Desiderij Erasmi Roterodami Lingua, sive, de linguae usu atque abusu liber utilissimus

171쪽

tis Christianae columina videri volunt , qui Christianae religionis ψ de integritatis exemplaria haberi postulant. At ne mihi nimium prolixa sumatur haec oratio, de adulatoribus nihil dicam, quo genere bipedum, nihil esse potest sceleratius , vel quod alias a nobis in hos abunde dimam

est , vel quod ex elega ntissimo Plu 'tare hi libello . quem nos latinum

cimus, petere poli Unt, qui Volunt. De malitiosa vanitate dicentur pauca. Quod latet in hominis corde, so- Ius Deus perspicit. Caeterum in hoc est lingua data hominibus, ut hac internuntia homo hominis mentem &animum cognὀscar. Decet autem uri imago respondeat archetypo . Specula bona fide repraesentant imaginem rei obiectae. Nam quae mendacia vocamur', in hoc tantum adhibentur ut ri su in moveant. Eoque Dei filius,' qui venit in ter taς, ut per eum cognosceremus mentem Dei ermo patris

. dici voluit , & idem veritas dici voluit, quod turpissimum sit linguam ab

172쪽

E a A s M i RoTER. IS9stia nos etiam, Deum immortalem lquam rara linguae fides Quam multi sunt qui sic assuevere mentiri, ut sementiri nesciant Quod in comoe diis servile judicatur, in nostris moribus vix sacerdotibus ac monachis habetur indecorum . in primoribus etiam vocatur prudentia. Ne quid interim commemorem de his quorum tota vita nihil aliud quam mendacium est. Nec enim solum mentiuntur oratione , semper habentes in ore religionem, ecclesiam,& Clui. stum, fidem dc euangelium , verum etiam vultu ficto , veste prodigiosa. cibis , titulis , ac ceremoniis orbi

mentiuntur, non sine gravi pernicie religionis quam in syncere profiten

tur. Tales era ut apud Graecos philosophi, barba , pallioque raram quandam sapientiam pollicentes, sempe Ilia bentes in ore virtutem, honestum, dc libertatem , cum illorum pleriquutoti maderent vitiis plusquam vulgaribus , ac ventris gloriaeque essent mancipia. Tales erant apud Iudae OS

173쪽

tam plebem venabantur opinionem fanctimoniae. Quoniam autem utrique virtutem in Iingua circumferebant, similiter audiunt utrique. S

quidem dux ille fortis magis quam

eloquens cum audisset philosophos in Academia de recte vivendo disputantes , peracta diatriba , rogatus

quid de his sentiret: nihil, inquit, superest, nisi ut quae disputatis , rebus ipsis praestetis. Significabat illos de Virtute per omnem vitam nihil aliud quam disputare. Quid autem audita Christo phari serus t Recte respondi. sti, hoc fac & vives. Itinam autem non essent inter Christianos , qui &philosophorum fucos, & pharisaeoi uambitiosam hypocrisim superarent.

Praeterierunt umbrae, venit lux, non

decet filios lucis ullus lacus. In quos acrius is viii veritas Christus, quam in hypocritas Aut quod nomen o lim fuit infamius, quam histrionum 3 Ethnicorum leges submoverunt ab honoribus , qui fabulam saltassent ititheatro, & hoc sceleratissimum histrionum

174쪽

E R A s M I ROTER. ΠΖstrionum genus occupat omnes orbis honores , nusquam non exercens

histrioni eam , in conjugiis . in foede-rybus principum , in aulis regum ac Caesarum. In comoediis exsibilatur ille qui audit, Non pudet vanitatis ac respondet: Non, dum ob rem : dicitur enim a lenone, & applauditur ei quod mox sequitur , sterquilinium. At in hominu vita quam multi sunt, qui Dorionem superat vanitate, dum ob rem , cum Platonum & Catonum personam gerant ' Poenas dat legibus , qui natus vir , veste mentitur foeminam , & ludus est quotidianus

subpallio philosophico , sub veste sacrosancta , agere scurram , sycophantam, impostorem, quadruplatorem, Ec quid non ' pudet enim me pigetque reliqua commemorare. Illis crimini datur vestitus mendax, etiam si nullum alioqui crimen sit admissum. His in omni genere facinorum vestis sucus patrocinatur. Si semel recipitur mendacium , tolli fidem necesse est,

qua sublata simul tollitur & omnis humanae 'itae societas. Quis enim

175쪽

r N' G u Avelit pacisci eum eo quem non pudeat mendacii ὶ Aut quis hunc amare possit , qui nihil dicat ex animo Nec temere vulgo dictum esti ostende mihi mendacem, ego tibi ostendam furem. Levius esset hoc malum, nisi mentientium vanitas faceret, Mnhe vera loquentibus fides habeatur. non ipsis tantum . qui crebro mentiendo ιbi merito fidem abrogarunt:

neminem enim miseret plani, quem nemo sublevat fracto crure , quod to ties illusisset accurrentibus, cum ille simulatet crus esse fractum , verum etiam aliis qui loquuntur ex animo. Quemadmodum creditores freque a.

te eceptis a malet fidei debitoribus, etiam his pernegant pecuniam, qui sulit illorum dissimiles. Et tamen te, uius improbi sunt, qui naturae mormbo' quodam ac libidine mentiendipheeant ι quam qui destinata malitia. tu ne enim qui studio spargunt vaticinia , quo concitent seditionem , &principes inter ipsos funesto bello committant. Nec desunt qui in hocvium confingunt ostenta, somnia, Muisio is

176쪽

E R A s M v R orr E R. πιν visiones. Monachorum hic fere lusdus est. Alii quos oderisne singulis annis semel atque ire tum sepeliunt, quo tristi rumore vel ad tempus dis,

crucient amicos. Iam vero in consuetudinem abit, fictis titulis edere lubellos famoses , & ipsius quem laede' 're volunt in hoc nomine abuti. Ad haec tam execranda flagitia nunc cor nivent leges. Sed aestat haec intelina missa facere,. quo magis vaeet ea pere

sequi, quae pro ad praesen insti

tutum pertitaenet 'Tantum illud addidam, ne pudeat eos mendacii , quos non pudet parentis diaboli, quem au .ctorem mendacii pronuntiat divina scriptura: contemnant linguam veridicam . & stultam, si libet, appellentiqui volvo tesse membra Christi. Vo.niam ad pessuros, quanquam omnis sermo mendax juxta doctrinam euangelicam Christianis petjutiam est: imo omnis mala vita Christianorumperjurium est. Atque hae e ipsa jusjarandi religio, in hoc reperta est , - mendae io falleret ut proximus , n fraude crearetur mustistratus aut Prin

177쪽

Iso LINGUA ceps, ne susceptus magistratus

cere gerer ur, ne secus quas de dicerent testes, ne secus agerent actores & patroni, ne secus pronuntiarent judices. Nunc mihi quaeso revolve priscorum annales , quando comperies tantum fuisse jurisjurandi, quantum nunc est inter Christia nos,&ubi plus periuriorum Iurandi nullus est finis. Iurat princeps inaugurandus : jurant magistratus: jurat populus: magnis ceremoniis Iesagitur. Excute juratos articulos , &videbis jusjurandum non minus esse ludicrum, quam est eorum qui su Deipiunt professionem septem artium ιiberalium, aut juris , aut theologiae. Iurant qui magistratum suscipiunt, Meum quidam ita gerunt i, quali juraverint se per juraturos. Quoties autemurant Caesares priusquam coronam

saeram accipiant oties jurejurando coeunt principii foedera , quoties pessuria rescinduntur ' Iterum atque iterum juram episcopo , qui sacris initiantur. pontifici iura ut no

178쪽

ER A sMI ROTER. I 6 ifragiis. Quoties monachi jurant suis abbatibus Excute facta, comperie S iperiuriorum plena Omnia. Nec in te rim iuratur per Iovem lapidem , aut

per Herculem , sed per Christi erucem , per sacra Dei euangelia, per salutem animae:& quasi h c parum sint, scinditur & disti ibuitur.sacrosanctus ille panis , quo symbolo nihil esse potest religiosius. At lingua dirumpit h aec - omnia vincula. Miramur in Petro quod ter dominum abnegarit. quem humano tantum affectii diligebat , cuius spiritum nondum se n. serat, quem nondum viderat surrexisse, nondum viderat ascendentem .

in casum : nobis ludus videtur pe1 ierare, quasi sit aliud peierare per Dei nomen , quam illum abiurare. Et interim hodie quoque submoventur C' tribunalibus ac magistratibus infeliciter periuri. At si quorundam magnatum vitam excutias, quantum re- 'i peries periuriorum examen λ Iam vero plusquam periurium habetur , si quis pro cinericio pallio sumat atrum, aut pro lineo veste sumat laneam, Nam

179쪽

biam apostasiam vocant , quod cri mea:Qlim atrocissimum erat illorum, qui abnegato Christi nomine deis, eissent ad cultum daemonum. Nunc cum tota fere vita mortalium talis sit, quasi baptismi sacramentum laqdus sit, nullus agnoscit perjurium me minem pudet apostasias tam impiae. Non hic patrocinor his qui temere deserunt honestum vitae institutum,

sed indico praeposterum vulgi judicium. Veniam ad venena linguae, quibus nulla vipera, nullum aconitum, exitium habed praesentius. Damnantur etiam Othnicorum legibus, qui segetem excantarint ex agris amlienis, aut qui luem incantarint, at quanto nocentior est lingua, quae dictis impiis eximit pietatem: quae tur.

illoquio depulsa pudicitia immittit

turpium Voluptatum amorem , quae principi pro clementia insibilat crudelitatem & avaritiam, ac publicum fontem unde hauriunt omnes letaliis bus venenis inficit ' Exurunt v I sagar, quae veneficiis vim admovent animis hominum , aut no Xam corporibus, i. - ό quae

180쪽

Ε R a s MI RO TAR. 363 quae manes evocant , quae magici

sacris litant daemonibus, quae fasci-rio laedunt, etiam si ne horum quidem quicquam geritur, absque linguae ministerio, quemadmodum te. statuet Virgilius, Poeula si quando seva infecere no

vercas

. Miscueruntque herbas non inis

noxia verba. Ac rursus ζ .

Baecare frontem. Cingite , ne vati . inquit, noceas; . mala lingua 'turo. Atqui. haec omnia cum nocentes lin guae perpetuo designent in vita mortalium , nemo miratur.': adeo res id sonsuetudinem abiit. An nullum Α- scinum sceleratius est , quam corrupta ju venum aut virginum institutio QuiRuthid et impia , nonne mi- sevit acooitum Qui rudem aetatem obscoenissermonibus inficit, nonne vixus infudit, immedicabile ὶ Et ad xςrsus maleficorum artes traduntur quaedam remedia , adversus lingua: nocentis venenum quod remedium