Desiderij Erasmi Roterodami Lingua, sive, de linguae usu atque abusu liber utilissimus

311쪽

et x L i N a u Adicamus. Verum quale cor est, talis est lingua: si quidem ex corde prostriciscitur oratio. Proinde qui cor habent instructum pudicitia, modestia,

charitate erga Deum & proximum, ex hoe vehat ex aromatorio vasculo

exhalat gratissimus ac saluberrimus odor casti benignique sermonis. Contra qui cor habent plenum odii,

livoris , arrogantiae, ac malevolentiae , quoties aperiunt os, halitum erussant tetrum ac pestilentem. Sepulchrum , inquit, parens est guttur eorum, linguis suis dolose agebant, v eone num aspidum sub labiis eorum. Itaque qui ratibus, cultibus, & cere moniis profitentur absolutam pietarem , cum linguam habeant petulantem ac maledicam r quid aliud sunt quam sepulchra dealbata , sed aperta obturas nares ad exhalarionem, cloacae, aut sepulahri, & non obturas aures ad longe pestilentiorem exinhalationem obtrectatoris i Nemo libenter habet sedem juxta paludem,

aut cloacam publicam, ne ex vicinia Hrahat luem corporis e & cum ob-riecta is

312쪽

ER As MI ROT D I . t utrectatore libenter habes consuetudinem Z Nemo libenter audit cominus loquentes qui ex cori uptis visceribus animam exhalant gravem, quod me dici praedicent. corrupti spiritus contagium nocere vicinis: & tu te tutum putas assidue versans cum homine

maledico ' Est obtrectandi genus,

i cum nostram culpam in alios trans-

fetimus. Didicerat hoc Adam a diabolo : Mulier quam dedisti mihi, se-

. duxit: Et mulier, Decepit, inquit, me serpus. Imo sic obtrectamus Deo,& in opificem optimum , malorum nostrorum causas rejicimus. Dederat mulierem , sed ut tu illi dux e stes ad pietatem , non ut illi comes esses ad impietatem. Finxerat serpentem,

non ut illi plas fideres quam Deo, sed

ut in omni Senere animantium admirareris opificis sapientiam. Phariseus 'ille euangelicus etiam inter preces &gratiarum actionem obtrectat publicano caeterisque mortalibus, &obtrectat apud Deum : Non sum sicut caeteri homines, raptores, injusti, adulteri , velut etiam hic publicanas.

313쪽

Imitantur hoc genus & nostri phari fari, sed sceleratius. Pharisaeus enim

tantum peccat arrogantia , isti Phormiana malitia .' Oremus, inquiunt, pro omnibus qui benefaciunt nobis, ut Deus servet ab haeresi tali. Et orandum est , ut Deus quemadmodum convertit Paulum , ita convertar Omnes qui amant Graecas literas ad mentem saniorem, ex quibus nascuntur haereses. Atque interim sibi faceti quoque videntur cucullati scurrae.

Nec pudet cum hujusmodi factis frequenter accedere ad mensam Dominicam , ac linguis putidis contin- .ere sacrosaninum Domini corpus. ged sibi persuadent eos esse dignos in quos talia dicunt. Hoc illis odium persuadet, quod caecum est, & judicio caret. Ita sibi blandiuntur & latrones : hic abbas plus satis habet, &ud luxum abutitur quod habet, dignus est qui spolietur. Ita freque nister monachos quosdam in vehiculis aut e suggesto loquentes audire est

Nomines sumus. Oritur non ΠUn- quam inter nos murmur &obtrectati

314쪽

tio: non est hoc vitium tam grave quam quidam existimant: Humanus est lapsus. Haec ita praedicant ., quo populo persuadeant nullum aliud inter ipsos vitium inveniri, quam vulgarem obtrectationem. quod utinam vere praedicarent. Sed qui sic exaggerant aliorum errata qua fronte suum extenuant malum Invertant manticam, si vere religio fi volunt haberi. Excuset elevetque Christia o acharitas proximi malum, in sua vitia sint censores rigidi . Quam seditioso debacchantur in concubinarios sacerdotes: hic terrent omnes amplificandi formas quas docent rhetores, nec verentur apud populum assevera re, mulierem quae dormit cum sacrifico, gravius peccare quam si coire ecum animante bruto. Non haec a me

finguntur. Vox ista audita est in publicis concionibus. Ubi ventum est ad ipsorum flagitia, quae manifestiora sunt, quam ut inficiandi sit locus, tum quod in aliis expiabilis erat impietas , fit lapsus humanus, fit imbecillitas humanar nalyrae, fit G Iarum M s aliis

315쪽

Τέ t. I M G u Raliis pluribus benefactis condonandum , & ob honorem ordinis lupprimendum. Cum fraudatus est creditor, aut mercenarius , cum interversum est depositum. aut interceptum testamentum, allegatur favor religionis, respondetur Ueum non este sua portioue fraudandum. Cum datum est venenum, aut intentata calumnia capitalis , allegatur Zelus, &

hostiseeclesiae proscribitur . quis itis

parum favet his, qui nutantem ecclesiam humeris suis fulciunt. Et habent arcana dogmata, quae non communicant nisi mysteriis iisdem initiatis. In his est, ut aiunt, fas piumque esse veneno clam dato vollere, qui pellem moliatur ecclesiae. Certistimam autem e sse pestem ecclesiae, si quid decidatur ipsorum comm dis vel auctoritati. At Paulus ingentibus elevat idololatriam cum totai lla eri minum abominabilium terna , .

allegans tempora ignorantiae, quibus Deus ista quodammodo dissimulavit. Petrus impium facinus Iudaeorum, quo Dominum gloriae damnatum

316쪽

ERAs Mi RoTER. M77tum tia crucem egerant, excusat, imputans ignorantiar quod acciderat. Paulus obstinatam Iudaeorum mali riam quoniam excusare non potest, Oratione mitigat, appellans excaecatio no ex parte & ad lepus, quo sustinerentur ab aliis donec resipiscerent.

At in sui ordinis homines quomodo tonat ac fulminat I Ubi non desto machatur in pseud apostolos' Appellat illos ventris mancipia, inimicos crueis, canes, ac malos operarios. Si

Paulus Apostolus recte vociferatur in pseud apostolos , ne falleretur illorum technis simplex Christianti-rum populus, non oportuit vere mois nae hos in ullos magis saeviro lingua , quam in pseudo monachos. & thiemagis erat habenda ratio publicae sine eritatis , quam privatae saturitatis. Verum ne longius recedamus a linguae vitiis, calumnia, & obtrectatione. Laqueo strangulatur , qui furto minuit rem alienam : &OblIC'ctator qui destinata malitia, omni genere calumniarum, manifestis mendaciis debacchatur infamam pro X

317쪽

et 8 L 1 N G ia Ami, nec a libellis famosis & anonymis temperans, quo latius di manet

'venenum, ut purus accedit ad mensam Dominicam , & laudatur Zelus Dei. Atque rem chariorem eripit, qui famam eripit, quam qui pecuniam. Olim fur reddebat quadruplum , ut expediret fuisse compilatum. Quid restituet calumniatrix ac maledica lingua Z Aut qua pensatione damnum datum sarciet ZIam sit impium est, malefactis , hoc est , damnis illatis , aut pulsatione contristare fraternum ais nimum ; qui generosae sunt mentis, magis commoventur maledictis qua malefactis , & citius reconciliantur iis , qui compilarint scrinium , aut vulnus inflixerint corpori, quam qui famae labem asperserunt. Nemo fert adulteratam uxorem aut filiam : sed gravius est adulterasse famam. Leges saeviunt in eos qui dederint toxicum,

at nocentiu S Venenum dat obtrectator. Animus eli ide dantis venenum& calamniantis, uterque molitur exitium : sed saepius occidit calumniatrix litigua, quam veneficium. Nam

318쪽

ERAs Mi sto TER. 1 FVenenum saepenumero vertitur in re.'medium. Iam ut occidat venenum,

non occidit nisi cui datum est : linia guae virus ad quam plurimos dimanat , nec est in manu illi qui dedit eo- hibere cursum mali longe lateque vagantis , nihilo magis quam his qui fontem publicum iniseerunt. Et qui nihil aliust agunt in vita , quam ut optimo cuique suum virus ament blandiuntur tam exitiabili flagitio ,

nec animadvertunt quantopere detestati sint hunc morbum egregii Viri, quorum pietas est nobis sacrarum mera m testimonio commendata. Ne declines, inquit David, eor meum in verba malitiae , ad excusandas e eulationes in peccatis. Si vere religiosi videri volumus i audiamus Solomonem salubriter admonentem: Remove a te os pravum, & labia detrahentia sint proelii, te, Ne blandientes nobis ipsis albitremur ' ram nostram esse aeceptam Deo , qui Deus est pacis & charitatis , si linguam habeamus fraternae e haritatis direm tricem, odiorum ac malevolen η

319쪽

18o L I N a u Atiae architectricem. Sex sunt, inquit Solomon, quae odit Dominus, &septimum detestatur anima ejus: Oculos sublimes , linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem , cor machinalis cogitationes pessimas, pedes ad currendum in malum. proserentem mendacia, testem fallacem , & eum qui seminat inter fratres discordias. Vides ud obtrectatorem conjunxit eum homicidis, &velut omnium sceleratissimum extremo loco commemoravit. Sunt vitia quae Deo quidem nos reddunt invisos , cum benevolentiam concilient

apud homines. quod genus est profuso , & in conviviis splendor & luxus. Caeterum obtrectatio etiam malis hominibus invisa est Docet hoc Sirachille, non minor inter sapientes Hebraeorum, quam Thales intex Graecorum: susurro, inquit, coinquinabit animam suam, & in omnibus odio habebitur, & qui permanserit, odiosus erit i racitus & sensatus honorabitur. man quam hic locus apud Graecos aliter legitur et susurro inqui-

320쪽

E RA sMI ROTER. 23et inquinat seam ipsius animam . & in vicinia odio, habebitur. Vetus est proverbium, η-MγDU, Pessimum autem vicinum habet qui habet susurrone. Susurro enim, ut idem

dieit alibi, & bilinguis, maledictus:

multos enim turbat pacem haJγentes, Agesilaus Lacedaemoniorum rea, s

litus esh dicere: si quando contingat

audire hominem laudantem aut vi-..tuperantem quempiam, non minus eme spectandos mores eoIu qui dicut. .

quam de quibus dicitur. Etenim qui

laudat improbos aut improbe facta, declarat sese aut stultu esse aut impro-bu. E diverso qui vituperat bonos audbenefacta, non solunne tegit illos de quibus praedicat, verum etiam suos ipsius mores prodit. Obtrectator au- te nulli cordato non est invisus, dunx.

sibi quisque metuit, sic cogitans sim i

lia de me dioeres, si abessem. Antigonus. abulus perfidia cujusdam ad pro endum hostem, admirantibus amicis , quod potitus iis quae voluix, nullam gratiam reserret, respondit: Sibi proditores esse tantisper charos du M ,re

, et Dissiligoo by Cooste