De S. Trinitate libri tres contra huius aeui trinitarios, antitrinitarios, & autotheanos. G. Genebrardo theologo Paris. auctore. His praeposita est summa sessionum Synodi, quam triennio superiore ministri Poloni cum trinitariis Petricouiae habuerunt,

221쪽

ios DE s. TRINITATE reninos auxit,sedens utensibin Hediorem, paridem, Teucrosque Heroas esse se ratissimos, qui tame finitia mu Graecis es)sent execratisiimcecotra Achissem deare nitum, Alexandrum etiam ipsum ab ipsis resem inter homines perditi mos , Pi tamen Graecis instuprema haberetur eneratione,aiulmss; colerentur honoribus' nil eter sacrificiis. sic Galli olim adorabamus Teutaten, GHomm. Hemm siue Heum, Taranim siue Taramin . O mium o similia portenta, quorum sacra reliauus orbu non modo nesciebat,sed oe execrabatur, legibi sique perruetonius. Romanos I p. Augustiam,Cla dium aliosque ures damnabat. Ita de gentium confusione: surpari Pseterat, qu od de Iu ico populo sise idolis prostituenteoli ' contionabatur propheta, Pro numero dirbiu tuarum dij tui iudi In Ecclesia nus Deus, nisi-des,on m baptisina, na spes Nocationis nostrae, dinua dominus. praecisi ritus fidem, quorum tamen diuersitas non piceret, quin idemsentiremus, idemspero mus omnes. itaque in i a locum habet,quod Vincen

tius Prinensis in libello pro Carbolicae si ei antiqMi rate eritate demonsbat, Catholicam esse ρο dici

ratione primum loci,deinde temporis, post, emo hominum , quibus quacunque tandem conditione extite a Gota. - rintsemper eius gremium patui testificante Paulo se pud Deum neque esse domini' neque simum,neque ala linum,neque Gracum, neque ma culum,neque fr- . minam . Tria enim esse nec seria antequam aliquid Tres no- is haberi debeat Catholicum,in ipsa,ai Catholica Ectae mei ii Asa magnopere curandum est,ut id teneamus quod. catholi- Ubique,quod semper, quod ab omnibus credi--. tum est, soc eteniri est verὸproprieque Catholicum

sed exemplis res sic diiudica L Ariari deprehen

222쪽

LIB. TERTI Vs duntur non Catholici, quia etsi eorum haeresissuum irin per totum orbem affuderit,ac bique, ut hodie . 1 homelana lues, fuerit, id tamen ncque fuissempiternum, neque omnibus omnium temporum fidelibus probatum. in i enim Arij aetatem antecesserunt,

longe adiam sidem commendaueruntposteris i ex ip-- serum Ariptis iudicatum eti, interim ut omistam po Etrecentos annos nouas haereses ex abesse capti fusti se ilisse, quae istam penitus de christianorum an is de-

leuerint. Contra Donatistae,quoniam extra dinum te

rae auulu suum dogma Dinimὸ spargere potuerunt, in coliatione C. thaginensi haeresis conuictisiunt. Pa tres Ῥt damnationem iustam comprobarent,ossunt ace s , bi promissio facta est Abrahae de infiniisse- Gen. ai

mine, deque benedicendis cunetiuerantibus per hemeni ut, qui est Christus. succenturiarunt prophetarum oracula de ocation retium futura Ecclesiae amplitudi-e, adiecerui Christipraealectiones c ius de Matib. o. praedicando niuersisgentibus Euagelis,demque deduxerunt in rem praesentem Apostolos diuis. orbe sese permundum ita disseminasse, Uuccsione non interrupta edi adhuc posset Ecclesiarum matricum censeseus, ac c intestigi Deum id,quod promiserat, impi uisse atque reddidisse. Imo dieia, quod miradum ma se est, Cr annotatu reperitura Chr Uomo, dum in- Chositi 1

terpretatur haec dierba, Praedicabitur Euangelium hoc Mat. rq ni in niuerso orbe in testimonium, atque tum erit eo immatio,intra Ῥiginti aut triginta anno detur

conium γbique ferὸ auditum serat. Quod etiam μ Rom.io . rnificare γidetur Paulus ad Romanos scribens ia/m Rom. r. Hurestatu uisse *bique Euangelium,Romanorum- et Udem nutiar niuersen orbem. zt ad co- COLL

223쪽

tio tγε s. TRINI: Ait lusenses, in veritate,inquit, Euangelii,quod praedicae . tum in Ῥniuerso orbe fructificat, deinde Iub capiti

extremum. EMangelium, quod praedicarum eri apud omnem creaturam,quaesub caelo est. Namsi nus Laio A. Ius tantum perfecit, i a His roset is seque ad Ihricum circuniestas regiones omnes Euangelio impleuerit, transiturus per Romanos in I Issania,quὸd iam

eateras peragrasset, quid alios Apostolos Apostolicosiax Euch que iros existimandum en peregissi i Bartholomaeus

esto Lugd. Me intulit in remotissimos Indos, Thomas tetendit in Epi copo Parthos,Matthaeus in imos penetrauit Aethiopas,Aner aliis di- dreas e ν Philippus Scythas praedicatione molliu eruti uisio Apσ- Ioannes Asiam diuino sermone correxit, Petrus Cap- stolorum. padociam atque Galatiam, Bithnia pariter m Pon rumprouincia si e confines dum Iudaeispraedicat,ci euit , postrem) Romam issupaturus accesiit. Iudas in Mesopotamia ac Ponti interioribH Euangelizans indomitas gentes Meisubiugauit. Matthias, anteqsam passurus in Iudaeam remigraret, in Macedonia se contulit.Non commemorabo Barnabam, Silam, Marcum,

I CORII. Lucam quingentos illos fratres, quorum Pasius meminit,infinito alios orbis complures nationes sua praedicatione ad ,eram religionem conuertisse, orbis iniuersas partesdiuisim,quod de uno Alexadro M gno Aegaterscribit, Hieroumus non tam bellis quatim Ῥiectoriis percurrisse, in orbe innumerabiles populos

ebri perdomuisse. sed addam,quod scribit Ambro- se, ibi adfuisse Euangelii famant, Ῥbi defuispersona 'praedicantis , quemadmodum admiranda opera, qua Deus in V topatrarat fima fuerant cognitananeo in Flierico, dii quide Raab apud exploratores,

224쪽

LIz. TERTIvs arrucant sit oleum effusium nomen tuum,curremG ad c Le odorem Ῥnguentorum tuorum. Neque eὴ fragra ii Zimum inguentu latius odorem sevumspargit,quam verbi Christi odorpermanavit. Q md it commodiis Eeleriusque ieret, Dem, ii per Epaiampromiserat. periorum omnia impedimetas stulit, *num longe maximum constauit, quό de gente ingentem tutus Vasit transitus, neque t peregrini cor exploratores e ianibus alienis Apostoli Apostalisne exigerentur.Q dautem Augumnus asseris alicubi hia aetate remo- aut in Lib. ias aliquas nationes fulse, licet paucis imas. 'Vibres de nat. nondum esset Euangeliotum, quodqμe zcclesiasticae grais. cap. r.

historiae qua tam nationes rectas ad Luangelio fuisse G Q. So.

deducitio scribuni intelliaen lux, videtur de communi ciuitatum Cr regnorum confestone, deque magis,a- tuum principum publico instituto porro Catholicae nomen non e IE accipiendum, quo sectae multiplica tae a filaquesunt ed ab earum ortu, ante quem nihil tale communiter asseaerabatur. Hanc enim totius ON 'N' sis his Christiani communionem haeresis lacerat atq; dis tholica op- rumpit, γtproinde nomen electionis acceperit, quod pQ'it riter ea . haereticus Ieseparet a coἡnmuni fidelium fensentia. ut enim sectasides eatholica ,ocatur, id e hγn: uersa Cr communis, iuxta istud Pauli, , 'rat, ' Tita. m Qν sic praua dicitur particularis ab γnitates sfa, etiamsi nulla Ῥnqua extiterit tam impia, tam pom Lanan . tentosa, quae Catholici titulo se ornare non tentauerit. Quem t Donatissae in Africa obtinerent, Deus bone, quos labores nonsi ceperunti Primum audietes innidici Catholicam , quae se per γniuersitatem terraruώ

disti,nderet, ausi funi dicere fuam Ῥbique terrarum communi nem Deinde informatas epistolas

225쪽

creditur. Ioa s.

Catholicum nomen non ex Ῥniuersitate gentium , sed ex plenitudine cramentorum definiendum contenderunt,teste eodem Augustino Epistola Α8. '. vr autem illud Catholicis eriperent,non quidem ausisunt

dicere sal esse Ῥaticinia prophetarum defutura E clesiae amplitudine ,sed rei ponderunt ea nondum essPimpleia, ed Uide 1uid respondeat Augustinus in libride nitate cap. 9. Deinde Cresconius Donatista clamabat No bam non esse Casholicam , quia totus orbis ei no communicaret. At excipit Augustinus libr. 3 contra Cresconium cap. 63. π docet omnes gentes quae Christiano nomine censerentur, dogmatibus inter θconuenire, reliquum autem mundum quotidie dierit in nomen c hristianum, quod Catholicis communicaret, sicque Ecclesiam ad reliqua occupanda quotidie defundi. postremo Donatistae ociferabantur Catholicae γοcem humanum esse sigmentum, i Aug. tractae lib. a. contra Gaudetium,sed facile conuicti hunt Um- soli Apostolici authoritate, Credo Ecclesiam Catholia eam. Reliqua pete ex coltatione Carthaginensi. Haec autem in pauca libuit restringere, it quisque melius apud se iudicaret, penes quos sit era Ecclesia Cath lica,nόμα quibustum niuerso Orbifide do bina conuenit, quantumuis a Romana Ecclesia multista mate se praesciderint , an Aduersarios, qui homines

heri nati, nec ante 2 O. annos piam nominati, nemiquidem quotiate inpummis Mei capitibus consentit. 3 Fide n. Fides alio modo hkpumitur, quam cum demitur habitus a deo inspiratus , quo credimus reuelatis. Eo enim Ansu irtus silua Deologa, quae, Meo donante, 'pu ni ei, i credatis,iniuisapus

226쪽

LIB. TERTIV s. 2I3 Dannem Dominus, σ PMdu Donum Dei est,ne quis Phil n lorietu animis nostris inhaerescit, de qua debet intel ia

tim iEud pauli, Fides ea Boosti is rerum, quae ste

rantur σ certitudo rerum quae non cemun-

tur. Hk ero significat id, quod creditur, nempe rem Dei Fibiectam. Qb sensu tradebat Paulus nu Fides quae esse Dominum, nam fidem, unum baptisma, quo- creditur.

niam idem iubemuromnes credere. Eadem diuersi rpb- . tas cernitur in ocabulo spei. spes enim modo e i id, quo speratur, ac*feresumitur apud Paulum re- liquos cum loquuntur de certa expectatione, itae

ternae, quae nobis a Deo promissa ecl. I. sodὸ id ipsiιm, quod Heratur, Ῥt quando ad Colossensis Paulus ait Col. r. dem fidelium positam in caelis, hoc est, rem quaesp.ratur, sive beatitudinem, ad quam anhetimus non esse in hoc mundo, πc. Quam nisi quisque integram & inuiolatam seruauerit. Hinc disse,quanto in periculo versentur, qui diei in num duntaxat articulum fidei impingunt. Nam Athanasius respondet plane idem, quod in argumento non multum dissimili Iacobus Aposto lus, Qui peccauerit in no, facitas eri omium reus. De pom. Atque hinc Augustinus laudat edictum Imperatorum dissa. g. de νicorrigendis haereticis,quod eius occasione multi stem ap-a alutis iam, a quaantea deerrauerant. conuerte ponituriretur. -m multi oinquit)nihil interesse crederes in Ari, igqμη quisique patrie ohaeretica, an Carbolica Christia- - - 4 Vinnus si ideo permanebant in parte Donati, quia ibi ς trum nati erant, nec eos inde discedere, atque ad 'Catholicam transire nemo cogebat. Vnde paulo post commemoratgratiam actiones eorum, quos Deus ad n ..tarem Ecclesiae Imperatoriarum legum metu peta

227쪽

PE s. ΤRINITATE' ,, xerat, dicant,putabamus quidem nihil interesse, o ,, γb idem Christi teneremus , sedgratias Domino, quio nos a diuisione collegit, Cr hoc Vni Deo congruere, p. v. is m 'nitate colatur , ostendit. Terribilis profeciὶθ e t ad Maa ,, Curiani martyris ox. QEDd vero cundem , quem gnum L is c nos Deum patrem, eundem Filium tam iam, eun- ium ' is dem spiritum sancitum nosse dicuntur, nec adiuuare is potest tales. Lege totam epistolas, inteyges excι-dere ab nasidei tabula,ccrtissimum abselut imumque esse naufragium, cum quo lauasit salutis omnis alea. Interea Amanasiuύ no lar respicere mihi quidem iidetur ad Hae tempestatis semiarianos,qui sidem Catholicam Nicenam*e non nisi quadam ex parte rec se piebant. Erant tum aliqui mediatores. principibus , satis valente Pannoniarum Spsopis, quorum Visu semiariani decem conciliabula celebrarunt a eneruandam Pocem Homusii ut extat in quadam ,

--atione Athanas de Unodis Arimini Seleuciae si r in Rulsui historia icclesia'ca. Hsne viderenturhen-

ire cum Arianis, recipiebant quaecumclue finxerat Nicena synodus praeter ista vocem. Fatebantur Chri- sum Deum de Deo lumen de lumine, Deum Ῥem1 de Deo ,ero, quod etiam in Gaudentio Mediolanenis

si vi ρο notat Hilarius. Alij t in concilio formis. 'Christum esse δε Λααιν praedicabant,abstinendum vero decernebant voce οι που nου, t nimis exadri,a curata, curiosa. Atqui,inquit egregie alicubi Athana -

sius, stannum est simile essentia ipsi argento, neque

M tamen etiargentum. Hos omnes extra salutis arca' merito collocat, 'uoniatii extra Christi Ecclesiae

communionem salus non pors consipere, νt quidem di peti α isse aram cath licarum priore probat, R

228쪽

LIB. TERTIUS. Myr contestatur his eri=is,sens σπPetu,quae nou 'seruierint tibi, peribunt.1 Ut unum Deum in Trinitate & Trinitatem in V nitate. sic alij locutisknt. Iustinus Maror in . expositione fides, Moria si is προαδὶ νοειπυ, .c. unitas In Trinitate intelligitur. Gregorius N an enus hibsinem orationis ad Heronem philosophum, uti θ δὲλ -

Tertussianus contra Praxeam. Unitatem in Trinitatem

distonimus.sed haec locutio, imo Ῥem locutionis i telligentia err comprehensio non caret discultate, cum praeserti' ideatur ei rerum confusionem, crquasi miscelgam, ,el contradi honem induceare. Pra- mkm aure, I dicain de Ῥocabulis, mox rem ipsam alia . ruanta interius penetrabo. Monadem hk non intelligimus nitatem quaten i habeturprincipium inrum rorum more Arithmetico, sed Ῥnam essentiam, acceptione magis PB Pa.Triadem autemsiue Trinitatem pectamus non trium , nitatem, smniauit Gentilis ,sed i asinet trespersenas. Ait igitur Athanasius. t ad rem veniam, initatem in nitate est iu m3 dihina essentia siue natura esse tres perfnas, montra, unitatem esse in Trinitate,id est,in tribus pe fias, nam extare diuinam essentia ' , Ῥtsignificetur ires quidem esse diuinaspersonas rei a ,proprieque distinctus,sed eas tamen esse eiustem ebentiae non per u lumonem quandam,stdpersinceramsingularemq; 'Mν erga aliam comm nla Mn .sed conuersi ,

229쪽

Hς DE S. TRINITATE eam essentiam in tribus pariter pleneque citra disse rentiam ullam reperiri. Haec enim reciprocantur, crnihil aliud indicant. nisi tres res nam esse essentiam, . ac in eis tantam esse substantis nitatem,tamque

gularem,Ῥt aequalitatem omnino teneant. Nam qui

q/0d de Ῥna pronuntiaueris,de tribis ver silmὸ potest debet intelligi,exceptu vocabulis,quae proprietate qu fortu asiue chara iere postaston designat, γt non magis' illud in tribus,3 in singulis, neq; mi nus in singulu qua in tribus. Elegas occurrit exemplia

φ Pampolitani, huἱcr; loco apprime accommodatum. Si tres,inquit,homines immortales dixem,ego non im telligo plus posse iueresimul tres,quam gulos,nec minus singulos,quam totos tres, , de trium na ea immortalutas, dina perennitas.sic si aequalitersuntμ-

' pientes,non plus sipiunt ut, quam singulatim ,sed '' tanta est in noquoque viritim sapientia, quanta in

Ῥniuersis. Praeclare certe. Nam diti eorum omnium, quae hoc in mundo inferiore mouentur num est tem-

pμου non modo θecie,sed etiam numero, sic trium Θ- postasion eadem, na,par,communis, indisserens numero aeternitas, sapientia, e c. Si tilior est Rabant Noguntinipraepulis interpretatis in libro, qui in striabitur, QNmodo sit Trinitas in Ῥnitate, nitas in Tris bate. Hanc enimpumis m,na ae indiuidua triuper arum operatione. Mihi simplicius diidetur id, quod dixi. Atque ita in hac locutione Trias est in Mo- η de, η suo, lo,non significat aliquam rerum diversitatem, ne esse a diuina considereturextra pe

tu tran- Ionas, ira quartia aliquid in simplici ima diuinia filiuὸμ- Vate inducens realem distinctionem constituatur inter siemperhaberetri

230쪽

LIB. TERTIV s. arrpositione, In similes o uia arguut in quibus extre- ma suis estratione disti M. Mes est in anima nullacia nate. i.est anima ratioci, B, Partessiuntin toto π misi inpartibus, hoc est,ide,quodpartes praeterea nihil. Sic tres personae fiunt in nitateseu in na essentia,hoe est ant 'na essentia nihil praeterea. D χα ς mν,

inquit Dam cenas, ἡ Θεοσκο,: disi. - ck,λιν tib πα- σας . Non c. In Dpostasibus deitas est, aut, quod I de orabo. verius e F,deitas estispo lases. Q Dd ad huc modum m)a Marsili cholastico de ratur. Pro hoc notandum, Mars lib. qu)dh ecpraepo itis,in .. liqvadissonat re Utionem, cr*semper ignipicatur diuersitas inter id, quod inest, cir inter id cui ineri, t cum dicimus.'entia es in

imo, ,el animus en in corpore, aliquando non. Sic

es. alio sesse illud,quo modo dicimus, Totum est in partibuου id est,partes simul sumptae, voluntas sinanimo intelligente, id est,ipst animus. praemisse capiendo is in transitive, nihil est in est ita diuina

tanquam injubie io, et tanquam in toto, Fu etiam, dit in loco. sic enim sumptum m denotat diuersitatem

eius,quod inest,ab eo cui inest. sed quicquid est diuina essentia fidem,qi dipsi Transitiuὸ loquendo nulla persῖna est in essentia diuina, quiapersona non est dia .

uersi ab essentia. Accipiendo autem in citra transitionem Catholicus debet cocedere,in essentia diuina pe senarum Trinitatem,quia debet concedere, quὸd Esesentia est tres Persenae. Ημc porro fuaestio pertinet, Deus est Trinita , quam locutionem barbara essepronuntiauitsuo. i. impio iure Caluinus, nonsitis asi quem,quid in ipsa Dei nomen declararet. simplici - rmὰ aut em dici potest denotare diuinam naturam, υ

si sensui, ra divina est Trinitas, iue res persona.