장음표시 사용
251쪽
proportionata intellectui Angeli al. luminati etsi ere, vi pollit,uti speciebus, quibus ante traditionem talis medij, & talis modi uti non poterati ad assesum huius nodi veritatis igno ea . Confirmant haec ex i/s, quae ipse Angelicus Doctor docuit in a. a.
qu. IS. art. 2. nempe ad intellectu Iein visionem triplex lumen concurrere, naturale scilicet, habituale, seu speciem intelligibilem di obiectum, seu medium intelligibile, quod quia
ducit in eognitionem alterius re lumen dici potest: Ex his, lumen n, iturale docet9 per reliqua Uuo con fortari, corroborari, & perfici non quidem intensiue,sed extensiue,quatenus lumen naturale adiutum duobus alijs luminibus potest ea cognoscere. quae sine illis non poterat. Ex quibus concludunt isti, in sententia II. Thomae dicendum esse, in hariuluminatione recipi aliquid in intellectu Angeli illuminati; fiam sinξ r ceptione non potest stare illa eorroboratio, & illa traditio medij intelligibilis, per quam intellectus Angeli
dicitur illuminari. His tamen non obstantibus: Caietanus in Cominme itariis articuli primi dictae quam stionis i o 6. illum benignε interpretaturin exponit de propositione exteriori supra a nobis cum S. P. ex plucata. quem secuti stant postea etiam recentiores Thomistae, Se nouissimhIo. Baptisti Gonnetus tomo 6. sui
Clypei Theologici disp. Ihart. a.& putant praedictam illuminatione.& corroborationem sulficienter exoplicari per aliquid extprius cbniim-.ctum, no esse necessarium aliquid interius receptum; quemadmodum in praeceptore, qui tuac dicitur, illuminare discipulum, cum illi cxterius tradit medium aliquod, quo consoristatus intellectus discipuli euidenter
cognoscκ connexionem terminor uis
seu passionis eum subiecto,& ea,quCipse in summa;& paucioribus conceptibus capit, multipliciter distinguens,prouides capacitati discipuli. Daeo secundo pro solutione seca-di pani iluminationem,& locutioin nem differre in multis, & primo i obiecto materialia nam licet neutra sit de pertinentibus ad visionem Beatificam; cum de his omnibus illuminentur a Deo, iuxta illud Prophetae Hier. cap. 3I. Non docebit vir fratremsuum. Nihilominus non omnis
locutio est illuminatio, licet omnis illuminatio sit locutio;ratio discriminis est, quia locutio est de rebus tam notis, quam ignotis; illuminatio v ro solum de ignotis, & ideo locutio non solum est de illis, qus reuelantur extra visionem Beatificam Angelorum,quae excedunt eognitionem naturalem,ut de Diuinis Mysterijs pertinentibus, vel ad Ecclesiam triumphantem, vel ad militantem, & de rationibus operum diuinorum, quorum plura videntur ab uno in Verisbo, quam ab altero; ut sunt plures Ee a habi.
252쪽
habitudines, & effectus passionis homo est animal rationale, quod si
Christi.Doinmis & de e s,quae perti- daretur casus, quod aliquod eκ hisnent ad dispositionem mundi, de prs essedi gnotua Nunc de hoc etiam poscipue ad salutem electorum, de quis set esse illuminatio. Diffetunt 3. in bus, quia usque ad diem Iudicii sem proprietate;nam locutio potest effriper noua aliqua supremis Angelis & vera, de salsa, ut patet in Daem reuelantur, ideo semper remanent nibus; licet enim hoc non detur tria aliqua, de quibus superiores illumi. spiritibus Beatis, hoc est ratione st, nent inferiores; sed etiam est de per tus ipsorum; non tamen ex eo quod tinentibus ad res naturales: Verum: locutio ex genere suo non possit ii, illuminatio non est derebus natura-ὶ bere utrumque. Differunt quarto libus quoad quidditates saltem irii- subiecho,nam regulariter solum Amnao, de per se; nain horum cognitio- geli superiores illuminant inferiores,nes Angeli habent a principio per locutio vero tam est superioris ad species concreatas; possimi tamenis inferiorem, quam inserioris ad su- esse de aliquibus rationibus ipsarum periorem. Dillarunt s. fine. Docet
rerum naturalium has enim non est enim S.Thomas prima parte qu. zo9 necesse omnes: ab omnibus sciri, M artic. 3. in corp.illuminationem pro- ideo de his possunt inscriores a supe priam esse manifestationem veritarioribus illuminari; consequenter ad iis, secundum quod habet ordinem ca, quae docuit S Tho. prima parte . ad Deum, qui illuminat omnem l . qu. I. articulo ultimo. Di Drunt et, testectum; At locutio potest esse eo. in ratione sermali obiecti; obiectum. niuncta cum manifestatione alterius enim formale illuminationis est Ve- . cuiuscumque veritatis, ut cum Dae-rum dependens a prima Veritate;lo- mon superior veritatem aliquam, cutionis autem est aliquid ut depen- quam ipse cognoscit inferiori man, dens a voluntate creata, ut cum di- sestat; unde inter Daemones daturcit volo hoc facere. De rebus enim qmdem locutio, non vero illumina- necessat iis, seu naturalibus non test tio propris, & in rigore sumpta; pii/Iocutio, cum ab illis omnibu* aeque, ra de his apud S. Thomam prima per suas species cogno Lamur. v. g. parte qu. 1 Oct.
253쪽
De Voluntate, & Amore Angelorum.
m Angelis est 'tuntas, libertas. Ex lib. I a. de Ciuitate Dei Cap. primo.
D s liberum arbitrium eidem intellectuali natura tribuit euis, ut se vellet deserere Deum, Beatitudinem seriscet suam, commua myer es et secutora .
Vtrum in Angelis sit voluntas, &liberum arbitrium.
DI primo:esse aeque certum , dentem, quam inclinationem appeι - in Angelis este volutatem, ac Iamus voluntatem. Haec conclusio eos este quasdam creaturas intelim sic explicara probatur communiterctuales; Ο.nnis enim creatura inteL . a Theoligis cum S. Thoma prima lectualis non solum est praedita facul parte qu. 79. artic. a. auctoritate S. tate cognoscitiua, sed etiam inclin , P. lib. a.. de Trinitate cap. s. ubitione in bonum uniuersaliter a pre- docet imaginem Dei reperiri secun-hensum consequente facultatem il- dum intelligentiam, di memoriam.
Mam, illique in suo gradu corrispo di voluntatem; sed AngcIus est imago
254쪽
est, streperiatur voluntas. Et confirmari potest ex eo, quod docet in hoc Axiomate, nempe in Angelis esse lib*δε arritrium; implicat enimeontradictionem diri ιiberum arbitrium, ubi non datur voluntas. Prob. 2. eadem ratione eiusdem Amselici Doctoris qua in explicatione coclusionis attisi; quia in iis est vo lutas in quib'est potetia inclinans ad
ipsum bonu uniuersaliter apprehensu; nihil enim aliud est voluntas,qua talis potetia;led in Angelis datur huiusviodi potetia; ergo in eis est Uoluntas. Maior eli certa: Minor pro batur; nam quaelibet res inclinatur in bonum sibi proportionatum, cum hac tamen disserentia, quod quaedainclinantur in bonum per solam naturalem habitudinem sine ulla cognitione, ut plantae, saxa, metalla, di caetera huiusnodi, I talis inclinatio vocatur appetitus naturalis;qua dam vero inclinantur in bonum cualiqua cognitione. non tamen Mai uersali, ita ut cognoscant ipsam rationem boni in communi; sed talem solum, ut cognoscant aliquies bonum particulare sibi proportiona-.tum; V. g. cali dum, & frigidum, dulce, & amaru n, album, & nigru N, uinclinatio sequens hane cognitione non dicitur voluntas, sed appetitus sensitiuus; conseqvitur enim Opera tione ipsorum sensuum. Qiaedam denique lita linantur ad bonum, eo nostendo ipsam rationem boni, &in communi, v in particulari, di haec cognitio est operatio potentiae spiritualis,uidist rationalis,seu intellectualis. & propterea inclinatio conseisquens ad hanc operat ionem,seu p tentiam di itur appetitus rationalis,& unico nomine voluntas; Et cum
supra omnium sit,ae ii in Argelis eo gn itionem inicillectualem a cons quens est, ut detur etiam in illis potentia inclinas in bonum taliter coisgnitum, ac proinde quod detur iliacis voluntas.
herum arbitrium, ut recte docet S. . in Axioma e. Probatur primo; quia liberum arbitriu competit illis creaturis, quae possunt agere ex iudicio
proponente vitamque Partem, vel contrarietatis. vel contradictionis;
Sed Angeli possunt agere, & se determinane ex tali iudicio; ergo habent liberum arbitrium. Et haec est ratio, quam rangit S. P. in Axiomate, cum ait Iiberum arbitrium intelle. auati naturae tribuit sale, in se vellet de se ere μωm,cte. Hocens in potestate naturae Angelicae ante assecutionem gloriae fuisse, vel adii rere, vel deserere Deum; utramque enim partem hutns contrarietatis propo- 'nebat iudicium ipsorum unicuique essem potestate. Confirmatur, qina
si talis potestas, est in hominibus, eo quod sunt naturae intellectualis, a '
255쪽
tatiori dicendum erit esse in Ange,
iis, culus natura rivellectualis est per fictior. Probatur etiam ex ordine uniuersitatis creaturarum, in his enim sunt quaedam, quae agunt solii, ut ab alijs acta, ut sera a secante,malleus a sabro,& gladius a gladiatore, di huiusmodi res certum est non ha-.bere liberum arbitrium; cum nulta agant nec ex iudicio, nec ex cognitione. Aliqua sunt, quae agunt solum ex aliqua cognitione imperfecta,per quam non cognoscuntur ambae partes contradictionis, vel co trarietatis; sed determinate solum apprehenditur in partieulari hoc e se noxium, illud vero iucundum,seu Utile. v. g. Ouis videt lupum, & fugit,quia in particulari cognoscit hoc esse tibi noxium: videt herbam vurentem,&accurrit, quia cognoscit
in particulari sibi esse iucundam; sed cum haec propensio, seu inclinatiosita cognitione determinata ad haerem in particulari & non proponen Sindi flarenter utramque rationem,
non poteli illa inclinatio dici libe.
rum arbitrium, cum careat indifferentia necessaria ad veram rationem
libertatis. Quaedam denique sunt, quae habent potentiam cognoscentem, & iudicantem cum indisserentia in uniuersali, & proponenter utramque partem oppositionis; qua cognitione inclinatio consequens
potest amplecti quamlibet partem
contrarietatis, aut contradictionis,
quam maluerit, & talis inclinatio seu potentia dicitur vere, & proprie
liberum arbitrium, quia habet om- nia requisita ad veram libertatem Et hoc, loquendo de cleatiS, reper
tur solum in Ang lis, & hominibust quia in his solum datur potentia taliter cognoscitiua, dc iudicativa, prout necessario requiri dictum est. Quςri hic solet. an in Angelis volutas distinguatur realiter ab intellectu,&ab ipsa substantia eoru. Respondeo consequenter ad ea, quae dixi in Τextu Philosophiae naturalis tomo I. ubi de anima cap. 6.& cum S P.
Augustino qui, lib. 9. de Trinitat cap. q. & I. agitat hanc quaestione, loquor de distinctione memoriar, intellectus, de Voluntatis i eamqueh:s verbis concludit M/ro itaque m da ista trian rabulasunt a Iemetirtamen eorum gulum quodque
substantia est; o simul omnia et,a substantia, vel essentia, cum relaIrue dieantur ad inuicem. Dixi has potentias in Anima nostra non dillingui realiter, sed sola ratione ratiocinata;& cosequenter a fortiori dicendulia hoc erit in Angelis habcre locum , iuxta illud vulgatum, ea, quae sunt dispersa in inferioribus,in superiori.
bus sunt unum,& idem. Argume ta, quae in contrarium adocuntur tam circa potentias spiritualas animae rationalis, quam Angelorum
probant solum distinctionem virtua leae, non vero realem; & propterea
256쪽
ab ilgaddaeendis stipersedeo. tentiam pro albedine,& alteram pro
Quaeri etiam solet, an in Angelis sit appetitus ira scibilis, & concupiscibilis. Respondet S. Thomas loco citato artic. q. negatiue, eo quod hete distinctio sit solum appetitus sensit tui. Et in Angelis non datur nisi
nigredine, eo quod in ordine ad dictas potentias rationes istae sunt m terialesin conueniunt sub una ratione formali specifidattur harum potentiarum, illae Widelicet sub ratione tangibilis. & istae sub ratione visibu
appetitus intellectivus. Ratio est, lis; sic etiari in ordine ad appetitum quia potentiς non distinguuntur per rationalem, seu intellectivum rati
obiecta secundum diuersas rationes materiales, sed QIum secundum diis uersas rationes formales, ut patet in qualibet potentia sensiciua; nam i tactu non distinguimus plures poten
nes illae concupistibilis, & irascibilis conueniunt in una ratione formali boni in communi ratione boni, te minantis quemcumque actum voluistat is Angelicae; & propterea ri Ilia
tias tactivas, quarum una sit frigoris, est necessitas distingaendi hos duos altera caloris, nec in visu unam po- appetitus in Angelis.
Angeli diligunt Deum, set os, ct nor.
Ex lib. Io. de Ciuitate Dei cap. 7.
M Erato illi in cateribus seibus constituti geli immortales, O Beati,' qui Creatori ui partιcistatione congaudeot, cuius aternitate firmi emtus Oerιtate certI, eusus munere fauctι Got: quamam nos mortales, σ miseros,
in ιmmortales, Reatique simus, misericorditer diligunt, nolunt nos sibi sacri tare, sid ei, cuιαs ct ipsi nobisium sacrificium se eoie nouerunt. Cum ipsis enso simus una ciuitas Dei, cui dicit in Psalma. Gloriosa dina sunt de te ciuitas Dei evius pars in nobis peregrιuatur,pars in ruis Nitulatur . De illa quippe iverna ciuitate, Mi Dei votantas intelligibilis, atque incommutabιlis lex eis, de ilia superna quodammari curia gerιtur nam 'ae ibι eura de nobis J ad nos minimata ρer ωngelos Sancta illa scriptura descendit, ubi legitor: Sacri cans Ddis eradica tur, nisi Domino ρα
257쪽
quadrifariam diuidi posse. Primo in naturalem,& supernaturalem. De hoc secundo S. P. lib. I a. de Ciuitate Dei cap. 8. ait Charatate uis δε etiam di fusam in mentibus πω lorum per Spretium Sanctam, qui δε- νus fuitiatis. Secundo in amorem amicitiae, & concupiscentiq; de hac diuisione meminit S.Thomas prima parte qu 6o. art. 3. Terito diuiditur in amorem ne zessarium, idest qui Elicitur cum qnadam determinatione, ita ut non possit non elici, vel quoad specificati mem, vel quoad exercitium, vel q ioad virumque, &in amorem liberum, qui etiam dicitur electivus, V e si is. qui ehcitur cuquada n indisserentia, siue quoad specificarionem, siue quoad exercitium, siue quoad virumque. Qua tordiuiditur in amorem bonum, ac malum. Bonus est, qui cum lege diuina congruit, malus vero, qui ab illa dis repat. Hunc habuerunt, & habent solummodo Daemones. Hispositis.
Dico primo: Angelos diligere se
ipsos,& dilectione naturali, & dilectione electiva. Prima pars probatur, quia quaelibet res etiam cognitione carentes naturaliter appetunt
consequi illud, quod ipsis est bonu,
ut lapis centrum; ignis suam sphaeram; Vegetabilia alimentum;&sc sitiva obiecta sibi proportionata; Ergo etiam Angelus, & homo appetunt naturali rer suum bonum, &suam persectionem; sed hoc appetere est idem, ae velle sibi bonum,&amare seipsum naturaliter; ergo dilectione naturali Angeli diligunt 2- ipsos. Secunda pars probatur ab aliquibus, qui sentiunt Angelum posse cessare a cognitione sui; & conseque ter etiam a dilectione:ac proinde diligere seipsum esse actum liberum quoad exercitium, & hoc modo dialigere seipsum actu rite electivum in Angelo. Verum quia est incertum; an Angelus possit cessare ab omni actu cognitionis sui ipsius,& videtur, i probabilius esse, quod non possit,cuobiectum sit semper praesens, & pQ Fs te
258쪽
tentia expedita ad actum; ac proinde quod sicut potentia visiva, posito obiecto proportionato, & omnibus requisitis ad visionem,non potest suspendere actuin videndi,ita nec etiapotentia intellectiva respectu obiecti, inaxime piaeseritis,& habens omnia requisita, ut habet Angelus respectu sui,non possit suspendere adi uintelligendi seipsum, ac proinde propter eamdem rationem nec etiam
actum atrioris quoad aliquod bonu. Propterea melius probatur ab alijs cum S. Thoma prima parte qu. 6O. artie. 3. quia alia sunt bona communia, & sub stant talia, ut este, & subsissere, & haee, cum sint naturalia, Angelus sibi naturaliter ea vult; alia sunt bona accidentalia, ut sunt haec, vel illa operatio, quae sunt in eius potestate; & haec, cum libere exerceantur, sic etiam libere, & elective diliguntur ab Angelo, ut motus iste, vel ille, intellectio. aut volitio huius,
vel illius obiecti creati, a se distiircti;& his similia.
Dico secundo: Angelum Baturaliter diligere alium Angeinm, sicut seipsum. Prob. ratione, qua utitur S. Thom. prima parte qu. 6O. art. q. nempe quia cum Angelus naturaliter diligat se ipsum,consequenter diligit id omne, cum quo est unum in naturalibus; sed omnes Angeli sunt
unum in natura, cum Omars conue
niant in uno genere, ergo unus alni
naturaliter diligit, tamquam seipsu, ita tamen, ut illa particula i tamquaimportet similitudinem, non vero aeqnalitatem. Eadem ratione probatur etiam.
Angelos naturaliter diligere homines; eo quod cum illis sunt unum in genere, non solum substantiae; sed
etiam Spiritus, ratione animae rationalis, cum qua conueniunt in gradu naturae intellectualis. Dices. Daemones odisse alicos Angelos, ac etiam nos homines; Ergolat susti est, quod illos, & nos naturaliter diligant. Antecedens est certu. Consequeritia probatur, quia si naturaliter diligerent illos, & nos, non
posset non amare, amor enim nat
ratis est amor necessarius, ac proinde qui hoc modo amat,non potest odisse. R. Daemones non odisse Ange-Ios, & homines quoad naturam, in
qua conueniunt; sed quoad illas perfectiones, in quibus cuni Angelis,&nobiscurri differunt: hoc enim modo
non diligunt dileetione naturili, sed libera, &electitia. Ad probatione
R. amorem illum esse necessarium quoad specificationem, non vero quoad exercitium, quia sicut potest libere cestare a cognitione actualinaturae certusuis alicrius Angeli;hanc enim libel/ exercet, ita consequenter, & ab amore actuali, qui cons quitur ad illam, eamque necessaribsupponit. Dices. Dannones vellent alias naturas nem esse; ergo nequo naturaliter, neque necessario, nec etiam
259쪽
B E NOELIS. etiam quod specification E diligunt
alios secundum naturam. R. Daemones, si hoc volunt, velle, non quatenus naturae sunt, sed quatenus ipsis malae, & infestae sunt; ac proinde non odisse eas secundum illud, in quo co- ueniunt, & hunt unum cum illis; sed in quo differunt. Dico tertio:Angelum naturaliter diligere Deum plusquam seipsum . Prob. haec assertio a S. Thoma loco
citato art. s. ex eo, quod omne illud, quod secundum id, quod est, est
alterius, naturaliter magis inclinatur in id, cuius est, quam in seipsum; sed Angelus secundum id, quod est, Dei est;Ergo naturaliter diligit Deu plusquam seipsum. Maior probatur
exemplo inclinationis aliarum re ru, quae naturaliter se exponunt damno, ad tuc dum id, cuius sunt aliquid
ab eo dependens,ut manu S pro conseruatione capitis vulneri se natutaliter, & sine praeuia deliberatione exponit. Sic etiam inanimata ad impediendum vacuum contra propria inclinationem, per quam conseruantur,as endunt, aut descendunt. Prς-terea si Angelus naturaliter inclinaretur ad amandum magis seipsum, quam Deum, talis inclinatio natura. liter esset peruersa:peruerteret enim ordinem,qui debet esse in rerum n turis, qui exigit, ut naturaliter magis
diligatur id, quod exigit magis dii,
gi sed nihil est in rerum serie natura. liter peruersam: Ergo necessario dis a
cendum Angelum naturali amor inclinare in hoc principium, culus est totum id, quod habet,de a quo id
omnibus bonis essentialiter dependet. De hoc etiam amore dicendum est,este necessarium quoad specific tionem, quatenus scilicet Angeli,c siderando Deum esse ens summe bonum, infinite perfectum, & per se,
amabile, nou possunt in illum ferri actu odit, non esse tamen necessariuquoad exercitium patet, quia, sicut Angelus naturaliter non necessit, tur ad actualam cognitionem, itae nec etiam ad actualem dilectionem, ac proinde naturaliter loquendo ab actuali amore illius vacare potest; &hoc non solum est verum de amore amicitiae, sed etiam de amore concupiscentiae. Dixi naturaliter loqueu.do; nam de amore Beatifico, qui est supernaturalis, certum est Angelos Beatos ab eius actuali exercitio non posse cestare. Dices: damnati dicuntur Deum
odisse, & quantum est ex se vellent ipsum non esse;ergo falsum est,quod Angeli naturaliter diligant Deum quoad specificationem. Respondet
S. Thomas loco citato. Aliquos dici odisse Deum ratione effectuum, qui sunt contrarij ipsorum voluntati, vi ratione punitionis. At nihilominus diligere dilectione naturali, quatenus est uniuersale bonum .:
cum enim diligant suum esse, idest
suam naturam, & essentiam, non
260쪽
CONTROUERs fg Y Possant sub hae ratione odisse eum, eumdem Angelicum Doctorem a quo essentialiter pendent in suo loco citato. esse. Pluta alia de his vide apud
De Gratia, Meritis, & Gloria Angelorum.
Angeli fuerunt creati in Gratia. Ex lib. I a. de Ciuitate Dei cap. λ
Hoc discutiendum est boni si veli ipsi in se fecerunt voluntatem ba
. nam, utrum ahqua eam, an nusia Nountate fecerum. Si nulla; μιρών nec fecerunt; si aliqua, utrum mala an bona. Si mala quνmodo esse potuit mago voluntas bona voluntatis sectrixὸ Si bona, ram ergo habebant; Et istam εὐωfecerat, nisi ille, qui eos cum bona voluntate ideis eum amore easto,quo illi adh-rent creauiI,simul in eis, σ condens naturam, se largiens gratiam P
Vtrum Angeli sint creati in gratia sanctificante.
OMmitto Disputationem prol, quia breuitati incumbens, ea solum xam de loco, & tempore, in quae magis controueisa sunt in doin quibus Angeli creati fuerunt; tum ctrina S. P. Augustini, pertractare in