장음표시 사용
191쪽
rum , qui quando primὸ vitent portum , prorumpunt in laudem, O salutant Ciavitatem , ad quam vadunt . Dὰ Sancti Patres videntes per fidem Christum venturum , c gloriam , quam per ipsumta σοnsecuturi erant , Distabant , ides oenerabantur ipsum . Unde Paulus non est contra nos , qui loquimur de animabus , non Sanetorum Patrum ante
Christum hos enim scimus, non habuisse introitum ad gloriam ante ipsum sed de animabus Justorum purgatis, morientium post Christum. XUI. Movebantur secundo ex alio dicto Pauli x. ad Timoth. cap. 4. V. T.
Bonum certamen certavi, eursum eon
summavi, fidem fervavi. In reliquo ν posita es mihi eo rona ius via , quam νeddet mihi Dominur in illa die itistii Iudex ; non solam autem mibi , sed criis , qui diligunt adventum eius. Ergo
eo ronam iustitiae id est gloriam expe-ciabat Paulus sibi reddendam solui in illa die, qua Christus venturus est iustus iudex.
XVII. Respondeo cum D. Thoma ibi lea. 1., qu bd Corona gloria es duplex : alia anima :-bae redditur Sanai, in illa die : ides in morte : unde hie dieit: Tempus resolutionis meae instat. 1. Cor. s. : Si terrestris Domus nostra huius habitationis dissolvatur aedificationem habemus ex Deo. alia seorporis e cr hae reddetur in illa die . ,
selliset iudieii . Haec D. Thomas. De utraque Ioquitur Paulus. Unde beatitudo animae habebitur statim post mor-t cm, beatitudo autem etiam Corporis
solum in adventu Christi Iudicis omnium hominum . XVIII. Movebantur tertio , quia
Christus non ascendit ad Ccelos statim post mortem , sed tantum post resurrectionem suam ; ergo homines praedestinati per Christum , qui debent con- sormes fieri imagini filii sui , non ascendent in Coelum , nisi post resurrectionem . Ita loquebatur S. Irenaeus Iab. s. contra hares. eap. 3I. dicens :Ωuomodo ergo Magiser noster non statim
avolans abiit, sed sustinerar definitum ὀPatre resurrectionis sua tempur .... post triduum resurgens , assumtus es : sic , nos fustinere debemus definitum a Deo
resurrectiouis nostra tempus pranunciatum
ὰ Prophetis , σπ Ili resurgenter assumi, quotquot Dominus ad hoc dignos habu
XIX. Respondeo, hoc argumento 'liim evinci, qudd sicut Christus solum post resurrectionem assumtus est in Coelum , non solum quoad animam , sed etiam quoad corpus I sic & nos, quantum ad animam , & corpus assumendi non erimus, nisi post universa- Iam resurrectionem . Imb scut Christus statim post passionem timo & ante quoad animam suit beatus: ita &ij, qui praedestinati sunt , conformes fieri imagini eius , statim post hujus
vitae passiones, & mortem deberent f eundum animam glorificari . Decuit ergo ut Christus post mortem non st tim ascenderet in Coelum. Primi, ut sua manifestatione consolaretur Patres antiquos, eosque liberaret. Secund5 , ut fidem suae resurrectionis Apostolis assereret, cum ipsis conversandό. Tertio, ut cum illis loqueretur de Eceles a landanda : unde dicitur M. I. v. 3. praebuit se ipsum vivum post passionem
suam in multis argumentis per dies quadraginta apparens eis , cr loquenx de Regno Dei.
XX. Movebantur quarth ex illo Matth. 11. V. 34. Tune i id est in die Iudicii , ut fatentur omnes Expositores
dicet Rex his, qui a dextris erunt. δε- nite benedicti Patris mei, possidete paratum vobis Regnum a constitutione mundi . Ergo in die Iudicii, non ante , Electi intrabunt in possessionem Gloriae trinite enim dici non potest, nisi his. qui foris sunt , & Posidete , aut perci pite , nisi his , qui nondum habent, sed
ruin Venite, possidete r non ut inde colligamus , animas Sani'.is tunc pri in orecepturas pramatum , quod antea non
habebant: sed ut sciamus , illud tunci recepturas cum publico honore , ac
192쪽
pompa Iemni; sicut Reprobi tune recipient cum publica ignominia, & con- , fusione aeternunt supplicium. Alioquin si tune pri md Electi reciperent aeteris num praemium , dici deberet etiam , tunc prim5 Reprobos addicendos aeteris no supplieio ; quod esto Calvinus admittat , Adversarii tamen negabant , volentes , differri quidem Eletiis praemium , sed non peenain Reprobis. XXII. Movebantur quinto eκ illo 1. Ioannis 3. V. 1. Cari mi nune filii
Der fu-υ , nondum apparuit, quod erimur. Seimus, quoniam , chm appa-νueriι similes ei erimus , quoniam vide
bimus eum , sicuti es. Ergo non videbimus eum, nisi cum apparuerit, quod erit in Iudicio extremo. XXIII. Respondeo primo, Ioannem Iosui de nobis viatoribus , qui nunc Filii Deissimus, & nondum apparuit , dum sumus in hac vita , quid erimus. Et solum scimus, quM , cum apparue xit Christus in floria , smailes ei erimus, quia videbimus eum, sicuti est enon dicit autem Ioannes , non esseis
Christum appariturum in gloria , nisi in die extremo . Uel si loquatur deis apparitione in die extremo et dico secundb, quod exponi debet de appariistione publica , & solemni in carne vis bili ; tunc enim apparebit , non n his solum , sed omnibus , quid sumus,& quid erimus. XXIV. Movebantur sex d ex Apocalypsis cap. 6. ,'nbi aeerid dicitur,
animas Martyrum Non visuras Deum , antequam Martyrum numerus compleatur. Versu enim v. cum Agnii Sapeia
ruisset quintum sigillum e viai inquit
Ioannes Dkras a Dare animas ini eiactorum propter Verbum Dei .... ω elamabant voee magna dicentes. Usqueqυ Domine , Sanctus , O verus , non iudia eas , cr non vinἀicar sanguinem no Lirum ... Et versu II. sequitur, data fuist illis singula sola alba : cla diactum est illis, uι requiescerent adhue tempus modicum , donee compisantur eo servi eorum , fratrer eorum , qui interficiendi funι, sicut iIli: nimirum ab
Antichristo, euius saevitia complebitur
XXV. Respondeo, dicta verb. non esse intelligenda de beatitudine animae , uasi quhd haec animabus Martyrum sitiiserenda , donec compleatur numerus Electorum, seu Martyum. Nam eapite
sequenti v. s. animae illae, quae sub altari clamabant , & quibus datae suerant stolae albae, apparent stantes ante Thronum Dei in conspectu Agni amictae stolis albis, & consequenter iam fruentes Beatitudine . Igitur verba iula reserenda sunt ad unionem earum indem cum corporibus sitis, pro qua obtinenda requiescere debent adhuc in dicum tempus, donec compleant urconservi earum , quod quidem complementum non habebitur , nisi in die ultimo ; In cuius signiim inducuntur clamantes sub altari, siti, quo recondi solebant Martyrum corpora , quasi nomine istorum , in quibus Martyrium passae erant, beatitudinem postulantes.
Hinc D. Thom. in η. aes. 4s. qu 3. art. 3. ad x. IIIa inquit oratio Mart umnou es aliud , quam eorum desiderium de Obtinenda nota remoris , iis Dei late Sanctorum , qui salvandi sunt, eo sensus , quo consentiunt disina jUisia punienti malos.
XXVI. Ya Adrianus Papa VI. In 4.
A A sentent. de miniaro tonsi m.
agens, & Io: Gerson Cancellarius Paris. ferm. de feso Pascha imponunt Io-XXII., qudd tenuerit, & docuerit, animas purgatas ante finale Iudicium non habere stolam gloriae , seu sa-cialem visionem Dei. Hoc modd quaerimus; an dictus Ponti sex hanc opinionem , seu mellisis errorem asserendo deis sensarit. Controversia haec , ut . r. indicavi, in Curia Pontificia anno et 333. magna contentione caepta est agitari. De hoc
193쪽
1 8 Qiurstio II. De Exissentia Visionis Dei.
Ioannes XXII. in suis ad Cardinales vimur, quὸd qui ιid in hae materia collationibus Scriptura: Sacrae oracula , sua sanctis ixit , non asserendo , seu& Patrum dicta in utramque protulit optuando protulis , sed solummodo reeiis partem , ac jussis Cardinalibus , Praesu- tando see. libus, caeterisque Doctoribus, ut quae- XXIX. Hoc idem protestatum suissestionem exactissim h discuterent, libel- Ioannem ipsum , leuatur Benedictus Ium etiam ea de re ad Petrum Rogerit XII. ejus successor silo diplomate inei Archiepiscopum Rotomagensem trans- piente Benedictur Deus oee., ubi refert, misit. Ita Odoricus Raynaldus ex ipsius quod audiens Ioannes, multos hae in re Ioannis Regesto,& Ioanne Villant Iib. non bene de ipso cogitare: -Iem veriaxo. eap. 13o. , & Ptolae meo Lucensi bis , O tinguis malignantium obviaνε, H,st. EceIes lib., cap. 41. Hinc per- Uno Domini indict. a. die 3. Ianuaerebuit rumor in Galliis , Ioannem . rit S. R. E. Cardinalibus , de quorum XXII. in sententia esse , Iustorum purin numero tunc eramus , multi ue PraIatis, satas animas non visuras Deum facie ad ira sacra Theologia Maginνis, atque Pe
faciem , nisi post finale Iudiciunt: adeo, soni3, ω Tabellionibus publicis in Cone ut Philippus Rex , reserente Ioanno storio Apostolico eoram eo personaIiter eonis
Villani , Riis litteris contra id sentientes situtis, dixit, asseruit, se protegatus excesserit ; Qua de re certior factus es sub hae forma. Pontifex , data ad Regem Epistola, quae is Ne quis sinistrε interpretari possit, Iegitur apud prae laudatum Mynaldum , , nos sensisse aliquid , aut sentire, quod
ad ann. r 333. 46. Conquestus est . ,, Scripturae Sacrae obviet, aut fidei ora His positis, quaerimus, an Ioannes re- , , thodoxae, dicimus , & protestamur vera fuerit tali errore maculatus . , , expresse&c., quod quidquid in quae-XXUII. Dico. Joannes XXII. nun- ristione , seu materia visionis anima- quain amerti v E docuit, ammas Sancias , , rum, videlicet, an aniatae 1 peccatis
usque ad supremum Iudicii diem visione , , & poenis peccatorum purgatae videant beati fiea Dei non stulturas ; permisit , , divinam essentiam illa visione, quam quidem, eam disputari , ut veritate Apostolus vocat facialem ; seu quaeia comperta, posset eam sedes Apostolica , , cumque alia de ista materia in serm definire. Hoc protrant verba ipsius I nibus, & collationibus nostris dixi annis in supra indicata Epistola ad Phi- mus, allegavimus, seu propositi mus ,
lippum Francorum Regem , qtra ipsum ., non intendentes aliquid determinare, rogat, ut permittat dispAtare , &pr vel decidere , seu credere , quod esset dicare inagili ris Parisiensibus ,. quod si- is quovis modo Scripturς Sacrae obvium , hi juxta doctrinam Eυangelicam , s Ἀθα- , , vel contrarium fidei orthodoxae : sed solitam di putandum videbitur , donec , , illud solum tenere , & credere, quod aIlud ordinazum per sedem fuerit Aposto- Scripturae Sacrae potest , & pol Iieam , is deeIaratum. Sic enim ad ve- rat ,& Catholicae fidei convenire. Et ritatem quasionis praedicta poterit promti s , , si forsan in praedictis sermonibus , vel perDeniri. ,, collationibus aliqua diximus , quae XXVIII. Idem eruitur ex testimonia is vel Scripturae Sacrae , seu fidei orth Magistrorum Parisiensium , qai, requisi- , , doxae quovis modo essent, vel vid ti super hac qaaestione ii Rege, ut suam , , rentur obvia , ipsa praeter intenti mentem aperirent, litteris ad ipsum R. ,,nem a nobis suisse prolata dicimus,
gem datis, quarum autographum in Am a1serimus, eaque revocamus e chivo Majoris Conventus Fratrum Ρrκ- is pressE, non intendentes illis adhaer
dicatorum Parisiensium , & in Scriniis A re , nec ea in praesenti defendere , nec Theologicae Facultatis asservatur, haec si etiam in suturo. Haec Joannis Verba de Ioanne scribunt: Advertentes , quod in praelato diplomate, mulιorum side diguorum resatione sudia, iam declarationem apertias etiam
194쪽
etiam repetivit Iethali infirmitate eorreptus eidem Benedicti XII. diplomati laudato insertam , ubi haec habet. Ne Iuper iis, qua de animabus purgatis se paratis ὰ eorporibus oee. Dpikι dicta sunt, aliter quam per nos dicta, D intellecta fuerant , or intelligantur , ω dieantur ,
auribus fideIium valeant ineuDari : eere quod nostram intentionem , quam eum Sancta Eeelesia Catbolica eirea hae baisbemus , ω habuimus serie prasentium , ut sequitur , declaramus. Fatemur siquidem , ω eredimur, quὸd anima purgata separata 2 eorporibus sunt in CaeIo , Calorum Regno, Θ Paradiso, cr eum Chriaso in eo ortio angeIOrum eongregata , crvident Deum , ae divinam essentiam facie
tibus obstruuntur ora aliquorum asserentium , Ioannem mordicus, atque obstinatius hunc errorem ad mortem usquectis inuisse, eumque definire paratum, nisi morte praeventus suisset. XXXI. Porr5 si haec non suscerent, adeatur eiusdem Ioannis XXII. Bulla
Cationi Eationis S. Thomae Aquinatis . In ea legitur, Caelum credentibus, crhumilibus latere , a Chrso in Coelunta
cendente reseratam , dudum elausam in se eresentibus Ianuam Paradisi. S. Thο-m tm devicto , triumphatoque mundo , in perpetuas aternitates receptum in Patria ,
eius animam Caetam possidere , or in Caele-sibui agminibus positum Deum glorifieare. Αdeatur Bulla Canoni rationis S. Lud
vici Tholosani, ubi inter alia legitur:
Tandem IIoriosam resolutus in mortem , qui h e vivus ambulavit in innocentia in medio domus De , ad Deum suum eontem
plandum in gaudio facie revelata in Da noeentia es ingressur . Adeatur quoque
diploma Canoni rationis S. Thomae Heria sordiensis . Ita ne locutus fuisset Ioannes , si Sanctorum beatitudinem ad diem usque extremi Iudicii differendam credisset γXXXII. Haec pro veritate di illa sint. Ceterum etsi Ioannes in eam sententiam
propendiiset ; in id inde Quaestio tune
temporis pro utraque parte libera erat,
pro utraque videbatur loqui Scriptura, pro utraque aderant Patres; nihil Eeclesia statuerat . Loquebatur insuper Ioannes ex suo privato sensu, non asserens, sed ambigens; si quid contra veritatem dixisset nedum paratus corriseis re, sed corrigens . Quid ergo litterius
i fideli viro expectandum Quid inde praeiudicium Cathedrae Apostolicae,
cum illam opinionem esto animo tenuisisset, ut dogma ab Ecclesia tenendum non pro Iosuerit pXXXIII. Re ondendum modΛ est ad id , quod ex Hadriano . & Gersone, superius attulimus . Dico erso primo. Plus credendum esse testimoniis eiusdem Pontificis Benedicti XII. ejus secessoris , Parisiensis Academiae , nec non Autiorum , quorum meminimus supra ex Raynaldo , qui omnes Ioanni XXII. suerunt coaevi, quam Hadriano, & Gersonio, qui tem re posteriores falsis relationibus decipi potuerunt. Hinc dico
secundo , Hadrianum accitra id non exispendisse historiani, sed incertis rum ribus eredidisse , ut indicat loquendi
modus , quo utitur , nimirum fertuν dieitur ; De Gersone autem si tam ei
sermo ille de Pascitate genuinus ejus partus est , quod plures negant dicam , eum deceptum suisse, & decepistionis argui a testimonio Facultatis Parisiensis supra laudato: quod debuerat Gersonio ejusdem Cancellario notum
- XXXIV. Mitto Calvini de more impudentissimam Calumniam , qui lib. 4.
Insiit. eap. 7. s. 18. dicit , qu Ioannes XXII. palam aspiruit, animas esse morta-Ier , unaque eum Eorporibus interire usque ad diem reor rectionis , cujus mendacii
testem iacit Gersonium , quem falso autumat suisse Ioanni coaevum , cum tamen neque esset natus. Mitto inquam rquia Ioannes tantam blasphein atria nec cogitavit quidem , neque Gersbniushoe Ioanni imposuit, sed id ii in arguit eum, qiidd ut ipse putabat, licet salso
assereret, animas Sa tu torum, nonnisi polluniversale Iudicium , Deum clare intuituras. Quod ei si Ioannes dixisset, non debuisset a C.ilvino reprehendi, qui
195쪽
18o Quaestio III. De Beele Visionis Beat ero
in eadem est sententia , ut superius o servavimus . Sed huoc nebulonein dimittamus ἀ
De uno Bear ea visionis principio , nempe peeie intelligibili
DVO sunt principia, quae ad Uisio
pe species, x lumen gloriae. In hac quaestione Uemus de Specie, acturi de Lumine in sequenti ἀ
speciem creatam L T. aliqua prostantur
I. Λ Οto ex libris de anima, ad c
gnitionem cujuscumque obje--L. csti duo requiri. Unum ex parte potentiae ; & hoe est virtus. ad cogno stendum. Alterum ex parte objecti , quo mediante obiectum conmaigatur potentiae , & ipsi praesens fiat, foecundando illam a1 in cognitionem : ab utroque enim notitia paritur . cognoscente,& cognito , ait D. Augustinus lib. s. de Trinitate eap. rL. , i de Probans, Verbum esse genitum , quia procedit per intellectum. Ex quo iis, quod c gnitio se habeat ad modum cuiusdam eonceptionis , & partus intentionalis:& quemadmodum. in conceptione , &partu naturali duo requiruntur, Sc virtus se inae ad concipiendum, & pariendum, εt virtus masculi sceminam suecuniadai uis ad sorium : ita , proportione servata, ad cognoscendum requiritur tria. potentia virtus , Se ulteritas Objectum , Quod vel per se ipsum , vel per suaan weciem potentiae conjungat G , eamque
II. Noto secundd, necessitatem se ciet, vel similitudinis en eo nasci, quod, cum ex una parte, ut fiat cognitio, miseesse sit, quod obiectum s statur intra .
potentiam cognoscentem , unde axi ma et eumιιo sit, secundani quΘd cognitum es in cognoscente, 6' intellectur intelliarendo fit quodammodo omnia: Et ex alia
parte saepius contingat, si idd obiectu nequeat per seipsum conjungi, & sisti intra potentiam , M ab ea cognoscatur a vel quia ipsi praesens non est; vel quia, uipye materiale , non potest intra eam pons secundum substamiam: quis enim dixerit, lapidem , dum cognoscitur , esse secun m suam substantiam in i tellectu ρ ideo necesse est , in soco suῆiminittat, de imprimat in potentia suam similitudinem , tanquam sui uicariam et
di hanc vocamus speciem; cuius mun est objectum praesentare potentiae, ei ullvices gerere, sic, ut per ii Iam dicatur obiectum. sntra pruentiam poni. Ex quo
festatur, quod, si obiectum posset pec stipsum intra potentiam sisti , quia ipsi
intimE per suam substantiam praesens sede prorsus seipso intelligibile, de immateriale , supei flua esset omnis species et sicut superflua est ima Resis, ubi steα ipse praesens est . do in se vis bilis II b. Hanc do strinam accepimus ex
visu . Non enim sit visis in actu , ni sperhoe , quia res ansa quo mmoda es in videnre. Et ire rebus quiaem e poralibus a parat, gubd res visa non potes esse in v dente per suam estntiam , sed solamfecun-.diam suam similisMMnem . Sicut simiIDω- do lapidis est in oculo , per quαm sit visis iis a s non aintem ipsa subsantia lapidis .
I - Noto reri id, quta species, seresimilitudo obiecti duplex eth, nimiri mimpressa, Sc cxpressa. Prima est illa, quam obiectum imprimit in potentia .& qta fit illi praesens, foecundando illam ad cognitionem: Qis ire haec antecedit cognitionem, de uit principium illi . Secundα vero, nempe expressa , est Verbum , quod intellectus cogno-
196쪽
scendo exprimit intra se , & in quo
objectum contemplatur: unde hoc sequitur ad cognitionem, tanquam partus per eam productus. Species impressa est similitudo obiecti , ut intelligibilis, & nondum intellecti. Decim re-rb expressia est similitudo obiecti it
actu secundo intellecti, estque terminus intellectionis. De utraque in praesenti quaerim iis; an Deus per aliquam speciem, seu similitudinem creatam, sive impressam , sive expressam uniatur menti Beatorum ; an 'erd nulla media sui similitudine per seipsum, leper suam essentiarii immediate uni
. II. Resolvitur de specie impressa , O repressa.
υ Beatorum, eamque ad sui cognitionem laecundat, non per aliquam speciem impressam creatam , sed immediatE , uniendo seipsum loco sp et ei. Est communis inter Theologos, uno, vel altero excepto. Probatur autem sic. Species impressa , Deo distincta in visione Beata superflua est; ergo de facto non datur . Antecedens probatur . Species impressa necessariae
est , ut suppleat desectum objecti, quod per seipsum nequit uniri, & sisti i tra potentiam , vel quia non existit, vel quia non est praesens, vel quia non est per seipsum proxime intelligibile,
quia non prorsus actuale, ut superius observatum est; sed nullum horum accidit in Deo , quia necesi1rio existit, est intime praesens intellectui beato, &quia actualissimus, est summe intelligibilis ; ergo dec. Confirmatur. mia enim Iux habet sufficientem praesentiam , unionem , &proportionem respectu oculi, & qualitates sensibiles respectu tactus, dicunt multi, movere praedictos sensus ad se tiendum, absque ulla specie; ergo cum Essemia Divina sit intime praesen1, ani-
ta , & intellisibilis per seipsam , non indigebit specie a se distincta , ut uni
seipsum terminat visionem beatam , unde Beati videndo Deum non formant speciem expressam, neque verbum. Probatur ut supra. Ideo nos producimus Verbum mentis in intellectionibus ordinariis, ut in illo intelligamus obiectum , quod non est per seipsum semper unitum, ac praesens in ratione cogniti potetitiae ; sia Deus est semper praesentissimus etiam in actu secundo nostro intellectui et quod enim non semper , nobis videatur , non est ex desectu actualitatis ejus , sed intellectus nostri, qui non est semper dispositus, & applicatus, ut oportet, ad illum videndum; ergo dcc. . III.
VII. arguitur. Ideo esset mat perflua species creata ad Uisionem Beatam , quia Deus per seipsum potest facere id , quod saceret species ; sed haec ratio est nulla ; erisgo &c. Minor probatur . Sicut Deus potest sacere per seipsum id , quod sacerer per speciem, ita per seipsum causare potest omnia, quae per causas creatas causantur; sed non per hoc causae ereatae superfluae dicuntur; ergo neque species creata.
th causalem majoris. Non enim prae- eisE superflua est species creata in visione Dei, quia Deus per seipsum sacere potest id , quod faceret species creata; sed quia species unice instituta est , ut suppleat vices objectio &faciat id , quod obiectum per seipsu in facere nequit. Quando autem aliquid praecise institii tum est, ut suppleat defectum , vel absemiam alterius, si id , pro quo supplet , sit praesens , & suia scienter per seipsum ficiens , certEω- pertiuit illud, quod ad eius vices Ἀ-
197쪽
i Quaestis M. De specie risimis Beati cur.
tendas suerat institutum . At virtutes
eautarum secundarum non sunt uilicd institutae, ut vices gerant Dei, sive ut faciant, quod Deus per seipsum facere non polset , sed se habent , ut virtutes per se in suo ordine operativae, idehque superlitium non est, imo potius conveniens , ut praeter causam primam , quae Deus est , dentur aliae causae secundae in suo ordine causantes , etsi Deus per seipsum totum praeis stare posset. IX. Secundo argues. Si Essentia Divina uniretur intellectui beati per m
dum speciei , & objecti foecundantis
illum, sequerentii r duo incommoda . Primum, quod Essentia Divina indueret rationem sormae inhaerentis , vel saltem informantis . Secundum , quod Divina EIscntia concurreret acti vh ad
visionem sui per modum principii ,& consequenter subordinaretur intellectui , & esset in potentia ad visionem: quia omne principium quo 1 ub- ordinatur principio quod, & est in potentia, & propter operationcm, quam producit. Haec autem incommoda Hint; Ergo &c. X. Respondeo, negando assumtum pro utraque parte . Ad probat. primae nego antecedens. Sicut enitc uia sistentia Verbi unitur humanae naturae
ad subsistendum , quin illi inhaereat,
aut illam informet, sed solum illam terminando , perficiendo , & trahendo ad esse Personale Divinum ; ita Divina Essentia unita liuellectui beato, illi nec inhaeret , nec illum informat, sed illum complet, perficit, & trahit ad esse intelligibile divinum et intellectus enim trahitur ad esse obiecti, quod intelligit. Si vero species creata inhaereat, aut insorinet intellectum- , hoc non habet , quia species est, sed quia creata, & accidentalis est. Neque sequitur secundum . Esto enim principium quo Physicum subordinetur principio quod , quia ad illius esse trahitur , & propter ipsum datur : principium tamen quo intentionale non m ordinatur principio physico ex sua
cit, & ad esse intentionale trahit; cumque & moveat motione propria obiecti. intelleAionem , sed in-
fieatur , sed specificat intellectionem , neque in potentia est ad visionem, sed solus intellectus creatus , qui videt sione perficitur. XI. Tertio Obsicies contra secundam conclusonem. Primo Verbum est similitudo obiecti ab intellectu expressa sed
in visione Dei datur haec similiti do:
ergo &c. Min. Prob. eX I. Ioann. 3. v. a. eum apparuerit, simitis ei erimus , quia videbimus eum , sicuti est. Et ex S. Aligustino lib. s. de Tranis. cap. II eam Deum novimus ... sit aliqua sim tirudo Dei illa notitia. Secundo D. Thomas I. t. s.
Sabellianos , Deum producere Verbum . hoc si scursu z quicumque intelligit ex hoc ipso , quod intelli δit, producti Uerbum ; sed si Beatus videns Deum non produceret Verbum , ratio D. Tholaiae non convinceret; ergo &c. XII. Respondetur , negando minorem. Ad primam probationem ex Scrip t. dico, quod, cum Deum videbimus, similes ei erimus, non quia producemus Verbum expressivum Dei: sed aia similabimur Deo, vel per lumen gloriae,
quis est participata similitudo luminis
divini, vel quia videndo Deum , habebimus divinam essentiam nobis uni tam , vel quia eadem felicitate frueiamur , qua ipse fruitur .
Ad S. Ausustinum dico , eum ibi
Ioqui de notitia Dei, quam habemus in via , in x cia certe Uerbum produci. nius: addit ..H , hanc similitudinem .esse inferiorem, & inaequalem . Ad secundam ex D. Thoma dico, it Iam propositionem Quicumque intelli- debere exponi secundum distributionem accommodam , & pro generibus singulorum , non pro singulis generum ; quasi dicat, quod in quocumque genere intelligentium , sive in quacumque natura intellectiva, sive creata ,sive increata , datur productio Uerbi:
198쪽
non verb in quacumque intellectione. Hoc enim satis erat ad convincendos Arianos , & Sabellianos . Imb nec Deus in quacumque intellectione producit Verbum, sed in notionali tantum, &-cunda, qualis est Patris. XIII. Quarib objicies . omnis actio debet habere terminum; sed terminus visionis est Verbum ; ergo &c. Respondetur , quod elio omnis actio transiens debeat habere terminum 1 se
productum , actio tamen immanens ,
qualis est visio, non debet necessario habere terminum a se productum , sed sat est , ut habeat terminum sibi uni tum , &sic visio Dei habet protermino Deum sibi in esse cogniti unitum. Noto tamen , quod haec conclusio i eum habet in sententia D. Thomae volentis , Verbum esse ab intellectione distinctum , tanquam terminum per eam productum. Si enim loqueremur in sententia aliorum , qui volunt, Verbum esse ipsam intellectionem, & sc visi nem Dei esse ipsum Verbum Dei repraesentativum, non esset locus negandi Verbum in visione beata.
DUBIUM II . An sit possibilis species creata , quae
Deum, ut est in se, repraesentet.
I. Uaestionem hane fuso eaIamo pertractant aliqui; nos tamen eam breviter expediemus : non enim multae utilitatis eam iudicamus. Agitatur praecipue inter nos, & Scotistas . Controversa auistem ex eo nata est , qu5d Scotistae putant , speciem alicuius obieeli repraesentativam non debere esse sormalem illius similitudinem, sed solum virtualern,
nec debere continere intrinsece eadem
praedicata, quae sunt in objecto repraesentato , sed solum extrinsece . Ex quo
inserunt, quod species, quae repraest
taret Deum , ut est in se , & ut cogniscibilem, Beato, esset solum virtualissimilitudo Dei, & Deus solum repraesentati vh, & extrinseca . Cum autem non repugnet, quod aliquid creatum repraetentativi , de extrinsece Deus si ,
inde inserunt, non repugnare, ut detur species creata, quae repraesentet Deum ,
species repraesentativa objecti, ut in se est , debeat esse formalis similitudo obiecti, & intrinsece continere naturam Objecti, quod reprςsentat, idebque quod
species repraesentativa Dei, ut est in se, deberet esse formalis similitudo Dei,& intrinsech continere praedicata quid-ditativa Dei, & non solum extrinsece . Cumque repugnet, quod aliquid creatum intrinsece contineat praedicata diis vina , sitque formalis similitudo Dei, ut est in se , dicunt, repugnare talem speciem , quae sit creata , & Deum , ut in se est , repraesentet. s. I I. Resolutio discutiatis.
Ise creata , sive impressa , sive exinpressa , quae Deum , ut est in se, reprae
sentet . ita S. Thomas I. p. qu. 11. arta
L. , cujus ratione probatur sic . Illa species repraesentaret Deum, ut est in se .& non repraesentaret; erso est impossibilis . Antecedens pro prima parte supponitur ab adversariis. Pro secunda vero probatur 1 D. Thom. ex Dionys. cap. I. de di'in. nomin. Per similitudines in serioris ordinis rerum nullo modo possunt superiora repraetentari , aut cognosci, ut sunt in se , sicut per speciem
corporis non potest repraesentari, aut cognosci res incorporea, ut est in se ; sed species creata , quaecumque sit, est essentialiter similitudo rei creatae , quae est inferioris ordinis ad Deum, sicut species corporis est essentialiter ii militudo corporis, quod est in inseriori ordi-
199쪽
184 Quoris III De specie Vi nis Mari eae p
ne ad spiritum ; ergo sicut repugnat,qubd per speciem corporis repraesentetur , aut cognoscatur Spiritus, ut est in
ita , & multo magis , repugnabit, quod per speciem , & umilitudinem rei
creatae repraesentetur, aut cognoscatur Deus, ut est in se.
IU. in od si dicatur, speciem illam
fore quidem creatam entitati vh, & intrinsech, lare tamen repraesentative, &eorinsecE Deum . Quaeso, cur etiam non poterit species corporea esse entitati vh , & intrinsech corporea , & repraesentative, .& extrinsech spiritus, ita, ut possit eum, ut est in se, repraesentare qudd si hoc est impossibile, cur non illud si species corporis sic est simi-
Iitudo corporis, ut nequeat esse simi- Iitudo spiritus , ad eum , ut in se est , cognoscendum : cur species creata non ita erit similitudo creaturae , ut non
possit esse similitudo Dei, ad eum , ut
in se est, cognoscendum v. Secundo probatur ex eodem Sancto Thoma. Omnis similitudo creata habet esse participatum , circumscriptum , & limitatum: Deus autem est ipsum esse per essentiam , incircumscripium , & illimitatum ; sed esse
participatum , circumscriptum , & limitatum non potest esse repraesentatio ipsius esse per essentiam, incircumscripti , & illimitati , ut est in se ; ergo &c. Minor probatur . mia enti inessentia finito , & circumscripto, infinita , & in circumscripta repraesentandi vis nequit convenire: nequit enim inter entitatem , & eius repraesentationem dari infinita distantia . Confirmo hoc . Qui videret illam speciem , seu similitudinem creatam repraesentantem Deum , eiusque repraesentationem , non videret Deum , ut est in se , quia eum videret , ut repraesentatum in creatura ἔ ergo neque intellectus utens illa specie ad cognoscendum Deum , illum cognosceret, ut est in se, sed ut in illa specie creata
impressa , quam expressa , rationi , quam indicat S. Thomas et. Contrarenterea'. 46. sub hac forma. Species , ut supra vidimus, ad hoc est instituta ,
ut, si sit impressa , objectum reddatur actu , de proximE intelligibile: Si vero it expressa, ut per illam reddatur ultima id cognitum , & in actu secundo intellectum; sed repugnat, Deum fieri proxime intelligibillam , & ultimbintellectum per aliquam formam cre tam ἔ ergo &c. Maior constat ex sup-ositis dubio praecedente. Minor prO-atur. Id , quod est per seipsum i telli ibile , imo est ipsa summa intelligibilitas , & id , quod in linea inteI-
Iecti seipso est ultima actualitas , re pugnat, ut fiat intellisibile, & intellectum per aliud : quia enim lux est per seipsam visibilis, repugnat , fieri visibilem per aliud : quia albedo per seipsam est alba , repugnat fieri albam per aliud : & generaliter quod est i te per seipsum , repugnat fieri taleis per aliud ; sed Deus est per seipsum intelligibilis , & ulti md intellectus, utpote actualissimus, & nullo modo inpotentia; ergo&c. VII. Ursetur magis. Eadem est ratio proportionaliter de intelligibilitate , ac de intellectualitate, .& entitate; sed quia Deus est per seipsum primum intelligens, & primum ens, imbipsum esse , non potest fieri, nec actu , nec proximh intelligens, aut existens per aliud a se ; erso a pari, quia est primum, & per se intelligibile, & intellectum , non poterit seri intelligibilis, & intellectus per aliud , se . VIII. Dices , argumentum hoc probare quidem , essentiam divinam non posse fieri intelligibilem , & intellectam a Divino intellectu per aliquam sormam , aut speciem distinctam i non ta- men, qudd non possit fieri intelligibilis , & intellecta ab intellectu creato per aliquid disti lictum se , ratione excessiis, quem habet supra illum , ut nimirum illi proportionetur , & coa
IX. Sed contra . Nam primo hoc probaret , non solum possibilem , sed
200쪽
Meessariam speciem ereatam in visone beata , si haec requireret sir ad proportionandam divinam intelligibilitatem
cum intellectu creato G quod tamet Scotistae non asserunt , qui admittunt,
Deum de facto videri absque ulla sp
Secundd. bd aliquod objectum .
ratione suae excellentiae sit. improportionatum cum potentia , non arguit,
esse addendum aliquid objecto , quo
eius excellens intelligibilitas attemperetur , sed esse ponendum aliquid in potentia , quo consortetur, & ad ejus
cognitionem elevetur et Sicut ex eo,
quia Sol ratione mae lucis si exce-Lns, & improportionatus cum oculonoeluae , non sequitur, ponendum esse aliquid in Sole , quo fiat oculo noctuae attemperatus, sed debere poni in oculo noctuae maiorem virtutem , &essicaciam , qua roboretur, & fiat potens videre lem. Ergo eκ eo, quod Deus sit objectum excedens, & improportionatum cum intellectu creato , non sequitur, debere per alisuam speciem creatam ei proportionari, sed potius creatum intellectum debere per lumen elevari , ut Deum videre possit. Et ratio est, quia species datur ad su plendum de ictum objecti, non pote tiae. Cujus exemplum habemus in m sistantia divina , quae , licet sit excedens in personando naturam humanam , nullus unquam dixit, debere addi ex
parte subsistentiae divinae aliquid , quo
proportionetur , sed solum ex parte naturae humanae aliquid , quo eleve
X. Tandem probatur . Quando Deus absque ulla repugnantia potest aliquide ficere media causa secunda, id naturalius essicit per illam, quam per seipsum solum: sevi, licet in sentetati a Scotistarum possit Deus se solo sine
Iumine Gloriae creato concurrere ad visionein beatam , connaturalius tamen
concurrit cum lumine , quam sine illo, Hedque de saeto concurrit medio tuis mine creato. Ergo si absque repugnantia Deus concurrere posset ad visonem
sui media specie ereata , eomaturalius
concurreret per illam , quam sine iIIa, ct de facio per illam concurreret. Hoc autem Scotistae non admittunt, ut dubio praecedente vidimus . Ergo signum est, suod species creata repugnat . Si enim connaturalius compleiatur potentia per lumen intrinsecum , quod se tenet ex parte polentiae: cur connaturalius non complebitur etiam
per speciem intrinsecam , etsi ista se oteneat ex parte objecti Cer id effectus , qui praestabilis est per causas secundas .connaturalius haebetur per illas, quam sine illis. Sed haec satis . . III.
SoIDuntur argumenta eontraria .
XI. ciunt primo. Species cre ta repraesentativa Dei in seis ideo repugnaret, quia deberet eue inis finita sicut Deus , & 4n eodem gradu immaterialitatis cum illo; sed hoc non sequeretur; er8o Sc. Minor probatur. Lumen gloriae, & visio beata, ut Deum pro ut est in se attingant, susscit, ut sint infinita extrinsece, determinativh, non verb si ibstantialiter,& intrinsece; ergo ut species creat repraesentaret Deum ut est in se, s lis esset, ut esset infinita repraesentati vh, & extrinsece , non sibstantialiator, & intrinsech. XII. Respondeo, negando minorem , ad prob. concedo antecedens, & nego consequentiam . Et disparitas est , quia lumen gloriae , oc visio Dei se tenent ex parte potentiae; lumen , ut ea in elevans ad visonem, visio autem iit actus , quo pote alia vitaliter percipit Deum , ut est in se : unde sequi debent naturam potentiae , quae videndo Deum non fit Deus , nisi extrinsecE , sicut oculus videndo colores non fit color, nisi extrinsece . At species impressa , sive expressa se tenent ex parte objecti , tanquam similitudo eius, quae in visione intuitiva talis esse debet, ut veriscetur, per illam obiectum,