장음표시 사용
121쪽
ope luterar. communicato larum comu o. P. H. Irν
rum genus Concilio prorsus vindicant NICAENO. Quae sententia vel canone LVIII. Cuncilii ELIBERTANI, ante Concilium NICAE. N VM habili, corruiti Planus est huju Concilii ELIBERTANI
canon, qui ita se habet: Placuit ubiqueta maxime in eo loco , in quo prima eathedra constituta es episcopatus, ut interTVentur hi, qui communicatorias litteras tradunt , an omnia recte hoeant suo test, monio comprobati P Inanem illam, quam maximo cum nisu deprima cathedra movet CAJETANVS CENNlVS, q) non attingere lacet concertationem. Satis est, hunc canonem esse documento,itterarum communicatoriarum usum jam ante Concilium Nicaenum invaluisse, & potestatem conscribendi & explorandi has litteras episcopis fuisse relictam. Subscribit LUDOVICUS THOMASINUAr & hoc litterarum communicatoriarum laudat institutum, illamque auctoritatem, provinciarum episcopis & metropolitanis non immerito, pro conditione istorum saeculorum, Vindicat. Agit hic canon, judice
GABRIELE ALBASPINAEO s) Aurelianens, de viatoribus seu iis, qui peregrinationem suscipiebant, &jure hospitalitatis & sacro. rum communione apud exteros Christianos adornandi erant. Inde mos, inquit ALBA SPINAEVS, inmaluerat, is episcopi in iis litteris, quas viatores episeopis legendas erebam, adseriberent diem sum, quo illi dioeresn obissent, D' quemadmodum se in eagessissem: arguersa ratio suscipiendi viatores agendique cum illis , eo pertinebat , uertim peceatoribus commercis aliquo communicarent. Commendanda est haec primitivorum Christianorum ratio, qua fideles hac fidei tessera adornarunt, ut societate Christianorum fruerentur. Presseis runt haec vestigia alia concilia, quae inter est Concilium CARTHAGINENSE sus praesidio Sancti GRATI habitum, cujus canon UILita se habet: o anus Usulensis episcopus dixit: Statuae gravitas
vestra, ut vinisquisque clericus ves laicus non communicet in oliena
plebe fine litteris episcopi sui. Gratus episeopus dixit: Nisi Me observarum fuerit,. communio stet passiva. t Ex laudati conciliabuIi
canone intelligimus, episcopos hac non gavisos fuisse auct6ritate, ut sine his litteris communicatoriis alienae ecclesiae cives in suae, cujus provino
122쪽
provinciam sustinebant. ecclesiae unionem recipere potuerint. Verba illa: Communio fiet pa a, admodum videntur obscura, globuloque adhuc involuta. Inde apud Harduisetrum ad marginem legitur promiscua; indist rens, 'e discrimine. u Alii lege e malun a . Sed veritati consentanea mihi videtur EMMANUELIS SCHEL. STRATII sententia, qua adseritur : Per commvmionem possivam Africanos episcopos nihil aliud invisere voluisse, quam alias com lmunionem fidelium detrimentum passuram. Sic in canone II. hujus
Synodi legimus, sat a corpora, quibus exprimuut patres co ora martyrum to mentis enecuta, reste detrimentum passa. x Frultra desudant, & incassum laborant, qui alium laudato supra canoni ad. fingunt sensum, quia ecclesiae communio quam maxime laeditur, si pessimae notae homines, justas ob causas expulsi, ab aliis in lacte talem assumuntur ecclesiis.
Prolapsi propemodum sumus a via, quam ingressi sumus, regia.
Instituti memores, in rectum redimus tramitem, statuente harum litterarum communicatoriarum usum jam ante Concilium receptum lςsse Eliberianum, sed successu temporis, crescente episcoporum auctoritate, in majorem abiisse vim & potestatem Canon Concilii P. ELIBERTANI nos saltem edocet, harum litterarum formam eo. tempore fuisse communi suffragio admissam, quum antea hac auctoritate nondum essent adauctae. Videmur nobis a Vero haud abera rare, si dixerimus, crebriorem Christianorum, qui lapsi diceban- 'tur. a fide defectionem, celebremque illam de recipiendis lapsis CYPRIANUM inter &NOVATUM exortam concertationem, huic
instituto dedisse primordia. Diuturna vexationum acerbitas emolliis ivit parum firmos complurium Christianorum animos, ut fidem Christo datam repudiarent primam, seque vel idololatriae, Vel scelerum conspurcarent crimine. Opera danda erat ecclesiae praesulibus, quo huic mederentur malo, magis magisque ingraVescenti. Consilium de imponenda poenitentia publica, ejusdemque Variis, pro dignitate crimi-
' num, gradibus iniere ecclesiarum episcopi, qui, teste γ)JACOBO SIRMON.u vid. l. e. p. 686. lx vid. G. Eecies. Asrie. sub primat. Carthaginens Dissi IlI. cap. IlI. p. I i
123쪽
ope litterarum eommunicatoriarum eοmulso. P. . I2ISIRMONDO, sibi soIis hanc vindicarunt potestatem & auctoritatem. Tanto acerbius suam defenderunt episcopi provinciam, quanto procliviores videbantur lapsi ad poenae mitigationem, a martyribus de innatis petendam. Quo ex poenitentiae publicae ritu fervidum illud inter CYPRIANVM S NOVATUM Novatianosque enatum est dissidium, quod in ecclesiae perniciem longe lateque exarsit. Quo igitur episcopi unum eundemque servarent, Vel in recipiendis, vel in eliminandis lapsis, tenorem, & huic pravae consuetudini ponerent obicem, haec evulgarunt in Variis conciliis decreta, quibus vetitum est, illos, qui macula laborarunt, & nondum cum ecclesis, quibus adscripti fuerunt, redierunt ingratiam, recipereo Sententiam nostram extemplo canone LIII. concilii ELIBERTANI confirmamus. En ipsum: κ) Placuit eundris, ut ab eo episcopo quis accipiat eom. munionem, a quo absentus in crimine aliquo fuerit. Quod β alius episcopus p esu erit, eum admitti, tuo adhuc minime faciente, vel consentiente, a quo fuerat communione privatus, sciat, se hujusmodi causas inter fratres cum flatus sui periculo praestitisum. A quo non dissentit Concilii ARELATENSIS canon XVI. quem addidisse juvabit: a De his, qui ρro delicto suo a communione separantu , placuit, ut, in quikuscunque locis fuerint exclusi, eodem Ioco communionem consequantu . Nauseam illis, qui disciplinarum S antiquitatum seqctiorum obteremtur lautitiis, non movebimus, si his, quae adduximus, canonibus superpondium aliquod ex canoni.
hus Conciliorum &Antistaeni & Sardicensis addiderimus, quorum alterum, AN Tl OCHENUM b) nimirum anc pronunciavit sen tentiam: Si quis a proprio episcopo excommunicatus est, non eum debere prius ab aliis suscipi, nisi aut a suo fuerit recemus episcopo, aut concilio facto occinrat, ut respondeat, si satisfecerit, statuimus,sub alia sententia eum recipi. Quod etiam cirea uires espresbteras, V diaconos, di omnes, qui in clero sum, convenit obisse ari. SARDICENSE vero concilium eo hunc evulgavit de hac lite canonem: me quoque omnibus placeat, ut, sive diacouus, sive pres-bditer, Me quis cle icinum, ab episcopo suo communione fuerit privmtus , di ad riterum perrexerit episcopum, en scierit iis, ad quem. R eo u-
124쪽
. ιιτ . De stabili primitimae Deissae
confugit , eum ab episcopo suo fusse abjectum, non oportet, ut ei 'eommunimnem indulgeat.' i canones sua radiant luce , ut vix ube. riori opus siti commentatione. Haec ipsa lapsorum conditio hoc sua. sit institutum, quo effrenata ipsorum Iascivia aliqua ratione instin. geretur, ipsisque ad fidelium commercium accedendi via praecluderetur, nisi litteris communicatoriis de expiato crimine publicum suggererent testimonium. Accedunt deperditi quorundam clericorum mores, quibui vel clandestinos ciebant in ecclesiia, per suas falsas doctrinas, motus, vel vita suis personis prorsus indigna, fidelium tur. tabant circulos, ita, ut illos e suis circulis eliminandos judicarent
episcopi. Pone nunc, hos rerum noVarum, earundemque pessima
rum, auctores ab aliis episcopis in societatem & communionem esse admissos, quid quaeso aliud, quam grande toti ecclesiae imminuit periculum 3 Soluta sane sunt hac blanua aliorum episcoporum indulgentia unionis vincula, ct satis tutum securumque haereticis, & ho. minibus, qui foenum habebant in cornu, admodum nigris patefactum est asylum. Ne vero clerici de injuria, ipsis: a suo episcopo illata, conquererentur, ipsis adhuc integrum fuit, suam rem exam, ni totius concilii vel synodi committere, & in judicium cum episcopo descendere. Quae si rite expendas argumenta, horum canonum rigorem, quin mitigaturus sis, vix dubito.
At haec non sola fuit ecclesiae calamitas. Aliud sane ex alio malum. Insurrexerunt insensi Christiani nominis hostes haeretici ι tenebriones, & reipumicae Christianae incendiarii, qui venenatas si rgebant doctrinas, Stam aperte, quam clanculum, Veritatem Christianam arrodebant, imminuebant, subvertebant. Caute procedendum esse judicabant ecclesiae praesules, nec facile hominem vel cim ricum vel gregarium sine litteris communicatoriis in alias regiones ebmittendum, ne ecclesiae inde enasceretur periculum. Laudanda nobis videtur provida episcoporum cura, qua Christiani, sive suerint ii mines plebeji, sive ordini sacro adscripti, ex sua ditione in alienas regiones proficiscentes, suae fidei , ab episcopo receperunt testimonium, ut in ecclesiae communionem admitterentur, &sacris ubique libere fruerentur. Nisi peregrinus has attulerat litteras, quas adinpellare amamus communicatorias, ex ecclesia erat eliminandus, nique ad Christianorum societatem admittendus. Exinde facile pate- scit,
125쪽
ve Etterar. ex micatoriarum eon bis. P. H. III scit, quid nomine communionis pere' inae & laicae intelligatur. Duplex communionis & peregrinae & laicae in documentis antiquis. simis occurrit nomen. Communio peremina nobis est illa, quando homo clericus sacro in ordine & choro cum reliquis quidem suae societatis membris communicavit, sed munia in administranda sacra eucharistia subire ipsi minime fuit integrum. Peregrina proinde adpellatur communio, quia adventitii elerici peregrini eadem ratione communicarunt. Laisa vero est ejus clerici, qui extra choros medios inter laicos stetit, &cum laicis communicavit, & qui ad sacram mensam accedendi jure fuit privatus, quod purpuratus admittit BONA. d) Peregrina proinde communio est: clericorum, qui ab officio sunt sumenti, donec ad saniorem redierint mentem, ut canon II. concilii AGATHENSIS docet. En ipsum canonem: Contumares elerita.
prout dignitatis redo permiserit, ab episeopis eorrigamvis : qui primis gradus elati superbia communionem fretale contem eriti, aut e sam frequentare, vel incium suum implere neglexerim ,
peregrina eis eommunis tribuatur , ita , ut, cum eos poenitentia correxerit, rescripti in matrisula gradum suum dignitatemque recipiant. e in Respondet itaque hic disciplinae ecclesias irae gradus poenae, in ecclo sia nostra adhuc usitatae, qua ecclesiae ministri rebus sacris secus functi, aut aliis adsecti maculis, a senatu sanctiori, ad tempus, munere suo abstinere jubentur. Laica Vero communio est eorum, qui dignitate sacra prorsus sunt exuti, & ex albo clericorum extinhi. Quo in argumento suffragium, tantum abest, ut S. Uen. SAL. DEY
detraham, ut potius illorum sententiam solide evictam faciam meam. Exhausit quoque totum hoc de peregrina communione argumentum
'IO. FAESIUS ,h & rationibus prorsus invictis demonstravit, Pontificios praeconceptis suis opinionibus hoc disciplinae ecclesii,sticae defoedasse genus. Urget his, quibus haec poenitentia inva-
126쪽
ii De flabili primitivae Me ae
luit, aetatibus, communionem sub utraque celebratam, eamque 'clericis aeque ac laicis fuisse communem. Occurreret sane veiti. gium, hos censurae ecclesiasticae obnoxios sub una tantum specie eucharistiam recepisse. Exponit ulterius, hoc Poenitentiae genus nulli bi clericis fuisse impositum , sed ipsem adhibitam esse in homi. nibus graviori macula auectis excommunicationem. Mitto reliqua argumenta ab ipso sacrae eucharistiae instituto & communione, quae utramque praesupponit speciem, depromta. Corruer nunc haec propudiosa Romanensium de communione Persuasio.
At redeo ad meos, quos mihi posui, eancellos. Peregrini ita. que clerici his destituti litteris communicatoriis & commendatitiis pro excommunicatis habebantur, neque sacris neque focis aliorum clericorum fruebantur, ut prolixius demonstrat ALBASPINAEVS, i Non melior fuit laicorum his litteris communicatoriis destitutorum ratio, qua hi advenae, & peregrini, neque ad sacra, neque ad societatem, & alia Christianorum emolumenta, habuerunt aditum, & his prorsus eAciderunt beneficiis. Rigidior sorte nonnullis videbitur haec primorum Christianorum consuetudo, sed ipsa rerum Christia. narum eam suasit necessitas. Non enim illo tempore omnes fuerunt Christiani, qui Christianorum praeferebant nomen. si quidem hoc titulo Christianorum beneficiis frui, S illorum arcana expiscari solebant versipelles Christiani nominis professores. Satis insignia fuerunt, quae ex hac communione ad fideles, & non sucatos ecclesiae socios, redundarunt emolumenta. Libera ipsis offerebatur omnibus sacris cum pio coetu fruendi copia; qui expeditus ad sacram men sim accessus testimonio fuit luculentissimo, hos peregrinos commu-'nioni sanctorum esse adscriptos. Mactabantur porro hi fideles advenae nomine fratrum, quo ipso hac, de qua agitur, aetate nihil illustrius fuit, nihilque inlignius. Non denegabatur ipsis amicitiae amorisque Osculum, quo adventantes excipere solebant Christiani. Omnia denique ad vitae corporisque cultum necessaria protensa manu ipsis adserebantur emolumenta. His omnibus, ct si quid dignius istis, privabantur illi, qui sine litteriirum communicatoriarum tetera ad alias accedebant ecclesias.
I vid. M. Observati de Ved Eedec Ritib. Lib. L Observ. III p. s. seq.
127쪽
ope litterarum commmcatoriarum emmis. P. H. Iu
Vidimus ex his, quae prolixe tradidimus, institutis, quam egregie secerint hae litterae ad unionem ecclesiae catholicae conseria vandam. Patescit harum litterarum in alendis & fovendis advenis usus. Patescit ulterius hujus rei utilitas ex controversiis in sinu ecis etesiae enatis perniciositissimis, quibus, ne suo veneno totum infice. rent ecclesiae christianae corpus, hoc medio omnium moderatissimo& praestantissimo postus est obeX. Quasi diximus, litterae, non solum promovendae fidei, sed & suffocandarum haeresium fuerune media longe aptissima & felicissima. Procul dubio hoc litterarum communicatoriarum institutum innocuis & licitis, quibus effrenis haereticorum protervia infringi potuit, annumerandum est instru mentis. Nulla vis, de qua haereticorum defensores, ' quos inter primas tenet partes GODOFR. ARNOLDVS, plerumque subinge. mistunt, haereticis est illata. Non igne & aqua, sed piorum commercio, interdictiI sunt. Quam agendi rationem minime improbant sacri codicis documenta. 2. Cor. VI. Iq. seq. 1.Thess. U. aa. Tit. III. Io. 2. IOh. V. io. Celeberrimus IOANNES GEORGIVS PERT.SCHIVS h) hunc litterarum communicatoriarum usum minime reprehendit, licet temerarium Romanorum episcoporum ausum, quo totam ecclesiam his litteris compescere, & ad suam voluntatem rapere sunt annisi, non sine veritatis firmamento castigarit.
Si sapis, habes huius instituti vestigium in nostra ecclesia aliquomodo conspicuum. Bene enim ac sepienter constitutum est a maioribus, ut parochianis sacris, nisi in casu necessitatis, aut venialam a senatu sanctiori data, extra suam ecclesiam parochialem sevi haud sit licitum. Non negat illustris JUST. HENNING. BOm. MERUS, I parochianos sacris ecclesiae parochialis praecise interesse teneri, coactum tamen cultum improbat. Me judice, unus vel alter parochianus vicinorum pastorum orationibus sacris quandoque interiesse poterit; Attamen neque toti coetui neque etiam privato per.
128쪽
ia i , De stabili primitimae Eeelsae
mittitur, ut tuitum ecclesiae parochialis sacrum repudiet, ' alium coetum sibi eligat, quia huic parochiae est addictas, ct seipsum alii parochiae proprio ausu minime adscribere potest. Si vero gravis, ut disputat BOEHMERUS, subest causa, quo minus Parochianicum fructu orationes sacras sui palloris frequentare possint, res exsuperiorum, qui ad clavum reipublicae ecclesiasticae sedent, ministrorum mandato est decidenda, ne cultus fiat coactus, auditores s Iutari priventur fructu, aut tandem parochia imminuatur. Plerumque hoc in casu, si pastor insigni laborat macula. aut indelebile in se suorum parochianorum derivavit odium, translocatio hoc dissolvit dissidium. Ita quoque se res habet cum sacrae coenae usu, qui in aliena parochia nemini, sine Superiorum permissu, conceditur,
nisii mortis immineat periculum. Putat illustris BOEHMERUS, ex principiis Christianismi, quemlibet posse libere eligere conse sonarium. At difficile est demonstratu, hoc esse licitum, ex institutionibus nostris ecclesiasticis. Inde libere concedit BOEHMERUS,m periculosam esse confessionarii mutationem, quia daretur & p . candi licentia, & grave aliquod scandalum. nec minus specialis neri Eligeretur eura. n) Laudanda proinde est nostrae ecclesiae Saxonicae institutio, ex qua ministri ecclesiae alterius parochianos ad sacram Eucharistiam admittere haud debent, quod fusius diluit B E N E. DIC T. CARPZOVIVS. οὶ Validis tamen senatus sacri proce.
res commoti rationibus, parochianis non raro concedunt libertatem, extra suam parochiam sacra frequentandi, ne videlicet parocho &parochiano conscientiae moVeantur scrupuli, salvo tamen nonnumquam manente stolae jure, quod ex BOEHMERO p & DEDE-ΚENNIO q mile colligitur. Graviter Proinde peccat pastor,
qui alterius parochiae civem & inquilinum sine his litteris communicatoriis, ab iis, qui loco summi Episcopi sunt, datis in ecclesiae & saerorum recipit commercium. Commendanda quoque est illa consuetudo in nonnullis ecclesiis recepta, qua novi parochiani, qui locum, uti pasto. res, servi, ancillae & hospites, mutant, litteras adserunt communi. catorias, quibus exponunt, se in illo, quem incoluerunt coetu, sacris
129쪽
I ope stera H eommunieatoriara malo. P. H. eris fuisse usos, ct puriori eultui addictos. Invaluit postea, ut ad institutum revertar, haec consuetudo, ut neque laicis liceret sine his litteris communicatoriis e suis finibus exire , ct iter ad alias ecci fas instituere, quam auctoritatem deinceps Pontifices Romani Me. tropolitanis concesserunt, adeo quidem, ut episcopi, presbyteri &clerici, iter ornantes, his litteris fuerint augendi, quod argumentum a
scopo nostro remotum a THOMASSINOr videbis pertrassitum. LXXI.
Postrema harum litterarum communicatoriarum ratio elericos potissimu in sperit, de quorum integritate & rebus agendis illi, ad quorum tendebant claustra & ecclesias, erant instruendi. Sufficiet ad confirmandam nostram sententiam Vel unicus canon XIV. Con.
cilii SARDICENSIS in hunc finem constitutus, qui haec nobis tradit i Osus episcopus dixit , hoc quoque flatuere debetis, ut episcopus, A ex alia civisa te convenerit ad aliam rivitatem, via ex prouincia sua ad aliam promisciam , tr ambitioni magis , quam
deuotioni serviens, voluerit in alia civitate multo temptare refidere. Forte enim evenit, episcostum loci non esse tam instructum, neque eam doctum; is vero, qui a enit, incipiat contemnere eum, ta frequenter facere sermonem, ut debone istis'met illius personam, sto, ut ex hae oecasione non dubiset relinquere Minatam ecessam, transeat ad alienam. H DegeneraVerat illa aetate consuetudo, qua peregrinis episcopis litteris communicatoriis adauctis umbonem erum ascendendi data est facultas, in abusum, qui in hoc canone tollitur. Procul sunt nostro aevo ab hujus canonis fulmine episcopi, qui, ne in sua quidem ditione episcopali, suggestum ascendunt sa. crum, nedum , ut extra suos eVolent limites, ct sermones faetane ad populum sacros. Si Patrum Purpuratorum conellium, duos &septuaginta Christi discipulos & duodecim illos Iesu commilitones significans, & plerosque Italiae, Galliae, Hispaniae & Germaniae consideras episcopos, hos offendes magis deliciis 'hujus mundi, pompae, Venationibus, rebus militaribus & civilibus, quam saeris addicios, exclamabisque: O quantum murati ab illis. De CAROLOBOR ROMAEO, patre purpurato, saltem tradit Venerabilia ERNE ,
130쪽
cerdotiis & divitiis fuisse suo tempore cumulatum, ut splendore fere regio vitam institueret. Nisi forte galerum purpureum & crucis signum in illis conspiceres, dubitares profecto, hos episcopos, qui principes dici malunt , ordini sacro esse adscriptos. Ossi incompatabilis veritatis evangelicae testis, IOANNES SARISBURIENS Is ti
viveret, ct hos personatos contemplaretur Iesu legatos, spondeo, reeipioque, illum haec Verba esse repetiturum: Nestio, quo pactores in contrarium versa es, ut, cum omnes fere desiderent episcopari, eum, quod appetunt, adepti fucriset, otis marcam, ais, quod turpius es, in vanitaris omibus occupentin. Ait enim vero hos epi. scopos, provincia sacra negligenter fungentes, noVum aliquod, id que satis insolens & vagabunuum episcoporum excepit genus, qui
se insularum novi orbis, Moravientiumque fratrum jactitant episco pos, a Christo extra ordinem emisses, qui ubique Iocorum haud voeati & invitati sua debuccinant in conventiculis syrmata & lenocinia. Et ne quid fraudis & imposturae desit, suas litteras communicatorias a fratribus, seu novi ordinis sociis, secum adferunt, quo eo melius recipiantur, & comiter habeantur. Sed hic subsistere libet, auum nobis solummodo de litteris communicatoriis, quibus Chri. iani peregrinantes in fidei Christianae testimonium erant mactandi, sit sermo.
Sufficient aequo rerum nostrarum censori ea, quae circa litte ras communicatorias, earum Originem, usumque Plane egregium hactenus expqsuimus. Conlideranda nunc sunt litterarum commendatitiarum, in quibus multa occurrunt salebrosa. monumenta.
Quas diximus, litterae commendatitiae nobis illud constituunt Iitte. rarum ecclesiasticarum genus, quo vel sacro, vel civili ordini addi cti. homines, in peregrinas civitates & regiones abituri, adaucti sunt, ut majori pietatis affectu reciperentur, & largiore subsidiorum & vitae emolumentorum usu perfunderentur. Quae insignioris amoris &obsequii nota, utrum ipsorum dignitati & meritis sit adscribenda, nec ne, in dubio esse videtur. Illi enim, qui litteras commenda-
titias hominibus suspectae fidei, e qua tamen eluctati essent suspiciones
vid. Εj. Tabular. Eceles Rom. Annotat. ad a. XVI. p. 8 2. M vid. Flae. Catalog. Test Veritat. Lib. XIV. p. I 437. ex Io. Sarisburiens. Polycratic. Lib. VIII. Cap. XVII.