Sancti Agobardi archiepiscopi Lugdunensis Opera. Item epistolae et opuscula Leidradi et Amulonis archiepiscoporum Lugdunensium. Stephanus Baluzius Tutelensis in unum collegit, emendavit, notisque illustravit Sancti Agobardi archiepiscopi Lugdunensis

201쪽

1 io PRAE FATIO hac velut alimenta Ialutis, O utatur velut

unguentis Davitatis ; quatenus ipso usu pietatis oe deιota supplicationis magis magisque quotia

die experiatur quam veraciter omnibus Seum

fideliter quaerentibus ct iηvocantibus Scriptura dicat: Quaerite Deum , & vivet anima vestra. Et iterum: Quaerite bonum, & non malum, ut vivatis ; & erit Dominus exercituum vobis. cum, sicut dixistis. Et alio loco: Laetetur cor quaerentium Dominum: Quaerite Dominum ,& confirmamini: quaerite faciem ejus semper. Itemque alibi 'se Dominus: Et ibitis , inquit. dc orabitis me , & exaudiam vos. Quaeretis me, & invenietis, cum quaesieritis me in toto corde vestro, & inveniar a vobis, dicit Dominus. suoniam , ut Psalmista ait, Prope est Dominus omnibus invocantibus eum in veritat.

te. Absit enim ut doctor pietatis ideo aliquem ad haesitationem vel di dentiam impellere videatur, quia juxta Scriptura sancta fidem Omnes docet, omnes hortatur, non is sis sis sed is

Deo spem ponere, cum scriptum sit: Maledictus homo qui spem suam ponit in homine. s post

pauca: Erit quasi myricae in deserto, dc non videbit cum venerit bonum. E contrario autem:

Benedictus vir qui confidit in Domino, & erit Dominus fiducia ejus. Et erit quasi lignum quod transplantatur super aquas, quod ad humorem mittit radices suas , oee. Vnde oe in Psalmo caniture Mihi autem adhaerere Deo b num est , ponere in Domino Deo spem meam:

udiamus itaque fideliter , ct diligenti me discamus in his brevissimis ct suasismis bea-

202쪽

id mi patris dictis , videlicet quid sentiendum oe tenendum sit, juxta certissimam fidei catholicae regulam, de originali delicto ex Adam iis omne humanum genus transfuso, de libero arbitrio in e dam vitiato oe per Christum sanando , de gratia Dei qua genus salvatur humanum , de modo justitia fidelium in hac vita .

de utilitate correptionis oe exhortationis, de pra- destinatione, electione, O vocatione sanctorum , de dono perseverantia usque in finem . quo pem venitur ad bonum quod non habet finem. suantum etiam inter hac adjuvetur apud Deum , O proficiat Qtque firmetur vita fidelium orationibus , eleemo nis , O ceteris studiis pietatis , ut alleventur prostrati, curentur saucis , erigantur elisi ; ut fletendo accipiatur , quaerendo inveniatur , pulsando intretur , atque ita cooperante Dei gratia bonum certamen certetur , cursus consummetur , fides

sertetur , adventus Domini diligatur , ct qui

legitime certaverit coronetur. Sic itaque in his, O ex his, quae tantus pater de tantis rebus necessariis 2 Meliter docet , preficiat aedificatio j

dei nostrae , ut concalescat oe accendatur fiducia spei nostra, excitetur devotio orationis nostra , informetur studium actionis nostrae. quia apud omnipotentem Dominum, veritatis O pi ratis auctorem , nequaquam fides impedit demotionem , sed devotio dirigitur oe aedificatur ex fde , ut quanto quis sdelius de illo se iis , oe sentiendo veneratur , tanto promptius O es cacius ejus gratiam assequatur, Scriptura Ducta dicente : Sentite de Domino in bo- Sa..

203쪽

SENTEN

204쪽

EX LIBRIS QUOS DE PRAEFATIs

rebus condidit sumptae, & in unam seriem distinctis Caintulis ordinatae. CAput PRIMUM.

Ex libro de perfectione 1ustitiae hominis, ad Eutropium es Paulum Episcopos. SENTENTIA I.

P a salvi facti sumus. Spes autem quae videtur non est spes. Quod enim videt quis, quid sperat Z Si autem quod non videmus speramus , per patientiam expectamus. Tunc ergo erit plena justitia , quando plena sanit tunc plena sanitas, quando plena caritas. plenitudo enim legis est caritas. Tunc autem plena cariatas , quando videbimus eum sicuti est. Neque enim erit quod addatur ad dilectionem, cum fides pervenerit ad visionem.

II. Per arbitrij libertatem factum est ut esset homo cum peccato : sed jam poenalis vitiosi- Tom. II. N

205쪽

1 SENTENTO Vutas subsecuta , ex libertate fecit necessitaterv. Vnde ad Deum fidelis clamat: De necessitatibus meis educ me. Sub quibus positi, vel non possumus quod volumus intelligere; vel quod intellexerimus, nolumus nec valemuS implere. Nam& ipsa libertas credentibus a liberatore promittitur: Si vos, inquit, sium liberaverit, tunc Ῥere liberi eritis. Victa enim vitio in quod cecidit voluntate, caruit libertate natura. Hinc alia

Scriptura dicit: A quo enim quis devictus est,hnio oe servus addietus est. Sicut ergo non est opus fanis medique sed male habentibus ; ita non est opus liberis liberator, sed servis, ut ei dicat gratulatio libertatis, Salvam fecisti de ii

cessitatibus animam meam.Ipsa enim Limitas est vera libertas ; quae non perisset, si bona permansisset voluntas. Quia vero peccavit voluntas , secuta est peccantem peccatum habendi dura necessitas, donec tota Lanetur infirmitas, Maccipiatur tota libertas , in qua sicut necesse est Iermaneat beate vivendi voluntas, ita sit etiamene vivendi, & nunquam peccandi, voluntaria felixque necessitas. III. Dominus, qui verbum consummans δίbrevians fecit si1per terram,in duobus prςceptis

dixit Legem prophetasque pendere, ut intelligeremus quicquid aliud divinitus praeceptuiri est, in his duobus habere finem, & ad haec duci

esse referendum: Diliges Sominum Deum tuum ex toto corde tuo, ct ex tota anima tua, ct ex tem virtute tua. δί diliges proximum tuum sicut rejsum. In his , inquit , duobus praeceptis tota

lex hendet oe prophetae. Quicquid ergo Dei lege prohibemur, de quicquia jubmur facere, ad

206쪽

B: Avcvs Ti Ni CAP. I. Isshoc prohibemur & jubemur ut duo ista compleamus. Et forte generalis prohibitio est, Non concupίsces ; & generalis justio, Diliges. Vnde breviter & Apostolus Paulus quodam loco utrumque complexus est. Prohibitio est enim, Notitie conformari huic seculo ue jusao autem ,sed reformamini in novitate mentis vestrae. Illud pertinet ad non concupiscere, hoc ad diligere: illud ad continentiam, hoc ad justitiam: illud ad

declinandum a malo, hoc ad faciendum bonum. Non concupiscendo enim vetustate exspoli

mur ,& novitate induimur diligendo. Sed nec quisquam potest esse continens nisi Deus det: ec caritas Dei diffunditur in cordibus nostris , non per nos ipsos , sed per Spiritum sanctum, qui datus est nobis. Hoc autem fit de die in diem in his qui volendo, & credendo, & invocando proficiunt, de praeterita obliviscentes in ea quae ante sint extenduntur. Ad hoc enim lex ista praecipit, ut cum in his implendis homo d fecerit , non se extollat superbia tumidus, sed ad gratiam confugiat fatigatus ; ac sic eum lex temrendo ad Christum diligendum paedagogi perducat ossicio. IV. Sic curramus ut comprehendamus. Om. CAp. VIII. nes enim qui recte currunt comprehendent. non sicut in agone theatrico, omnes quidem currunt, sed unus accipit palmam. Curramus

credendo , sperando, desiderando. Curramus corpus castigando , & eleemosynas in bonis dandis, malisque ignoscendis , hilariter & excorde faciendo , & currentium vires ut adjuventur orando. Et sic audiamus praecepta perfectionis, ne currere negligamus ad plenitudinem caritatis. N ij

207쪽

1 AE SENTENTIARUM V. Quis nesciat, cum praeceptum generale sit caritas, quia finis praecepti est caritas, & plenitudo legis est caritas, grave non esse quod diligendo fit, non timendo λ Laborant autem in Dei praeceptis, qui ea timendo conantur imple.. re. sed perfecta caritas foras mittit timorem,& facit praecepti sarcinam levem ; non solum

non prementem onere ponderum , verum etiam sublevantem vice pennarum. Quae tamen caritas ut habeatur, etiam tanta, quanta in cor.

pore mortis hujus haberi potest, parum est nostrae voluntatis arbitrium, nisi adjuvet gratia Dei per Iesum Christum Dominum nostrum. Diffunditur quippe in cordibus nostris, quod saepe dicendum est, non per nos ipsos, sed per Spiritum sanctum, qui datus est nobis. Nee

aliam ob causam Scriptura commemorat non

esse gravia praecepta divina, nisi ut anima, quae illa gravia lentit, intelligat nondum se accepisse vires, quibus talia sint praecepta Domini, qualia commendantur ; levia scilicet atque suavia,& oret gemitu voluntatis, ut impetret donum V, Π . facilitatis. Qui enim dicit, Fiat cor meum immaculatum , &, itinera mea dirige fecundum

verbum tuum, ne dominetur mihi omnis iniquis Matth. c. ras. 3c, Fiat voluntas tua sicut iis calo ita ct in terra. &, Ne nos inferas in tentationem, & cet

ra hujusmodi, quae commemorare longum est, hoc utique orat, ut praecepta Dei faciat. Quae ut fierent nec juberetur, si nihil ibi nostra voluntas ageret, nec oraretur, si sola sussiceret. Commendantur ergo non esse gravia , ut cui

gravia sunt, intelligat nondum te accepisse donum , quo gravia non sint , nec arbitretur ea se

208쪽

B. Avo VsTINI CAP. I. I9 Iterficere, quoniam ita facit ut gravia sint. Hiarem enim datorem dili t Deus. Nec tamen cum ea gravia sentit, aesperando frangatur, sed ad quaerendum, pςtendum, pulsandumque

cogatur.

solo in hac vita Vnigenito dictum est ι aliud es . se sine querela, quod de multis justis etiam in hac vita dici potuit. Quoniam est quidam modus bonae vitae, de quo etiam in ista humana coversatione justa querela esse non possit. Quis enim j uste queritur de hom ine, qui nemini male vult ,& quibus potest fideliter consulit, nec contra cujusquam injurias tenet libidinem vindicandi , ut veraciter dicat, sicut oe nos dimittia M ih.mus debitoribus nostris i Et tamen eo ipso quod verum dicit, Dimitte sicui ct nos dimittimus, si- aae precato se non esse declarat.

orbitat, ut eas reIinquat; sed in eis currendo proficit, etsi aliquando ut infirmus omendit aut titubar Proficit autem minuendo peccata, donec perveniat ubi sine peccato sit. Non enim Miter potest eo modo proficere, nisi custodiendo vias ejus. Declinat autem a mandatis Domini atq; discedit apostata, non ille, qui etiamsi habet peccatum , confligendi tamen cum

eo perseverantiam non relinquit , donec eo perveniat ubi nulla cum morte contentio rem nebit

peccato, sine quo non est, vel nunquam omniano consentit, vel si aliquando premitur, non opprimitur, sicut luctator sortior, etsi aliquan-

209쪽

CAp. XIII. Pirim. 13.

198 SENTENTIARUM do tenetur, non ideo perdit quo superior inve nitur. Legitur sane his, o sine crimine, legitur sine querela, & non gitur sine peccato, nisi filius hominis, unus idemque Dei filius unicus.

IX. Verissime tunc erunt homini multa bona , cum recesserit ab omni peccato. Tunc enim nulla erunt mala, ut non opus habeat dicere, Libera nos a malo. Quamvis & nunc omnis qui proficit recta intentione pro ciens, recedit ab omni peccato,& tanto inde longinquior, quanto plenitudini justitiae perfectionique fit propinquior. quia & ipsa concupiscentia, quod est

peccatum habitans in carne nostra, etsi manet adhuc in membris mortalibus, minui tamen non desinit in proficientibus. Aliud est ergo re cedere ab omni peccato, quod nunc in opere est, aliud recessisse ab omni peccato, quod in illa perfectione tunc erit.

X. Quomodo dictum est, Non est qui fa

ciat bonum non est usque ad unum , nisi quia populum quendam psalmus ille culpat, in quo nec unus erat qui faceret bonum, dum volunt remanere fi lij hominis, & non esse filij Dei, cujus gratia homo fit bonus ut faciat bonum 3 De illo enim bono dictum hic debemus accipere, quod ibi ait, Peus de caelo respexit super silui hominum , ut videat si est intelligens aut requiarens Deum. Hoc ergo bonum, quod est requirere Deum, non erat qui faceret, non erat ustaque ad unum, sed in eo genere hominum, quod praedestinatum est ad interitum. Super hos enim respexit Dei praescientia , protulitquo

sententiam.

210쪽

B. Avo VsTINI C A P. I. idis omnia quae creata sunt, quamvis ea Deus secerit bona valde, creatori tamen comparata, nec bona sunt, cui comparata nec sunt. Altissimo

quippe & proprio modo quodam de se ipso dixit, 'osum qui sum, Sic dictum est, Pomo is

bonus nisi unus Deus, quemadmodum de Ioanne dictum est, Non erat ille lumen, cum DO' I. iminus eum diciat esse lucernam , sicut discipulos quibus dixit: Vos estis lumen mundi. Sed M . . in comparatione luminis illius , quod est lumen verum inluminans omnem hominem venientem in hunc mundum, non erat ille lumen. Sive quia etiam ipsi filij Dei, comparati sibi ipsis, quales in illa perfectione aeterna suturi sunt, ita boni sunt, ut adhuc & mali sitit,

quod de illis dicere non auderem. Quis enim audeat dicere malos esse quorum pater est Deus, nisi ipse Dominus diceret, Si ergo vos cum sitis mali, nostis bona data dare silus vestras, quanto magis , & reliqua. Cum ait utique pater vester , filios Dei jam esse monstravit , quos tamen adhuc malos esse non tacuit. Vnde est ille admonitus, qui interrogaverat quid boni faceret, ut illum quaereret, cujus gratia bonus esset, cui bonum esse hoc est ipsum esse, qui incommutabiliter bonus, non potest omnino

malus esse. XII. Si cor nostrum nos non reprehendat, CAν. v V,

fiduciam habemus ad Deum , 8c quaecunque petierimus accipiemus ab eo. Hoc enim agitur Voluntate, credendo, sperando, diligendo, corpus castigando, eleemosynas Faciendo , injuririas ignoscendo, instanter orando, & proficiendi vires precando , veracitςrque dicendo: Dia