Thesium philosophicarum libri tres ab Octauio Turricellio patritio regiensi, collegij nobilium conuictore, tutelaribus S. Catharinae virg. et mart. auspicijs, in academia Parmensi societ. Iesu ad disputandum propositi. ..

발행: 1616년

분량: 231페이지

출처: archive.org

분류: 철학

141쪽

ex gmisti ne et relatorum , ut pia cisci idem ' .a D, ita te ei nec ex admitti ne elelli uari , ut radictis habent prim u N. I ita ut irraterialiter consequatur cerium tren peramentum rin arum qualitatum:

ted in istis quidem perte iis, partim ex varia elementorum eripicuorum 'pacori in inter se permistione in i lecta an recedentes ut materiam de atione ut sicientela partim , ex ipsa forma substantiali e rix 'ri in missis vero imperie

Ne id

dere elii in ratione luminis , i iid terminantis ' Quam opaca esset ne ulla per-- spinil det in te lumen recipe corpore com guo,ve in grati an aere, consequeriter non C tuum nata intrinsece sed tan si vero non penitus paca. in licet perexis: uam ha- a. ut a, ii omnia ii, rara

ι d ad alrecipere

ditatem

posito

n Cil

In altris, si aliqua

dii tersiti as , ut alibi

a , in quibus nino in cαlestibus corporibu si color permanens . Color certe caeruleus qui in celo sereno conspicitur, non permanens sed apparens est ex admistione lucis, se aliqualis opacitatis siue aeris solius,fiue alterius etiam aeri similis in perspicuita

te corporis , a in m paritum disfusione, 'uasi . atione aliquam pacitatis ratione in uult entis. Sic autem colorem olpi arentem dici ex luci &oracitatis e oriri, ut tamen nihi

sca luce, citate simul sumptis distinctum diximus in Meteoris. 38 Ex his i i test. Primo

colorem per man i secun roi m , quin ex primis oriatur est,allini etiam ex illiso eat, πο- . Secun pacitati in visus visi-m, tum inornidan lini u

test lacri etiqiio est tale

rns corpus in quo est, ta

n, acce

.ri po Orpus in liuiusmodin utra lue, ut perfecta sis irent vi imper- ratio dim .i .set distin

liue accidentalib. reniti no n. esse dis in cita , ill e

3' Lumen non est corpus, nec desu-

, O quidem. PUI ea. led materialis, ae de potentia subiecti , taliae Livi.ι t. ile POptae, Materiales, duc tali it indueteres aliquil l nit, lumen ellen materialem , sed impro- λ nu i lilii en ab ipsis spiritua Periale dicatur,quatenus inc6

lcruari lion a sola materia, ut alis sere qua

142쪽

tenso , de iti

sit tero de enitione dicitur 1 irantis in M, iamentaliter: ita sed causalis rpore illunii ii eripicuo, Produci. Sic explicata ambaeibat modo sumantur, ut

Nec illi audiendi inui lirinen in

aere non realiter, ut is corporibus illumitiali i sedit ii ta Italiter tali esse diu alii, i iiiiii mei iri tarm in Onuem ilvili bili recipi volunqua coli linuniter habenturi lii Vrficie ill

nec 'alii , qui

detri ita , ut ab obiecto per

omnia lumina eiusdem me

intenti Orien ii tui

in i scintillantiu in e conue

143쪽

. ramum

trepidationem: vel etiam ad utramque simul lhane causam ne non ad meriectorum aliquando uaporum agitationem . qua scin ltillatio valde variari potest , recarrendum

videtur sed haec de lamiae atq, adeo de visibili satis. 4 1 organum visus totale eertum estes

se oculum, cuius si ite geminationem, siue fi- tum, siue figuram, si uestructuram sive eo lores si e conlplexionem siue sum spe scit egregium naturae , eique artificium suspicere non satis possis mea itati, talia multa nembra ita oculos naturae opi- sex voluit, tum ad utilitate oe,tum ad orna. tum in edita de anteriori capitis parte collocauit , ut omnia longe praesertim antror lana, quo animal mouetur, prospice rent : in prosuadis ea uitatibus , ac uelut

specubus reposuit, tun ad tutelam, tum ad spiritus utitui n:onem , de visionem

Periectiorem palpebris , iliis, superciliis atque ossibus tuli clue communiuit ut ab externis incursibus tutiores essent figaram iis tribuit rotundam: tum ad Iun.en directum uberius e Damao obiectis non direete

oppositis suscipiendum , tum ad motus a.

cilitatem; tum ad iniurias extrinsecus incidente facilius declinandas, oblongioreuatainen in parte posteriori, qua neruos vi. si uosi scipiunt,&cerebro connectuntur: tribus vero , quattuor e tunici ex communiori sententia, ela tribus humoribus eos coagmenta uita in quibus subtilius deseri. bendis hie longior non ero tantum dicam ex tunicis pr. nam quae . duata , seu adhaerens, seu coιMunctiva , a qua transparens est, cornea, seu data dicitur, reliqlia om

nes tunicas, una cum humoribus otium.

bus cireuu tegere,in sua pinguedine oculi humores fouere; ne frigore congelentur, aut obrigescant,ex Arilior lib. de sextu, a sensili capit 2 secundam , quae secundu in partem uretio remouea secundum Post eliorem ecundina vocatur, sub cor. ne immediate contineri,d in parte auteriori habete foramen, quod vulgo pupilla

dicitur licet hae talioquin saepius sumatur pro hua:ore christallino, de quo paulo post:

ter iam, quae retina, seu reticularis, reti. formis apsellatur, non Lotum oculi a , sed posteriore in tantum eius partem coinple ... biveto ad an:eriorem christallini partem

peruenit, colorem,&nomen mitare, si ea.dem est ciet inde incipere allam tunicam, quae quarta erit, oc tanea :citur, vita pellucidari licet non solum retinam

ab aranea, sed etiam ad natam a cornea distinguant , de mi sextam addant quam vitrem vocant, quod vitreum hum

rem , de quo mox ambiat , ali etiam se primam ex musculorum tendinibus co flatam adiungant: ex humeribus vero prismum aquosum . seu alburneum dictum'. in antetiore t secundum chris allinum seu glacialem , in media i tertium vitremui posteriore oculi alte collocatum elle. Denique ex cere, ad oculos duci. tum duos neruos opti eos,seu visoriori tum alios, Guilius mula uti oculum mouentes indigent: te huiusmodi mulauios sex . aut septem es.se, nam septimum aliqui non nisi in quadi pedibus ago oscunt. 4 3 praedicto ue foram: ne quaeri hic primo potest, cur tam angustumelioris nutum sit. Respondetur, tum ut A lumi

minis ad ij, spiritus visu mans uni.

antur tum etiam ut soli radi perpendi . lares, quantum fieri potest, aut certe axi,

ciniores ad pupillam, seu humorem chr stallinum perueniant quod radii nia: iso liqui contusam faciant visionem; que ea saei . cur qui nimis amplum foramen hoc habeat , confute videant secundo, curido foramen dilatationis . conitri Aonis apax effectum sit . Respondetur, ut dilatariis plura licet nilnus distincte cernenda, eontrahi veri ad acutius, de exactius perspiciendam faeiae pol et . Tertio, cur idem foramen quo nisi or est in luce, eo in eis constringatur in umbra vero di latetur. Respondetur, tam quia lux calorem g gnit, calor autem nonnihil ex iocare potestvueam, consequenter ei a contractione foramen dilatare tum praecipue, quia tua paulo vehemeatior oculox laedit, ideoque

illi aditum saltea ex parte natura . natur occludere. Quarto, cur altero clauso oculo alterius foramea magis ei latetur rursus

aperto ad pristinum situm redeat . Respoti detur, quia altero clauso oculo spiritus uisiui, qui ob insitum calorem posua modo

ea plicato foramen dilatare, ad alterum, plosiores trant mittuntur: rursus aperto, eo. dem, quo antea rodo, in utrumque .cuolum feruntur munioritis vel oculi quaestio est , an fiat anici: at . Cui respondendum videtur affirmando , non solui de christallino . de quo res Rcertior sed etians de reliquis duobus, di praterea addendum , eorum uadmquodq; ere

144쪽

h mogenemn. q.: an ii mogeneas I. rincipales, S conte in tu rus corporis orean ci par-s non Ioleant, quia inter illas nota b . . t dr,niu tuae per totum fere corpus fia Edo .itur . Consequenter denique negantium est uia. ore in christallinum vitreo , aut queo, aut utroque nutriri.

Maior veris quaestio est decoloribus

oculorum: In qua dicendum videtur in orbiculo quidem , ei itide oculi in inop .crum viale nupilla dicitur,nigrun , aut L -

Parere colorem . quia Liniciam an ramen in profundo receptu in

ut est perexis tum, quippe quod non nisi ioci iri potest, spectu maioris lumi

ibet tenebrarum, ill maioris, aut minori prout Pro lividitas , aut foramen est maius 'iit inittriis. In orbicillo. item seu Iride oculi iratore per corneam transpa rentem criti Clores pernianentes viteae, qu .a,qua Parte corneam respicit, ita colorata est, ut in brutis cuiusque specie coloriere sit iusdem speciei exempli gratia in bobus niger, in ovibus aquinu I, in a iisalius. Escipiuntur aut e lui,in quibus, siciit S in ho in inibus, hic orbiculus varie est coloratus: sed in equis ut plurimum glaucus, in hominibus magis varius , glaucta aqui

nus,caeriticu caprinus, casus,mastis, fultius

subflauiis cuius varietatis causa inuariam vveae temperiem ex cenebri praecipue tem- Ierie pendentem, S irratorem , vel in inore UINOrum, ac spirituum coplatia , puritatem, vel ir ena, o denique litam ctia in ocul rii. II, rem velim, mi

nentiore is est et Dicitu more quide

nigrum recte docet Ai istos de Generati ne Animal .cap. i. Vnde rationem reddas cur oculi glauci intei diu minus,quam alii, noctu magis: contrai: igri interdiu magis Docilai minus videat: t. ratio enim est, quia glauci exiguum habent humorem, ideo-que musto luiniae nimium illustrantur, I oebilitanti ir nigra vera, inultum habent humorem, ideoque multo lumine indirent ut illustrentur. Quae tamen omnia intelli- tenda sunt per se loquelido nam per acci-cens aliis concurre uribus causis fieri po-test; ut oculi minus humidi, nigri; quemadmodum in id fere, qui ad meridie in ruinus vero humidi caesiij queo admodun in iis ς re. lut ad Aqti lonem incoIlim

seri se Ea .prt blem. Ex horum autem et 1 tremorum oculi ci tortim ortu collisi potest', confidera Piso innidas ouas dixi 'mus,c u is ali tun etiam meaiorum coloriam generatio . Sed cur praedicta colori;

in oculis varietas, maxime in hominibM. aliqua etiam inccluis fit , ratiis illi est; quia homo maximam habet pro e

cile mutationes in cerebro recipiat ca tarris etiam maxume laborret canescat, etsi minus perspicue, qt: Mao

CompIexio autem oculi queas rius,quam igne aest nec ueram est oculos insitum quoddam a natura turnen Ita bere Nec splexior ille, qui ex quo riuida in oculis noctu praesertim, cuin nratori tam rne uola impeditiis maxime appArei e o test,emicare cernitur, et ratione cuius ali

qui etiam in tenebris vident, aliunde , qua ex spirituum . caloris copia gignitur quamuis adi IIum magnopere conserat 't Iam corneae, Saraneae, huin, tu i ques chrystallini, nerspicuitas, i liam licet lucem facile ad n ittit, Ichri

Idem dico de spleiadore, qui ex l l letiam clausi compre:lione in teneoris emicat, ratione cuius Aristot. lib die sens &sensili cap. i. docet ultam in tenebris compressum videre seipsum quod tameli non ita intellige dum est si videat seipsum totum,aut id,quod ridet, videat tamquam aliquid coloratum distini tu manu nilne eo inodo quo aspiciens album embi gratia illum iliatum, videt ilhid, ut di 'in in a Iumine sed ita, ut uideat se si tum secundum partem christa niti in prate anteriori: oppositam, ex qua restexuid

rexiguum illud lumen ad pupillam

i chrystallinum reddit eam partem visibilem, nou tamen tamquam aliquid c loratum distinctum a lumine . tu tanquam fluoddam lucidum, li rotundum aphis et, quia tale et cor is ,

quod perpnedictum uni visibile reddi

Alia autem ratio est eius, qim. IIIo perto leuit et comprecto apparet uὲterdiu.

Id enim est pars oculi,cui pupilla in cori

145쪽

seca aliquantulum illuminata. Apparet tamen , extra oculum , tia quid i LiLLItra illam parte, in

qua dicitur seri vitio .seu per quam, ut organum proprium, praeci sum antimavidet

sed de hae ipsa parte non leuis est

difficultas.Dicendum anaen visionem nec fieri in corde,nec in ea parte neruorum,in qua coniunguntur nec in aranea me in neruis opticis, qua parte tu retinam expanti pupi lae in aerunturvaec in spiritu visorio contento in eadem parte neruorum opticorum nec in retina post humorem vi treum in oculi lando nec partim in retina , partim in nervis' ticis in eodem oculi sando: quibus omnibus sententiis ra tior: una vis potaus, quam patronorum est 'It, seu tumore clary-l umor est, o in qui xi: uo Voportionali chry-it alii duo nitimo es tueriis mota mulantur, a lucus quidem anterita, spatium occupando, ii quo chrystallinus nimis extrinsecisti ituit, expolitus tuisset

visio inluviore clid non ita inciis si auri Dre recipiatur, cilliter, sumpta mus: sed ita ut ut moridem non dilii sit, Ill

corpore requis; ta

nalita organis alilicet nul l. leti satio, eo test, sentiatur, nisi iii li

tur, ubi est id , quo medio anima sen.

Iam ad uisionem eliciendam , ut n6 satis est quod aliqui dicunt nempe oculus recte disi insitus . obiectoo:)ptisitus, lumen in medio diaphano ab obiecto ad oculum usq; exclusue,3 ol, lectum ipsum indebita distantia constitutum: ita ion requiritur,nec Omnino concurrit, a extra- mi illo, ut appellari consueuit, siue radiortivi ualium, nue spirituum, fiue alterius cuiusquam rei, quae ex oculis ad obiectum, aut etiam ad lumen in medio iti obiectit

tiplici experi praecipue 'ut sibi

sed luminis ipsius, quod ab obiecto per n. edium ad oculum utque &intra pium,utili tum est, propagatum &quidem sine res racisone ad

Quamuis, quae pers

do iudii visione, si . .. docet, , ac per intus susce. . li fis possint. Qiae caram ecutu sententa ana, Ilioni accommodas,quae nec tantia interdum ex-lli nem Nec vero sola, Lil Etiam , quod retaxe perila aut retracte per aquam, aliudue - iii aptum videtur, in s i naurei in aliqua sui ali videtur licet nee iam res a in videtur est, sed alioua

i . Vnde intelli i in mediate, aut ima gine

146쪽

Lib. II ex is sicis

Llatur , natura sua dupliciter esiei praesentabilem Duno modo , ut a rarte rei est, alio modo ut a parte rei non est. Quod idem proportionaliter dice duincite iam in aliis sensibus. Nihil tamen uideri nper e id per icuo, qua tale est, tam in perspicuo aliquo modo terrumatoi cu opaco;qua causa est, ut limen tran liens per uitrum viride vero gratia,vel rubrum non repraesente oculis eiu ς col rem in aere, sed tantum in patii πento,alio

uituli, Ill

nec χ ntrario. 11 od sane δε- :rae aut hor instituit, tum ad uiem, tum ne si alter oculonil deorsi in in treretur,a es co iam non in eodem plano,sed alte alter inferiora focillum serrent i Hieret res una, S eadem per unum axe vide etiar in situ superio ii, per ah in in iniseriori, atq; ita necessario dat ireret ut contingit interdum in V. . . si ne musculoriam oculos i ebriis, instraboni b. cum paco .Cur autem non semper i alterum oculilmialgito attollimus, aut de- aiunt et colorem corporis a quo primimus, altero in suo stu relicto,&cum

uax, ut est admcduni uirid:s aut ad modii

nt styropagatur quod idem de speciebus visi i dieitum inter oculos, non lona tamen ab

uiliolis intenti ovalibus O mi ilicere, Lipti ) um,l oculis no in ipsum, sed inqui a s ad T. ittunt Nisa a nec I al aut in in obiecti: intentisi, tenemus. ulcm r naliter euenit inta S, Puniis c. baeri, ita superpona tur ut utroque tamen globulus quispiam c. n. globulus unus duplex iii ibi tabit sorte aliquis, ut fiate satis inter se dist, na e m n liti lex esse

es cono litur in eorticis eande habeant Π, non alit gemi- ullo in uno, ecdeq; tali r qdi cotingitis axes Pri .l inc de plano, ut dictu esti sti tir eadem ad aquata uisione quin d in dis in consura,&obscure uideat L est; quod eadem adaeo uata uisiClae,qusdam directe,quaeda laberaliter opnosita uiden μὰ illa spuistinctius, clarius, lites Mobscurius uidentur; δ inde eo est ius,quo pauci ra, 5 n. inora te cies illo plura,aut suerint. - maiora ira n inritavcis nitidi est; quia illa sub angulo maiori, hac nil, minori re lit. J pr sentantur. Sed cirrres votiora confusius ira cernantur,ca est; uia eximia in ovo multΞ non

tes per lumen rc praesentati habeant ratio-

vlldique ardet Inὶ ina. litatis alia apparet a z- natura speculi, seu cori V --ri, lil I. tione in II cculi, Si ricia nabetis diuersitas. Idem proportionali lcr line lum ill

ur post vitum i

' Cur oculo ullon oti nn aliter alteret in eandem paret ueatur aest .i; lucinel xleci nda coniugatione in linguli tim musculos iii ieruntur , I pria Lli Gntinuisiuit; quo fit, ut inde moueri no possint dextri,quin simul in eandem partem moti ean

proparare', tametsi contu e licine alit in aliter i est, cltunda appareat. exiguitatem nata illinc

si Cur senes biecti myropinquum imbiecte, paulo remctius ire itur cernat

conum luminis

147쪽

ri Aric causa illa videtur eile , 'uod axes

, 5. non in eodemtur, in caula tulit,ut obiectu in in ilii; licatione Se conle- Ru aspectus diuersitate, AcCnfusione videatur, per uli coinpressionem musculorum oculum mouetiti uin, eun demque fixum, immotum l a tenenti in actam,qua I viteae Bram Ε, 5 . stallinus cum aliis humoribus itur ut inter se magisv-l nodum unius sensori una affi iunt; ita in causa sunt, ut obiectum sine ulla niultiplic atione, para laxi S confvs ne appareat hAncantem oculi compressionem, Quam iuuenestum ob eiusdem mculi humiditatem, mollitiemque, linito spirituum copiam mini in sibi diisse item experiuntur, senes tum ob maiorem oculit iccitatem, tum ob spirituum defectum efficere non satis possunt: altililotan iam di c lar: ensant, tum palpet r.iriam constrictione, exigua tantum inter eas relic a ri-ntula,quo tir,et non tot con visi ui adelirusi illitius rei possint axibus inter se distantibus,tum obiecti remoti ite, qua fit ut p- dictorii conorum axes matris niti ad chrystallinianistratitur: At -- vid a , et ob humorum, pl. stallini nimiam raritatem, vel ob pi: ituri uisorio uir desectium maioris indigent lu

uenes vero debilis uiri to gracilio ius iuuenia

t in os pediendiculant illas vilionem. n. : ratio uero levareret, repraesentant, sed tamen pera pisum illum minorem lumen m. II Italium, atque adeo sertius agens in oculum isania mittunt. Alla plura citu non intuetur lade, ista di l ent ted haee ad insti tutum sati ir: de aliis et rini sensibus aliqui ne uua ueremium Auditus . qui visum e

li habet audibile. hoc est id quod proxime

est terminat: Ilum auauionis δε tale est, quod realiter est sonus cum omnibus sen-1,bilibus commui, ruis eum modificanti bus,&determin v trita. Recte autem sonus ab Arrii L. Ma tex. 8s definitur esse motus i di test, moueri, cmodo.qllo initi ira laeuibus, cim ali quis percutierri, ac stilo is eius corporis verbii iii ieris, aut alterius, quod ita moue ilire nos iit, eum aliquis illud luaedam, verbigra I . - uibus cum iis cor pia a tr. In qua definitione H nus crem ilio non formaliter,sed causaliter quia caulatura motu petet uisionis de quo is ira.dicit ire et Iade eius,5 c. ut significetur Onunicaui aliter is esse

quemcunque motum, sed sinat lana illi; quo qua dant, ut pila, aliaque huiuimodi resiliunt a corporibus duris, o laeuibus, fi mi lem inquam non mu ὸ sed analogice quatenus una percussi aeris, verbi gratia, pars aliam pellit, atque ita totus aera corpore percutiente resilire Videtur, ut a corpore duro, laeui,.qu ad hoc aptius est, quana m. in itale , est lit pila, aut at licdi. Facilius tamen,&

itus est qualitas apta proxime mouere sensoritim auditu vitale est orta ex corporum serinaliter , vel aequi ualeter solidorus,erctissione,seu collisione. Prima particuli ialitas portitur loco generis, passio pertinc ad primani

I. 1 Secunda, quae est aptas tensorium auditus, ut ta l

le est hoc est, ita ut fit id, quo sensorium l

. II e L formaliter disponi uar auditio e Ierceatur, poni taliae Tertia, quae essi orta,l: ad indicaaidam eius causamiae in quae est percussio, seu eollisioi nio hic iuuae uda est) corpo. I sormaliter, et aequi ua

148쪽

Lib. I t. ex Fba tauet ast

lenter hoc est solidis qui a ritum aut quo divi comprimendi , c frangendi

re sile. idi, cui uini odi est aer, ct aqua, qaoduis aliud cor pias quantumuis mol-le,cum celerius percutit ut . quam natur Hi te raptum si cedere . atque ita libera eius euasio anteuertitur. Non ita a n, inte i gendus est sonus etsi ei a pereulsione seu collisione praedicto um corporum, cui terni: nus1ntrinsecus motu localis percussionis , seu eollisionis praesta dortim corporum; sed ita ut sit terminus in rinsecus alterationis, seu actionio, quae dicitur sonatio, consideratus tamen non ut arterat: , seu actio, sed ut qualitas ametatur a praedictis corporibus m ei a percussione . seu collisione. 1 Ad qua et interdum concurrunt tria corpora realiter distincta, nempe percutiens, percussum,&'medium, ut in pulsatione eampanae inrisa percutiens est malleu pereuli uiu campana, medium aeri nomine autem

percii ierati , 5 perculi intelligitur hie percutietis, perculium principaliter cii alioquin etiam me diu quatenus pellitur, pellit, per- cuili, de percutientis, sed minus principalis ratione hiber dici possit interdum concat. runt tantum duo corpora realiter distincta sed vel unum, vel etiam trumq; singillatim sumptum subit vicem duo rvin unum qu de, ut eum baculo perae te celeriter circi acto aeri se et undii minam sui partem baculo propinquiore subit vicem medi , secudii in altera

abaculo remotiorem, quae media prima colerius Per diritur qua naturaliter apta sit c -

era ere ei erit et extenso, te refle- , tandum unam sui pittera si teno lis taltare, me dij, secundu a laeta a satello renIOIior F, per c d lli vicε, ut dictum est iu Bit; flagellu in vero secunda una sui partem, quae magis mouetur,4 reflectitur percutietis,et secundum altera, quae minus mouetur percussi. seu latercepto aeti resistetis ratione bibet iii terduin deniq; licet c6currant tria corpora realiter, aut a qui ualeate distincta, dito tamen ipso tu ita se habent , ut non nutantu percutietis, alteruterculsa sed vir siq; quatenus agit percutientis , Quatenus pall. iur perciissi de quiue principalis vice obeat: vescii duo saxa, vel deo eiusde selli aut ligni Reetilis partes Taeqns

dantur. Et iuxta haec las est riues i. de Anima ex F tr a corpura adson si cocurretia cus it. A medPa. A qtio aute et . . - rcussio, seu collisio .ab eo et e fi Ctti ti uas Sed quaecunq; la trai discundi distincta sinteorpora ex tuor si percu hone leucollision edendus et sonu sint sili

autem quaeda eonditione , t citer a. sonum, sed ad maiore, et i , nuin cori oribus frincipaliter percussis equitu tur. Qua iusmodi corpora sint lata, imo a L .

idem proportionaliter intelligendum est ratio ioni medio, si quod es , de ii iis in Lao iii tercipere, ac Dangere possent . Secudis ut sint laevia, a via et aequaliter angant, n de maior, aectualior oritur sonos: tum ne iiii aequalia, d foraminosa sint aer foramini. hus se insinuans fractione effugiat. Et iuxtalia lic conditione intelligendii est Arist. i. de Anima tex s. ubi docet ad onum eniciendum oportere quod percutitur regulare esse Tertia est ut sint concaua ad sonuncandu , 5 diu continuandiam, timui aeris in corporibus csi uis, visun bala, tympana. tintinabula cam. a. i. . ad alteram putem resilientis alii fionis inita est, ut sint aerea se sic eo sub tiri terre Pata soluas ad sontia atticentia PIDI te aliata, Ficur plumbum ita n numia becillum edant sonu,qui aque magis quam aerea sutati Cur ferrum paulo maiore iri, sed obtusum sonum tiliciat,quia plus aliq itffa et eae naturae , sed

multi a. de crati uiri siccam terre u ἰπὶ habet.Cur aura, argeatu, δ cunt si magis resonent, quia

magis aerea sunt, bc siccum terrea r. I. is tenue habent Cur inter haec arge tu i a axime lonet; luia siccius est, si partes rariore , minusq; coistipatas habet. ad hac arge ut magis lonorus stic est siecto quae causa est, ut factitur etra tangiatur.

Easdemq; differentias it lapissibus 5 l gn 3 roportionaliter initen: es. Cur aut Jccitas

149쪽

est, uia tensae maris tremunt,&consequε ter aerem hinc inde magis impellunt, stan uni Deinde cur corpora riabilia,&qua uiri ab ilia, quidem naec pratai pue stercussa valde sonent: ratio enim est,quia

valde tremunt.

Dicuntur hie corpora Diabilia quae friari , hoc est in ni inutiissimas partes Dicite frangi possunt, ut vitrum , lacies 7I huiusmodi quasi Diabilia vero,quae li

cet in minutissinias partes iacile frangi nopossint, ficile tamen tremorem concipitat; ita ut si percuti Mitur,omnes corii in minutissimae partes a proprio situ aliquantulum discedant. rursu ad eundem velocissime redeant, atque hoc modo tandiu agitentur,ct tremant, di consequenter aeris alii ianem, S sonum esticiant, donec motu paulatim debilitato, ac tandem finito, , mnes in suo naturali situ quiescant: cuiust nodi corpora sunt Campanae in quibus partium naec agitatio, tremor, d. tu veli menter sonant, satis clare Obseru .itur,Cu

que non aliam ob causam sonum tandiu continuant: I , si erro, aut etiam iptio, dii velle inenter sonant, ita tangantur, ut earii partes ab iplarum malleo motae Y ualiter agitari, atque ad suum reuerti sinu in prohibeantur,racile franguntur . Clarius in eadem naritu agitatio, arena Or apparet iii cyatno vitreo aqua semipleno,cuius labro,siquis digitum humectatum, ita ci cum ducat leuiter apprimen , ut aquam non tangat, aquam tamen sint ut tremente circumducet cuius motus non alia Miust reddi ratio, quam praedicta eartium cyathi in eandem partem agitatio, tremor. sed ad sonu in reuertamur. Subiectit in nredium soni non ita distinguenda sunt .vi subiectum iit it lud tantum, in quo primo Producitur, me

dium vero illud , in quod iam productus propagatur; sed ita, ut subiectum sit ni ne illud, in quo sonus recipitur, sue dum

pii in producitur, siue dum Pr i a a turrime diu in vero illud, per quod i mr,

quamuis nullum sit huiusim quod necessario non sit etia in subiectum, quidem etiam primae productionis respectu alicuius pariis soni. Nec subiectum

sivi sumptum, ut dictum est, aut etiana restrictum ad subiectum prima prodii tio nis est solus aer, sed etiam aqua , 5 aliud multiplex corpus, siue sit medium, sue percutiens, siue Percussum, licet Aristotci .de Anima tex. ho in tantum duorum postremorum ex Presse meminerit,d ut in que, sed diuerso modo, sonare docuerit. Praecipuum tamen subiectum,' medii mini persecti est aer sic intelligendum

est illud Arist. 1. de Anima text. 87.sonus aeris motus est post aerem vero illa corpora,quae sunt magis friabilia,aut quasi Diabilia Dixi apud nos, quia inculo empyreo aliud a Theologis soni subiecium, oc medium assigiratur. An autem duo corpora sono eis ciendo, de suscipiendo apta, verbi gratia, duo metalla si in vacuo, ct conse quenter sine ullo medio inter se colliderentur sonum ederent, dubitant alicui; sed actirmandum videtur sua inuis editnm sonu in non ad aut cuiusqua in Pr pagarent , sed tantum in se recipe

rent.

D Grauior apud aliquos istieultas,est

An soniis peritotu in medium realiter an intention .iliter, an per aliquod spatici ea liter, ct dei fide intentionaliter, an per intuiredriim,di realiter Mintentionaliter si mul multiplicetur seu propagetur . Amr- mandum veri,i est per toti in illedium realiter, nutu iana autem , nusqua tionaliter, i et per species intentiini, quae nulla iunt, propagari: d. non ita, ut ad eius propagatio Ceni necessarius sit motus localis aeris altem lue corporis medii ratione mi .ibi: te lita , ut sonus per motum pel , seu

collisionis, minio supra explicia in produ diua,aliquando qui Eem permotum localem medii ad auditum vique , aliquando autem per motum loc ilem medii ad aliquo e vique spatiun tantummodo, deinde line motu locali medii ad auditum usque prora setur Nec tamen motus hic localis me si ita feri existimandus est, ut eadem numero pars medii,verbi pratia aeris per totum i patium, quo huiusmodi motus durat, localiter transeratum sed ita, ut pars a percutiente immediate mota aliam , alia deinceps aliam ad certum usque terminum impellat, S moueat ut cum calculo

in aquam proieci unda undam in orbemvrmi, incitat . conseqllenter nunquam eadent numero soni pars, i ita in parte aeris a percLtiente immelli biecto recipiebatur, adi

prima perii enit, sed alia per iliam iii alia medii parte ulterius propagata, irco post ipsam nihil repuguet in parua praserit m

150쪽

Lib. II. Ex Phasicis.

distantia perirenire etiam ill 1,quae in parte aeri a s ercutiente immediate mota, ut in ni biecto recipiatur Non potest autem dubium esse quit sonus , Ouatenus permotum localem medii modo dicto propagatar, in tempore . non autem in instanti propagetur. Sed an , cum pri mo producitur.5 cum cxtermino, ubi sinit motus localis me dii, vitet ius sine motu locali propagatur, in tempore an in instanti producatur, propagetur, dubitari non immerito p test. Respondendum tamen ad vitainque videtur in tempore., non quia sonus habeat contrarium: impediens quominiis in subiecti iecipi in instanti pollit sed quia natu- , , ,stulet successive produei, siue pri

L. lcatur, si ueritio modocunque propagetur neque idcirco necessario concedem est ad innit in 'r. ducendii in non sumam percontactum in

. haec instantanea est sed invcraque, nisi per ac recta tantum, sed ut siet: idem hi mi ii sumc eandem, sed per diuer

videri potest; ita idem

iam rara i uti a sed per Re finxio

principi lim propagaturi dictimilis litate-nus saepe non aliqua soni pars moti resectitur, sed etiam subiectum it sertim aer, secundum aliquam sui partem

in obstaculum impingetis versus principiuibni,o motus in aere facti repellitur. Atque hoc modo fit Echo ex Aristo t. de Anima tex 2O.ubi Echo autem fit, inquit, quando ab aere uno facto propter a , qa terminauri, sc prohibet frangi iteruinae e

repeti iri r quiad modum sphaera idest qua

do ab aere collecto, initor figura cor roris caui quasi vasis illum ita terminatis, a continentis,ut frangi, ae issipari prohibeat, alius aer a corporibus sonantibus i inpulsus, ct aerem illum collectum, S unl- tum impellens, premens, 5 addensans, sed rectistentiam corporis duri illum terminantis, cominentis, ut dictum est,frangere, ac dissipare non ualens,repellitur, iesilit, ut pila,quia aeri illi prevb, addensato ad sua In raritatem,statumq; naturalem redeunti cedere cogitur . Vbi exe implum pilae non ita iumendium est, ut quemadmodum eadem numero pila per totum spatia proiicitur, resilit; ita eadem numero pars aeris per totum spatium impellatur. S repellatur; sed ut supra in delinicione soni ab Arist allata explicauinius. Nihil tamen re pugnat,nec improbabile est, sonum, ut per aliquod spatium sine motu locali pronagatur,ut supra dictum est, ita sine motu locati restet ii, atque ita etiam sine motu localiferi Italicii licet minus claram ob minorem soni nem. In quam sententiam non incoli re, ies..ccipias verba illa . r. i. citato: vicietur autem semper fieri Eelio , sed non clara, quia accidit in sono, sicut , S in lumi-n' etenim lumen semper repercutitur,&c.

intellige cluandiu vim propagandi selet: esto idem Ar: it supra illam tantum explicet Echo que fit re motum localem aeris, quia est clarior. sy Hine intelligas quid sit Echo ni-hil ei ii aliud sor maliter est , quam soni,

uoci sues, siue in articii latae, siue articulatae refexio, , seu reflexa propagatio Requirit autem Echo certam distan tiam , etsi non in indivisibili consistentem, sed aliquam habentem latitudinem, quia nec avr ad quanacunque distantiam repelli,nec sonus, aut ii Ox ad'ilamcunque di-itati. misellecti potest; sed cur in minori distantia quam illa certa, quam d:ximus,noa audiatur, nisi per obscure A ia adhuc mi nori, pensius non audiatur ratio esse vide, tur,quia ante certam illam distantiam partes aeris ab obstaculo repercussae no mouetur motu illo, ii l erit, ut sonit, vocemve prius adant, seu re

fere propagent, hoc est motu consimili primo illi,quo aliae partes auris a ci rpore i nante, aut loquciate immediate motae flue-

SEARCH

MENU NAVIGATION