장음표시 사용
101쪽
rium habere voluerunt ac quicquid armis occuparant, inter aeipsos diviserunt. Qua in divisione Gallia et Cisalpina et Trans alpina praeter Narbonensem tota M. Antonio tributa est, qui cum ad rempublicam constituendam in Italiam proficisceretur, L. Varium Cotyiam cum sex legionibus in Transalpina Gallia reliquit. Narbonensem autem provinciam eum universa Hispania M. Lepidus accepit Dio XLVI. bb; App. boli. civ. IV, 7 .
Secutum est bellum Philippense, quo confecto III viri volAntonius et Octavianus nam M. Lepidi parum ratio habebatur) ita provincias inter sese diviserunt, ut ille quas anteatenuserat Gallias retineret, ac praeterea veterem provineiam
Asricam, quae Lepidi suerat, acciperet, hic Hispaniam et novam provinciam Νumidiam regeret Dio XLVIII, l). Ut autem
Octavianus, qui in Italia militum emeritorum commodis prospicere statuerat, Antonio aequaretur, simul decretum est, ut
Cisalpina Gallia, quae urbi Romae nimis imminere videretur, liberaretur App. bess. civ. V, 3), i. e. ut vetere more rursus cum Italia coniungeretur eique pareret, qui ipgi Italiae praeesset. Tenebat enim eam tunc Q. Fufius Calenus, Antonii Iegatus, qui et Cisalpinam provinciam omittere et partem copiarum suarum Octaviano cedere iussus est App. l. l.). Accum eo Galliae praefuerat etiam L. Antonius, III viri frater, qui ipsis Cal. Ian. anni 4l triumphum ex Alpibus egit Dio XLVIII, 1 . Secutum tandem est post multas magnaSque dissensiones foedus Brundisinum, ita diviso imperio Romano, ut, quicquid a Scodra, Illyrici oppido, ad orientem spectaret, Antonio, quicquid ad occidentem, Octaviano Caesari obtemperaret, Italia cum GaIlia Cisalpina utriusque esaei communia
Dio XLVIII, 28; App. boli. civ. V, 65 . Ita Gallia universa,
quam Caesar iam antea belli Perusini occasione magna ex parte ceperat, in eius potestatem venit in eaque permanait; nam bellum Actiacum, quo civiles dissensiones finitae sunt, ad has regiones non pervenit. Quare ex hoc tempore paulo certior provinciarum ratio servari coepta est, quae antea, Cum bella semper vel gererentur vel expectarentur, sero negligebatur. Atque Caesar quidem, postquam pacem cum M. Antonio ac paulo post etiam cum Sex. Pompeio composuit, anno 39 ipse Diqiitreo by Corale
102쪽
Do Gallia Romanorum provinciR.
in Galliam profectus est, non modo ut populos recens imperio Euo subiectos viseret, Verum etiam quod motus quidam gentium nondum satis domitarum Oxtiterant. Duxitque secum
M. Agrippam, quem cum ipse in Italiam propter S. Pompeium rediret, praefecit Galliae et quidem universae. Ab eo enim et Aquitanos victos esse legimus App. bell. civ. V, 92; Eutrop. VII, 5 et transiecto Rheno barbaros esse summotos
Ubisisquo cis Rhenum transductos Dio XLVIII, 4li; Tae. Annal. XII, 27; Strab. IV p. lui). Hinc cum anno 38 oxeunto
in Italiam et ad consulatum gerendum et ad bollum Sex. Pompeii administrandum rodiret, incertum ost quis Galliae praefuerit. Nec certe quicunque Praosuit, magnas re8 Rut gerere potuit aut gessit; omnis enim Caosaris cura ad hollum Siculum incubuerat, quo consecto serociaque V teranorum fracta Caesar non modo bellum Delmaticum anno 35 suscepit, Italiae
magis quam Galliae vicinum, in quo Fufio Gemino et M. Valerio Messala st M. Agrippa et T. Statilio Τauro legatis usus esse narratur Dio XLIX, 38; App. Illyr. c. 27), sed etiam in Britanniam transtro parabat Dio XLIX, 38). Intervenit rursus bellum Actiacum, quod quo tempore gestum est, duo, qui cum imperio in Gallia suerint, reperiuntur, M. Ualerius Μessala, cuius triumphus ox Gallia anno 27 actus commemoratur in marmore Capitolino, et C. Carrinas, cuius res
gesina eu triumphum narrat Dio LI, 2 l. Huic Carrinati in Galliam ulteriorem anno fere 29 successit Nonius ille Gallus, quem Dio LI, 20 ipso anno 29, quo Ianus Elaugus eSt, cum Treviris aliisquo quibusdam Germanorum gentibus pugnasse scribit.
Pervenimus iam ad ea tempora, quibus Caesar Augustus devictis adversariis compositi Aque factionibus eum reliquum imporium tum Gallias et recentius armis Romanorum Subactas et barbarorum incursionibus etiam postquam provinciis additae sunt, Varie temptatas denuo constituit, de quibus brevior omnino eSSe Possem, nisi miper admodum quidam viri sane docti extitisaent, qui quae antea omnibus explorata prorsus ac certiuesse videbantur, magna cum eruditione ac subtilitate in dubitationem reVocare novasque quasdam a prioribus plane diversas Diqiitreo by Corale
103쪽
94 De Gallia Romanorum provincire.
opinion os introducere coepissent. Qui si vere statuisso viderentur, paucis defungi posRemus, ut cum laudatione auctorum
ea, quRe Censui3Sent, reciperemus, Cum sublata Veritate quae minUS Vera gunt, propagare videantur, hoc nobis imponunt sane moleStissimum negotium, ut ab redarguendo disputationem nostram incipiamus. Quamquam non Sic agemus, ut
omnia, quae illi opinionis suae stabiliendae causa attulerunt, resollamus etonim et longum id est neo contendendi, sed veri invoniondi causa scribimus , vorum in ipsa veri expositione
eorum quae minus videntur osso probanda, optimam resutationem inosse arbitramur. Sed ut breviter causam ipsam constituamus, conveniebat olim inter viros doctos, suisse in ea quae Rhono finitur Gallia iam primo post Christum natum saeculo provincias quae Germaniae dicerentur, non tam populorum multitudine, quum barbarorum, a quibus perpetuo defendendae erant, propinquitate eXercituumque quos alebant roboro totius prope imperii Romani maximas, ut viris ot sortitudine et summa dignitate conspicuis committi solerent. Has igitur provincialD. A. Fechtorus Basilponsis in commentatione de Gallia provincia qualis ante Constantini tempora fuerit quae inserta est in F. D. Gerlachii, I. I. Hottingori, W. Wackernagelii mugeo Helvetico historiae, Frauonsold. ann. 1839, Vol. III), negavit
ullas omnino fuisse. Nam cum in Germania essent Octo legiones, his binos legatos praefuisse, qui milites regerent imperiumque a Germanis defenderent; oosdem iurisdictione militari, quam appellat, earum regionum, in quibus milites collocatie88ent, uaos esse, sed civilem iurisdictionem omnium civitatum,
quae usque ad Rhenum pertinerent, suisse penes legatum Galliae Belgicae. Quare recte dici do ducibus exercituum Germanicorum, non recte dici de provinciis Germanicis. Hac opinione qui duobus vel tribus post Chr. nat. saeculis Valuit, imperii Romani mos prorsus evertitur statuiturque disiunctio quaedam militaris et civilis imperii, quae nulla usquam fuit. Ne enim de senatoriis provinciis dicam, quibus tamen ipsi a qui praeerant, quicquid militum habebant, non minus quam reliquaa imperii partes regebant, quoniam antiquitus ita traditum erat, ut imperatores populi Romani simulatque urbem
104쪽
Do Gallia Romanorum pro incist.
relinquerent, militari tantum imperio uterentur, Augustus Piuη- quo succossores et ipsi a militari imperio profecti univorsam rempublicam tenuerunt et legatis suis cum militibus omnem omnino iurisdictionem tradiderunt. Hoc repud eos qui rerum Romanarum periti sunt, ita constat, ut plura dicere Euperva meum sit neque veremur, ne quis existat, cui Fechteriana
disputatio probetur. Νeque ea placuit Theod. Μοmingenio in Act. societ. litter. Saxon. Lips. anni 1853 p. 230 sq., qui eum de Asrica et Numidia disputasset, etiam de Gallia Belgica et Germaniis dixit, laudans illo quidem verbis, quac ille exposuerat, sed re ipsa ita discedens, ut novam quandam opinionem proposui Sse videatur. Verissima enim sunt, quae p. 233 de
duplici illa, quae Fechtero placuerat, iurisdictione disputat,
quam ullam suisse negat: quae quoniam salsa esse cognorat,
si reliqua etiam Fechteriana tinprobasset, haud paulo rectius videtur fuisso lacturus. Quid autem ipsi placoly Minus equidem me perspexisse fateor, quid diceret, sed quantum eius
sententiam assecutus gum, et e88e quodammodo vult Germanias provinci ag et non esse. Negat enim publico Germanias appellatas esse provincias. a scriptoribus et in inscriptionibus saepe sic vocari concedit; unum fuisse quasi corpus Galliae Belgicae eiusque partes quasdam, sive eae regiones sive dioeceaea dicerentur, Germanias, sed qui tamen Germanias regerent, imperatorum legatos pari iure fuisse cum praeside Belgicae. Haec quin inter se pugnent, vix videtur esse dubium.
Provinciae enim nomen existimamus eius regionis esse proprium, quae suo praesidi pareat neque alterius rsionis praesidi subiecta sit; quare si legatus Belgicae et legati Germaniarum pari iure erant neque aut hi illius aut illo horum imperio parebant, sequitur, ut et Belgica provinciam effecerit et Germaniae cum non minus per se ipsae constiterint, publice privatimque provinciae appellandae fuerint. Ac ne in illo quidem, quod duplicem iurisdictionem a Fechtero excogitatam spernit,
satis secum ipse Mommgenius consentit. Nam cum certos Germaniarum fines certumque ambitum fuisse putet, idem legatos Germaniarum maximam partem statuit fuisse militares i. e., opinor, militibus imperasse, non ceteris incolis, ut ince Diqiitreo by Corale
105쪽
Do Gallia Romanorum provincia.
tum sit, illa quae praetor militarum relinquitur civilis iurisdictio a quo tandem in Gormaniis administrari consuerit. Ita
cum Fechtoriana ratio mori Romano adversetur, Mommgeniana certo parum perspicua sit et secum ipsa quodammodo pugnet, nos quidem iam omissa refutatione ita nostram disputationem persequemur, ut Omnia, quae dubitationem vel movisse videamus vel movere posse exi8timemus, diligenter examinemus. Qua in re adiutos nos osso latemur viri doctissimi M. Roul g. commentatiuncula inscrta relationibus acad. Teg. Belgic. min.
XXI H n. ii, qui eum novis illis opinionibus omnem Galliae antiquitatem perturbari videret , id ogit, ut provincias Germanias fuisse Ostenderet. Quamquam nos totam rem set altius paulo repotivimus et ulterius perge uti sumus. Cum igitur Augustus anno 27 a. Chr. imperium cum Senatu populoque Romano partiretur, universam Galliam, quam nondum satis pacatam esse existimaret, sibi reservavit, qua de
censuerit, ut tunc sex in Galliis provincias suisse intelligamus, Narbonensem, Lugdunensem, Aquitaniam, Belgi eam, Germaniam superiorem et inferiorem: quod autem adiicit antiquitus et diu pauciores fuisse provincias, ut binae vel ternae singulis praesidibus obtemporarent, paulo incertius est ac ne de Galliis quidem, quae recens subiectae sint, probabilem coniecturam admittit. A quo igitur cognitionem eorum quae Augustus de Galliis constituit, petemus 3 Ab Strabone, opinor, qui cum ipsa illa aetate vixerit, tum pro diligentia sua ea quae tune
106쪽
illustrissima omnibusque nota es A nt, si vellet narrare, ignorare non potuit. Cuius fidos ne scientia oo magis nobis videtur esse defendenda, quod acriter reprehensa ost non modo ab Fechtoro, qui eam, quae nunc in libris geographorum reperitur fluminum et montium et populorum a curniam ac subtilem descriptionem immerito in Strabono requirobat, vorum etiam ab Theod. Mommsonio, qui cum minus accurato eius Verba
considerasset, aliud eum ac dixit dixisso putahat inoptosque ei ac Prope pueriles errores obiecit. Strabo autem libri IV initio Galliam, quam Celticam vocat, in tros partos dividi ait, Aquitanos, Belgas, Cottas sive Gallosin, tum, postquam palam
de eorum lingua ne natura Oxposuit, se undum Cnosaris dicta
quae Caes. heli. gall. I. 1 habet: Aquila ni a Garumna sumine
ad Pyrenaeos montes et eam partem Oceani, quis est ad Hispaniam, pertinent. Tum de Gallis sio Strabo: Κελτας ιε etobet ἐπὶ θατερα liερη καθηκοντας, καὶ Miv καeta Mασσαλtetv καὶ Ναρβωνα ηαλατtαv, απeto μευους δὲ καὶ etiov 'Aλπεtνων ὀρεον ἐνίων, quae eXpressa gunt prope ad verbum ex his, quae Caesar habet: Eorum una pars, quam Galios obtinere dictiam est, in reum cupit a stimine Imodano, continetur Garumna flumine, Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam ab Sequanis et Heloetiis
flumen Rhenuo. Nam quod Caesar Gallos ait initium inperen flumino Rhodano, id Strabo explicans quasi dicit, portinere eos ad mare circa Massiliam et Narbonem, in quod Rhodanus influit, pariquo ratione quod ille tradit eos ab Sequanis of Holvotiis flumen Rhenum attingero, id hic, quia in Helvetiorum finibus Alpos sunt, eos aliqua parte Alpes attingere ait. Eademque quasi quadam interpretatione do Belgis utitur Stra
καὶ τας 'Aλπε c. Quibuscum Caesaris verba Belgae ab extremis Galliae finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Diqii tred by Corale
107쪽
Do Gallia Romanorum Provin ia.
Rheni ita videmus convenire, ut nihil adiectum sit nisi quae extrema sunt de Rheno atque Alpibus, quae Strabo, qui par-tom modo Alpium sinibus Gallorum contineri dixisset, necessario addidit. Nihil in his est, quod Strabonis in Caesare intelligendo aut imp ritiam aut temoritatem ostendat, nihil, quod ab eo, qui non nostrae aetatis geographorum subtilitatem requirat, iure Vitupersetur. Veruntamon Augusti in Galliis instituta sic idem Strabo rosort: '0 δε Σεδαστις Καῖσαρ etετραχη
Neque quae libr. IV, 3, i de Lugdunensis et Belgicae provinciae finibus habet, multo accuratiora sunt, partos Rheni et Rhodani superiores usque ad medios sere Galliarum campos . Lugdunensi, reliqua imprimisque quae Oceano adiu erent. Belgi ae accenseri. ΙΙaec quoquo nostrae consuetudini sunt dissimilia, sed congruunt cum Strabonis instituto, qui cum geographum dedecore dicat, provinciarum diviai Ones, quae quoque tempore o republica Visae sint, referro libr. IV, i, lextr. , etiam Lugdunensis et Belgicae, quarum fines leviter
adumbraverat, populos confuso Se proVinciarum ordine enumeraturum esse profiteatur libr. IV, 3, s). Sed quicunque provinciarum fines fuerunt, de qua re paulo post pauca disputabimus, quam quadruplicem Strabo ab Augusto institutam Gallias
divisionem commemorat, eam confirmat haud dubie Amm. Marcell. XV, 1 l, ii: Regebantur autem Galliae omnes, iam inde titi crebrita e bellorum urgenti cessere stilio dictatori, potestate in
partes divisa quattuor, quartim Narbonensis una Viennensem intra se continebat et Lugdunensem, altera Aquitanis Praeerastiniversis, superiorem et in feriorem Germaniam Belgasque sitie
iurisdictiones iisdem rexere temporibus Quibus verbis quo pacto quidam abusi sint, ut civilem, quam appellarunt, et militarem iurisdictioncm in Gallia distinguerent, supra eXposuimus, qui recte utetur, non dubitabit, quin Gallia in quattuor provincias divisa suisse dientur, quae singulae singulos haberent praesides.
108쪽
Do Gallis Romanorum provincia. 99
Sed quando hanc divisionem institutam esse putabimus 3 Nam quod est inde uti Iulio dictu ori cessere et ad ipsum Caesarem, qui subegit, et ad Augustum, qui ex belli8 civilibus primus composuit, potest pertinere. Num igitur Caesar quattuor illarum provinciarum auctor fuit 3 Qui quamdiu imperavit, nunquam quattuor qui Galliam obtinuerint, proeonsules comme-m0rantur ipsoque, quo subacta universa republica Romana decessit, anno L. Plancus et M. Lopidus ita narrantur praefuisso, ut neminem tunc alium cum imporio atque exercitu in
Gallia suisse debeamus colligere. Relinquitur igitur Λugustus,
quem Ammianus non minus quam Strabo quattuor Galliarum provincias instituisse roserat. Sed unu in est apud hunc, quod magnam morito dubitationem moveat , quod Narbonensi Viennensem et Lugdunensem provinciam contineri ait. Id verum esse utiquo nequit. Si enim totam Lugdunensem Olim Narbonensi comprohensam e8Se putabat, quod tandem nomen erat
quartae illius provinciae, quam praeter Belgicam in Germaniis Belgisquo fuisse dicit 3 Sin sic eius verba interpretabimur,
ut partem tantum Lugdunensis ad Narbonensem pertinuisse existimemus, quoniam ipsum Lugdunum prope Narbonensem situm est, necessario faciendum erit, ut hane urbem, eX qua nomen habebat universa provincia, ex ea exemptam alienisque
finibus adiectam fuisse putemus. Illud quidem quod de Viennengi narratur, lacilo intelligitur, quod Ammianus quia sua aetate Ρropriam Viennensis provinciam esse videbat, adiecit, sed de Lugdunensi fieri non poterit quin orrorem aliquem in
eius verbis inesse statuamus. Quem tamen Orrorem iniuste
hercle faciat, Ammiano qui ipsi tribuat, homini et peritissimo
et hoc maxime loco id agenti, ut veterem provinciarum Gallicarum divisionem explicet; qua in explicatione quam sit et diligens et vetustatis poritus, vel illud documento est, quod alterum ex praesidibus Aquitania universis praefuisse ait, nimirum illos quattuordecim significans populos inter Garumnam et Ligerim habitantes, quos Strabo IV, 2 ab Augusto narrat ad Aquitaniam esse adiectos. Ac sui quidem temporis provincias accurate sane persequitur, ut in Augusti nobilissimo instituto eum turpiter errasse credere nequeum. Quare librario- Τ.Di0jitreo by Corale
109쪽
De Gallia Romanorum pro inelu.
rum potius culpae tribuo, quod Lugdunon sis Νarbonensi dieitur contineri, qui versuum initiis intor se coniugis Lugdunensem, quam cum superiore ot inferiore Germania Belgisque coniunctam repererant, male ad priora illa quae de Narbonensi sunt apposuerunt. Neripsisse igitur Ammianum sic censeo quarum
Narbonensis una Viennensem intra se contine bat, altera Aquitanis praeerat universis, Lugdunensem, superiorem et inferiorem
Germaniam Belgasque, in quibus recte omnia procedunt neque ulla Ammiani aut inscitia aut ab Strabono discrepantia relinquitur. Habemus autem otiam aliud do Galliarum divisiono testimonium Plinii, qui cum Narbonensem iam libr. III, 4 pertractasset, libr. IV, 17 sq. quae reliquae sunt tres, Belgicam, Lugdunensom, Aquitaniam ita recenset, ut qui in quaque essent populi. enumerar t. Quattuor igitur certe statuit esse universae Galliae provincias, consentienA prorsus cum Strabone et Ammiano. Quo consensu non debebimus in eam adduci opinionem, ut quae provinciae Augusto imperatoro fuerunt, easdom Plinii aetate, i. e. Vespasiano et Tito imporantibus, constitisse putemus. Etenim dudum in comment. epigraph. Vol. I p. lf T Plinium in doscriptione orbis terrarum, qURIna libro tortio Oxhibet, docuimus non suam aetatem sequi, Sed totum ex Agrippa Augustique commentariis pondere. Nolebat ille cum opus suum conderet, ipso quid vidisset atque obsorvasset, explicare, sed quae ex lectione multiplici congessorat, referre, nee post Augustum ullam arbitror orbis torrarum descriptionem qua recto uteretur, esse institutam. ΙΙoc cum in reliquis torris imprimisque in Britannia, de qua quamvis
Sua aetate multa ne certa comperta esse nosset, pauCissima
tamen ac sero sabulosa refert, intolligatur, tum in Gallia manifestum est. Citat Onim ipsum Agrippam auctorem III, 4, 37; IV, 17, . 105) nec quicquam quod postea factum sit narrat,
quod non extra ordinem quasi Orationia additum esse nppareat,
veluti illud, quod ΠΙ, 4, 37 do Inalpinis quibusdam gentibus
formulae Nomausensium attributis tradit; nam nobilissimae coloniae Agrippinensis IV, 17, lusi) auctorem nominaro nihil attinebat. Itaque solent viri docti pleraque quae in ea parte Diqiitreo by Corale
110쪽
Do Gallia Romanorum pro in in.
operis habet, ex Agrippae commentariis petita esse existimarenosque ipsi cum do coloniis Romanorum militaribus disputaremus, hinc potissimum quae Augusti, quae reliquorum deinceps imperatorum coloniae essent, cognos endum eRSO Putavimus. Quae cum ita sint, et quadruplicem illam, quae apud Plinium reperitur, Galliae divisionem ab Augusto prosectam esse intelligemus nec statuemus non potuisse fieri, ut ipsa Plinii aetate alitor stallia divisa fuerit. Ipsa tamon Pliniana divisio differt paululum ab Straboniana. Non commemorabo alia, sed consistam in eo, quod et praecipuum ost et iam ab aliis viris doctis animadvorsum. Etenim Helvetii ab Strabone, qui superiores Rhoni et Rhodani partes ad Lugdunum porti-noro dicat, haud dubio Lugdunensi Galliae tribuuntur, a Plinio IV, li, al, qui singulos quattuor provinciarum popul DR recenset, in Belgica collocantur, eaque discrepant in eo est insignior, quod et Strabonem Augusto imperanto vixisse constat ot Plinium ea quae apud Agrippam eundemque Augustum invenerat, retulisse didicimus. Uter igitur rectius tradidit 3 Atque olim quidem Strabonis auctoritas praeserri solebat, et quod sub ipso Augusto vixisset quaeque Galliarum provinciae e8sent, ipse cognoscere potuisaut, ut quod in dictatoris Caesaris Augustique institutis reserendis magnam quandam diligentiam
ostenderet: nunc ab Fechtoro Mommsenioque, quorum libros supra citavimus, probatus est Plinius, contemptus Strabo, quom et provinciarum divisionem parum cura88o et multa volcon susionis vel negligentiae documenta edidisso dicerunt. Equidem quae utrimque afferuntur quantum VH ant cum non dissimulem, animum tamen inducere non possum, ut aut Plinium, qui in transcribendis Agrippao commentariis Vix errare potuit, spernam aut Strabonem, quamvis in quibusdam minus accuratuS Sit, ea, quae tamquam certa tradidit, salso tradidisse existimem. Numquid enim necesse est alteruter peccarit 3 Tam
longa certe suit Augusti dominatio, ut Galliae provincias initio
eius alias, alias in exitu fuisso nequaquam ab vori similitudine abhorreat, attulit etiam, cum perpetua cum Vicinis barbaris bella gererentur, eas vicissitudines, ut causa finium mutandorum lacile possit reperiri. Denique quandam proVin-Di0jitreo by Corale