장음표시 사용
161쪽
De Gallia Romanorum provincia.
quem supra p. 129 Vidimus Germanici olim legatum, tum Africae suisse proconsulem. Quare, si recto C. Visellium coniecimus anno 23 decessisse, ae L. Apronium, cum Frisios Oppugnaret, recens advenisse, Videri poterit unius legati memoria intercidisse, sed probabilius tamen est, cum inserior exercitus biennium vel quadriennium sine legato consulari fuisset, Apronium circa annum re in Germaniam esse mis8um. Etenim C. Silio quem successisse putamu83 Nemo nominatur, sed in Frisiorum bello Tac. Λnn. IV, 73 L. Apronium ait vexilla
legionum e superiore provincia peditumque et equitiam auxiliarium delectos aestivisse atque utrumque eaeercitum Frisiis intulisse, in quibus certum argumentum deprehendo, quo nullum tunc superioris Germaniae consularem legatum suisse intelligam, qui si suisset, aut ipse cum Apronio expeditionem adversus barbaros suscepi88et, aut certe nominandus erat ab
Tacito. Quare a C. Silio usque ad annum 29, i. e. per quinquennium fere, superiorem Germaniam legato Augusti earuisse censeo addendumque erit hoc exemplum iis, quae a Suet. Tib. c. 4l asseruntur, de quibus in comment. epigraph. II p. 132 disputavimus. Et nim anno 29 Seiani opera superiori Germaniae praefectus est Cn. Cornelius Lentulus Gaetulicus, eos. anni 26, eius, qui anno i n. Chr. consulatum gesserat primus- quo familiae Gaetulici nomen peperit, Tac. Ann. IV, 44 filius. Eum autem, quamvis esset Seiani amnis, tamen etiam post eius caedem incolumem fuisse magnaque Tiberii gratia sorontem Germaniae praesuisse ait Tae. Annal. VI, 30, res anni 34 roserens, accuratiusque Dio LIX, 22 eum, cum anno 39 a Caligula propter seditionis suspicionem Suet. Claud. c. 9)interficeretur, decem annos Germaniam reXiεse narrat.
Successit autem ei Ser. Sulpicius Galba, is, qui postea imperaVit, eos. Rnn. 33, et quidem continuo; nam Suet. Galb. e. 6 eum praesente etiam tune Gaio legiones Germanicas ad modestiam redegisse tegiatur. Restituit etiam ipsam provinciam Chattosque anno 4l vicit Dion. LX, 8), deinde regens etiam tunc Gormaniam Claudium, cui moderationem suam PrO- barat, in Britanniam comitatus in urbem rediit anno 44, insequentique biennio Africam pro consule rexit Suet. Galb. 7;
162쪽
De Gallia Ronianorum provincia.
Tac. Hist. I, 49). Sequitur eum Q. Curtius Rufus, consul incerti anni, qui eum in agro Mattiaco argenti sodinas aperuisset, anno 47 insignia triumphi accepit Tac. Annal. XI, is). At in insertoro Germania L. Apronius item mansit usque ad mortem Tiberii, qui cum in reliquis provinciis, tum in Germania, fortissimis legionibus munita, omnem mutationem timebat, quem fuisse anno 35 in provincia ostendit Tae. Ann. VI, 30, nco revocatum aut mortuum e88e puto antequam Gaius imperare coepit. Is enim, quo tempore ipso in Gallia versabatur, Α. Claudium Gabinium Secundum praesecit, qui cum circa annum 38 consulatum gessisset Borgh. Bull. Inst. arch. ann. 1847 p. 2), in Germania anno it Chaucis superatis cognomen Chaucii sibi paravit Dion. LX, 8; Suet. Claud. c. 243. Huio successit Sanquinius Maximus, qui postquam anno 26 consulatum gessit Borgli. Diurn. Arcad. ann. l83s, 1 p. 294), urbi praesectus ost initio Caligulae anno 38 in eaque praefectura auctus etiam altero conaulatu anni 39 Dion. LIX, 13)mansit usque ad annum 42, quo in Germaniam missus est. In qua cum mortuus esset anno 47 Tae. Ann. XI, 18), successit Cn. illo Domitius Corbulo, clarissimus aetatis suae imperator, cos. anni 39. Qui quaindiu provinciam rexerit, non traditur, sed quoniam apud Tacitum in urbanis rebus non commemoratur nec, gi ad sui Sset, propter auctoritatem hominis videtur taceri potuisse, suspicor eum in Germania mansisse,
dum anno 54 ab Nerone Cappadociae impositus est Comm. epigr. II p. 140 . Cui suffectus est Pompeius Paulinus, pacis quam belli studiosior Tac. Λnn. XIII, 53), quem anno 58 Dubius Avitus excepit Tac. Ann. XIII, 54). In superiore Germania interim Q. Curtio successerat P. Pomponius Secundus, vir ingenio et poetica laude insignis, Quinct. X, 1, 93;
Plin. ep. VII, 17 et XIII, 26 et XIV, 6 qui cum anno 23
consulatum gessisset Borghes. in Bull. Inst. arch. 1848 p. 42), propter Seiani amicitiam a Tiberio in vinculis habitus ost per septem annos, liberatusque a Caligula Germaniam rexit, quamdiu Claudius imperavit atque etiam initiis Νpronis. Nam qui est successit L. Anstitius Vetus Tac. Ann. XIII, 53), consulatum gesserat anno bb, qui si provinciam accepit anno b6,
163쪽
De Gallia Romanorum pro incia.
per biennium sere praefuit; nam excepit eum iam anno fi8 T. Curtilius Mancia Tac. Ann. XIII, 56ὶ, cuius vita reliqua est ignotior. Nec quando provincia abierit, traditur, sed cum eodem sere tempore inierit, quo in inseriore Germania Dubius Avitus, decessisse etiam una cum hoc coniicio idque eo magis, quod utramque Germnniam acceperunt Scribonii Rufus et Proeulus, fratres egregia concordia nobiles, sed nobis parum noti, qui quia Neronis suspicionem moverant, anno in in Graeciam evocati et necati sunt Dion. LXIII, 17 . In eorum locum missi sunt, ad inseriorem provinciam regendam C. Fonteius Capito, eos. anni 59, qui cum in suspicionem imperii associati venisset, iussu Galbae anno 68 occisus est Tac. hist. I, 7 et
37; III, 62; Dion. LXIV, 2 , ad superiorem L. Verginius Rufus,
cos. anni 63, qui cum Vindicis seditionem oppressisset, tarde Nerone deserto ad Galbae partes transierat ideoque novo imperatori suspectus specie amicitiae in urbem abductus erat
Tac. hist. Ι, 83. Huic statim suffectus est Hordeonius Flaccus Tac. hist. I, 9 sq.), qui a legionibus, quarum contumaciam cosircere non poterat, occisus est Tae. hist. IV, 36); Capitoni A. Vitellius, cos. anni 48, successit Tac. hist. I, 9 , qui paulo
post imperium adeptus est. Qui cum in urbem proficisceretur, quem Suo loco provinciae praefecit 3 Nemo nominatur a Tacito, qui illorum temporum historiam plene scripsit, sed hoc tantum habet Hist. II, 57 mram ripae Hordeonio Flacco esse permissam. Hoc quid significat 3 Num antea ripae curam nullam habuerat Flaccus 3 At necesse erat haberet qui superiorem Germaniam tueretur. Aliud igitur dicit Tacitus, nimirum hoc, utramque Germaniam ei e88e commi88am, quae cum
maxima copiarum pars cum Vitellio in Italiam abisset, non amplius duobus legatis consularibus videbatur egere. Itaque Tacitus Hist. IV, l2, ubi Civilis seditionem narrat, unum Hordeonium nominat: ille in inseriore provincia bellum gerit, isse omnium legionum legatis imperat, ille unus totam rem administrat , ut neminem alium tune inferiori Germaniae praefuisse eluceat. Sed occiso eo rursus divisae sunt Germaniae; nam Licinius Mucianus, qui tunc Romae imperium procurabat,
in inferiorem misit Q. Petilium Cerialem Caesium Rufum,
164쪽
Da Gallia Romanorum provincia.
Vespasiani ipsius amnem Tnc. Hist. III, 593, qui cum anno 70a Cal. Apr. consulatum cum Muciano gessisset Ioseph. debes. Iud. VII, 4) paulo postquam Capitolium a. d. XI Cal. Iul. restitui coeptum est Tac. Hist. IV, 53), in provinciam abiit. In qua quanta solicitate seditiosos populos oppresserit
omniaque compOSuerit, non reseram; mansit autem usquo ad exeuntem annum 7l, cum in Britannia Vettio Bolano substitutus est TM. Agr. l7). At superiori provinciae eodem tempore quo inferiori Cerialis, impositus est Annius Gallus Tac. Hist. IV, 68 et V, l9ὶ, qui pacatam provinciam habuit.
Ita perpetuam legatorum utriusque Germaniae Seriem contexuimus, qui cum maximos PXercitus regerent, praetermitti in historia non potuerunt. Reliquis autem quattuor provinciis Gallicis qui praeerant, quia nec consulari, sed praetoria tantum dignitate praediti erant, nec fere rerum gerendarum sa- cultatem habebant, plerique ignorantur: quare illud unum commemoramus, quam divisionem provinciarum Augustus instituerat, mansisse usque ad imperatorem Vespa8ianum. Narbonensis proconsularis erat provincia ae tum pacata, ut nunquam legati severiore imperio opus esset, reliquae principis legatorum, Lugdunensis, Aquitania, Belgica, ex quibus una Aquitania hoc videtur praecipuum habuisse, ut, qui eam rexiSSet, consulatu ornari soleret c. Agric. c. 4). Ipsa legatorum nomina, quae Pauca nota sunt, afferre inutile est. Diqii tred by Corale
165쪽
De Gallia Romanorum prorincia appendix
Breviter, quantum fieri potuit, in superiore commentatione originem belli civilis Caesariant oxposuimus, relictisque multis rebus, quae cognitu essent dignissimae, pro instituto nostro id potissimum secuti sumus, ut quo quisque tempore Galliam provinciam Suscepisset, quo dece88isset, accurate demon Straremus. Sed haec quae Acripsimus, dum domi retinemus, alias commentationes addimus, totum opus in artis formam redigimus, invitis nobis magnum ac molestum hercle negotium natum est, quod nec timide defugere aut fastidiose despicere deceret, et recte si administraretur, copiosam disputationem requireret. Nescio enim quo pacto accidit, ut intorim haec ipsa de iuro Caesaris et Pompeii quaestio studia virorum doctorum excitaret quaeque diu neglecta neque unquam satis eXplicata eAset, ea subito quasi in lucem revocata magnas ingenii ac doctrinae contentiones gigneret. Neque id hercle iure ita fieri negem. Quis enim in tota prope historia Romana locus debet esse omnium studiis dignior quam illo, quo libertas antiqua in imperatorum dominationem transire coepit, quo omnia et commoda et incommoda veteris reipublicae apparent luculentissime, quo denique imperatoriae potentiae constituendae necessita8 intelligitur 3 Qui quod purum adhuc erat illustratus, maxim rum rerum de interitu libertatis et iuro imperii consecuta est ignoratio. Sed quo tamen casu maXimae saepe quaeStiones eX tenebris quasi excitari soleant, advortere iuvat. Prodierunt igitur duorum doctissimorum virorum libelli, qui quod nos tamquam sub alieno nomine paucis, sed abunde tamen con- secisse videremur, id propria disputatione sibi explicandum proponerent, quae Origo belli civilis Caesariani, quo iure Pompeius, quo Caesar, utrius causa iustior suisset. Quorum sententiae etsi ita inter se discrepant, ut una quodammodo elevari Diqiitreo by Corale
166쪽
De Gallia Romanorum provincia appendix.
videatur ab altera, in tanta tamen et ar monti difficultato et virorum ipsorum auctoritato et libellorum eruditions si nostris contenti illos negloxissemus, Verendum e88e putavimus, ne magnam quaestionis partem reliquisse ne quod deberemug parum absolvisse videremur. Transibit etiam Oratio eo, ut non
amplius de Caesare et Pompeio, sed ut de universa republica Romana agatur quodque ad omnia imperii Romani tempora
pertineat, ab conte tura parum vora liberandum sit. Νoque vero qune scripseramus mutare in porcndaque alienarum opini num resutatione nostram disputationem porturbaro placebat. Quare nostra quae gupra leguntur, qualia Acripseramus, nullo verbo aut addito aut dempto intacta reliquimus, sed hanc appendicom criticam adiecimus, qua superiorem disputationem quasi expleremus quaeque a viris docti8simis contra dicuntur, diligontissime persequeremur. Habebit autem disputatio nostra praetor argumentum ip8um, de quo agitur, magnam et utilitatem et auctoritatem ad duas res maximas demonatrandas, quae cum soleant in hoc genero quaestionum commendari ae praecipi, nimis tamen lacilo negliguntur. Etenim, si veteribus temporibus quae a ta sint, narrentur, quid magis caveri iubent, quam ne ab auctoribus qui tradiderunt desciscas 3 Difficile enim omnino factu est, ut
impune prae tua sapientia Veteres auctores contemnas. non
tantum bonos, quorum nec fides nec seientia, nisi magnopere tibi ipse placeas, ullo modo pos8it incusari, verum etiam mediocros. Tanta est nostrorum morum atque institutorum cum
veteribus discrepantia, tanta plurimorum qui illa tradiderunt diligentia. Errat etiam facile iudicium, ut eum quem non
debeas contemnendum esse Putes eoque magis si cum iis quae ipso inveneris pugnare videatur. Veluti horum in quibus disputatio nostra versatur, temporum duo tantum extant paulo copiosiores ac perpetui enarratores, Dio Cassius et Appianus. Quorum uterque quia Graece geripsit, quasi Romanas res nescierit, a quibu8dam eontemnitur, praesertim si qua in re ab Cicerone vel Caesare dissentiendi speciem praebeat. Nos vero non modo Appianum, cuius bellorum civilium historia sero laudari solet, verum etiam Dionem satemur in Caesaris Diqiitreo by Corale
167쪽
1 58 Da Gallia Romanorum provincia appendix.
rebus a nobis invontum esse ducem Verissimum, accuratissimum, in ipsa rerum serie ac tempore constituondo diligentissimum, apud quem sicubi offenderemus, ut subtilius qua sivimus, nostra non illius culpa id fieri perspoximus. Neque
horolo si recte iudicare volemus, cum, qui in imos exercitus rexerit, plurimas res gesserit in senatoriisque muneribus consenuerit, in Caesaris rebus narrandis peocare aut voluisse aut potuisse statuemus. Quare, si quo loco veteres auctores inter
se non dissentiant id enim raro fit nec certe frequentius quam ipsi hodie in iis quae vidimus aut accepimus dissentimus ,
sed dissentire videantur, consentaneum est, non ut alterutrum Pecca8se existimemus, sed ut primum, si fieri possit, utriusque auctoritate conservata aliquam eorum conciliandorum rationemineamus, deinde ut nostrae scientiae diffidentes num dixerint quae dicere videantur, examinemus. Atque hoc vitium male intelligendorum veterum scriptorum incredibile prope est quam late pateat, ad quot et quantos errores ducat: quod non tameX quadam nostra negligentia, quam ex rei ipsius difficultate nascitur. Pauci enim omnino quae nostra lingua dici audimus, ita intelligimus, ut voluerunt intelligi qui dixerunt, nedum vetores scriptoros recto interpretari sit omnium. Quo magis cavendum erit insigniaque exempla, quibus moneri possimus, diligenter animadvertenda. Neque vero haec ita disputo, ut
alios viros doctos superbe vituperem, me ip8um nunquam ne vetores scriptores minus recto intellexisse nec in eorum auctoritate aestimanda errasso censeam; sed illud ostendere volebam, etiam in hoc quasi historico genere antiquitatis cognoscendast arte quadam critica opus esse, quam qui scriptoribus antiquis edendis recensendisque circumscribunt, amplissimae scientiae iusto artiores fines constituunt. Veruntamen, ut ad rem de qua agitur veniamus, ex libellis,
quos supra diximus, prior exiit Frid. Hosmanni de originobolli civilis Caesariani commentarius Berol. l857 , qui historicam imprimis rationem aequitur. Diligentissime enim quo quidque tempore actum sit, persequitur, consilia artesque eorum, qui egerunt, explicat, multum in iis quae acciderunt accurate enarrandis Versatur, denique etsi nihil quod aliqua Diqiitreo by Corale
168쪽
Do Gallia Romanorum provincia appendix. 159
interpretatione egeat, praetermittere cupit, historici potissimum partes tuetur. Itaque propriam aliquam laudem habot otiam praeter hanc, de qua disputamus, quaestionom, in qua si minus recto vidobitur iudicasso, illud relinquetur, quod multarum rerum tempora constituit primusque quantae hoc loco disseultates ac tenebrae laterent, indicavit. Est autem Hosmannianae opinionis summa haec. De legis Vatiniae dio quod statuit, idem nos, idem ante utrumque nostrum Ferrati ias docuerat neque ulla potest superesse dubitatio, quin prius quinquennium imperii, quod Caesari datum sit, ab ipsa legis die i. o. a Cal. Mart. anni siu usquo ad Cal. Martius quintus anni sit perti nescit. Ipsam logis Vatiniae Vim ae naturam, quam nos etiam EXtra Ca saris rea persecuti inulta vidimus do provincia Gallia sanxisse, praetermittit. Alterius quinquonnii auctoroni non ut vulgo C. Trebonium tribunum plebis, sed, ut nos, Cn. Pom-ppium et M. Crassum misso ostendit, diem nutem discedensu nostra quae supra OXposita est sententia, exisso statuit Cal. Mart. anni 49. Tunc anno 52 decom tribunorum plebis lege Caesari datum esse, ut ultimo imperii anno i. e. 50 a Chr. gens et provinciam exercitumque retinens consulatum peteret, quo facto eum existimat ultro deposita provincia consulatum anno 49 fuisse gesturum. Sed cum eo honore inimicorum insidiis deiectus esset, hanc contentionem extitisse, ut ipse anni 48 consulatum poteret, Pompoiani absentis rationsem habendam osse negarent. Ea de causa a. d. VII Id. Ian. anni 49 senatusconsultum illud factum esse, quo provincia exercitusque ei adimeretur: hinc originem belli natam, hinc ius et Pornpeianorum et Caesaris osse ropetendum. Pendent igitur omnia ex duabas maxime his robus, primum ut Ho annus imperii logo Pompeia dati diem Cal. Martiis anni 49 exisse censeat. deinde ut petitionem consulatus anni 49 datam esse existimet.
De utraque re cum nos in superiore commentatione aliter statuerimus, age argumenta rationesque, quibu8 Vir praestantiasimus utitur, examinemus, quae si refellerimus, nostrae sententiae non mediocrem fidem adiiciemus. Initium autem disputandi sumit ab Diono Cassio XXXIX, 33, qui locus supra p. 78 et 86 allatus e t, qui postquam Cn. Pompeio et M. Crasso
169쪽
160 De Gallia Romanorum provincia appendix.
lege Trebonia provincias in quinquennium datas esse narravit, Cassari postulantibus amicis serontibusque ipsis consulibus
nus boli. civ. II, 18, Cleom Phil. II, 10, Volloius II, 46, Li
vius epit. CV, Plutarchus Pomp. c. 52, i. e. omnes, qui huiuArei mentionem faciunt, alterum quinquennium adiectum esse tradunt. Discrepare igitur cum videretur Dionis auctoritas cum ceteris, ad praecipitem illam et lubrion m rationem Πολmannus delatus est, ut errasse Dionem 3tatueret: periculosam sane eam esse, sed cum interprotando ad elevandam dissensionem nihil profici possit, aut desperandam omnino eASe Veritatem aut aestimatione facta utram soqui malimus nuctoritatem oligondum. Neque tanti sapiendum osse Dionis hoc testimonium, qui cum addat Gara τἀληθὲς ευρt σκεeto', ipsum indicare, non quae apud auctores invenerit, sod quae ipse statuerit, a sese resorri. Nobis vero ipsa illa verba magnam videntur haboro confirmationem, ut Dionis testimonium ne contemnamus. Ostendunt enim quod apud auctores reperisset, non temere eum, sed ratiocinatione instituta posuisse; Dionem autem potius errasse, qui optimis auctoribus uteretur, in rationibus subducendis, quam nos, qui post tantum temporis intervallum scribamus, quantae superbiae est existimare 3 Ac nonne ipse et
posse et debere alios secum dissentire indicat 3 Si quis quod Verum sit quaerat, triennium ait esse datum: specio igitur plus dabatur, quam speciem qui sequeretur, eum dissentire oportebat. Denique numquid dissentit Dio 3 Appianus altorum quinquennium praetor prius Caesari datum esse scribit, Velleius prorogatam in quinquennium provinciam, similiterque Cicero et Livius: ipso consules effecisse, ut Caesari imperium in triennium produceretur. Illi igitur de logo, in qua quinquennium nominatum sit, dicunt, hic lego omissa quid ex ea consecutum sit refert. Nulla igitur cat illa quam II osm
nus maximam ogge statuit Dionis eum reliquis auctoribus dissensio deducimurque ad eam consuetudinem Romanam, quae supra p. 86 a nobis commemorata est, ut imperii prorogatio non ab exitu vetoris imperii, sed ab die novae legis numeraretur. Diqiitreo by Corale
170쪽
De Gallia Romanorum provincia dippendiX.
At Dioni erroris quem opinatur de imperio Caesaris duas fuisse causas arbitratur Hosmannus P. 12. Una, inquit, in eo posita est, quod persuadere sibi non potuit, Vatinia lego Caesari, qui ante annum 58 provinciam non attigisset, decedendum iam fuisse anno b4, i. e. quattuor non amplius annis exactis: quo tactum est, ut unum annum quem addidit quinquennio priori, de altero necessario detraherol. Scilicet nos Dione longo sumus rerum Romanarum peritiores, longo diligentiores, longo melioribus auctoribus instructi, explicaturque praeclare unus eius Error statuendo altero. Altera de triennio peccandi causa fuit in tertio cius errore. Nam libr. XL, 59do anno 51 sic scribit: επρατ:ε ῖ' h llo μπυος υπως, Getav ethv οεδομεvov ut χρονον Καῖσαρ διαρξη etobeto da o υκ ἐς μακραν, αλλ' gubbς lv et ρ υατέρ o eetat Iavησε θαt εαελλε) τα τε υτ λακαetu Hircit καὶ ἰδ&υτευσων Οικαρε ἐπαυελiis. Item Caelius apud Cicero epist. VIII, 8, 9 anno fit narrat: Illa praeterea Cn.
Pompeii sunt animadversa, quae maxime confrintium attulerunt hominibus . tit diceret se ante Cal. Mart. anni 50 non posse sine iniuria de provinciis Caesaris statuere, post Cal. Mart. se
non dubitaturum. Ex his duobus locis inter Eo collatie IIoLmannus p. 12 efficit, ut Dionis sententia fuerit, Caesaris imperium anno 50 exisse et quidem initio eius anni. At quid, quaeso 3 Num de eadem re dicere existimamus Dionem et Caesium 3 Illo do oxitu imperii narrat, hic voluisse Pompeium post Cal. Mart. de Galliis statuere, atque Hosinanno, Si causam suam probare vellet, imprimis hoc agendum erat, ut doceret non potui sae statui do provinciis, antequam essent Vacuae, nec potuisse fieri, ut etiam cum alius imperio tenerentur, utrum eas consulares in proximum annum an praetorias es8e oporteret, deliberaretur. Veruntamen hoc nec demonstravit HOsmannus nec poterit, Opinor, demon8trare. Quare
subtilioro interpretatione adhibita cum intelligamus de alia rodicoro Caelium, de alia Dionem, huius de imperio Caesariano testimonium illud esse colligimus, ut id anno 50 exisse dixerit; de initio eius anni ac Cal. Martiis nihil invenimus; nam εὐθυς iv τερ υάτερ ρ ετει ost proximo insequenti anno. At etiam Appianus anno 50 Caesaris imperium ex lege Pompeia exisse