장음표시 사용
141쪽
III. Quid λ Ioannes Picus, quid marsilitis Ficinus quis Benius, quid λ ceteri , qui post instauratas in Occia
dente Graecorum disciplinas, de Platones, Platonicisque, riti sunt an ita penitus Graecorum sententias mente cominplexi sunt, ut eas ad caelum usque extollere, quasi divinae
oracula , singulis paginis iure meritoque potuerint λ Ego
interpretes illos, ut viros bonos, ut in vario disciplinarum genere eruditos, ut de republica Litteratorum, deque au- Aoribus suis praeclare meritos, laudo : ut Philosbphos, non laudo. Nam quod nobis persuadere volunt, se Graecorum
opiniones ea de caussa laudare, quod eas quin mirarentur
Γcere non potuerint, id ego numquam ne risu nec M. - , nec audire potui . Neque enim illi in Graecis suis illa intestigere potuere , quae nos , quo magis ea meditamur eo minus intelligere postumus . scilicet iunior aliquis Philost phus talia scribit, quae dissiculter intelligantur , ineptus; si , quae nullo modo intelligi possunt, amens, -- delirus habetur . At Graeci , superis placet , ea
inmunitate gaudent, ut si qua scripta reliquerunt , quae nemo homo mente complecti is explanare possit immo nec ipsi, qui talia scripsierunt, tolerabili explanatione probabilem faciant: pro divinis Philosophis habeantur qui
vero illa enarrantes laudant, quae non adsequuntur mi quidem pro eruditissimis, atque omni laude cumulatis, immo vero pro natura miraculis praedicari solent rata occaecant animos praejudicatae opiniones Sed Platonicos paullisper mittamus 3 ad alios Recentiores deveniamus
IIII scholasticorum, non ignor tis, quam fuerit subii. . iis, quam Vehemens, quamque diuturna de Philos hicis rebus investigatio malis autem vestrum non millies audi vit, illos de rebus, quae nullo modo intelligi possunt, G ne ullo fine disputas me inmerito subtilissimis Philo plus id vitio datur plura enim apud illo se oviunt, de
.quibus interrogati ipsi, quid cogitent, aperire non possint. Hujusmodi est materia illa sua prima, quae , si eos audibanus , non est hoc, ne illud , nec illud sed quid sit, adhue enarrare non possunt. 1 Hujusmodi est strina illa sufflam ΗΘ ιδεμ i is Materia per se ipsa nec quid, ne quale , nec qua , tum, nee uiua quidqu- dicitur eorma, quum acie in
142쪽
Diali corpore , Drma κωreitaui Drma ea verisis, cis ius generis alia, quae candide agere volunt, fatea tu necesse est,nini aliud esse, quam mera verba mutus modi duplex illa complexio, eurimis distisina, S. sub Mimiis , quarum altera , quae est in corpore, coniungit corpus
animo nostro altera, quae in spiritu, conjungit animum corpori quod eorum plurimi cummurtad defendunt Iminois unica illa unio, quae sit vinculum animi, co Poris, eaque vel corpine , quam plerique illorum amplexantur vel Diritualis , quam alii cum Sua resio, asque si , aliisque defendunt, tanto ardore defendunt, quali uis oculis spiritale illud vinculum viderent . Hujusmodi actu
ne illi, quae sint entia distincta a caussa ' es luci de sne quibus nihil effet , nihil ne intelligi quidem potest Huiusmoa entia quaedam, quas Drara accidemater ,- -- vocant sine quorum praesidio nec Deus ipse omnipo tens vel minima quaeque emere potest. Verbi caussa, etsi me Romae condat, nisi per inrationem distinctam , me Romae collocare non potest H musteationem illam Deus
destruat , me conservato, quod secundum eos iacereis test ero quidem Romae , ramul non ero Romae condutus ero , dc nusquam ero quae sane lepida sunt. Huius, modi tiHeatio spiritualis illa animi nostri, angelorum; alia siexcenta , quae ab illis copiosissime disputantur in qu
rum tam habent notiones, quam nos eorum , quae num
quam condita fuere. Et, quod mirabilius est, tam illi persuali erant, si se remotas caussas, germana principia , Turn plane intelligere, & explana rea nulli ut eorum Inquam in mentem Venerit, opinor, de hoc dubitare quod ex striptis, quae habemus, in manifestum.
se, quid ego scholasticoram philosistandi viam ad
tamen voco, iom omnes uno ore fitentur, puram metam ommutatam seu disputationem de verbis fiusseri nec aliud apud eos audiri, quam mera nomina abstrari, quiatus illi peculiares naturas ac proprietates tribuebant , de quibus , quasi rebus exsistentibus, acerrima disputabant et
143쪽
Liar a xcv v v π s. II hemicos,in artesiano , mastendianos ipsos fine ulla anticipatione consideremus , qui tametsi logomachias a pissime Scholasticis objicere soliti sint tamen . ipsi auainjuria a germanis niloisphis de logomachia , de enthusasmo, de obscuritate, de praejudicata lententia post an
V. Atque, ut a Chemicis exordiamur , qui primi Peripateticorum philosophanai viae interitum intentiarunt eamque si non omnino prostrarunt, tamen vehementer concutiverunt ouis eorum certo nobis potuit erplanare, quaest germana dea rancitiorum corporim Aiunt , esse ijnis ope ex omnibus corporibus quinque illa , A ritu , Miniuim , Dilphur , hiam , testam , extranere quae proinde pro ei me tis corporum haberi debeant . Sed unde illi habuere, ex omnia in corpore prius fuisse , Cnon ab igne de integro generarid vis Chemica arte leviter tinctus ignorat, fatem, sis bur Dirit m , quae ex diversis corpo ibus eliciuntur, dia
versas naturas , diversasque proprietates habere malis in Chemicis exercitatus eiciat, horum elementorum quaedam ex aliis esse composita Quid ρ nonne talem numerum Isment m Che inici alii gravitLimi in dubium vocant λ α subito Stahlius, Beccherus, i qui defendant, non nisi duo elementa ex singulis corporibus extrahi , quam , tenam . Senacus I. a qui id ipsum confirmet , ut alios
praetermittamus . Non igitur ullam elementorum ideam illi veram habebant . Non suis experimentis, ut ut ea milites ostentarent, ac praedicarent, nobis elementa , atque Primordia corporum exponere potuerunt. VI. Venio ad artesianos . iniis non omnino ineptus adfirmare audeat , artesium plane intellexisse, quid esset materia illa subtilissima, globi, si , ex quibus velut elementis has rerum id a constare adierit maus de Malebranchi , eum peritus mente insemine , at
rivi Physicae , nemo in eorum liari avrime Perfatus negare rarit. Regulisnt illi tantum , qui pervicacia Da Nai, enim cem meridiani Solis negare auusant. 1 Mecherus Physica Subterranea c. cum spe imine
144쪽
riam subtilem seu aetheream non e globulis , ac materia subtili , ut Cartesilisci sed ex infinitis sere vorticibus acleo exiguis , ut plurimi milliones vix aequent crassitudinem lineae , esse compositam Quis item putet Uerdriesium , cum e contrario defendit , particulas materiae subtilis esse solidas , in penetrabiles, d certa figura donatas , ullis experimentis illa solida ratione duetum id dixiste Quis demumdum audiat proprietates , quas elementis suis , praesertim primo elamenti, seu materiaesultili, tribuunt artesiani idum rationem expendat, qua ex ea phaenomen omia proficisti volunt non sibulam milesiam , eamque incomnodo ex sitatam, se audire dicat 1 VII. Iam Gasiendiani philomphi, qui melius Cartes aeria in non nullis philo nati sunt,' ipsi prava consumtudine abrepti de rebus , quarum claram notionem non habemus, deliberandi , eadem labe inquinati reperiuntur . Nam quis putet eos animo clare percipere , quid sint pa
ticulae materiae omnino blida dc extensiae, quae tamen Pa tibus careant, ut quidam sentiunta vel 4 ut alii, quae quamvis partes habeant , tamen omnino infect les seu atomi etiam divina potentia haberi debeant Quis credat eos , dum at mi alia sis alias magnitudines , alias, alias figuras Pro arbitrio adfingunt, in eam opinionem momentis rationum incidisse, non ex praejudicata sententia eam duxisse Quis enim
1 Cariesus sententiam suam immo is hypothesm,sed rem aperte falsam esse rostra- , Verum: sen, inquit, ne etia, nimiis avrro ter ridem ruri, si in muli resin hiis p Gis is uenouam earum umium cnosii μα- π esse in is memus, magis hoc in m ἐν relinquere. atque onmia . quinis deinceps sum scrvmrus, ta προ- πηιυς proponere L - , quanmi falsa esse existimetur, Dii magnum operae pretium, me feesse bitrabor . omnia, prae ex ima Muren- , coex rimentis onsentian . Ita enim tantumdem ex ea utilia lati ad vitam, atque ex ustus veritati cornitione percipi , mus , Princip. Philos Part. III. f. 44. Et Ura Gamvra 'fa numquani se orta esse probae fcranrus, hoc pacto tamen eorum naturam lante melius exponemus . Sim lia scribri P. IIII. f. I. An autem ex an mo ccxer c, an abire, uicent alis nobis liud sinit, eum
145쪽
Lis .x sacv Nous ris enim sibi Meam serinare potest at mi & - , ωων rumque figurarum msus aram perceptionem umquam habuit atomorum, quarum quaelibet suam diversam nat ram habeat, quod ipsum plerique Atomistae a defendunt 8 At intelligunt haec omnia assendiani, seque ex iis hinnomen Omhia non lacile modo , sed etiam perspicue eo, Planare posse sine ulla dubitatione gloriantur . Non repugno modo illud nobis concedant , eos solos talia porten. ta intelligere,, paene oculis cernere r ceteros , qui sine praejudicata opinione judicant, nullo prorsus modo intelligere
VIII. Quid dicam de Dibni etianii, viris illis quiden celeberrimis , de qui innumeros sectatores habent , qui vibris , equisque pro Lesbiarii hi pothesibus , tamquam pro reipublici satiue, decertant Ego quantum clarissimi viri ingenio, quantum laboribus litterarum gratia rideptis tribbuam , etiam' etiam in libris meis grati animi caustadriiutavi r quantum vero eius hypothesibus tribuere debeam, judicent amatores veri. Unum hoc dico , idque Lei ni/io ipso auctore, et ejus odi opiniones ipsismet earum conditoribus , non secus ac suam Carisso, 3 germanassibulas milesias visas fuisse Nec inmerito . Nam quis umquam intellexit , quia snt tria illa genera monadum derivatarum Put alia in prae sentia mittamus supremi, media, in rc quorum individua, quae sub singulis generibus continentur, diversis nam turis a Mart ranus , Same lac, inor Giosphiae Vereris σNopae, aliique imbui, --a aio m iri. a , B prorsus est, C. S. R., ut scribis e Thuriua, mea: rem acu teriristi . Et miror neminem adrivitasse, qui uinum hunc meum senserit . Neque enim Philosophori m, est rem rei semper agere, qui in venit hypothesbus, uti bene mones, ingenii sui virer experimmur Tu, qui Theor, hos es, in remani erroribus Theolo ιm ages. Dieibnia xius, Epistola quadam apud Aeta Erudit aeta8.martii Syod etiavi na ut Disseri demorte Naturali. f. s. p.17. confirmat , qui id e a Lerbni. halere testatis .
146쪽
fusa perceptione oriri omnium creatarum gaudeat, audistincte percipiendum perpetuo nitatur ex quo conatust appetiti, quam vi u tiruam vocat, nascitur in materia motus quae Onades perceptiones suas tanto artificio colligatas habeant , ut ex primis ceterae perceptione necessaria colligatione descendant: adeo ut monas quaelibet sit veluti machina quaedam spiritalis suis organis instructi quarum quaelibet habeat etiam mmmm arn, quae, Pro multitudine monadum , gignit materiama quae materia non est
monas, sed multitudo resistentiarum, seu monadis essectus phaenomenoni quanti monadarum cons quasi sepultae perceptiones, in generatione viventis evolvantur, in obitu vero denuo involvantur, involutis, deminutis organis corpori Verbo dicam, quae monades tam mira-hius naturae sint, ut eadem monas i Visa obtus, αὐ- peficti, ut vocant, per evolutionem nemo quam evadere possit meae a ci estisnfitiva vel summa, id est rationalispAn haec Philo2phorum opiniones sunt, an oca se o
Ieinantium Θ Tamen quis ignorat, quam multa , quamque erudita volumina pro his opinionibus defendendis, non
ipse Leibniaius modo, sed an schius, sed Wolfius, sed By1- fingerus, sed Canetius, sed Thummigius, sed ahlius, sectVattelius, sed plurimi alii viri eruditissimi, clarissimi conscripserunt Z Nempe sua cuique placet opinio δε quam semel a magistris accepimus, eam peris iselas dese
dere gloriosum judicamus. Ita abent homines, , quoa mirabilius est, Philomptu plerique . Esto ament illi ilia , ibique quantum velim Placeant a ceteri , qui non αanticipatione diiudicant, ingenue profitentur, se se tam paradoxas opiniones ne animo quidem insermare pomequod inde consequitur , pro certo etiam adfirmant, Lemniaianos de rebus illis summa virium, Mingenii contentione disserere , quarum non ceteri modo, sed ne ipsi quidem perspicuam ullam habent notionem, nec trabem
VIIII Sea 1 No sui in Institutionibus metaphys. f. 589. P. II. p. 368 ingenue fassus est , dubitare se , an ista monadum per
147쪽
Liarc allev v Dos. Iax VIIII sed nonne, inquiunt, magni Newton adsectae liuius labis omnino eum res iiiiii Vellem , Adolescentes, proiecto se ab inpenuo homine, atque gemiano Phil sopho tale quid infirmari non potest. Ego quanta eiusmodi Philost hos veneratione prosequar, propter incredibilia summi Viri in Physicam scientiam merita, sepissime declaravi . Unum est quod doleam , in tam venusto corporo adhuc naevos aliquos reperiri, qui abstergiis debeant, ac
vero etiam possint facillime quo facilius viri gravissimi, inmortaliter de Physica meriti, sibi ipsis constent. Nemo putet me clarit imis hilosopohis iniuriam irrogare, si dixero, eos de aliquibus rebus copiosissime disputare, quarum nec ipsi, nec ceteri homines claram ullam habentis tionem res enim adeo certa est, adeo perspicua, nullum ut argumentum desideret,id disputationes ipsas tangere S memorare satis superque sit. Ac primum Neruloniani pro certo ponunt, esse at
mos primigenias, quales Garipilus admisit, quae partes infinitas habeant, sed dividi non possint propter simmam
partium adhaesionem inuκ probare conantur ex repugnam tia infinitae divisionis, atque ex constanti fici naturae, quae post innumeras generationes, ac destructiones rerum , inmutata manet. Sed unde habuere Neruloniani , se ad primigenias atomos experiundo devenissis monne eorum argumenta in tuto esse possunt, si concedamus illis, quod nemo negat, esse particulas aliquas compositas . vocalec e y yyos perceptionis ossibilitatem adjunxit Idem aperte dixit his adversus villairium p. 13 . Hauchius vero TheLIII. theor. 27. p. 86. πιι se acuti mei et in os constituere
usi fuisse de perceptione monadum , ejusque gradibus: an in monadibus nudis possit dari vis perdurans, quae non sit percipiens obieetum id est, quae nec obsture persecipiat seu, quae nec ne aim reflexo percipiat, puem P perceptionem si conscientiam vocant. De reps τοι , rem, alia sunt, meo Dico , ita de perceptione nisus, monadibus' adscribenda, de perceptione in omnibus π δε- , mulis simplietum individuis actuali, ad totum universum eri tensa se in uris facile Vientias a Lethnnj I ne ruina, ceterorum ut pcη -ι. Dilucidau es Philasvilicae
148쪽
ia DE RE PRY sic Ahotis qui naturae creatae viribus ulterii dividi non possint, qui de atomis primigeniis ac primordiis rerum laboremus λ quis dubitet 'Tamen illi constanter desendunt, efie aliqua corpora e primigeniis atomis vel primo a siseest composita: 1 quod tamen numquam conficiente multoque minus efficient , corruptionem corporrum incipias
atomos primigenia desinere. Deinde ponunt, maximam soliditatem c cohaerentiam partium infinitarum in atomo, ex eo fonte proficisci, quod infinitae illae partes est in omni superficie contingunt, proinde se mutuo constanter adtrahunt. Sed ex quo sontex ducunt an ex analogia adtractionis corporum magn rum tale quid in partibus atomorum evenire dicent an
plane exploratum habent, atomos talis figurae, marnitudinis esse, ut particula componentes earum se penitus tangere possint At de utroque dubitant non alii modo, sed Minoniani plurimi , ac gravissimi a mare non i telligo, cur ea definire velint, de quibus ipsi adeo aperte dubitent Praeterea abunde iidem disputant de modo, quo ex corpusculis seu atomis molam exsistant, ex his rursum
alia molemne nascantur, ex quibus demum varietas omnis corporum proficiscatur quas illi molecula formae, cundae. timne compositionis vocant Quilam cum Musschen-hroelcio 3 ad haec efficienda atomos similes susticientes esse contendunt alii cum Newton alias aliis corporibus atomos tribuunt, liquidis certe figurae levis, solidis
is effici post , quana, i minisu is ibid. S. 37.
149쪽
Ltas SEcvΗDvs. 23 item suae , eiusque initiplicis , pro incredibili varietate corporum . Unde autem , qvies , illis rationes si petunt ad haec dicenda unde mirabilem sibricationem partium natur alium rerum didicerunt Nonne illi in omnia toti esse dicunt, quae nec sensu, nec ratione una definiri possint si Non ergo se illi a censu liberare possitiit,
quod ea definire contendant, quae omnino ignorare none et modo, sed sponte, ac pianissime fiteantur. Quid de adtractione dicaui, quam Newtonus, ceteriaque disciplinae primipili nondum conistitutum habent , an si ex natura atomorum an ab externo corpore impellente derivetur a Qui vero dicunt, esse egem naturae , nulli bi nobis explicant, quid sit ista lex naturae tum an sit mera condicio, qua posita, corpora se ipsis conjunga tura quod ipsum est tribuere adtractionem naturae corporum, eaque secere res intelligentes sapientes an vero
ipsae leges naturae ut essectrices talium motuum quo
ipsi desimitur cui, quem illi tamen totis viseribus propugnant.
Mitto alia plura ne laneus fimi ad I mimi imme
aenis Hie missum ad Newtonianis tam miro in decertare video, tamque fidenter quaedam definire, quasi comditoris summi consiliis in condendomundo interfuissent vocati. Cum tamen tanta hic ignorantia obruantur illi, quanta reliqui homines t ex quo in contrarias opiniones, ε paradoxas, intolerabiles inciderunt. De quibus cum jam supra quaedam dixerimus . 3yiis commemorandis hoc
loco erimus breviores A p rum uerit retonianis evincere argumentis, esse I Ignoranius ranren, utrunm minima sint PQ sem magnia, tu inis, an diver an una omnium δε- sis, an a ἀμβrepent i sibi similia , an si milia Mi cuj haim magnitu , inis micro copio im enim Me usque omnituramis nequaquam ultima conspicere hera o Iseri nequit, ut si μ
, atatem concluti nisu abola te de his omnitas mi est , quiri quid Meta' sic in hoc themate tentarint machenbro Aius ibid. f. 33. a Mulrehenseor ius ibid. f. 33.
150쪽
M. DE RE PHYsro A. esse aliquod mine, quod ad phaenomen demonstranda satis esse videtur ut suum negotium esse putent, dies Oetesque disputare de natura spatia, eaque testoribus obtrudere , quae tales viros non deceant, nec sine indignatione legi possint Quidam, praeeunte e M tono, spatium inane proprietatem Dei esse desendunt, idque cum Deo confundunt: I alii cum Musschenbroe kio aiunt, esse creatum.
Nonnulli dicunt elle substantiam 3 alii nescio quid creatum quidam esse creatum,' infinituma quidam alio modo: tamque varias, immo vero tam contrarias propri
etates illi aafingunt, nullum ut clarius argumentum requibri debeat ut probemus, eos de re M omnino incognita, quasi de re comperta , dis tar. Ut satius fuerit ingenue profiteri, se de natura spatii dicere poste, quam tales iriniones tironum damno litteris consignare. Quid Z nomne hi Philos hi animadvertere potuerunt ejusmodi qua
stionem ex earum numero esse, quae definiri non possunt, idque hoc nomine, quod deam infiniti voluti comple-etatur , quam nos mente omnino informare non possumus
Nonne vel primo adspectu intelligeres, non hic ex anal gia rerum sensilium , non e legibus disputandi a Newt no positis aliquid certo constitui posses Concludendum est itaque , NeWtonianos, cum de Pati natura aliquid definiunt in narrant, somnia nobis narrare omnesque Philomphὀs, qui de rebus, quarum I ras ideas non habent, quae ad explicanda phaenomena necestaria non sunt, summa imnii contentione disputant, ut moderatissime dicam , esse ineptos, nee Philosophi monus ac nomen cum dignitate tueri.