장음표시 사용
91쪽
s authoritatis uris ciuilis. 7
tur haec verba, quodcumque postremum populus iusserit , id ius ratumque esto, postremo sub Hortensio lata dicta e fuit VI. Tres autem leges circa id editas primam ab Horatio, secundam a Philone, tertiam ab Hortensio , sic probo Liuius ut vidimus in principio huius quaestionis, dicit Horatium omnium primum talem legem edidisse, censendum id euenisse anno ab urbe condita o . vel os Idem Liuius lib. 8 sie ait Emilius, cuius tum fasces erant, collegam dictatorem dixit ab eo magister equitum lunius Brutus dictus dictatura populari in Patres criminosus fuit, eo quod tres leges secundissimas plebi, aduersas nobilitati tulit unam, ut plebiscit omnes quirites tenerent, alteram, t&C. cum autem ipse Liuius supra dixisset, quod Em iiij collega erat Quintus Publius Philo, inde patet, quod Philota- ζm legem promulgauit secunda ex circa id emanauit anno
b urbe condita is ut ex Plinio colligitur, ver x q. ut ali Cen sent tertia lex Hortensi idem constituentis non habetur, ut dixi supra, in libris Liui nunc extantibus, sed quia a Floro Livii epitomatore gesta Hortensi praedicti reseruntur lib. o. ideo tali libro relatam a Liuio est tenendum, cquamuis Liuistestimonium implicite modo supra narrato non haberemus, extant Aulio elit.
Plini Pomponisverba, quae adeo clare id probant, quod mi
rum sit in dubium ab aliquibus reuocari, quae verba dictorum auctorum infra proponam, unde hic non exhibeo, sed animaduerto talem legem promulgatam anno ab urbe condita 67. Vel q68 forte aliquis contendere posset editam anno. sed
Circa id nolo immorari, intendo enim Chronologica supputationes, non quoad unum, vel alterum annum immediatum exa-iminare sed mihi deseruire ad hoc, quod lector ob magnarii diuersitatem annorum in quibus successita Horatius et Philo. ac Hortensius praedicti floruerunt percipiat , quod tribus vicibus
separatim a uiris distinctis fuit successive edita lex de plebis iiij modo psa dicto Post haec scripta ipsis Otaliter non acquiescens legi plurium eruditorum lurisperitorum libros, ut circa id clarior lux mihi Tilgeret,&nullum inueni usus examinantem no stram quaestionem, is id irmantem ea, quae in hoc articulo
92쪽
s ud veteres indicia dignitatu,
proposui probanda, sicut Riccum, unde iuuat iam allatis hae eattexere Christophorus Riccius , seu Riccus vindic iuris cap. i. postquam plebis Romanae ab optimatibus, nati itiis diuortium, leparationem, o prudenter patres reipublica submisisse fasces plebeculae tumultuanti descripsit ostendit, quod Hortensio dictatore lata est lex , qua statutum fuit, ut iure eo, quod plebs statuisset, quirites omnes tenerentur, adducens primo Auligellislib. noc . Att. cap. 1 . sequentia verba Tribuni, C. plebiscita appellantur, quae Tribunis plebis ferentibus accepta
sunt , quibus rogationibus ante Patriti non tenebantiar, donec Hortensius Dictator eam legem tulit , ut eo iure , quod plebs statuisset,omnes quirites tenerentur iecundo Plinium lib. cf. histor.
cap. io sic scribentem. Hortensius dictator cum plebs se cestatisset in laniculum, legem Esculeto tulit, ut quod ea iussisset, omnes quirites teneret tertio Pomponium in i g. deinde, . de orig. iur sic docentem , euenit, ut plebs in discordiam cum Patri bus veniret, S succederet, sibique cura constitueret, quae plebis Ita vocantur; mox cum reuocata esset plebs, quia muli discordiae nascebantur ex his plebiscitis, pro legibus placiali ea Obseruare lege Hortensii, ita factum est, ut inter plebiscit. δίleges species constituendi interesset,potestas esset eadem. Quarto D. Augustinum lib. 3. de Civit. Dei cap. 7. Post graues &longas
Romanorum, &C. dictator crearetur Hortensius, qui plebe reuOcata in eodem Magistratu expirauito post allata praedicta testimonia sic subdit. V a Quibus tam apertis testimoniis modestior Iurisperitorum secta constantissime hactenus adhVsit, nisi quod Franciscus
Conantisci comm . I ac Antoninus Goueanus . lec ur 3 3. non Hortensiae, sed Horatiae legi id ferat acceprum , quam g. . inst. de iur nat gent S cui iugulata lectione ac voce prisca
inclementi manu sussiciunt diu sub auspiciis, ac umbone quem objςctant T. Liui , qui lib. manifeste , perinterregem it,dein de conis creati l Val. M. Horatius qui exemplo Magistratu receperunt, quor consulatus popularis, nec sine ulla Patrum inra tua, nec sine OGnsione fuit, quidquid enim libertati plebi ς- ς'
93쪽
s aut boritatis curis ciuilis. 69
retur, id suis decedere opibus credebant, omnium primum climveluti in controuerso iure esset tenerentur ne patres plebiscitis, legem centuriatis comitiis tulere, ut quod tributim plebs iussilias et populum teneret, qua lege tribunitiis rogationibus telum acerrimum datum est. Haec Liui verba , imo haec livido litis semina, e quibus Horatiam hanc fuisse legem non Hortensitam tanta inclamant pervicacia , t .vna , cum lustiniano ipsos
ctiam Plinium ingestium, Pomponium , Augustinum, aliosve
Hortensianos testes ad arbitrium suspicionis Liuiano consermare, Vcorripere mavelint, quam , ut de nouitia hac correptio ne concedant i sed enim quam splendide , aut curio e etiam iactitantur, Hortensi tamen studi , aut bonorum Codicum fi dem nequidquam obtuscant ita dum enim innotuit istiusmodi
argumenta ex Liui auctoritate, aut silentio potius deprompta sublesta esse valde, o captiosa, cum praegrandior historica Liuianae portio adeo peruenit male, ut vix quarta si parte hodie non supersit, fatalisque iactura ferio nulla reliquori vestigia, nisi, quae epitomes ista cui Flori nomen praescriptum Conseruat, quam
S ista de causa post Sigonium conam infast. triumph. Romde cons. anno 67. Contius lib. i. subces lect c. 8 aliqui emui ctioris iudicis scriptores sapientissimi tanto maiori ornant aesti nato, neque milius idem de arbitrantur, quam vel laceris, naufragis commentationis Liuianae tabellis, cuius tam praeclari testimoni fiducia sicubi impensius hoc porro loco nitamur,Horrcnsio quoque nomen, memoria Liuianae industria palam Vindicabitur Aperte enim L.Florus in epitomio libri, i qui cum
Rijis intercidit, plebs inquit propter aes alienum post graues, longas seditiones, ad ultimum secessit in aniculum inde a Hortensi Dictatore deducta est, isque in ipso magistratu deces sit. Eo scilicet tam primo fidicv promis ris vadimon Romanae historiae Principem non improba sol in neglecti Hortensi si socione absolui, sed 'ustiniano , Plinio Ageluo, Auetustino iter1sque bonae frugis scriptoribus acutissimo transactae dere deuinciri nemo modo, quod putem, inficia proficiscitur
94쪽
Noua veteres indicia gignitatis,
nisi, qui Archigenis egeat, ut media pertundatur vena, Cum ter ab urbe plebem secessisse constet Primo in sacrum montem iterum in Aventinum propter decemviros, S tandem in Ianiculum propter aes alienum quae uti singula secessionis suis sospitabantur mediatoribus, ita nemo quidem mentis, aut fidei Liuianae in telligens Horatiae legis, siue sum , siue nomen priorum o
tuum induciis, saltim clim ex monte Aventino multitudo reuocanda esset, scibtrahere ausit sine fraude autem quam exesse iubemus, aut exilio legis Hortensiae, cuius intercessione ea, quae
in Ianiculum postreme eruperat secessio , transacta, postquam senio suo prisca lex exoleuiuet, vel nullo etiam, quod vere videtur esse similius obsequi exemplo roborata, cum quod per vim, Muiolentiam, cui semper aliquid ineste putatur probae contumaciae, extorta tum suopte genio su iniquissima audiret sua que sponte contemnenda paucorum de plebe in uniuersos potestas, Liuio e tam magna ratione dicta telum acerrimum , quod sicuti iam tum olim ab Horatio contra Patrum insolentiam semel fuerat promissum , ita denuo nunc ab Hortensio placandae plebis securitati redditum i adscitis paulatim e Tribunorum licentia in Aquiliam, Opiam , Arariam, Falcidiam , Semproniam, Appuleiam, Clodiam , Liciniam abutiam , Voconiam iacte terasve istius faxino rogationes pomposis praefationibus legum Fuit de Horatia te omnium adsensu, sed δί porro Hortensia fuit, illa prior , haec posterio , tricisque idem cincis non idem autem , aut tempus , aut auctor illam l. Valerius & M. Horatius creati&c. interregnum Consules Anno ab Urbe condita os . regauere. Hanc Hortensius Dictator anno a conditu ibis C. D. L . Oi. Marco Valerio a imo S C. Elio Paeto
Consulibus , quomodo post Sigonium industriosissimus etiam
ascitauit Petauius lib. I. de doctr temp. in Chronol de anno 3698 ut nemini quidem mirum videri possit, aut exoticum si postremam Elam lustinianus . hoc , instit de Ur nat gent. ciuit nominat ideo is hic memoranda unice, quia postrem iomnino enim priscae leges nouis cedunt hoc fato, ac voto Da
tar, decemvir iam tum sub ipsam plano im in ipsam ζgum genesim
95쪽
5 amboritaris Iuris ciuitas. 7i
genesim apud Livium libri, Quodcumque postremum no-pulus iusserit,id ius ratumque esto ab adem mente Modestianus in L . r. de constit princip Pariue elegantia Cicero quaest de inuent Postrema quaei ve grauissima est, Antiquatae enim leges , ne leges quidem sunt,amplius, certae historicae potius tractationis, quam inditiae Liuio necessariar, supenaacuae ustiniano; cum si anterioris curae testimonia etiamnum infarcienda morosius contendas, nec Pisonianam legem reticeri debuisse eodem reponetur argumentat, csublium Pisonem, seu Philonem , aut Publium Pilum quem mavolunt Godolocleus in annotat ad lib. s. Liti Vldaricus Zastus
in an Re antiq. ac Anton Augustin des ibus 4enatus
consultis, adde Alex ab Alex Geniat dier lib. .c. i. medio in xc utramque Horatiam , nempe Hortensiam legem temporci em nominatim rogasse ex Liuio lib. 8 ab aliis quoque annota xum reperi. Id vero dum nemo exigit, nemo Pisonis, aut Philonis obliterationem in Iustiniano reprehendi , quin omnes nouissisima potius legis memoriar magno concordio applaudunt, etiam Horatianam legem codem iure potuisi omitti, propitio verb
gent ecca in id docet, is Dionysio confirmat, sed nec modo 'me adducto, nec verbis a me allatis, ut legenti patebita Vzntur Caecus, volum. I. repet nouissimae editionis ad L s de orig. inur excurs. 2 rep. i. idem lucidat, sed nec probationem , nec p*nderationem alicuius legis, vel eruditi auctoris exhibet. Prata teius in fine exicon iuris in albo legum Romanarum recenset legem Hortensiam,& refert eiusdem rationis legem duobus ut supra dixi editam , sed breuissime id exequitur, unde itis ii
verba non exscribo sed remitto lectorem ad eosum I X. Igitur si in re historica,& ad eruditionis lineam spectante
96쪽
tot viri eruditi, quales sunt auctores pro contrariis sententiis citati a veritatis scopo aberrarunt , vel solidam doctrinam non pro 'posuerunt, aut ut par erat non recte veritatem lucidarunt expli cando, quod quoad plebiscitorum vim omnes obligantem emanath nt tres leges, non autem una, aut divae,& quod omnium primus Horatius, secundo Publius Philo terti Hortensiius id sanxerunt ideoque tutum non est talium auctorum in hac re sententiam sequi, etsi sint eruditi , multo magis est asserendum,
quod quoad praxim iudicialem non est totum hoc ipsi, quod eruditus scriptor aliquid asserat, habere illud pro certo, sed debemus ita in rebus cruditis illos magnifacere, quod nunquam ipsorum dicta anteferamus iis, quae in corpore iuris ciuilis Iustiniane continentur, si quoad praxim iudicialem loquamur vix etiam quoad alia, nisi magno praecedente examine , im uix credendum sit talibus auctoribus etiam quoad res erudiras, si contrarientur iis, quae in corpore luris Iustiniane habentur.
NTONIV Faber a multis Doctoribus reprehens iris
Asuit , quia mutationes suas , ac propri ingeni adinvenia tone anteferre, I in praxi procrendas ii sinuae in corpore Iuris Iu liniane habentar, videtur circa quod tamen est
NTER Omnes Doctores quos correspondenter ad articuli titulum afferre postem, elegi tres tantum, ne oneri essem lectori,& tamen,quia in ore duorum vel trium stat omne verbum, remaneret ut de facto euenit aduersarius sufficienterior' suasus indistinctu etiam apud non Italos non esse ut Oracula recepta,
97쪽
Buthoritatis Iuris ciuilis. 73
recepta, tracticata sed potius non admitti nec magni fieri a multis , quae Antonius Faber proprio cerebro procudit,ta proponit contra illa , qua in corpore Iuris ciuilis Iustinianei continentur , neque solum me esse Fabri impugnatorem , reseruando tamen verae sentcntiae Fabrielucidationem ad articulum
II. Bacbouius exercitationum ad partem posteriorem chilia dum errorum Antoni Fabri librum edidit, in cuius practatione, etsi non talus sic loquitur Saeculum abiit, Meo amplius, ex quo bona artes. disciplinae, quae aliquam multis annis, imosa culis, quasi sepultae iacuerant, caput suum rursus extulerunt, Mauris prudentia , tum quoque de leges Romanae nitentibus Certatim doctissimis viris nitori suo dc dignitati restitui coeperunt, sed ut nihil est ab omni parte beatum, excessit medicina
modum , cum succrescentia ingenia materiam glorix , Sc famae jam ab aliis sibi praereptam viderent, cam rationem scribendi ad- .gressi sunt, ex qua plus damni, quam utilitatis accepit Iurispi u dentia i Partim enim falce Critica nimis abuti, ferro,& igne gras
fantur,ac quicquid ubique non ad eorum gustum, sputeum , ab exscriptore imperito interprete, vel ipso Triboniano corruptum clamitant,vi leges hinc inde additis, detractis, mutatis, figunt,
refiguntque, imo corrumpunt, ipsi emendare vocant partim nimis iniqui in veteres interpretes, ut soli sapere videantur, eos Vbique carpunt,4 nullam insectandi occasionem pinermi Uiar, Q hoc Vnum agunto ut scripta corum ex manibus studiosorum ς cutiant, cuius rei haec non postrema causa eis vidctur, ne fur x- plagia eorum deprehendi, A coargui possint equidem nonicissim, qui existimem leges Romanas, tam Glici fato fuisse , ut Omnino effugerint corruptorum manus, sed remedio illo emen dationis, quam vocant, parcissimc tendi m tanquam ad sacram anchoram ad illud confugiendum ibi lectio siue vulgi ris , siue florentina nullam plane commodam recipit interpreta
tionem Veteres interpretes saeculi illius, praesidiis sane illis, qui bus tantopere Neoterici se efferunt, destituti, caeteroquin magno I. ingenio
98쪽
Noua veteres vindicia dignitatis,
ingenio iura tractarunt, de quidquam vix est, quod eorum fugit accurationem, Hiligentiam, dessi absque horum commentariis esset, saepe non haberent recentiores, ex quo caput nitim efferrent. Nunquam eos statuis. deprehenda , quod rationem iuris naturae, aut gentium offenderet, in omnia ad artem iuris, aequi tractarunt, S disputauerut at isti quam parati aggrediantur, e ductus cient in scirpulo, si quando illi forte ignoratione prisca alicuius ritu moris, aut aliis de causis a ratione iuris Roma ni mere positivi secutus tamen sunt reuerendissimi aberrarunt:
perinde ac in eo sitiae essent opes Germanias cum praesertim C ges ista non sua , neque enim Iustinianus Germanis leges dare potuit sed Imperatoris Germanorum authoritate obtineant robur sed ne praeter institutum excurram latius in utroque illo, M temeritate mutandi, S reprehendendi, omnibus facile palmam praeripuit unus Antoninus Faber Nemo impudentius ex- tu corrumpi nemo persticha magis fronte quasi de plaustro in omnes conuicia iacet Cruda illi plane studia sua. primo con iecturas suas protrusit in publicum in quibus sit paucissimis di cana pene secundum est opus, quod de erroribus pragmaticorum sed filso inscripsit; nam cumad scopus ipse opera praefixa Epistoli, carmina pra scripta ostendant OCagi, Ut opimones Communes in in foro receptae erroris conuincantur, hoc tamen ipse minima parte istius operis a i , sed ais m
contra opimoVes angulares nicis , aut alterius interpretis dispu
tat, quod sane siquis agere volit, ille etiam myriadem errorum contexere non dissiculter possit Tum porro cum quisque haud dubi existimet peti maiores gentium pragmaticos qui consilia dccisiones, aut opiniones communes scripserunt iublicarunt; videar tamen non raro babrum insectari quasdam sententias prag- matellorum Sabaiidiarii qui hodie causas in sero agunt. Sed pr xxus istud non ferendum , quod plurimas sanas opiniones Do-
cxcrum auillatur,4 calumniatur; nec ut puto satis,an malitio C,
II L. Appδις si intacuna scripturas vcterum parcissime atti
99쪽
pisse, M in iis negligentissime versatum fuist e, ita sub praetextu confutandi errores interpretum, manifesto falsas rac absurdas opiniones peritioribus obtrudit, Sc ea impudentia grassatur, ut nobis nouam Iurisprudentiam Faber iste procudere velle Videatur, co maiori cum periculo, quod plerisque in Iuris prudentia praecaeteris aliquid sapere creditur, quo tamen nemo unquam ineptius, de absurdius iura tractauit , ut hic nimio quam verum sit, quod iactari solet, alios famam habere, alios mereri. Expectaui hactenus,ut aliquis Hercules ἀυξίκα succurreret,& laboranti Iuris prudentiae salutatem porrigeret manum , sed frustra ruit itaque udd metus effecit in Cra si filio, ut qui numquam ante locutus, erat,salutarem vocem periclitanti emitteret patri ινθρωπε νεη - ἰοον, idem fecit in me periclitans urisprudentia, Sc iusta
indignatio, quae ut satyricus canit, ud natura negat, Cui sitam facit. Et me iampridem hoc agitantem distraxerunt, SE UOcartant OCCUpationes Accademicae, quibus deliberatis in otio , quod mihi infelicia haec tempora, da tumultus bellici dederunt, hoc, quod iam do,sum cmolitus Et quamuis ad priores partes Chiliados fabrilis habebam pene Tectos commetarios, tamen φρ ρο τψον
faceres, d haec ad postremam partem primum in lucem dare visum fuit, quam ille scripsit iam senior, in qua nescio quid su
tilioris 3 accuratioris eruditionis polliceri videtur. IV. In quo opere si ego ostendero, eum non aliquoties, sed nunquam non, dc uno capite Equando decies δί omnino in hac sola parte pone millies errare non dissicile erit de carteris iudi- Cium facere dc haec in primis quarta pars tittalum operi deerroribus pragmaticorum minime omnium tueri potest imam saepe Opiniones singulares dispiatat, δί aliquot decades refutandae opi nioni nescio cuius Iurisconsulti Galli de arbitrariis actionibus tribuit Condictionem furticiam in haeredes insolidum dari coni munimi maest omnium pene interpretum sententia , quam Faber
per plurima capita contra Cujacium latissime confirmat,i ea occasione tractans de actionibus persecutoriis poenalibus, itemque conditiossibus,, praesertim de actione rerum amota-L rum
100쪽
, M veteres vindicia digni alis,
rum, nihil pene contra Doctores, sed contra Tribonianum dii se rit sc aliquando multos textus iuris foede corrumpit S ho illi palmarium est, declamare in Tribonianum 4 in huius faci nora quidquid ubique ipsius iudicio, corruptum falsum,S ineptum est, id omne a Triboniano est, nihil Triboniano indoctius,
stultius, quae sexcenta talia in eum ubique inclementer, imprudenterdicit Faber cui tamen etiam, qui iniquiuimus est Suidas tamen rtassis mentitur Grammaticus eruditionis tamen laudem non detrahit, praetexit ille quidem ubique rationem iuris, sed impudenter commenta cerebri nobis obtriadit quo nihil magis falsum ridiculum dici potest, tam certa principia. Iuris prudentiae esse alibi scribere non veretur, quam habeat Geometria, aut Mathematica ictim tamen certissimum sit omnia
quae sunt iuris postili pendere ex arbitrio legislatoris illud vero, suave d facetum, quod identidem negat esse curandum quid Tribonianus senserit, aut scripserit, sed quod ratio iuris labrilis. nimirum dictitet Tribonianus potestatem legi satoriam accepit a Iustiniano inimis autem splendide S superbe de se,i abiecte de nobis sensiit, si speratio rem venturam , ut ipsius Commenta pro legibus recipiamus, sed nolo uti longiori proloquio nisii rem ipsam authorem dedero, nisi apertissime, quam foede,&turpiter, ubique Tendat, o labatur Faber , demonstrauero, nolo quisquam mihi posthac diuini , aut Romani quidquam
V. Illud te oratum voli, optime Lector, ut ignoscas sicubi paulo acerbius in Fabrum videbor inuectus bilis, S indienatio iusta aliquando liberiores voces eXpressit, tum quia Faber omnes interpretes, ipsum inprimis Tribonianum petulanter laces sauit, aequissimam talionis legem pati non indignabitur, eo mi ianua , quod ipse iure in se dici audiet, quae an alios per insignem mmri indixit Deprecor etiamne quisquam studio obtrectandi, aut alumniandi me, ut ita scriberem, impulsum esse puteis scio veristimum esse, Obd eloquentissimus veterum Ecclesii docto