장음표시 사용
301쪽
M stn tantism Regis mentio generaliter injciatur . sed Zudosici nomen diserte exprimatur, quemadmodum exigit usus Ecilesia quotidianus , ne alioqui fui picis inde nascatur, aliud animo geri, aliud verbis simulari. Postremo loco admonuit non defuturos officio suo magistratus regios, si quid in hoc peccarent monachi. Sed ne poenae
viderentur constitutae tantum adversus monachos, ac
si de hs solis suspicio esset, literas deinde ad uniuscujusque dioeceseos vicarios generales dedit , in quibus e
dem mandata continebantur. Extat autem epistola ejus
ad Vicarios generales dice seos Helenensis, in qua siescriptum est : In Orationibui quoque qua pro salute Regis inter Missarum solennia recitantur, Ludosici nomen Δώfero is specialiter exprimant. Ceterum adversus hanc
orationem Marcae, puerilem admodum declamatiunculam eodem anno Tarracone edidit frater Petrus M
liner T rinitarius Magister , Τ heologiae Doctor ac vinpertinus Cathedraticus in Ilerdens Lycaeo. His enim se titulis ornavit homo opinione sua doctus & eloquens, sed, quantum ex ipsius declamatiuncula colligi potest,
Musis non tam invisus, quam ignotus.
C A P. IV.CUM ALII s v IGINTI J in synodo nimirum
Epaonensi, quae anno D xvii. habita est, praeside Avito Episcopo Viennens. Sed heic Agobardus XXIV. tantum Episcopos et synodo adfuisse docet, cum tamen XXV. reperiantur in vulgatis editionibus. Nisi si numerum rotundum ponere voluit. quod facit E credia derim. De loco porro ubi habita est synodus illa, non una est omnium sententia, eaque res in diversum traxit ingenia hominum eruditorum. Sed neque ego velim dirimere eam litem. Ceterum silere non debeo vidisse me nuper vetustum codicem M S. epistolarum Aviti, Min his etiam esse epistolam ad Ouintianum Episcopum, quam Sirmondus aliique post eum existimant esse Tractoriam ad Episcopos provinciae Viennensis ut ad synodum veniant Epaonensem. Et omyino Epaonis nomen deest in eo codice, ubi locus de concilio congregando se habet i Idcirco cunctos ut poscimus fratres, ut Deo fatente octaυo Iduum Septembrium die in parochia episcopatus vestri medius atque opportunus lacus elictus est, p-
302쪽
colligi fortasse poterit sedes Epaonis, ut quae fuerit in
confinio nonnullarum dioecession regni Burgundionum, cum Avitus dicat medium esse episcopatus Quintiani. quem Quintianum, ut hoc obiter dicam, ab Episcopo Arvernorum esse diversum , cathedramque aliquam nobis ignotam tenuisse in regno Burgundico, plane permsuasum habeo. ITA INTER CETERA S TA T v E RvNT J Sic etiam Rhabanus in cap. L v. libri adversus Iudaeos. Quem librum, ut in hoc promam meam sententiam, ex hac Episcoporum epistola delibatum esse satis constat. Nam cum illa, uti supra diximus, e synodo quapiaminissa esset, adeoque publicae auctoritatis robur haberet, per manus hominum Volitare debuit, ut intelligerent omnes quaenam esset in hoc Episcoporum tractus Lugdi nensis sententia. Vnde cum postea in manus Rhabani pervenisset, atque illi data esset occasio scribendi adversum Iudaeos , lucubrationem suam delibavit ex epistola illa synodica. Sic enim existimamus. Certe & observationes & auctoritates veterum casiacm profert, &hsdem utplurimum verbis, quibus utuntur Episcopi ad Imperatorem Ludovicum Pium scribentes.
bita anno D v I. sub Caesario Aret tensi. De qua synodo nos pluribus agemus in Notis ad Ruricium Lemovi- censem ; nonnullasque observationes adferemus, quae sortassis indignae non erunt eruditorum hominum curiositate. Vide Rhabanum in libro contra Iudaeos cap.
CAP. VI. ITA DEFINIERvNT J in synodo Matisconensi prima , quae anno DLAXx s. habita est , praeside Prisco Lugdunensi Episcopo. Vide Rhabanum cap. t VII. ejuidem libri. EDIC TvM CHIL DEB ΣRT IJ Mirum videri potest, cur Patres synodi Matisconensis utantur lege Childeberti adversum Iudaeos, cum potior apud illos esse debuisse videatur auctoritas Concilij iii. Aureli
netas, in quo illud ipsum statutum est quod Edicto
Childeberti Regis continvbatur. Nam canonem Aurelianensem ne vota quidem nominant. Et tamen non
303쪽
adeo vetus erat memoria illius Conciiij, ut non etiam
superesse potuerint qui in eo prcsentes fuissent. Itaque videtur hinc elici, non ante vim legis habuisse can nes Conciliorum, quam a Principe confirmati fuissent. H qc autem confirmatio fiebat per Edictum publicum. Et quia promptior est executio Constitutionum principalium, pr cipuὶ apud magistratus, quorum cur commissa est legum tuitio & executio ; ideo Patres Matisconenses, quo magistratuum favorem sibi concilient, decernere se promentur juxta Edictum Childeberti Regis, atque interim ea ratione factum Pri Cipis approbant. Ceterum hunc Concilij Aurelianentis canonem describet infrὶ Agobardus in capite septimo hujus Iibri.C A P. V I I. SAN cetus Lupus J Lugdunensis Episcopus,
qui Concilio Aurelianensi III. pr fuit anno DXXxv III. Errat enim Rhabanus , cum hunc ex Agobardo locum describens, Lupum illum ait fuisse Trecallenorum Episcopum. Sic enim ait in capite LuIO. libri adversum
Iud os : Sancisse Luptu Trecasenorum Episcopus, ct cum eo alij xxiv. Episcopi , vel sicaru Episcoporum me. Nam Lupus Tricassium Episcopus mortuus erat diu antequam synodus illa Aurelianensis haberetur. C A P. I X. ECCLEsIAs Tic A sTA TvTA J Ree E ad monent Episcopi , ecclesiastica statuta esse. firmanda
per acta apostolica, id est, regulas ecclesiasticas non posse videri quas, nisi constet eas congruere traditi ni. Quare non injuria adnotatum est ab optimo M cc- nate meo in libro v. de Concordia Sacerdotij & Imperii cap. I x. 3. m. qu cunque olim apud synodos proterebantur, ab ijs non simpliciter, sed cum inquisitione approbari solita; nempe si congruerent cum Grpositione α doctrina Patrum. Quare, ut idem auctor ait in capite octavo ejusdem libri , illud olim anxiὸ in synodis disquirebatur , an nova cujuspiam Pontificis
Romani epistola cum Scripturis da Canonibus congrueret ; ut ita demum auctoritate illius omnes tenerentur, atque duobus veluti vinculis in fide confirmati essent, definitione Pontificis, 3c declaratione synodi.
hunc esse Marciani Aug. sensum, cum scripsit illa quae
304쪽
C A P. X I I. Tiri Ius Ti J Vox non extat in codice
manuscripto. Eam tamen habet editio Massoni, quae Titi nomen , quod habetur in veteri codice, omisit. Vtrumque autem vocabulum extat hoc loco in Α ctis Apostolorum. Itaque retinuimus ob eam causam utrum
DE Duc ENTES sacvM J In cod. M S. hie Iocus ita legitur : deducentes apud hospitareutur Iasonemoc. Pro quo Massonus edidit : deducentes secum , ut hospitarentur Mnas. Sed in A ctis Apostolorum cap. xx I. legitur: adducentes secum, apud quem hospitarentur, Mnasonem. Itaque Actorum auctoritate constituimus lectionem quae unc extat in editione operum
Agobardi. CAP. XVI. IN LIBRI s CLEMEN Tisi nimirum in sino libri secundi Recognitionum. Et manifestum est existimasse Agobardum hanc Clementis lucubrationem esse apocrypham. Itaque dubium non est quin secundum Α- gobardi sententiam Itinerarium B. Petri, ά Clemente scriptum, illud ipsum opus sit quod sub Recognitionum titulo nunc quoque extat. id quod Bellarinino etiam probabile visum est. CAP. XVII.
Ita visum est edi debere pro eo quod editio Massoni h
bet commune cavisse convisium. Nam in codice M S. sic omnino scriptum est , vel Apogesi credendis comune unisse convivium. ex qua scriptione constituimus veram lectionem.
CAP. XVIII. sva CLAvDio J Hujus famis meminit Eusebius in libro i i. Hist. Eccles. cap. vi ix. & in Chronico; ubi eam contigisse ait, ut Baronio visum,quarto imperij Claudi j Augusti anno. Verum in Chronico Eusebii ni hil de anno quo fames illa contigit. Ait enim tantum, quemadmodum & in Historia, eam contigisse sub Clam dio. Quare perperam hoc loco Eusebium corrigit Ba ronius; qui cana famem revocat ad secundum Claudi januum , auctoritate Uiouis Cassij. Iosephus tameti
305쪽
quaestio 1n Gallia. Anno dein D cccxv II. in partes Pippini Regis Italiae, adversus Ludovicum patrem rebellantis , transisse creditus, deficiente conspiratione, punitisque auctoribus, Adalardus apud monasterium 1ancti Philiberti in Aquitania situm relegatus est; id est, apud insulam Hero, in qua situm erat monasterium sancti Philiberti, ut patet ex vita Philiberti apud Du chesinium, & ex Α dena aro Cabanensi. Monasterium autem illud hodie vocatur Nigrum Monasterium, vulgo Not monstier, in dioecesi Lucionensi. In hac ergo insula clausus Adalardus usque ad annum D cccXXI. quo revo catus ab exilio, redditusque est monasterio Corbe tensi, ut narrat Eginhardus: Adenardum quoque de Aquilania , ubi exulabat , evocatum, Corbeia mon sterio ,
prius fuerat, Abbatem ac reritorem esse just. Auctor vitae Ludovici Pij : Ada ardum etiam Abbatem quondam Corbeia monasterj, sed tunc in sancti Filib.nti monasterio consistentem, magisterio priori reddidit. Auctor An
natium sancti Bercini ad annum D cccxXII. Domnus Imperator consilio cum Episcopis Ο Optimatibus suis habito, fratribus suis , quos in tor tonderi jugit. reconcilia- tui est , is tam de hoe facto, quam de hu qua erga Ber nardum filium fratris sui Pippini, necnon ct his qua circa Adalhardum Abbatem Ofratrem ejus p aIachum genta sunt, publicam confessionem fecit, is poenitentiam egit.
Sed falsam fuisse accusationem adversus Adalhardum conqueritur auctor libri de constructione Novae Co beiae: Tune accesserunt ad eum lid est, ad Ludovicum Pium Imp. l vitri pestilentes, m ejecerunt eum de honore suo absque culpa, ct exili erunt e causa. Rursum it que consiliorum Ludovici particeps factus, principem locum apud eum occupavit; ut colligi potest ex Hinc
inaro in epistola x 1 v. ad Proceres regni cap. XII.
Ad nardum senem ct sapientem, Domni Caroli Magni Imperatoris propinquum, is Monasterj Corbola Abbatem, inter primos Consiliarios primum in adolescentia mea vi di r cujus libellum δε ordine PaIatij legi isseris. Mor tuus est anno Dcccxxii I. postridie Kal. Ianuarii, cum anno superiore Brevem sive Libellum conscripssset de iis quae δeinceps observari volebat in monasterio Cor beiensi. qui liber editus est in Tomo a v. Spicilcgij Domni Lucae Dacheri, monachi Benedictini.
306쪽
V v A LAE, J Adalhardi fratri, post quem factus est Abbas Corbet ensis. Vnde in vita Ludovici Pij Uvala
4icitur assinis Huidem Imperatoris. Et ne quis dubitetheic agi de V vala isthoc, habemus auctoritatem Egimhardi, cujus haec sunt verba ex Annalibus ad annum D cccxx I II. Lotharium vero filium suum in Italiam misit: cum quo alachum monachum propinquum suum, fratrem videlicet Adalhardi Abbatis, ct Gerun- sum o tiariorum Magistrum , una misit. Obiit anno occcxxxv. apud Lotharium Imperatorem, ut scribitur in vita Ludovici Pij. Εjus hoc extat elogium apud Paschasium Radbertum in vita Adalhardi : Deinde Vsala, virorum clarissimus, qui ei successit, postea monachorum pater eximius, tunc temporis primus inter primos , ct cunctis amabilior unus, nimia familiaritate Regi inharens, ct maxima Praefecturr dignitate su sectus, in Senatu clarior cunntis, in militia Chro prudenti animo fortior universis; quem tanta laus sequebatur imomni vita negotio, ut longe plus censeretur amore posse. quam omnium fastus etiam ct Vrannis reliquorum.
Erat enim iustitia custos, ct decus honestatis, oppressorum quoque justui oppressor. Vocatur autem V valo in libro de constructione Novae Corbeiae , & in Annalibus
H Is Ac HAROJ Presbytero, & Abbati Ce tutensis monasterij, quod in dioecesi Ambianensi situm
est ι ut docet Hartulfus in libro II L Chronici Centu. lensis cap. iv. qui addit eum fuisse rectorem monaste- xij Gemmeticensis. Virum suille magnae dignationis patet vel ex solo libelli istius titulo, ubi nominatur inter Proceres Palatij. Sed praeterea habemus auctoritatem Egin bardi, apud quem sic scripum est ad annum
D cccxxv II. Imperator Helisachar Prestiterum ALbatem , is cum eo Hildebrandum atque Donatum Comi res, ad motus Hispanica Marca componendos misit cte.
Et testatur Amalarius Abbas in libro De Ordine Α- tiphon ij , hunc Helisacharum fuisse primum inter primos Palatij Imperatoris Ludovici. Cancellarium Ludovici Pij riuste ex eo patet, quod in aliquot Lud vici Praeceptis Durandus Diaconus subscribit ad vicem Helisachar . Adstitit porrd B. Benedicto Anianensi. Abbati morienti, ut in ejus vita tradit Smaragdus.
307쪽
ABSOLUTIONEM DIs CEDENDI J id est, licentiam abeundi. Absolvendi enim verbo per eas tempestates utebantur pro eo quod Latini dicerent facere potestatem discedendi. Veluti, Absolvere Legatos. BAPTIs MVM Pos Tu LANT Es 4 Servi nimirum sive mancipia Iudaeorum ; qui Iudaei tamen non erant, sed pagani. Hi ergo quum versarentur Lugduni inter Christianos, moresque eorum ac religionem approbarent , ad Ecclesiam accedebant, baptismum postulantes. Et contradicebant Iudaei, ne mancipia amitterent , quae illis pretio constiterant. Sed pretium eni-ptionis offert Agobardus, juxta Canones, modb liceat eos servo facere Christianos. Sane malus animus esse
poterat in servis illis ; qui, ut in libertatem vindica xentur, Christianam fidem amplecti se velle fortassissimulabant. nam lege cautum erat, Ne Iudais mancipio
desemiant set an reant Christiana ; uti diximus ad librum de insolentia Iudaeorum. Neque nova tum erat haec servorum calliditas. Iam enim tempore Concilij Gangrensis, nonnulli ab obsequio dominorum recedebant, quod illi non essent Christiani. Vnde canonis te tit Gangrensis lemma sic expressit Dionysius Exiguus rDe servis qui jugum famulatus abjiciunt Christianitatis
obtentu. Canon autem sic habet : Si quis servum , pra- textu divini eultus , doceat dominum contemnere proprium , ut discedat ab ejus obsequio, nec ei cum benevolentia , omni honore desertiat, anathema sit. IEvo quoque Gregorij Magni, duia Iudaeis visa est haec servorum ancillarumque industria. Sic enim ait Gregorius lib. II I. Indict. x II. epist. I x. Pervenit etiam ad nos ,servos ancilisque Iuda orum, fidei causa ad Ecclesiam refugientes, aut infidelibus restitui dominis , aut eorum, ne restituantur, pretium dari sec. V ide eundem Gregorium lib. v. Indictione x I v. epist. XXXI. & Gelasi j Papae epistolam ad Siracusium , Constantium , &Laurentium Episcopos , apud Ivonem parte X III. cap. cx III. Sed hi quoque loci Gregorij adstruunt sententiam Agobardi. Nam jubet omnino Gregorius ut servi Iudaeorum ad Ecclesiam refugientes, in libertatem modis omnibus vindicentur, sive jam olim Christiani fuerint , sive recenter baptizati sint. IN HOC PER MAN a RET J id est , neminem
308쪽
post acceptum baptisma liberari a servitute , juxta sententiam Pauli in cap. v I I. epistolae primae ad Corinthios. quo etiam reipicit canon Gangrensis supra lau
CARNALEs DOMI Nos J Salvianus in libro III. de Gubernatione pag. 18. L anquam nos non hac sebum iniuria contemnamus Deum, qua contemni a se iis suis domini carnales folint. Sus I cIT Eos CHRISTO J id est, paganos, quos bello vicit. Eadem phrasis usurpata reperituxetim a Stephano Tornacensi in epistola ccxx. ad
Canutum Regem Danorum : Petimu ut vos, qui ratios
armis superatis idololatras ct iugo subjicitis Christianocte. Sic Karolus Magnus Saxones aegre ferens non esse Christianos, arma in eos movit; sc statuens, non a tὶ finem bello impositurum, quam Christo subjicerentur. Egin tardus in Annalibus ad annum Dcc Lx XVI. Cum Rex in villa Carisiaco hremaret, consilium iniit ut perfidam ac sedifragam Saxonum gentem bello aggrederetur , ct eo usque perseveraret, dum aut victi Christiana religioni subjicerentur, aut omnino tollerentur. Feliciter id evenisse quod Rarolus animo conceperat, testatur Eginhardus ,& cum eo ceteri Annalium Francicorum scriptores. Sed praecipua tamen auctoritas tribuenda est testimonio Ludo vici pii, qui sic loquitur in Praecepto quod ad paganos ad C hristianitatem invitandos fieri praecepit: Genitor etiam noster gloriosa memoria Karolue omnem Saxoniam ecclesiastica religioni subdidit , jugumque Christi ad que ad terminos Danorum atque Plavorum, corda ferocia ferro perdomans, docuit. Quibus verbartibus usus fit Rarolus adversus Saxones, ut eos Christo subjiceret, non alius esse potest testis luculentior , quam ipse garolus : qui lege lata edixit, ne cui Saxo num liceret non esse Christiano, sub poena capitis. Haec sunt verba ejus e Capitulatione de partibus Saxoniae,ab Holstenio edita , cap. v II. Si quis deinceps in gente Saxonum inter eos latens non bapti atus se abscondere vo- Iu rit , ct ad baptismum senire contempserit, paganu qua
permanere voluerit , morte moria tur. Hinc factum putat
antiquus scriptor libri de constructione Novae Corbeiae in Saxonia, ut Karolus prae omnibus Christianis Regi bus potentissimus in bello fuerit. Post obitum namqua
309쪽
nobilissimi Regis Pippini, inquit, Narolus filius ejus re-rnum obtinuit Francorum uniυersum. Cui Dominus tantam contulit virtutem, atque potentiam, ut noρ solismFrancorum reinum strenuὸ gubernaret, sed etiam multas barbarorum gentes circumquaque subiugaret. Unde factum est, ut gentem Saxonicam, qua olim contra Francos
rebellabat, non solum seuo dominio 'begisset, sed is me L ο Chri Si nomini dicare meruisset. Nam ct hunc ideo pra omnibus Christianis Regibus potentissimum in bellis fuisse credimur. quia quos suo dominio subjugabar, Christi nomini dedicabat. Quibus adde loca quae vir doctus Iohannes Launoius Theologus Parisiensis congessit in cap. v. libri quem scripsit de veteri more baptizandi Iudaeos & Infideles. Ceterum quod in libro de constructione Novae Corbebe vides Karolum Magnum Christi nomini dedicasse gentes quas suo dominio subjugabat; meminisse debes, lector, non solos Saxones ad fidem Christianam ejus opera converses esse, sed Hunos quom 'ue, & Αvares, ut observat Sirmondus ad Theodes- sum pag. 287. Et diu ante Κarolum praxest erat exemplum Clodovei Francorum Regis , illius qui primus. Francorum Principum Christo nomen dedit. Is enim,
si qua fides inedito scriptori vitae sancti Domini j Lemovicensis anachoretae, edicto per omnes Imperi, Francici provincias misso jussit ut, relicto idolorum cultu, cuncti se verterent ad religionem Christi. Haec sunt verba illius scriptoris r Isio itaque tempore Clodoveus Rex GaDtiam utque Germaniam regebat, vir armis frenuus, eloquentia facundus; is omnes Francio . tam Christi ni, quam Pagani. ems dominatui subiacebant. Ipse ver Rex. ab exordio sua prolis, Gentilis extitit. Sed diυina inspirante elementia Redemptoris, per admonitionem sancti Remigii Remensium Archiepiscopi, ad Catholicam fidem , Domino favente, Christianus sicitur. Lui donique Rex. postquam sacro fonte levavit, nuntios per universes miserens provincias, qua ejus potestati subjecta aderant, edistat , ut omnia falsorum templa deorum eon ringerentur . atque ignibus cremarentur, Θ Dmm unum ct verum se omnipotentem crederent, illique soli deservirent. Si quis veris hoc regale decretum contemnere presumpserit, reMmferegalis maiestatis agnoscat. Constat ergo vi quandoque actum adversus paganos, ut idolorum cultum de .
310쪽
fererent, fideique se Christi applicarent. Quid ergo
faciemus Tertulliano , Hilario, Hieronymo , Augustino, Cassiodoro, aliisque nonnullis venerandae memoriae viris, qui perspicue docent religionem non esse cogendam , nec imperandam. Nam Tertullianus quidem haec diserte scribit ad Scapulam cap. I I. Sed nec
religionis est cogere religionem; qua sponte suscipi debeat,
non vi. Hilarius autem in epistola ad Constantium Aug. diu multumque versatur in ostendendo religionem cogi non debere, ac neminem credere invitum. Hiero nymus in commentario in caput secundum epistolae pri mae Pauli ad Timotheum : HIc probatur nemini oportere ad credendum vim inferre, nec tollere arbitri' libertatem. Sanctus Papa Gregorius lib. s. epist. X x x I v. Eos enim
qui a religione Christiana discordant, mansuetudine, benignitate, admonendo, suadendo, ad unitatem fidei necesse est congregare ; ne quos dulcedo pradicationis, is p tentus futuri judicis terror ad credendum invitare poterat, minis terroribus repeliantur. Quanquam sibi repugna, Te videtur idem Gregorius lib. III. cpist. XXXVI. in qua sic scribit ad Ianuarium Episcopum Calaritanum et Accidit autem aliud valde Iugendum; quia ipsos msticos . quos habet Ecclesia tua, nunc usque in infidelitate remanere negligentia fraternitatis υestra permisit. Et quid vosndmoneo ut extraneos ad Deum adducatis, qui vestros ab
infidelitate corrigere negligitis 3 Vnde necesse est vos per omnia in eorum conversione vigilare. Nam si cujusibet Episcopi in Sardinia infula paganum rugi cum intenire potuero, in eundem Episcopum fortiter υindicabo. Iam vero si rusticui tanta fuerit perfidia obstinationis inventus, ut ad eum venire minimὲ consentiar, tanto pensionis
onere gravandus est ut Vfa exactionis sua poena compellatur ad rediitudinem se inare. Nimirum juxta mentem Augustini' qui Petiliano libertatem arbitri j in causa fidei esse debere dicenti sic respondit libro I I. contra litteras Petiliani cap. x. Nam si hoc inCentum fuerit qt,od impie feceritis; non miremini, si non desum ministri Domini per quos 'agellamini: quia persecutionem patimi
ni non a nobis , sed ,sicut scriptum est, ab ipsis Dis me'sris. Item cap. L xxx et i I. Ad fidem nullus est cogenis