장음표시 사용
461쪽
Libas eruis qui intermittitur,anoMado No is ager. Et En qui ait. Nouale est, quod alternis annisseritur. Idem quo sentire Libari uidetur Festis Pompeius,qui dicit: Nouulis ager,nouae reli Etussementi.Sunt qui uolunt Nouulam esse aruum tune pri-serv.in illud milii adsementem proficissum, quorum est seruius, qiu inclVς g in xς duit, Dicimuier has novales,G haee novalia. Proprie no
Eςlog- Impius haec tam custa, alia milis habebit Ineptum emat deplorare agrum a barbaris Videri, quod non esset restibilis, sed quod anno interquievisset. Deplois
rubui igitur agrum in quo instruendo magnopere laboarasset, eri itate ipsa praeter caeteros liberiorem, datum iri in manus alienM,Cr barbaras, Cr impias. Quod etiam Dςςum 3 os titu deelarat in milite Mariano Quintilianus. Nox ingentibus lacertis humum fodere, segnem futuris noualibus eruere oluum Hierondimus etiam destium hunc sensum, dicens: Novale est ager nunc primum prooseispus Sed vergilius in sensum priorem accipit , quum inquit: Ceorg. i. . Asternis idem tonsus cessare novales, Et signem putierestu durescere cumpumo
Serv. in illud Ideoque seruius alibi ait Nouuliarid est noua rura, qua Verg impiu singulos annos renovantur persemina haec λςvix bs abni si Liber,& Volumen. 4 LAE A P. X LIII-
ς α*iψg δ' - , vlpinquit, entum libri sunt ligati, centμα- , lumina ei dabimus,non centum,quae quis ingeniosuo mettius fit, quae ad libri scripturam susceret:utput quum haberet Homerum totum in uno uolumine , non quadraginta octo libros computabimus. sed hoc unum Homeri uolamen pro libro accipiendum est Vlpianus Homeri opus nunc
462쪽
ELEGANTIARUM LIB. PL. in librum,nunc quadraginta octo libros nominat. Nee tumen ait librum duosignificare, ipsum opis, Cr certam oneris partem. Praeterea opus ue opera Homeri librum appellat,Crvolumen.quorum trunq, inauditum est Veragili Aeneis non liber est,sed duodecim libri.Georgica,non ,-nt item liber, sed libri quatuor Bucolica unus liber est,
id mque unum uolumen. Georgica,quatuor volumina Aeasneis duodecim Ouidius: De Tri.lib.3.
Slint quoq; mutatae ter quinq; uolumina formae 'ςg ty
sed quid exemplis agimus,quum nusquam plura afferri pos
sint At Ip. putat etiamsi omnia opera Dibri,quoneαm plurascripsit,in unum codicem Glutinarentur, unum tanti in debere uolumen apellari, quod nemo nec posset euoluere, nec ferre uellet. Est enim uolumen ue a uolo, quod in libris uoluntas apparet, uel quὀd magis sequerer a uoluo,quod uoluitur, quales libros hodie Hebraei quosdahabent, qualesque in veteri, C nouo testamento lectitammfuisse. Et Romam, qui in libris arborum, id est, corticibwς seribebant qu)d Iibellos issos,quoferrent commodius,comαplicabant, uoluminaforte appellauerunt. Itaque volumitus libellissimilioraefuere quam libris. Quod ex eo quoq, loco apparet, ubi Plin. de Iibris auunculi loquens, ait: Studiosi scilicet libri tres inse volumina propter amplitudinem p/R lyb 3 dius quas dicat insex minores libros, ut sint volumina aliquanto minora quam libri. Quod eomologia quoq; non nihil probat, ut ostendio Unde adhuc durat uerbum Evoti uere libros, pro eo quod est aperire lectitandigratia, quasi
rem complicatam explicare quemadmodum Reuelare, est rem uelatum detegere. Nise dicamus euolui libros propter numerum etinarum. Accipitur autem nunc Euoluerellabros inealitores, pro eo quod est lectitare.
463쪽
PRobrum,cTOpprobrium,VIp. inquit,ide ULProbra quaedam natura turpia sunt,quaedam ciuiliter,m quasi
more eluitutis improba utputa furtum,adulterium natura turpe.Enimuero tute damnari, hoc non natura probrum
Used more ciuitatis. Nee enim natura probrum est, quod potest etiam in hominem idoneu incurrere. φ. Probrum accipit pro infamia tantum,qualis est ex furto, uel male geopa tuteta, non pro flagitio quod principale significaturi est. Nairobru idem est,quod dedecus:quod duo signi cui. Deelam.3. Vnum, quod est crimen ut Quint.'utim in principio dea clamationis in milite Mariano inqrit, satis dedecoris, atq; flagiti castra ceperunt. iteru,quod est ignominia atq, in famia,quod notum estSimiliter accipitur Probrum pro criCap. . mine:vtidem librii. Iam si minor in eligendis custodum,ta praeceptoru moribus fuit cura,pudet dicere in quae probra nefandi homines isto caedendi iure abutatur. Pro ignominia LiuM.vMis freti occursant portis,ingerunt probra,aegre abstinent quin astra oppugnent. Quae duo nomina aquam similia eodem loco cie coniunxit in catone Diore Mibi vero, Cr Flacco neutiquam probari potuit tam fugitigae tam perdita libido,quae cum probro priuato colungeret imperij dedecus. Praetereine Duile quidem est sane probruopprobrio. Non enim Latine dixisset Cic. quae cum opprobrio priuato coniungeret imperi dedecus qxemadmodum in Sallust dixit: Itaq; timens nefacinora eiis clam nobis essent , quam omnibus matribusfamiliis uestris opprobrio esset, confessus est uobis audientibus diuiterium οἱ autem opprobrium aliquandosecto, fedfrequentius verbo. Nam
Sa Iustius ut uni cici uel ex eo qu)d quibas cum formia
464쪽
ELE GANTIARUM LIB. VI nis habuisset usum erat notum uel quod ipse illis uulgo imis
piaicitiam ob ciebat,opprobrio erat. Floratius saty. .liba.' Sic teneros animos aliena opprobria saepe 4ςVm Absterrent ut D. Q nintilianus: nodo maledictis , opprobrijss uulgi, modo crebra rius Declam is, lium contentione adfatus,abi tamen,copesctq; no posse. Opprobrijs dixit, quasi exprobrationibus atque conmith. Et alibi:Solebat indignatio uestra,conuitia nostra ferre no Declam .is. posse:Cr matronalis indignatio dicere uidebatur, tuon par cis erga me mari e uerbia, nussum habet nostri turiferino reuerentiam facile prorumpis in opprobria, facile quodliabet objcis. Pro eodemsere posuit opprobria, e conuitia. Nec inficias eo,nonnunquam hoc modo accipi probrum,ut Liμθ proximum exeplum,et cie ad Att. Epistolas mihi se Epi s.lib. II. gerunt plenus omnium in me probrorum sed de hoc ignisi
cato Ulp.no intellexit. Probro unum uerbum componiatur,quod est Exprobro,quodsignificat tum qualemcunque
culpam impropero,ut apud Ouiddib. x II i. Metamor. Scit bene ditides qui nomine saepe vocatum corripuit,trepidoqJugum exprobrauit amico. tum ingratitudinis,ut Terent.in And. Na isthaec comemo Ast. I. scenai ratio Onasii exprobratio est immemoris beneficij. Sed pro hoc significato frequeter nos viti alieni nomen apponimus: frequeteritia nomen nostii meriti. cic.de Amic. Quorum pleriq; aut queruntur semper aliquid, aut etia exprobrat,
eoq; magis ii habere se putant, quod officiose, C amice ercum labore aliquo Dofactum queant dicere. Odiosum sunὀgenus hominum o cia exprobrantiu Exprobrare ergo beneficia sua est immemorem beneficij accepti inculpare. Ima putare uero si equeter ad significationem exprobranus acincedit sed citra reprehensionem: quod an apud Ciceronsi, G a nescio
465쪽
nescio. In posterioribus uero creberrimum est: sit sint Declam. I Neq; ego grauisimum patrem suprema sua iuueni iactasse crediderim,quod haeredem filium scriberet,non est res quae Deciam. Ita imputetur. Et alibi: Imputas nobis propitios ventos,e τραcundum mare esciuitatis opulentae liberalitu te,quae tutum frumenti uendidit,quantu duobus populis fatis esset. Impuritare nonnunquam pro computare reperituritat Caius, Qua ratione placuit legata,quum legatarjino capiunt,qui apud haeredem subsederint, hae rediturio iure apud eos remunere intelligi, CT omni quadranti imputanti arcus, In quarta haereditatis, qua per legem Falcidia haeres habere deberet, imputantur res, quis iure haereditario capit, non quas iure legati,aut fideicomisi, uel implendae coditionis causa acce, pit. Nahaec in quarta non computantur sed insideicomissaria haereditute restituenda, siue legatu atris haeredi siue percipere siue deducere,uel retinere passus est,ei imputanis tur. Reputare quoq; in idem ignificatum Ulaia. Praeterea si matrem aluit pupilli tutor, putat Labeo imputare eum
posse sed est uerius no nisi per quem egenti deditumputare
eum o srtere. Teinde: Sedo sistruis cibaria praestiterit, vel libertisscilicet rei pupisti necessurijs dicendum est repuistaturi .Ides est i liberis hominibus si tame ratio praesta- di iusta intercedat uesumptus litis tuto replitabit.C uia
tica si ex officio necesse habuit aliquo exire,vel proficisci.
Nier stuprum, Adulterium Modest ait hoe in te esse quidam putant,quod Adulteria in nuptam stuprum in uiduam comittitur.sed lex Iulia de adulter Mindiffereti, fer hoc uerbo utitur Et hoc quidem continetur in libra de Rerum ,et uerbsign. Alibi aute idem ait Sti primis omittit. qui liberam malici em cupidinis causa: non inutrimonisconvitili et
466쪽
et,accepta id licet cocubina.Adulterium in nupta luis prum in liιrgine ne vidua,nes pucro committitur. Quid mirum sit plures iurisco ulti in definiEdo inuice dissentiat,qua unus,atq; de secum dissentiat Hic non uidetursentire cum lege Iuua. Sed culpa illorum est,qui definitiones huiusmodidscripserunt,quae si apte fuissent coglutinatae,probari possent,ut illa Papiniani dicetis Lex Iulia stuprum, adulteriirpromiscue Graece μοιχiri, appellat.Sed proprie aduruterium in nupta comittitur propic partum ex altero coceapta,coposito nomine Stapra uero in uirgine, viduive comae mittιtur: quod Graeci δαο ορεwm appellant cuius definiatione approbo, illud tume addens, Lege Iulia recte haec duo
promiscue appellabberno qu)d omnestuprustudulteri u ed
quod omne adulterium sit stuprum. Neq; recte iuriscosulti excipiuntstuprum a nupta,quum etia in quotidiano)icsera mone loqua Mur. ales apud Quint. Uxor marito dixit pessulanise de stupro a priuigno, G sibi conflitutum tempus, ta locum. Et alibi: Furtiva stupra,ruptosq, concubitus ob cit uel exfulso maritus. Fas est erisolet. Parcιus tame, si iam sit et muter,si in fidem custitatis uxoria Decunditate profecerit. Quare ego ita sentio, Stuprum esse coitum lege vetitam:qui duplex est.Vnm,cum nupta,aut cum puero utcusanguine corunctis,aut unctimonialibus. Quanqua haec duo posteriora potius appellamus Incestum. Alter qua uim afferimus cuilibet persionae,etiu ancillae. Unde Stuprared pliciter accipitur, cuius posteriorissensus testimonio Glex, quaesupratoribus masculorum poenam statuit decem nutalium,quum paediconibus nulla esset poena constituta.
In eosdem de Instratum. Si Stra Iula. C A P. XLV L
1Nstratum Vlpianunquit omne uestimetum continere, quo amicimur, Labeo ait Εἰ eq, enim dubiunt,quin Stra.
467쪽
η LAURENTII VALLA Egula uestusit omne pallium. Videtur Vlpianis intelligerethrugulam uestem esse uestimentum hominis,quo amicitari quale 1 Graecorum pastium Ut enim Romani Togati a toga, c Graeci palliat,apallio uocantur. Ego vero no meamini reperiste me stragula ueste in huc sensum si si opertorium lectorum potius, ubi e dormiebant, C discumbea Var.lib. .dedunt.Clod Varro testatur de culcitra loques:Ac quicquidlig Lat insternebant,asternendo tragulum appellabant. Et eqκοα rum iliumq; quorum operι metuetia instratu vocatur. Hic illud admonebo,inuertis equete significatum uerbivit in hoc ipso uerbo sterno: Sternimisquidem uestes humi, rumos arboru ores,C multa huiusmodi. Tumens equenstius dicimus, Sterno humum foribws,ramis,uestibus Hinc est,quare dicimus toros,lectost; sternere,. quum terneae
re,non quia ni diuersi scisus, sed quia resoluuntur ut sit Sternere uerbigratia flabos,ez equos tapetis,idem quod sternere tapetu lectis inequis culcitra autem es tumnea,stupea, Cisi quid est eiusmodi,quam plumea.
In eosdem de Pulsatio & Uerberatio. C A P. X L a T.
INter Pulsationem,et Verberatione,VIp. ait ho interes se,ut Ossiliviscribit:Verberare est a dolore caedere: PALfare sine dolore Sed cu utrιusq; uenia,no est eiusmodi inter
haec uerba differetia. An qua uerberarum stumenta cudolore uerberam Aut pulsamus pollicis qua uerberamus Et iumetum quum sentit ex flagellis dolore,uerberaturesquvna Gonsentiet,pulsetur ZAn Enteilutaste Vergilianus ne dolo- Aeneid. s. re pulsabat Dareta Sed ne multis quis non uidet verbera re esse uerbere caederes quod est instrumentum langum, σexile, qualis est uirga,buculus Iustis ora, fagestum fruati,arundo, e siquid est mile. Nec aliter dicitum 1 verriberare a uerbere, quini Fuge ma fugello, rustigare a fuste.
468쪽
fuste Nilicrbera licet pro verberatione accipiatur,tamen re corpoream proprie ignificant, i flagella,quaesunt propriis immitatessarmentorum. Ain ignes ex proximora Declam Isptos, verberaq1, quae casus obtulerat. Pulsare uero est graui, ac uehemcti A caedere,nec tum instrumento longo, Cr exili qua breui,uc rotundo, ut pugnis,ut calcibus,ut malleis, ut saxis,quae manu teneturaea alia percutimus in similitudine tympanorum,quae an pulsantur:nec Usemel, sed multis ictibus percutere Naq; no proprie pulsatu alique dixeris,
qui semel pugno percussus est. Adeo no minor iniuria fit expulsetione, qua ex uerberatione,prcte ea causam,quam ado dixi,quod Crini alio,=Verberatio est multa pecusio, quodq; plerunq; pulsatio sit infacie. Et ob pulsatos eoru te Liu.lib.I.ab gutos Laurentes Tatia rege occiderutiquitio punisset pro Uxb pinquos uos, qui Lauretibus hanc iniuria fecerant. Et ipsa lacinio calciu columelio 1 ima est,saepe etia mortifera,utiaque si fiat in agrum, in senem,in puerum, in praegnantem. Taceo si alia re quis alterum pulsauerit,qua manu alit pecdeaeu uicinus meus uxorem folitus sit non modo pistillo,ueram etiam mortario aereo Isarerut non crebrius pulsiet ipsum mortarium. Dicta est autem asello,quod est percutio, C ferio ut apud M.Tu lib. Lde Divin. Ut pelluntur animi
vehementius saepe etia cura,c timore. Et infecundo: migitur quum aut muros Babylonis, aut Homerifaciem cogiato, imago illo ram me aliqua pelliis
P Ericem apud antiquos Masurius, Paulo testatriscribit
in libro Memorabilium,eum habitam,quae quum uxor non esset,cum aliquo tame uiuebat.E imq; nunc vero nomine Amicam,paulo honestiore cocubinum appellari C. Flucem in libro de iure Papinianoscribit, Pellicem nunc vulgo G focari,
469쪽
7 LAURENTII VALLA Euocm,quae cum eo,cui uxor si corpuis misceat. Secundum quosdam ea, quae uxoris loco sim nuptis in domo sit, quam
dixisse arbitror sed tamen pro suscepti operis of icio admonere debeo, Pesticem apud oratores er poetas eam demum haberi,quae cum eo,cui uxor 6i,corpus miscetadeoq; Iuno
semper prosequitur pessices, quae ibi uxori Iouem praeripe
Cap.Io. rent. Unde P lndo. X XXV uerbo Graeco maluit uti, quum
de Alexaradro loqueretur, quem coistit eo tempore coelibosuisse,quum apessemscorto donauit, quam ueterissi uerum est Latino,pullac potiaes,quam peiliceata autem ait Naseim dilectum sibi expallacasuis praecipuum nomine cum- pulpem nudum pingi ob admirationem fornis ab Apellei sisset. Quo si ut curtium ubi de eodem Alexandro, Crulijs loquitur, caeteros scriptores opine pallacem potius, quam pesticem pro concubina coelibis hominis dixisse, uti cap.ri librariorum in editionibus esse uitiatum Suet de velastasiano loquens,paeacarum dixit, non pellicum. Et alibi quoque,e T. Liui s,multiq, alij Graeco nomine utuntur. Sin inter inuenitur,librariorum ut dixi uitio dandum est, cuius rei hoc argumentum est, quod non rectὶ quis dicitur habere pellicem,sed uxor Et est nomen relatiuum ad usteis rius uxorem,cuius cum uiro rem bubet, non autem ad masculam nec recte dicturos fuisse reor oratores illos,qui paru Iacem dixerunt,si pellicem dixissent,ut patet.
In eosdem de Cavillatio. CAP. LI x.
KI Atura cauillationis, quam Graeci σκηψαμια appellave I runt,haec est, ut ab evideterueris per breui limas mua tutiones di ututio,ad ea quae euidenterfuga sunt,perduciatur. Haec duobus in locis, p. calas uatem inquit: Si caluamnietur, moretur, C pustretur Inde calumniatores appa
470쪽
ELEGANTIARUM LIB. I. 73 appellatisunt q:ι per fraudem inrustrationem alios vexa rent litibus. Inde e cauillatio dicta est. Cuius nullam fecit mentionem de evidenter ueris aut uidete falsis ne de brevitate. Nec putofaciendamsuilbe cum pleruq caritatiosiste tu,CTinsidios,multi';,ac longisstequenter ambagibus
utens,ta quae vix ab acutis deprehedatur. mare cauillarulla,ssubdola ratio,qua nos consci nobis mendac ,uin udi tamen causa proferimus. In hunc sensum semper uriscos sulti insunt, Ercagintilianifere secatam cici autem progenere quodamfacetiarum,inbue imitatus Aul GebTitus Liuius utroq; modo Ipse quoq; cicidesinit lib. i. de Ora. dicens,Etenim quaed sint generafacetiaru,altera equuα liter in omnisermone falsum alterum peracutum C breue: superior cauillatis,altera Dicacitas nominatu est. aeterlinrcatus uidetur sentire: idem esse Calumniarier cavillari. Quod non sentit Martianus,lantam accusatori tribuens calumniari:quu ait, calumituri Jefuga crimina intendere: quod per legem illam declaratur ii tabularum caluamniator idem patiatur,quod reus,si conuictus J t.
In eo sciem, de Praevaricator, Tergiversator,& Calumniator CAP. L.
Raeuaricatores, Vlpinquit eos appellamus, qui cauam aduersarijs suis donat, C ex parte actoris, in paratem rei cedat. Varicado enim Prieuaricatores dictisunt. Idem alibi: Praevaricator autem est, itas uaricatori, qui diuersam partem adiuuat prodita causa sua. Quod nomen
Labeo aliaria certatione tractu ait Na qui praevaricatur,
ex utraque parte cosistit in prima definitione uideturbenis tire praeuaricationem in solum actorem eadere: in fecunda uero etiam in reum.Sed forsitu er hic de solo actore fensit, cui sentire uideta Martianus, qui ait:Accusatora temera