장음표시 사용
171쪽
Quaestio I. De Possibilitate 'sonis Dei. Sue s
matis , intuetur . Et pon Ddreuem universale , Beati resumti corporibus , eorporeis oeulis gloriam Deitatis , deitatemque
ipsam conspicient oee. Haec tamen Alia Iatii sententia singularis est, &abomnibus rei ieitur .
. II. Statuitur Conetasio. III. V Ico. Deus videri non potest oculo corporeo , nec eleva IO , nec glorificato. Hoc indicat primo Scri-Plura , quae Deum vocat invisibilem, Deum neminem vidisse pronunciat; quς, cum non possint exponi de oculo mentis , ut ostensum est, saltem de oculo corporis intelligi debent. Unde S. August. relatus a D. Thom. hoc art. 3. in arg. sed contra ὶ Epis. III. nunc 147. eap. 9. Deum linquit nemo vidit unquam , vel in hae vita ,sicut ipse est , vel an augelorum vita , sicut visibili Ua , qua eorporali visione eernuntu . Et Ep. 6. nunc ph. Per hoc enim c ait via deri ab homine non pοι es , per quod videt
paulo post exponens illa verba r. I Oan.
S. v. A. miles ei erimus , quia videbimus eum , sicuti es e ait: In tantam ergo via debimus , in quantum Ismiles ei erimus squia ε' nune in tantum non videmuν , in quantym dissimile, fiamur. Inde igitur videbimur, Mnde similor erimus. in i autem dementissimus dixerit, eorrore νον
ini esse , vel furtiνα, σὰ Ismara mi im nteriore igitur Bomino isas similitudo .s cre. IV. Propterea idem S. D. Epist. Hr.nnnc r48.-Fortunatianum , qu 1 agit de quodam Episcopo sentiente , nos Oculis corporeis visuros Deum , affert testimonia Ambrosii, Hieronymi, & Atha
nasii , & Gregorii Naaianaeni , qui
concorditer adversus Arianos demonstrarunt Verbum, ut Verbum est, nunquam corporis oculis visum fuisse. Cap. 2. Beatias Ambrosius de C Miso eam ageret fecund-m id , qti ad Herbum est , non enim
οπρralibus , inquit , sed Diritualibus
oeulis Iesur videtur. Et inst . sane
autem Hieroumus ait : Videre Deum sieti si es in na/ura sua oeuIus hominis non
potes . Et inserius de Athanasio , MNatianZeno dicit, eos contra Arianos constanter propugnasse Filium aeque, ac Patrem natura invisibilem eie, Meum Patribus sese videndum exhibuit, non in natura , sed assumtione creatura , ut ait Athanasius , vel eo pseabilis materia di positione assumta , DIDa sua invia bilitate , ut ait NaZiaiuenus , id co tigilia . Quibus, traditione Ρatrum con firmatur , Deum oculo corporeo invisibilein esse. V. Probatur ergo rationibus , quibus S. Augustinus Epis. 6. m 6 91. pr bat , quod Deum oculus videre comporis , neque nunc potest , neque tunc
poterit . Quarum prima est. Omne, quod oeuli/ corporis conspici potest, in Deo aliquo sit , necesse est , nee ubique sis
totum , sed minore sui parte minorem I cum occupet, or majore majorem Sel
Deus , utpote immensus , est ubique totus , & quia indivisibilis , non occupat minore sui parte minorem locum .& majore maiorem; ergo&c. VI. Secunda. Si, quia Paulus dicit
1. Cor. 23. nos visuros Deum Dei. Ad faciem , eorporalem Derem zmImramus occipere s consequens erit , ut eιiam Deus talem habeat faeiem , cse sit aliquod i tervallum inter nosram , ipsius , carmeum videbimus faeie ad faciem: Et silmervallum , utique sinis, O membrorum babitus terminatus f sed haec omnia
aborda sunt , cogitatuque impia r e go &c. VII. Tertia. Cum affererent, quoa negare Deum posse oculis corporeis viὁeri , laret detrahere omnipotentiae Dei , eos hoc dilemmate premit. P mit ne Chrisus carni sua prolare, usoculis eorporeis videret Patrem , an no1
potuit ' Si potuit s Cur solis oculis estπο-jeis Chrisi bre donum attributiam es contendunt , non etiam cateris sensibus pSonus ergo erit Deus , ut possit etiam amribus pereipi y ε' baIisus erit, ut sentia
172쪽
cla tangi y non inquiunt. Quid ergo ' Asillud potest Deus , hoe non potes ' Si non posse dixerint ; eur de oga ι omnipotentia Ddi' Si possct , Ur nolle responderint f eur solis oeulis favent, invidens autem cateris sensium Corporis Chrisi 'UHI. Hac alia ratione utitur S. Cyrillus Hierosolymit. Caseebes v. dicens et Carnis quidem oculis Deum cernere , impossibile est: quod enim incorpo Num est , sub earnis oculos eadere no/Gpotes . IX. Probatur insuper ratione Divi
possibile est, ut a visu , vel quocumque alio sensu removeatur id , sine quo visus non esset visus, & sensus non esset sensus; atqui si visus , aut quilibet alius sensus Deum perciperet, remo veretur 1 visu , & a sensu id , sine quo
non esset amplius nec visus , nec sensus ergo &c. Minor probatur. Cum visus , in quantum est visus , datus sit, ut perincipiat colorem , M sensas , in quanturn sensus, datus sit , ut percipiat magnitudinem, sea extensionem : si visus
perciperet aliquid , quod non sit color , Et sensus aliquid , quod non sit magnitudo , jam visus non esset visus, nec sensus esset sensus , nisi aequivoch ; sed si visus , aut sensus perciperet Deum in se, iam visus perciperet aliquid , quod non cit color , & sensus aliquid , quod non est magnitudo ; ergo &c. Confirmatur. Si auditus perciperet aliquid, quod non sit sonus, vel gustus aliquid, quod non sit sapor, vel tactus
aliquid , quod non sit moles , iam auditus non esset auditus , gustas , notia esset gustus , tactus non esset tactus; e
X. Secundo prob. eadem minor ratione D. Thomae ιζe an. q. I x. I. p.
Sensus visus ,& quilibet alius sensus, estellantialiter a lus organi corporei , &consequenter actus prNortionatus visui, de sensui est essentialiter alligatus rei corporeae; ergo si elevaretur ad attingendum Deum, qui est prorsus incorporeus, extraheretur a sua sphaera .
essentiali, & visus non esset visus , nee
sensus esset sensus. XI. Hinc conficitur ratio communis in scholis sub hac sorma . Repugnat, qudd potentia vitalis, & cognosciti vaseratur extra sphaeram essentialem sui obiecti adaequati, & specificativi, alio quin seretur extra propriam speciem , quod implicat et & hac ratione quiliis bet alius sensus continetur intra speciein proprii obiecti, puta vitus intra spe ciem coloris, nec potest egredi ad speciem objecti alterius sensus , puta s num ; sed Deus, ut est in se videndus , est extra speciem essentialem obiecti ad aequati, & specificativi oculi corporei,& cujusvis alterius sensus; ergo dcc Min. probatur obiectum adaequatum,& specificativum oculi corporei est enacorporeum sensibile coloratum, obi ctum vero adaequatum cuiusvis sensus est ens imateriale, & extensum; sed Deus est in se penitus immaterialis, i extensus, & incorporeus; ergo &c. XII. Dices. Si Deus , quamvis actus purissimus, non tamen est extra sphae. ram essentialem obiecti intellectus cre ti, qui est potentialis, etsi non sit obj ctum proportionatum, sed excedens: cur dici non poterit, Deum esse intra sphaeram objecti ad aequati sensus, non quidem ut obiectum eonnaturale, de proportionatiun , sed ut excedens XIII. Sed contra. Ideo Deus est i tra objectum adaeqiratum intellectus creati, quia, cum hoc sit intelligibile ut sic , comprehendit quodcumque i
telligi sile , & etiam Deum , licet , quia in in actu purissimo intelligibil
talis , sit obiectum non proportion tuni, sed excedens vires ejus, non tamen capacitatem. At obiectum sensus
.isus, & cujusvis alterius, est limitatum ad speciein entis corporei, & se sibilis ; Quare Deus , cuin sit prorsus incorporeus, & insens bilis, est non sollim supra vires, sed supra speciem , & capacitatem oculi corporei , & ct iusvis sensus. Hinc videmus, quod I tellectus creatus viribus naturae saltem imperfecte Deum attιngit, in quo i lari-
173쪽
rimus, posse elevari ad eum persecthattingendum, tanquam id, quod non sit ei essentialiter extraneum . At oculus corporeus, Vel quivis alius sensus , neque imperfecte Deum potest attingere , ex quo inserimus , Deum esse totaliter extra sphaeram essentialem cujusvis sensus corporei . Alioquin si ρoneremus Deum intra sphaeram ei sentialem oculi corporei hominis, & proinde viceremus , hanc esse elevabilem ad Dei visionem: cyridem dicere non possemus de oculo bruti nimirum respectu hujus Deum esse obiectum solum improξortionatum , &excedens , & proinde etiam oculum bruti elevari pone ad videndum Deum: quo
Solvuntur argumenta ab auctoritate.
XIV. Biicies ex Scriptura. Primb.
um Moysi locutum suisse faeie .d Deiem , sevi homo soles Ioqui ad amisum
suum Secundo. Numer. I 1.v.8. Ipsemet Deiatis haec ait. Ore ad os loquor ei, cD palam , ω non per anum ιa , ct figuras
Dominum videt. Terti h. Job es. x s. v. 26. haec ait: Et in Carne mea videbo Deum Salvat orem meum. Et cap. 41. U. s. Auditu auris audivi te , nune πιιtem neutas me vis videt te.
Quarto . Patriarchis , & Prophetis Deus visibiliter apparuit: Iacob Gen.
α8.m x3. vidit Dominum innixum Sessia Ia : Isaias s. v. r. Vidi Dominum soaentem super folium e. XV. Respondetur ad primum , lasecundum textum , Deum dici locit- tum fuisse Moysi laete ad fac icin , sicut amicus solet loqui ad amicumia, ore ad os , qui x immediate per seipsu in ,sve per Angelum, & non amplius sub specie rubi , vel alterius smilitudinis
corporalis ei loquebatur: non tamen .
Moyses oculo corporali Deum vidit, si eut homo videre solet ami eum suum. dum ei facie ad faciem , & ore ad os Ioquitur, cum Deus, ut piobatum est, hoc modo non si visibilis: sed s D
um vidit, oculo ment: s euin intuitus fuit. Cum legis: videmus nunc per sp culum in aenigmate, tunc autem facie ad iaciem: Intellige, inde nos tune πι- suros facie ad faciem, unde videmus
nune per speeurum in anigmate . Hoc autem utrumque interioris hominis munus
es , sive chm in icta perfrinatione adhue per Mem ambulatur , in qua utitur θ -IO , 6r anigmate , Me in illa patria , crin per speciem eontempιabitur . It S.Augustinus monebat Italieam Epist. 6. nunc yx. Et Epis. I I. Olim m. cap. 9.resert ex Ambrosio haec verba et speetes
indetur, virtus verὸ narratur: iIIa oeuis Iis , haec mente comprehenditur.
- XUk. Ad tertium adverto, Iob non dicere cr per earnem meam, sed c' inearue mea , quibus, ait D. Thom. hua,t. 3. ad 1., & in Φ. di'. 49. au. E. an. 2. ad 1., non intelligitur , quod oeulo earnis si Deum visurus et sed qu)d in ea ne existens pol resurrectionem sit Deum visurus. Hoc prius dixerat S. August. lib. 21. de Civit. Dei es. χρ. his venis et IIIud etiam , quod ait supramemoratur Job , sicut in exemplaribus , qua ex Hebrat. sunt, invenitur: Se in carne mea videis bo Deum et resurrectionem quidem carnis ne dubio prophetavit s non tamen dixit rier carnem meam .... ae si dixisset carne mea ero , cym videbo Deum . Addit tamen , quod si dixisset: per eaνnem meam: posset Devr Christus in t INN,
qui per carnem in carne videbitur . Utraiaque responsio amplecti potest. Ad aliam vero auctoritatem ex Iob respondet D. Τhomas locis citatis , quia
diei'uν , oculus meus videt te , intellia
gisur de oculo mentis , sicut dieit Apos Iur Ephes. t. det vobis spiritum sapientiae in agnitione ejus , illuminatos oculos cordis vestri. Ita etiam respondet S. Augustinus I. a1. de Civit. Dei e. 19.
XVII. Ad quartum dico , SS. Pa triarchas , & Prophetas vidisse Deum visione imaginaria . & consequentereum
174쪽
eum non vidisse In se, sed in aliquias militudine sensibili sui, puta sub sor
ma lucis , rubi ardentis, senis , vel per internam speciem in eorum imaginativa, sive in somno, sive in vigilia
formatam. In visione autem imaginaria ait D. Tho. haci Ix. art. 3. ad 3. , non videtur Dei Essensia , sed aliqua fisma in imaginatione formatur repra- sentans Deum secuniam aliquem modum similitudinis, pro ut in Scripturis Divinis, ἀλλα per res sensibiles metapboris δ
stinus tib 11. de Civit. Dei eap. 29. Uidetur , oculo corporeo glorificato visionem claram Dei in se concedere. Ait enim. Vis itaque praepollentior oculoruiserit illorum scilicet glorificator ut a
non ut aerias videam , quam quidant perbibentur videre Serpentes, vel Mu Ia quantIIibet entis aerimonia cernen-ἀi ea/em quoque animatia nibit alius possunt Didere, quam eorpora sed ut v deant di ineorporalia ι sed quicumque potest elevari ad videndum incorporalia, potest elevari ad videndum Deum; ergo oculus corporalis glori ficatus &e. XIX. Respondeo primb. De mente S. Augustini dubitandum non eget, testantur rationes ex eodem allatae, quibus impossibile esse demonstrat, Oculum corporeum, etiam Christi, videre Deum. Respondeo ergo cum Divo Thoma saepE laudato art. 3- ad 2., S. Augustinum loqui . non stati iendo , sed inquirendo: unde praemiserat: Seae
a ream videbunt or per oeulor corporis, risis eos apertos babebunt , inse quasio
os . loquitur etiam sub conditione, ,
unde subdit i DNὸ itaque alterius erunt potentia , si per eos videbitur ineorporea
illa natura , qua ποπ eomiseretur loco,
sed ubique tota est. Quibus asserit, quos si oculus corporeus videret incorpoream naturam Dei, esset altera potentia, nimirum non esset amplius oculus cor reus , qui 1 hoc non elset, acu itori lumine videre tantum corporalia ,
ut de Serpentibus, & Aquila perhibetur , sed videre etiam incorporalia .
Ita inquirendo , & dubitando discurrit S. Augustinus. Quare immediate subiungens Iobi dii tum cap. 41. superius relatum, quasi anceps, an debeat de oculo spirituali , an etiam de corinporali intelligi, concludit: ses utrum
etiam eorporalibus oeulir ibi videatur, hoe. in icta quaestione diemamur. Deinde
afferens aliud lobi dictum esp. I p., illud , ut si ora, interpretatur de oculo mentis , sicut & illud Pauli faeie assariem r. Cor. I 3. dicens et in illud, quod ait apostotar facie ad faciem, nomcogit , ut Deum per haur fariem eam ratem , ubi sunt oculi eorporater , nos via furor esse eredae nut i quem Spiritu sine intermissione e debimus. Haec omnia adducere volui, ut pateat, S. Doctorem
haesitanter suisse locutum, an scilicet oculus gloriosus factus quodammodo spiritalis possit ad hoc pertingere , ut videaet Deum, nec ne et qui pristerea elaudit, in hac interia necesse est, uo
mingat in nobis , quod tuitur in m bro Sapientia p. x s. cogitationes momtalium timidae, &incertae providentiae
XX. Tandem mentem suam aperit dicens : Ualdὸ eredibile est, fio κνος en
visuros mundana tune eorpora Caeli novi, cfr terra που, ut Deum ubique pra-fentera , ω universa etiam rorporalia gubernantem , per eorpora , que gesta, reus, quae esuspiciemus quaqua Demsum oeuus duxerimus , etaris a perspiacultate videamus e non fietit nune inυ
sibilia Dei per ea , qua facta sunt inteia Iecta conspiciu=stur , per speculum in an gmate, in ev parte , ubi plus vater se
ex , qua credimur, quam rerum corporalium spectes , quam per oeulos cern mus eoi parales, sed sicut homines, inter quot vidienter, motusque vitaler exserentes sevimur, mox ut adspicimus , no Geredimus visere , sed υι demur, eam eo rum Uitam sine eorporibus videre nequeamus , et Mam tamen in eir remota omni arabiguitate conspicimus: ita quacumque Dirri ilia ista lumiua eorporum nostror mcircumferemus, incorporeum Deum omnia regentem , etiam per torpora contuebimur.
175쪽
Haec resolutio est Augustini addentis; qudd per illos oculos sic videatur Deus , ut ejus incorporea natura cerna-inr, ullis exemplis, aut Scripturarum testina oniis divinarum , di cile , wι impossibila es ostendere. XXI. Super his D. Τhomas relatus
dent alicuius vitam . Vita autem non
E idetur oculo eorporali , Ilaut per se voLbile , sed sicut fensi, ite per aeridens, quod quidem a sensu non eognoscitur : sed sa-
sim eum sensu ab alia virtute eognosci- eiva . Quod autem natim visit corporiabus, di Dina prasentia in eis cognoscatur per intellectum , ex duobur contingit, felliere ex perspieuitate intellectus, ex refulgentia divina claritatis in eorpori-ευι innovatis.
XXII. Eodem modo exponit Ang Iicus Doctor in . dis. 49. qu. a. art. 2. in corpore sic : Cam ergo visus, cr fensus sis futurus idem speeie in eo ore glorioso, non poterit esse quod divinam essentiam videat, sicut visibile per se et via debit autem , eam sicut Disbile per areiadenr, dam ex una parte visus eorporalissantism gloriam Dei inspieiet in eουοribus, Θ pracipuὸ gloriosis , cr maximὸ in Corpore Cbrasti . ex parte alia in-reIIectus ta1n clarὸ videbit. Deum , quisso rebus eorporaliter visis Deus percipietur , sicut in locutione pereipitur τι ta et quamvis enim itine inteliactus noster non videat Deum ex ereaturis, tamen videbit eum in Creaturis eorporaliter visis r P bune modum , quo Deus corporaιιι erressit videri, ponit Augusinus in fine de
En ergo a si do eius interprete Divo Thoma in aperto posita mens Augusti
iii r nimirtim quod oculus corporeus glorificatus videbit Deum ; non tan- qu tui visibile per se, sed tanquam vin bile per accidens: sicut homo vidensiicininem totiui , videt eius vitam: &rursiis, qu bd ubi nunc ex creaturis visis corporaliter assursit intellectus ad videndum Deum obscurE: tune in erea. turis ratione fulgoris a Deo in eas derivati, intellectus clare Deum videbit, & non tantum per fidem, sicut modo. Quae dicta sint pro explanati ne textus allati. Porro mentem Augustini superius exposuimus ex Epistola ejus 6. nunc sa. ad Italicam: & in
quibus ex professio rem hanc pertractλt, quo Lectorem remitto. XXIII. Nec resert , qudd relata Epist. Iret. , sive 14 . in fine hanc dis- ficultatem de corpore spirituaIi , seu glorioso remiserit ad libros de Civitat Dei finaliter pertractandam . Nam hoc non nego . Sed dico, quM S. Doctor
non dubitavit unquam , an oculus cor poreus Visurus est et Deum: hoc enim constanter negavit semper . Sed cum quidam assererent , post resurrecti
nem oculos imb totum corpus fore spiritualitatos , & factos spiritales; Ideo pressus mole difficultatis snam
ex una parte noverat Oculum corporeum incorporalia videre per se nomis
posse, ex alia parte putans , aliquid plus concedendum esse oculo spiritali, quam oculo merd carnali eligit mediam viam, & dicit, qudd oculus beatus, & spiritalis videbit Deum per acis ei dens in sul ore ab ipso in corpore rutilante , cum ad dicendum , quddvisurus sit Deum in natura sua, nec exemplis, nec Scripturis probari pos-st . Vel qudd si oculus gloriosus it spiritualizetur cuod aliqui volebant λut en corporale exuat, tunc Deum
visurum. Sed hoc est loqui, non a solute, sed hypothetice.
s. IV. solvuntur argumenta a ratione .
XXIV. D Rimis obiicies . Ideb afferiis
L . tur , Deum videri non ponse oculis corporeis , quω oculi nullam cum eo nabeadi proportionem patqui illa ratio nulla est . ergo &c. Mi.
176쪽
naturale nullam habeat proportionem cum potentia naturali, potest tamen potentia naturalis supernaturali hari, ει elevari ad videndum Deum superis naturalem; ergo esto potentia corpor Iis nullam habeat proportionem cum objecto corporeo , poterit spirituali- Eari, ut in oculo beato contingit, &se Deum in se videre. Secundo. Creaturae per absolutam Dei potentiam elevari possunt ad effectus, cum quibus nullam habent proportionem et ut patet in igne inferorum, sui agit in damnatorum animas, etsi istae spirituales sint, ille corporeus: &in Sacramentis, quae gratiam in anima producunt , cum qua , utpote corp xea , nullam habent proportionem. XXV. Respondetur neg. min. Ad primam eius probat. dico, qudd estb enssipernaturale, id est Deus, non habeat
proportionem naturalem cum potentia intellessiva , habet tamen cum ea pro portionem essenii lem , ex quo intra
lineam intelligibilis continetur, ut ponsit talis potentia absque eo, qudd extra suam speciem seratur supernatura- lixari , & elevari ad illud attingendum. At objectum spirituale nullam, neque essentialem , proportionem habet cum potentia corporali . Clim enim haec essentialiter sit actus organi corporalis , essentialiter restringitur ad obiectum corporale, ita , ut, si extra illud serretur, a propria specie essentiali exiret, & esset potentia corpore ,& non esset. Ad secundam prob. min. distinguo antecedens, elevari possunt tanquam causae instrumentales , conc. antecedens r sic enim elevatur ignis, ut instrumentum divinae iustitiae ad torquendos spiritus , & sacramenta ad causanis dam gratiam: tanquam causae principales , nego antecedens. Causa enim principalis non potest serri extra , vel supra suam speciem . Cum ergo oculus corporeus deberet elevari per modum cause principalis , & se moventis ab intrinseco, utpote causa eL Tom. II.
sentialiter vitalῖs , & non ut purE ab alio motus, quod est proprium instrumenti; hinc est, quod non potest elevari ad aliquod , cum quo non habeat
saltem: radiealem proportionem , α quod intra suam sphaeram essentialem non contineatur , intra quam , ut vidimus , nulla res incorporea , & ma xiis Deus, contineri potest. XXVI. Objicies sectindo . Potest Deus serre eotentiam extra sphaeram suae acti'itatis, ut possit videre, & audire objectum per multas leucas diis stans; ergo potest ipsam ferre extra suam speciem, iaciendo, qudd oculus
corpo .eus videat incorporea. Confirmatur . Potest Deus sacere . ,
ut res finita videat objectum in sinitum ; ergo & qudd res corporea videat spiritum.
XXVII. Respondetur Conc. ant. ne gando consequentiam. Primum enim
potest fieri a Deo , quia serre potentiam extra , seu potius ultra sphaeram suae activitatis naturalis fit in gener causae efficientis, ad juvando potentiam, vel sortificando obiectum , ut ad potentiam licet distantem possit speciem sui emittere, quod bene potest sippieri a Deo . Non autem heri potest s eundum et quia serre potentiam extra suum obiectum sor male pertineret ad genus causae sormalis , & syecificativae, quod Deus supplere non potest,
eum nequeat mutare naturas, & sp eies rerum.
Si dicas. Oculus Christi videt se ipsum, ut existentem in Sacramento AI-taris ; sed ibi est modo inextenso , Mextra suam sphaeram; ergo &c. Es similiter alius Gulus glorificatus poterit Corpus Christi in Sacramento videre. Respondeo dist. mai. , se ipsum &c. specificativh, conc. ma1., reduplicati inva ut sub tali modo, nego maj. Resin
ponsio est D. Thom. 3. p. qu. 76. arta T. ,
ubi quaerit, an Corpus Christi , prout est in hoc Sacramento, possit videri ab oculo glorificato : ubi postquam negativE resolvit et ad secundum respondet sic : Oculus eorporalis chrim OL X det
177쪽
161 Quaesio IL De Misentia mi nis Dei.
dat s. ipsum sub Sacramento exsentem pnon tamen potes videre ipsum moduniadendi , quo es sub Sacramento et quod os proprium folim inteIlectus . Nee t mens simile de aIio oeulo glorioso et quia se ipse Oeurus Chrisi es sub boe Sacra
mento, in quo non eonformatin ei alius oculus gloriosus.
Ad confirm. nego consequentia ,& disparitas est , quia Deus etsi infinitus , est tamen ens, & intelligibile iidem ue continetur intra sphaeram o lecti potentiae intellectivae finitae, 0ltem ut obiectum excedens, quia ejus obiectum adaequatum est ens, & intelligibile ut si e . At spiritus est totaliter extra sphaeram potentiae corporeae, cujus objectum adaequatum est ens sens bile XXVIII. Tert id obiicies. Oculus incorporeus potest corporalia videre; ergo & oculus corporeus incorporalia. Respondeo cum D. Τhom. in . dis.
terialitas maximE iuvat cognitionem, imb est ratio cognoscendi,& quanto magis aliquis est a materia depuratus , tanto magis cognoscit nedum spiritualia , sed di corporalia. At materialitas, seu corporeitas est impedimentum cognitionis : ide ue res corporea ut sit c gnoscitiva , eget aliquantum extolli supra materiam, saltem in modo operandi , & propterea nequit supra corporalia se extollere, & attingere quae prorsus incorporea sunt. XXIX. Quarto objicies. Deus sicut est praesens per essentiam suam in in tellectu beati , ita erit praesens in sensu ejusdem , quia erit omnia in omnibus i. Cor. I s.; sed videbitur abit tellectu beato per hoc , quM sua essentia ei conjungatur; ergo eadem ratione poterit a sensu videri. Respondetur eum eodem D. Τhom. citato ad 7. , qudd intellectus est pereeia
priυur spiritualium, non autem visus incorporalium ; ideo intelIectus potote cognosceνe Divinam essentiam sibi conjunctam, non autem visus incorporaIia.
V Isionem Dei aliquando extitu
ram , ostendunt ea , quae de eius possibilitate quaestione praecedente dicta sunt; dissicultas est de tem p re, quo est extitura , & de hoc aseismus in praesenti: an scilicet in hac vita aliquando concessa , an statim post moristem iustis concedenda , an ad certum tempus differenda sit.
DUBIUM I. An alioui in hae vita fruiti sint clara Dei visione.
Ostenditur hoe pumiIe esse. I. C Uppono citra controversiam ense, quddesth via ordinaria elevari non possit homo in hae vita mortali ad claram Dei visionem , uia modus connaturalis eius pro hocatu est cognoscere dependenter 1 se sibus, & ad modum rerum corporea. rum ; possit tamen via extraordinais
ria, & speciali privilegio hominem in
hoc statu conjunctionis animae ad cor pus , & mortalitatis , ad claram Dei visionem extolli. Id enim omnes Cath Iiei Doctores fatentur, Christo ab imstanti suae conceptionis suisse concinsum. Cur ergo eandem gratiam alteri puro homini Deus concedere non posisset, si vellet non obstaret certE modus connaturalis, quem pr' hoc statu habet homo, operandi videlicet, & cognoscendi dependenter a sensibus , quia ab hac lese , quam Deus auctor naturae condidit, posset ut auctor supernatur lis dispensare. II. Hoc autem faceret Deus, si vel- Iet . Primo alligando sensus externos, suspendendo illis suum concursum, ne agerent. Secundo dando intellectui l
178쪽
men gloriae, vel per modum transeuntis, vel per modum permanentis, sicut dedit Christo, qui in hac mortali vita degens suit beatus, Deumque intulistivh videbat. III. inlaestio igitur est, an alteri a Christo fuerit de facto hoc concessum
saltem per modum transeuntis. Ubi S. Augustinus lib. I x. de Genes ad litia teram propendit in opinionem affrmativam de Moyse, & Paulo : quod etiam
D. II1. nunc I 4 . cap. I 3. indicavit: In eandem venit S. Thomas h Ie a. p.
i. Alii vero tum Patres , tum Theologi extra Scholam D. Thomae generaliter negant, hoc privilegium in hae vita cuiquam, excepto Cnristo, fuisse concessum. . I I.
IV. Ico. Probabile satis est , ali-bta quos in praesenti vitae statu Deum ex singulari privilegio clare viis diise , ut Moysen, & Paulum. Hoc indicant Scripturae. De Moyse quidem et
Nam Numer. Ιχ. v. 6. I. g. volens Deus
ostendere , Moysen hae singulari praerogativa a se donatum , ait: Si quirfuerit inter vos Propheta Domini, in visione apparebo ei, veI per somnium loquar ad illum. At non talis femur meus - se . . . . ore enim ad os loquor et , ω p ιὰm , ct non per anigmata, ct figuras Dominiam videt. od etiam videtur ostendi Exodi 33. v. x I., ubi dicitur I quebatur autem Dominus ad Mosen faeie μι faciem , sient solet loqui homo ad amicum suum. Et v. I S. Moysi petenti Hiende mihi gloriam tuam, respondit Dominus et ego sendam omno boniam tibi sesto autem v. xo. ei dixerit non poteris videre faelem meam o non enim υidebit me homo, ω vivet ; attamen ex iis,
uae sequuntur , conjici potest , eum vi- isse gloriam Dei saltem per modum transeuntis.
De D. Paulo autem eolligitur ex iis,
quae ipse scribit a. Cor. I x. v. a. m. hominem in Christo ante annos quatuo deeim sive in corpore nescio , sive extra eorpus nescio , Deur scit raptum buisse modi iasque ad tertium Caelum . Et feto huiusmodi hominem t e in corpore , Me extra eorpus nescio , Deus scit Quoniam raptae; es in Paradisum , 6 audivit are na verba , qua non licet homini loqui.
bd si sola revelatione obscura, Mnon clara visione essentiam Dei, & mysteria divina cognovisset Paulus e cur adeo mirabilem raptum suum in tertium Caelum , Sc. Paradisum exponeret, ut homini loqui non liceret Certe ea , quae in visioniblis , & raptibus suis viderunt,& audiverunt Prophelae , eloqui potuerunt. Videri potest D. Thomas super
praelata verba lect. I., ω L. L. qu. I s.
Art. 3. ubi ponderans , Apostolum audi- 'isse ineffabilia verba , qua non licet B -initiqui, ait, hujusmodi autem videmtur ea . qua pertinent ad visionem Beat rum , qua redit satum viae, fecundam illud Isaia 64. Oculus non vidit Deus
absque te, quae praeparasti diligentibus
te. Et propterea affert verba S. Augustini Epis. It x. nunc I T. ad Pauli nam de videndo Deo eap. r3. nimirum ripsa Dei substantia a quibusdam videri potuit in hae vita piatis , sicut a M.1se , Θ Paula , qui rapitis audivit ineffabilia verba , qua non licet homini loqui. Conveniens autem fuit , ait D. Τho
mas tum I. p. q. I 2. art. II. ad L. , tum 2. 1. q. I s. art. 3. ad primum.
Cum enim Moyses fuerit primus Doctor Iudaeorum , & Paulus primus Mais gister Genitum , congruebat, ut antea divina mysteria vidissent, & essent testes oculati. . III. Solvuntur opposita. v. Biicies primδ. Exodi 33. v. 1 . in Moysi petenti 1 Deo, ut ostenderet sibi gloriam suam , respondit De
179쪽
164 Quaestio II De Exissentia Visionis Dei .
ωοn enim videbit me homo , 6 vivet Bursiis Dann. I. v. IS. dicitur, Dranis
nemo vidit unquam , sed Unigenitus , qui es in sinu Patris , ipse enarravit. Et Paulus ipse post raptum L. Timoth. 6. v. idem testatur et Deus lueemia babitat inaee bilem , quem nuIων M- minurn vidit, sed nee videre potes . Sed cum Scriptura aliquid de omnibus negat , non potest sine mendacio de ali quo a firmari: & si Paulus antea vidis
set Deum , mentiretur dicendo quem nullus hominum vidit et sicut mentiretur Gallus, qui Romam aliquando vidisset, si diceret , nullus Gallus unis quam Romam vidit; ergo &c. Rursus caeteri SS. Patres , ex quibus
Trenaeus lib. 4. eap. 37., origene S H nsit. I. in Isaiam , Nar ianZenus Grat. 34. , Cyrillus lib. r. iv Ioann. , T rtulia
lianus lib. 4. contra Marcionem cap. 2 . ,
Ambrosius in T. eaput Lura, & alii ex presse negant, Moysi visionem Dei suis se concessam et quod idem de S. Paulo sentiunt Chrysostomus homil. s. de se comprehensibiai Dei natura , &alii. Imo Oppositu in sentiunt ex discipulis Divi
Thomae Sylvius in I. pari. art. II., &Natalis Alexandre eomment. in a. ad
qυ. 4. , & sylvius, maxime probabilem reddunt opinionem oppositam et quod non nego : sed opinionem S. Thomaesta probabilitate non spoliant. VII. Quare ad oppolitas auctoritates respondco . Ad primam in Eκodo solum inferri, visionem Dei suisse Moysi denegatam tunc , non vero , quod seniper fuerit illi denegata, etiam raptim , & transeunter, cum oppositum eoi lcgerimus supra . Ad secundam dico , S. Ioannem solum volita, neminem vidisse Deum , neque Moysen , neque Paulum esse nistiam Dei, quoad omnia mysteria , quae Christus in Iege nova an nunciavit: &ideo subdit Unigenitus, qui est in sinu Patrix, ipse enarravit . Eκ quo solam sequitur , Moysen , & Paulum non habuisse visionem plenam Dei quoad omnia, & facientem ipsum beatum. Unde visio eorum suit quasi media inter visionem Beatorum , & visionem aliorum Prophetarum , quia habuit quidem cIaritatem, sed non statum: unde D. Thomas 1. 2. qu. II s. ara. 6. ad 3. MA inquit Pauli ιn raptu qua tuum
ad aliquid fuit simiIis Dis ui Beatovam , felliter quantiam ad id , quod videbatur , ω quanti m ad aliquis dissimilis, soli-
non ita perfectet vidit, sicut Sancti , qai
sunt in Patria . Unde Augusinus dicit Iib. rr. de Genes ad tui. e. 36. Quam vis Apostolo, arrepto a carnis sensiri bus in tertium Coelum, hoc desuit ad , , plenam , persectamque cognitionem is rerum, quae Angelis inest, quod sive in corpore, uve extra corpus ense set, nesciebat; hoc utique non deeri rit receptis corporibus in resurre- ctione mortuorum, eum corruptibi- ,, Ie hoc induetur incorruptione.
Ad tertiam similiter dico , S. Pan- Ium vel loqui via ordinaria, & secluso speciali privilegio, vel de vision
comprehensiva, vel de visione plenia, qualis est beatificans et non vero de viatione transeunte, & per raptum, quam nec ipse recordabatur se habuisse, neque eloqui poterat, ut ipse testatur. Neque hoc dicentes contradicimus,
aut mentimur contra Scripturam , quae
dicit Deum nemo vidit unqMam, ri. in .
ly nemo non semper ita distribuit pro omnibus complete , ut aliquam exceptionem non patiatur, aut pati nor possit. Etenim sicut non obstante, quod etiam D. Paulus Ron . s. v. I x. dicat
in omnes homines mors pertransiit , iata quo omneν pecea wrunt . Et v. i S. Aut per umus deIictum in omnes homines in
condemnationem , sic per unius jusitiam in omnes homines in ius eationem vita. Et Ecete sis . v. 19. dicatur Virum de mille unum repol lidest Christum, qui esset sine peccato mulierem M omnibus non inveni ; adhuc tamen absque
mendacio, singulari privilegio excipi
180쪽
tur pie, ae religiosh Beata Virgo: cur sine mendacio ab universalitate excipere non poterimus probabiliter Moysen , & Paulum pUIII. Obiicies secundd. Si Paulus vidit essentiana divinam, amisit fidem circa mysteria, quia cum clara visone Dei non est compossibilis fides; sed non est verisimile, Paulum amisisse fidem, quamdiu in hoc mundo fuit; ergo &. c. IX. Respondetur cum D. Thoma 2. R. qN. III. art. 3. ad 3. dist. maj.,
cum visione Dei permanenter habita , concedo maj., transeunter habita , nc-go maj. Ω tria ergo D. Paulus in raplunon fuit beatus habitualiteν , sed Dium habuit actum beatorum , consequent es , ut simul tianr in eo non fuerit achιν Fidei s fuit tamen simul tu se in eo Fidei habitus. Ita D. Thomas . Sicut ei im lapis poteth actu tendere sursum , dc levitare, & simul habitualiter gravitare rita poterat D. Paulus actu videre, &simul habitualiter credere, quia acti,a- Iis visio . utpote transiens , non reliis quit in eo habitum et ut enim docet idem S. Do t. ibi ad x. Lumen gloria dupliciter participari potes . no modo per modum forma immanentis , es sie beator Deit Sanctor in Patria . Alio modo per modum euiusdam pasonis transeunti . . . se hoe modo lumen illud fuit in Paulo , quando raptus fuit. Et ideis ex tali visione non fiale simplieiter beatus , ut sieret redundantia ad eosias , sed solum fecundum quid. Et id eo talis raptus aI quomodo ad Propbetiam pertinet . Ita D. Thomas.
X. Replicabis. Saltem sequitur, quddcirca ea, quae Vidit, non potuerit amplius habere fidei actum , cum ea se vidisse recordaretur e sicut qui recordatur , se vidisse Romam , non potest amplius habere fidem de existentia
XI. Respondeo negando sequelam: quia viso non naansit in Paulo, neque habitualiter, sed, ut ait D. Thom. l co citato arL. 4. ad 3., Paulus postqu. m
fuit illorum, qua in ala visione eun verat per aliquar species inteIIigibiIes habitualiter ex hoe in eius inteIIectu re Iictas e sicut etiam abeunte sensibili remanent aliqua impressiones in animata. aquas postea conferens ad phantasmata . smemoratur. Unde nee totam illam eun tionem , aut euitare poterat, aut verbis
exprimere. In quo apparet differentia ab eo, qui Romam vidit : hic enim statim perdit fidem, quia unico visi nis adiu producta suit in illo cognitio habitualis certa , & evidens de existet isti a Romae , excludens habitum fidei circa illam. XII. Quaeres, quo tempore contigerit Paulo praefatus raptus , cum dicit contigisse ei post annos quatuordecim.
XIII. S. Thomas Da. r. super dict. Cap. I x. a. ad Corint b. probabile putat , raptum Paulo contingisse in princia pio suae conversionis . Verba ejus sunt. Et ideis quidam dierant fatis probabiliter , quis solus bas visiones habuit in illo triduo, quo post pro rationem fuam is D
mino setit, neque videns, neque mandu-eans , neque bibens tact. 9. . Commemoras autem tempus sua eonυersionis apostolus , ut ostendat , quod si a tempore sua eo sev sonis tantum erat gratus Christo , ut talia sbi ostenderet, quant m 33 ps quatuordecim annox , eam princerit ω in auctoritate apud Deum, in virtutibui, ingratia i Hucusque D. Thomas . XIV. Baronius tamen ad ann. Chriani 44. n. 80. Raptum Pauli contis isse ait anno quadragesimo quarto Christi , Claudii vero secundo, quo Paulus, monente Spiritu Sancto , segregatus suit in Evangelium Christi , ut habetur aes. II. v. 1. 9 3. : tunc enim ApD-
stolatus munere insignitus, visionibus ad illud digne obeundum munus fuit iu
Comment. cap. I 1. 2. ad Corinth. censet ,
raptum huiusmodi ad annum post Apostoli conrersionem octavum reserendum esse , scilicet ad annum arae nostrae vulgari 1 4 ., postquam, excitato Lystriae