장음표시 사용
201쪽
186 Qtursio III. Despecie Visionis Beati a.
ut rever1 in se est, poni intra polentiam , ac si intra ipsam obiectuin per suam substantiam poneretur: ideoque non extrinsech tantum, sed intrinsece debet praedicata eadem, qliae objectum habet in se, continere. Cum vero nulla similitudo creata, utpote participata , possit persecte continere , nequeo repraesentaliud, Deum, ut in se est , sed solum Deum , ut a creatura participabilem : ide, non potest eise similitudo Dei , ut requiritur ad visionem intuitivam ; siicut, quia similitudo corporis non est similitudo spiritus , ut in se est , non potest repraesentare spi ritum . ut in se est , sed spi ritam ad modum corporis. Quare videns Deum per speciem creatam videret Deum , non facie ad iaciem, sed per speculum in aenigmate : quia, ut ait S. Augustinus lib. x s. de Trim t. cap. 9., Speculi , cse anuma tis nomine quarumque similitudines ab Apostolo significata intelligi posunt, qua aecommodat sunt ad intelligendum
objiciunt secundo. Falsium est , quddspecies inferioris ordinis non possit
quiddilative repraesentare rem ordinis luperioris ; ergo &c. Anteceden& probatur. Species accidentalis eli inseri ris ordinis ad subitantiam; Se tamen 9ecies accidentalis potest repraesentare subitantiam 2 nam species repraesesitativa substantiae accidens est. XIII. Responderi potest . omissio antecedente , negando consequenἰ tam , dc suppositu in consequentis. Non enlin probavimus, impossibilitatem speciei repraesentantis Deum , ut est in se , ex eo, quΛd specι es in serioris ordinis non poisit repraesentare rem Orcinis super tot is; sed ex hoc, quod per specie in
rei inserioris ordinis non potest repraesentari res ordinis superioris, sicut per speciem corporis non poteth repraesentari spiritus. Unde retolque at gamentum sic. Ei O per speciem accidentalem possis repraesentari subitantia , liaec amen non potest repraesentari per speciem accidentis . sed omnis Caccies cre ita est essentialiter species quidditativa
rei creatae, ut probatum est; ergo nulla species creata potest Deum qui dis dilative repraesentare. XI U. Cespondeo secundo, dist. ant. Inferioris ordinis, solum in esse entii aiativo , concedo antecedens, quae sit inserioris ordinis tam in esse entitativo, quam repaesentativo , nego antecedens epotest autem species in esse entitativo esse ordinis inferioris, quae tamen inesse repraesentativo tantae si actualitatis, ut rem ordinis superioris possit repraesentare: & huiusmodi est species repraesentativa subitantiae. XU. Sed statim urgent. Species , quae in e Te enti titivo est accidens , potest esse in esse repraesentativo substantia; ergo species, quae in esse entitativo est creata , poterit esse increata, divina, de insinitae in esse repraesent
XUI. Respondeo, negando consequel tiam , sum tam pro repraesentatione Deiqiiidditativa , dc ut in se est ia Et disparitas inter multas in haec est. Nam repraesentatio substantiae ex identi tu cum ente accidentali non inficitur , quia secundum suum esse sormale repraesentativum praescindit , ω manet immunis ab inliae remia. At repraesentatio Dei in se ex unione , imo identitate cum ente creato, non esset a plius divina , ut rinquiritur ad repraeientandum Deil in in se : etenim taliure praesentatio Dei in se formaliter exis primeret dependentiam 1 Deo , ut a prototypo, dc causa formali exemplari : quod sanξ repugnat Deo in se, et lain ut repraesentato. Ex quo insertur, quod , cum species substaritiae, etsi accidentalis, non deserat secum praedicatuin repugnans substantiae in esse repraesentativo, potest esse ita tali genere substantia, eamque quidditati verepraesemare. At species creata Dei , cima in e se reprςsentativo explicet praedicatum repugnans Deo in se, nimirum dependentiam a Deo, ut pro Otypo, non potest esse in cise repraesentativo Deus in se, laec ipsuin quidditative reprα semare.
202쪽
YVII. Obiiciunt terti d. Illa species
streata repraesentativa Dei in se non so-ret infinita ; eigo est possibilis. Anti prob. primo. Ad effectran finitum non requiritur virtus infinita ; sed speetes datur ad visionem beatam , quae est finita ; ergo non debet esse infinita : sicut hac ratione nec Iumen gloriae est infi
Secundd. Id prcstaret prςsata species, quod modo praestat essentia divina unj-ta per modum speciei ; sed essentia divina non praestat effectum infinitum , cum finito modo uniatur ἱ ergo neque species illa. Tertio. Possibilis est speetes suidditativa Dei, quae non sit comprenensiva, cum Deus liberE talem speciem produceret; sed species quid ditativa Dei ,& non comprehensiva , non esset infinita et scut hac ratione non est infinita visio Dei quidditativa; ergo &c. XVIII. Respondetur, negando ant. Ad primam prob. dico , eam pati evidentem instantiam in Angelo, qui est effectus finitus , & tamen petit ad sui productionem virtutem infinitam a , nempe creativam . Deinde dico, quod esto maior vera sit de virtute se tenente eκ parte potentiae, quae proportionatur cum illa , quale est lumen gloriae , non tamen de virtute se tenente ex parte obiecti: haec enim unicE commensuratur cum illo, cujus est sor-
malis smilitudo: idedque , si hoc est infinitum, ejus virtus debet esse infi
Ad secundam dist. min. essentia divina non praestat effectum infinitum , desectu sui, nego min. , desectu capacitatis luminis , & potentiae, conc. min. Si illa species creata praestaret id, quod inodo praestat essentia divina, sicut essentia divina secundum se potens est praestare effectum infinitum, & parere cognitionem infinitam , nisi obstaret incapacitas luminis; iti species illa creata deberet esse potens praestare esse-elum infinitum , licet non praestaret obeundem desectum . Ad tertiam nego majorem; species enim repraesentans quidditativd Deum , ut est in se, deberet omnia , quae sunt de euidditate Dei, repraesentare, M
conlequenter omnia predicata tum so malia, tum eminentialia. Uno verbo. Deberet Deum comprehendere , & circumscribere sita repraesentatione, nec
Deus, si vellet, eam esse speciem sui quidditativam , posset oppostum velle. Neque est simile de Uinone Dei: hareenim cum se teneat ex parte potentiae , & sit attingentia objecti, sequitur conis ditionem, & virtutem potentiae ; at species se tenet ex parte obiecti, ut sor- malis similitudo eius, ut in se, ideoque omnia, quae sunt in eo, debet repraesentare, alias esset, & non esset ejus quidditativa similitudo. XIX. Quarib objiciunt. In quo cumque ordine possibilis est operatio, sunt possibilia operationis principia ;sed in ordine creato possibilis est visio Dei; ergo in eodem ordine possibilia sunt principia visionis Dei, quorum unum est species. XX. Confirmatur prim5. Omnis p tentia sufficienter disposita ad aliquam cognitionem petit connaturaliter aliquam speciem imeressam ; ergo eium intellectus lumine gloriae perfusus sit suia scienter dispositus ad visionem Dei, connaturaliter petit aliquam speciem impressam; sed non essentiam : haec eis nim soli divino intollectui connaturalis est ; ergo speciem creatam. XXI. Confirmatur secundo. Essentia divina supplet vices speciei creatae : sed
quod est impossibile , nequit suppleri;
XXII. Confirmatur tertio. operationes Christi possitnt esse finitae in genere physico, & infinitae in genere m ris : cur ergo non poterit species illa esse finita in genere entis, de infinita inesse repraesentativo XXIII. Demum, si species naturalis elevari potest ad repraesentanda obiecta supernaturalia, ut patet in speciebus, quae serviunt fidei et cur non poterit species creata elevari ad repraesentanis dum Deum, ut in se est γAa x XXIV.
203쪽
XXIV. Respondeo, negando absolute nisi . P est enim esse specialis repugnantia in imo compri Icipio, quae non si in alio, sicut specialis repugnantia est , ne detur substantia supernaturalis, quae non datur in accidente supernaturali. Sicut ergo non valeret. In ordine supernaturali dantur accidentia; ergo datur etiam substantia creatae. Irinon valet. In ordine ad visionem datur lumen creatum ; ergo potest diri species creata e quiae circa hanet spe,
Halis est r pugnantia, ut dic est ,
liae non militat de lumine gloriae. XXV. Ad primam cons. dico prim5 , eam nimis probare : si enim intellectus perfusis lumine gloriae connaturaliter petit videre Deum per speciem creήγram , Pquitiis , quia Deum de facto videat peream, sicut de facto videt eum per lumen sibi intrinsecum , qaia huc illi, est con natu ale. Deinde dico, potentiam sufficienter dispositam ad visionem petere aliquam
speciem impressam possibilem species
mitem creatae ad uisionem Dei est impossibilis ia Sicut enim non valet. Πωne accidens petit fissilectum, sibi con- naturale; etgo accitans supernassura
Ie petit subiectum supernaturale r quia hoc est impossibile. It 1 non valet inta casu. Neque etiam sequitiir , ouod intellectus lumine gloriae persu HIS co naturaliter tab lute, & proprie lo quendo petat divinam essenti alii sibi uniri per modum speciei v sic enim s Ius intellonus divinus eam connatura liter petit ; sed solum bato modo, &ex suppositione elevationis . Sicut enim,
teste in Thoma T. p. quin I T. art. q. sc 3. p. ΨΜ. 9. art. 4. , scientia beruta at .
solute soli Deo connaturalis est i ii ei soli absolute, ω propriis connat II ralis eth species tali scientiae deserta
eam aequivocatione laborare . Dum e
nim dicimus , quod essentia divina supplet munus speciei , non fis consuli,qubd suppleat vices alterius species, quae esset, sicut subsistentia verbi sup-
plet vices subsistentiae creatae, qiraret, set iis natura humana , nisi loco ejus intraret subsistentia divina ; sed potius , suod, cum sit ivossibilis species abi pia distincta , essentia divina per seis ipsam facit, quod alia obiecta per sp elem accidentalem , &. cistinctam p--
XX Uri. Asterii am cons. dico, Iaistum esse discrimen inter speciem crea tam , & operationes Cluistι - Nanuis ualor moratas esto habeat entitate1 actionis pro subiecto , ab eae tamet L. ω ut a prima radice non sumitur , sed unice a Persona , quae est trina ope. rationis dignificans ; quae Cum in Christo sit infinita , in eas infinitum vat rem refundit . At esse intelligibillata , seu repraesentativum taliter idemifica-- cum entitat , ut immateriali, ut, si, immaterialitas finita est. non possit repraesentiatio esse simpliciter infinita XXVIII. Ad ultimam dico, species. riaturales elevari quadem posse ad repraesentanda mysteria, supernaturalia quoad an es , non tamen quoad quis est, sive quiddi utiπὸ : unde vetorqueati potest argumentum se. Species na, turalis esto elevari queat ad repraesen istanduin ens supernaturale , quoad ames , non tamen quoad quid es ι ergo species creata esto elevia, possit ad repraesentanduin Deum quoad an est, nomtamen quoad quid es , ω in se .. Stat
ALterum Visionis Dei principium
est Lumen Gloriae elevans inteia te thim ad claram Dei Visionem iam hoc qitae reinus existen;iam, possi
204쪽
An intellectus creatus ad videndum Deum aliqtio creato lumine eindigeat. . I. Quid nomine Luminis Gloria
l l ligitur virtus quaedam crea- ta sui r naturalis a Deo in
intellectum derivata sive per modum habitus , & permanentis , ut in Beato, qui permanenter Deum videt; sire per modum auxilii transeuntis , ut in iis, quos supra probabiliter ostendimus raptos fuisse ad videndum Deum transeunter ratione cujus fit potens elicere visionem, & ultim b disponitur ad unionem cum ementia divina per modum meciei impressae. II. Hinc infero prim 3, nomὶ ne luminis gloriae non intelligi ipsam visionem Dei. Nam, ut dicemus ex Coner . Viennensi, lumen gloriae est aliquod e-Ievans intellectum ad visionem ; sed vilio non potest elevare intellectum ad visionem, ideit ad se ipsam; ergo &c. Tum etiam , quia id a Concit. Viennensi decernitur, quod Begii ardi negabini ; sed illi non negabant visionem , lino ad illam habendam necessarium non esse lumen , asserebant; ergo Concilium supponit, lumen esse aliud quid praeter vi 1ionem . Sic Ecclesia d terminans contra Pelagium , gratiam esse necessariam ad actus supernatura Ies, Si meritorios . nomine gratiae non intelligit ipsos actus supernaturales , quia hi admittebantur a Pelagio, qui tamen gratiae necessitatem negabat: sed intelligit virtutem elevantem animam , seu potentiam ad tales adlus. III. Insero secundo , nomine luminis gloriae non intelligi concursum simultaneum , quo Deus cum Creatura
concurrit ad visionem sui . Nam juxta
huius sententiae Patronos , concursus simultaneus Dei ad visonem nil aliud est , quam ipsa visio , ut pendens 1 Deo; ergo sicut laudatum Concilium per lumen gloriae non intellisit ipsam visionem , ita neque intelligit concumsum Dei simultaneum ad ipsam . Eo vel maxime, quod concursus simultaneus non elevat animam ad videndum
Deum , sed supposita potentia iam elevata , & iam habente vires ad videndum Deum , cum illa producit visi nem ἰ at Concilium nomine luminis gloriae intelligit aliquid elevans , Mdans intellectui sussicientiam . & vig rem ad videndum Deum ; ergo nomine luminis non intelligit concursum si
gloriae non intelligi essentiam divinam gerentem munus speciei impressae . Nam prim5 . Species obiecti non elevat potentiam , sed unitur potentiae jam et vatim , & habenti vires ad cognoscendum ob)ectum ; sed lumen gloriae su ponitur a Concilio elevans; ergo &C. Secundo. Beguardi non negabant, divinam essentiam uniri per modum speciei cum anima , imo asserebant, an iis mam ex sua natura in hac vita uniri divinae essentiae per modum speciei; de tamen lumen gloriae negabant ; dum ergo Concilium adstruit necessitatem luminis, adstruit necessitatem alterius praeter essentiam divinam per modum speciei. Denique. Si ad videndum De um nil aliud requiritur . quam essen tia divina unita per modum speciei, iam sequitur , quod anima ex sua nais tura sit m ficieiis ad videndum Deum; sed hoc eii , quod Concilium damnat in Beguardis; ergo &c. Maior proba tur . Potentia , cui nihil aliud dees ad videndum obieetum , nisi species obiecti , dicitur ah solii te potens vide re illud : Visus enim meus est absol te potens videre Papam , etsi mihi ui
do desit species Papae; ergo &c. s. II.
205쪽
. II. RUDIusto Dubii. . Ico. Intellectus creatus, ut Iideat Deum, aliquo creato lumine indiget confortari . Est contria
haereticos , quos quast. t. praesentis tractatur Dubia r. l. 3. resutavimus: quare ibi dicta hue revocanda sunt. E1t definita tanquam assertio de fide i
Concit. Viennensi CIement. ad nostrum de haretieis, ubi inter errores Beguaris dorum ibi damnatos , hic erat qui tus . Ωuὸd qualibet intella rualis natura in seipsa es naturaliter beata ; quis que anima non indiget Iumine gloria ipsam elevante ad Deum videndum , γεο beat fruendum. VI. Hanc veritatem indicant aperte Scripturae . Psalmo s s. v. x3. dicitur
iat placeam coram Deo in Iumine υιven
tium . Super quae D. Augustinus: Ipse inquit in bis consolator , ibi mune tor , tibique vivificator , cr vita da' or . . . ut bye in lumine fidei, O 1br in lum
ne speeisi, tanquam in tumine vι veniatium in eo pectu Domini placeamus.
Sicut ergo hὶc lumine fidei indiget intellectus, ut vitam habeat, & Deo placeat , ita in patria, ut vitam habeat aeternam, lumine indigebit. Idem ex
Psalmo 33. V. Io. In lumine tuo videbimus lumen ; ubi esto nomine luminis S. Augustinus , & alii Ρatres intellisant Christum, ex ipso tamen in men tes beatas lumen transfundi, inferunt, unde ait Augustinus ibi et Si tumeata
es.oculos meor parem. Et Serm. 254. ais 'lumine i inquit tuo , non in v fro ... ergo accedite ad eum , ω illuminamini .... lumen est accede , cape , s iide . Si non influat ille , ficetis eras .
VII. Qui a veid lumen gloriae ad duo necessarium est . Primo , ut ultimbdisponat intellectum ad unionem cum
essentia divina, quatenus habet rationem speciei impresiae. Secundo, ut intellecti im elevet ad elicientiam visio
nis beatificae. Ided luminis gloriae necessitas ad primum
VIII. Probatur ratione D. Thomae
I. p. qu. LI. art. I. Omne, quod ela iatur ad aliquid, quod excedit suam naturam , oportet, quod disponatur a Iiqisa dispostione , qua sit supra suum naturam estui si aeν debeat aeripere formam ignis, oportet , quὸd di ponatur aliqua dioontione ad talem formam . sed intellectus , ut videat Deum, debet elevari ad unionem cum divina essentia, tanquam
forma intelligibili, quae excedit suam
naturam ; ergo oportet, quὸd aliqua dise sitio supernaturalis ei superaddatur ad hoe , qubd elevetur ad tantam sublimiatatem . . . tk istud es Iumen , de quo diacitur Apoe. 2I. qildd claritas Dei illuminabit eam : Dilicet Deietatem Beat rum Deum videntium . Et fetundiam Boelumen sitiuntur deiformes , ides Deo In miles , secundum iIlud r. Ioann. 3. Cum
apparuerit , similes ei erimus , & vi- dedimus eum , sicuti est . Ita D. Tho
IX. Confirmatur hoc discursu. Nul-Ia species, sive sensibilis, sive intelligibilis in ratione speciei uniri potest ,
nisi potentiae habenti suffcientem viris tutem, ut media tali specie eliciat e gnitionem : etenim speciem uniri in ratione speciei, nihil aliud est , qu muniri in ratione repraesentantis obiectum, quod constat repraesentari non posse, nisi potentiae habenti lassicientiam ad illud percipiendum; sed virtutem suffcientem ad hoc, ut videat per divinam essentiam se unitam Deisum in se , intellectus creatus ex se,
non habet ; ergo indiget disponi per aliquid supra se;& hoc est lumen glo-X. Necessitas verb luminis gloriae ad secundum probatur: quia intellectus humanus , sive creatus, non potest viribus naturae visionem beat incam elicere , sed eget viribus sit perioribus gratiae , ut contra Beguardos statutum est; sed hujusmodi vires gratiae , seu Virtus , qua intellectus creatus fit potens elicere visionem Dei, vocatur, & est lumen gloriae ; ergo &c. XI. Probatur insuper ratione eX Di-
206쪽
vo Thoma D contruentes e. sa. , quam supra expendimus qu. I. dub. I. O. 3. , quae huc revocanda est.
Et praeterea hoc discursu . omnis potentia, quae eX se, & ex sua natura est in iuniciens, & improportionata ad aliquem actum eliciendum, & obiectum conspiciendum , indiget corroborari , & elevari per aliquid , quo fiat
proportionata , & potens talem actum elicere; sed intellectus creatus ex natura sua est in suis ciens ad videndum Deum, ut supra notatum est ; ergo
indiget aliqui virtute superaddita ,
quam lumen gloriae vocamus. s. III. solutio Objectionum.
rium tanquam dispossitionem ad uni nem cum essentia divina sic . Lumen gloriae est aliqua sorma stipernaturalis , & tamen ad illud recipiendum
nulla praerequiritur dispositio in intellectu , sed sui scit sola potentia obedient illis. Item subsistentia Uerbi est forma supernaturalis, & tamen immediate. & absque ulla dispositione unitur naturae humanae in Christo. Ergo quamvis essentia divina in ratione sormae intelligibilis sit supernaturalis &
excedat naturam mentis creatae , pote
rit ei uniri in ratione speciei absque ulla dispositione: ergo ex hoc capite
non est necelsarium lumen gloriae.
dens , est aliqua mimi vialis , concedo antecedens, ultima , nego autecedens . Inter formas, etiam supernaturales, aliae sunt formae viales, non ultimae , sed ad alias ordinatae, & istae non petunt alias dispositiones et iisdem ordmis , ali Is daretur processus in infinitum, sed immediate recipiuntur inpotentia obedientiali passiva : aliae sunt sorinae ultimae , ad qu is formae illae viales ordinantur , tanquam ad terminum , dc complementuin, & ista exi-
gunt necessarid, subiectium praevie dinponi, ut sit capax illarum. Cum erisgo lumen gloriae sit forma vialis , de ordinata per modum dispositionis ad praeparandiim iii tellectum ad aliam formam principalem , nempe ad divinam essentiam uniendam intellectui per modum formae intelli sibilis, id ei, licet ad illam prae requiratur , intellectum disponi per lumen gloriae, ut tamen lumen gloriae suscipiat. nulla prae requiritur in intelle nil dispositio. Huius aptissimum exemplum hal emus in primo auxilio, seu prima vocatione ad gratiam , & in ipsa gratia sanctificante: illud enim, quia est primum , operatur Deus in nobis sine nobis. id est sine nostra praeparatione , & praevia dispositione: gratia iamen sanctificans, quia est terminus. de comple mentum ordinis superitaturalis . sine praevia cooperatione, de dispositione,& sine Spiritu Sancto cor movente peractus praecedentes ad illam , recipi non poetest. Idem exemplum petere potimus ex naruralibus, ubi ad forma ira
dantur dispositiones, ad dispositiones
autem , maxime ad primam , nulla
dispositio reqii iri lur. XIV. Ad secundum exemplum de Subsistentia divina dico, disparitatem esse , quia unio hypostatica ut per ei vationem naturae humanae ad subsistentiam, & existentiam divini Uerbi: ad hoc autem ut aliqua natura suscipiat esse, de subsistere, nulli praesupponi tur dispositio, quia et se, & subsistere est primum , quod in natura recipitur.
Sed ut mens creata uniatur cum eia
sentia Divina in ratione speciei ipii repraesentantis Deum videndum , OpO tet . ut supponatur ex parte potentis disipositio ad talem visionem , quia species impressa non repraesentat obiectum, nisi supponat in potentia virtutem ad illud percipiendum. XU. I ine solvitur alia instantia, quae solet fieri: nimirum , quod edentia divina porsit se ipsa, & lui un Onereddere proportionatum absque lumine creato intellectum ad visio.iem. XVI.
207쪽
XUI. Nam dico, hoe salsum esse:
species enim impressia repraesentans objectum , non dat virtutem potentiae ad
illud percipiendum, sed illam supponit ; ut patet in eo , qui habet potentiam visivam debilem , vel laesa in : nam quantumcumGue species visibiles
obiecti persectae , Oe essicaces ponantur in oculo, non sanatur , neque consor ratur oculus , & visus , sed obruitur potius . Et apparet etiam in elicie
tia actus fidei, nam etsi homo habeat species , objecta credenda ei repraesentantes. hoc non siissicit, ut eliciat actum fidei circa illa , nisi in eo suρ- sonatur, vel habitus fidei, vel auxi-ium ad credendum . Unde superius
dicebamus cum D. Thoma I. par. u. I art. 2. , quod ad visionem , sise sensibilam , sive inteluctualem , duo requiruntur , scilicet virtus visisa , ω tinio rei visa cum visu . . . , si autem esset una , ω ea aeem res , quae esset praneipium vis a virtutis, qua esset res visa , oporteret, videntem , ab Hia re crvirtutem vi am habere , formam , per quam videret. Ex 'uo concludit,
quod Deus , cum in visione beata sit principium intellectivae virtutis , & res
visa , oportet , ut ab eo derivetur lumen quoddam ex parte potentiae , &qnod ex parte rei visae, cum nulla si . militudo creata id praestare possit, ipsa
divina essenii a per seipsam unlatur. XVII. objiciunt secundo. Ided requireretur lumen gloriae , ut redderet
intellectum creatum proportionatu in
ad videndum Deum ; sed haec ratio non evincit; ergo Sc. Minor probatur. Lumen gloria: eii finitae virtutis, improportio autem , quae est inter intel lactum creatum , & Deum , esi infiniata ; sed improuortio , & distantia infinita non potest tolli per virtutem finitam ; ergo &c. XVIII. Respondeo, nego min. , adprobat. distinguo secundam partem maj. , improportio inter intellecti imcreatum , & Deum , ut videndum infinito modo , & comprehensive , est infinita , conc. maj., ut videndum solum
quidditati vh , nego mai. Esto igitur in
ter intellectum creatum , & Deum
infinito modo , & comprehensivh visibilem sit infinita improportio , quae vinci non potest per lumen finitum rat tamen inter intellectum creatum , MDeum , ut visibilem solum finito modo, & quidditative non est impropo tio infinita simpliciter , sed sola imis
proportio ordinis , quia scilicet intelleiactus creatus est in ordine naturali, Se
Deus , ut quid dilative visibilis, est in
ordine supernaturali. Cuin ergo intellectus creatus per lumen elevetur ad ordinem supernaturalein , inde est, ut fiat proportionatus cum Deo , ut
quiddilative visibili , quia ut sic conistinetur sub sphaera egenti ui sui obiecti adaequati.
XIX. Objiciunt tertid . Virtus con sortans potentiam vitalem debet esse , vitalis; sed lumen gloriae , cum ab extrinseco proveniat, non est vitale ;
xiv d, & inhaesive, concedo mai., & similiter distincta min. , nego consequentiam . Dupliciter aliqua virtus potest esse vitalis , vel egresuvE , quia egreditur a principiis intrinsecis ipsius viventis, & hoc modo est vitalis virtus naturalis intellectus , quae egreditur, ac fluit ab anima . Alio modo dicitur vitalis connexivE , sive inhaesive, quia ,
esto ab extrinseco procedat, est tamen ordinata ad elevandam potentiam vitalem ad altiorem vitam , eique intrinsech inhaeret . Lumen gloriae esto non sin vitale egressives s enim egrederetur ab anima , non posset elevare intellectum ad visionem Dei est tamen vitale connexi ve , elevati vh, &inhaesive, quia est ordinatum ad elevandum , S de facto intrinsece elevat intellectum ad altiorem vitam , nempe ad visionem supernaturalem.
XXI. Objici potest quarto. Cum Deus videtur per medium, non videtur per suam essentiam ; sed elim videtur per aliquod lumen creatum , videtur per
208쪽
per medium; ergo non videtur per suam
essentiam. XXII. Respond. dist. mai. per medium in quo, conc. mai. , per medium quo , vel sub quo , nego maj. It, resipondet S. Tliomas I. p. qu. I x. art. s. ad x. Lumen inquit sud non requiritu ad videndum Dei essentiam, tanquam similitudo , in qua Deus videa tur . sed quasi perfectio quadam intellectus confortans ipsum ad videndum De-Mm . Et ideis potest diei , quod non est medium , in quo Deur videatur , sed sub
quo videtur r-hoe non collis ammediatam visionem Dei. . iXXIII. Obii ei potest quintd. modest per se lucidum in rebus sensibiliabus, non indiget alio lumine, ut videatur; ergo nec in intelli κibilibus; sed Deus eis lux intelligibilis ; ergo
non videtur per aliquod lumen cre tum . XXIV. Respondetur eum D. Th ma loco citato ad primum , quod tumemereatum est neeessarium ad videndum Dei essens iam , non quod per Boe Iumen
Dei Hsentia intelligibilir fiat, qua secum dum se intelligibilis es ; sed ad boe,
quod intellectus fiat potens ad intelligendum per motum , quo potentia sit potentior ad operanium per habitum. Stetit etiam O lumen rorporale neeessarium es in visu exteriori , in quantum Deit modium transparens in actu , ut possit mo veri a colore.
DUBIUM. IAn sal rem de sentia Dei absiluta
possit intellectus creatus sine lumia . ne gloriae videre Deum. s. I. i
D. Thomae censent , intellectum creatum elevari posse ad videndum Deum per solum lumen Obiectivum , seu concursum omnino exin
trinsecum Dei absque ut Io lumine intrinseco, vel habituali, & permanente, vel actuali, & transeunte. Atta
II. Dico. Impossibile omnino est, etiam spectata potentia Dei absoluta , ut intellectus videat Deum sine lumine gloriae intrinseco, vel habituali, vel actuali. Probatur. Tum quia consormius est statutis in Concilio Viennensi, ubi, ut supra diximus, damnantur Beguardi, quM dicerent, ad videndum Deum necessarium non esse lumen. Tum etiam ratione sic
Impossibile est , quhd intellectus deis
se impotens videre Deum , manens imis potens, Deum videat, alioquin abactu ad potentiam non valeret consequentia, & consequenter emet videns, ut supponitur,& non videns, quia
in ratem ad videndum ; atqui intelle- s sine ullo lumine Us intrinseco est
intellectus adhue minens. impotens ergo Se. Maior patet. Minor vero probatur. Intellectus sine ullo lumine ipsum intrinsech consortante est intelia lectus, ut antea , id est habens solam 'suam virtutem naturalem; sed secundum suam virtutem naturalem est impotens , ut superius probatum est : ergo III. Dices, intellectum tunc habiturum adsistentiam Dei extrinsecam , concursum Dei simultaneiam , & divinam essentiam sibi unitam per modum jeciei, & per modum luminis r & per icta fieri potentem. 2 . . V. Sed contra primum se . Vel eκ
yla ore ali Dei adsistentia derivatur
in intellectum aliqua virtus intrinseca , . vel non Si orimum; habemus intena tum , nam talis virtus intrinsece deri-Vat' erit quaedam participatio divini luminis, sive per modum habitus , sive
per modum auxilii transeunter communicati . Si vero secundum ; ergo intellectus manebit, sicut antea Imp ten S. probo. Impossibile enim
est , quod id , quod erat intrinsece ima potens ad aliquid , fiat potens, nisi i trinsece mutetur, si enim non muteis Eb tur,
209쪽
tur, manebit sicut antea, & sic cui antea esset impotens , erit impotens sostea . Sicut oculus laesus , vel debi- is intrinsece impotens videre lucer magnam, nisi intrinsece sanetur , aut consortetur, manebit semper impotens, nec quaeumque extrinseca adustentii posita unquam videbit. Et sicut aqua, qtiae , quia est impotens calefacereo , nisi intrinsece mutetur , & fiat calida , nunquam calefaciet, nec poterit
potest constitui in actu primo potens per id, quod se tenet eκ parte actus secundi , quia actus primus praecedit
adium secundum. prioritate naturae sed concursus simultaneus se tenet ex parte actus secundi: est enim actio care-ce secundae, pro ut a Deo simul operante cum ipsa.; erso implicat, quod
intellectus creatus fiat potens videre a Deum. per concursum. simiulaneunia rhie enim supponit, causam posse agere , duin eum ea agente concurrit; quia , cum negetur , probandum erat.
gloriae duo taciti constituit enim intellectum in esse supernaturali, & est ille principium quo proximum videndi Deum ; sed essentia divina non potest. uniri alicui creato per modum sormae dantis esse , da per modunu principii operandi ; ergo &c. Maior prael, quia sicut intellectus per propriam,& nativam virtutem eonstituitur in ecse naturali, & operativo in ordine naturali , ita per lumen gloriae constituitur in esse supernatu Pli, & operativo in tali ordine . Minor vero probatur . Tum quia essentia divina non potest esse forma dans esse in ordineis naturali, & principium quo agendi in tali ordine: quare uniri non potest per modunx animae , & sacere, quod facit anima , dando esse naturale , de per modum principii quo radicando operationes I ergo neque poterit id praestare in ordine supernaturali οῦ unde in Christi anima ponitur gratia
habitualis creata , ut sit illi princi .
pium quo operandi in ordine supernaturali. Tum elio , & a priori. Nam forma , quae unitur per modum dantis esse , 8e operari, nsta potest uniri, nisi vel per identitatem , vel per insorinationem : unitur enim per modum constituentis unum principium Ood . Insuper principium quo agendi debet recipi in principio quod, eique subordinari , ut patet discurrenti per singula ; sed etiamta divina non uni reiatur intellectui creato per identitatem , quia sie soli intellectui divino uniri potest ; ergo uniretur ei per informationem &c. iniae omnia essentiae dimnae completissimα repugnant.
I lectu creato , & adsistenti 1
Dei cum eo. concurrentis, , habetur
principium adaequatum visionis : habe- tue enim principi utar vitale , nempe intellectus , & principium supernaturale, nempe Deus ; ergo εtc. UIN. Conser. Licet Deus se laso non possit producere visionem , neque intellectus se solo , tamen coniuncium hoc eκ Deo, Sc intellectu creato potest visionem Dei producere; ergo dcc. Antecedens probatur . Lieet ex duobus trahentibus navem quilibet seorsm
sumi iis sit impotens , conjunctum I men ex utroque est potens trahere navem; ergo dcc.
IX. Res ndetur, dist. antecedens , habetur coniunctum modo debito, de sufficienti ad eliciendam visionem , --lo antecedens, modo indebito, de inisufficienti, concedo amecedens. Itaque, si ponatur coniunctum eκ inteia lectu, & Dao solii in extrinsecE adiuvante, εe adiistente , habebitur quidem principium supernaturale , da principium vitale remotum , & improportionatum , non autem sufficiens ad visionei is , nisi ei addantur vires tales, quibus proxime visionem elice-
210쪽
re possit. Cam enim intellectus erea tus suapte natura non habeat vires suffcientes, neque partiales, ut dinemus, ad producendam visionem l quiali edi sit principium vitale, est tamen vitale vitalitate inferioris ordinis , nempe naturalis nisi ad altiorem ordinem, & virtutem intrinsech elevetur , non poterit actionem vitalem , supernaturali vitalitate , qualis est visio Dei per essentiam, elicere. Et cum ex alia parte adsistentia Dei , utpote extrinseca, non det intellectui vires,
quibus fiat potens videre Deum; idebquamvis Deus illi adsistat, & coadiuvet, nunquam faciet, ut videat Deum. Sicut quia aqua ex natura sita nq habet vires ad calefaciendum, si illi non det calorem, quo fiat potens calefacere , quamvis illi eκtrinsece adsistat Deus , nunquam verificabitur , qudd aqua calefaciat, seu calorem producat , sed potius Deus ad praesentiam aquae . Ita in casu .
tecedens et ad cuius probat. conces. antecedenti, nego consequentiam . Et
disparitas est. yrimb, quia quilibet trahens navem , virtutem habet partialem ad tractionem navis, ideoque, si
invicem coniungantur, trahent navem.
At intellectus ex propriis nullam habet virtutem proximam ad Dei visi
nem , & ideb quamvis illi coniungatur Deus , nisi ei det virtutem , ut possit illam producere, nunquam pr ducet. Imo exemplum retorqueo prome . Licht enim ex duobus habentibus partialem virtutem ad trahendam navem, si uniantur , possit navis trahi di si tamen unus habens virtutem partialem trahendi, conjungatur cum altero nullam habente virtutem ad tra
hendam navem , navis nunquam tra
hetur ; se. intellectus , ut dicemus ,
nullam ex propriis virtutem habet proximam ad videndum Deum ; ergo quamvis illi extrinsece iungatur Deus, nunquam producet visionem. Addo aliam disparitatem , quia tractio illa navis divisibilis est, ct ideo
partim uni, partim alteri respondet: non enim veri scatur de uno illorum .
quod trahit navem , sed quod ambo
simul trahunt navem . At tota visio correspondet intellectui, non enim verificatur, quod iii tellectus, & Deus viis dent , sed quod intellectus videt Deum: quomodo autem viso posset absoluth tribui intellectui, si non haberet vires ad videndum Deum XI. Et hla placet tollere aequivocationem , qua sorth laborat contraria sententia . Putat enim, qudd intellectus , & lumen sint duo concurrentes, sicut duo trahentes navem; quod falsum est e non enim intellectus viis det utra cum lumine gloriae, sed mediante lumine gloriae, & per hamen gloriae ; scut diaphanum non illuminat una cum luce, sed mediante luce , & per lucem . Unde concursus luis minis , & intellectus ad visionem non
sunt duo concursus duarum causarum
partialium, sed unus, nempe intellectus videntis ut quod, & in minis tamquam rationis videndi s Principii autem quo, & quod unus est concursiis, sicut unus est concursus Solis, & li eis ad illuminandum , quia Sol illuminat per lucem . Et hoc est bene no
XII. Obiicies secundb. Deus potest se solo facere id, quod facit cum ea uissa e reata ; sed medio lamine creato sotest producere visionem ; ergo se se o eam producere potest.
eausa creata efficiente , conc mai. cum causa creata, quae si causa mr malis, nego mai. Deus certe potest se solo sacere quidquid agit causa creata eL sciendo , sed non potest sacere, ut eia sectus aliqtiis producatur ab aliquata. causa , nisi habeat, vel det illi virtutem ad illum producendum et v. g. p test Deus producere lucem , & mundum illuminare sine Sole, non tamen sotest facere, ut Sol illuminet sine ,uce, aut sine virtute ad illuminandum . Sic dato, quod Deus posset se solo visionem pIOducere , ' non tamen B b 1 pO