장음표시 사용
91쪽
Iatinae opponit, et silentro reliquorum, quI Non nisi de Evangelio Matthaei, et quidam etiam dei ep. ad Hebr. aliud commemorant, tam confidenter sumet Atur , ut nec Harduini , nec Baronii nec' Walilii assertionibus moverentur. Et merito quidem, quum conjecturi S magis, quam historicis argumentis ii viri pugnarent. At hodie gravior adversarius extitit fin Psanhuchio, qui satis .. speciosis argumentis probare conatuS est, aevo Jesu Palaestinensibus , et in specie apostolis lin-
propterea examine non suPersedere posse viri
Argumenta quibus Uankuchii sententia nititur.
Argumenta praecipua, quibus Ρsanhuchius nititur, sunt sequentia: I. statuit Palaestinensibus nullam necessitatem aut sollicitationem suisse , graecam addiscendi, quum omnes 'finitima Nationes, quibuscum eis commercium erat, lingua utebantur Vel eadem, vel perquam cum ea ' Id egit in diss. Vol. VIII. Biblioth. or. et Bibl.
Eiehhomianae inserta. qua refinXit, novisque arguis mentis exornavit dissertationem Cl. de Bossi do
dialecto Palaestinensi; at Bollenius revera iam interpretationem N. T. in versione vernacula ad hanc sententiam instituit.
92쪽
cognata. II. Ne vero ultru ad'νd genus studii Iati fuisse existimentur, Obstare odium, quo iri res peregrinas , et in specie in linguas exteras ferebantur ; quodque comprobent duo Thalmudis Ioca , quorum alter habet: execrabilem suisse Palaestinensibus quemcumque , qui filium suum sapientiam graecanicam addiscere iaciebat alieΡiisin bello cum Tito Rabbinos decrevisse, ne quis discere saceret filium suum graece ; Praeterea ad idem confirmandum provocat ad Iosephi Anti. Io, I 1. s. tibi hic Vir ait, neminem Paltastinensium praeter se idoneum suturum suisse huic operi condendo, ob linguae graecae imperitiam; imo sibi ipsi pistriam consuetudinem et popularium praejudicium obstitisse, quo minus omnem Iinguae hujus Venustatem , pronunciationisque SVRVitatem assequeretur. III. . De iacto constare hanc Iinguam Palaestinensibus incognitam fuisse, inde, quod non modo ubique non nisi aramaice loquentes indu- .eantur, sed insuper graecos Sine interprete non intellexisse, aut ab ipsis non intellecti suisse dicantur. Apostolis denique IV. eam aut non
cognitam aut saltem non USurpatam fuiSSe , Pro-.
bare non modo eam dictionis graecae rationem , quae sine admoto hebraismi lumine intelligi nequeat , sed magis adhuc formulas hebraicas vel
aromat cas cum adjuncta interpretatione graeca ;
et praecisae manifesta quaedam interpretationis
93쪽
Peram cum rvm λιτρα permutetur.
Quod jam primum attinet, omnino quidem
verum est Syriae, Mesopotamiae, BabyIoniae, et Arabiae incolas dialecto usos esse aut eadem aut cognata cum Palaestinensi; at ii ipsi tamen saltem priorum provinciarum incolae simul graecae periti eique oppido dediti erant; quod patet ex Uic.. pro Archia c. 25. et Tacit. H. II. 8. Idem va- Iet de Aegyptiis inde a Ptolomaeorum aevo; et Si .
etiam Ρalaestinensium commercium ad solos Iu
daeos in Aegypto degentes restrictum fuerit, nee illi graecae ignari fuerunt, quod satis probat Philo et Alexandrinae versionis historia. Verum
si cum his quoque eis prorsus nullum Commer-
cium suisset, Palaestinae ipsi per Alexandrum M.
graeci milites inducti sunt, quod loeus Anti. IX. '' 14. minime negat; per bella , quibus Aegypti, Syriaeque graeci reges continuo confligebantur, Palaestina .plerumqne theatrum belli lorat; colla- . tis locis Anit. XVII. I A. et B. I. ΙΙ. 23.' Gaza, Gadara, Hippos, et Caesarea maximam partem a
94쪽
tu 8o oo Iudaeorum stipendia meruerunt, qui eo mortuo demum reversi sunt; eodemque modo
permulti a Ptolomaeis in Aegyptum captivi abducti postea domum dimissi sunt; postremis de nique temporibus magistratus et milites Bornanis haud graecae ignari, huic regioni impositi sunt, . et ingens graecorum numerus ad 8acra judaica
accessit, Ommique anno sesta solennia frequentare consuevit. An non jam haec totidem veluti provocationes erant, quibuS allicerentur Palaesti . . ' nenses ad graecam addiscendam et adhibendam , ne interprete destituti, quo non semper uti poterant , commercio sermonis destituerentur 3 An.
ne milites isti aut captivi reduces mox se abdicaverint, parata sibi linguae graecae peritia aut nemini popularium communicaverint 3 , Odium aliquod eorum fuisse , quo BVerterentur ab uddiscenda huc lingua , citatis saltem locis mimine probatur. Prior enim locus de philosophia, non autem de lingua graeca trBc- , tat; alter quidem de lingua loquitur . at partim
non factum contestatur, sed prohibitionem mO- , do continet, de qua Vero, an plenum essectum consecuta sit , multo magis dubitari potest, ac in ipso Thalmude inveniuntur Ioca , quae v. g.
i familiae Gamalielis concedunt philosophiae et linguarum εtudium; partim non Pertingit ad aevum
95쪽
npostolicum , imo isto aevo hanc linguam inter Palaestinenses viguisse supponit. Quod attinet in Josephi locum, is iterum cilius SupPonit vulga- rem linguae graecae in Palaestina usum, quam ut Iudaeos ab ejus consuetudine promiscue abhorruisse demonstret. Dum enim ait: πατριος ' με . εκωλυτε συνηθεια a consequenda omni graecae linguae VenuState , exquisitaque pronunciandi ra- tione, id citius de rudi et incomposita popularium graeos Io quendi ratione , quam de sermonis patrii usu, qui nihil habebat commune cum grae-
co, intelligendum est, etiam Propterea, quia Se- .cus certe potius εβραῖκη vel aia αυτων διαλεκτος κωλυσε με dixisset. Haec jam simul aliquod praejudicium excitare debent contra argumentum, quod a facto rein petunt. Si enim ea , quae obserVaVimus, revera aliquam cognitionem et usum linguae graecae in Palaestina innuunt, praejudicium oritur, non ignorantiam hujus linguae, sed aliam peculiarem causam intercessisse , cur aramaice loquentes 'Indricantur, aut a g cis, vel vicissim hi ab ipsis non intellecti suerint. Atque si Singula exemPla,
ad quae provocatur, perlustramus, id omnino ita . se habere intelligitur. Fratres nimirum et mater Maccabaeorum aramaice inter invicem loquuntur , quia graece se invicem ad constantiam ad
hortari per Antiochi satellites prolithiti fuissent;
96쪽
Fodem modo Marsyas Agrippae SerVus aramaice nuncium adseri Domino suo de Iliberii nece,
ne aut conjurationiS participes, aut conscii sallem haberentur ; ideo enim insuper fere hieroglyphica oratione utitur dicens: Ieo mortuus est. Graeci denique Judaeos non intellexeruulsine interprete, et vicissim, quia illi modo pure graecam, hi vero hellenisticam modo callebant
- Id ex peculiaribus ejusmodi causis accidisse, adhuc eo confidentius Statuimus, ac praeter jam
Commemorata adhuc plura luculentissima indicia argumenta adserri possunt, quae linguam Graecam Palaestinensibus , nec literatis solum
-rgumenta positisa Pro contraria sententia am
Ιnter quae praecipue eminet Aristeae narratio de origine versionis των 'o a Iosepho eum in sinem Suscepta Anti. 22, 2. I,, II. ut VerSio '
ista Palaestinensibus quoque commendaretur. Neve enim Iosephus hanc narrationem unquam Veram habere , neve hunc finem hoc modo asaeis quendum esse sibi persuadere potuisset, si ne sua quidem aetate adhuc, Iinguae graecae cognitio
97쪽
es usus Palaestinae illata suissent; quia secus sa-huIae ratio tum manifestissima suisset. Versiones Aquila: , Symmachi et Theodo-rionis , quae in gratiam Judaeorum , aut Iudaeois, Christianorum susceptae suerunt, Plane probant, , ne Saeculo quidem IIdo. inter ipsos graecae linguae consuetudinem extinctam fuisse. Ad docendum, quod vel ad illiteratos . pe-
nutraverit hujus linguae notitia, praecipue aptus . esse videtur IocuS Act. 2I, 4O COII. 22, 2. Quum enim turba , in summam admirationem rapta Sistatur, propterea, quod Paulum hebrai-
ce perorantem perciperet, graecam orationem, quam alioqui tum causa, ob quam Paulus in judicium vocabatur, tum accusatoreS, qui erant Iudaei graeci ex Ionia oriundi , probabilem reddebant, expectasse. et proin haud hujus linguae igntira fuisse videtur. Hinc etiam observatio. τη-αυτων quae saephis adjecta ha-
betur , ubique eam rationem habere videtur , quod aIta quaedam . et quidem graeca lingua, prae
ter domesticam fere communiter fuerit ab incolis Pul adistinεe susceptis.
Ostolis in Varie eam non modo cognitam, sed etiam usurpatam iuisse, Probatur.
Ut apostoli in specie linguae graecae studAsI
esSent, sere coegit eos muneris ratio, quod in
98쪽
pharisaicorum doctorum, qui, ut mare terram isque peragrarent, quo aIiquem proselytum sacerent, graecae linguae minime imperiti esse poterant, Ita ut videatur, 'JeSum ne quidem commode eos in apostolos seligere potuisse , si hujus penitus ignavi fuissent. De iacto vero Iinguae peritia instructos sIstuut sequentia Ioca; a Joh. ia, zo. ubi ελληνες quidam Philippum adeunt, desiderium suum Jesu eo IIoquendi ei significaturi, qui Andreae , et uterque. dein Jesu significavit, auditumque
hujus responsum eis retulit. D Act. Io. ubi Petrus mox post effusionem S. Spiritus Corne- Iium , centurionem Bbmanum , totamque ejus familiam csnvertisse legitur. Quum enim noneeu pecuIiare aIiquid de his tribus linguae graecae, veIuti de Paulo Act. 22 ,hraicae Peritia notetur, quod haud fieri non potuisset, si caeteri ejus ignari fuissent, haec ipsa
Ioca caeteris quoque hanc cognitionem praesto suisse: aedStruunt, et eo quidem magis, ac in pluribus interna quoque probabilitatis argumenta accedant, quae id confirment, veluti quod Lucas non minus ac Iaulus eruditione POIIeret, Matthaeus τελων ΔΜarcus Petri hermeneria, et Iohannes denique discendi cupidissimus, diutissime vicinia cummoratus suerit.
99쪽
At esto, inquit Psanhuchius, hanc I Inguam
apostolis cognitam suisse, nullum tamen ej susum inscriptis suis feci Sse, manifeste Probant Ommemorata S. 34. n. 4. indicia. Mihi vero id minime ita se haberet videtur. Quod enim ea sit apostolicae orationi S conforma. tio , ut sine hebraismi lumine admoto non inteN
Iigatur, id inde derivandum ,est , , quod Sancti vixi, uti jam Ludovicus de Deo observavit in
Praef. sua ad gram m. Iingg. Orr. , Syriace con- Ceperant , quae graecae Scripserant; uti.eadem ratio ex eadem causa obtinet in iis quoque libris . devierocanonicis, qui certe graece scripti sunt.
Gid probent interpretationes graec η hebraicis
vocibus Vol formulis adjectae , me plane non intelligere fateor. Citius vero tanta vis concedenda soret manifestis interpretationis erroribus, siquidem Vere occurrerent, Iicet ne ejusmodi quidem penitus abludant a viris illiteratis, atque in interpretandi arte, minime exercitatis At verius est, nullum ejusmodi exemplum Vere tale occurrere; Aπε λμενος enim, quod urgent Iob. 9, 7. lucem capit ex Neli. 3, 35. piscina missionis, quod passive recceptum Omnino etymologIce verti poterat; et in altero loco ia , λιτρα i. e. eSi egreν
minime veno α Mςρον i. e. mim con Veriit adjunctis orationis i Praeterquam quod Aramns
100쪽
hullibi sed ubIque reddant. Quod alia exempla attinet, vel eodem modo secum iis habet, vel melior explicatio obtinetur ex profundiori linguae graecae cognitione, vel deni-
que subest vitiosa Iectio, quod suis locis videbimus in Introductione speciali. Itaque nihil obstat, quo minus plena fides habeatur patribus non nisi graecum idioma librorum N. F., e cepto Evangelio Matthaei et ep. ad
Hebr. , innuentibus, in eaque sententia subsi-atatur. s. 37. An pure graucum vel hebraizans sit 'Licet jam vero graece nostros Scripsisse con tendamus, minime lamen ii εumus, qui pure
graeco sermone eos usos suis se adseramus. Ut Pure graeco Sermone utere Πtur 3I, qui eIUS cognitionem non nihi ex usu communi et vulgari Iu-
daeorum, a quo hebraismi, aramaeismi etc. abesse
non poterant, obtinuerunt, nec dἱsciplina aliqua aut alia ejus perficiendi occasione fruiti sunt, sine miraculo cogitari nequit. Tale iam vero concipi non potest, quia non modo absque fine gravi, εed plane contra primarium sermonis humani sinem factum esse statu; deberet. Quid enim reseri, si sermoni quaedam admixta sunt peregri-