장음표시 사용
101쪽
m ttilatur agere in pae iam peccato suin, quis dabitet hoc poste eisdem viritas Sanctos Angelos in bonuminum ad utilitatem bonorumὸ Occasione huius Doctrinae S. P.
quaeri potest hic primo; quomodo Daemon possit huiusmodi occultis inspirationibus, di phantasmatibus
imaginum, vel alio modo eludero humanum sensum. Pro Blutione. Advertendum est ex Gabriele in secundo dist. 8. qu. a. art. 3. esse dia scrimen inter errorem, illulionem, &praesti ha Error enim dicitur quodcumque falsum iudicium ex quacuque causa illud falsum esse conti
gata illusio vero appellatur in praesenti materia illud iudicium falsum, quod accidit propter aliquam immutationem factam circa obiectum,vel circa sensum. vel:circa medium, per
quod obiectum percipitur a sensu; praestigium vero appellatur solum error ille, qui contingit ob immutationem tactam solum eirca sensum
aliquem interiorem,vel exteriorem.
Quibus positis. R. cum Alexandro Alensi in summa parte secunda qu.
63. memb. I. artic. primo, ac aliis Theologis in commentarijs,& quaestionibus ad distinctionem tertiam libri a. posse tribus praecipue modis fieri, ut sensus humani in eo genere decipiantur. Primo per immutati nem aliquam circa obiectum adde
do illi aliquid, ob quod huius,vel iusius figurae appareat. etiamsi in rei veritate secundam se maneat idei
cum res corporales, in ijs, quae admotum spectant, obediant Angelis siue bonis, siue malis, ut docet S. Thom. prima parie qu. O.artic. 3.& sic possunt facere ut aliqua corpΘra appareant alterius formae. seu Ggurae ac sint in H& hoe modo docet S. P. N. Augustinus lib. I 8. de
uitate Dei cap. 18. Daemonis Ope
ra factum quod hertur de Arcadibus in lupos conuersis, I de socijs Diomedis conuersis in aues,& de sociis Vlyssis conuersis in bestias a Circo
venefica. Secundo modo potest Demon organum scasus a fidere, is inficere aliquo humore, ob quem res aliqua aliter appareat, quam stin se; quo pacto naturalitin exper
mur sensui gustus aliquo prauo hu more in secto aliter videri esse sapores, quam sint iu se. Tertio potest
immutare medium, sicut potest organum, nam, ut docet S. Thom. in secundo dist. 8. quaest. unica artic. s.
ad A. potest facereret species sentabies, quae sunt in phantasia, transeant
ad sensus externos, & ita eos immu tent,ac si re vera a rebus externis ad
eos deducerentur eo modo, quo fit, quando est vera sensatio rei externae. Potest etiam certo aliquo modo ita componere.& ordinare phantas.
mata, ut facile quis in hoc gener decipiatur putans se id sentire.quod
non sentit, eo modo quo dormie tibus contingit, v I notat Caietanus in
102쪽
his tribus modis poste decipere admittunt omnes Theologi; isti enim possunt fieri per solum minum loca-bem,quem omnes posse Angelos efficere comedunt; & sic applicando activa palsuris mutare podunt res illis dictis modis prout voluerint, seu Ut perinittuntur. Quartum modum possumus addere ex doctrina illoruD D. qui censent praeter motum I calem posse eos efficere supradictas qualitates, ut lucem, sonum, & speetess haec producendo,Vel in medio, vel in organo, quia, ut notavit n. ster Thomas Argentina in secundo dist. 1 r. qu. prima artic. a. potest
Angelus loqui ei, ad quem mittitur
Iisione aeris formando quosdam s nos ab homine intelligibiles. Alio modo nouas species sensibus immittendo per ostensionem nouorum seresibilium: .' .
Quaeres hie secundor an Angelus
quando mouet corpus assumptum,
in quo est, moueatur,& ipse, & quo
modo. R. communiter moueri peraecidens moto corpore,quando ipsum corpus totum mouetur motu recto secundum se totum, non vero quando mouetur solum feeundum partem, vel quando mouetur totum circulariter, Haec agettio est S. o. mae prima parte quaest. I r. artic. 3.
ad 3. de in ptimo dist. 37, qu. q. &in secundo dist. s. qu. .arti q. qus
muncula 4. & nostri Beati Egidii ad
eamdem distinctionem qu. 2 ad primum dubium: Probatur primo a posteriori,quia in ordine ad motum ita se habet Angelus in corpore assum pto, sicut se habet anima in ordine ad suum corpus, quod inserinat;conuenit enim utrique ratione suae spiritualitatis hoc,quod est esse totum in toto, & totum in qualibet parte; sed anima dicitur moueri solum per acinciden quando totum corpus mou tur motu recto, non autem quando
mouetur motu circulari, vel quando solum una pars corporis mouetur in recto; ergo Sc.
Probatur secundo a priori; quia
tunc solum moto mobili motor m uetur per accidens quando in eo est definitive: propterea enim non dicitur moueri Deus per accidens in to eorpore, in quo est, quia in eo noest dennitiuE. Ea vero, quae sunt in loco definitive. idest ita sunt hic, venon sint alibi, licet sint tota in toto,& tota tu qualibet parte mobilis, ne cesse est ut moto mobili,in quo sunt, nisi illud deserant, moueantur per accidens, idest ad motum alterius; tunc enim solum ad motum illius mouentur, quod primo, & per se respiciunt: motus enim proportion tur modo essendi mobilium: sed nee anima, nee Angelus sunt definitiuε in qualibet parte corporis, in quo sunt, sed solum in toto: licet enim
ver E sint in qualibet pane, ita tamεL a sunt
103쪽
sint in ea, ut sint etiam in alijs partibus; ergo non mouentur per acci dens, nisi moto toto corpore motu recto, non vero motu circulari, e
quod in hoc no mouetur totum, sed semper manet in eodem loco. Ex quo colligunt motorem caeli noria moueri per accidens ad motum illius;tum quia caelum non mutat locum secundu se totum; tum quia nodeterminatur motori locus secundum aliquam partem substantiae orbis, quae nunc est in oriente, & postea in occidente, sed secundum deriterminatum situm quia semper est in
Oriente virtus mouens,ut docet Ar
stoteles lib. 8. Physic. text. 8 . de S. Thom. in commentari,s illius loci,&in prima parte quaest. St. art. a. in
Huic doctrinae, quamuis valdo plausibili, non assentior in omnibus, di ratio est, quia tunc reuera aliquid dicitur moueri,uel per se, vel per a cidens, qua deserit unum locum, di acquirit alium; sed de facto datur motus circularis, in quo mobile deserit unum locum, & acquirit alium; ergo etiam in hoc motu circulari dabitur motus per accidens tam An mar, quam Angeli. Probatur minor, in illis circulis, qui notabilissime excedunt quantitatem molis ipsius mobilis, puta hominis, qui in eo moueatur, tunc designatis in eo quatuor punctis, v. g. A ad Orientem,
B ad Meridiem, C ad Occidentem,
P ad Septentrionem, prosecto quando homo deseruit spatium puncti A& acquisiuit spatium puncti B, cum
non sit amplius nec secundum se to itum, nec secundum partem in spatio A, tunc dicetur moueri totum corpus per se; & per cosequens Ani, ma rationalis, sivh Aogelus moueri
etiam per accidens, cum non minus acquirat nouu spatium in hoc motu circulari, quam acquireret, si moueretur motu redis; Praeterea in eo quod dicitur mota parte corporis, v. g. manu remanentibus reliqui corporis partibus immotis non mam ueri tunc animam, seu Ap gelum intea parte existentes per accidens, nolplane quiescit id tellectiis cuna enim motus loealis esseotialiter salvetur in hoc quod est deserere unum i cum, seu spatiumn acquirere alium, siue sit per se, siue per accidens, siue secundum se totum, siue secundum partem solum, semper dicetur vere, dc realiter moueri; nec Olficit ly definitive; nam do quidem in reliquis
partibus corporis non moueri, cum istae non moneautur; sed non capio, quod prout anima,seu Angelus existens in ea parte, si eam deserat,, n moueatur pCr accidens, ea mota, &do instantiam in Sanctissimo Eucharistiae Sacramento,in quo motis sp ciebus sacramentalibus dicitur moueri corpus Christi Domini per. a cidens, esto una solum hostia moueatur.& non moueantur omnes h st aes
104쪽
corpus existit . Denique illud, quod esse denominationem extrinsecam adicitur de motoribus carIorum, ha- corpore accuirente nouum locum,&bet quidem magnam probabilitate ' nouam distantiam. Probatur primo tum ratione auctoritatis Sahim Tho exeriplo animet rationalis,quae nilii lmae, & Aristotelis,tum ratione cam- intrinsecum acquirit,immo & in se m nioris consensus. Sed cum sit tentia, quam ego sequor, nec etiam hodie etiam plausibilis in s bolis sen corpus ipsum acquirit aliquod ubi, tentia illa, quod caeli sint immoti, & vel quid simile intrinsecum per s in eis moueantur sydera, ut pisces tum motum localem. Probatur s in aqua, maxime si ponantur caeli cundo quia cum Angelus, & animastu vidi, ut nunc, untura pluri- rational λ abstrahast secundum se amis; Ea posita sitis probabiliter di- quantitate molis, a situ, & distantia, ceretur in quolibet sydere esse pro- non habent distantiam ullam ad lo-prium motorem, & eo moto moue- cum, vel punctum fixum, nisi rati ri etiam ipsum per accidens; Princi- ne corporis, cui soniunguntur; si pium enim illud, quod virtus mo- enim nulla essent corpora, nulla eLuens sit solum in Oriente videtur set distantia secundum locum; ergo gratis excogitatum, de magis esse se illam mutare non poterunt nisi ratiocundum phantasiam nostram, quam ne mutationis facta in corpore; e secundum rationem. - go inuariata coniunctione ad cor- ,Quaeres Vlterius, an quando An- pus tam Anima, quam Angelus di- gelus mouetur per accidens ad in centur moueri per accidens ad motum corporis assumpti, aequirat alia tum corporis per solam denomina- quid intrinsecum, ratione cuius di- tionem extrinsecam. I
. e Angelis non conuenit illapsus in Animas hominum.
Ex Lib. de Fide ad Petrum Cap. 3. I si segulis spiritibus naturalis rominus, quo ἀ se inuicem
distinguuntur, in πυnus in altero non est. r
Pono hic Axioma istud, quia licet Liber ille de Fide ad Perrum communiter hodie sis seatur esse S. Fulgenuis nihilom,
105쪽
υ co Irenarra ara AEnus antiqui us habebatur pro gernisiis ope S'I 3 Autuastini,&vrtale citat illum S. Thomas, quando ex eo desumit aliquid. Et hoc axiomate ex dicto Libro 'tuntur S. Bonauen. vara in secundo dist. 8. artic. q. q uaest. χ. Beatus Egidius noster pariter in secundo e dem distinctione artic. 3. & noster Thomas Argentina in secundo diae 7. quest . prima artic. prsemo concl. 3. sub nomine Sancti Patris adprobandum Daemotnem non posse illabi animabus nostris.
Vtrum Angeli possint illabi Animae
Dleo primo. Angelos non posse Apostolorum ad illa verba Apostoli
illabi animabus nostris.Hane Petri ad Ananiam Cur tenrainis Fa, assertione probant antiquiores D tbanas eor tuum s e. Probatur etiam ctores ex lib. de Ecclesiasticis dog- rint,ne communiter recepta, quis
matibus cap. & 83. inter quom illapsas proprie dictus est esse madi. sunt S. Bonaueratura, & B. Egrdiust sens intime non quomodorumque, nosteriti Argentina locis citatis sub sed secundum substantiami Faesiden nomine Saneti Patris Augustini;sed tiam, & plenum dominium re iti reuera liber ille n5est Sancti P illisi umi itaui illabens conseruet esse rei, ut recte obseruarunt Doctores Lo, cui illabitur, & possit operari in illa, uaneses ioecensura diis libri,& Car es de illa quidquid voluurth; sed hoc dinalis Belluminus lib. de script est proprium solius Dei,ut patet;ertibus Ecclesiasticis irrobseruatio ii go solius Dei, non vero Angeli, aut bus ad opera Sancti Patris; est tame alterius Creaturae est possis illabi ia
eommuniter recepta doctrina illa , alteram. Hae latione utuntur rom quae in citatis locis habetur, nempe u muniter Thontissae,&i Gabriel in is
quod proprium est solius Dei illabi cundo dist. 8. qui a & S. S. Bona- animae nostraes quod idem doce uentusa, & dict noliri Diubiares Uenerabilis Beda incap F. Aelim 'supraeitati Deis: probatur lactim
106쪽
quia quidquid est in essentia rei, ut e struta est, hoc facit ad esse rei, de
conseruat egin in esse; propteε hoc enim essentia dicitur ab esse, ut docet S. P. lib. 7. de Trin. cap.r o Sed nullus Angelus iacit ad Eine rei, nec construat rem in cite: ergo nullus Angelus estio essentia animae, ut eL.
Huia eii, & per consequens non it labitur ei. Si dicas per hanc eamderationem probari posse, quod Angelus non possit esse in essentia alicui corporis, quia ne facit ad ella,
carporis, nec conseruax esse. corporis, cuius rei contrarium commus ter admittitur, de experientia Eae gumentorum compertum est. Re
pondet idem ibi hac ratione probari solum, quod Angelup non sit essentia corporis, ut essentia, siue tu stantia est, Quod vltro conceditura quia reuer solum est in essentia, seu substantia corporis, ut extensa est, non vero ut essentia, & substantia est de hanc testatur esie Doctrinam
'- Dico secundo. Angelum non posse illabi corporibus illapsa proprie
dicto. Probatur eadem ratione,qua
Probatum est non posse illabi animabus nostris; nam me etiam corpora Conseruat in esse, nee habet plenum dominium in ea, itaui possit operari
in illis, & de illis quantum vulti nam solum potest agere in eis, quod et a
na, uon est intra essentiam, ut esse
ua est, sed solum ut extensa est. Probat eamdem assertionem Durandusiastoundo dist. 8. qu. 3. art. si quia a quocumque remouetur superius remouetur etiara in serius: sed intra, di extra, cum sine differentiae loci, se habeat ad allum, sicut ad superius; Bbstantiae autem A 'geli non c- petit locuM nam ab stathit a loco, sicut abstrahit a quantitate, & litui er-m non potest ei competere praedictus illapsus, qui requirit intima praesentiam secundum substant iam illabentis, & eius, tu quo fit illapsus.
Haec ratio non habet vim nisi in sententia eorum, qui docent Angelos esse in loco solum per operationem, vel per applicationeM virtutis, na'
vero in sententia eorum, qui tenent
esse in loco etiam ratione suae sut stantiari propterea sisto in prima utpote uniuertiliori, & eificaciori. i, Dixi illapsu proprie dicio; na Mid,quod aliqui dicunt de illapsu Angelorum solum mediante operati me in corpus, eoquod ratione alic rus operationis sit intra terminos iblius, ut videtur sentire Durandus I in citato num. 7, non est proprie iblapsus,sed habet quamdam similit
dinem cum eo; verum defectu pleni dominij supra ipsum corpus,vel etiapraesentiae secundum substantiam , quam negant notastae, non erit i lain
107쪽
necestario, & essentialiter requii untur ad ill apsum proprie dictum, ut patet ex definitione eius supra data,
dc communiter recepta. 'Dices primo. Sanctum Patrem Augustinum libro in. de Genesi ad
litteram cap. a 3. loquendo de vidi-iuinandi dicere non sanὸ mirum edi, fleriam Damomum habentes aisquam do vera dicunt oc quod certὸ nesio
que vexantis; ex quo loco sic arguitur. Non potest spiritus malignus se sic miscere, di facere quasi unum spiritum cum anima humana, nisi illabatur ei; hoc enim requiritur ad veram mixturam, ut si ilicet unum mistibialium sit intra alterum dcc.ergo re vera spiritus illabitur animae. Rc sponder B. Egidius noster loco citato,dici ibi malignum spiritum lacere unuspirituin cum eo, quem vexat, eo quod ei uniatur applicatione, & o inpressione, ut habetur in libro de Ecclesiasticis dogmatibus; non vero ex eo, quod illabatur ei. Quam responsionem explicare possiimus per de finitionem supra traditam de illapsu proprie dicto, in qua requiritur plinnum dominium supra substantiam eius, cui fit illapsusi quod numquam habet ulla creatura in aliam:cui etia, si plaeet, die non posse fieri intimam praesentiam in essentia, seu substameia animae, vel corporis, ut pluribus Theologis placet. Dices seeundo ex eodem S. P. indicto libro 1 a. de Genesi ad littera
cap. 23. Angeis nostras eo tariones non utique oculis, quia non corpore
sed spiritu videntinerum Me interest, quod ιui nostras, et amsi nolumus, n uerunt: nos autem i orum, nisi ostem
dantur, nosse non possumus. Ex hoc loco sic formatur argumentum. Sine illapsu in animam non potest spiritus cognoscere occultas, & internas cogitationes animae rationalis ipsa inuita; sed spiritus, ut habet ibi S. P. etiam nobis inuitis cognoscunt nostras cogitationesi ergo illabuntur animabus nostris. Probatur maior
ex epistula prima ad Corithios cap. a. ubi dicitur, quod nullus scit quae sunt hominis, nisi spiritus hominis,& quae sunt Dei nemo nouit,nisi sp, ritus Dei ι ergo vel identitas, vel unio intima requiritur ad hoc, utvnus spiritus possit cognosere int,ma animae,etiam illa inuita;sed identitas non potest dari inter Angelum,& animam, ut patet: ergo intia unio concedenda erit, quae non pintest stare sine illapsu. Rispondet etiam huic loco B. Egidius ibi. Spiritum etiam malignum dici cognoscere cogitationes nostras, e quod per aliquos eflectus factos in cor pore huiusmodi cogitationes illi in notescunt; ait enim numquam, vel raro posse esse aliquam cogitationc in corde, quin vel cxterius, vel sal tem
108쪽
tem interius reluceat in corpore ali quod signum, propter quod cogitationes nostrae Dae inonibus innotescant; quod dicit se fusius explicasse tu quaestionibus de cognitionibus
Maneat ergbex dictis Angelum illuminare quidem, & producere species in anima, non tamen illabi intra illam; eo quod nec est causa ess, tiς eius, nec ut pars illius, neque ut
virtus eius, neque conteruans eam,
nec habens plenum, & totale dom nium in ipsam;dici vero illabi improprie corpori, vel quod idem est, esse intra ipsum, quatenus scilicet potest esse intra ipsas dimensiones corporis, & ibi etiam operari; nam licet
corpus, quod movet localiter alterum corpus, non sit, nec naturaliter
pota esse intra illud, hoc tamen n5 repugnat spiritui; ratio discriminis est, quia quantitas ipsorum corpol uimpedit ne corpus mouens sit intra corpus; quod ab eo mouetur; quod impedimentum non est in Angelo,& licci substantia, & operatio Anget iron rccipiatur intra substantiam, di essentiam Angeli immediate, it ut sit causa illius productiva, vel co- seruatiua; nihilominus recte potest dici esse intra corpus illud, in quo Operatur, quia ad hoc satis est, ut recipiatur intra dimensiones eiusdem corporis,& ratione huius poterit dia
ces,Glossa ad illud Abac.cap. 2. Dominus in templo Sancto suo, dicit, quod
Daemones simulacris exterius presidere possunt, non tamen interius
adesse; ergo falsum est, quod Spiritus recipiantur intra dimensiones corporum. Praeterea quaecumque
sunt simul,& indiuisa loco, quidquid
est intra unum est etiam intra alterum; sed corpus humanum, & anima rationalis ipsum informans sunt in diuisa loco. eroo si Angelus non potest esse intra animam, nec etiam poterit esse intra corpus. R. sensum illius Glossae esse, quod Daemones non sunt intra simulacra, ut formae informantes, ita ut ex Darmone, &siinulacro fiat unum tertium, ut fit exanima, & corpore, I ut falso putabant fieri Gentiles;non tamen negare, quod non possint esse intra illa,
ut motores presentes mobili; Ad r tionem R. negando maiorem; nam accidentia corporea sunt intra corpus, ut sormae propriae illius, & t men non sunt in ipsa anima; incapax enim est anima rationalis informari quantitate molis, & consequenter alijs accidentibus corporeis, quae ipsam consequuntur; & sic licet An. gelus non possit esse intra animam, ut dictum est, potest tamen esse ill
praesens, ut sunt illa accidentia cor- .porea ratione corporis, intra
quod est,& in quo interius operatur
109쪽
De Comestione Angelorum in corpore assumpto.
Ex Epist. 69. ad Praesbyterum Deo gratias in solutione ad primam quaestionem.
OUomsti contrarium est, ct Chrsumpo ct Resurrectionem cibatum, o in
resurrectione, qua promittit ciborum indigentiam nonfuturam; cum O. gelos legamus est odi esas, eodem'; modo sumpsisse non sicto, oe inani phanta Me,sed manifestissima veritate, nec tam necestate, udpotestateὸ Aurer enim aborbet terra aquam sitiens, aliter Solis radius cadens, illa ιndigentia, isse potentia.
Vtrum Angeli in corpore assumpto
possit exercere actiones vitales.
R Axio dubitandi est, quia vitais
litas comuniter definitur principium se mouendi ab intrinseco; &cum supradictum sit,Angelum possieesse intra dimensiones corporis, &intra illud operari, nihil videtur repugnare, quo minus possit exercere vetas operationes vitales;quod etiasuadere videntur ea, quae narrantur tum in scripturis diuinis, tum etiam in prophanis de comestione,locutione, deambulatione, & generatione exercitis in corporibus assumptis ab Angelis. His tamen non obstantibus. Dico primo. Angelos in corpo ribus assumptis non poste exercere operationes vitaIes quoad subflan tiam. Probatur communiter haec assertio, quia Angelus non insormat substantialiter, & vitaliter corpusν quod assumit, sed solum per accidcs illi coniungitur ut motor mobili; er go nequit in tali corpore exercere actiones vitales quoad substantiam. Antecedens cst certum, & patet eX dictis supra; consequentia proba tur, quia actiones vitales Iunt ipla vita actualis, siue in actu secundo, quae supponit necessirib, & essea tialiis
110쪽
. DE ONGELIS. 'rtialiter potentiam vitalem radicate, di substantialem, a qua proueniant, quae defieit in Angelo, & in corpore assumpto non solum diuisim, sed etia coniunctim sumptis; talis enim
coniunctio est accidentalis. Probatur secundo, quia ad operationem vere,& substantialiter vitalem exemeendam non solum requiritur principium vitale insermans corpus, sed etiam corpus organis realibus,&non solum apparentibus distinctum dc rite dispositum ad tales operati nes exercendas; sed haec dispositio, de distinctio vere, & realiter non habet locum in corporibus,quae ab Angelis assumuntur, sed solum ficte, de
apparenter. Ergo repugnat, quod Angeli in talibus corporibus exerinceant operationes vere, de substantialiter vitaleS.
Dico secundo. Angelum in eo pore assumpto actiones illas, quae
sunt vitales quoad modum,, posse exercere quoad entitatem realem, non vero quoad modum vitalitatis.
Prima pars probatur ex illis actionibus, quas Scriptura Sacra narrat exercuisse Angelos in corporibus assumptis, ut dictum est supra in ratione dubitandi, quae quoad entitatem, & substat iam habent magnam
conuenitentiam cum actionibus illis, quas nos vitaliter exercemus loquε do. comedendo,ambulando dec.Secunda pars probatur; quia ad hoc, ut illae actiones modo vitali exerceantur, exigunt procedere a principio vitali, & per certa instrumenta ad id a natura instituta, quod non habuere Angeli in casibus praedictis; unde esto sint similes nostris; nihilominus cum non habeant ordinem ad virtutes vitales existentes in membris, per quas fiunt, nec ad phanta. siam, per quam in nobis diriguntur,
manet preter entitatem materialem,& similitudinem extrinsecam,quam habent cum nostris, eas veth &intrinsechnon esse vitales, ut dictum
est,& magis, patebit discurrendo per
praecipuas, de quibus solet fieri
quaestio. Primo quoad Commessionenia certum est, eam fuisse veram quoad diuisionem, & traiectionem cibi, novero quoad principium, & finem ipsius; nam principium illius est vivenseonstitutum ex anima insermante,& corpore per ipsam animam vivente, quod per ipsam potentiam vit lem, seu organa ad id naturaliter disposita cibum sumit, diuidit, alterat,& traiscit: finis vero est conuersio alimenti in substantiam altri Ex quibus insertur comestionem Christi Domini post resurrectionem ipsius
suisse veram, & efficax argumentum ad demonstrandam veritatem suaeressurrectionis; nam licet non adesset finis intentus uniuersaliter a n tura, nempe conuersio illius In substantiam aliti; conuertebatur enim in materiam praeiacentem, non v