Desiderij Erasmi Roterodami Lingua, sive, de linguae usu atque abusu liber utilissimus

181쪽

Iό LINGu Ain venias ' Sunt incantamenta quibus sopitur anguis, nullum est in canis tamenti genus, quo linguam obtrectatoris cohibeas. Iam cum natura saevae novercae similior quam matri, singulis venenis, suum quoddam exitii genus attribuerit, atque hic crudeli varietate copiaque luserit , uni linguae tribuit omnia. Mala lingua quae persuasit habendi sitim , usque ad fratrum circumventionem , usque ad templorum spoliationem , usque ad caedem ac veneficia, nonne plus noxae dedit, quam ulla dipsas, cuius morsum sequitur bibendi sitis inexplebilis , usque ad venarum incisionem Seps minutum animalculum est, & ramen ea veneni vos est , ut quem attigerit sic totus extabescat,

ut ne ossa quidem supersint. At noxia lingua , quae livoris virus instillavit in animum alterius , quo totus tum animo tum corpore contabescat' miser, nonne praesentius indidit venenum quam seps habet , cui haec in-- .... t ξr omnia serpentium genera palmaod cum i Ruitur , quod cum caetera vitari eripiant.

182쪽

ERAs Mi ROTER. Isseti piant, solus hic ne cadaver quidem faciat reliquum Iam age lingua, quae pestilenti sermone venenum amisbitionis insevit animo, aut adulatrix lingua, quae sic dementat hominem, ut sibi diis aequalis videatur , totustque turgeat inani fastu , nonne plus mali dedit quam ullus prester , cuius morsum sequitur prodigiosus corporis tumor I Homuncio qui sibi sumit divinos honores , & erigitur adversus omne quod dicitur aut colitur Deus: nonne latius tumet ferali veneno, quam si presteris dente tactus esset, cujus veneno tumescit icti corpus ultra modum humanum , sed nonu Gque ad elephanti magnitudinem λ Aeanimus elati tumescit usque ad eius celsitudinem, qui immensus est, dein comprehensus. Habebat Alexania der magnus suos instigatores, qui jurvenem suapte sponte furentem magis incenderent ad bellum, pollicentes nescio quod totius orbis domi is nium, subinde veluti novas faces suggerentes , Haec regio tibi superest armis subigenda : hic populus te negligit.

183쪽

L i N c u A 'git. Interim miser ille mox periturus , omnia caedibus ac sanguine miscebat, ne amicissimόs quidem pars cens , dum non sustinet a quoquam

contemni. Is nonne peius venenum

ex sceleratis linguis hauserat, quam quos haemorrhois 'serpens momor dit, cui hinc nomen est apud Graecos, quod is quem percussetit toto cor pore nihil aliud exudet quam sanguinem/Rursus nocens lingua, quae revocat a corrigenda in melius vita ,' quae incantat securitatem , quae sua det molliter & absque suturi solici'tudine vivere , quae dicit: Comedamus & bibamus , cras enim morte

mur : & , Non est Deo eurae quid a gant homines : aut, nihil habet mo-imenti nostra sollicitudo , quando Deus velimus nolimus hoc de nobis facturus est, quod semel statuit: Lingua inquam quae hujusmodi dictis lethalem socordiam instillavit in

mentem hominis , nonne vulnus inflixit aspidis morsu . nocentius 'quem profundus somnus secutus mortem adfert absque sensu doloris 3 Sin

184쪽

E RAsMI Ror ER. I 67 Sic & qui molliter vivunt, ducunt in bonis dies suos , & in puncto ad inferos descendunt. Age delatrix lia-gua , quae procurat apud potentem,

sed itultum principem innocentis hominis proscriptionem, qui velut ictus fulmine . prius interiit quam sensit

plagam, an minus nocuit, quam serpens, cui nomen iaculo , quod sese sagittar in morem vibret, impetuque per hominis tempora effugiat, tanta celeritate , ut mors non sit vulnere tardior 2 Basiliscus & oculis noxius est, & morsu, cui tam praesentanea veneni vis, ut ni protinus amputes membrum , nulla sit vitae spes. Aunon invidus fascinum habet in oculis , qui fraternis bonis quibus gratulari debebat non aliter ac suis , uritur, & morsum addit, oculis nocentiorem , arrodens & carpens,

quae rectissime gesta sunt, interpretatione malitiola depravans , quae bene dicta sunt: ibi criminis haeresim intentans , ubi fuerat laudanda piortas : ibi proditionis insimulans , ubi fuerat approbandum salubre liberumque

185쪽

nocentem , si cum huiusmodi linguis

conferatur. Praesens ac velox virus

est basilisco, quod subito per hastam

transvolat ad dextram configentis e praesentius Narco pisci, qui vulneratus hamo, venenum per ferrum , per longum funiculum , per arundinis nodos, ad ipsam tenentis dextram transfundit, sed longius transfundit suum virus mala lingua , cuius sermo . serpit ut cancer, nec finem facit do. nec orbis bonam partem pervaserit. Per uxorem inficit maritum , per discipulum parentes, per unum magistratum reliquos, donec veneni vis penetravit in aulas principum , atque hinc in orbem universum. Interim illi Narci torpentes otio , nec alia retuli quam veneno, depascuntur impune miseros e nec enim illis alia res

magis expedit, quam ut nihil sapiant foeminae, stupeat vulgus , delirent

principes. Inter serpentes negant uialum venenum immedicabilius quam aspidis , quemadmodum inter heristas nocendi palma desertur aconito,

186쪽

Est As M i l o TE R. 4 6 3 cui in hoc i convenit cum aspide, quod . Hano necat , & tamen nullumo est omnino tam pestiferum venenum. quin i hominum industria invenerit remedium. Nam M. Varro tradit efficax elle remedium , si percussus ab aspide , suam ipsius bibat urinam. Et aconiti vim diluit ruta & erynge, hanseris jure decocta , ne quid alias

medicorum antidotos commem IV, quarum non est numerus. Strat variae

rerum species , quibus abiguntur Marcentur noxiae bestiae, veluti ebuli herbae sustitus , quemadmodum. αgalbani, tamaricus , i id est fruticis genus sterile. Eandem vim habet odor ac fumus costi arboris, &herbae.

Panacea , centaurei, peucedami, lapsi. abrotant, laricis arboris. Fraxinus auis. tem.vim habet tam inimicam serpentibus, ut non solum succus ejus, potus , aut ipsa vulneri admota. opitu letur laesis veneno , verum etiam ne. maculinas quidem aut vespertinas hujus arboris umbras quamvis lov-inissimas ullus serpens attingat. Quod si sic includas serpentem , ut fugzre H nou

187쪽

2 α LINou Anon queat, nisi aut in ignem eat aut in fraxinum, in ignem potius ibit. Id Plinias tanquam experimento aeompertum narrat. Idem emcit adustum eornu cervi. Qui & ipsum animal serpentibus natura infensum

hialitu eos extrahite cavernis ac nee t. His itaque remediis legimus exisercitus inter venena fuisse tutos.Nam 8e Psyllorum genti peculiarem vim indidit natura . ut non tantum ipsim ti sint ab omnibus venenis , veIum etiam aliis a serpente percussis carminibus salivaque medieeatur, atque ex ipsis etiam ulceribus suctu virus

educant ae revomant innocui. Sed omnes humanas artes iuperat virulenta lingua. Inter omnes pestes, nulla formidabilior mea quidem sententia , quam ex morsu eanis rabidi. Nam aspidis morsus somno necat, mitissimo mortis genere, neque cuiquam nocet contagio , quandoquidem earnem animantis sic interfecti eradunt esse innoxiam. At canis morsus praeter mortem crudelem, praeter animum rabie vitiatum, etiam Cruis

deli

188쪽

ERAsMI ROTER. 17 Ideli contagio transvolat ad plures. Et tamen huic quoque malo tot antidotis occursum est. Unius linguae virus immedicabile est. Cicutae potae vim diluit sumpta vini copia. Quaedam venena secum serunt antido rv. Scorpius admotus vulneri, quod fecit, retrahit virus suum. Qui laesus

est a Cantharide, sentit opem, si alas

illius detractas imponat vulneri. Idem assirmant de pilis rabidi canis. Utina vel ex contusis maledicorum

linguis pastilli fiant , quibus opitulentur remedio quos laeserunt veneno. Sunt regiones in quibus nullum omnino vivit venenum. Nec quodvis venenum quibustibet reperias locis. At in quem laudem orbis angulum fugies , ubi tutus sis a mala lingua, quae nullum veneni genus in se non complectunturr Proditum est historiis, quosdam sic antidotis muniistos fuisse adversus haec , ut nullo v neni genere lardi potuerint: sola lingua malum habet insuperabile. Hic adde quod noxiae bestiae non temer quenquam laedunt nisi provocatae,

189쪽

ι α LINou Ayidelicet cum calcantur. Noxia lingua ultro profert viruS . suum , ne Cullos gravius laedit, quam bene me- ventes. Familiaritas a c. fiducia simplea praebet ansam nocendi. Si scorpius amplectitur priusquam infiga:

caudae aculeum. Rursus non omne venenum cuiactis venenum est. Ci-ςoniis serpentes innoxium cibum phaebent, homini letiferum : Humanae linguae virus exitiale est: omnibus. Imo bestiae quaedam quibusdam regionibus innoxiae sunt. Nam dracones in sola nocent Africa , alibi placidi atque innoxii : & Persicum

Romum in Italiam translatum toxiis cum habere desiit. Rursus serpentes fere nocturno frigore torpet innoxii: & aquae quaedam nocte nocent po-rae , sine noxa luce bibuntur. Malatin ua nullo non loco . nullo non tet piore , paratum & expeditum habet

venenum.. Atque inter . venena praecipue formidantur, quae fallaci spe-.cie blandiuntur, velut inter sorba quarpulcherrima sunt, venenum habent,d fontes quidam , cum sint lympi

dissimi

190쪽

E R A s 31 r' ROTER. r7 τdissimi, potu mortem adferunt. Est remellis genus quod caeteris dulcius toxicum habero Sunt quae hoc nocensti ora sunt AEquod mutant colorem, luti chamaeseon. Sunt quae praeter UI- rus celeritate valent. At noxia Iinguat

quid blandius In quas speclas noti

sese transformat Quid autem volubilius' Iam ex ipsis viperis & aconi ris plurima sunt remedia adversus

gravissimos morbos, ut natura maaluin abunde pensare videarur. At linx

gua mala , nihil aliud quam venenum est. Sunt & hoc nomine mitiora ve nena , quod scorpius non impetit scorpium, & vipera viperae innoxia est. Homo solus in hominem venetanum habet. Et interim horrescimus rubetas, & colubros, hominem his omnibus nocentiore in amplectimur' Membrum a basilisco pei cussum incontanter amputamus , & hominis maledici convictuna' non fugimus fQuis tam demens est, ut viperam iassinu foveat ξ Nos viperis omnibus nocentiores nonnunquam & lecto 'fovemus. Si Pythagoras vetuit , DC