus liber natura sua, ex voluntate profectus. est etiam quidam motus natiualis secundum locinn, in his instrume iis, quae fibris operantur: sed qui neque ex voluntate fit, neque pro ratione usus,sed ut operationes merὰ naturales solent, pro ratione efficientis& instrumenti, ad resistentiam. Vitalis motus medius est: qui quanquam non pro voluntate, tamen proratione indigentiae fit. Tot ergo sunt virtutes, quas Plato tres animas dixit, rati nalem, irastibilem,& concupiscentem:& ptimam in cerebro residere,fecundam in corde, tertiam in hepate. Aristoteles alentem animam sentientem, &rationa- solem distinguebat: & has omnes in corde collocabat. Stoici alentem neque animam quidem nominabant, sed naturam. Galenus non animas, sed virtutes diciti animale vitalem,& naturalem. De locis in quibus resident, attulimus demo strationem seperiore capite. de appellationibus Galenus nos monet millies,nes, liciti simus. nil enim reseri, ita aut aliter appellare: modo res non ignoretur. Iblud unum scire licet, Medicos debere ex Platonis opinione numerum membrorum principalium desiumere: tamen animarum multitudinem non debere. nihil enim impedit, icam esse animam tribus praeditam potentiis: quibus praeci in tribus his membris operemn ista enim animarum multitudo,quam Plato inu xit,& multi censent illeorematis medicis congruere: mihi videtur carere omni
probabilitate. quod in quarto huius operis libro, capite de sympathia & protopathia, monstrarurus sum. Ex quo loco potes hanc quaestionem requirere, si sine ea non vis ulterius progredi. nam mihi certaen est, de nulla re bis scribere. Interim xen, siue hoc, aut illo modo dicatur, illud unum constat: Virtutem animalem esse in cerebro vitalem in corde, naturalem in hepate praecipia vigere. Constat etiam, Animalem, d vitalem influere inreliqua membra: quomodo influant,non dum constat. Tota barbarorum isola affirmar: Spiritus transmitti ad membra omnia, & illis virtutes deportari. itaque vimitem quamcumque influentem c0--picari spiritus influxu. Galenus enim hunc usum, pluribus in locis quam Vt referri conueniat, spiritus esse, videtur dicere, atque proinde instrumentaim proprium animat illum esse. Sed contra est, quod si spiri transinissione virtus communicaretur: nequaquam repentes communicari posset, sed manifesto tempore. est enim spiritus corporeus, & ut Galenus monstrat libello, quo disputat, An simguis in arteriis secundum naturam contineatur, crassior aere. at Vero, tam cito minuemus pedem, quam volumus: nil, quoad virius influxerit, expectantes. Meriae quoque,
98쪽
dumu uae in extrema manu sim simul mouentur inim cordei quod euidenti est de umento, repente communicari Virtutem. Huic argumento ita respondent: Naniram nunquam transirittere, quod semel Valeat mouere: sed semel mittere, quod possitmouere pluries atquc proinde,cum secundum motum aggredimur,li here nos vi quae prius influxerat Sedrursus ab his sciscitabor.Cum e nausta fueritearis,quaeinfluxerat: me, si Vlterius producere morum lubet, oportebit influxus tempus expectaret Resipondebunt fortasse. Minime: quand9quidem mittit natura nouas vires ante priorum integram esumptionem. Certe multo consilio opus es insingulis virtutibus,& multa praesensione ad hanc spirituum dispensationem.Sedio huicialtemvltimo argumento non respondebunt. Si spiritus inquerent in singula membra,&non aliaratione Virtutes deportarentur: non possent priuari subit b sensu&mot ex cerebri obsi ructione,neque pulsu, praecisione cordis. quandoquidemus ciue inconsti meretur copia spiritus qui influxerat, seruarent virtutes&acti nes: etiamsi nouus influxus non fieret Tamen nonitassi. non enim citius obstruitur integre cerebriim,qucim priuent membra sensit &m . d si dixeris indigere virtutemillam,etiamsi iam influxerit,aliqua cerebri aut cordis praesentia, quo com
seruetur: necesse es conseruatio missam fieri qualitate aliqua,quq sit illustratis,aut alia,quae proportione illi respondeat. quam si concedis, fius in trans inissionem spi- . rituum requiris: cum illa eadem qualitate,qua dicis conseruationem fieri, possit fieri 1o virtutis transmissio. Est itaque Galeni opinio, quam ubi ex proselibrem tractauit, scripsit, septimo inquam De placitis Hippocratis & Platonis: Virtutem per omnes neruos motus, & per plerosque sensus influere illustratione quadam, aut si non ita placeto alteratione quadam spirituali sine materiae quae proinde repente linquere potest in longinqua, A per selida etiam penetrare Quod praeter caetera, anatome qu que declarat. sunt enim illi nerui densi&duri. quare iritibus, quos mediocris c nistam crassitiei esse diximus,n0 siint pervij. Nerui enim,quos spiritus ipsos recipere Oportui non splendorem solum, cuiusmodi sunt optici, ut mons rabimus clim de modo quo visio fit dicemus, hi molles sunt δc rarae substantiae. neque tamen quieti
sunt animales spiritus in cerebro, sed impetum faciunx. illo tamen impetu non fi 3o runtur ad membrorum extrema: sed ad breue quoddam cauum, quod est in e ortu spinalis medullae. caetera illustrant splendore. Vitales spiritus impetu delati nis feruntur in totas arterias sunt enim caua o sed virtutem dilatantem, non his, se illustratione influere per ipsas tunicas arteriarum, hinc dis s,qubd si in praecisam arteriam calari una sectanaum illius longitudinem immittas, & constringas arteriam laqueo, etiamsi spiritus transitus non es interclusus patet enim per calamuni Vii tamen partes, quae ultra laqueum sunt, immotae statim fiunt. Itaque influit vitalis vis in arterias, non est autem illis insita. quod multis rationibus praeter modo dictas confirmat Galenus 6. De placitis. quanquam contrarium tibi videri possit docere lib. 2. De causis symptomatum cap. 1. ubi in hunc stribit modum. Neque enim sicut arteriis, quae semper & secundum naturam pulsant, consent neum est facultatem quandam este instam: ita etiam partibui, quae palpitant. His verbis aperte videtur dicere, Facultatem pulsandi esse insitam arteriis. Tamen , nimaduertendum est quod si e solemus monere) Autoris mentem captandam este ex eo loco,quo ex profesta disputat de re, de qua dubitatur: caetera declaram da esse iuxta institutum sermonem. Galenus igitur nonnunquam appellat eam facultatem insitam, quae non influit aliunde: nonnunquam eam, quae est naturali rei. Itaque est facultas dilatans insita arteriis ad pessiim, id est naturalis: minime enim pessus fit, ut palpitatio sine rei dilatatae virtute. & hoc est quod secundo De causis symptomatum docet, ut ostendit ipsa consequentia sermonis: tamen non IQ est illis arteriis inqua facultas insita, id est non influens: quin potius influens a corde. Sed haec fortasse,cum peculiaris pulsibus dicabitur sermo, consequentiasta
mori cogemurrepetere. proinde de modo,quo influentes virtutes communicam
tur Maec sessiciunt. Vinim naturalis virtus influat, aut singulis membris insita sit, tu rit operaepretium disputare.
99쪽
Sitne aliqua virtus naturalisin a s. cap. X THA c T E N V s monstratum est:Virrutem anim alem,&Vitalemin cerebro, & in corde residere, atqueillinc in caeteram brainquere. monstratum non minus est: Naturalem virtutem in hepate vigere potissimum. Illud modo in controuersiam Vocatur: Ita me naturalis virtus abhepate in reliqua membra more aliarum vi tutum, aininsita sit singulis membris, nullam paraeproueniens. icenarin prima
primi cap. de virtutibus inquiuEt huius quidem speciei sedes, &operationum ipsius
proces lusinii anBarbari omnes qui illius doctrinam sequunt Virtutem nat ratem influere, &naturali spirim deserti non minus aliis defendunt. Veruntamen is horum opinio omnino inimprobabilis. naquod naturale est,& cuicunque me bro ad vitam necessarium, id videtur ex ratione unicuiqueret insitum esse a natura. Nonnulli hanc opinionem perseipsam improbabilem esse censentes:& ab ea, quae
habet,hepar alicuius virtutis esse origin nolentes recedere:ita excogitauerulariri,culares virtutes,& adnutritione proprianecessarias, iusmodi sint trahes, retinens, alteras, expellens, nequaquainfluere, sedinsitas essemebris omnibus:uniuersilea tem quandaVinute,qua: uniuerso corpori alimentum operatur, quae est sanguinem generandi ,hanc sthepate in venas influere.Fieri enim invenis sanguine multis in locis Galenus docui Elad propria virtute suarum tunicarum nonfieri,docet sexto De , placitis, propria illarum substatia, quae mea est,ac membra 'monstrans. Hoc rovolunt significasse Galenum primo De locis patientibus, capite ultimo dicentem: Atque hac in re plurimum differunt naturalia ab animalibus instrumentis.siquidem naturalibus instam actionis vim esse: animalibus verbinstrumentis a principio,vel uti lumena sol influere, ostensum est. ergo ut Magnes lapis vim habet in seipso quaturitaquehaec Galeni verba De particularibus illis, quas diximus, virtutibus, aliud tamen esse de sanguinem efficiente virmi probant ex innumeris Galeni locis, quiabus hepar cuiusian virtutis originem esse cittiquod tamen non esset, si nulla virtus ab eo in reliqua membra demandaretur. sexto De placitis versus libri principium ita inquitiTalis enim cuiusdam facultatis origo tectum,qualis plantis inest. rurius octa- duo libro repetit: Atque idcirco sentis secultatis principium esse conficiebatur. S
cundo De rationevictus comment. 7.Facultatem venarum exhetate oriri .libello De Anguinis missione cap. 6.Terti afacultas,ne enutriens, quam aiecore oriri demonstrauimus. Ex his itaque locis probaim virtutem sanguinis efficientem influere ab hepatein venas: quanquam aliae,quas particulares appellant, insitae sint. Verun- tamen,quantum ego intelligo,Galeni mens lono aberat ab hac sententia, cuius v xa opinio est: Nullam virtutem naturaleminfluentem esse,sed omnes suis membris insitas. nam primo Delocis patientibus,loco citato,paulla infra verba superius adducta,inquit,Instrumentis animalibus accidere nonnunquam,Vt ipsis illaesis eorum Dctio pereat: tamen naturalibus id nequaquam posse accidere.quod his verbis docet: Quamobrem selis partibus,quae sentiendi&mouendi vim habent, accidit: ipsis imterdum nequaquam laesis,tamen eorum actionem perire. id quod naturalibus imstrumentis accidere non selet. Estitaque Galeni doctrina, Naturalia instrumenta non posse pati per consensum, affect ascilicet origine: sed semperpropriapassionei borare. Quod vero haec doctrina excludat influxum, non solum particularium vi tutum,sed&singlunem efficientis, ita monstro. nam aliter, ex selahepatis affecti ne priuarentur venae ipse,alioqui nihil perpessae,fariguinis generatione, atque ita laborarent instrumenta naturalia, ipsa haudquaquam affectae id quod aperta citra distinctaonem negauit Galenus.Praeterea,si haecvirtus influeret: aut deferretur spiritu, aut illustratione. non enim alius est sarbitrod virtutis influxus modus. si quo tamen I istortam fieret,haudquaquam Galenus dubitasset Iz.Method.cap.ssitne aliquisn ruralis spiritus.Adde, quod ad naturales potentias attinet, inter nos,& plantas nihil interesse. quod eleganter docuit Galenus primo De caussis symptomatum dicens.
Id est, tum enim hoc genus actionum, quod animale non est,sed tures eodem
100쪽
MEDIC. ET PHILLOs. LIB. II. 8s
inodo perficiturin stirpibus, atque in animalibus. Nutriunturitaque&crescunt,&stenerant plantae, non minus quis, homines: Omniaque minua obeunt adnaturalem virtutemspectantia. si Virtus naturalis in illis alimenta dispensat,& omnia siue virtutis opera exsequitur sine innum:non est quod influxus in homini di desideretur. Estigitur nulla virtus naturalis influens. Dicitur tamen hepar illius virtutis origo merito, cum quonia ea Virtus in hepate V et potissimum:tu etia, quonia, ut paulo sup ritis diximus, venanim omnium,quae propria illius virtutis instriuneta sunt, radix est,&origo. 9d vero propterea origo Virtutis dicatur, quod venarum est origo: ape te declarauit Galenus 8. De placitis,ita dicens: Secundam iam habes iecoris demo io strationem, qua esse id Venarum omnium, atque iccirco facultatis alentis principiaum,conficiebatur. Itaque inhoc sensu intelligendus est Galenus: vescunque diciti lis cuiusdam facultatis originem esseti an Vetiim illud unum superestex aduersi opinione argumentum: Si Virtus naturalis non influit, non est quod possit sanguis in
venis generari. nam aut influente Vimite, aut insita generetur necesse est.insitam non
hibenti est enim illarum substantia a substantia singuinis longὰ diuersia. qui igitur 1-
fluentem fiustulerit: cogetur, aut negare sanguinis generationem invenis, aut dic re eam generationem a nulla virtute fieri. Huic argumeto ita censeo respondendum: Virtutemsinguinis essectricem quodammodo insitam esse venis. quoniam, cilicet, in ipsis sanguis fit, facultate non ali inde demandata. Paratione dictum est a Gale χοῦ - 4. De usu partium, cap. II. Quemadmodum igitur venis , cum eas distributionis instr ienta fecisset, facultatem sanguinis escientem indidit, ne tempus quo per e as sertur, ipsi alimento frustraperiret. Itaque constat, ut Galenus dixerit, naturam indidisse eam facultatem ipsis venis squanquam forte luc Verba possint a contraria opinione declarari non incommode)quoammodo tamen,nequeitata, nequemfluens est illis sanguinem generandi virtus. non enim in illis sanguis fit propria ipsi rum virtute: sed calore membrorum adiacentium, &caloris copia,qui defertur cum ipso sanguine, qui ad ipsas venit melius confectus. In hanc sententiam dictum est a Galeno 6. De placitis: Vt igitur, si quis aneruis, aut membrarus, aut ossibus,aut cartilaginibus,aut pinguedine, vel omnino ab aliquo corpore exages diceret sanguinem ' generari ,reprehenderemus promptὰ illlum:ita, ut opinor, si quis sanguinis generati nem in venarum tunicas secundum ipsarum naturam referat. Haec Galen. illo in loco. Iam vero qubdlib.1.Delocis patientibus, cap. 7. dictum est: Caeterum postquam sanguinis generationem hepatis munus esse intelligimus: si causa aliqua fuerit quae hunc generare possit, eam hepatis propriam facultatem esse dicemus. Nihil aliud significat, quam sanguinis venarum generationem seli hepati taepropriam,id est se
cundum substantiae proprietatem conuenientem. Venae enim non habent ad n randum sanguinem vim: sed commoditatem quandam. ut cum vinum in Vase quopiam ex musto filanullus dicit vini efficiendi vim esse vasi. Addidi verb;Sanguinis v narum : quia languis arteriaru in corde generari potest propria illius vi, & proprieta- ' te substanti docente eodem autore 6. De placitis,paulb post nuper relata verba. Sed roget nos quispiam, qua ratione, si res habet, ut diximus, sanguis potius generatur in V uuae propelleparsunt, quam in lor inquis: sinihil ad sanguinis generationem
neces larium accipiunt ab hepatet Respondendum, accipere quidem eas calorem,quiin ipsi hepate est eoptassimus: virtutem autemnon accipere, ut quae influere nopossit. Dicendum praeter haec est, Hepar principale membrum esse:non quod virtutem aliis praestet,sed materiam nutritionis, & generationis omnium membrorum:&quod Venarum,quae virtutis naturalis sunt instrumenta, radix sit. Sedn vehoc di Lucile est: nisi eorum quae paulo superius diximus, inter loquendum de membrorum principalium numero sumus obliti. Quare huius controuersiae hic esto finis. De turris uitu, sit. Cap. XVI. - T inhac disputatione dubium quoddam non praeteretandum: An sit aliquis spiritus naturalis, quemadmodum vitales ,& animales este diximus. Quod amen non tam eget noua tractatione: qtiam ut, distinctioris doctrinae gratia,eius conclusio ex dictis superius deducatur. dicunt virtute naturalem influore, nominus quain