장음표시 사용
251쪽
γεννητὸν η --βλητον. Ubi pro voce αῖον legendum esse videtur απο- ; est enim materia vel substantia quae est aeterna. Verba itaque sic redduntur, Mundus est, vel rerum omnium simplexmassa, seu ex omni substantia massa qualitatum expers, vel iuud quod ornatum
S 'dinationem jam talem habet; ide
priore significatione, mundum aeternum dicunt ; poseriore, natum ae mutasilem. Α mente scilicet superveniente aeternae moli, indito motu, in varias rerum formas simplex illa massa deducta est. In ea fuisse sententia mihi videntur Ionici, Pythagorici, Platonici, Stoici ; caeterique omnes qui non deterius aliquid, re a ratione magis alienum statuebant, ut Epia curei Ρeripatetici: nam materiam, Cnihilo productam, tum primum extitisse cum Tellus condita filii; aliquot nempe retro millenniis ; videtur esse dogma gentibus re philosophis prorsias ignotum, Ec inopinabile. Sed redeamus ad Stoi-
Ρos ITIs his quibuscunque rerum pri cipiis, e corporibus ignem primo factum esse supponunt, re ex igne caetera Elementa, uti ex elementis Omne genus co Pora mixta. Hoc ita retulit ex Zenone
252쪽
Cap. XII: Arctaeologiae Philosophisae:
ne incipiunt re ad eundem redeunt. Sed cum Elementa se disponant, atque suas sedes capessant, ordine gravitatis, alias aliis superiores, Aqua propterea occuparet ic circumiret totam Terram, ut Aeraquam: qui igitur emersit Terra, dc aquis superior evasiit Z quomodo nudatum est selum, cessitque in orbem habitabilemῖ Hic labor, hoc opus est. Cum vero Cosnologia Stoica eousque non pe tingat, eam in hac parte imperfectam, aut per authores qui supersunt non satis explicatam, relinquimus. Quin de coelis sensere Stoici, sparsim nonnulla in antecedentibus praefati sumus.
Solem esse πυρ ειλικω si Lunam γεωδεςέραν, atque caetera astra πυεινά. ex sententia Zenonis notavit Laertius. Praeterea, ibidem dicitur quoad motus Astrorum, - μεν α-
ηπτο κινησεις. Afra non errantia cum univer se coelo una circumvolvi: errantia verb propriis motibus cieri. Haec non usquequaque vera sunt, sed Aristotelicis ec Ρtolomaicis veriora. De Fixis denique illud recte statuerunt, Non omnes
esse in eadem superscis, sed alias aliis
253쪽
Ecl. Pbri. altiores. Ita intelligo Stobaei verba.
DENI Q UE, quoad serioris Mundanas, tumque Stoicorum, haec notiora sunt quam quae deceant repetitis sermonibus explicari. De periodis istis, vide, si lubet, Theor. Tell. lib. q. c. Et quO- ad Fatum Stoicum, nihil aliud est, quam Terum omnium immobilis id immutabilis
ordo. Vel, ut idem pluribus enunciemus, est vicissitudo necessaria mundi cre ii increati: una cum ordine rerum omnium in mundo creato, tam Intellectualium quam Corporalium: per omnia faecula, omnes revolutiones, formas, facies, donec regressus fiat ad statum mundi Increati. Hoc est, secundum eos, donec omnia reselvantur in Deum. A Jove enim suo mundum ordiuntur, re in eumdem, completo Temporis orbe, omnia refundunt. Ab hac sententia non ablu
dere videtur illud Ρerictiones quisquis fuit ille, vel illa, philosephorum) de conserm. t. summatsi sapientid dictum, apud Stobae-
254쪽
Si uis igitur resolvere solis es omnia genera ad unum idemque grincipium, iterumque ex eo sngula componere enumerare, Hic S sapientissimus S us' ri maxime compos videtur 9 quin Ssulchram deculam invenisse, in qua soterit lis Meum contemplari, S caetera omnia, in serie S ordine ab ipso Abun
ta. Sed de his satis. LIBRos quam plurimos scripsere Stoici, qui jam perierunt omnes. Zenoniis, Sphaeri, Chrysippi volumina enumerat Laertius, re Cleanthis praeclaros Libros, ut appellat; inter quo
quibus si extarent, spes esset eruendi, tam certiora, quam praestantiora, circa physiologiam Stoicam, re circa rerum Ο-rigines. Citat praeterea Laertius Libros Ρosidonii, Archedemi, Boethi, Antipatri, Apollodori, bc aliorum Stoicorum, quos nimius essem si recenserem. Ρro his omnibus utinam saltem extaret publice Apollonius Tyrius, qui ante natum Christum, scripsit historiam sectae Stoicae, ut testatur, praeter Laertium, Strabo) is.
φ- η των quod scriptum latere aiunt in nonnullis Bibliothecis ineditum. Cum haec secta, numerosa re scripturiens, ca teris diutius duraverit, apud gentem
255쪽
Romanam in aestimatione fuerit, mirum est omnia ipsius monumenta Graeca, quae Physicam spectabant, excidisse Haec de StoiciS.
CAP. XIII. Te Platonicis, Ari telicis, S D
patetici, Epicurei; de quibus pauca
tantum summatim: cum satis notum sit, in re fere qualibet, quid horum unusquisique statuit. Diximus antea Platonicos re Pythagoricos parum steliciter exercuisse physiologiam; quasi alio sydere nati essent, ad contemplandam rerum rationes a materia abstractas magis idonei, quam res ipsas corporales, earumque proprieta tes physicas. Hujus rei exemplum m ni festum habemus in Timaeo Ρlatonis de ortu mundi, ubi singulis elementis figuras geometricas assingit, Sc componit locatque geometrice. Sed modum, si placet, quo philosophatur, Videamus. PRI Mo, numerum re dispositionem Elementorum hoc modo demonstrat ; Cum oporteat mundum esse visibilem dc tangibilem, nihil autem sit visibile sine igne, nihil
256쪽
Cap.XUL Archaeologiae Philosophisae. a I
nihil tangibile sine Terra, corpore selido,
haec duo elementa imprimis erant neces.saria ; ut vero cohaereat mundus & quid unum sit, opus esset ut haec duo extrema per aliquod medium proportionale conjungerentur : Solida autem non uno, sed duobus semper mediis inter se copulantur. Deus igitur Ignem inter re Te Tam, aerem aquamque disposuit, tanquam proportionalia ; ideoque ex quat or clementis, hoc modo dispositis, mundus necessario Conflatus est. DE IN cum Corpora solida reselvantur
in plana, re plana iterum, juxta Ρlat
nem, in Triangula, ideo clementa haec ex triangulis composita esse voluit: et pro ratione figurae quam cuilibet elemento attribuit, ex his aut illis triangulis, pluribus aut paucioribus, Contextum arguit. Ita Ignem ponit esse figurae Pyramidalis, propter penetrationem, re compositum ex quatuor triangulis. Terram figurae Cubicae, propter soliditatem, ideoque genitam ex sex planis, quorum Unumquodque constat quatuor triangulis. Acrem facit octoedrum, productum ex octo superficiebus, quarum unaquaeque in sex
scalenos dispartitur. Denique Aquam facit Icosaedram, ex viginti triangulis conditam, e statenis itidem unoquoque compacto. Qualis haec, quaese, Thysi logia Z Quis instructior evadit in natura R Ignis
257쪽
et a Archaeologia Philosophicri Cap.XIII.
Ignis aut Terrae, Aquae aut Aeris, ab hac eorum genesi aut compositione Z Et ciun Mundi Corpus hoc modo construxerat, Animam ei Mathematicam, ex numeris re proportionibus conflatam, inserit reariciat. ΗΑNc Animam Platonicam multis explicuere Ρlatonis Interpretes, Chalcidius,
z roesus, quotquot in Timaeum com mentati sunt. Praeterea Plutarchus, tractatu singulari, fuse disseruit Mesrocre tione Animae secundum Platonem. Sed his lectis omnibus, nihil proficies; nisi quod id forsan magis persuasum habueris, operam prorsus lusisse quotquot sudarunt in hac arena. Nihil aliud mihi videtur illa Platonica, quam lusus ingenii : vel Regia magica in aere constructa, cujus fundum frustra quaerimus. Cui notus est dialogus Timaei, fatis erit apponere, non meam, sed nuperi Ρhilosephi, ea de re expostulationem. Si Plato suam illam de Animae natura, communibus
verbis exposuisset sententiam: ecquid gutas grande, aut quod certo posset pro
bare, dicere visus fuisset y Et fac jam
illum in vivis esse : De rogari ut sese Harρ explicet: ut suum illum Chiasmum declaret i ut quid si Idem, quid Ti- versum, quid tertia, ex dividuo indiu
duoque, natura, exponat. illae G metricae Harmonicaeque proportiones in Anima
258쪽
Cap.XIII. Achaeologia Philosophicae.
Animd agnosantur, aperiat. O quam aberit, ut proptereis Animae naturam nobis perspectam faciat: quae S illiu fimet auditores, quos inter fuit etiam aeutissimus Aris teles, latuit: S manet etiamnum incomperta. Sed nempe, quia fisam sententiam miris implicuit ambagibus, idcirco obtinuit, id quod velle potuit, ut puta quod illam proptereὰ miremur, suspiciam que, g revereamur, tanquam in signe mysterium: opinemurque, nisi serfecte Animae naturam nos camus, causam esse, quod non in mentem divini viri penetremus e nobi ue imputemus, quod homuuciones crem simus, tantum consequi Heroem non fossimus; et cum nobis oculi Noctuae, illi Aquilae fuerint, ad iuud jubar callemus, quod ipse clarὰ per Texerit. Sed redeamus
ad propositum. χΙ Ο Α D Ρrincipia rerum secundum Platonem, duo affert Laertius, Deum
duo principia, Deum S Materiam, constituebat. Oem quidem, S Mentem, S causam, appellat. Materiam autem ex se Agurarum expertem esse, atque is-R i fluitam e
259쪽
nitam: ex ea gigni omne quod concretum est. Hanc olim inorae nate motam, Deus unis coligit, ordinem confusioni praeferens. His habes simillima in Τimaeo : neque aliud utrobique proponitur, quam primum Chaos, laxiori modo descriptum. SEB duobus aliis principiis Ρlatonicis, weo dc Materiae, alii adjungunt tertium, non minus Ρlatonicum: nempe sive Causam exemplarem. Ita Chalcidius in
Τimaeum, sunt initia, Deus bd Syrea κ
plie. Exemplum. Νeque aliter Ρlutarchus: Ph. lib. i Socrati Ρlatoni ait, Τρεις εινω τὸν
- θεου. Atque hanc fuisse sententiam Platonis aperte constat in Timaeo, cum de Mundi exemplari loquitur : apertius adhuc apud Timaeum Locrum, in prim
luisse Laertium verisimile est, ut recte Menig. ad notavit vir doctissimus. Sed in Laertio nostro, non mutila tantum re confusa, sed re perversa distorta multa. AT nimis vagamur extra terminos Physiologiae, in qua parum claruit Platonis ingenium. Platonis inquam, quem, iri Theologia Disciplina morali, merito Sivinum nuncupamus. Uti non omnis
260쪽
fert omnia tellus, ita mentis nostrae tantilla vis est, ut unam in multis praecellere, saltem in omnibus, non sit sortis humanae. Sed praeter res pure divinas, cum diu versatus fuerit in mgypto hic Ρhil sophus, retulit Archaeologias non paucas:
priscae sapientiae priscique mundi vestigia, in Timaeo, Ρolitico, Phaedone, aliisque
dissertationibus impressa. Haec, inquam, ex AEgypto retulit, ut patet in Timaeo: re secundum Iamblicum, ex ipsis Hermetis columnis desumpsit. Has in Myst quae non sunt hujus loci, in progressu operis non negligenter in1eremus, re elucidabimus. Interea de Ρlatone haec breviter dicta sunto.QJOAD Scriptores Platonicos, non pauci superstat. Ρlotinus, Ρlatonicorum Coryphaeus, Porphyrius, Iamblicus, Proclus, Maximus Tyrius, Alcinous, Chalcidius, Apuleius, aliique. Ρeriit Crantor, antiquissimus Platonis interpres, Taurus, Amelius, Sc Numenius, cujus habes nonnulla apud Eusebium. Ρraeterea, Olympiodorus Syrianus, qui in Alcibiadem Sc Rempublicam scripserunt.
Sed his recensendis aut examinandis non immoramur, cum ipsius Ρlatonis opera supersint; neque rivos rivulosve sequimur, cum sontem adire licet. Haec de Platone.