장음표시 사용
61쪽
46 Quasio II. De Idololatria Hebraeorim.
Te bruta ut Deos , & propterea , ut
ait Aaron Exod. 32. n. 21. pronum ad
malum, proposito sibi Vitulo ι o ueni ut Deum adoraverat in AEgyptoὶ nunc non adorasse, sed verum Deum in ipso; eo vel maxime , quia putabat verum Deum , absente Moyse , ab eo recessi iast, ideoque dicebat : De nobis Deos ,
qui nos praecedant , huis enim Musi, qui nor eduxit de terra IEDpri , nesciamus quid arei rit y ibi. v. 13. IX. Manifestius hoc apparet ex Ver his ipsius Dei ad Moysen ibid. V. 7. ,εά 8. Peccavit Populus tuur Non amplius meus , cum me deseruerit , ut exponi I Hieronymus in c. 0. Danielis feceruntque sibi Vitulum conflatilem ,
adoraverunt , atque immolantes ei ho-
stat , dixerunt e hi sunt Dii itii Israel,
qui te eduxerunt de terra Iurpti . Rur-1us ex vorbis Moysis Deuteron. 3L. v. 1 F.
ubi de populo Hebraeo ait et dereliquit Deum factorem suum , recessit a Deo
salutari suo . U. x6. Provocaverunt eum in Diis alienis . V. 17. Immolaverunt Damoniis , non Deo. V. I 8. Deum ,
qui te genuit, dereliquisi, cis oblitus er Domini Creatoris tui . Uideri possunt
lus I. Cor. xo. v. 7. Qudd si Populus Hebraeus non adorasset vitulum , sed in Vitulo verum Deum , quomodo dici poterat , quod immolavit Uitulo, Daemoniis, & non Deo, quod dereliquit Deum , quod oblitus suit Dei, quod provocavit Deum in Diis alienis
X. Hoc idem testantur Patres. Hie Tonymus in c. s. Amos ad illa verba :Nunquid hinias , or sacrifieia obtulistis mihi in deserto I inquit, ex hoe Ioeo disciamur , omnes bestias , cla sacrificia , qua in Deserto obtulit IsraeI, non Deo obtulisse, sed MoIM5 ν gi suo oee. Testatur idem S. Augustinus enarrat. in Psalm. 3.
Inde . Vitulus iue, quem adoravit Populus ιnfidelis apostata quarenI Deos AED-ptiorum , dimittons eum , qui Iiberavit de fervitute nutiorum . Item S. Basilius Seleuciensis orat. 6. Vitulum iα.
Deserro, sicut in AEauto adorabant. In AEgypto autem non adorabant vitulum ut signum veri Dei: Sed Vitulum adorabant ut Deum , eo modo , quo illum adorabant AEgyptii. Unde Philo Judius libro de temulentia pag. I97.,& lib. 3 de vita Mosis pag. 6 7. Obliari , inquit, Dei veri , everunt amulari figmenta anptia , facto iuveneo aureo ad imitationem animalis ejus regionis Diseratissimi , cui prophana farra fatiebant ore. , es infra inducens Deui Mosi loquentem. Descende, inquit, re Ieriter , popuIus ad impietatem prolapsures ; iuveneum manu tactum adorans pro Numine , ω victimas ei Sacrimans ob Itatus omnium , qua vidis, vel audivis ore.
Sed audiamus Adversarios. s. III. Referuntur fundamenta Vossi, o
Hebraeos dici 'blitos Dei enon quia a Deo recesserint alium colendo Deum , sed quia recesseriint, Scobliti sunt eius mandari: nimirum coisIendi , ut oportet, & non in signo sensibili. Duplex enim, ait, est oblivior una , qua species omnino delentur ex animo , altera qua ille non recolunatur , ut oportet, & homo se serit, ae
s non recordare ur. II ac Tatione mu
lier oblivisci dicitur coniugis sui, seu hederis conjugalis, quando sese alte ti prostituit: & homo item dicitur oblitus Dei, & faederis divini, cum stultis cogitationibus indulgens alium c Iere Deum, vel in symbolo interdicto venerari praesumit. Haec proprid oblivio non est, sed quasi oblivio , quia homo sic agit , quasi esset oblitus rnihilominus in scripturis haec quoque
Numinis oblivio nuncupatur. Ita VOLsius. Pulchra quidem cinctrina, excerpta ex Bonaventura , & Richai do dis.
braeos Vituli adoratores naturalem
Dei, ac beneficiorum ejus oblivionem ,
62쪽
ae si species eorum ex ipsorum animis fuerint abolitae, non suisse ea mos , Mego confiteor . Sed voluntaria Oblivione beneficiorum Dei memoriam contrivisse, idest beneficia Dei non rec luisse, ut oportebat, & ita se gessiste,
ac si eorumdem non recordarentur , &scut mulier voluntarie obliviscitur viri sui, quando alteri se tradit, sic liebrsos voluntarie oblitos fuisse veri Dei, alteri Deo se tradendo , qua ratione negatur Fatetur Volsius, Hebraeos dici oblitos Dei, quia stultis cogitationibus inhaerentes , Deum in symbolo interdicto venerari praesumserunt . At cur non latetur , eos oblito e Dei , qui Deum verum dereliquerunt, salso Deo adhaerendo Utrumque dicit scriptura, & oblivionem , de oblivionis modum . Oblitus es Domini Creatoris tui . Ecce oblivionem. At quomodo λ Derelia quit Deum fas rem suum. recessis a Deσs Iutari suo: Prουοeaoeriaut eum in Diiralienis. Immolaverunt Damoniis , crnon Deo . Deum , qui te genuit , dereliquι-si. Ecce oblivionis modum. Certe derelinquere Deum , recedere 1 Deo, provocare Deum in Diis alienis , immolire Daemoniis, & non Deo, non eis praecise venerari Deum in symbolo vetito: hoc enim eis quidem recederex mandato , & vero cultu Dei , sed non a Deo ; hoc non est provocar Deum in Diis alienis; hoe non cst immolare D.cmoniis, & non Deo. XIII. Dicit tamen Volsius . Hoc non ex proposito humano solum pei
sanduiri esse , sed ex natura rei , ω tu dicio divino. Uteu tW enim Israelistae putarint, observantiam suam non
in Uitulis si sis, sed ad Deum referri:
Deo tainen prorsus aversante hunc cultum , dc quasi a se repellente, non potuit honos ille per Vitulos ad Deum transferri, sed necesse fuit in Vitulis terminari: ideoqtie justE potuerunt i crepari , quod Deum dereliquerint; quod immolarint Dainoniis , ω non
XIV. Sed contra. iasM enim Deus aversatus fit illum cultum, det quasi ab
illo recesserit, non fac i, ut Israelitae per illum fuerint idololatrat, immolarint Daemoniis , & non Deo. Acius quippe pensandiis est ex obiecto, define ex intentione operantis praefixo. objectum autem illius cultus non sitis set Vitulus, seu Idolum , sed Deus, finis etiam ab eis praefixus fuisset De
iis , quia Iudaei actu illo intendi sient
per Vitulum , seu in Uitulo adorare ,& accedere ad verum Deum, non ab eo recedere, adorando alium . momodo ergo Deus potuisset illos increpare, quod in Diis alienis ipsu in prqvocarint, qudd Daeinoniis imino larint,& non sibi λ Sand si omnis cillius a Deo rejectus , esset revera exhibitus alis teri quiam Deo , dici poliat , eosdem Israelitas , peccantes in solemnitatibus, easque indebite, licet ipsi Deo,c ebrantes , qRas propterea Deus a se repulit i calon υ, ω DDmnitates --
Irras odivit anima mea. tiatae I. V. I . ,
provocasse Deum in Diis alienis, de iniearum lacrificiis immolasse Daemoniis ,& non Deo: quin imo omni a tu malo, utpotEa De0 rejecto, de sille:ite sin creatiira , dici posset hominem fieri idololatram , Si Daemoniis immolare,
non Deo. Cόin ergo per Moysen pronunciaverit Deus , adoratores Vituli provoca se eum in diis alienis , im n lasse Daemoniis, Si non ipsi , clarum est, eos linnorem Deo debitum alteri, Deo contulisse, de non solum Vmeis. ratos suisse verum Deum cultu indebito, dc non ut oportebat: haec enim
est altera species superstitionis ab Idololatria distincta, sit dixi ex D. Tho.
a. a. q. vi. o. g., crXV. Dicunt ulterius Calvinus , HeVossius, non esse credibile, Israclitas, recens egresses ex . ypto, de prodita in gratiam eo. vin edita sub oculis ii bentes, eorum fuisse oblitos , alium- , que Deum quaesivisse et Deum quidem esse no erant f inquit Calvinus lib. I.
Instit. e. r3. F. S. ὶ cujus vιrtutem opem . ti erant in tot miraculis e sed propi quum sisti esse , non cons debant, ni ι Ocia iis cernerent corporeum vultus ejus 6-
63쪽
48 Quae sim II. De Idololatria Hebraeomin.
b,lum a praeunte ergo imagine volebant cognoscere, Deum itineris fui us
Ducem . Calvino sit bscribit Vossius. Pare secundum istos , cum Israelitae dixerunt Aaroni: fae nobir Deos seu Deum in qui nos pracedant, idem fuit , ae dicere: fac nobis symbolum , quo dignoscamus , Deum nos praecedere I& eum dixerunt : Hi sunt Dii tui
Israel, qui te eduxerunt de terra 2 3pti , rei xertini ad verum Deum ;quia sals Dii eos non eduxerant. Hinc Aaron id audiens exclamavit et Crasolemnitas Domini es. Eo vel maxime , quia Dii sui Hebraice sonat Euhim tui, di fatis constat, nomen Elobim tribui uni Deo Israelis. Ita Uossius. XVI. Sed infeliciter. Clamant enim contra eiusmodi interpretationes, Scripturae , & Patres supra relati . Ceris th vi κ credi potest , pulum tot beneficiis cumulatum, dum ea adhue sub oculis haberet , benefactori sito terga vertisse . Attamen verum fuit , ait
Moyses, Deuteron. 31. V. Is . Inoase fatus es dilectus , s' Nealeitravit: iniserassatus , impinguatus, dilatatus dereliquit Deum factorem suum , reeessitis Deo salutari suo et beneficia , quae Deo vero accepta reserre debuerat , corrupta mente Diis Egyptiorum tribuit. Neque hoc in eo Populo mirum videri debet, ait S. Athanasius ἔ ια illud quieumque dixerit verbum έ modo
Epist. 4. ad Serapionem postquam enim a Fuit Hebraeos, qui Dei opera a Christopatrata, dixerunt, esse opera Melaebulis , subdit et Veram noα
insolent ea labae eorum infanta . Si quiadem horum Patres eadem mente praedui, in Eremo, eam nuper ex H Dpto egressi
essem, Vituto a se conflato , Dei erga se
beneficia referentes , dicebant . Hi sunt Dii tui IsraeI, qui re eduxerunt de tem
xerit, Crar solemnitas Domini es. Nam Aaron hoc dixit, quia, vel sorte Uitulum quidem conflaverat, ut populo indulgeret, sed in eorum insaniam non onsi erat. Vel . ut advertent Lrranus , & Vat ablus , quod speraret Moysen rediturum ante diem sequentem, & festum Idoli mutaturum in solemnitatem veri Dei. Vel demum,
ut notat Grotius annot. in Exod. superhsc verba: quia sperabat, Dei, quem colebant, spiritum in eam Imaginem venturum , sicut de astrorum spiriti bus gentes aliae sentiebant. XVIII. Nec nomen Elohim indica . eos tune ad verum Deum respexisse. Nam unde probat Uossius, nomen Et bim soli vero Deo tribui p Hoc nomen , ut advertit Eusebius IraeparaI. Evangel. lib xx. c. 6. ab E i , quod apud Hebraeos robur , & potestatem 1ignificat, impositum est. Falso igitur putantes Hebrsi , illius ementiti numinis robore , ac potestate se eductos
ex AEgypto, dixerunt: Hi sunt EIObi
XIX. Haee pro veritate dixi. Caeleorum . ut observavi superius, etsi darem Calvino , & V odio hoc falsum , nimirum Hebraeos peccasse, quod verum Deum adoraverint in Vitulo ; non dabo tamen id , quod inserunt , Pec- ea re scilicet, ac Idololatriae obnoxios esse omnes, qui Deum in Imaginibus venerantur , etiam Christianos . Nam primo Hebraeis datum fuerat praeceptum de non facienda similitudineis ulla , quod praeceptum , utpote positivum, illos obligabat, non obligat tamen Christianos . Secundo , quia Hebraei Symbolum Dei quaesiverurit in simulacro Paganico , & ritu Gentili Deum adorare praesumserunt. At Christiani in signum Dei assumunt eas similitudines , & formas, sub quibus Deus ipse apparuit Prophetis. Tertio. Hebraei, ut Calvinus ipse latetur , reis stringebant Dei praesentiam ad i IIua symbolum, nec propinquum sibi esse
credebant Deum , nisi oculis cernerent corporeum eius symbolum. Ideoque, cum , moram trahente Moyse in Monte, non amplitus viderent Columnam ignis, aut nubis , ut prius , quae Cox consueverat praecedere, crediderunt, se, Deo derelitios . At catholici non haci
64쪽
labesant insania. Deum ubique praesentem norunt, ubi semper adesse tredunt , quamuis per imagines magis miscitentur ad ejus pratientiam conuderandam ; si eut Hebraeis data fuerat Ariaea, ut in ea specialem Dei praesentiam conciperent, ac venerarentur ἔ & C lumna nubis per diem, atque ignis per noctem specialem Dei praesentiam alte- stabatur. Quemadmodum ergo esto vetitum sit credere, sic in Templo conis clusam Dei praesentiam, ut alibi non sit; non tamen vetitum est , habe Templa, atque Templum locum esse, cui specialiter Deus adsit, preces exaudiendo , nec propter abusti in aliquorum circa Templa, tollenda ideo Templa sunt, sicut Calvinus ipse satetur,
surium putaret , Deos , quibus omnia patere debent, parietibus , O tegulis incluti . Eadem ratione non sunt totalendae imagines Dei, qivia hoc non est Hero Deum terrenis medras s sed potius inbieωlis quibusdam nos fursum esserre ad Deum n Calesti gloria eontuendum . Sed
de his uberius, cum de sacris Imaginibus , & earum veneratione strino erit. . Iv. De aIlis speeiebus Pοθρb Um
tria Hebraeolum; quin ad alias, eanque insanissimas ejusdem species prolapsa est. Hi ergo , omissis aliis, apud
Hebraeos Polythei recensentur et nimiis rum Ranati lae, Muscaronitae, Musoriistae, Puteoritae, Fortunatitae , Tophetitae. Moloch tae, Ram phanitae.
cebantur , qui Ranas colebant: Cum enim Mosis i in serio infestatos ab illis AEgyptios vidissent, existimarunt aliis qui, lila vana observantia iram sepos-1e placare divinam .
ea, & Arearon, erant apud Itidaeos,
qui in Civitate Accaron Mi istas ad arabant , seu potius Beelzebul Daemoniorum Principem, qui erat Deus Accaron ; dictus propterea Mil scarum Deus , quia faedo Miiscae colebatur Sacrificio. Ad hi ine misit Ocholias nuntios, eum consulturus, an de infirmitate , qua laborabat, convalesceret . Verum Elias divino monito ob id ei
mortem praenunciavit A. Reg. I. V. q. Numquid non es Deaes in Israel, ut earis ad consulendtim Beelzebul Deum --
earon ' Quamobrem de Ieao , super quem ascendisti , non descender , fed morte morieris . Hunc indicarunt Pharisaei, cumer contumeliam opera Christi Beel 1e- ut ascribebant, dicentes , Lucae G.
-- elieit Dinonia . Qtios acutissime redarguit Christus . . XXIII. Muserisa, eodem Philastris teste , erant apud Iudaeos adoratores Murium . Huius abominationis origosuit haee. Cum Philistii in Arcam Dei bello captam in Idolio Dagon reposuissent , ut Iegitur r. Reg. S., Θ 6. aggravata est manus Dei sit per illos; atque inter alias plagas ebullierunt villae , & agri in medio regionis e rum' & nati sunt mures . Quod videntes , de suorum Sacerdotum consilio, remittentes Arcam , qt inque Muribus aureis , iuxta numerum Provinciarum Philisti im , eam donarunt. Qiuei mures maximo in honore 1 quibusidam Iudaeis habiti , & tanqtiam numina culti fuere ; propterea MusOritae vocati sunt. XXIV. Puteονita, eodem Philastrio Authore , suere Iudaei Puteos colentes, quos in altum sodiebant, indeque haustam aquam salutarem appellabant , quidpiam salutis in ea reponentes . Propterea obiurgati per Ieremiam c. 1.
v. I 3. Me dereliquerunt fontem aqua via
va, se foderunt sibi ei ernar dissipatas,
qua eontinere non valent aquar . Hi lic
i orte allusit Christus . Ioailli. g. cum promittens Samaritanae aquam ; &o nau
65쪽
Quas. II. De Idololatria Hebraeorum. o
muliere respondente: neque in quo bau-riar habes , Puteus altus es , reposuit: omnis, biberit ex aqua bae,
sitiet iterum forte enim Puteus ille erat unus eκ superstitiosis Qui aωiem biberit ex aqua , quam ego dabo ei nimirum bapti sinatis non sitiet in ater
XXV. Fortunatita erant inter Iudaeos , qni fortunam , seu Reginam Coeli colebant, putkntes sui tradit Alexander ab Alexandro Gensa I. Dierum lib. I. eos, qui illain religiose colerent, magnis incrementis a linendos . Per reSinam Coeli putat S. Hieronymus , ab iis intestigi Lunam, eb quod prae exteris astris haec inferiora regat ; vel militiam Coeli, puta Solem , Lunam , aliaque sydera , sicque accipi sorte debet,
quod dicitur 1. Paralip. 33. v. . de
Manasse , qudd adoravit militiam Dei. Planetae enura, & astra in Coelo, tanquam Milites Dei, ordinata velut acie incedunt , pugnant , vibrantque sulmina , cum opus fuerit . Fortunatitas increpat Hieremias c. T. V. I s. dul . ait : mlieres conspergunt adipem, uι faciant placentas Regina Cati . Ciu e. 44. v. 18. iterum increpiti responderunt : Ex eo aut cm tempore, quo resa
vimus , sacros are Regina Coeli , lG
bare ei libamina , rndigemus omnibur s
XXVI. Tophetita ex Iudaeis ii erant, qui filios , filiasque suas in hol
cauitum vivas Offerebant in Tophet,
id eit in luco, seu sylva Idolo Moloch celeberrima, in Valle filior uni Ennon ponta; psallentibus inierim Sacerdotibus altissima voce , tubis, ac tympanis unde ortu in loci no ineri Tophet, quod est tympanum in perit repentibus,
ne miserorum puerorum eiulatus audiretur parentibus , vel affinibus , quibus persuadebant, insantes hac viari Diis ad aethera rapi. Contra hos Voce Domini clam in t Prophetae. David
faverunt excelsa Topbet , qua est sita Valle filii Enuan : υι intenderent filios μοι , ω filias suas igni : qua non praevi , nee eos itari in eorde meo . Ideo , eece Dies veniem , dieis Dominus , o
non dieetur amplius Tophet , cse Vallis filii Ennon : sed Vallis interfectionis , ω sepelient in Topbra , e. quod non sit loeus : Quia impletum este, putat Ili ronymus in . dictum Caput ab anno notio Sedechiae Regis usque ad annum undecimum, obsidente Nabuchodonosor Rege Babylonis Ierusalem. XXVII. Moloebita , & Ra banita apud eo dem erant, qui Moloch , &Remphain Idola colebant , numina Aminonitarum , eisdein filios , ac filias
suas initiantes, contra praeceptum D mini, Levitici I 8. , ω xo. obiurgati propterea per Ieremiame. 32. v. 3s , &Amos s. v. 16. Moloch iis erat idem,
quod consiliarius, & Rempham idem , quod sedus illud , quod Luci serum v
cant , quodque dicitur Venus unus eκ septem Plane is , de quo S. Stephanus a t. I. v. 43., fuscepissis Tabernaeu- Ium Maloeb , Ddu, Dei Vesri Remispham , figuras , quas fecistis adorare eas . Hae inter alias sunt species Idololatra ruin apud Iudaeos insanientes; qua statis suit recensuisse , nam ex sup adictis contra Idololatras paganos manent
DUBIUM V. De Polytheis apud Christi alios .
. I. Pobibet apud Chrisianos retensentur . I. Sto non inveniam apud Christia-
νε nos, qui expressE Idola Paga---ia nomina coluerint , invenio tamen , qui Dei unitatem tollere noα-
si sat veriti . Hi autem sunt: Carpocratiani, Gnostici , Cerdoniani , Valentiniani , Mare tollitae , Appellitae , Ma tich. et , Severiani , Albanenses , cibigensus .
66쪽
II. Carporeat ani 1 Carpocrate. genere Alexandrino , qui secundo seculo , Hadriano Imperatore , & X isto Pontifice erupit, dicti sunt . Hic homo neqitissimus, omni Rite libidinis usum licitum ducens , inter alia, teste S. Augustino lib. de Haeres. c. 7. Negabat, a Deo factum , sed is nescio auibus virtutibur , Munium. Eius Discipuli Inaxqines Christi proponebant curi Im ἰ inibiis Philosophorum , Pytagorae, Platonis, Hameri, & aliorum. Et refert D. Auguli inus ibidem : Secta ipsius fuisse traditur quadam Mareellina , lusteiaebat Imagines Iesu , Θ Pauli , ε Homeri , ω thagora , adorando ,
III. Gου iei, idest scienter, ut ait S. Augustinus ibi c. c. tqui sic appellari voluerunt propter exc clientiam is scientiae, ut hoc specioso nomine turitudines , ac Obscaenitates, quas usu abebant, velarent vel 1 Nicolaitis. vel a Basilide , vel Carpocrate Orti putantur. Hi inter caetera multa deis Deci sabulati sunt. Principes 369. , seu minoees Deos invehebχnt, cuique Coelo insit dentes et In Oelavo collocantes Christum uita cum Birhelone , seii universorum parenter ita ex S. Epiphanio
Haeres 1 s. quos arguit S. Irenaeus lib. r. contra bareses e. 33. , & S. Augustinus adsit. Die untur quoque bonum Deum, Θ malum Deum in fuis dogmatibus habere. Quam vesaniam adoptasse postea Minichsos infra dicemus. Α Sit non Migo, vel a Menandro eius discipulo dieitur haec haeresis excogitata, qua vis postea propagata. IV. Cerdoviani Cerdonem habuere, parentem. Hic ex Syria Romam profectus, eodem secundo seculo sub Hi ino Papa , ex S. Irenaeo apud Eufeium lib. 4. bis. e. ro. , errorem iuuin retractivit, sed illum resumens , excommunicatus suit. Hic, teste S. Αugustino lib. de hoes e. 1 r. circa Dei unitatem erravit , quia duo principia sibi aduersantia dogmatizavit s Deumque Legis, ae Prophetarum non esse Patrem Christi , nec bonum Prum esse, sed
jussum : Patrem ver Christi, bonum ... Isid.ιm vero in duobus principiis suis duos Deos ita eum dixisse perhibent , ut
unus eorum esset bonus , alter autem
malus. Haec D. Augustinus. V. Valentiniani Valentinum Ducem
nacti sunt , qui ambitione Episcopatus, cujus reptiliam passus est, err rem suum confinxit eodem seculo secundo sub Antonino Pio , & Ηigino Papa . Nulla haeresis suit tot sabulis
referta. De qua S. Augustinus I. beres e. Ir. Posuit, seu verius finxit Valentinus 3 o. Deos , quos Vocavit Eonas.
Horum quindecim Masculi , & totidem sceminae in varias veluti stirpes dividuntur . Quarum omnium Caput sit unus Deus invisibilis, sempiternus, ingenitus , & incoinprehensibilis . Hunc Proarehen , Propatora , & B then , seu Primum Principium, Primiim Patrem , ει Profunditatem vocabat. Huic Coni is loco sociabat Ennaam, seu C gitationem , quam etiam Sigeo , idest silentium , & Charin , id est Gratiam nuncupabat . Haec a Bytho suscepto semine gravida genuit Nun, id est mentem , Unigenitum , & Patrem , ac principium omnium , & una cum eo Al tbiam , idest veritatem. H. ec sitit primigenia quaternitas radix Omnium .: ex mente, & veritate processisse dicebat verbum, & vitam: ex Uerbo, &vita, hominem, & Ecclesiam proeliisse . Et h ec erat Ogdoades Valentiniana. Rursus ex Uerbo , & vita De cademi Eoiuina ortam somniabat, scilicet profundum , & mixtionem ; Seiiii expertem , & unionem; Per se nascentem, & voluptatem ; Immobilem , ω concretionem ; Unigenitum , & beatum. Eκ homine, & Ecelesia duodecim alios Eonas progenitos este , finxit , scilicet Paraeletum, & fidei ἔPaternum , de spem 3 Maternum , &dilectionem; Intellectum, de Prudentiam ; Ecclenasticu in ,& beatitudinem; voluntarium, & sapientiam. Addebat
Salvatorem 3 o. annos Vixisse, ut hoc 3o. Eonum mysterium indicaret; eos
67쪽
uer cursio II. De 'bibeis apud Christianos.
Vineam Patris familias missi lant, significatos ; etenim alii circa horan primam, alii circa tertiam, alii circa sextam , nonam , & undecimam vocati siint, quae omnes in unum colle numerum triges inim efficiunt. Mira-hile sanh, mentem hominis tot deliria concipere potuisse: Sed mirabilius, ea
apud aliquos , & non paucos , fidem
obtinuisse. VI. Maretonita aut horem habuere Marcionem , patria Ponticum , Episeopi Catholici filium , ex Stoicorum . Schola. Marcion ejectus ob stuprum ab Ecclesia per Parentem siluin , R mam fugiens, Aniceto Pontifice , atque in Communionem Romanae Ecclenae subrepcre frustra conatus, CerdOni sese adiunxit, illumque audivit imia pietatis Magistrum . Error palmaris, quem de Deo habuit , mit lye. Duos Deos admisit, unum bonum, alterum malum , cui mundi huius adspeetabi- Iis labricam tribuit . Haec ex S. Irenaeo ιG. r. es. 19. Tertulliano lib. r. contra Maxeiovem e. 1 I. , & S. Augustino de haeres. e. 11. dicente: Marcion quoque , a quo Marcionita appellatifum , Cerdonix stetitus est dogmata des duobustprincipiis e quamvis Epiphanius eum tria dieae asseruise Principi , bonum- , fusum , pravum . Sed Eusebius Sinerum quemdam , non Mareionem trium prinia sipiorum , atque naturaνum scribu a-
VII. Apellita, ab Apelle Marcionis discipulo, qui secundo seculo suo Αntonino Pio, & Telesphoro Papa vixit,
nornen , & errorem 1brtiti sunt. Deis his scribit S. Augustinus de haeres eap. 13. ApeIlisae , quorum Apelles Prinis seps , qui dia os quidem Deor introducit,
aevum bonum , alterum malum ; non ta
men in duobus diversis , atque inter se ad Orosi priueipiis, sed unum esse princia pium , Drum fellicet bonum , Er ab illo
formatum Hierum , qui eum malignus o , inventus es in sua maliguitate
modum feei se . Haec S. Auguit iniri. VIII. Maniebat a Manete appellationem sumsere. Fuit hic Mnere Persa, qui a quadam muliere emptus in
servum, deinde manumissus , & adoptatus , demum ab ea omnium bon rum haeres conscriptus fuit o Cubriens primum illi nomen erat; sed ne servitutis nomen ei probrosum esset , Manes appellari voluit, quae vox Persis
idem est , ac Hloeutio . Verum cum . hoc nomen apud Graecos male sonaret , quasi ab insania, Se furore derivatum , Discipuli eius postea Manichaisum, quasi manna iundentem appellavere , S. Augustino inste ι b. do hisese. 46. Errorem suum spargendi haee illi oceasio fuit . Inter bona, a muliere adoptante ipsi relicta , fuere quae dam scripta Scythiani euiusdam gen re Saraceni quae ad manus Terbintha distipuli pervenientia , tandem apud i iam Mulierem, in cuius domo habitaverat, eo miserh extincto, remanserunt.
Hisce in Libris praeformatum reperit Manichaeus errorem, quem exulgando postea fecit suum tertio seculo , sub Aureliano Imperatore, & Felice Primo Pontifice, quo multos comparavit discipulos, multa de Christiana Religione excerpta sectae suae immiscens . Huius ergo Palmaris error fuit Ad mittebat duo Principia suprema , inter se adversa , & par iter aetem tuorum unum bonorum , alter tun m lorum numen esset: Dua' ite naturas,& sessistantias , bonam , & malam propugnans , nutam dicebat esse materiam, ideoque carnem , quia in materia , a malo Prinei pio proerea tam esse dicebat e qua ratione negabaei Christunt in vera earne fuisse, sed 1μmulata solum , & apparente: Gener tionem execrabatur , aliaque impia asserebat , de quibus agunt Paties, praesertim Augustinus in libris toni FaQium , eontra Adimantum , & alibi , S. Epiphanius hares Theodoteriis lib. I. bainet. fabul. e. 16., & alii.
tiani discipitio Eonum quo rii mdam s bulam a Valenti iro muritati sunt. Ex Tatiano etiam Encratirae, qui ad Tatiam Magistri sui dogmata addi deiunt
68쪽
rura rerum principia, inter quae Dia-olum posuere. Eruperunt secundo si , qui octavo seculo emerserunt sub Constantino Sexto Imperatore , & Leone Tertio Pontifico, cum Gnosticis , Apelle , Manichaeo, Carpocrate, Cerdone , & Severo duo rerum Principia constituerunt; unum bonum , alterum malum : a bono omnia bona, a malo omnia mala profluxisse dicebant. Eadem ratione duo scripturae Testamenta a duobus Diis illis profluxisse , blaterabant . Uetus quidem respuentes, quod a malo Principio iactum crederent, & proinde mari Ium ; Novum autem acceptantes, quod
a bono Deo, & Patre Domini Nostri Jesu Christi conditum existimarent. XI. Albigenses decimotertio seculo in Galliis exorti sunt. De Deo eadem ac Manichaei , & Albanenses blasphemabant . Duos constituebant Creat
res, invisibilium nempe, quem vocabant benignum Deum , dc vili bilium , quem malignum Deum dicebant. Novum Testamentum benigno Deo, vetus maligno attribuentes, illud acceptabant , respuebant istud , pr. eter quasdam auetoritates , quae de veteri novo Testamento insertae sunt; has enim ob reverentiam novi recipere dignum existimabant . Veteris Τesta-nienti Deum mendacem asserebant ,
ruta Protoplaitis dixit , quacumque
te comederitis de ligno, morte moriemini ; cium tamen post come itionem mortui non sint. Homicidam quoque ipsum nominabant et Tum quia Sod mitas, & Gomorrhaeos in cineravit, Heaquis Diluvii Mundum delevit: Turnqui a Pharaonem , & AEgyptios Mari
obruit. Deum bonum curare animas dumtaxat , Deum malum corpor .
Haec & alia blasphema de illis refert Petrus Vallium Cernati in sua, quam Innocentio Tertio nuneupavit , Albi- genitium historia rap. 2. Hi sunt praec pui, qui eκ Chri 1 ianis Dei unitatem si istulere . Esto autem ea dictis pro Dei Unitale sup
rius abundE refelli possint, aliqua tamen specialiter addenda operae pretium judico.
XII. D Rimo quidem contra Marci
. 1 nem ex Irenaeo in. 3. eap. 63. Dividere Deum in duos, alterum bonum, alterum non bonum, est Deum interimere : Deus enim, qui non est bonus, Deus non est ; quia Deus non est, cui bonitas deest. Si dicas, Deum non bonum esse tamen iustum . Contra . Deus ilistus, qui bonus non est, Deus non est; sicut Deus bonus , qui iustus non est, Deus non erit. I iistitia enim supponit Iudicium, iudicium autem sapientiam . Sicut ergo Deus , qui sapiens non esset , non esset Deus et it, nec Deus ellat, qui bonus esset , & noria iustus a XIII. Secund5 ex eodem Iienaeo
Ith. 4. e. 26. etiam contra Manichaeos,& Albigenses. Primum, & maximum Praeceptum veteris Testamenti , nimi-rii in diligere Deum , & Proxilnui , est etiam praeceptum a Deo novi Testamenti : ergo unus , & idem hil legis , ac Evangelii conditor Deus. Esto enim particularia praecepta data , sitit apta utrisque , & veteris Testamenti hominibus, & novi, quia alius status in uno, ac in altero; unde alli ritus, alia Sacrificia , alia Indicia in Veteri, ac in Novo : Praecepta tamen sundamentalia , & summa , sine quibus nemo salvari po Jest , eadem sunt in uir que : ergo in utroque idem Deus. His addor Deus Veteris Testamenti praecipit homini, ut ipsum diligat toto cDr-
de . ergo non est Detus malu S , qtii.
malum non est objectum dilectionis, sed fugae . Fugissent ergo homines a Deo malo, de quidem juste. Qitare injustum fuisset praeceptum illum Deum , etsi im-luni, amandi, quia malum amabile nor est, si undequaque sit malum. XIV.
69쪽
XIV. Tertio, ex Tertulliano lib. r. ad Persas Mareio m sic. Si Deus Novi Testamenti est novus , ac diversus a Deo Veteris Testamenti , verus Deus non est et Uerus enim Deus aeternus eli. Quis enim Deus novus, nisi sal sus Insuper verus Deus, quia a ternus , nec Vetus , nec novus essh p teste Deus enim si est vetus , non erit: Si est novus, non fuit. Novitas
enim initium testificatur,; vetustas fi
Verum quia respondebant , Deum . novi Testamenti novum esse , quia n viter cognitum, XU. Urgebat Tertullianus e. s. Pri-mb. Si Deus novi Testamenti verus
Deus suit , ignorari non potuit et &quia magnus, & quia benignus . Secundo , Deus , qui ignoratur , Deus incertus est ; quod enim quaeritur,qitaindiu ignoratur , incertum est , quandiu quaeritur, & potest non esse , qitandiu incertum est. Tertio. Quomodo ignorabatur Deus bonus Deus
Univern Conditor , hominis plasmator , nonne erat Deus lΗmus Ilune
quomodo poterant bomines ignorare, si eius opus sunt Cum in repentinis Deum invocabant, ipsi se commcndabant , eius auxilium deposcebant ,
Deum certe cognoscebant . At non' Deum malum, ab hoc enim solum timere poterant paenam , ergo Deum
bonum, ac benignum , Deum scilicet Novi Testamenti. XVI. Quarto , Ex eodem Tertulialiano eat. I t. sic arguo. Deus iure creationis omnium Dominus esse deabet . Ergo Deus Novi Testamenti, vel Universum creavit , & sic erit idem Deus, qui & Veteris, quem omnium Creatorem describit Moses r vel si
nihil creavit, non erit Deus, Omnia non eius erunt, sed ipsi extranea . Rursus si universitas rerum Creat
ris est , quid restat huic alteri Deo Cimi pletia , & occupata sint omni suo Auctore , plane alteri Divinitati
Deinde , si Deus novi Testamenti nihil eondidit: vel hoc fuit, quia n
luit condere , vel quia non potuit. Non potuisse, Deo indignum est: N Iuisse vero, quomodo probatur Si maxinad bonus, cur bonitatem suam n luit effundere , cum alter Deus , etsi malus , tanta secerit Imo Deus iste bonus insigniora, & superiora opera condidisse dicendus esset , ut ex his potior , ac generosior cognosceretur
Dicis, opus Dei boni fuisse excellens, Liberationem nimirum hominis a lapsu , & peccato, quod a malo Deo
us iste, ut asseritur , bonus , potuit impedire hunc lapsum hominis , vel non potuit. Si non potuit, qualis est iste Deus , qui non potuit impedire opus ab alio Deo permissum Si potuit , & non impedivit, quia noluit et quomodo bonus , qui potens tantum malum impedire , noluit impedire a pRursus si noluit impedire , ne homo
haberetur e quare ipsum non erexit
statim post lapsum Z quare non exemcuit statim silani bonita ein , s bonus est 3 P id enim tam malignum, quὰmnoIle prodesse, eum pGA y Quid de tali
medico iudicabis . qui nutriat morbum mora prinidii y σν perieulum extendat dilatione remedii , quis pretiosidi , aut famos dr euret y Hec Tertuli. ibi. c. 12. XVIII. Neque valet dicere , hunc discursiim urgere quoque contra n strum Deum verum , cui nec statim ,
sed post multa secula hominem ii lapsu erexit.
Nam dispar est ratio : Deus enim noster est quidem bonus , sed etiam iustus . Iustitia. autem exigebat , ut homo voluntate sua lapsus, in suo Iapsu aliquo tempore remaneret, ut in faena. At Deus Marcionis, Manichae Him , Albigensum &c. erat lotus natura bonus, nec alio modo se effundere
poterat, quam benefaciendo. Unde si potuit benefacere statim , & noluit; unde erit natura honus EIS. Contra secundo . ex eodem
70쪽
Tertulliano ni eap. 13. Bonitas istius Dei in homine liberando fuisset irrationalis, ac intulta. Irrationalis quidem, quid prim, non suum, sed hominem ab alio Deo creatum, & consequenter ab eo alienum adjuvit. Neisgos inquit Tertullianus rationalaneis Dei Mare ionis bonitatem s iam boe priamis, qu d in salutem processerit hominis
alieni. Si dixeris, quia cum: Deus lite non hiberet hominem proprium , V luntaria bonitate sese effudit in alienum , & inimicum. Contra est . Non habere proprium , exiguae virtutis est.
Porro exigua , qua suum non habuit , quomodo in alienum reduodavit 'Injusta etiam: quid enim iniustius, quam iιὰ alieno bene eere servo , ut Domino eripiatu , ut alii vinistretur, ut alversus Caput Domini δειbornetur ' Ta- is assertor etiam damuaretur in secuto, nedum plagiator . Haec Tertullianus .
Porro non aliter se haberet Deus Marcionis , irrumpens in alienum munis dum , eripiens alteri Deo hominem, Domino famulum, ab ipso conditum,
sub eius Iure, ac iustitia positum. XX. Si sorid dixeris , Deum bΡnuin, esto non sit Creator, & Domi iam inus hominis quoad carnem , quae fuita malo Deo, e se tamen conditorem ,
& Dominum quoad animam, ideoque hane solam liberasse.
Contra ex eodem Tertulliano e. 24. , ω 16. Deus non ei set perse te bonu, , s solam animini salvaret , imo salvare posset, non veraecarnem. Secundo. Si Deus bonus animas , ciuarum est Dominus, regit: cur eas labi permi-st cur non statim erexit cur ere
ctas non omnes salvat , si sum me, &unice bonus Si animas salvat , quae
culpae magis sunt reae , cur non salis at carnem, quae minorem habet partem in crimine Sed , etsi earni delicta reputantur , pracesit anima reatur, ' eulpa prineipatus anima potias adisseribendus, cui earo ministi nomine Miscurrit Carens denique anima caro hactenus peccat. Unde infert Tertullianus . Ita cor in hoe injusta bouisas, se quoque imperfecta , tameentiorem fissantiam relinquens in exitium cum caro apud Marcionem non esset surr eiura obsequio , non arbitrio detinguem.tem . Hec Tertuli. eap. 14. Uideatur eap. 26. ubi acutissime probat, Deum illum non esse Deum, nec bonum, si quae prohibet, non vindicat; abstineo enim, ne nimium prolixus evadam. XI I. Sanctus Epiphanius , unu in seumdemque Deum utriusque Testa- menti bares 41. susE, & evidenter
stendit ex ipsis novi Testamenti libris, quos Marcionitae admittebant, scilicet Evangelio Lucae , & Epistolis Paulinis, in quibus multa Dei antiqui praecepta approbantur, Prophetae ejus reiscipiuntur, & facta commendantur. XXII. Demum contra Manichaeis os procedit Sanctus Augustinus Lb. de natura , ni cap. r. oster ens , nullam naturam esse malam sic. Omnis natura bona est; ergo 1 mmmo bono; .e go non est aliquod principium supremum, a quo uni nati rae malae . A tecedens proba . Omnis natura proximius , vel remotius participans eit de
summo bono, & quasi per gradus ab eo descendit et vel enim spiritus est , &sic proximius de eo participat, vel est Corpus , & sic remotius , participat enim ab eo hoc bonum , quod est esse tergo Omnis natura , vel spiritus, vel corpus sit, bona est.
Hoc confirmat lib. I. contra adver sarie m legis, tr prophetarum c. s. pr hans , nullam esse naturλm Inalam is ,
quia malum nihil aliud est, quam privatio boni r privatio autem non est, nisi in re bona r ergo nulla natura est, quae sit mala. Sed ipsa quoque et Gita inquit testimonium perhibent bo
nitati naturarum : Quod enim malum
est per vitium , profecto bonum es per na
turam . Vstium quippe contra naturam es , quia natura nocet i nee noceret, nisi bonum eius minueret et non es ergo ma
lum , nisi privatis boni. ae per hoe nusquam es , nos in re aliqua bona . Aeper hoe bona sine malis esse possunt, sicus ipse Mui , cr quadam superiora caelesia :