장음표시 사용
151쪽
in il e .lmabol,staculo resiliunt super--.s aliis a corrore in ante, aut loil ecte motis, iterum ad obstacu- luntur qua contrariorum ira si undationum aeris se mutuo ill lulum saepius repetita vicissitudi- turbatione, tit, o prope obstaculum L nlis, aut vox propagari saltem distincia non possit: Cum pranaum autem aerispa tes ab obstaculo repercussae aliarum pam tim .im qiliescentium, partim lentius contra tendentium resisteritiam vincunt, aliae alias striinum celerius, minus longε,d inde tardius, de longius uni firmiter dii sormiter undarum more urgent,incitantqile, donec pauliatim ad motum consi in item otimo illi,quem dixi perueni int conisii milis litem notus, seu undatio aeris consimilem sonum, vocui nil ξ propaea re potest, Si quidem non semer --, ters saepius, nain est ubi , , ubi
vicies aud bis, ter. aut Alus partes aerisa illam: --ltatibus modo ex-pIicato repercutiuntiar ex quo mirilo congruam etiam reddas rarionem cum Felio interdum in loco so, ubi quis sonum, aut v cce medit, interclum ultra interducitra ipsum audiatur cur plerunque ultimastatum A. trunc .itas soni vocisve parte teDrat: ed quidem alibi unam tantum, aut alterami, labam alibi vero plura verba,&
'nalitas ex diciis denique de figura eiu se
Σ.de Anima defititur sonus ab anima
nus iacius ab alatii all,quia onus inanimatomum,&tubiae. S Lymn6 nisi i et qua dam similitudine vox anpellaturis Arist. libait. ter. 7. D deince ex aeris a nulmonib. respirati ad astrer arteriam,oc alias oris partes licet Arist asperae tantum arteriae tranauam praecipuae. s. mentionem secerit alli none, ut sonus ab animali alio mo
eo quam ex praedicti allitione factus, ut est,qui cicadis,apibus, ciliis fit, rone vocis proprie, sciresse diche excludatur. Itaque an inralia,quae pulmones, di asperiareolam non lubent,viezanguia dipi sees,Delphinis. aliis quibusdam ancipitis naturae pulmones, i asperam arteriam quibus extra aquam utuntur, habentibus, exceptis,ut non respirant, ita vocet non
edunt Dicitur deniq; cum imaginatione, Aut cognitiori alia,ci appetitu ilicet Aris. ima inationis tantum, utpote animalibus
omnibus tibus communis, expresse me illed hoc si vel interiant: in antinae II lectit ira iraturaliter , vel ali Ouid aliud ex hona inteni inllitiit ui enisici
mali ex Dra uti Dicti , qui non fiunt cum co*ilial Itiua, siue et intellectiva i l l petes i. ali dsignificandi, ut fit omnis proprie, presse dicta vox, sed ad aliqtiem alii im finem ordinantiir,ut sunt non solum blicis, huiusni odi voces non significativae;sed etiam tu sis,quae ad noxium, S in sestantem hutnorem ex pulna ciuibus , aut alia thoracis parte eae pelle nil illi excitatur, ex parte etiam silii H ad noxium. mole num it sc ventriculo diuellendii, S. stet Atua ad noxium ite,&mor-
tur. Di X lex parte,quia licet siniit motus ventriculi, sternu
men etia in singultus crnutatio coniunctum habent mortim alique in thoracis quem praxlicta allisio consequitur; sed neque h..c parte vocis proprie dc preiudicis ratiorem habeo. di Diuiditur vox primo in n5articulata, ateticulata, hoc est una. pluribusue constantema dabis .ad illa sussiciunt in .ilrumenta, quorum facta est mentio in vocis definitione .ad hac requiritur praeterea lingila in primis sexilis concurrunt tamae in hon: in il)ur, labia, dentes, in aulinis
quibuidam rostra Sccundo in siginticativa
152쪽
naturaliter, si Difieatiuam ex instituto, illa semirer significat internum aliquem animae affectu in , idest iram, gaudium tristitiam, caeter . haec illud quid-qi: id sit, ad quod significandum libere imposita est significat tamen etiam inter. mim conceptum iuxta illud Aristot. primo Periheri cap. prinio sunt ea quae sunt in Voce, earum , quae sunt in anima, passio lium notae N ea, quae scribuntur , Oriam
quae sunt in uoce sed diuerso modo Pri- in uni enim signiscat id, ad quod signi fi candum imposita est, secula dario, seu con.
se luenter internum conceptum, cuius est ut Aristot loquitur nota quatenus ex illa intelligi potest internus conceptus, qui formatur de re , ad quam signiticandam imposita est . Tertio in sonoram, S 41ucam, illa ex asperae arteriae , partium aeris temperieci haec ex intemperi , hoc est, vel ex nimia uaniditate, ut in distit lationibus, vel ex irimi siccitate, ut in febribus oritur . Quarto in acutam ,
prauem acuta e breuitate canalis arteria: S angustia, tum eiusdem artetiae, tumoris, seu rimu 'ae inter labia relictae .gra uis contra ex longitudine canalis,N latitu
naliter si iii aliis sonis acutis, inra
uibus, tum ruis corum instrumentorum tum quor iura libet corporum sonantium, auctra ira differentiae ex Aristotel secundo de Ani ira cx. 86. siint acutum is gra-ue ' cest ac iit trin, de grauem edens s
nam tangibilibus ad so quandam similitudinem secundum quam acutum in sonantibus acuto in ratig bilibus,, traue obtuso
respc: iritet, trians inaes e obstruat ibidem Aristotel.&recte docet ac tum in rauco a m moueret sensum, graue
. QUI sed quia acutum 1 elocius. utem tardius suum edit sonum ideoqi: actatum suo sono, at acutum in
tangibi ibus, qua pungit, quatenus scili
cet velocius aerem mouet, ci vehementius
sensorii auditus afficit, di quasi penetrat: graue autem,Vtilit usum, quasi pellit, quat i s s. tarditis aerem nolici 5 minus v
hemeter sensorium auditus assicit Haecinoirines, aliae,quas, mitto vocis, sonique disserentiae non nisi accidentales viden-tur ita, ut soni omnes silentialiter sint eiusden speciei; differant tamen, vel secundum magis, minu ,vel secundum ali ma corporibus sonantibus acceptam dete
Organum totale auditus est auris , quae in partem exteriorem , di i teriorem diui uitur. Exterior cartilagi ne est, hoc est mediae inter os, ct carisne in naturae, ne si ossea esset ob pondus grauior 6 ob insexibilitatemfrastilior, atque adeo incommodior esset si car ne ob mollitiem semper concideret, facile contunderetur caua sinu ita semperque patula est ad sonos faci-lius excipiendos: immobilis in hominibus musculorum mouentium desectis, paucis
quibusdam exceptis , in quibus, vel aliquis circum rectorum ceruicis muscul rum ad eam usque partem pertingit, vel exiguus alius adest musculus, at in aliis animalibus, in quibus prominet, mouetur,
tum ad sonum undique facilius excipiendum sne corporis couersione,quae illis difficilior, qtiam homini est tum ad muscas abigendas, Si quae sunt huiusmodi, quae homo mali ibus facile praestare potest.Dixi in quit, prominet, quia in auib. ii scibus
non prominet,ne volantiba natantii, stimi citricto Iluerior uero pars an hamiosa, S cochlea si ii illis in quattuor distinguiturin catus quoru primus,& stati in obvius
tortuosus est, ne aer recta irriimpens, membrana de qua paulo post laedat:roludus,ut lus accipiat aeris, initio latior, mox Maguior, ut perexiguis etiam bestiolis aditus
pra clii datur,ad quas cmorandas, cirretiendas coiiserunt et viscosae sordes biliosa cerebri excrement 2,quae in eiusdem mea se tus cauitate colligi uitur sursum vero potius, stdcc ite aliis tendit,ta ut prae di s r i litus defluant tum ut, uini a praeter aere ingrediatur, dissicilius progredi elabi facilius possit. Ita fine huius ineatus septum est, hoc est ii .ebrana tenuis, sicca, pellucida tympanum vocant, A si alii tympani nonae ad totum caurirexit extendunt, quae oblique tenditur, ut ab ncursante aere minus laedatur, S si cui era iasior, laesior in prima coirmatione cotingat, I petua iurditatis est ca Post hanc est iecundus meatus in quo, aliis duobus sequentibus continetur aer, qui ab Arist
consequenter et sonatium, ut talia sunt, i secundo de Atiiniit a dicitii inadifica
153쪽
Hackill i,c n pl. aifatus etsi alta minus proi, ibi liter spiritum esse velinta cerebro difri irrime a sunt tria otacula, quos, iterum mallei, tertiuiteri nulliitia tamen rei,
in. habet, sed alium de quo in si a quae olivitia ut id tertium ulteriorem mea n d yrinthum,&quartum, queli foramen caecum aliqui ait, quum est accuratius
Dubium iam hic est, quaenam illa sit auris pari,quae proprium, iraeci suane a Finima auditus oculi pii illae rei pondesas batis tame certum est non esse aerem internu, liri eiusdem natiuae et , cuius exterius, desper canaliculis in cartilagineum a secundo auris meatu ad palatum, S aliai peca ire uir ficium vique peri: nentem
quia i neruoriam pari per aurem ad cinti tanam τι ille tum panum vocata ni pro . .. otia I pr ii, biliu nihilominus videtur llatam
branae, tria illa o licula inter se colliga
intemet scilicet, quae moueri debet pars, animataque est sic enim legendum es ex fraeco 'cis Laio, Ἀχίee , καὶ
ειι υχον , non autem quod moueri debet ecundum partem ranii natumque est,
ex quibus verbis male quidam olligunt aerem internum esse animatum hi iciit pupilla hiimidum, de assicut neque pupilla, seu humor chrystallinus , ubique habet
humorem qii eum, Quem requirit ad luminis susc. ciuissimilitudi
dam deducunt,ita aerem internum este ante organnm proprium, ita cisum auditus Rcuti unam aqueus est ante organu ipropriuii lia tactus . Neq; quod Aristot. t esca LUAM AI aerem internum esse immobile in , ut omnes dilietentias motus exquisite sentia , aliter accipiendum est, ut velit aere in illu, anere ibi immobi-
li locali, ex lite terno mii γ nihil ex ipso etiali lic II tr ut omne son
dein ira 'risto supra, ' nraeterquam nulla alia hinc
it Arist. 1. de Anima te . z2. is, inquit,c natu: a is est aerii. te in tio in aere eit, motolitra est, uouetur iacta eni nil que
i membranam, seun ipsa etiam neces a
t, sed lula auditiatur S stat probabilitatem ha- IH ad hane ccliun filo luenter ad auditionem sui ἱ- , que termi irum litula distante in r, JU Pinter huiusmodi terna i-- Utcntiam auditiuam medium intercedat priaportionatum. Adistantia etiait i. inata: qiiod idem eadem impe aut hores isti docent de coniun-lninis cum potentia visiva,&con divisione. Quod si quis hie quaerat,cur auribus manu digitoue lusis smnus,5 quasi boinbus intus audiatur, isque aurificiae se habentis . ignum sit. Respondendiari ad priore lis i. A lonem videtur,
chl ic te lini ad praedictam mem: ra ilia In S l .Lilc ad aerem internum ,
154쪽
hunc ad paries soli ira auris per tortiri illos an ustillii 'Ruen e tallidi, unde tenui aliquis erisii a I es
aere stati in suum naturialem ad quemlibet obtura meti recesium,aut remot m, qui semper aliquis interuenit redire cona-tc atque ita reciprocant , contim lata notest cieris praesertim et et uni auditoriis quo que spiruibus transpirate vetitis, sua agitatione, iuuantilius Ex ut, ad pusteriorem etiam quastii et o patet. signum euin auris hi sest, deltenue soluim, cuius in ii in aurilius ni explicato excidatur entire.
Qui est Aristotelis sensui de Anima text.s . ubi sigilii in audiendi,incii tit,aut non, est sonare aurem semper intellige cunanit dod i loci Diditur sicut cornu . σὲ per nil tu e item, cit in nodo dict. arare S i. in i mr quodam proprio in Rui nouetur ac qu in auribus,sed sonus ex. traneus a causis scilicet, quas diximus
cxcit. tus non proprius est. Hinc etiares inagis scitat te is inus t e spiratione &multoma nonnihil commouetur ac l . , i Lia dicta membrana disia ditur, atque concillitur,quo si,ut solios ad eam ab e opa atos minus syncere recti em surdi sere omnes
a natiuitate sint ei: am muti qui non omnino surdi, sed surdastri sunt, melius fere peros qua inurer aures audiant;&aegre,
ac per nares loquantur,causa ex organoruauditus. vocis communione scienda est. e neruorum pari, unde auditoriam ad auditoriam membranam excurrit nor ad linguam, laryn
qui si si citiar, cieri. a m mutus nascatit Glina a mei furialias ex eo coni , et neruus tantum ad lin- ira Ia polline ii vitiatur, velletur, vel audit
ci iur,laue id ii prima Cirmatione, silea tate procedent ut Ebranae praescrtim erassite in se nil nix, fiat: tuticio lecessario. qui irid .. , est,etiam milius erit Quibus au
nais auris nae a tu sere interclusus , ct sonus per Os Potitis , hoe est PCrc. . .liaculum a se is meatu ad
alatum,ci asper earl -licium per tin Rem , ain per aurem ad auditoria26 membranam subit. Qui densque neruum supradicitim ad linguain, de larvngelNexcurrentem laesum halbent, ut gre respinat, de guttur attollunt, ita aegre loquuntur,ci
6 Tertio loco sequitur odoratus intervistina,i audit una ex una parte, gustum, ac ratium ex altera in operandi nodo,ac persectione quodammodo medius. Hii ius obiectu iu sormale est odor ibile
seti proxime terminatiuum Odorat Otri , , ut tale est:qiiod realiter tilibus sensibilibu colla nidificantibus 5 deterinina latilius I ipliciter autem odor definiri potest; Priino in ordine ad potentiam odoratiua me do ctrina Arist. 1 de Anina a te ioci. ita, ut dicatur esse qualitas secunda constitutiva sensorii odoratus in actu eius, ad quod est in potentia, ut tale est. Secundo in ordine ad medium ex doctrina eiusdem Ar. libro de sensu di sensili cap . itat sit aditis hunardi,praecipue aeris, a iliae , quatenus quodammodo abstersiua,5 lauatiua si inteadem videlicet ratione, lua limen Cesiniri potest actu syraecipue aeris j aquae, quatenus Perspicua nant. Dixi pracipite, ne alia excludatu corpora, quoiatmidor, ci lumen possunt este actus saquae, ut ab hac definitione σι por qui licet sit acthi ita,
quae simul.Dixi,quodammodo, ut intc i-gatur abstersiuum,l lauatiuum in hac doris desinitione non proprie, sed merca phorice sumi; saltem quatenus deae redicuntur, beatenus absterfiuus,3 lauatiuus dicitur, quatenus a corpore odorabili Uicin id in se reciniis sicut id, tu id proprie abstergit, lauat, ut aqua aliquida corpore absterso, d latiato in se recit viqi: ii si iatur Tertio in ordine ad causas, ita ut iit qualitas secunda sensibili Orta ex mi: lio ne,ut plurimum quiden I plei ta, interdum autem etiam impersecta sicci . calidi donii nantium cum liun do, ditiin'
do, sera uirit Orat', 'itala est alterativa Ex quia desiit itione patet i Odorabile, sua tale. eli te sic clim, calidum esse, ita, ut etiam in Morabili humido odor a particulis sicci triti. sit, nuilla odorabilia humectata odore fer4 amittant. recte illuc ab Arist. a. de
Animat ex Ioo pronuntietur:estati e arodor sicci,sicut sapor humidi nec area
155쪽
re γε illud lib. de sensu. sensili cap. . manifesti inrest ergo,qu6d quod in a tua sa-ἶor, hoc in aere, aqua odor, propter
trigiis de gelatio, sapores he tant, de odores delent .calidum enim, quod uet,ss generat,delent in frigidatio,&gelatio. Patet secundo odorem reperiri etiam in istis cuibusdam imperie is, de si non in puris elementis. Haud ita tamen intelligendus est odor exiret dicta mistione oriri, ut ad eius productione mi edicti tantuqualitates concurrant. sed ita ut in istis persectis concurrat etiam, inuide praecipue forma substantialis istorii propria, cui prixdictae qualitates debentur. 66 Duae ab eodem Aristot. postremo loco citato apte distinguuntur odorabilium, odorum nenera alterum lio minibus, aliisque an in talibus commune, quod comitatur aliment lim, tandiu placet qua indiu animal saturum non est alterii hominis proprium, quod floribus, vel radicibus, vel aliis huiusmodi exhalatur aenihil ade ibi desiderium conficit; sed secundum se suauis,aut tristis est . Et illorunici ii is en inquit ibidem Aristo. quia secunaumacci ciens habent sua ii , diuiduntur specier, secunduli sapores: istius auteni n6 propterea tuo natura ipsius est secundit id ipsam ii tuis aut tristis, haec ille,qui codem capite Lipienter ali Ortini, inquit, anii Latiali quodlibet non aegre sertiorum indum seipsa scitida sunt odoremti Paccidat corruptiuum ex stes, ab bis autem corrumpitur similiter ek quemadmodum homines a carbonum tumo P. tiuntur Pri redinem capitis, S comun pu a virtute sulphuris bitumi
lia, surii: ni protrier pani enao ipsama idem iecurruum se ipsam graueolantiam non curant,quamuis auilla in terra n i scetibus fetidos nai eant ii si quid co-Dra ad gustum, vel D miliis Et x. de Anima text. Ps. de Pe rebus odc rum
prioris generis praeci .i reiic scribit Est autem, ut nor hic uidem dii Icis, ille vero
a martis, sic od ri, ilia quidem habent proportion. in , si Porc, dico autem dulce in la-
rus, acer, acutus, ct pinguis et odori se i sicut dixinius, propterea quod no multum manifesti suiu odores cuius rei causam supra retulerat in prauum homitiis odoratum' sicut sapores, ab his sumpta sunt nomitia securiclum similitudinem rerum; dulcis enim acroco.&melle acer ath mo & huiusmodi. eodem autem modo θ: in aliis . 67 Propagatur odor per medium, ut plurimum ciuidem cum aliqua saltem tenuissima ex natatione a corpore odonabili resoluta, in qua odor, ut in subiecto insi det interdum tamen etiam sine huiusmodi ex ha tione, ipsa per se odoris sua litas, presertim per aquam vel immediate a corpore o lorabili, vel ab exhalatione ex eo resoluta si probag. . lm
trari; quod illi in subiecto resiliat, . c. proportionaliter ut supra de sono dixin iis Atque ut nullo modo concedendum est odorem seciuidum i e nutrire,quid , uid Pytagorici quidam ab Arist lib. de sensi, Stiensi l. cap. s. reiecti de animalibus nonnullis odore passi solitis sabularent ut ita n gandum non est,eum,cum suauis est,ssertim si si posterioris generis hominu proprii,ad humani cerebri etiam nium, atq; adeo ad sanitatem a serre. Caulam si quaeras,fuse , iii l liter explicat
Arist. lib.de sensu, tunsili cap. sol amsoluens quaestionem, cur odo posterioris generi sic hominis proprius . sui iam est. hominem pro sua M
lud in angustis puro facile re isti quod in
quit ci cibi euatrii Pacae . . l. lesia ista pro
pter locum si uxicii. iam naorbos iacit hominibus in odor autem praesertim posterioris seneris cum sicca,5 calida exhalat tolle in qua insidet ad cerebrum per nasum, Mos adnasi radicem positum laxum, ac spogiosum delatus eius hiluriditatem, defri-gus temperat. Quod si etiam odor secun-dum se abstrahendo a siccitate , a lore odoriserae exhalationis , cerebrum iuuet, id in naturalem odoris cum cerebro sympathiam referendum videtur. dg organum odoratus adaequatnm
est natus, propriuna verri. sera praeci lum Oellos, aut cartilago, iras,
branam excurrens, aut vena ulla, aut critis eiusdem nati, nec anteriores,aut alii cere
bri sitius; sed iii animalibus quidem respirantibur, processus mamillares, hoc est ma
156쪽
n l, non diductis non vicient;
ivis axiii caeteris annii ambim
interdit in ianicius ei: si edo terreo
157쪽
tales qua Iitates debentur, ad eius produ-ctiostem concurrat. Caeterum sapore in humidi esse, quemadmodum odor est sicci, quod iupra ex Aristot dicebamus,adeo verum est,ut merito idem Arist. Σ.de Ani matext. IOαic locuaturci nihil autem facit saporis sensum ne humiditate, sed habet actu, aut potetia humidit 1tenri&tex. Ios in eandem sentetiam addat quoniam
autem humidum est gustabile, necesse est sens otium ipsi ita neque humidum esse a ctu,neque non potetis fieri humidum: patitur enim aliquid gustus gustabili, secun duim quod gustabile est, necessarium est ergo humectatum iri quod potest humectas seruatum non est autem humidum intellige excessiveo gustativum sensorium imum autem est,neque siccam existentem linguam sentire, neque multum humidam dic. Ita ite omne sapidum, seu gustabile,
vel est actu liquidum, ut vinum,uel soliduquidem, sed facile liquabile, vi sal, vel denique solidum , nec liqua hil , aliquid
tamen habens humoris admistum ut ra-Α7 Saporis species totidem esse, quot odoris construeliter docet Aristot. secundo de Anima text. ios. lib.de sens.& sensili cap. q. sed pii a te loco videtur octo facere specie dii ce in imarum, pingue m daassi,
acrem, austerum,acerbunt, acidum: steriore teptem tantum species numerat. saporem eii in pinguem ad dulce ni mu at, sicut colorem flauum ad album. Recte tamen utrobi lite addat fere ut intelligamus ab e eitumerari tantii in species magis notas, ad quas aliae m-pe Pingitis, tua uis, acutus, uuae , quas praeter septum posteriore loco ab Aristot enumeratas addit Plinius ibro cap. V. o si quae sunt alia facile reducuntur. Certe pinguis nihil aliud videtur, quam dulcis re in liliis iii materia pingui, ut in adire, buturo, medulla, Scaeua uisnsi
peculiaris est salinaris species, sed vel dii l-ciis, vel acidus, vel alius, ut cuiusque Eustui contormis est acutus non videtur ab acrivλlde distare ille cui ille, saepe confundit. vivi sapor, vel dulrus, aut alius ex di emissus, seu pinguis a lita iecundu inite uitlpidus est, hoc est nullus. 7 Ex septem autem queis,us ab Λ-
risi .enumeratis aliae sunt, in quibus dominatur calor, nempe dulcis, amo is , alius, Macer aliae in quibus frigus, nempe austerus, Rcerbus, si acidus Dulcis tamen satis fere temperate ea lidus est;&siccum ter-rcum,S 'uintdum,sive queu in siue ae reum fere, ex acie , perfecte temperata habet: ille letus est,aperit,aeques iter assi
citδε oblectat quaedam etiam nempe dulcia, ut lac, tepones refrigerant , quia articulas calidiores, a quibus est dulcedo enecum humidis compam non habent quae causa est,ut huiusmodi cibi facile p tirescant calidarum particularum separat ione Amarus plut imum habet tum cati di,tum sicci terrei calore uodammodo adusti cum pauco humido: idcirco aperit,di. I enetrat,sed exasperat, hoc est na ctiali ter exsiccat, atque ita discontinuat,&. lestus est.Salsus minus quidem,quam anaaru . satis tamen adhuc multu m,tum callis di tuni sicci terret obtinet eum pauco humido: quo fit, ut siccet, mordeat, de absterga potius,quam aperiat, Δ penetreta desii calor excesserit,&adu uerit, facile anaaru e ita dat cum tamen ex amaro fere salsus non fiat. Cuius discriniinis causam si quaeras accipe salsus enit ad amarum fere se habet, ut crudum ad coctum:ex crudo autem feri coctim potest, ec6trario non prat est,nisi aut post multas corruptiones , generationes, aut certe per particularum calidarum evaporationem, ut cum in v nis interdum ex sanguine fit, quaedam pituita, ut supra de pituita agentes, diceba
Acer vehemens calidum S siccum te nue cum paucissimo hunt ido hal)et , inev he urenter calcfacit, mordes, ncidit,ct penetrat Aiui erus, seu ponticus,seu stillicus multum ha Det,tum frigidi,tum sicci ter rei cum pauco humido quocirca astrin--
sit, constipat,6 Ob siccum terreum, qaiae ite discontinuatur,re difficile coit contra quam faciat humiduin aqueum, 6 exa
Acerbus plurimum habet, tum stipidi, tum sicci terrei cum paucissimo humido , atque ita idem fere quod austerus , sed uehemel lius praestat. Acidus denique, seu cetosus satis qui dein multu in , tum stirgidi , tu in humidiaquei, sed patu. illimur sicci terre conti itet. Proinde niaiotem hal et tenuitatem,
magis se insinuat , magisque retii gerat, quam acerbus etiam si minus . tiam ille trigoris in gradu possideat. Dubie iuem
158쪽
quaestionis est, ouinam ex his saporibus extremi sint. Cui respondendum est distin- uendo dupliciter enim considerari ponunt sapores, vel secundum se vel in ordine ad gustum; secundum se adhue tripliciter , vel ratione primarum qualitatu
ac tuarum tantum, quas habent adiunctas, vel ratione pamuariam tantum vel ratioae utrarumque si spectentur secuniadum se ratione primarum quali datum activarum, quas nabent adiunctas, extremi sunt acer, Si acerbus, quorum ille calidissimus, hie frigidissimus in gradu est, licet acidus ob tenuitatem,qua se magis imsnuet, magis refrigeret,ut diximus ii vero secunditisse ratione primarum qualitatum passiuarum, extremi sunt acer . acidus, quorum ille siccissimus, hic humidi Timus est fi denique secundum se ra-tti me trarumqtie . extremi habendi sunt sub una ratione acer, de acerbus, sub alia
acer', acidus, atenus acer qui deinc
Edisti irrus, de fice illamus est,acerbus uero, acidus ita ise habet, ut ille frigid stamus, non tan:en humidissimilet, hic humidii sim tis, non tamen rigidissimus in gradu sit,
licet magis ref igere ut dictum est. At si considerentur in orditie ad gustum , quae est magis propria, de brmalis saporia considercitio, extremi cum Arist. locis supra adductis dicendi sunt dulcis, an arus, liuirum ille ob persectiorem scei,' hi midi te inieratiotiem, moderat una ccat rem , innui suauissimus hic obii imium sicca in terreum adustu moles illimus est. An vero medi3 i. ter hos sapotes ab extremis, S extrum inter se specie dis erant; dubitari potest . sed lendum item distin uendo qui . lier producunt vir, specie intur te disserunt: qui uero ab arre interdum sola plurium corporum sapidorum imperfecta commistione fiunt, ab ii , ex quibus fiuiit, non nisi ut includes ab incliis differunt licet etian ars natal-ralia activa pasῆuis appliciando sapores inter se specie distinctos possit efficere Idemq; proportionaliter dicendiam est de specitans, tum odoriim, qua speciebus saporum respondent , tum etiam coloriam pernianentium neqtie in his siue saporum, siue aliorum specie dissi rentium extremis locum peris axioma illud habet, ab extrem ad ea tremum non datur transitus nisi
per medium, quod sere de motu locali, imterdum etiam de intensiorie, de remissio
ne qualitatis ciusdem specie intellisi
num gustus proprium inanimalibus habentibus linguam est, tum litiis sua,tum etiam palatum , di gula saltem ad linguae radices,sed maxime lingitai se cundum se totam quidem, sed ut Aristotii de His animal .cap.ri recte obseruat praecipue secundum priorem partem,tibi, nerui sensorii, qui a tertia, quinta cGiugatione per eam sparguntur molliores; saliua, pituitosusque humor,qui a tonsillis hoc est duabus glandulis uelut si glisad linguae radices litis subministratus, i nuior est; mitim , ac facilius oblati alimenti sapor ignosci potest,non autem secundum partem posteriorem , de linguae, dices: in non habentibus linguam .est aliquid proportionale . Necesse autem est adactum gustus, seu gustatione melle ledam,
ut corpus lapidum seipso ita cum lingua
confungatur, ut eam tangat, 'alteret Dersaturem in eam propagatum, quem distas non potest ita propagare ut sentiatur,nisi forte per aliquam ui resolutionem, aliud corpus quod deinde seipso cum lingua c6- iungatur, lapidum reddet id, non tamen aerem Hii ejustus ab Aristot. lib. de lenis. sen fi .cap. radius quidam, gustabile de Anima texi ior tangibile quoddam
dicitur,ilitellige non Drmaliter,sed concomitante quatenus idem quod est organti
ustus est etiam organum tactus licet ina aequatum 5 quod est gustabile uniuersa.
liter est etiam tangibile, licet noninruem saliter e contrario. Eodem modo intelligerationem,miam Aristo. secundo de Anima text. 94-ddit, eum docet nos gustum certi rem,quatia odoratum habere, ropterea
quod gustus laetus quidam est, nunc autehabet sensum homo certissimum Quaestio
autem angustita in omnibus sit animalib. inqii Aristo alae Animat ex .i libid cet, sic iit uegetatulum a tactu δε sensu omni,sic tactum ab alii xsen:ibus separari posse,&text. Σ3.ubi docet quaedam animalia solum habere tactum, partein regantem sequi uidetur: libro aute inde somno, &ui gilia cap. non obscurὰ, libro de sentu, o sensilibus cap. r. clarissime partem seq-tur assirinalitem ita soluenda est ut alii r memus de gultu in communi, negemus degu Ru omnes saporuis di serentia, si, ripis, Ete. Aristotelem autem, ita secum cum ueritate coiiciliemus, ut dica Ini Scu,s cuni
159쪽
ni t clii in solum in quibusdam vide-scere norini ne tactus etiam mi 3 coniunctionem , se assinita-Ii cum tacti habet compre-- lil sed iam ad tactilin ipsum ex crii tum sensuum postremum deuelata
' et tanti bile, hoc est proximὰ termina tuum actioni vitale est,ti autem realiter sumptuita, tum quattuor primas qualitate et imi P. ita secundas,ut mollitiem urit aena leuit irrita, grauitatem qui b. Om ι rrenim nositum n6 est i l . Mihi libus com nuutii, ea sui Odita cantibus &determinantibus com plectitur: q,cimuis Aristotel. 1. de Anima text. III .n timeret tanti in qualitates pri-nu , qua sal penat disserentias corporis, Vt O u seli, r. n. liquo stat stanti alas, sed accidentales. Dcliniri i tui tangi bile in omini mi, e Goci l. AristDtelis
'eco c1tato potest, qualita sensibilis constat ut tua sensori uin latius in actu eius , ad mliod est in potentia, ut tala est . vel
litterati ita sensorii tactu i aulem de ierisorio, seu ori, me di cris dissicultas pritierit m in cn
taitia Aristotel qui libro ramo de Hi
storia cap.quarto, csecutico de partibus To, tertio de quarto.docet huius .atrii mille carnem iden que indic ella inci .de Atii ira tere.' . o. de Part. extremo cap. 6. at libro secundo de artibus ea g. dubitare videtur, desse V ite Anima tet to . diserte negat, carnem est medium, primulum aliud quiddam esse in de sensis. sensit. cap. sed
lii tum, 1 tactum itere ad cor . Sed ita ex- , et cum docet carnem elidi enim, non autems .lo ad disti ullatem ali--candam Aristotelem id si ii licere pri rabilius est, o velit tantum camem esse ali tuid, c quc .' Vt per medium primunt sensorium laetus intustione spirituum, cui hus
sortiimie spectu sit peculiari tantur primum senti
non quia qualit. lles ad Ortr.l sutim actus id tactus organa Cn. l stitutione iii habent . ii . t crationem
l eonstitutionemque cordis magis acceden
Atque ii dei su acci uenduin est, quod Aristotcl. it cis sui ix cit ris it uitii, ,
m ion intelligat, ici cor, quod etsi ra-
nale, tu nutalia in intellearia proportione reli, incirili in M.t Inalibus non carnosis: sed etiam cutis nerui, aliaeque ilo molliores &terii pia, ni malibus periectioribus seli iniit, is alio lo eo supra diximus. 5 nenter cum 3.de Hist. cap. 1 cuti Pra tertim capitis, S: primo te text. 79 neruis sen-- sum ab io Iet diis est, ut lo quatra Ilitrii: natura sua siccis
icci est sitie piritu irrigan te di terni eralite pectatis. Ita expolita sententia Arist. secundo de organo M tiis est optima, licet obscure ad modii in ab idi. so explicata.
7 Sed hie atra emergit quaestio
an sensus tactus qui non unam ra. sed plures que primas percipit crietates, Quarum una ad alteram non iu- ut catur, Cri alium, tam .ultiplex habet sit unus is cete sensus. Reii Unde 'dum vero est eum a lavit sumptunIesse unum specie prin- ter,ut lunt alii sensus . ita Ptu III
alia uat. - . e. at o modo, quam cum da uia.. t. rumitur, sub alia uitu
160쪽
tenere, uout in ordine ad unum tactile res vel specie . vel tenere cons deratis oportionaliter δicendii m est etiades. Ea lensibus, inaniri, de aliis quibus i ii tentiis plura mele inter se dii tela atting ntibus nee P. yi I innem ab Aristot .de Allilae. e l. ang. allatam argumento cinum imitatem contrarietati bita , circa quasi a se re nolito, boniam eget licet
num quod ibialem docet,ll. t Ineste, quid sit illius Gu i unum tactili. quemad-
crassiora solidis facile adhaerescere, nee tam facile, quam aerem , qui non ad haresci per solidorum compresionem nitus extrudi. Os . Haec de singulis sensibus exterioribu in P nicula
omnibus , aut fer omnibus elisibus communia, quae post singuloriim exu lica tionem comminatu sere, quam ante quin
ri II, cur u Iunt in tuccia, lRespondetur filiae indo de auditu, o doratu, sui l. i, qui
nue ri a ui motiua ipsiri et Ii U. t tantuna resistente , siue iit ab ipso obiecto pre mente , siue ab utroclue simu . Ita sen titur durum, dum p .irres sensorii aliquo ex dictis modis comprimuntur molle si ii minus intum dicuntur en inaturum comparati ite, sicut
nus comprimi ntur molli, seu minus duiari alli. u.iliti l clue: a me in , dum in aeq. li untur lene dum ae - uul u videas asperum, lene
Secundum est , an de omnibus sensibus Merioribus vertim sit illud
proIIunci .. tum civ d ab Aristotel. secumdo de Apin a te t. I 1ῖ. I M. S. tentio de Amma text. c. itimo sit mi ur
sensit lac ii exuli rantiis sensit, lium, sei sens seni: bile destruit seisii mihi detur praedictum pronuntiat succum quidem l us