장음표시 사용
261쪽
DE s. TRINITATEI3. Et tamen no' tres omnipotentes. Hic nos ex locis equos Trinitarij rodunt. Exclamantpraeter puram putam contradictione cripturas hissententiis, Et tamen non tres aeterni, sed unus aeternus, bicut non tres Hacreati nec tres immens sed unus increatus & unus immelius. Et tamen non tres omnipotentes sed unus omnipotens , refragari. Nam nos superiore libro multa oracula e veteri testamento in quibus similes νοces pluraliter de diuinis
persionis Uurparetur,collegimus.Addo, i eorum causam aJιqua in re iuvem, Almanasium sibi non constare eum is ira affirmet,quod hoc loco negat. Tres per-sbnae, inquiet, coaeternae sibi suiu oc coaequales,sYrea cap. π in librispontificiis reta dicuntur coomnipoten- firmiter de res & coaeterni. praeterea Athanasij αγκονει nonrTrinit. re abhorruerunt ab hac flententia Epiphanius σme Cain. instar omnium nobis sintdu hic in eleri ganti ista triadis descriptione. Hanc,ait tibisciam Crsub sine ,, tutelarem tribuo inita diuinitatem tria comprehen orationis ,, denteparticulatim nius in caelispulchritudinuin s. B o άπιίρων μιριν συμφυυι triu infinitora connaturalitate petisina. is infinitam. Illi ero alicubi malumina nominat. Mox,, inversiculo, qon tres dij, sed unus Deus, Fuse haec Casii L Deo duce tractabimus, intere fruerestatione, quam ter. ,, superioris canimis interpres attulit, Cum personae di-
,r cuntur tres coomnipotentes, tres coaeterni,tres infiniti.
,, istae dicitisneiponκntur adiective deri,designa em, , sonas. In Athanasio autem, Sod unus omni tens, i, σc. substantiue,ias,deis antessentiam.
14. Et tamen non tres domini, sed. Hic locu
latissime patet. Nam de cunctis proprietatibus use . Nam diuinam consequentibu idem assimaripore h
262쪽
LIB. TERTIvs. 227 ih Lb.s de Trinit. cap. io. Nec magnos tres dici-mussed hi Ggnum Ῥnum . quia non participatione vitudinu Deus magnus seelse magno magnus est, quia ineptia esse magnitudo. Epistola i7ψ au Pa.. Dentium comitem Arianum,Ῥbi docuissit tritus nomen nunc dici ad alliuid ita esse proprium spirit sanciti,nunc a e ,subiungit. Nam fecundum μb- istantiam, quoniam semel dictum est. Spiritu, est Deus Ioan. . Pater spiritus est Filius spiritus est ipse spiritu sane ius spiritus est, sed uni Spiritus no tressicathon tres d sed unus Deus. Et in libro de Trinitate V Aug.tο.as
Ῥnitate De Sicut dicimus non tres Deos,no tres esse tias, ita nec tres sapietras,nec tres Spiritus. Carolus Magnus in opere contra T. nodum lib.3. cap. . Cum'
Pater principiu principiu spiritus s. priuariptu,no tame tria principia sed unu principia. sexce-iasin, ilia in veterii libris reperies, quae quo pacto accipiedasint silerest ut aduersus Valentin se Geruile atq: iadeo reliquam Trinitariorum 'cem pertractemus . : H. Deus Pater & tamen non tres dii,&c.
Ingredimur Syrtem nos haereticos in si pulos γatiae contrarios iae tantem. A riani qui hac quidem in parte istos sequuntur Trinitarii ob oraculum Pauli I.Cong. Vnus Deus, num esse Deum Patrem aiebant. Auctor est Hilarius libro de Trinitate octavo, pag. IS, QEd ad haec nostri' Deus Pater, Deus Fili us, Ueus Spiritus sanctus, A tamen non tres dissed unus est Deus. Qibus verbis nihil crebrius occurrit in Maiorumscriptis Athanasii, Basilij, Gregoriorum, - orum, Damasceni, e V c. Quin etiam Theodoriti, in historia Ecclsastica narrat ii em temporibus in
rimano per Damastat Ossecto concilio latum fuisses
263쪽
ia canone, quem Augustinus de verbis Apulalisem. Is D ad hunc modii retulit. Maledictus qui propria nominio
obiect.' is persenarum tres deos aut tres dominos aut tres spiri tus confitetur. Vrgemur quidem, inquies, patrum te Ilimoniused tamen non eximitur; cri ras. Fateris diuinitatem in tribus consistentem expersonu non coalescere, ed omnes simul e se perfectis ac integras, qui litur erum esse potest, namquanque earum sigillatim'per si Deum praedicari, π tamen non postea eolligitur esse tres deos 'Q d de reliquis nominibus
i' eodem modo mirandum est, tres Risiatim dici omni- potites,infinitos,ssiritus,dominos, er tamen non tresstd num omnipotentem, c. deinde concludi. Quid
olati . de quaestione mea quide opinione,lubri difficili π in quam nosine causa Trinitari mihi Ῥidentur impegisestntiam, non prius dicam quam Nostrorum pententias percensiuero. Augustinus a ideturAntire ideo no esse tres ma Porirri, na in- omnipotentes, deos, c. quod in tribuspersonis naterpretatio insit magnitudo, omnipotentia, deitas, quasiin Deo qμα est νγ propter simplicitatem nomina, quae concretas' aia rerum. Anacita appessantur,inter ρ minime disrat. Ac eo cum Aug. lib. s. Graecis fere reliquis feruntur Di mus , Pristus crde Trinit. Basilius magnus. H ic quidem homilia contra sabel-
cap.ro. lianos, Drium, o Anomoeos, dum ait,Vnus Deus non
duo dij,quoniam identitatem habet Filius ad patrem. Non enim altam iniPatre eon picio deitatem cor alian in Filio,neque aliam nataram hanc σ istam.ID Ῥerb bilib.de spirit an iocilanstribis, Arguens Petrus Ananiam, in eo quod in Penditisne mi, cuius θ premm totum obtulisse dicebat, spiritus sancti nit --
264쪽
LIB. TERTII S. 22s em non secundum numerum ,sed iuxta substantiam comprobaui dicens, Anania, quare impleuit satanas cor tuum Ῥt mentireris spiritui sincto soponea non hominibus mentitus es ,seu Deo. oridus aκtem ι, contra Iulianum Apostatam , Non ignorauit, inquit, , Moses quod Deus Ῥnusta eri, dina deitatis natura in ,, Iane tacta consubstantiali Irinitate adoratur, nempe ,, in Patre Filio spiritu sanesto D. Bernardusas utitur quando aduersus Porretanum Pi Avien- ,, hem Episcopum Pinuehitur. Quaro eriussantu que,, ita dixi et, Parereti dierus, hoc est eritas, Filius e si, ,erus, hoc est veritas. Spiritus S. est verus, hoc eri ι ., rito, π hi tres Ῥnus dierus,id eri, na veritas. Q,
profecito religionem Boetij fuisse non dubitat, qui in
,, hunc locum incidit. Pater est veritas, Filius est Ῥeritas, ,, spiritus s. est veritas, Et hi tressiunt non tres eritates,, hed una veritas. Na istic Boethius in Abstrusias voces
submutat, quae Maiores concretis enuntiauerant. Et
erb Athanasio hanc interpretationem Probus iudex γ apud D. vigilium tribuit. Difficilem, ait, quoque iliai ut Arius autumabat instabilem quaestione,qubdTres Unκs Deus dici idem tribus distingui non pos si persenis intentaverat, ita Athina ius diuinae scriti plurae auectoritate dissoluit, in od in Trinitate ,nusii Deus sit per naturin unionem, non secundum distin-x, ctrone perfnarum. Et idcirco tres Ῥnus Deus eri qui ,, Tria Ῥn natura e l. incia multae animae una ,, anima, e IT cum omnes homines Ῥnus homo dicitur, ,, secundum natur conditionem,quae omnibus inaest, ,, nonsecudum diuersitatem asseruurpersonarum. U M tur qui natura unus en Deus idem in persenis tres
265쪽
σ3o TRINITATE Meus est, si xta quam nominu communionem π Pater Dem Filius Deus m Spiritus s. Deus. Et cum unusquisque eorum singulariter Deus sit, Deos tamen
eos pluraliter dicere, Naturae unitas non admittit., Q niam Naturae nomen, quod Deus est, non priua, tum unicuique m peculiare, sed comune eri. Et ideo
Trinitas non pluraliter dij, sed ,nus dicitur Peus. si eae 3 mbolino bimens,non est cur hinc Trinitaris Ia Ῥia transfugiant. Dubium enim non e i, quin L. mul cum Essentiasea, quαcunque circum ipsam iit Pater in Filium σ spiritum sic plene transfuderit γρplane ipsius σ itarum na eademque sint omnia. Sed quia non concedunt in Deo adiectivoru σsubstantivorum eandem esse notationem,ac putant cum Arist. in ca- Aristotele ex communi Uu A diectiva,etiam hkorae tegor. . ter formam qualitatem squam solum substantiva, ' declarant subieectum quoque designare,age ideamus quatenus formulae Athanasianae , Non tres .ae- terni sed unus aeternus, non tres Omnipoteres, non tres increati, no tres Domini, non tres di, sed unus omnipotens, increatus , Dominus, e I eus, cum receptu po ni conspirare. Sata in f Hie lubens Ambroseum Catarinum sic loquentem c.Genes 1ν audio. Fere quoties Elohim i. di iugitur eoo,quias Ῥerbum actionemsi scat, ipsum erbum singularia' numero apte poni consi euit , ne plurificari ideaturia aes irtus agentium , quae prorsus est una.
D Qwdo Ῥero cum nominibus adiectivis coniun- gitur , non metuit scriptura ponere adieEtiuum in D plurali numero, qA mxιm per illud nec a Ao aut im
in tus,ac inde nec eius substaria siue essentia plui sic mr.secus aut oesset substatius nome a iugeretur, t
266쪽
LIB. TERTIVs. Isris iligam docet B. Thomas. Quare cocedimus tres exi- In diuinis νε stentes, ne sientes, tres immen 'os,tres aetemos,ires quid conas .creantes, non tamen tres Deos, nec tres creatores. Nec cededum. ,, me fugit B. Athanasium non concedere tres aternos NOM.13 aut tres immensos. Hoc enim fecit frui recte declarati, B. Thomas)sapientissime cr ad necessariam caute-
M iam proptersensum talpum, qui possit inde accipi,nia
,, mirum si hae voces substantiue acciperentur,iicque D plurificaretur aut aeternistas aut immensitas, potuissetri tamen concedere adsensumverum reducere. Legi- Noma, mus enim de Deo 'ero, Non eti natio tam Pandis, i ςVt- quae habeat Deos appropinquantes sibi. Dixit, Deoso appropinquantes, Ῥt Trinitatem significaret . Q - niam autem Thoma Aquinate se niti profitetur, au- idiamus etiam, quid de hoc argumento Eu scriptis mandauerit Nomina Des alia diuinam Elpenitam T ho r. q. substantiuesingulari numero no plurali de tribus
' personis enuntiantur. Haec igitur est ratio quare s cratem, Platonem ex Aristotelem dicimus tres hominnes, Patrem aute π Filium π spiritum s. non dici-υ mus tres Deos,quia in tribus indiuiduis humanae na- tu sunt tres humanitates, in tribus aute personis e 3 na diuina essentia. Ea ero quae significant essen-' tiam,adies huepraedicanturpluraliter de Tribus pro- pterpluralitatem diuinorum indiuiduorum. Dicimus α ιυ enim tres existentes, Ῥel tres sapientes,aut tres aere nos CP tres increatos σ immenses, si adiective s mantur. si σὸsubstantiuὸ accipiantur,dicimus nu - . increatum,immensum Cr aeternum, Ῥt Athanasius tradidis. Ex his erro collige earum omnium enun J-tiationum, quas Albanasius coaceruauis, non omnino φή esse iudicium. Nam non simpliciter negandμM
267쪽
LIB. TERTIVS. omnino in Deo locum non habet. Vnde in tribus Iune. eres humanitates numero di entes, πfla ratio hu: D manitatu in eis communis inuenitur. In tribus autemo, diurnis persenis,non tres diuinitates numero disseren,, res ed a nam impiaem deitatem, cesse est ese, i, sie non tres deos,sed num confitemurpropter nam
,, simplicem deitatem in tribus persῖnis. Ex eadem Dpothesi proficissitur, quod Robertus
Iliacotius eiusdemfamiliae Theologus tradit propo L . tionum Athanasii,quarum praedicata adtestiuis constant, eritatem delitescere in Eclipsi substantiuipluml ratis, Dij. Qiid ipse scriba ausculta. Ad se ηdum Ποkot . quando arguitur idem ponere contradictoria in Im- 1o.defessi. D bolo, quando aittres esse coaetemos, re tamen non nationua δ' esse tres aeternos, circ. Firmiterpotest dici ad mentem
D conditoris symboli de esse5mboli credentis,qu)α αυ in rei eritate rem persen uni nus Deus aeternus, a π tamensunt tres persona conemα σ coaequales, . .es ρ -issa duo non plus repugnant, quam dicere Deus est . tres persenae π nus Deus. Vnde quando dicitur, Et i ,
γ' tamen non tres aeterni upplendum est, Dij, itas litera plana est,acsine contradictione. Unde in isto posteriori γe 2principaliter intendit asserere coaequa- D litatem perμnarum, nde ait, In hac Trinitate nia ' hil prius aut posterius,circ. Ita dit in alio non cadat Siperpluralitatem persenarum aeternarum ῬA aequalium, se Verqualitatem,qu.e importatur ilio, cum dicitur, coaeternae dc coaequales. Aliter D. Thoma. dicitursecundum Thomam, quod iste terminus AΕ- ad Annia
268쪽
lib. de raprocess. v spiritus M
a3 DE s. TRINITATE que persenae habentes aeternitatem. Ab hac opinione duntaxat verbis commentatio eo, rum distat, quipersuadere exoptant adledria a n
meralibus quibuscum construuntursubstativa esci. Hinc enimpi, t non ferant eos,qui affirmant simpliciter tres aeternos, tres deos, sine hac interpretatione. Tres aeterni, tres dij, id est, per appositionem tres quisunt aeterni,quisunt dii: et quorum quisque aetem ninsit, Deω, Dominus. Adiectiva autem e substantiauam consibushonem absolute reiicιunt, ne substantiae multiplicitas xlla ex partes istori ideatur, quod haec sit eius,quod jubstantivum dicitur,propria notatio , Ῥt ex hoc Hetteriani sermone perspicitur. Posse Dei;) singulariter intelle lum βιbstantiae dicitur. i. substantiam declara ex eo quod nu unt tres pera Pnae,pluraliter autem proprietates. Haec cum Petro Aliacensi Cardinali minus satis
cerent , esuum istorum aliam interpretationem indagare macitus est. In Umbolo,inquit,ci Mn concedatur tres coaeterat,miror quare ibidem negentur tres aeremi, nec Ῥideo rationem diuersitatis. postea dum
quaerit , sisne aliquo sensu concedendum tres. esse deos,quid his responderi γelit,indicat. A it Dei nomen aliquando sumi essentialiter,atq; ita reciprocari cum essentiae diuinae ceu diuinitatis Ῥocabulo, Aque esse plane α ων ων: aliquando intelligi perfnaliter, Iup- θponereque συιούνη me pro diuina persona, sic Deugenerari a Deo, Cr Christum Dei se Filium. . Priore designatione non concedendum esse tres deos, ne Dei essentia multiplex existimetur. Posteriore, quemauia . modum i propositiones recipiuntur, Non tantum
est una persona diuina. - Tres sunt pir*nη
269쪽
LIB. TERTIUS. us. diuinar,quarum quaelibet est Deus, ic agno cendas esse has, Non tantum est unus Deus, et, Plures sunt dii, quὸd tales idem penitus radeant iuxta hanὸ alteram significationem idque apparere per nominis rationem atque diim. Ex quibus elucescit Α-liacensem multo magis confessurum fuisse tres aeternos, tres immenses, tres omnipotentes , quatenus hae
adi hones esua significandi natura ad perfnra referuntur.
Ego. t mei aliquid asseram, primum existimo has sexta emenuntiationes, Tres sunt immensi , tres aeterni, plicatio. cum ilibus,in quibus attributum ex adie liuo conficitur, non esse eiusdem momenti ponderis, atque hae, Tres sunt dii, tres sunt domini, tres sunt
creatores,e 7 c. qua m extremum ocabulumsubstantiso constat. Ad id communiedum fusciunt, qme supra de adiecitiuorum σε substativorum naturis adumbrauimus. Deinde Athanasium puto eas noluisse en Ari eodem carculo ,sid posteriores simpliciter ne-
rari voluisse propter auectoritatem scripturae, quaea, penὸ vociferatur, Audi Israel, Deus tuus Deus unus Deuti est, E nunquid nus creauit nos Haec enim nitatem ades.a. . singularitatemq/; monarchiae atque adhonu, identitatem essentiae liquido demonstrant. Priores autem propter Arianos adiecisse, ne in Ῥocabulis, quibus ad Ham ε προυάδι abutebantur, cum ipsis communicaremus. Id apparet ex γα, λιγι, , Quia sicut sigill rim unam quanque personam Deum ac dominum cofiteri Christiana veritate compellimur, ta tres Deos ac dominos dicere Catholica,eligione prohibemur. Quorsum et: praecedentes Mitributiones,recensendo non enumerassee ηNue 'ub' h
270쪽
LIB. τERTIVs. 23 7 Anam Deum aut dominum confiteri. Interroganti enim quid Pater,quid Filius, quid spiritus dius,necessario secundis scripturas desingulis rebondemus, Deus est, dominns est,creator est, quoniam im ingui ue eadem est deitas, aequalisgloria, par si cacis
ras,tota in patre,tota m Filio, tota in Spiritu s. citri γsiam diserentiam σdiuersitatem,adeo, t iuxta DAmbrosiumsit in Patre totus Filius totus in Verbo Ambriis. Pater. Hinc de patre pronuntiatur, Deus generat, de Θmniae Filio,Deus caro facitus est, dominus gloriae crucifixus Ioan. r.esi,de spiritu S. Dominus est spiritus, piritus est Deus. I. Cfria. r7 Ita tres deos aut dominos dicere prohibe- a Cor. .'mur. ne abstantia nitatem,singularitatemque exi- I n.
miam aliquopadio disiteri ideamur, cum in postumus tamsingulatim quam conivnecti m conmderatis exae issima , planeque admiranda sit identiistas nec persenae tres oe' duae ni plusquam singu ,
ideo tantum concedendus ,nus Deus , Ῥnus Dominus, Ῥnum rerum conditarum principium, Ῥna- ea ι,γna essentia, una bonitas, nasuteria, una diuinitas, una maiesto, na beatitas, una aeternitas, τ'
quid nos a Dd a Ruperio Tulliensi proditu exta L. M Nunc antequam quicqua faceret nus idemque m Flus erat Deus,sed non defertus σμlitari .so- ω ius,inquamissubstantia flus σ)nus,sed non sex persena posset etiam dici nomen Deus interdum θ . Eiare adpersenam, σ eo sensu esse tres deos σ tres
dominos id est,tres diuinaspersonas,interdum idiue Fepius, ad sentiam referri, t cum Deus creare pro nuntiatur, tumque nim est Deus benedictus in se