De divino officio commentarius historicotheologicus ... accedunt Regulae criticae, quibus Breviarii autoritas constituitur, & Germana S.S. Acta a spuriis fecernuntur. Autore d. Francisco Macchietta

141쪽

fidem utinam omnes Nestoriani Praesules , atque in ipsius ledem suffei hi Patriarchae imitarenturi Syriaca pariter in divinis officiis utuntur lingua Libani

Montis, &affinnium locorum incol Maronitae,nondum apud eruditos comperto, an nomen deducant a Ioanne Marone , qui nomen a Marone celeberrimo conditi coenobii, ubi religionem ille profitebatur, Abbate deducebat , seu potius ab hoo S. Marone Abbate 3 vel, quod alii volunt, a Maronia Syriae oppido. Nobis conjiciendo haud aberrare videmur, si inficias ibimus ab hoc sanctissimo Abbate nomen has gentes

mutuatas. Nam primo, quid huic Sancto viro fuit cum momtis Libani accolis in eorum ad fidem conversione, unde nomine ejus inde ' tuerint donari Perspicuum sane est ante annum Christi 6o. Evangelicis vexillis suisse has gentes adscriptas, Simeonis Stilitae adducente exemplo, ac verbo , quemadmodum eruditissimus ex hac gente Bibliothecae orientalis Scriptor tona. I. testatur ab Actis Stilitae Sime nis per Cosmxm Syrum Stilitae coaevum exaratis r Primum exbibet tempus conυersonis incolarum Libani , quos idolatrasus sue ad Simeonis aetatem fuisse cure docet Cosmas , Eonsonane

Ae a C rilli , ct sociorum in jugis Libani . Deinde Sanctus

Abbas Maro Ecclesiam pietate sua, saeculo tantum V. ineum te, illustrabat : hi. vero populi jam saeculo VII. occidente, non Maronitae , sed Libaonitae, ac Mardaitae vocabantur: LLbaonitarum nomine dictos liquet ex memorato Ioanne Marone , ne dum ad Antiochenum tronum assumpto , ita enim

concinnatam a se pro his populis instructionem inscripsit Lib/IIui sis. Mi Lilaonitas: Mardaitas porro saeculo eodem nuncupatos, testis est nobis doctissimus Petavius, qui p. I. l. 8., c. 3. Rat. temp. de illorum clade per I uilinianum II.

tentata disserens, ex Theophane Mardaitarum nomenclatura eos recenset: Mardaitas Libani incoias unicum Saracenici nomianis terrorem, ae robur de Lilano detraxit. Citius itaque creduderim accitum his nomen a Ioanne religiosam vitam in S. Maronis coenobio profitentem, a quo monachi illi Maronitae nuncupabantur, Baronio testante in Not. ad R. Martyrol. II.

Kal.Nou Rur Monachi appellati sunt Maronitae, laut a Studio Stu-yita , a Sabba Sabbastae : nam per Syriam grastantem Nestoria

142쪽

norum haeresim scriptis persecutus Ioannes, omnem collocavit operam, ut hanc a Libani accolis propulsaret s simulque iam

Antiochenus Patriarcha ad illas gentes confugit, iram declinaturus Martii, ac Martiani Iustiniani II. Ducum, qui Monachis quingentis intersectis, S. Maronis coenobium solo aequarunt, ne 1 nulla remaneret Antiocheni Praesulis cum P. R. Sergio com spiratio adversus Trullanam Synodum Iustiniani II. Iussu congregatam. Iam vero quis non Videat , quam aequa conje mira opinemur ab homine de se adeo optime merito populos istos novum nomen , Veteri omisso, potuisse mutuari, imo re ipsa

mutuatos . Sinceram ne vero, an Eulichiano errore pollutam

ab hoc Patriarcha fidei institutionem hauserint Maronitae 3

perinde in incerto, ac de nomine, res est. Bereuod, cui adhaeret P. Sachini Soc. Iesu , contendit a fidei puritate semel recepta, numquam suisse )egeneres Maronitas i quod si aliqui eorum libri Monothelitarum haeresi leguntur insecti, d lo id contigisse autumant haereticorum , quibus immixti se culo praesertim XII. vivebant. At vero in Monothelitarum partes concessisse populos istos testis nobis praeit Guillielmus Tyri Archiepiscopus, cui addendus Iacobus de Vitriaco Pt Iemaidis in Syria Episcopus,assirmantes Maronitas, eiuratis e roribus,suisse in Romanae Ecclesiae sinum,ac societatem receptos:& quidem si ab aetis errores rectractantium , licet absque dubio illis adoptati erroris notam impingere, tam perspicua

sunt Maronitarum ab errore palam resilire se prontentium, ut in meridie caecutiret aliter, obnitens. Quid enim An non supersunt certissima monumenta haeresis execratae s& anno II 82. coram Emerico Patriarcha Antiocheno, &rursus anno I s. sexto nimirum a Florentina Synodo a

soluta, coram Eugenio IV. qui speciali Decreto abjuratam Monothelitarum ab iis professionem, juratamque Ecclesiast, cis definitionibus fidem approbavit , & jam duobus ante saeculis in Concilio Lateranensi IV. eo ram Innoc. III., quo Maronitarum Patriarcham Hieremiam , erroribus nuntio dicto, in oblatae dignitatis sede confirmavit 3 Alia post haec unionum foedera sub aliis Pontificibus instaurarunt quidem, non tamen relapsi Maronitae . Celeberrima sunt sub Pomtificibus Leone X , Greg. XIII., Clemente VIII. habita a

143쪽

Commentarius Historie Neo icur. Iarnee non sub Paulo V. qui horum Patriarchae Petro Liba nam montem meo,nti, Verba sunt Ciacconii in Pauli V. vi ta , eam multa peteret a stim Argitur s, auctumque argenteis

haud vastari opere sacriscantium vos, ct Sacerdotali suppeLDctiis miri ἡ recreavit. A longa itaque saeculorum serie in eadem cum Romana Ecclesia felicioribus, quam alii orienatalium , auspiciis, pacta unione, adhuc perseverant Maronit ae, quemadmodum ad loca illa peregre profisciscentes summa cum animi voluptate deprehendunt; & scribit Aubertus Mi raeus l. I. de Not. Epist. c. I 8. Christianir sola natio Marotii tarum is monte Libano , er Armeni3 P vineiae Nasemam in Pessa , iiemque Chaldei , A si in civitate Caramis, ae Mert, pamillusque vieinis verὸ , solirique R. Ecclesia doctrinam ampi ctuntur. Sub uno Patriarcha Nud Coenobium minimam urbem residente , sub uno Archiepiscopo , multisque Episcopis ea inopia laborantibus, ut vietum manuali opere sibi comparare vel ipse Patriarcha cogatur, vivunt praefati locorum ac Iae, aliique hujus sectae non pauci in urbibus Damasci, AIeppi, Hiero lymae, ac alibi commorantes Syriacam, uti diximus', in sacris suiustionibus linguam retinentes , quae admodum antiqua est nationi huic, quaque uti vel post abiuratam hae. resim indultum illis suit per Pontifices Maximos, imo maxume probatum: hoc enim idiomate legitur Romae typis vulgatum anno I sta. illorum Missate , ubi quatuordecim variorum auctorum insertae occurrunt Liturgiae et Romae pariter . eadem lingua impressa suerunt anno 16Oy. Paulo U. mania dante, Maronitarum Breviaria r Precationum Eeelefassisarum

Breviaria, qua antea ΜS S. nationi uti Maronitarum J posui veti as subducebat, novis Upis in eam rem fabricatis exeud.

mandavit.

Resonat eadem, quae Maronitarum, lingua in sacrorum recitatione apud Christianos vult D. Thomae nuncupatos 3 quod per istum ab Idolatriae tenebris ad Evangelii lucem se translatos gloriantur. Regnum vulis Cocin , & praeci.

pud regni hujus montes , patria sunt sedes hujusmodi Christianis. A fidei veritate Pastorum desectu lapsos, ad eamdem restituit per homines suae Dioecesis Babylonensis Patriarchas sed Nestoriano errore insecti novi isti fidei praecones, Nest

144쪽

rianorum virus & huic genti de noVo conversae propina. tunt, quo miserrimElaesa jacuit, donec Alexuis Goelisis eκ Augustiniana familia Archiepiscopus, injuncto inissionarii mu fiere deiungens, ab ejus lue surripere gentem hanc pro vi. tili laboravit, Synodo ad hoc convocata , de qua in vita Clem. VIII. Ciacconius Alexius Goensis Archiepiscopus in enitiale Diamper India Orientalis SInodum ad Eecissam D. ωmae , quam Nestoriani insciebant , reformandam cedetravit .

Internit huic Synodo Mar-Abraham hujusmodi gentium Episcopus a Babilonensi Patriarcha , cujus ditioni parent Christiani isti, jam renuntiatus, ubi & erroribus Nestorii,

iuxta ac paulo ante Romae, anathema dixit, in qu9s tamen, Synodo vix absoluta, relapsus cum Babilonensi Praesule adversus R. P. Primatum conspiravit. Plures praeter errorem Nestorii fovent Christiani isti errores: nam tria tantum agnoscunt Sacramenta , ineptam consecrationi materiam calici apponunt , Baptismum ad septem, insto, quandoque decem annos idi serunt, sacrae mensae admittere audent etiam eos , quos Christo nondum regenerationis unda donavit , aliis. que multis detinentur, quos percensere ad rem nostram non

admodum spectat. Ut vero clarius pateat una cum Religionis Catholiciet primordiis inter sacrorum solemnia Syriacam, sive Chaldai.

cam linguam obtinuisse, non infirma nobis suppetunt ult rius momenta , quae proseramus . Et quidem si vernacula regionis lingua primos divinorum conventus a majoribus no. stris frequentatos est, uti vidimus, pro certo habendum, jam nemo Syriacae linguae principem in sacris Iocum invidere merito potest . Enim vero meridiana luce clarius est Hierosolymar primam ad communes preces novos Evangelii asseclas convenisse , nec non Hebraeis Iudaeas plagas commorantibus Chaldaici, sive Syriaci sermonis familiarem sui Dse dialectum . Adeo in rem hanc Scriptores conveniunt, ut V. Cl. Salmasius de lingua Hellenistica opinetur singulos librorum N. T. Scriptores opera sua Syriaca lingua exarasse non alia de causa, nisi quod Iudaeae accolis, cujusmodi erant Apostoli, foret illa eo tempore familiaris , & communis et

Seruebant igitur Apogon Hismate suo, O lingua sibi famia

145쪽

Commentarius Hylarico-Theologisur. Ia Ilyari , ct vernacula , qua yrotinur a Syris in Graecum aransferebantur. Non Ine sugit singularia heic circa Aposto Iicas quasque in eadem lingua elucubrationes docere Claudium Salmasium , quae pluribus displiceant : at vero exinde prorsus evinci Syriacum sermonem fuisse , & Hebraeis per illud tempus familiarem , & in sacrorum usibus quam maxime vetustum quis non deprehendat ' Petrus Le Brun Disseri. IX. . De Litussi. Syriac. expressh tradit Iacobi Liturgiam

primum Hierosolymae celebratam, eamque sermone Judeae communi, qui Syriaca erat dialectus . Ricardus Simonius Hist. Crit. N. Τ. iam ab Apostolorum aevo autumat sacra eloquia huic reddita sermoni resonasse in regione Transeuphrataea , ubi vernaculum Syriacum erat idioma et neque sane aliter persuasum est Syriorum plerisque gloriantibus vernaculum sui sermonem, in quem lacros libros translatos legunt, ab Apostolo Thaddaeo in sacris sua derivare exordia: cum enim

ad Abgarum Edessae s quae Syriae superioris ubs est J pr

feetus Apostolus, Christo novas eas gentes peperisset, simul sacras litteras N. Τ. interpretatus est communi Neophilorum idiomate, quod Syriacum suisse dubitare nos non sinunt Historicorum testimonia , & Eusebii in primis, qui l. I. Hist. Eccl. c. I 3. Epistolam Abgari Regis ad Christum Edessenae civitatis Tabulario erutam diserte profitetur e Syriaco exemplari a se Graece translatam . Quod si inter Syrorum quosdam vertat de suae versionis auctore dissidium: convenit tamen inter omnes de tempore 3. cum qui Thaddaro

id operis abjudicant, Marco adscribant , uti Cornel. a L pide in Matthaeum, Tillem. in Marc. S: Guillielmus Postel- Iu apud Boderianum Tom. U. Polyglot. Antuerp. observarunt: & certὰ illud saltem non immerito opinatur Beaus brius Hist. Critie. Manichaeismi eosdem libros primis novae fidei annis Syriach suisse conversos ; cujus rei m Ximum etiam argumentum suppetit Origenis labor , qui Saeculo III. floruit . Hunc Syriacae Bibliorum versioni

emendandae operam Iocasse memorat linguarum, & antiquitatis peritia clarissimus Masius Proem. Comment . in Bar .

pha de Paradiso , dum sibi perspectos tradit aliquos divini eloquii libros Graech traditos ex Syriacis illis codicibus , Q. λ quos

146쪽

euos Origenes obelis, & astericis distinxerat; & apud doa

iussimuin P. Beνnardiis de Monifaucon , qui summo litterariae Reip. bono Tetrapis or. Origenis temporum diuturnitate publico erepta, vulgavit, licet videre , queis rationibus evincatur Adamantium Scriptorem sui Hexaptorum marginia

hus Samaritani , & Syriaci Codicis apposuisse lectiones. Anno a s. saeculi proxime lapsi Τhomas Erpentus eum librotulisu in Sacνamentis usitatorum apud Dror raristianor, publici juris secit librum Psalmorum Davidicorum eadem lingua Concinnatum, qua orientalibus quibusdam Christianis a longo saeculorum decursu in usu solet esse: Assert. huie linguae in divinis officiis antiquitas elucescit pariter ex M. S. Raliis pluribus sacrorum Codicum in praecipuis Orientis, atque

occidentis oris prostantium, atque cum primis ex M. S. S. Liturgiarum exemplaribus, de quarum numero, antiquit te auctoribus disceptat eruditisti me D. Abbas Renaudotius

Τ. a. Liturgiarum Orientalium . Huc referre non abs reduco Evangelii a Matthaeo concinnati autographum , quod aetate nostra deperditum, Syriaca dialecto exarasse sacrum Scriptorem testes locupletissimi sunt Papias , Irenaeus , Ori-gςnes cum totius retro antiquitatis, & recentiorum Till montii Simonii &c. consensu, licet Erasmus , & Ligoos tius audeant refragari , nec plane improbentur a V.Cl F Micio, in Apocryphis N. Τ. Notit Evangel. Apocryph. num. XXX L Sed ad alia tandem properemus. Graecam retinent in sacris persolvendis officiis linguam a Graeca vulgari tamen , qua palum loquitur vulgus , diversam per varias mundi partes dispersae veterum Graecorum rei, quiadie Graece itidem cantant sparsi per orbem multi oriem tales Monachi, cujusmodi, ut plures mittam, Romae sum runt ii, quibus Monasterium Sanct e Praxedis concesserat P schalis I. ut Diu, noctuque Graecae modulationis Psalmodiatis des omnipotenιi Deo persoλerent. Nec dissimulandum. latit igolim Graecam linguam resonasse in sacris iunctionibus, cum nempe orientale Imperium amplissimo fruebatur Dominio, & Graeci Imperatores innumeras Orientis , atque occidentis dominabantur Provincias, quo Regio splendore factum fuerat ςtiam, ut Constantinopolitanus Praesul ampliori ext

147쪽

rarum Dioecesum locupletaretur jurisditione; supra caeteros Patriarchas potestatem sibi usurparet, ac tituli adoptione ipsi Pontifici Maximo invidiam crearet. At ubi sensim decrescere, & tandem pro toties violata Religione in ruinam labi orientalium ditio, strictiores & Graecus sermo in rebus diu, nis obtinuit fines. Quare vix paucis Ecclesiis arctatus hodie superest Constantinopoli,Ηierosolymae in Cypri,& Peloponesiaco regno, in insulis Maris AEgei, in nonnullis Asiae Provinciis, ubi Graeci ves sub Turcica tyrannide instemiscunt, vel imperio spoliati externorum Principum subjacent taminio , :aliisque particularibus aliquot Europae , & Africae Regno- :rum, atque urbium Iocis, ubi particulares Principum beneficio possident Ecclesias. Conflato schismate, primum sub Photio malis artibus in Constantinopolitanam iadem intruso , deinde sub Michaele Caerulario ejusdem sedis Patria

cha, ab unitate verae Ecclesiae desciverunt Graeci pretextu particulae Filioque additae Constantinopolitano Symbolo contra Concilii Ephesini prohibitionem 3 at verilis ambitioso conatu, quo Romano Pontifici BiZantinus Patriarcha subes- ise detrectabat 3 neque enim haec particula audiri coeperat iadjecta Symbolo solum circa tempora oborti Schismatis, sed ante Synodos Ecumenicas, Septimam dico, & Sextam, hoc est duo serE saecula ante occupatam a Photio Bietantinae Ecclesiae insulam, immo ut Graecus author Ioseph Metonensis V Episcopus in sua adversius libellum Marci Ephesini responsione testatur, mox a secunda Synodo tempore Damasi Papa

apposta erat SImbolo ea vox: & tamen toto hoc temporis 'intervallo ob hanc causam litem Romanae Ecclesiae non in- tentarunt . Scissam inter utramque Ecclesiam pacem eoa-

luit primum , Imperante Leone VI. qui vulgo Sapiens dic batur di deinde in Concilio Lateranensi II. sub Gregorio X. icelebrato eadem instaurata fuit : at iterum ruptum foedus denuo inire aggressi sunt Graeci Imperatores Andronicus Iunior , Ioannes CantacuZenus , & Joannes Paleologus, ac litandem optatissimiim finem habuit haec concordia in Conculio Florentino, cui idem Eugenius IV. P. M. per se praefuit, ubi omnes Graeci, exceptis quatuor cum Marco Ephesino,

subscripserunt hactenus impugnatis Latinae fidei Dogmatia

148쪽

x26 De Divino Os litobus , specta late , & consentiente Ioanne Paleologo orie, tis Imperatore , qui ob stabilienda haec Foedera Ferrariam

prinab, inde Florentiam , qud Synodus suit translata, concesserat. Sed quae , sortunante Deo, bonos omnes summo gaudio persederat unio , non seliciorem prioribus nacta fuit progressiim . Vix enim ad patrium solum remearunt Graeci, ad vomitum reddiderunt artibus precipuE nefarii ho. minis Marci Ephesint , qui non modo Byzantinum vulgus, sed & tres Orientalium Sedium Patriarchas in suas partes traduxit, & errores, in quibus adhuc florentissima Ecclesia, & gens quondam de Catholica fide optima merita , majori saltem sui parte infelicissimὶ versatur. Fatendum verbs ne merita laude etiam hostes defraudemus 3 Graecos licet Romanae Ecclesiae insensissimos, religiosE semper abstinuisse a

novis novorum haereticorum adoptandis erroribus , cumque Grientalem Ecclesiam in suas partes traducere nuperrime temtarint Calvinistae Batavi, extorta per aurum ab eorum Pa

triarcha Constantinopolitano Cyrillo Lucari Calvinianae FLdei Consessione , mox in tribus Synodis Bizantii, Iasii apud Moldaviam , & Hierosolymae congregati Graeci Antistites, unanimi consensu anathema dixerunt huic consessioni , &editis contra ipsam lucubrationibus , toti orbi per ipsos imnotuit talem consessionem Orthodoxae Grecorum fidei omnino contrariam esse . Atque, ne longius extra rem divagari notam incurramus, hactenus dicta sufficiant de populo , c jus lapsus memoria nunquam sine lacrimis recolitur . Graecis propter eumdem linguae Graecae in sacris usum, addendi sunt Melchitae , aliter Grare i-Arabes indito nomine a Mesthi, quod Siriace Regem significat. Ita vocatur numerosa inter orientales Christianorum multitudo , qui Chalcedonensis Concilii definitionibus ausculantes Eutychianam haeresim abiurarunt. Invidia praestitae obedientiae timoris notam alii orientales inliserunt his populis : ideoque , & Regios, seu Imperiales vocant, quasi imperatoria tantum potestas eos adstrinxisset ad ejus Concilii fidem admittendam, in quo a Iacobitis differunt. Caeterum diu Graecii in sermo. nem, fidem , & Ritus Graecos sectati, modo AEgyptiam, aut Chaldaeam etiam in sacris linguaiarii surpant, ut mox iterum d

149쪽

commentarius Historico-Theologicus. Ia

de Cophiis differentes asseremus I sed & fide a Graecis contra aliquorum persuasionem hodie discrepant. Nobiliores Religionis, & Europae Provincias occupat Latina lingua, uisna ea obtinet in urbe Roma piima, ac utibversali sede totius mundi Catholici, & auditur in tota Romani Pontificis dictione . Hanc retinent in Ecclesiasticis stinctionibus Itali, Galli, Hispani , Poloni, Germani, Belgi ,

Angli . Hanc sequuntur , qui Septentrionem habitant , Se habitabant Callislici, antequam in mille opinionum monstra discerperetur. Progressus est in oras Africae idem sermo, isque jam ab Augustini temporibus iisitatus Carthagine , '& in .sees Carthagini subjectis Provinciis, adhuc remanet in plerisiue Christianorum coetibus, qui Saracenis, Mahumedanis, udaeisque gentibus immixti eas regiones incolunt , si Abyssinos, seu interiores AEthiopes, & quasdam alias Christiano. rum sectas, de quibus in hoc capite, excipias. Asia quoque non

est hujus jermonis expers, Iatio enim sermone ibi divina celebrantur ossicia' in omnibus paene Ecclesiis, quae Catholicae. fidei puritatem inter sordes Gentilitatis , & Haeresum ibiisdem servant. Quid quod cum Evangelii luce in novum orisbem , Americana dico nobis ignotam usque ad iaculum decimumquintum , quo Americus Uesputius eo prosectus est penetravit Latius Sermo, ubi maximo locorum inter. . vallo dominatur: Τradit enim Morerus in suo Ditionario Historico verbo America in sex Archiepiscopatus , cum pluribus Episcopalibus divisam fuisse ab Apostolica sede Regiis

petitionibus Americam , & innumeris distinctam Parochiis Regularium regimini plerumque traditis, quorum precipithsudoribus ea regio irrigata tam copiosam Christo dedit messem. Ex quo patet quam merito Antonomastice a pluribus sacer serino vocetur latium idiomas ubi enim Graecum,& Chaldaicum in aliqua orbis parte , aliud in aliquo alterius partis loco adhibetur 3 latinum in divinis ossiciis per Eur pam , Africam, Asiam , Americam latissime patet. Qiiod ad Haebream linguam attineis diximus iam ab ipsis Ecclesiae exordiis in desuetudinem abiisse; si tamen lingua veris Hebraica unquam in sacris funistionibus obtinuit, quod pro

certo affrinare multa vetant . Necessitatis potuit esse hoc

150쪽

sermone agi Ecesesiasticas preces , ut tempori parer tur , 3c hebraeorum conversioni, qui hcebraico idiomate in Hierosolymitano templo assueti Deo Hymnos laudis decan. tare , aegre sorte ab hac lingua,quemadmodum a multis Syn,

gogae ritibus avelli passi fuissent. Non admodum lato regi num spatio patuit haec lingua, sed Hierosolymae, & in Iudeae Regno , ubi stib intolerabili Romanorum jugo 3 Praefectorum,& militum licentia, ac avaritia deploratissimos dies suos

ducebant Hebraei. Ab hoc sermone tamen, ut primum licuit, recessit Ecclesia, perinde ac ab antiquis Hebraeorum caerem ntis , ne cum ipsis Iudaizare , aut ne fundata de integro Religio, non alia esse a Iudaica videretur. Non ita tamen Hebraicum sermonem ablegavit Ecclesia a divinis ossiciis, ut

aliquas ex eo non retinuerit voces, veluti Amen, Aletata θαRationem reddunt Auctores, quia nimirum Iudaicus sermo 'salubri Christi vexillo inscriptus in morte Domini fuit co servatus , & vox Amen cum ab ipso Domini ore saepius m manarit, par suit, ut ab Ecclesia saepius repeteretur . Qua de re neque ab Ecclesia Orientali respui inter publicas pro

Ces compertum est.

Haec primorum idiomatum origo. At vero quamvis Op ram locarit Ecclesia in removenda quacumque licentia , non Potuit tamen , quin diversas a primis linguas audiret in sacra eloquia induci , vel ita exigente convertendi populi bono, vel iustis de causis connivente Praesulum authoritate, vel bOna fide populorum , sacrorumque Praesidum, qui hanc sibi

arrogarunt iacultatem, scientes eum, qui fecit tres linguas principales, Hebraeam , Graecam, & Latinam, ipstina ad laudem , & gloriam sui etiam alias omnes creasse. De iis ii, que impraesentiarum sermo nobis habendus est, quibus vel proprium, sibique vernaculum, vel diversum a recensitis id ma familiare est in divinis ossiciis. Eminent in primis Moseovit de quorum antiqua fide C. VIII. actum . Illyrico sermone sacra populi isti absolvunt; quamvis longa annorum serie a proinphanis collocutionibus hic aboleverit. Mira est Religio, qua sacris templis intersunt ι ibi enim vel ipsi Imperatori, atque Patriarchae juxta imperii statuta ossiciorum tempore miniamum verbum proserre interdictum, ne divinur eantur turberi

tur.