장음표시 사용
151쪽
eunque causis inductus , non diserte in libro ipso exprimit, illud tomen familiari alicui facile significat, ita id ipsum prioribus quoque aetatibns occidisse , mognopere opinabile est. Quodsi vero ejusmodi illud , mutatis sorte circum, stantiis , palam facit , haec relatio omni fide digna imo propriae declarationi aequiparanda erit., Sed quum Suspicio tamen sit, ne ejusmodi noti. tia ex lectione libri potius proprio adhibito judicio , collecta, quam ex diserta loquentis ipsius vel scribentis significatione hausta sit; quae suspieio vel maxime confirmatur eo , quod relationes ejusmodi haud raro dissentiant ab argumento libri, vel repugnent historicis authoris adjunctis , quod ita se habet cum permultis Psalmorum vel propheticorum oraculorum inscriptionibus , et etiam cum . Irenaei relatione , quam praebet L.
III. adv. Hae r. c. II. ae scopo Evangelii Iohannis , non Sine severissimo examine , imo vix unquAm Solae , sine accedente internorum arguin
Ut homo certum quoddam consilium capiat, . plerumque induci solet certis quibusdam circum hinniti S, quibus ad dicendum, et hoc vel illud dicendum determinatur . sive sint dubio, quae
152쪽
removeat, sive Vitia, quae corrigat, SiVe, Vota, . . quibus satis cὶat, aut moestus et veluti despe-irabundus uriimuS, quem erigat &C. quae, quae-
cunque demum sint, occasio sermonis dicuntor , et proin cognitae non possunt non loquentis consilium aperire. Sic qui cognitas habuerit quae Paulo ullatae sunt de . Corinthiis relationes. et quaestiones tenuerit, quas ipsi eL per literas proposuerunt , is non modo univer8um ep. 2. ad Cov., hed singularum plane ejus partium consilium habebit cognitum. Non voluisse Iesumi It. 6, 9. sqq. symbolum fidei praebere , ratum i
erit omni, quI Iesum per preces cujusdam ado
escentis, ut ipsum edoceat formulam precandi Luc. II, I. Sqq. Rd iStum Sermonem inductum , esse. sibi P suaserit; et ratio cur nonnunquam haereamus in hoc vel iIIo Ρsalmo interpretando, ejusque consilio determinando, pePsaepe non alia
est , quam quod nos Iateant circumstantiae in quibus comPOSituS est.
Occasio sermonis nonnunquam immediate Pandit
Verum non modo sic mediate , aperiendo sermonis consilium, occasio interpretem juvat i ad sensum inveniendum, sed haud raro imme-
diate quoque pandit singulorum dictorum Sen.
153쪽
smn. Quod enim de toto valet cf. I. praec. de
, Parte qxioque Valere debet. Et primo quidem, satis soliciter saepe ejus ope determinari potest , qhae sit significatio seligenda, quae Vero repu-
dianda. Sic Ioh. 7,, 37 non interpretandum, eKse, an ego mei ipsius studio loquar, sed, an ΟΜ mei ingenii visibus loquar, seu a me inventa tradam , satis manifestum reddit Occasio sermo-
nis, ac cui non alia nisi postrema interpretatio' convenit. Pro eo ac distinguitur inter occasio. nem principalem et accidentalem , . haec Porro regi da statui potest, explicationem, quae respondet verbis ad occasionem principalem relatis, ac quae eminentius animo Obversatur , Praeseren- dam esse ei, quae eadem verba ad dicta per incidens resert. Hinc multo probabilior videtur eorem interpretatio, qui Ioli. 5, 23. de religioso et divino cultu intelligunt, quam eorum,. - qui de politico legati cultu interpretantur , eo quod legati notio ex incidenti tantum in sermo . nem ingredi videtur Praeterea inde innotescit, quinam sint dictorum tormin; vel limites, quum tam parum sumi queat loquentum Voluisse ultra Occasionem sermonis egredi, quam Parum
sumi potest eum voluisse aliquid innuere , quod eonsilium egrederatur. Hinc ergo quae IeSu3Μt. I9. dicit de solutione vinculi matrimonia. lis in casu adulterii , ad solos Judaeos restrin-
154쪽
genda esse existimo, quia eorum dicendorum. occasio fuit objectio a Pharisaeis proposita atque ex lege Mosaica repetita; e contra autem COI -cionem montanam non ad Solos apostolos pertinere existimo, quia Lucas 6, 17. Sqq. Iesum ad aeam habendam inductum esse sistit, conspecta ingenti discipulorum , et 'populi multitudine . ad eum confluente.
Accedit; ubi quis sine externa occasione , ' adeoque proprio motu ad dicendum inductus est, statui poterit, ea, quae sic dicta sunt e propria potius loquentis ipsius sententia, quam ex aIiO- irum persuasione dicta esse ; quia secus ratio nulla Pateret, cur diceret, et haec vel illa dice-
ret. Hinc mihi pers adere non possum, JeSum JOh. 5. 8ua sponte dicendo de resuscitatione mortuorum, et judicandis ab ipso in fine mundi hominibus, sese acco inodare voluisse opinionibus Iudaeorum. Denique pro eo ac dictum aliquod occasioni principali respondet, vel vero ex incidenti . Pro- , Iatum adparet, pro eo etiam Iocus ejusmodi vel classicus habendus est ad cognoscendam loquentis sententiam, Vel vero non.
sua ratione Occasio sermonis cognoscatur.
Quum pro his non posset non obscura, aut . plane saIsa existere interpretatio , ignorata Vel
155쪽
perperam desiti ita sermonis oecasione, Patet, omne studium adhibendum esse, ut veru ejus co g. nitio comparetur. Dubium vero esse nequit, quae ea suerit , si propriis verbis loquens ipse , aut qui ejus sermoni interfuerunt, . eam Commemorunt. Hine Evangelistis O asiones sermonum Iesu commemorantibus plena fides erit adhibenda inscriptionum e contra quae Psa Imis vel prophe.
ticis oraculis praefixae sunt, fides tamdiu suspecta erit habenda, doneo de γνησι τητι earum conis
stet. Ubi ejusmodi relatio nulla obtinet , nil
superest, nisi ut dicta comparentur cum aliundo notia . circumstantiis temporum , cum moribus , aut pIacitis certae aptatis, et quibus congruunt ex illis, ea ipsa sermonis Uccasio fuisse Statuanis
tur Quomodo; quae principalis, quae vera incidens occasio fuerit digno Scatur , ex mo
Substrata materia dicuntur singuIa Orationis coutinum dicta, quatenus ceu partes Vel inhaerentes veI consequentes aut integrantes unius generalis notionis vel sententiae se habent. Quae eum ita sint, sua sponte patet, ex materia Sub strata certissime consilium O at twis cognoscendum esse, quia conSilium recte dicitur ea notio
156쪽
vel sementio, ad quam sangula dicta' convergunt. Nec antea igitur se tenere quis putet orationis consilium, donec hanc singulorum dietorum ad notionem aliquam generalem rationem aSsecutus fit, et docere queat, haec vel illa non, sed longa alia dicenda fuisse, si hoc vel illud statueretur orationis consilium fuisse, ad eamque ceu ad lapidem Lydium revocabit quamcunque aliorum de consilio loquentis relationem. Hinc ergo omnicum certitudine Statui potest Iohannis consilium fuisse s , I. miraculum describendi. minime
vero , Specimen duntaxat Singularis, , quae in Iesii conspicua erat , humanitatis delineandi ;quia cuncta opportuna sunt , si ad miraculosi
facti descriptionem reseruntur , e Contra autem plura abesse possent, imo dicta quaedam veluti rquid mihi et tibi haec, mulier, curae si ut &C. altero illo scopo supposito abesse deberent. Eodem modo certe Lucas Act. s. haud adeo soli-
cito enumerasset diversas nationes, quae BPOStOIos suis linguis loquentes audiverunt, certe Butem Galilaeos a numero admirantium exemismi,
si id modo voluisset, apostolos praeter Omnium expectationem servidissimas preces fudisse, vel
alia quam sacra lingua in docenda religione riSOS , vel Oracula V. F. ad sensum christianum
interpretatos; et non potius, eos revera, diversis linsuis locutos suisse, Sic tandem plurima a
157쪽
concione montana abessent, alia vero permulta, quae est. CP. IO. continentur, ei inserta suissent , Si JeSus eam ceu sermonem initiatorium
ad munus apostolicum spectari voluisset. - Singulari in hac re judicii subsilitate opus esse , ad consilium orationis ex materia substrata inve-
Diendum, illaque sola , non praeceptis adjuvari posse interpretem manifestum eSt.
materia substrata immediato. quoquct sensua
cognosci PMest. Cum, quae conVeniunt Uni tertio , conveni-
ant quoque inter se, singula dicta immediate quoque ad substratam materiam exigi Poterunt, ex eaque illustrari. Et prosecto inde saepius fe- .liciter determinatur α) quae prae caeteris significatio obtineat vel u i Hag. 2 , 7. muri Dinenim non reddendum esse e veniet desideratus
cunctis gentibus i. e. Μessias; sed: adserentur templo largissima et pretiosissima dona , ex quibus splendidius illud , atque angustius pro desiderio vestro exurgat, satis docet Substrata materia, ac quae tota versatur circa templi magnificentiam. Eodem modo haud arridere pote
rit explicatio , quae ιδιας επιλυσεcος 2. Petr. I ,so. ad lectores reseri, et de arbitraria interpretatione accipit, quia coli. v. I9. Petrus non de
158쪽
salsa perversaque oraculorum interpretatione ,
sed de eorum obscuritate dixerat; uti etiam v. xl. id agit, ut doceat, cur ates cIarius atque apertius loqvr non potuerint. β) quibus terminis dic contineantur. Quis enim dietum Paulinum I. Cor. 9, 2 O. Omnibus omnia iactus sum: de accommodat Ione ad sententias , PIacitaque gentilium vel Iudaeorum intelligendum esse contendat, quum de sententiis placitisque ibi nulla prorsus mentio sat , sed de commodis unice , quae apostolus sibi subtraxit, et de incommodis, quae in se suscepit, ut nemini molestus esset, aut offensioni , eaque re impediret, quo minus ad
sacra christiana accedat 3 γ) denique inde definiri potest, quae ex Pro SSO, quae Vero eX accidenti tantum dicta sunt. Quae nimirum ita .
Comparata Sunt, ut ad constituendam notionem seu sententiam generalem loquenti propositam ceu pars essentialis vel integrans saltem pertine-Bnt , ea ex ProseSSO: quae Vero salva sententiae
seu rei propositae integritate abesse possunt, et rationem sufficientem in singulis modo dictis' hahere intelliguntur, ea ex incidenti dicta cen-
Uti ex materia substrata, ita etiam ex di-
cendi genere consilium cognosci potest , quum
159쪽
Ioquens non modo dicenda, sed etiam Ipsum d14. cendi genus consilio suo attemperare , at quo aliud ac aliud pro ejus diversa ratione seligere . soleat. Quod jam vero dicendi genus cuivis consilio aptum sit, quibus regulis quodvis eorum
dirigatur ex theoria stili, 'ex rhetoricis et poeticis disciplinis discendum, a nobis vero Ceu notum supponendum eSt. ') Ast non penitus tamen praeterire licebit ea dicendi genera , quae scriptoribus biblicis , ni peculiaria, saltem praecaeteris familiaria sunt. Inter haec autem reserenda esse existimo allegoricum, symbolicu, et P abolicum , gnomicum et mythicum dicendi
genus. . . 3 Quos melioris notae de his diseiplinis libros novi. sunt seqcientes et Sulχers Theorie d. schonen I sin. ste v. Wissensehasten in alphabet. ordi ung 17 9 a. sqq. Piart. 5. Scholis Theorie der . Beredsam heit Lips. 18o9. Clodius Ent urs einer. systematischen Poetili. Lips. i 8 Io. quibus ex antiquioribus iungi merentur et Lowihil. De poesi saera Ilebraeorum , Herders Geist der Hebraeis hen Poesie: Taseli uehit Commentar. logico rhetor. de sermonibus I. C. , ct C. L. Baueri Rhetoriea Paulina. Praeterea attendenda erunt , quae desuper .in speetalibus Inlrofluetionibus
160쪽
Allegoria est . continuata metaphora , in qua proin cogitatio spectata non immediate sed
medianio similitudine vel imagine indicatur; unde autem simul patet, quae interpreti in ea in-.terpretanda attendenda sint. Quippe primo accuratam notitiam sibi comparet oportet eius rei, unde similitudo petita est ; dein indaget, tu . qua parte similitudo Sita et quoadusque ea spectata Sit a loquente. Priorem notitiam ei praebe, i,it natura rei , arctiaeologia , historia &c. alterum subtiliori judicio praeditum sariti docebunt partim jam commemorata, partim adliue commemoranda admi icula hermeneutica , eoque sacilius id ipsum intelliget, ubi, prout moris est orientalibus, res comparata' ipsa in comparati O-
Dem ingreditur , et quasi cum hac commiscetur. Sed vel propterea interpreti omnis opera danda
erit, ut certior sat , utrum , aut quae dicta loquens allegorice vel proprie inteIligi voluerit ;monendusque erit, ne promiscue nitatur regula,
quam Mnestius proponit in institui. Interpret. I. Seci. II. c. Ivo S. 14. quae est: tropum suspicari licet in singulis partibus aliquam cum Universa allegoria connexionem habentibus.