장음표시 사용
121쪽
rum praeterea corrumpit aperte totum sensum dictae .statu- liberi, ut nusquisque de facili videre potest , unde hane eandem repellit . Franc. HOtoman. lib.t amic. res in fine, M. Jo Rob. c. Verum ne longius quam par est meus sermo decurrat, noto, quod respectu unius,&eius dem . Marcellus, E de fideiussoribus, quadruplex mutatio refertur praedicto enoa agente de tali lege fol. 38o desinia ter eas numeratur illa, quam ad inuenit Reuar. lib. 2. varior. cap. 9 mediante qua tollitur negatio δε redditur affirmatiua propositio, quae in textu est negativa, recensentur autem aliae tres mutationes a Cui acto , Contio, labro ad inuentae, ita ut quadrupliciter eadem ex paucissimarum i
nearum mutetur, ne dicam dilaceretur tamen loco citato quaelibet impugnatur. Pondero, quod Ob Contrari Ct tem alior uni D. redditur inceritim quidquid inducitur, ob nimis violentam es grauem mutationem est ex genere suo inualidum,' Ddquid audent facere praedicti uri re riti, nam adimere, C ponere negationem est legem iociam promulgare, quod invalide in illicite fit a priuato I Haec dixi afferendo solum illas mutationes, quae adimendo, vel de nouo ponendo dictionem, non , inducuntur; nam si
' seM ducendae essent, integer magnus
.iber non suificeret, unde remitto lectorem ad illos, ta
cetiam ac vulgatam lectionem docte defenderunt voluirererre Verba enoae, quibus constet de facto auctores ci ratos tali modo uti, de id me immerito illis nori adscribi, Ut de hoc echo certificatus iudicet, an sit facile asseren dum talium auctorum sententias esse a prax probabiles stante quod ad hoc,' id i aliquis auctor reddat probabi
lem suam sententiam oportet, quod recte procedat constiautem ali alios, etsi pri Uaros iurisper OS Onteni nere aucto
talem corporis Uris ciuilis illud non sequi quo, Tribonianismos, quando contra ustinianum uel nnianum eius ministrum invehi non Oulari, audere ausuri Q,
122쪽
Noua veteres indicia dignitatis,
aut ponere dictionem, non reddere negatiuam illam legem, quae sit assirmativa, reddere autem affirmativam, quae est negativa, in hoc nullo exemplari antiquo iuuari, atque id esse ab aliis doctis,4 eruditis iurisperitis impugnatum, ut vidimus. Ego quia huius secundi generis mutationes ad meam disputationem non spectant, sed solum aliqualiter, ut supra dixi, illam confirmant , innuo tantum, quod ob causas iam allatas, Sc quia praedicti auctores magis ad ius antiquum etiam quo ad id,quod nunc est abrogatum, quam ad ius nunc vigens, o obseruandum sunt propensi debent diligenter ponderari, bc solum post magnam discus. sionem, si rationes eorum conuincant, possi in in aliquo casu haberi ob rationes ipsorum pro fundamento solido ipsorum asserta,modo tamen in meis vindic. I in hoc opus
culo explicato, sed redeundo ad id quod opusculum, omnes articuli iam exarati intendunt.
VII. Noto quod isti inuehuntur in Tribonianum , cui ut compilatori auctoritatem Iustinianus dedit, sicuius acta legibus clarissimis idem Imperator approbauit, tamen dicunt, quod iura, leges corrupit suis mutationibus, δί mille dicteria contra ipsum ob id proferunt sed mutato nominet non dicam narratur fabula de ipsis, sed erificatur de illis
id, quod fabulose, de falso adscribunt Triboniano , ut B cho uita notat, &χX art. ant ubi data opera attuli pliara Omnino videnda assertum huius articuli fit mantia, ne ipse exuberaret, clucet, ac magis ipsorum libri testantur,i contacludo quod quoad intrusionem Cod Theodos instit Caij& aliorum a me impugnatam agi potest de regione , in qua Viget ius ciuile commune, vel in qua ob in depend cntiam a iure Romanorum , non res icitur ad ius ciuile commune Continens ius Romanum , sed aliae leges seruantur, ut de Hispaniis innuit Schi sorde gli ubi supra , si agitur de prima regione, euidens est Ledi ius talis regionis ab eo , qui cita leges ipsi u inducit nouos libros legum antiquarum
123쪽
expresse a legibus talis regionis abrogatarum in prooemio digestorum 4 codicis,ac sub tit de veta tur enuclean extantibus,
talis reij ci debet dicendo ipsi, qui te constituit Principem, cuius solius est mutare leges, vel de nouo aliqua inducere 'um, etsi contraria legibus regionis sint, post in illa iudices ali in praxi sequi. Si agitur de regione, in qua ob independentiam
iure Caesareo ac Romanorum obseruatur non ius ciuile commune, sed aliud proprium talis regionis, euidens etiam est laedi ius talis regionis ab illo, qui priuata auctoritate inducit S proponit, ut quid vim legis habens, quod in praxi iudex sequi possit Codicem Theodosianum, libros instit Caij, alios similes , nam tam est ius Caesareum illud quod in Codice Theodosiano ius Romanum id quod in libris Caij a similibus continetur, sicut illud, quod in Codice Iustinianeo S in pandectis
habetur: Theodosius enim erat Romanoriam Imperator,5 Caius,
aliique ipsi similes ius Romanum tradiderunt unde in praxi pra Perre illa, quae in dictis libris habentur, aliis legibus regionis, est laedere independentiam talis regionis a iure Caesareo S Romano, A consequenter cum omnia,quae ex Cod Theod. ix lib. prudentum , vel ut iris Romani rationi conformia iis , quae sunt in iure ciuili , contraria, proponuntur , nullam vim , ut ostendi, habeant , non est in praxi tuta sententia illa, quam priuatus homo contra legem expressam docet abrogando leges, S promulgando nouum ius, faciendo v. gr. quod lex, qua est assii mativa sit negativa, dum legis partem , quam conie a Grattiresse Triboniani, reijcit, vel ex Cod Throdos aut e lil, Caij, P uli aut alterius , proponit aliquid contrarium iuris ciuilis legi, atque si ex talis nunc vigeat,censeo,quod ,qui probabiles in praxitallum auctorum sententias absolute asseruere, etsi ipsi, ut exari.vit patebit,praedictam sententiam non sint secuti, loquantus
tamen tam ample,quia non sciebant quid fecerint dicti . C sis aduersario dixi, neque ipsi fauere asserta ex verbis Sancti dui
primus id docuit,&P Dianae, addo&Escobar, quia ilia verba in sente videantur, adhuc ob tu, quae in meis citatis ua' diciis
124쪽
to Noua eteres indicia digni alis
diciis dixi, dc in hoc opusc.addidi nullo modo ipsus mei aduersari sententiae conciliant praedica am probabilitatem neque ab ex trinseco quoad praxim iam a me detecta est veritas, posita cognitione eorum, quae ego scripsi, non amplius potest illo, qui id scit habere talem sententiam pro praX probabilem tutam,
ut art. vlt. ponderans verba dictorum auctorum explicabo.Nota, quod in hoc articulo, imb toto opusculo non intendo agere de variis eiusdem legis lectionibus in fide dignis , v. gr. in vulgatae lectionis, tandectarum Florentinarum xemplaribus extantibus nam quelibet fide digna exemplaria veneror non impugno.
N TtRMUM 'mamentum impugnationis Tribonianismi, Iustiniani mi, ac pro praxia sertionum aliquarum Amoni, Fabri, sequacium est contrariari rationi iuris
o continetur in corpore iuris Iustinianei immerito quidam in praxi tu lati rei ciendo os boniamsi nos D-stiniani mos censebat uia in Fabro legerat ipsis a uor ariiuris rationi, sed vera ratio iuris icta esse rejoctis omnii m nan a leges iuris ciuilis defu i nunc tigentes.
prooemio vindiciarum mearum Iustinianismi dixi, quod si illi, quae contra asserta aliqua corporis iuris Iustiniane , ac Iustinianismos , seu Tribonianismostdicunt non pauci, tenderent contra illa , quae iuxta ius diuinum, ci naturale agere isti Q ur , fasces submitterem , darem manus, sed quia praedis: G:upiunt contra ea, quae sunt iuris positivi , a Pi is cipis
125쪽
cipis supremi arbitrio pendent , non eue admittenda. Idem alibi locupletati praecipue' Aristotele Ethic lib. s. cap. Lo S D Thibidem agentibus de iusto legati S iusto naturali , qtiod os ei
iuxta tamen legales doctrinas inueni a Bauchouo, ut retuli in spropositium , probatum fuisse , nunc iuuat altius rem inda an do id confirmare ius vetus, S ius nouum , etsi varias post ha here significationes, attamen przecipue distinguunt, tart seq.
cffulgebit, Anton Faber, uiacius corrcspondcnter ad tittit Codicis de veteri iure enucleando, ex quo, d lege L. talis tituli Colligitur, quod, ut animaduertit uiacius in Paratit intelligitur nomine iuris veteris iuri prudentia antiquorum prudentium, id mille locis exprimi Ant. Faber altisonis querelis ob depurditos praedictorum piu dentum libros, de corum asserta fidenter in corpus iuris non redacta, ut praecipuo ex dicti Fabri Con iecturarum iuris, errorum pragmaticorum libris nimis patet, quamuis etiam , qua in Imperatorum , aut aliorum , qui Iusti Dianum praeces ere, sanctionibus ad ius ciuile spectantibus continentur, initar veteri includi aliquando merito significent. Ius nouum iuxta praedictos est id, quod iustinianus quomodocumque induxit, iuris autem rationem esse praecipue dicunt id, quod tu sprudentiae prudentum antiquorum , seu viri veteri pra dicto corresponciet, quae omnia non soluna a Fabro, sed a Schi or cegb &M:i similibus auctoribus asseruntur unde de ratione M xi prudentes praedictos attinente discurram, ut ex hoc ad cumque argui pose it, nempe ad iuris rationem in legi ab in plebiscitis absque Senatus C sillo consensu Vt ii ommittam , editis, in imperialibus antiquis sanctionibus
i . Iurisprudentes antiqui non imitati sunt Platonem in bro de legibus . vel de republica, aut Aristotelem in politicis, Malios consimiles auctores proponendo quid ipsi abso e oritarent quoad illa quae ad ius ciuile, rempublicam spe tit
sed in tantum plura ediderunt in quantum i pQ uam lata es leges ii tabul. dictum
126쪽
io m eteres indicia dignitatu,
habetur , his legibus latis a pit, ut naturaliter euenire solet, ut interpretatio desideraret prudentium auctoritate necessariam
disputationem fori, haec disputatio . hoc ius, quod sine scripto venit, compositum a prudentibus propria parte aliqua non
appellatur , ut caeterae partes iuris suis nominibus designantur datispropriis nominibus caeteris partibus, sed communi nomine appenantur ius ciuile radit in particulari aliquid dicam, ex an quis prudentibus Caius, apposito pro nunc quod T. Cato qui sub Antonino Caracalla floruit,non Cato, de quo mentio fit l. r. U. de ori tui sint adscribenda opera, de quibus in pandectis sit mentio , scripsit Commentaria librorum sex ad leges duodecim tabularum , trigintorum duorum librorum ad edictum Pro
uinciale, librorum quindecim ad leg Iul. Pap. librorum deacem ad edictum Vrbium vi etiam commentaria ad edictum aedilium Curulium , ad edictum Praetoris Vrbani, ad S. C. Ter tyllianum, ad S. C. Orphicianum, ad legem Glitiam Alpianus autem83. libros,& Paulus octoginta libros commentariorum ad edictum Praetoris ediderunt, amboque ad edictum Curulium, ad a. ut de adult.ad lege sentiam, Dad alia similia libros scripserunt,i Paulus specialiter fecit commentaria ad orationem Imperatoris Seueri ad rationem Seueri Commodi, o adorationem Antonini Sc Commodi, similes libros ipsi, Malij prudentes antiqui composuerunt, instant magna pars illorum librorum , qui iuris prudentiam antiquoriam pria lentiam , seu ius vetus, iuris rationem iuxta eruditos continent, ex quibus plurima digestorum leges sunt dc sumptae quos deperditos adeo aliqui illachrymantur est etiam certum quod illa, quae non commentando aliquam sanctionem ciuilem dicti prudente; edidere debebant positivis sanctionibus ciuilibus Romanis coraxespondere, unde ob talem obligationem tot ex dictis prudentibus, totvi tanta scripsere ad edic Praetor ad leges Iulias, .ad
alias sanctiones ciuiles, ut in albo operum dictorum auctorum Cernere licet, cum autem doctis notissimum sit praecipue in iis,
quae ad tu positiuum ciuile spectant, aliud est loqui,
127쪽
2 Authoritatis Iuris ciuilis Io
mentatorem,5 ut ligatum, obligatum ad sequendam aliquam specialem expressam legem positivam , vel loqui iuxta id , quod iuris absolute considerati ratio , seu ratio in materia iustitice dictat, debemus ex verbis allatis l. r. de orig. ur. ex qualitate operum modo scribendi antiquorum prudentum deducere,
quod praedictis inhaerendo potest equidem ab aliquibus eruditis probati, quod non absque fundamento dicunt repugna e aliquid iuri ciuili, dum repugnat prudentum antiquorum iurispi Ud-tiae, quatenus, ut ex verbis allatis dicta legis i. E. de ori tur habetur, nomen commune iuris ciuilis adscriptum est prudentiam iuri, sed debet etiam agnosci id neque repugnare iuri ciuili, vesic, seu absoluto,in quia probatum est , quod prudentes praedicti cripserunt inhaerendo iis, quae de facto continebant leges, A
locuti sunt ut interpretes,4 commentatorcs, non aiatCm Vt abso
lute docentes quid praescindendo a legibus ciuilibus positivis iuxta ius naturale, gentium,S principia virtutis iustitia esset agendum inde firmatum remanet,quod iurisprudentia prudentuin s pars iuris ciuilis,etsi, ut supra explicatum est, nomine iuris ciuilis absolute veniat, unde supra narratus iuris rationis titulus specio sus quatenus in prudentum antiquorum iurasprudentia fundatur
non dicit, nisi id, quod dicti prudentes ligati, seu obligati ad se
quendam legem positivam romanam antiquam , non autem absolute nixta rationem naturalem, ac principia uniuersalia iustitiae esse asserendum sensere, multo minus talis ratio iuris dicit id, quod ratio iuris absolute vi secundum se considerati ciuit, ut phrasis iuris ratio praese fert & cuidam non indocto immerito insinuauit, sed circa id remitto lectorem ad dicenda num io seq. III. Confirmatur. Ex libris pande clarum , seu digestorum patet, quod antiqui prudente inhaerebant Imperatorum legibu, d sanctionibus iam , ut aeteros omittam , in iis , quae ex libri, antiquorum prudentum redacta sunt in Corpus iuris ciuilis Iustinianei , fit mentio Adriani Imperatoris in octuaginta tribu buue Antonini Pi mentio fit in octoginta quatuor legibus at
que imperatorum Seueri. Antonini Caracal f ntio in
128쪽
i, ora taeteres in iola dignitatis
sexaginta nouem legibus, i c. unde succestiue dictos prudentes antiquos inhaesisse non solum antiquorum , sed pro tempore regnantium Imperatorum deci ctis est euidentissimum. V. Secundo , plinae prudentes antiqui plura tradiderunt, qua agnoscebant esse contra id, quod ipsi rationem iuris censebant seu quod existimabant este conforme iuris rationi,modesta men inseri is explicando accipiendo rationem iuris, ut ex doctissimo Domino Mecenda Bononiae eminente patet, qui controu, iuris lib. I cap. 9. num I . S seq. si C scribit. Iurisconsaltus in . .
si . in quibus causis pignus, vel hypoth.ait eo itare utimur , ut quae in praedio Vrbano inducta, illata scint,pignorata esse credantur, quia id tacite conuenerit, in rusticis praediis contra obseruatur eo iure utimur ait Iurisconsulius, ut significet aduersus iuris rationem id fuisse introductum, hoc enim indicant huiusmodi verba, . . si de ut d pupil. l. hoc iure 9 T de donat. l. an int tilis, T. de accepi credantur, ait Iurisconsultus, ut insinuet iure non est pignoris loco tradita sed dict in fuisse a veteribus de Creditum a populo pignori obligata censeri inuecta in praedium Vrbanum ab eius conductore, qua forma loquendi significantur,
qu contra iuris rationem recepta fuere . conficiuntur,ss de iur. Codicili idem D. Merend. conir iur. lib. r. cap. 9. n. I S. dicit ruris prudentes antiquos uti verbo placet ad ea significanda, qua aduersus iuris rationem fuere inuenta . . . deli siposth. l. placet et . is quibus V . sui ruct amittes placuit a. 9. 1 F. de usuris L .fF de pacstis , ab eodem lib. 8 .cap. 3. num. q. asseritur,quod utilitatis mentio apud dicto prudentes significat iuris rationem aduersari,S ne longius procedam, idem D. Merenda docte pro aibat quod prudentes antiqui interdum dissimulabant legum plata ita, ut possent introducere doctrinas populo placentes quod solebant populi Romani moribus suas aptare doctrinas, quod rigidas veteris iuris traditiones sub specie interpretationis inter dum uerterunt, quod iura gentium considerabant iuxta sum populi Rom ni aliaque similia asteria in suis controuersiis habet, quae tendo ipsarum indice a doctistimo Iosepho Merendo
129쪽
5 authoritatis Iuris ciuilis ros
ctoris nepote concinnat unusquisque facile inuenire potest, ne autem aliquis censeati dicta verificari existimaret Merenda solum quando utuntur prudentes aliqua e supra allatis phrasibus id significante pono speciminis loco verba sequentia dictit. Me rendae illa institutio , quos Titius voluerit , ideo vitiosa est. quod alieno permisia est arbitrio , nam satis constanter veteres decreuerunt testamentorum iura ipsa per se firma est oportere,
non ex alieno arbitrio pendere, sic Caius in I. r. f. de haered. instit si alicui ita legetur si cuius Capitolium ascenderit, quamuis in arbitrio Meui sit an Capitolium ascendat, velite licere,ut illo legatum debeatur, non tamen poterit aliis verbis his utiliter legari, si Titius voluerit, euio decem lego, nam in alienam voluntatem legatum conferri non potest, inde dictum est,expressa nocent, non expressa non nocent: Modestinus in . sci si de cond. dem. At Vlpian. l. i. . de leg. . scrib tin arbitrium alterius conferri legatum , veluti conditio potest, quid enim interest, si Titius Capitolium ascenderit, aut si vo
i ierit Mina 46. si de fideicomm liber , sed etsi scriptum sit si lectis voluerit Sthicum liberum esse volo, mihi videtur posse valere libertatem, quia couditio potius est, quemadmodum si mihi legatum esset, si Titius Capitolium ascenderit, ecce quod Vlpianus aperte introducit id quod contra veteris iuris regulas crat , addo ego, ecce quod id, quod adeo iuris rationi conforme existimatum est a Modestino, ut in hoc esse docuerit fundatum
iuris axioma , expressa nocent, non expressa non OCCnt , atta
Π en est posthabitum, reiecturiaque ab apiano, qui dicti Modestini condiscipulus, uel tali volunt magister fuit,ri ne alia quis censeat id , quod adeo ab aliquibus reprehenditur in Tri
boniano, G Iustiniano, nempe ob titulum tilitatis introducese id , quod est contra rationem iuris , esse quid nouum , videatur dictus D. Mer. lib. i. Cap. 38 num 6 ubi inquit, quod Vlpianu,
diligetis fuit in introducendo doctrinas utiles, etiamsi rationii uis aduersarentur,4 id este conforme prudentum antinuonam iurisprudentiae, quasi dixi iuris rationi patebit, cum ergo dicti
130쪽
Lo 'Ioua veteres indicia dignitatis,
prudentes essent idolatrae , de eorum plures vitiis abundasso non possit in dubium verti, Dominusque Merenda e Xpres se asserat, quod dissimulabant legum placita, ut possent
introducere doctrinas populo placentes, o contra iuri rationem plura doceant, quis eorum doctrinas omnibus ad ius ciuile spectantibus etiam iis, quae in corpus iuris redacta sunt anteferendas dicet; luis ipsas continere veram iuris rationem asserere audebit , si plura contra etiam assertam supra commemoratam iuris rationem introduxerunt, His absolute potest assirmare , quod hoc ipso risod aliquid do chrinae prudentum antiquorum aduersatur, C si conrra iuris rationem , cum aduersari doctrinae ipsorum sit multoties sequi etiam praedictam ab eruditis propositam iuris rationem, aduersus quam phaliqua ipsi induXerunt Certe nec qualitas personarum, cum essent idolatrae, nec qualitas dotactrinae, cum esset commentatori , Minterpretatoria, vel elucidatoria legum iam uulgatarum, nec modus ab ipsis Obseruatus, cum saepe etiam iuris rationi ab eruditis adeo magni factae contraria proponerent, suadent habendum pro codem aliquid aduersati doctrina dictorum prudentum d aduersari iuris rationi, o praecipue, si pro iuris ration Cid, quod ratio iuris absolute considerati importat, intelli gas, ut talis propositio absolute prolata praes fert, nam si nomine iuris, dum iuris rationi aliquid aduersari asseris, in
telligis id solum, quod prudentes aliqui scripserunt cilludis
& nihil dicis, quo tua asserta confirmes, attende tamen ad tertium argumentum, ad illa, quae numeris sequentibus proponam, ubi aequivocatio circa iuris rationem lucida xur, c quid circa hactenus dicta sit absolute sentiendum,
poni arV Tertio, exl. 1 ff. de orig. iur de Capitoneti Labeo ne , antiquis prudentibus sic habetur. Hi duo primum veluti diuersas sectas fecerunt,iam Ateius capit in his, Uxei tradita fucxant perseuerabat Labeo ingeni qualit xς,