장음표시 사용
231쪽
nim simplicitati divinae nihil detraheret. His junge, quae diximus s. IJ . de seqq.1ρα. QUINTUM erat, Mundo σ Deo nominum infercedere communicationem. Etenim, qVem nos Deum, ipsi quoque Mundum dicebant. Laertius Zenone p. 372. λεγουm δε την κοσμον ταώ- τον τι τον λον, - ossilia θ κοσμησ3ν των ά ρων, - μώ τ μ ν το πνες κος εξ άμψῶν- Jam e conVerso quoque Mundum esse
Deum docebant. Adi Lipsium lib I. Physiol. Stoic. dissert. 8.193. Enimvero ipsas qVoque Mundi partes Deos faciebant, magna videlicet illa Mundi anima singulas inspiratas. Cicero 'in L
cullo p. 3o. Erit persuasum etiam Stoico, Solem, Lunam, sectas omnes, Terram, Mare Deos esse, qpod graedam animalis intesistentia per omν iaea permeetes in Ueat. Plutarchus I. de plac. Philocr. f 881. ed. grae- col. Francos A. I6M. Stoici dicunt, Deum esse Vmυαα υὼν διῆκον πιλου
γ Xylander in notis f. 2o. emendat ex Eusebio, M. τας υλει - πα-inam emendationem confirmes & ex Pseudogaleni Hist. phi-Ios tit. Pari. IV. Oper. Galen. f. 428. ed. Basil. A. Is 38. Sla enim
. 1 De Stoicis ergo exaudiendum illud Senecae in fragmento libri contra superstitiones, apud Augustinum lib., I. de Civ. Dei c. io. Hoc foco dicat aliquis et Credam ego, subaudi cum Stoicis, Caelum σTernum Deos esse, re supra Lunam alios, infra ali s 8 Ego fenum aut Pla
232쪽
pore, alter sime animost Ut Plato aic distinguitur verbis ultimis a Str tone, sic a Stoicis, de quibus prima textus huJus interpretor, uterqVe. Afferuntur haec e persona ejus, qvi civilem seu publicam Theologiam, quaJupiter, Apollo, dii deaeq; alii colebantur in templis, defenderet adversus naturalem Philosophorum cuiuscunque familiar, sive Stoicorum ea esset, qui Coelum, Terram, Sidera pro diis habebant, si Qe Platonis, qui Deum incorporeum faciebat, sive Stratonis, cuius mentem brutae materiae primae divinitatem adscribentis exposuimus
s. lys. SEXTUM & ultimum restat. Deo ου Mundo proprietatumqPos intercedere communicationem. Mundus enim Stoicis ex Deo sapiaeno & quo nihil melius; vicissim Deus ex mundo rotundus. . I96. De priore Ciceronem audiamus iterum e Lucullo p. 3o sic loquentem: Approbabis Stoicus hunc Mundum esse sapientem, o bere Mentem, qua e oe ipsim fabricata sit, re omnia moderetur, mo- Peat, regat. Et II. de Natur. Deor. p. 3o. alpae dilatuntur a nobis, Zeno sic premebat: styod vitione utitur , id melius ect, qvam id qvod ratione non utitur. Nihil autem Mundo melius U. Ratione igitur Mundus utitur. Similiter inci pote'sapientem esse Mundum, similiter beatum, fmiliter aetereum. Omnia enim haec meliora sunt, qpam ea, qpaesunt his con
muria, nec Mundo Ficquam mellin. Ex quo scitur, esse Mundum Deum. Sequuntur in eam sententiam ibi, nec non p. 32.33. Plura
o non modo in Ao tenere, ut limitat Η ,tomann. IV. Dialect. 18. p. 3 7. sed etiam astute, ut quo ne eogitari quidem quicquam melius po sis, qve
admodum Stoicorum mentem p. praeced. exponit Cicero.
Deposeriore Lipsiu ς I. Physiol. Stoic. 8. p. II. QUAE in tur Mundus Deas, dabant ratam ei DeoJ globosainformam, puta qVigMundo qVOqVe κημα tribuerant σφωροειδες apud Laert. Zenone p. 313. Mox Senecae Verbis hoc adstruit. g. I98. Nos etiam Ciceronis, qui Balbum Stoicum ita loqVemtem facit II. de nat. Deor. p. 3 3s. Cum olem esse Deum certa not/one nimi Fr sentiamus, primum in sit animans; deinde ut in omnι natura nihil sit eo praestantim : ad hane praesensionem notionemq. nostrium nihil video quod potius accommodem, qνam ut primum hunci um MundumqPo nihil seri excellen:rus poteri, an/mansem esse s Deum judicem. Hicqv- Molet, Oicurus Iocetur, - π dicat, se non Iosse intesigere, quali
233쪽
st Golubilis σ rotundus Deus: mmen ex hoc, quod sese etiam probat,mmqnam me movebit. Epicurei videlicet Deo dabant humanam speciem, Stoici diis larilem humanae rotundam: docentes θ ἐν ια, Oονάθάναβν, --ἀν μῆρτοι ἀνεζωπιμι ορφον, teste Laertio in Zenone P. 376. I. iy9. Eadem non Stoicis mens Xenophani quoque Colophonio, sed nescio an eadem de causa, qui faciebat : μααν λῆ σφωροε δημηδεν δαοιον εχουσω αν ούπω, apud eundem Laert. in Xenoph. pag. - 6. . 2oo. Eadem Platoni, si eidem Laertio credimus in Plat. p. 162. sed ex causa plane contraria. Non enim Dei rotunditatem ex Mundo, sed Mundi ex Deo deducebat, nempe ut similis esset Patri soboles. Verum de Platone Calaubonumacide notis ad Laertium p. m. G. g. ΣΟΙ. Caeterum a Stoicis prosectum, ut Sapiens etiam, qVem
parem Deo per philosophiam fieri censebant, Senec. Epist. 8. p. 3 3. rotundus esse, alii malebant quadratum, suas & ipsi rationes secuti,
crederetur debere. Seneca c. 8. de vita beata: Mundus qνορ cuncta complectens, Rectorfi UmνesDeus in exteriora qνidem tendit, sed tamen in totum undit in se redit. Idem nosinu mens faciat, cum secuta sinsus
suos per istos se ad extremaporrexerit,milhus resui potens sit, s c ut d eam devinciat summum bonum. Ausonius idyll. 16. quod de bono viaro inscriptum vulgo inter Virgiliana legitur: Vir bonus oe sapiens avid Proceres, vani ferat qpid opinio vulgi, Securus, Mundi instar habens, teres at 2 rotundus, , Externae ne qνid labis per deria fidat. Horatius lib. II. Sat. I.
ἶν' nam igitur liber 8 Sapiens His imperiosus,
Fortis, re inse ipso totus teres arct rotundus, Externi ne qpid valeat per leve morari.
. Σοχ. Vim similitudinis & originem non assecutus est GocIenius, cum q. y Eth. p. 32se negat globum exprimere naturam boni Tι-.rr, qvi constans est, cum globus omnium eorporum sit maxime volubile, re loco stare rotundum nesciat. In alieno fateor. Sed quid hoc adversus hanc similitudinem 3 Nam nec sapientem oportet haerere alieniS. S
ius fisurarum globus omni ex parte sibi similis est. Solus ext se po-
234쪽
sita cum tangit, puncto tangit, eoq, in iis non acquiescit. Haec intuebantur, qui Sapientem globo comparabant potius, quam cubo. . ao3. Imo globosus ille sive Deus sive Mundus, ad quem respiciebant, ne quidem pulvisculum extra se novit, sed totus in se collectus incumbit sibi, non alteri, nec habet ejus ι αρκεια, quorsum extra se rotetur. Hoc ipsum Stoicos movere potuit, cur Deo suo figuram dare vellent rotundam, ut, qui per Mundum globus eiset, per se
. dio . Non reclamat historiae nostrae Lactantius, cum ait c. I 8. de ira Dei prope fin. Omitto de figura Dei iucere, qνι a Stoici negant, labere usiam formam Deum. Fecerunt enim Stoici & rotundum Deum,& informem, sed respectibus diversis. Rotundum in Mundo formato; informem in informi, certo etiam modo, ut A. praec. declaravimus, in se a g. 2os. Enimvero dabant Mundo duplicem statum, elaboratum alterum, suaeq; assertum formae, alterum rudem atqVe insorinem. Facile hoc intelliget, qui recordabitur circulorum quibus illi Mundum jam pulchro aspectu formosum, iam in deformes favillas relapsum rotabant, de quibus sub finem thes M. dictum . . g. χo6. Mundo ergo formato secundum ipsos figura rotunda, insormi nulla, sive Deum spectes sive Materiam. Laertius ubi duo principia ipsorum commemorasset p. Vo. Deum & Materiam, pergit P. 37I. ἀλλἀ mi λεινα τάς - ωὶ ααορψους. Vertit Lipsius I. Physiol. Stoic. p. 9. Corpora, sed informia esse principia. Bene. Sed in illo nimirum statu ruditatis, I. 2o . Ac seorsim de maereia testatur Pseudogalenus Hist. Plii Ios titi de nat. philos genere f. m. . Plato, Astoteles ae Stoici materiam opinantur natunum qyandam informem qPάprimum 'natuor elementa, tum reliq fiant.
s. mg. De Deo seorsim considerato dubitet aliquis. Quomodo enim informis Deus, cum in illo etiam Materiae rudimento instar anumae semine comprehense λόγει, contineat απερμαδικους per .so. sitq; adeo forma sermarum futurarum per g. 88. s. Σορ. Erit fortasseίqui invertat hoc argumentum, & reto queat ex eo, qVod abstractum a suo concreto denominari non possit: vici. Jo. Pic. Mirand. c. de Ente&Uno. Quare nec sormam licebit
235쪽
appellare formatam. Sed nescio an ad hanc subtilitatem confugituri fuerint Stoici. aro. Sic eos puto potius responsuros: informem certe isto in statu Deum esse, sed eo nempe modo, quo & ipsum semen vel insitam illi animam informem dicimus, h. e. expertem formae, quae in opere fitaturo, cum His figuratum membris ac distinctu partibus fuerit, conspicietur: de C aetero t. inn demum Q rmam induere, cum rudem materiam elaboraver i ; tunc enim deposito ruditatis statu & Deum & Materiam se a vestiendos, una quidem ipsa tota, variis vero partes ipsorui I . g. 23 I. Vide, quemadmodum haec omnia Plutarchus lib. I. de Plac. Philo s. c. 6. ab initio, vel Posidonius potius, nam huius ea definitio commemoratur, ut e Stobaeo disco apud Lipsium I. Phys Stoic. . p. I . in specie ad Deum applicet, eumq; simul e dictis interpretare:
λ συνεξοαοιου νον παπιν, in statu elaboratae persectionis. Pseud galenus Hist. Phil. f. 3. Plato re Stoicuae Zeno, qν1d esset Deus, explicam res, non Mundum ipsum esse dixerunt, forar er haec omnia qνiddam aliud, incorporeum quidem,ut Platosentit, corporeum vero,scut Zeno sepe trneuter tamen, qua Dei forma sit. exponere est arsis. Sed Epicurus huma nam ipsum habere figuram credidit, Stoici propriam quidem semper eum non retinere, λῆι ra tam σιηνεκως ed gneus θiritus cumsit, omnium, quibus a xerit orma acilesuscipere, illis similem e ci. s. Σ12. Absolvi sex puncta qVY ψ. promiseram. inorum summa est: Ut corpus s anima unus eu homo et se Materiam re Deum Stoicisun m esse Mundum. Ita Stoibi diversissimas naturas miscuerunt in mnumperse, quod nemo alias Philosephorum illius celebris inadrigae graecanicae ausus est. Nam caeteri aut omnem plane Dei cum materia coniunctionem ejurarunt, ut Dicurus; aut aliquam Iargiti sunt qVidem, ut Plato & Arsoteles, sed quae e duobus illis non magis unam substantiam faceret, qVam figulus cum Iuto, gubernator cum navi unus est.
236쪽
sDici μμ m nobis largiuntur mnquam cornicibus. Diu mansuros uni animo semper, negant, inqVit Cicero lib.I. Tuscul. p. I . . a. Quamdiu igitur λ Respondet Lipsilis III. Physiol.
Stoic H. p.r38-Gnr in ilia 1νe con gratione cum omnia resinunturi re ad mitia sua revertuntur. Anama igitur tunc omnes iterum ad Miandi Animam, id eri ad Iopem. ma mente aeterna miseram aeter
nitatem lJ aliqrando dicuntur. Haec Lipsius. Qui mox e Laertio tradit, ita quidem Cleanthem sensisse, sed Chrysippum solis sapientum animabus hoc quasi privilegium dedisse, ut durarent ad usque orbis in
. 3. Enimvero Stoici quidam, de quibus & Plutarchum interpretare IV. de plac. Philocr.) distinguebant hic animas rapientest fatuis. Fatuorum animas aiebant non magis esse superstites corporibus, quam brutorum: ττων ἀ*Uων ἀπ Μυ ς vocat Plutarchus,) ἀλογουν suo q/υχἀς συνα κλυθαι τοῖς ciueton, Arius Didymus apud Euseb. XV. praep. EVang. 2o. f. 822. al. 48o. Qui tamen in praecedentibus, qVae & apud Theodore tum lib. X. de Graec. assi curat. f. m. 38'. reperias,) ex eorum mente stultorum animaes, pota quam solutae sint corporibus ad ab Pantum tempus πισους - ας superesse scribit. Sed haec aliis ulterius discutienda reliniquo: non multum interim referre dixerim, una cum corpore extingui aliquis dicat hominis fatui animam, an paulo post. . . Panaetius absqVediscrimine animas hominum, sapientum aeque ac stultorum,) objiciebat morti, duabus id rationibus Radens apud Ciceronem I. Tuscul. p. I . Volebat enim, quicqvid --δumst, interire , nasci autem animas, quod declarat eorum similitudo, quiprocreantur, grae erram in retentis, non solum corporibus, anareat a). Haec una ratio. Afferebat di alteram: nihil esse, quod doleat, quin id F t x aegrum Diuitigoo by Cooste
237쪽
agrum esse possit; quodautem in morbum cadit, id etiam interiturum : λ- Iere auIem animos , ergo re interire .
a obiter observa, videri Panaetium originem animae quaesivisse , ut loquimur, in traducer non male quidem; sed hanc veritatem corrupit admixto errore de animi fimul cum corpore moritura.
. s. Igitur de Panaetii sectatoribus exponendum, quod ait Gobelinus persona aet. V. Cosmodrom. c. 3. f. D. Isti Stoici animam cum
corpore perire dirunt. s. 6. Ita de animarum exitu tres licebit Stoicorum sententias numerare. Unam Panaetii, mori omnes cum corporibus alteram cir Appi. non omnes, sed stultorum tantum; tertiam Cleanthis, omnes smperesse, sed non nisi usque ad consagrationem universi: hanc enim ipse cum Chrysippo admittebat, Panaetius Vicissim negabat, ut ad Thes. VIII. liti a. monuimus. I. . Cuinam classi principem adscribam Stoicorum Zenonem, imo num forte quartam ille sententiam tribus adjungat, dubitare me faciunt non clara satis de ipso Gennadii verba c.I6. de Ecclesdogmat. Ut rem alii judicare liquimus possint, caput integrum adscribo: S
tum homineis credimus habere animam substantiam, qνae exuta corporeis vipit, re sensus suos ais ingema vivaciter i cnet. Non cum corpore moratur,sicut Anulus b) aut Epicurea vanitas asperato nes pou modicum imtervallum, sicut Zenon .dicit, qyraobstant/aliter vivit, σ vitioncm suam tenet. Sed h ec vix conciliare postum cum iis, quae de Zenone infra g. 8. proferam e Lactantio.
bo vel, ut alii legunt, Arabs, inquit Iob. combach. lib. IV. Phys. p. 'o. edit. Marp. A. i6 o. Vid. & notas Elnaen horstii ad Gennad. p. ia .
s. 8. inicquid sit de Zenone, tres eos, qVos nominavimUS, Panaetium, Chrysippum, Cleanthem, dicas in internecionem animarum omnes conspirasse. Nam Panaetius eaS, ne cum mundo perennarent, statim extinguebat omnes cum corporibus: caeteri duo nullam certe vivaciorem pronunciabant mundo, atque adeo si quid animarum sorte superesset, cum eo concremabant. s. p. At hi tamen inquies, reducebant eas cum innovatione Mundi. Sane, sed ad pristinas iniserias. Nec omnium tamen ii vc se tentia fuit: nam alii, quae semel conflagrassent, eas nunqVam reversinras credebant: s repete, quae Disteri. X. s. s. di ximus.
238쪽
STOICA ANIMARUM MORTAL ITA S. 229
s. Io. Plura de mortalitate animarum secundum Stoicos M. bunt Deirius in Senecae Troad p. 38. 3. a. s. & Menagius fI9I-19a. observat. in Laert. lib. VII. Quo in argumento distinctiora quidem Menagius profert, sed de re tota judicium Detrii dignum est,quod etiam hic legatur. Valeat, inquit p. '. Seneca cum suis animae nectoribus. Durius hoc volis Iortassis Det ilium dici videtur, es minio ver . Sensere hoc, m hi credite, Stoici: sensere, qνantumνis ornata verba, Te
tui phaleras ad populum I. ii. Nobis vero aliqua historiae philosophica pars expedienda hic superest. Lipsius, dum hanc materiam perseqVitur, p. Iῖ9. Velute Stoicorum mente addit,genere qvodam fati extingui animas etlairc.
meliores, puta si pondere aut mole magna uma cum corpore ob antur.
Huc Senecam advocat ex epist. 37. licet hac parte suos damnantem iaOriginem autem & firmamentum huic sententiae ait suisse a scito,quod anima sit corpus, itaque pati eadem,quae corpus,& assigi, dissipari, solvi. Negat interim e se alibi legisse, nisi in Statio, cuius tamen veteres & novi scholiastae sileaim. Simile quid in aquis esse, ubi, quod Se vius dicat, amma, qνιasit ignea, videatur extingpi. Idem Synesium ex Homero notavime. Forsan & huc Senecam adspexisse, ubi saevitiam Caji exagitat, qui morituris os pannis conscissis farciebot: si uis ista, inquit III. de tr. N. Dratta eLZZ licear ultinum stratum Inudere c): da
Durae animae locum o Sic Lipsius hic legit pm ι 5Me. Mihi vero recepta haec lectio solicia
. ra. Aut fallor, aut haec Lipsana imitari aliquo modo voluit Vol sus, cum I. de Orig. Idolol. m. f. o. al. p. 7s. ita scriberet: Avidam
Stoicisi ite ade apithant, NI magnas ctetam anιmas mox ab excesuperare posse arbitrarentur, adi vel=bmersone d), quia animae essent igneae, ignis vero aqνis exstingpartir, unde Heroes, si Servιum audimu , Isic submergi formidant o vel obtritione, ruina montis, vel alio magno pondere contererentur, qpomodo fui r animam dissipari, quia non ri perat viam, qPaMA cognata meos exta. Sed cfententia dis icuit L. Senecae Epist. LVILMbi anima usis qrogypondere νυν subtilitas ua corse stram ere.
d) ρ t hoc Lipsius quidem non t ribuerat aperte Stoicis, sed horum de ani ma vi ponderis aut magnae inolis obruetida, ut putabat opinione mi illustrave vat ex iis, quae apdd Servium ac syntatim de dem aquis exti Pgverila legiridi
239쪽
tur. A Vossio deceptus hie etiam videtur fuisse Parverus. Vid. Disp. n stram de Plagio literario g. io. lit. q.
s. 13. Repetit haec postea Vossi c. V. f. 93. al. p. 38s. ubi de Japontis agens; Sed ubi, inquit, flatuunt Paradisum Z Abesse a se uni decies millies milienis millibus. O misenundam gentem I praesertim qrando in isthac tam unginqpo itιnere arb. Inuntur miseel θ Pandos anιmas extimgui,si fortὸ eas imber Upresserat. Eo facibus bu ignoscendum, qνia pleris etiam ex Stoicis crediderunt, animar non superesse post mortem, si quis submergatur, vel gravi obruatur ruina e tum enim iliam vel extingνi, qpia
ignea sit, vel dissipari, quia stirituali sit e), quemadmodkm cap. X. dice
bamus, ιγ imis, si Lipsum sequimur corp- .
. 1 . Si Vossio haec partim, partim Lipsio de submersone ani marum & dissipasione credimus, opinionibus Stoicorum tribus, quas
6. memorabamuS, quarta omnino aliqVa annumeranda fuerit eo
rum, qui cuiuScunqVe hominis animam, quae ordinarie superstes esse corpori potuerit, Velut extra ordinem fati quadam violentia interire censerent sub ruina gravissimae molis, aut in aquae profundo. I. I s. Verum nemo Stoicorum ita sensit. Ne veterum quidem ullus arbitratus est, animam aliis casibus invictam aquis succumbere, quod quidem idoneis probari testimoniis possit. Nam quod Serri ius&Synesius duos Poetarum Principes huc trahunt, qVod Bermanus, Detrius, Cerda scriptores alios etiam in suppetias vocant, quam sim stra id faciant, peculiari Disputatione de morte in undis ann. I 667. est a nobis demonstratum. Ubi Lipsio simul de duobus Senecae locis & P, pinii tertio fuit β. IS. responsum-.. . 16. Nempe hoc volebant isti Stoici, animas ruina montis non interfici quidem, sed ad corporis obtritionem dilatari atque attineri, ne in suum quaeque locum perrumpere posset. Huc erat Lipsio afferendum illud de anima corporea scitum: inanquam Senecam prosecto isthaec ratio non movit, ut his tribulibus suis accederet. g. 37. Hoc certum, praestantiores qVoqVe Stoicorum credidisse, contagem corporis si non physicam, ut moralem sic posse nocere inimae. ut humo saevare ne post mortem quidem corporis q'eat. Adscribemus hanc in rem Lactantii verba, cuius quidem duos inter se locos comparare oportet, Wi habentur lib. VII. c. 7. dc ao.
240쪽
s. 18. Prior hic est: Ese inferos Zenon Storem docuit, edespiorum ab impiis esse discretas e re istos quidem quietas ae delectabiles incolere regiones; hos vero luere poenas in tenebrosis locis, ais in carni voragianibus horrendis. s. 19. Posterior doctrinam Stoicorum ita exequitur: Animas quidem homιnum permanere, nee interventu mortis in nihilum reflvi ssed eorum,qui,sti fuerunt,puras re impatibiles re beatas ad sedem caele-
flem, unde ιdis orgo sit, remeare vel in campos quosdamfortunatos rapi, ubi fruantur miris volupta ibin s impiorum verri qυoniam se malis cuia ditatibus inqpinaverunt, mediam quandamgerere inter immortalem mommiems naturam, oe habere aliquid imbeciliuatis ex contagione camis, cujus desideriis ac libidinibin addicia rneluibilem quendam fucum trahant, labem 1 terrenam; qua eum te oras diuturnimie penitus inhaeserit, ejus naturae reddi animas, ut si non extinguibiles in totum, quoniam ex Deo sunt, tamen cruciabιles flant per corporis maculam, quae peccatis inustasensum doloris attribuit.
. ao. Observa obiter aliud Stoicorum dissidium de Ioco animarum piarum. Quas post mortem alii locabant in campis sortun iis, videlicet quos Elysios usurpare solemus, alii in ipsa coelesti sed . QVa vero parte coeli, Tertullianus nos doceat, qui, Lactantio caetera non dissiculter componendus, hoc dissidet, quod animarum tres ordines, non duos tantum constituit, piis atque impiis nescio quas neutras interponens, ut ab obitu piae quidem circa Lunam, neutrae circa te ram, impiae in inferis degant. . 2I. Sic enim loquitur c. s . de anima: Apuditam DPlatonemJ in aetherem sublimantur animae sapientes, Litas pias nominabamus,J apud Arium in aerem, apud Stoicos sus Lunam, Γ circa Lunam hoc vocat
cap. seq.J divos q videm miror, od imprudentes animas f haec antismarum illa neutrarum ciassis estJ circa ternum prosternant, cum ilias a sapientitas multosverioribus erudiri adfrment. Ubi erit Scholae regis in tanta distantia diversirium Z qua nutione discipulae ad magistras comventabunt, tanto discrimine invicem absentes Z a vis autem illis postuma eruditionis usus ac fructus irra jam con gratione perituris ρ Reliquas Mnimas, frae neque piae sunt, neque neutrae, impias ergo,J ad inferos insessunt.