Desiderij Erasmi Roterodami Lingua, sive, de linguae usu atque abusu liber utilissimus

231쪽

ERAsMr R o es a R. trimulatur in horas, & si non mutetur animus , tamen frequenter non est nobis in manu praestare quod recepimus. An non igitur perjurii periculo se mei exponit , qui jurat homo Proinde Dominus jubet nostrum sermonem consistere, intra voces has, Est , est . non, non. At divus Iacobus ne hoc quidem arbitratur satis tutum, sed monet, ut quoties pollicemur nos aliquid facturos , addamus si vixeri- mus: & si Deus voluerit. Has quidem eonditiones etiam si non explicentur , tame in omni sermone Christianorum oportet esse compreheα-

fas. Ab hac pollicedi religione quantum abest istorum lingua , qui non

verentur dicere et Sanabo te invito Deo pariter M Diabolo. Exhorrescitis manifestam blasphemiam. Ne placeat igitur inrandi temeritas , unde nascitur blasphemia. Si fructum abominamini vel Milethi serum, radicem incidite. Blasphemia Graecis idem senat, quod Latinis convitimn , aue maledictum. Est parasitorum ac stur- rarum genus, quod ob copuiciat i- .

232쪽

cem linguam formidatur a probis vi m. Atque utinam ipsa res tam esset eleerabilis mortalibus , quam invissum est parasiti scurraeque vocabulu. Tanta autem vis est hujus moibi, ut ne ab iis quidem lacessendis temperetur , quibus in manu est si velint

ξέφεια μυ-vεισαι. Hujus sunt gradus ac genera, & paulatim a levioribus proficitur ad id, quod est Omniugravissimum. Primum enim nobis . pei mittimus , ut in servos aut anciulas convitiis debacchemur. Mox eadem procacia utimur in uxorem, liberos, aut amicos, hac assuetudinerandem redditur lingua, quaelibet inque is convitia dicere prompta, quod de scurra praedicavit Flaccus. Ab his initiis sumpta audacia, lingua. vibratur in principes ac sacerdQtes, nec voces denique continet per iu-sulum redituras, cum recte moneat lapiens Ecesesiastes: In mente tua regi ne maledixeris , & in secreto cubi lis tui ne maledixeris diviti, quia volucres coeli auferent vocem tuam, &habens pennas annuntiabit verbum.

Habet

233쪽

Habet & cor linguam suam, videlicet cogitationem , qua homo loquitur sibi. Qui tutus , uti esse, hanc linguam in primis cohibeat , ne maledictum corde conceptum taliquo casus vel ira, vel vino, vel provocatione

suffundatur in linguam , & redeat per iugulum. Apud Hieremiam indigna tur dominus his qui convitia jaciebant in montes Israel: Audivi, inquit , universa opprobria tua quae locutus es de montibus Israel, die es Deserti nobis dati sunt ad devorandum , & insurrexistis super me ore vestro , & derogastis adversum me. verba vestra ego audivi. Habet Israel. hoc est, ecclena montes suos, habet Amundus hic suos montes, illos erigit in coelum rerum humilium con temptus , hos animi tumor extollit supra omne quod dicitur aut eoli tui Deus. Sunt enim montes Gelboedetestabiles, super quos nec ros cpluvia gratiae coelestis descendit. Sune rursum montes & colles qui promissae salutis . spe alacres, exultant uearietes , & gestiunt ut agni ovium. , I 6 lau-

234쪽

laudantes Dominum de coelis , nescientes cuiquam maledicere, sed pro maledictis refeletes benedicta. Quoties igitur auditis homines Platone, Aristotele, & Averro e turgidos , MO-sem appellare magum , . prophetas somniatores , Apostolos rusticos Scidiotas, agnoscite vocem impiorum montium, blasphemias ejaculantium in mon res Israel. QiIicquid autem inlios dieitur, qui spiritu Christi fuerunt amati, in Christum ipsum dici. tur. Ao, inquit Paulus, experimentum quaeritis, loquentis in me Christiὶ Eoque subjicit apud prophetam:

Et insuri existis super me ore vestro. Postiemo quisquis audet contemnere divinae scripturae auctoritatem , in qua velut in altissimo monte nobis relucet aeterna veritas , & unde nobis prorumpunt eos estium oraculorum tonitrua : mons est execrabilis , &montibus Israel maledicit , eademque opera maledicit Deo , qui tales montes inhabitat. Est & illud tectum blasphemiae genus, divinam scripturam, cum auctolitatem illius non au

235쪽

, ERAsMI ROTER. 2oysis refellere , subdola interpretatione detorquere ad tuos affectus. Non est ei neganda venia, qui in exponendis divinis literis errore simplici labitura Caeterum qui idem facit astuta malitia, & malitiosa asturia , non abesta crimine blasphemiae. A faeris eecle. siae doctoribus, quorum auctorita

tem veneratur ecclesiae consensus, quorumque memoriam habet sacrosanctam , alicubi dissentire, tam viatio dandum non est , quam impium esset , si quis illorum auctoritatem velit aequare canonicis voluminibus: taeterum in Chrysostomum , in Α, gustinum, in Hieronymum, proca citer insultare , non multum abest a blasphemia . Consimiliter de eonsti . tutionibus humanis addubitare moudeste, tam impium non est, quam impium esset, hominum constitutio nes aequare praeceptis Dei. Verum

omnes omnium hominum constitutiones pro sua quemque libidine et

dere, conspuere, detestari, non v

deo quantum absit a blasphemia. Ι-dem arbitror tamendum de conci liorum

236쪽

sos L IN GuΑ illorum decretis , praesertim si consensus populi Christum profitentis accesserit. Iam si prophanis principibus maledicere tutum esset, tamen pium non esset, quod id quoque vetuerit Dominus. Quae a Deo sunt, ordinata sunt: & omnis publica potestas a Deo est. Hoc ordine luxato,

quid sequitur nisi rerum omnium confusio Dominus in Exodo praecipit: Diis non detrahes, & principi populi tui non maledices. Atque hoc praeceptum agnoscit Paulus in actis Apostolorum , ne quis causetur per euangelium abrogatum. Imo jubet ut uxor Christiana morigera sit vii oethnico, si modo ipse non siit auctor divortii: jubet ut servus Christianus observet dominum idololatra: iubet ut omnes subditi sint praepositis sitis, non solum bonis ac ma suetis, verum etiam asperis ac morosi S : jubet publicis magistratibus pendi tributum, pendi vectigal , persolvi honorem. Obsecrat ut offerant Deo vota, pro regibus ac praelidibus , ut sub illis contingat tranquillub Ierum status.

237쪽

ERasMI ROTER. ΣογAt qui haec praecipit docetque , nota videtur probaturus linguam pIocacem , quae potentes non sanat , sed

atrociorem exacerbat tyrannidem.

Et qui tales vult este Christianos erga praefectos idololatras , quid dicturus sit de nobis , si petulanter convitiisae seditiosis clamoribus debacchemur in principes Christianos . atque etiam sacerdotes Z Qqi si boni sun r,

honorem promeremur non convitia: sin mediocres adjuvandi sunt ut proficiant i sin mali quidem sunt, sed sanabiles , mode Iatis admonitionibus , & secretis ac blandis hortatibus corrigendi sunt: sin intolerabiles aede plorati, aut tolerandi sunt , donec Deus e xaudito populi sui clamore, suo more puniat illos, aut civitatum& senatuum consensu, cohibenda est illorum impotentia : sed interi m eavendum , ne remedia sint graviora morbo , & tyrannis vertatur in an archiam ac tumultum : perinde quasi lethargus pharmacis depulsu Suertatur in phrenesin , aut podags , innaave ἡolor velint ut in apople*i . -

238쪽

ε os L IN Gu Aillorum decretis , praesertim si consensus populi Christum profitentis accesserit. Iam si prophanis principibus maledicere tutum esset, tamen pium non esset, quod id quoque vetuerit Dominus. Quae a Deo sunt, or dinata sunt: & omnis publica potestas a Deo est. Hoc ordine luxato,

quid sequitur nisi rerum omnium confusio Dominus in Exodo praecipit: Diis non detrahes, & principi populi tui non maledices. Atque hoc praeceptum agnoscit Paulus in actis Apostolorum , ne quis causetur per euangelium abrogatum. Imo jubet ut uxor Christiana morigera siti viro ethnico , si modo ipse non siit auctor divortii: jubet ut servus Christianus observet dominum idololatrat jubet ut omnes subditi sint prae positis sitis, non solum bonis ac ma suetis, verum etiam asperis ac morosi S: jubet pu- 'blicis magistratibus pendi tributum, pendi vectigal , persolvi honorem. Obsecrat ut offerant Deo vota, pro regibus ac praesidibus , ut sub illis contingat tranquillus Ierum status. Ar

239쪽

ERasMI ROTER. ΣογΑt qui haec praecipit docetque , non videtur probaturus linguam procacem , quae potentes non sanat , sed

atrociorem exacerbat tyrannidem.

Et qui tales vult esse Christianos erga praesectos idololatras , quid dicturus fit de nobis , si petulanter convitiis ac seditiosis clamoribus debacchemur in principes Christianos , atque etiam sacer test Qui si boni sun r,

honorem promerentur non convi

tiae si a mediocres adiuvandi sunt ut

proficiante sin mali quidem sunt, sed

sanabiles , moderatis admonitionibus , & secretis ac blandis hortatibus corrigendi sunt: sn intolerabiles aede plorati, aut tolerandi sunt, donec Deus exaudito populi sui clamore, suo more puniat illosi aut civitatum& senatuum consensu, cohibenda est illorum impotentia: sed interim eavendum , ne remedia sint gravi Ohamorbo , & tyrannis vertatur in a- narchiam ac tumultum : perinde quasi lethargus pharmacis depulsus vertatur in phrenesin , aut podag , iliumve ἐolor veitat ut in apople ii. -

240쪽

εos L IN Gu Aillorum decretis , praesertim urconsensus populi Christum profitentis accesserit. Iam si prophanis principibus maledicere tutum esset, tametapium non esset, quod id quoque vetuerit Dominus. Quae a Deo sunt, oris dinata sunt: & omnis publica potestas a Deo est. Hoc ordine luxato, quid sequitur nisi rerum omnium confusio Dominus in Exodo prae-

cipit: Diis non detrahes, & principi populi tui non maledices. Atque hoc praeceptum agnoscit Paulus in actis Apostolorum , ne quis causetur per euangelium abrogatum. Imo jubet ut uxor Christiana morigera sit. viro ethnico, si modo ipse non sit auctor divortii: jubet ut servus Christianus observet dominum idololatra: jubet ut omnes subditi sint praepositis sitis, non in lum bonis ac m a saetas, verum etiam asperis ac morosis; jubet pu- 'blicis magistratibus pendi tributum, pendi vectigal , persolvi honorem. obsecrat ut offerant Deo vota , pro regibus ac praelidibus , ut sub illis sontingat tranquIllus rerum st ares.