장음표시 사용
211쪽
potest sacere , ut intellectus creatus viissionem producat, nisi habeat, vel illidet virtutem ad eam producendam. XIV. Objicies terito. Poteli di Uina essentia uniri intellectui beato per modum speciei impressat, ut diximus; ergo potetit etiam cum illo uniri per modum luminis, illum elevando, &consortando
XU. Respondetur , negando conse inquentiam. Et disparitas est . Specie xenim intelligibilis non est virtus potentiae , sed est virtus objecti, nec est id, quo intellectus videt, sed quo obieeium coniungitur potentiae , eamque ad siti cognitionem saecundat, quia ex objecto, & potentia paritur notitiata ;quapropter ex hoc , quod essentia divina in ratione speciei coniungatur cum intellectu creato , sequitur, quod conjungatur, tanqtiam conprincipiti invisionis , non informans, nec dependens ab intellectu , sed potius intellectum specificans , & trahens ad esse a intelligibile divinum. At si divina essentia esset id , quo intellectus videt , deberet necessarici ei conjungi , tanquam sorma informans , & ei subordinari. Et sicut propter hoc nequit Deus gerere munus animae in homine , munus lucis in Sole, ita nec in unus luminis in intellectu. . III
mae statuimus pro hac nostra xlsertione declarare , quia non desunt unus , vel alter eκ eius Discipulis , qui a caeterorum choro resiliant dicentes , Angelicum Praeceptorem solum velle , quod lumen gloriae creatum requiratur in intellectu connaturaliter, non vero essentialiter , inter quos Sylvius in t . par. qu. I x. art. s. , etsi videatur sollim velle, non requiri essientialiter lumen habitu 1liter communi eatu n et quod Se nos concedimas, dummodo omne intrinsecum, per modum
etiam auxilii, & transeuntis, non evicludatur.
bare Sylvius ex D. Thoma in 4. dist.
49. qu. 2. art. T. ad 4. , ubi loquens
S. Doetor de Moyse , qui vidit alite
mortem Deum per essentiam , ait, quod illa υι is non erat ex dispositione in intellectu exisente , sed ex sola divina virtute. Et in corpore ibi dixerat :potest miraculosὶ fieri , quod divina virtute aliquis intellectus creatus non habens nisi dispositiouem Dia , eIevetur ad videndnm Deum per essentiam. Et qu-1'. de veritate art. Ir. Sicut auten
inquit ὶ diυι na omnipotentia obiecta
funι corpora, ita cr mentes. Unde Mutpotes aliqua corpora perdueere ad esse- eius , quorum diointio tu praedictis eo paribus non iuvem tur g Aut Petrum feeit super aquas ambulare sine bor , quod ei dotem agι litatis tribuerit r ita potest mentem ad boe perdueere , ut divina ese sentia uniatur in statu via modo illo , quo unitur sibi in Patria sine hoe , quὸaὰ lumine gloria perfuniatur.
Et horum ratici essie potest , quia lumen gloriae requiritur tanquam ditapolitio ad unionem cum estientia divina ; sed dispositio con naturaliter quidem requiritur , ut subjedium unia-tar cum forma , non tamen essenti
liter et unde potest Deus in subieeto indisposito virtute sua formam introducere I ergo &c. Sic etiam actus Fidei, & Caritatis connaturaliter quidem petunt fieri per habitus , absolute tamen elici pol sunt 1 nondum hibentibu& tales habitus, ut patet in Cathccumenis, & poenitentibus, nondum iustificatis ; ergo &c. XVIII Haec tamen non obsunt. Nam quoad mentem S. Thomae dubitandum non ei se , colligo ex discursu
ejusdein S. Doctoris 3. eoutragentes cap.
13 - , ubi sic loquitur: Nihil potes aialtiorem operationem elevari, nisi per hoc , quod ejus virtus fortificetur. Cou- tingit autem dupliciter allevitis Dirtutem fortificari. Uno modo per simplieem ejus virtutis intensonem , sicuι virtus activaea Ii-
212쪽
Iid augetur per ἰntensionem ea loris , ut possit eoisere vehementiorem actionem in eadem specie. Alio moto per nova fomma appositionem , siem diapbani virtus augetur ad hue, uι possit illuminare , per hoe , qu*I sis lucidum actu per D mam lucis reeeptam in ipso de noDO: ω
hoe quisem virtutis augmentum requiritur at alterius speeiei operationem eonsequendam . Virtus autem intellasiarereati naturalis non fuscit ad di Dinam substantiam videndam . Ergo oportet , qu augeatur ei virtus ad hoe , qu sad la Iem visio m perveniat. Non suo fit autem augmentum per intensionem naturalem virtutis, quia talis viso non est es dem rationis eum visione naturali inteIIectus creati s quod ex distantia visorum patet . oportet igitur, quod fiata mentum υirtutis intellectiva per alicuius nova dispositionis adeptionem .
iibus v. 'rbis clari sis non poterat Sanctus Doctor nostrain sententiain firmare , rationem pro ea tuenda , & pro Adversariorum evertendis fundamentis exhibere.
dem S. Doctore in contrarium adducta sunt. Quod enim in 4.sent. de Moyse,
ait, quod illa visio non erat ex dispo tion in intellectu exissente , sed ex vi tute diυ na , non excludit omne intrinsecum , etiam per modum transeuntis auxilii, Moysi collatum ; sed solum dispositionem permanentem , &extrahentem Moysen a statu viae. Mens enim S. Doctoris erat, ibi ostendere , quM aliquis adhuc manens in stata
viae possit transeunter videre Deum .
Qiuod indicant, quae aῖt ibi in corpore et potest miraeulosὸ fieri, qu)d divina
virtute aliquis intellectus ereatur no
habeus nisi dispositionem via elevetur cre. Idem sentit S. Doctor in loco citato X qu. Io. de veritate . Quod indicat
exemplum D. Petri ambulantis super aquas et quia sicut Deus secit illum ambulare super aquas absque eo, quddilli consertet dotem agilitatis, quae est dos permanens corporis gloriosi ; ita
poteli aliquem in statu viae , & dote
luminis si Ioriae t ut habet Beatus in per
modum habitus nondum donatum elevare ad actum visionis sui , non excludens tamen quodcumque donum. et ii in transeunter, & per modum auxilii ad actum visionis eliciendum illi
XX. Porrd quod haec sit genuina S. Thomae mens , ipse testatur et tum
. 2. qu. IT s. art. I. ad 1., cuius veris
ba supra retulimus qu. 1. diab. r. β. 3. z
ubi haec habet: Selendum ea autem , ubi vis Dei per esentiam fit per lumen aliquod , scilicet per lumen gloria , de quo dicitur in Psalm. In lumine tuo videbimus lumen . Sed aliquod iumen eommunicatur alicui per modum passionis , alicui vero per motum forma in-barentis , sicut lumeis Solis in Denitur in earbunculo , cla in sellis , ut forma i haerent , i est eon turalis esses a ; sed
in aere inmenitur , ut forma transiens , cir non permauens , qu a transit , abe
unte Sole. Similiter lumen gloria dupliciter menti infunditur . Uno modo per modum furma connaturalis fιcte , permanenti x t sic facit mentem simplieiter beatam ;-hoe modo infunditur Beatis in Patria , cr idob dieuutur Comprehensorer, ω , ut D. dieais, Viasores . Elio modo contingit lumen gloria mentem humanam , sicut quaedam passio transienr , eis sie mens Pauli fuit in raptu Iumins gloria illustr.ιta s unde etiam ipsum nomen raptus ostendit, transeun
simpliciter glorifieatur , nee habuit dotem gloria , eam ilia claritas non fuerit essecta proprietas ore. Quibus mens Sancti Doctoris adeo apparet , ut nullus de ea scrupulus superesse possit XXI. Ad id , quod additur , lumen gloriae eise dispositionem, & ideo solii in con naturaliter requiri ; sciendi im, quod dispositio est duplicis generis. Alia est , quae datur solum ad tollendas qualitates contrarias impedientes receptionem sorinae , quae alias nor
excedit proportionem subiecti , sicut frigidum, & humidum impediunt, ne
213쪽
lignum statim suscipiat formam ignis.
Et ista solum connaturaliter requiritur : potest enim Deus miraculose il-Ias dispositiones contrarias effcienter
tollere, & reddere subiectiim , ablato obice , immediath capax sormae . At alia est dispositio, quae se habet tanquam medium necessario praerequisitum, ut subjectum fiat proximE capax
formae , ad quam utpote excedentem suam naturam eget proportionari. Cuia
jus generis in sententia S. Thomae est forma substantialis , quae requiritur, ut medium ad hoc , quod materia fiat immediate capax existentiae et & generaliter allus primus in quacumque potentia sue aetiva, sive passiva , ad actum secundum illi correspondentem .
Et huiusmodi dispositio essentialiter requiritur , nec suppleri potest , quia
essentialiter repugnat in subjecto improportionato, dum manet tale , sormam recipi. Talis autem generis est Iumen gloriae et Cium enim intellectus creatus secundum sua naturalia si impotens ad visionem , nisi tollatur haec impotentia i quae , ut probatum est,
non potest tolli, nisi her lumen, sive
per modum permanentis, sive trans untis communicatum nunquam ad visionem Dei eliciendam perveniet. Eodem modo respondeo ad id , quod dicitur de actibus Spei, & Caritatis , nisi enim Voluntas a Spiritu Sancto m
vente cor per intrinsecum auxilium roboretur , nunquam praelatos actus, ut oportet, eliciet, aut elicere poterit;& hoc Cathecumenis , vel peccatoribus adesse sustinemus , dium per hos actus ad justificatioriem disponuntur. Qitae est doctrina Tridentinis . G. cap.
DUBIUM II I. An intelle*us creatus propria, &nativa virtute saltem partialiter proximE influat in Visionem Dei; an vero tota virtus proxima habeatur 1 Lumine Gloriae.
. I. Quibusdam pranslatis referuntur
I. T dubitamus h e , an intellectus sit , qui videt Deum , - & qui influit in visionem: hoc
enim supponimus . Sed cum in intellectu creato vidente Deum sit ejus virtus naturalis , & ingenita, & sit etiam lumen gloriae , quo elevatur ad visionem eliciendam ; quaerimus , an quando intellectus elicit visionem , operetur aliquid erga illam immediate propria virtute, an vero unica virtus , qua in visionem proximE agit , & unica ratio
totalis proxima videndi Deum , sit Iumen gloriae. II. Suppono etiam , intellectum creatum , saltem mediath , & remole secundum sua naturalia concurrere ad visionem : est enim sit apte natura elevabilis ad videndum Deum , tanquam quid eontentum intra sphaeram essell-tialem sui objecti; unde dissicultas reducitur ad indagandum , an etiam sua nativa virtute influat proxime , & immediate , taliter , ut intellectus sua virtute , & lumen gloriae , sint veluti duae causae immediat E partialiter co
currentes ad visonem . III. Scotus cum exteris affrmat, volens, Intellectit in creatum concurre
re ad visionem Dei saltem partialiter ,& consequenter lumen gloriae non esse totam, sed partialem virtutem viden indi Deum . Pro quo notat, dupliciter aliquas causas dici posse partiales. Uno modo partialitate causae , & etiam parti litate effemus, it , ut pars effect iis
214쪽
eorrespondeat uni, de pars alteri, sicut duo portantes lapidem . quorum neuter se solo suificiat portare totumsondus, sunt causae partiales , parti itate istm eausae, tum effectus, quia unusquisque portat tantum de ponde re , quantum potest, δε non amplius . Alio modo partialitate causae , non vero partialitate effectus, quia totus quidem effectus ab utraque est, attamen una influit in illum sub una ratione ,& altera sit, alia . Ita dicunt, intellectum creatum , & lumen gloriae esse eausas partiales e quia licet tota visio correspondeat iminediath intellectui ,& tota lumini; Intellectus tamen concurrit ad illam sub ratione vitalis , &lumen sub ratione sit pernaturalis. Ex quo inserunt , lumen gloriae addere intellectui virtutem fovim partialem,
ut scilicet cum illo intellectus influat
in visonem , ut supernaturalem . Τhom istae autem uno ore dicunt , in intelleelu . secluso lumine gloriae , nullam esse vim ad visionem Dei, nisi tantum radicalem , & remotam , &totam vim proximam accipere a lumine gloriae. Cum his ergo. . II.
Deum , tota tamen ratio, & virtus
proram videndi est lumen gloriae: it, , ut intellectus propria , de nativa viri
te proximE non concurat, adhuc partialiter.
Probatur prim5 sse . InteIlectus cre ius propria virtute nequit immedia id concurrere ad visionem, quatenus supernaturalis est, ut aiunt Seotistae pergo neque potest propria virtute concurrere ad illam , quatenus actio vitalis est . Consequentia probatur . Uitalitas , quae e Ii i n visione, supernat salis est; ergo si dec. Antecedens proiniatur . Quotiescumque conceptus specificus alicujus rei est supernaturalis,
gradus generieus, & alii in eo in lusi,
Iupernaturales sunt, seu in ordine supernaturali collocantur: sicut quotiescumque eonceptus specificus alicuius rei spiritualis est , omnes gradus in illo inclusi spirituales sunt: de it
virtus, quae non potest producere eia sectum , quatenus spiritualis est , n sue potest producere illum , quatenus intellectivus, seu quatenus substantia
est; sed gradus specificus visionis Dei
est supernaturalis; ergo & supernaturalis erit vitalitas ; ergo qui non potest
concurrere ad visionem , ut sit pernaturalis est , nee poterit ad illam concurrere, ut vitalis est. V. His eraevenitur evasio Seotistarum. dicentium, visionem totam esse
ab . intellectu , totam a lumine: sea dici vitalem praecisE, quia est 1 principio vitali, quod est intellectus, de dici supernaturalem, quia est a principio supernaturali , quod est lumen. Nam contra est . Vel enim visio di. citur vitalis , quia procedit ab intellectu , agente secundum nativam virtua
tem , vel quia procedit ab intellectu ,
agente secundum virtutem acceptam a lumine, seu ut elevato per lumen . Si dieatur primum; redit argumentum factum , quia , ethn vitalitas visionis sit supernaturalis, nequit, etiam ut vitalis, resolvi in principium naturale, agens virtute naturali. Si vero dicatur secundum ; ergo viso ut vitalis non resol retur immediate in virtutem nativam intellectus, sed mediante Iumine ipsum elevante; de sic tota ratio Proκ ima, quare intellectus inquat invisionem, etiam ut vitalem , erit intellectim ratione luminis. VI. Probatur secundo, excludendo
concursus partiales. In tantum tractio navis partialiter est a duobus trahentiis bus , quia tractio non tota uni corres:
Mndet, sed partialiter uni, & partialiter alteri; sed visio tota e respondet intellectui lumine persum: intellectiis enim lumine persusus est, qui videt Deum , non autem intellectus, & lamen , seu cum lumine, vident Deum ergo
215쪽
ergo ex intellectu, & lumine unicus initivisibilis concursus fit , sicut ex principio quod, dc principio quod &tota visio erit ab intellectu , ut principio quod , de tota a lumine , ut principio quo; sicut tota illuminatio est a Sole, ut ab eo , quod illuminat , & tota a luce , ut ab eo , quo Sol illuminat. VII. Confirmatur. Ex causis partialibus una non perficit aliam, nec una accipit virtutem ab alia , sed ambae suas virtutes jungendo ex aequo ad eundem effectum concurrunt, ut patet in duobus portantibus partialiter pondus; sed intellectus non concurrit ex aequo cum lumine ad visionem , sed perlicitur ,& accipit virtutem a lumine; ergo intellectus , & lumen non sunt duae causae partiales, sed potius dicendae essent duae causae subordinatae , quarum una completur , nempe intellectus , &accipit virtutem a lumine, & non E
converso. VIII. Quamobrem D. Thomas opust. I. cap. λ3. , ubi quaerit, an, & quo-naodo creatura cooperetur Creatori, an eo modo, quo dieitur de duobus portantibus aliquod pondus, vel de pluribur trahen iburna υem y Respondet, quod hoc
modo creatura Creatori non eooperatur. Et hac I. p. qu. 13. art. s. non ap
probat opinionem iliorum , qui vide ιυν disinxisse inter id , quod es et ratia , cr id , quod es ex libero arbitrio , asserens , non est autem distinctum , quod es ex libero arbitrio , Θ pradesinatione sat qui sententia opposita distinguit invisione beata inter id , quod est ex libero arbitrio, nempe Vitalitatem , &id , quod est ex gratia, & praedestinatione , nempe supernaturalitaternia ἔergo hanc opinionem D. Thomas non probat. Nec eam probat S. Augustinus, tum super illa verba Psalmi 31. Verbo D mini Coeli firmati sunt i Caelorum nomine intelligens Apostolos cr spiritu
oris ejus omnis virtus eorum e ubi ait: Non habueriant aliquid ex se , ω ta quam supplementum a Domino perceperunι. Spiritu enim oris ejus, non por ,
sed omnis virtus eorum . Tum tras. XI. in Dan. ad illa verba sue me nihil potestis facere. Ne quisquam i inquit λputaret fallem parvum aliquem fructum posse a se ipso palmitem ferre , exm diaxissei: hic fert fructum mulium et mmai. , quia sine me parvum potestis facer. : sed nihil potestis facere. Et ena rat. 1. in Psalm. 3o. Sine me , inquit , nibiI pote iis faeere . Domine , si sine te
ni bil , totum in te . Etenim quidquid ille operatur per nos , nos videmur ope
rari . Potest ille multum , ω totum sine nobis: nor nihil Me ipso . In qua doctrina perpetuus est S. Doctor lib. de Prades. Sanctor. , & de dono PersePer. , aliisque suis contra Pelagianos, & S mipelagianos scriptis.
ε. in eap. 3. x. ad Corinth. , qui ad
illa verba : Non quod idoneis mus a nobir ipsis quidquam euitare , quasi ex nobiι ipsis r dicit in persona Pauli : hoe es , non ita dicebam , fiduciam hab mur , uι id partim sit nostrum , partim sit Dat , sed totum illi attribuo , aereis piumque fero . Et S. Bernardus , qui Tract. de gνatia oe Iiber.arbitr. c. I 4. Non partim inquit gratia , partim liberum arbitrium , sed totum singula opere a dividuo peragunt. Totum quidem hoc, or totum illa ; sed ut totum in illo , se totum ex iIIa . Hoc volui, ut scires, quo inferres , quam immerito contrariae sententiae Propugnatores conentur spargere , nos adversari Scripturae , &Patribus . At audiamus , quid oppo
I. Corinth. I S. v. Io. dicentis , abundantius tuis omnibus laborava s non ego autem , sed gratia Dei mecum s erin
go liberum arbitrium , & gratia sunt duae cauta sinuit partialiter concurrentes ad laborem.
216쪽
lam, sed gratia Dei meeum operante
Wiribus gratiae , concedo , operante viribus propriis, nego, quod haec sit mens D. Pauli . Solum ergo vult Divus Paulus, gratiam Dei cooperari nostro libero arbitrio, agenti per vires ipsius gratiae, non ver I per vires naturae . Unde benE ait non ego, quasi diceret, non meis viribus. Pro quo noto, duplicem esse gratiam: alia praevenientem , erga quam nec agit, nec cooperatur liberum arbitriuii ratiam , quae cum libero arbitrio iam Per gratiam praevenientem moto, &per eam agente , cooperatur ad essectum . De priore locutus suerat pauis ante , dum dixerat v. xo. Gratia Dei fum id , quod sum . Dum vero subdit, Gratia ejus in me vaeua non fuit, θι sinundantiar g e. . non ego , sed gratia Dei meeum: indieat, se , viribus aec is , gratia praeveniente, libero a trio cum gratia cooperante laboranse. Ut enim ait s. Auetustinus lib. de gratia. M libero arbitrio cap. x . in
imperfecti contra Iuliari cap. 93. Si non pravenis inquit ut operetur eam , θἀrtas exisenti voluntati gratia eoopera- eur : quomodo verum ess : Deus in nobis operatur veIle s Quomodo praparatur voluntas a Domino ' QuomoM earitas ex Deo es, qua sola vula beat eum b axum y Se ut destruat concursum pamtialem liberi arbitrii cum gratia lib.
de dono Perseveri cap. 6. Turiores inquit oloimus , si totum Deo damus , non autem nos illi ex parte , cr nobis eκ parte eammittimur. V ideatur etiam D. Bonardus de gratia , er libero arbia tria cap. 23. , explicans eodem modo
praelatum D. Pauli textum. XII. Hinc dissipatae manent instantiae , seu verius calumniae, quibus aliqui nos obruere tentant, salso existimantes, nos ponere , intellectum ni-
hil agere in visionem, sed merd pan
svh se habere: fle ruralis rum ambitrium a Deo motum nihil cooperais ri Deo excitanti, sed veluti inanime quoddam nihil agere , me reque passivE se habere; quod ui Luthero damnavit Tridentinum sess. 6. Can. 4. Fatemur enim δc nos , non miniisae adversarii , intellectum agere tria visionem, de liberum arbitrium agere cooperando Deo vocanti. Sed in hoe discriminamur ab adversariis , quod iliali volunt, intellectum partialiter viribus pmpriis agere in visonem, nos verbvirtute Iuminis ipsum elevantis , de cum eo sic elevato concurrentis ad viissionem. Ips volunt, liberum arbitriisum viribus propriis cooperari gratiae, nos viribus gratiae, quibus praeparatur . Laborabat Paulus abundantius mnibus, gratiam Dei vaeuam non reddebat e ted quibus viribus laborabat. operabatur fortE propriis , Et naturalibus p neo uaquam. Viribus gratiae . Cretum est, nor vetie, eam votamur; sed iIIe faeis, ni velimus bonum , de stio dictum ea Praeparatur Uolu tas ὰ Domino. . . Certum V, nor fatere ,
eam facimus ; sed ilis Deit, ut Dei
mus, presendo vires inearissimas Volum
tali , qui dixit, faciam , ut in iustificationibus meis ambuletis. It 1 Sanctus Angustinus ub. de gratia lib. arbire.
XIII. Neque intellectus Inmine glariae perfusiis, si nihil influat propria virtute ad visionem, se habebit, ut purum subjectum , quod denominatur
videns, eo modo, quo aer illuminatus nihil agit ad illuminationem , sed est purum subiectum lucis, quod denominatur illum in an . XIV. Non inqua me est enim latissimum discrimen inter aerem ad iliu- minationem , 6t intellectum creatum ad visionem. Nam aer suapte natura nec radicaliter , nec proxime est tu minativus, unde illuminatio est promsus extra sphaeram essentialem aeris. omniumque potentiarum aeris , qui est
quidem capax suscipiendi lucem , non
217쪽
dio et Quaemo IV. De Lumine Glariae.
verA produeendi illum iliationem. At
intellectiis creatus, esto careat ex se virtute prox una videndi Deum, habet tamen Virtutem radicalem , cuin ex
sua natura sit cognoscitivus, & Deus ut uisibilis contineatur intra se haeram essentialem iuius obieeii specificiti viri dedque, eum non egeat nisi virtuteis elevante ad visionem, si haec accedat per lumen , statim fit potens visionem per illud , & cum illo producere. Qua αxo intellectas s& idem dico de voluntate dupliciter coim aratur ad habitum eum elevantem. Primo quatenus illum recipit, ut 1 Deo infusum : &hoc modo certam est, quhd non agit, sed agitur , seu se habet per modum receptivi, sicut aer se habet ad lucem. Secundo quatenus per habitum ele.. vatus jam respicit visionem : Et tunc etiam ipse intellectus agit eum lumine in visionem , non ratione sui , sed ratione habitas supernaturalis , s cundum dictum Sancti Bernardi supra laudatum : Totum quidem hoe , crrotum illa , sed ut totum in illa , ω ι
XU. opponunt secundo. Causae, quarum una cooperatur alteri, & quarum una deficiente, non subsistit effectus , sunt cause partiales; sed intellectus cooperat tu lumini, de lumen intellectui , de deficiente altei utro , non subsistit visio Dei: ergo sunt M. XVI. Respondio, dist. maj., si si γ- ponat in alia virtutem saltem parti
lem ad agendum, conc. maj., H no
supponat virtutem partialem proximam , sed solum remotam, Sc elevabilem per ipsam, nego mai. Lumen . ergo gloriae coadjuvat liuellectum ad videndum , non tanquam supponens in eo compartialem virtutem ad agendum, sicut unus coadjuvat alterum ad ortandum pondus I sed ipsum totaia iter elevans , eique totam virtutem communicans . Insuper deficiente intellectu deficeret visio , non ex desectu virtutis putialis reqai sitae ad visi nein , sed ex desectu potentiae elevabilis per lumen : dc ideo lumen non est causa partialis, sed totalis ad visi nem, Sc eo deficiente , deficeret visio
quia deficeret tota virtus ad eam elicienda in . Hoc urgeo eodem exemplo. Si enim duo conjungerentur ad portan dum pondus , quorum unum totam
virtutem ad portandum ab alio acciperet , non essent causa: partiales illius portationis, quia causae partiales debent habere singulae suam partialem virtutem distinctarn.
sionis Dei non potest procedere 1 I mine gloriae; ergo debet esse a viri te naturali intellectus. Ant. probataris Vitalitas actius debet esse 1 principio intrinsece vitali; sed lumen gloriae non est principium intrinsece vitale, clura ab extrinleco sit; ergo dcta XVIII. Respondetur . dissi ant. , , Iumine gloria: tanquam 1 principio quod , dc vivente per illam, conc. amo, tanquam 1 principio quo , Sc dante viatam, nego ant. Ad pr at . ant. distinguo mal. , , principio, quod sit intrinsecuin , vel egreisive, dc origiliati v E, vel assectivE , ot inhaesive , conc. maj. , semper originative , nego niat. Actio ergo vitalis proc ait, & a principio vitali quod se movente, 6c vivente per illam, de 'κ eit potentia , de procedit, principio quo, dc hoc eth virtus , qua potentia agit. Sicat visio ocularis ,& procedit a potentia visiva , quae viis det, de vivit per illam; de quia pote tia visiva noti videt, nili media viri te residente in oculo ad videndum, ideo visio ocularis procedit a potentia visi-Va , media vir tale visiva, quae est ita oculo. Sic visio Dei de procedit abi tellectu, ut principio, quod videt,& vivit per illam; quia vero intellectas non videt Deum, nisi medio i mine gloriae, ideo visio Dei debet pro-eedere etiam a lumine , sed ut 1 prii
cipio qua videndi. Elio autem principi iun vitale debeat eIle vitale norigi live, de ortii ab intrinsecis idisius viventis, de ei iam principi vin vitale quo ad connatiualem actioiaem principiam tamen VIIale quo eliciendi
218쪽
actionem vitalem saperioris ordinis,& excedentis vires nativas , non potest
oriri 1 principiis intrinsecis , sed sat est, ut sit intrinsecum affectivE, & inhaesive , idest, quod licet ab extrins
co adveniat subiecto, in eo tamen intrinsece recipiatur , illudque reddat intrinsece potens elicere actionem vitatem . Sic anima rationalis ab extrinsum venit per infiisionem , & tamen euprincipium radicate os omnium acti Dum vitalium, quae sunt in homine. Sic gratia est radix operationum in-Pernaturalium, & habitus supernat rates sunt earundem principia proxima, & tamen haec omnia ab extrins
iod dixi de vitalitate , dico etiam
de libertate. Nam voluntas creata ve-xd influit in actus vitales liberos su-Pernaturales , tanquam principiuna quod litarum . Sed principium , quo constituitur potens libere, pura amare Deum , radicaliter est gratia habitu lis, proximὶ habitus cistatis. inia-ropter aliud est , qudd voluntas liere velit, & influat in libertatem, ει vitalitatem amoris Dei , sicut & intellectus in vitalitatem visionis: aliud , quod propria virtute influant. Primum concedo e sed qua virtute pr pria ρ non et sed habitus caritatis , es luminis gloriae. iniae in hac materia notanda sunt. XIX. Opponunt quartb. Si intellectus creatus propria virtute nihil ageret in visionem , sed totaliter virtute luminis, jam non esset causa principalis visionis , sed purum instrumem tum luminis, quod stlian esset causa
principalis; sed hoc est absurdum di-
XX. kespondeo , neg. mai. inteli Etam de instrumento proprie tali . Hoeenim proprie dicitur illud, quod i servit caiisae principali ad effectum suum , nec sibi , sed illi assimilat effectum, utpote excedentem essentialem sphaeram ejus capacitatis. Intellectus autem creatus , videndo Deum , non
inservit lumini, sed potius lumen in-
servit ipsi r non enim intel Iectus da
tur, ut lumen videat, sed potius datur lumen, ut intellectus videat. Rur sus visio non assimilatur lumini, sed intellectui perfuso lumine: visio enim facit intellectum videntem, S cum sit vitalis, evadit similis agenti se moventi vitaliter ,: non principio ab extrinis seco moventi ad actum vitalem. Uisio etiam Dei , cum sit perceptio obiecti contenti intra sphaeram essentialem imtellectus creati, non excedit essentia Iitet, sed solum accident Iiter, ejus capacitatem. XXI. Nec requiritur ad rationem.
causae principalis ut aliqui autumant, quod taliter operetur per virtutem sibi propriam , ut haec virtus oriatur ex principiis eius, & ex intrinsecis suae naturae ; sed lassicit, ut , etiamsi ab extrinseco proveniat, illi tamen fiat intrinseca inli sive , eamque intrinse- compleat, ac pol tem reddat ad operationem. Tali temulem ex dictis se habet lumen gloriae. XXII. Dixi , intellectum Ium in
loriae elevatum non esse causam in-rumentalem stricte talem. Caeterum
si sumatur instrumentum late pro omni causa , quae agit, ut ab alio motia , sic non negarim , intellectum dici posse improprie causam instrumentalem.
Ut enim docet D. Thom. qu. 24. de verit. art. I. ad s. Instrumentum duis plieiter dicitur. Uno modo proprie , qua do fellieet alistiid ira ab alteνo move tur , quod non confertur ei is movente Ii-d principium talis mortis , sicus ferra movetur a eamentario , ω tale instrumentum es expert liberιatia. alis modo dicitiar in rumentum magis romis niser quidquid es movent ab alio mo
ιus , he non . Et sie ab instrumento non oportet , qu3d omnino exeIudatur ratio libertatir, quia aliquid potes esse ab alio motum , quod tamen seipsum . movet e se ita ea de mente humana .
Igitur intellectus dici potest instrumen tum lath respectu Visionis Dei, & simul causa principalis, eo modo, quo,
219쪽
ex eodem S- Doctore s. Contragentes cap. roo., cam Deus At primum agens,
An videntium Divinam Egentiaiax unus alio persectius videat.
I. rovinianus seculi quarti Haereti e , inter alios errores , quos duobus libris contra ipsi m comsereptis refellis S. Hieronymus , t quorum palmaris erat: ι πιmιMemnon esse Matrimonis praeferemiam hunc etiam spargebar et omnes bomDως aquα lite D e beator , θω armati vi ne Deis ituror . Hum errorem Lutti erus se aliique hujus temporis haeretici. ad ptarunt et diverso tamen fundamento nixi . Nam Iovinianus in eum abiit errorem , quod Stoicorum more censeret, aequalia esse peecata , a quales viri tes , aequalia merita , & demersea ; ex quo inserebat, praemium quoque, ne pe visionein. beanteu, sore aequalem. Raeretici vero, moderni hoc idenPals runt: quia imaginantur, nos non
liunde ei se iusios nisi ex sola imp tatione iustitiae Christi , cuius in tu tu , nullo nostio inerito', danda bis sit gloria ; & cum Christi Iουst. tiata omnibus aequalitor imputetur , aequalis proinde gloria ouinibus cubitur Contra hos agi urse
II. 'm Ico . . Videntium Divinam ELI sentia iis u ius videt persectiva alio , neque omnes eam vidum arqua- Iiter. Pronatur prinili duobus Script Tae textibus, quos S. Hi et onymus Dy. a. ui Set contra Ioviniasium . Primus
est illud Ioarinis et . v. t. Ire δε- Patria moi mansio-a mωtra sunt. Ue visa, eum Iovinianus haec verba no
de Resno Coelorum , sed de praestati Ecclesia, in qua mini gradus sunt.
diceret, eme inreuigenda , sic eui S. Hieronymus arguit. Quo autem νι sum, taenere queat in ea , quia invitas mansiones apud Paιrem , Ecessas aismistratu. in toto orba dissus 3 , quam ma-
nisestissimὸ Serip ra doceas , fecu-- Evangelimn Ioanni, k -- de Me e Mrum numero. , seu Te Caesorum mansion bus , car aternis tabernaeuIis , qua Pro-pbeta desiderat . Demino, fuse fer--- y lay Domo , inquit, Patris mei mansiones multae sunt . Si quominundixissem vobis , quia vado: parare bis locum .. . Loeus , mansio us , as prvarare ' dieit Christus Apostotis, in domo utique sunt Patris idor in Regiso Cisorum , non in terra , -- qua ad prasens Mosolor relinquebat is Deinde OFervat, Imnsiones parari. no bis a Deo, diversitatem vero mansio. numι parari secundum. diversitat
pervinide,piae filios Zebedaei petentes dexteram , oe sinistram in Regno suo rejecit, quia paratae t inquit sun
in Coeia dι-Ua , d lurima mansio a in plurimis diversisque Distusibi a , Pasnon persona aeripiMrit , sed opera.. Bra ter as hominem sic redarguit Iovinianum. Si ire praesen tr Ecclesia , quae suturae figura, est , mansiones multae sunt, grdus multi inferiores . ac minperiores cur non. erunt in futtara . Feur in Geso diversitas nominum A gelorum , si non est diversitas ordi
220쪽
erit & restirreetio mortuorum, ut Iu- si io elaritate Solis taceant , ε' qui in sequenti gradu sunt , Luna spleniore rutilant a ut alius Lue er sit, alius arcturus , alius Orion Oe. Quae Pauli verba exponens etiam S. Chrysolioniushoinit. 4t. Alia , nquit, Solis est , alia
Luna gloria . Ut in terrestribur euintis , sie tu Caelestibus quoque diversitas quadam es non paνυa , prorsks ad extrema usque pervadens. Non enim Soli Luna ,
a seIIis , omnia sui in Coelo Heὰt , tamen gloria visuntur aha aliis maiore .mis igitue hine pro latemur' uu)d i Regno qui sint omnes , non eadem omnes regni gloria fruuntur et in igne qui fiant omnes , nou eadem omnes supplicii eνω- aelitate torquentur. Haec Chrysostomus.
Εκ quibus sic arguitur. Vino beatifica idem est ac mansio, idem est cum stellarum claritate ; atqui ex praedictis
Patribus aequalis non est Beatorum . Inansio , aut claritas ; ergo non est aequilis eorum visio.
IV. Urget insuper Iovinianum II imronymus ex illo v. Corinth. s. v. IO. Omnes euim nos manifestari oportet ante
tribunal Christi , ut referat unusquisque propria eorporir , pro ut gessis, b num , - matism. Ne autem dicatur , nos mari se stari tantum , ut boni b ni, mali autem recipiant mala, in eadem Epis. cap. v. v. 6. adjicit . seu 3 ire feminat , pareδ sis metet, qui femiost in benesimonibus , de benediactionibur ω metet. Super quae D. Hieronymus et Certὸ or qui pikr , cis qui minas seminas , ae parte sunt dextera . Et q ιam uuum sem ntis genui sit , t mera ruensiora , cur numero asserunt. Evinsr1 . Non qubi mensina Christi diυersa sit : sed tauium gratia ejus infunditur, quantum valemus baurire. Unusqiii L
que autem propriam mereedem aecia piet , secundum suum laborem I. COM
V. Merito igitur Ioviniani , &
qiricium error prim h expressE proscriptus fuit cum caeteris in Concilio Romano sub Stricio Papa. Deinde in Fl
rentino Decreta unionis : ubi statu tur,
Beatos intueri Deum trinum , & unum , sicuti est , pro meratorum tam .dim tale alium alio perfla ara . EI p strem5 Tridentinum sese. 6. Can. 32. statuit contra Lutherum , & alios , Iulios mereri vitae aeternae consecutio
nem , atque etiam gloria augmentum .
VI. Ratio etiam hoc evincit. Tu in quia vita aeterna , & visio beans co ceditur adultis , ut corona , & praemium , juxta illud Pauli x. ad Timo: h.
q. v. S. in reliquo reposita est mihi e rona tu sitiae , quam reddet mihi dominus in illa die juclus Judex s Se eonse quenter debet esse Ianta gloria , qua . ta suerunt merita secundum proporti
nem Iustitiae ; sed merita huius vitarinaequalia sunt, ut clard indicat parabola Christi Mirib. 13. de tritico praebente , alio fructum centesimum , alio sexagesimum , alio trigesimum ergo &c. Sed hoc argumentum fusius tractabitur de Ius eatione , ω merito, ubi contra Iovinianum ostendetur , merita esse inaequalia, & contra Luis therum , inesse nobis gratiam iustifican. lem , qua vere possiumus mereri. . III. Ioviniani fundamenta .
VII. D Raecipuum Ioviniani sund
L mentum erat Parabola Christi Milib. 15. de operariis , qui vocati diversis horis , laboraverunt alii plus , alii minus in Uinea, eundem tamen
denarium pro mercede omnes receperunt. Ibi enim pri md Pater samilias plures operarios diversis horis diei, prima nimirum , terti. i, sexta , nona , undecima conducit, ac mittit ad excolendam vineam. Secundd illis oper riis