De divino officio commentarius historicotheologicus ... accedunt Regulae criticae, quibus Breviarii autoritas constituitur, & Germana S.S. Acta a spuriis fecernuntur. Autore d. Francisco Macchietta

221쪽

Commentarius Hyssorima heologicus. die fructus, qui Matutinum, diinidnim pariter, qui reliquas horas s sextam inustuum partem, qui unam ex reliquis ona serit, restituendam ibidem enuntiat. Quam plane verum est in humano iure effugiis semper .& interpretationibus Ostium Patere t Per novum decretum excogitatos praetextus eXplosit quidem Pius, non tamen eos, qui poterant excogitarisquidemi Vix hicem aspexit Pian αconstitutio , aliunde ad declinandam restitutionem repetitum fuit diverticulum. Poenalem legem eam autumarunt esse , vae hominis exigit actionem, proinde ex multorum doctrina nullam ante declaratoriam Judicis sententiam parere obiugationem . Eminent inter praecipua capita hujus interpretationis, infausto tamen omine traditae Soto, & Medina, nam die septima Septembris anno Vaticano fulmine obtrita fuit ab Alex. VII. & sub Censirris vetitum palam, vel privatim docere Restitutionem a Pio V. impostam Benesciariis

non reeitantisus non deberi ia conscientia ante sententiam Ee-elaratoriam JAdieis, eo quodsi floena. Quod autem inter Theologos a Lateranensi edi sto ad peremptorium Alexandri decretum vertit dissidium, consultis adduxi, quia ex eo mirifice grave recitationis privatae in Beneficiariis fulcitur praeceptum r etenim si illud est in remorali ,hominum ingenium , ut nullum sibi frenum statuant interpretandi , ac tollendi ab humano genere pra crepta, ubi gravis aliqua iis affulgeat legem non agnoscendi ratio; semis perque invicem dissideant in opinandi licentia , quod . vel iis, qui primis labiis moralem doctrinam delibarunt, testa. tissimum esse debet. Nemo autem etiam laxior inventus hactenus fuerit Theologus scriptor, qui vel inficias ierit, vel in dubium vocarit praefatam Beneficiariorum obligationem , sed dissidentibus circa restitutionem aliis,conveniant omnes circa recitationis privatae legem, inde palam fit, certissimum esse in Ecclesia hujusnodi praeceptum a Conciliis , Pontificibus, ac vetustissima consuetudine pro Beneficiaris invectum. At sine animadversione praetereunda non sunt recensita Conciliorum, & Pontificum decreta. Omnes Beneficiarii pro-iniscue seu tenuissimis, seu pinguibus fruantur redditibus vi. dentur comprehendi sub hoc pensos nec profecto aliud lin-

222쪽

portant verba Constitutionuna; nec aliter senserunt de hoe praecepto antiqui Theologi, nec ex juris regula, ubi lex non distinguit,nec nos dissinguere debemus,alia erat hujuslegis interpretatio, quibus accedebat communis Beneficiariorum sensus indiscruilinatim ad salutem necessariam sibi esse privatam reis citationem reputantium. Adversus hanc Doctorum , & mnium persuasionis aciem classicum primus cecinit Domini. ciis Soto, cui rigida nimis, & aspera visa fuit haec obligatior Qua propter author fuit aequitati juris Ecclesiastici. minus com sentaneum esse tanto rigore hanc legem interpretari, Eccle-sam velle quidem obnoxios huic servituti Beneficiarios , at eos dumtaxat, qui de altari vivunt, nam juxta Apostolum I. ad Corinth altari servit , de Astari vivere debet , cum

autem de altari non vivant, quibus tenue octo aureorum, seu etiam sexdecim, ut, postea teste Sanchez opusc. tona. I. l. a. C. a.dub. T. n. . docuit, obtigit Beneficium , neque ab

tari servire par est. His,aliisque conatus est communi calcu- Io receptam legem abrogare Sotus; idque adeo rationabili. ter , ut qui nullum habuerat praecessorem, jam multos habeat sequaces.

Positivo, an naturali ex jure originem trahat pensum Canonicarum horarum in Beneficiariis,dubiae quaestionis res est alii naturae, alii Ecclesiae legibus illud adjudicant, magnis utrique sulti rationibus: utri probabilius, viderint aliis non enim is sum, qui vertens inter maxime litteratos dissidium pro meo modulo dirimere velim . Diremit quidem in eadem Bulla anni Is r. Pius V. aliud Doctorum litigium de Praestimo. niis , statuitque ex iis veram oriri privatae recitationis necessitatena; Sc Alexander hujus nominis VII. declarans personale onus esse divini officii persolvendi obligationem, finem dedit aliorum controversiae, an aliquando per alium huic

223쪽

Primis Deulis clerici, ἐν Rellissi a ciori frequentia impediti, vaeabaat

privato, bonarum cursui eadem bora , qua chorus pulsitae indulebat. Re Laxatio hujus praecepti. Quo diei π--τ ηπης iaceat eamn cum pensum exsomere . Num Vesperae prandis praemittendae sint per Quadragesimam . Belgarmini opinio , is responsis ad eap. Solant ab adversariis ofecto . De lege recitandi Matutinum ante Missam . Reiicitur Sa, tr asitorum error docem tiuin elapsis propriis fingularum borarum intervallis , nutum esse legem easi iura diem percurrendi.

STatii imus Divini officii praeceptum non publicam modo,

sed & privatam primis saeculis affecisse recitationem rnunc autem progrediendum est , & ostendendum antiquis-ssimam Eccleuae disciplinam tuliste, ut ii, qui a publicis oram di conventibus aberant, impedimento abstenti , eadem limra persolverent singulas horarum, quae publicae responderet recitationi. Rem expediamus exempla , & leges promendo, quibus pateat id pro singulis horis solemne majoribus nostris ni isse 2 Author Constit. Apostolicarum l. 8. c. 34. cum exposui Dset legem Ecclesiasticam de orationum congregationibus communiter peragendis vel in Ecclesia , vel in domo , si pro. pter infideles non licuerit in Ecclesiam convenire Mane , Tertia, Sexta, &c. subdidit, unumquemque sibi psallere , imgere , orare iisdem horis ex eadem lege teneri , si neque communem domum, neque Ecclesiam adire potuerit. Alias notavimus ex incerto hoc authore clarὰ hauriri consuetudinem diseiplinae a veteri Ecclesia, etiam si non ab Apostolis, pro. sectam. Narrat Greg. Τuron. de gloria Consess. l. aa. C. II. Sacerdotem, qui in itinere ad hospitiolum ibi pernoctaturus diverterat de lecto media nocte surrexisse , ut sacropenso faceret satis . nidam Presbter solitarius , inquit, ibo carpens ad hospitiolum eujusdam pauperir Umaniel, mansionem M. petiit, qua excepta,suxta morem Sacerdotum nocte ab grato suo consurgens, orationi adstitit. Qii id autem claritis ad consuetu-

224쪽

dinem veteris Ecclesiae pro re nostraeXprimi poterat, quam' verba illa iuxta morem Sacerdotum . De Saba Monacho sana istissimo serunt gravissimi Scriptotes Surius ad diem s. Deiaceinb. Bollandus &c. quo tempore ab Imperatore arcessit iis, in aula Regia commorabatur, virum sanctum se ab Imperatore subduxisse hora Tertia, ut eiusdem horae canoni. cum pensum absolveret . Cum iam venisset hora tertia, relicto Imperatore, Deo seorsum reddebat precer solitar, vacans sacris diυ ni Daυid Psalmis: monenti autem socio inurbanum videri Imper, torem linquere, dum ejus causis expediendae summa ille lilim,

nitate vacabat,ea verba dedit, quae coelestem virum decebant.

Non hoc alienum est, o Fili : nam ct ipse facit , quod ei convenit , ct nos omnino id , quod debemus. Apud Uviillhelmum Malburiensem de gestis Reg. Angl. legimus adeo persuasum fuisse praeceptum non divagandi a publicae recitationis hora in privata, ut S. Vustano Episcopo Vorcestrensi visa

non fuerit aequa statutum officii tempus praetereundi causis propriae innocentiae defensio , quam apud Regem potentes obscurare nitebantur; & si aliud non superesset tempus, quo ali. quod suae causae conquireret praesidium ad malignantium arates propellendas : Nondum, inquit, diximus horam Sextam,

prius faciamus Dei sevitium, ct poli agitabimur hominum Δ tigium . Multis, quae depromi possent, finem dabit celebre illud Severini Episcopi Coloniensis iactum, quod est apud

Petrum Damiani, Baronium , a Lapide , & alios. E vivemtium numero ereptus Sanctus Episcopus se invisendum praebuit suae Ecclesiae Clerico, flumen trajicienti, eique aperuit se purgatoriis cruciari flammis, quod propriis horis non exsolvisset Ecclesiasticas preces, dum in regio palatio degens, publicis negotiis operam dare adstringebatur: via dum in Aula

Regia constitutus, imperialibus me consiliis vehementer a I eat ,

canonica Synaxis oscia per distincta horarum spatia non persorei .

Quod est ad leges. Praeter incertam ex Clein. incertis libris desumptam, plures occurrunt, quae cum Clericis, tum Monachis iniugunt publicae tempus semii in privata recitati ne . Apud Regin. lib. II. de Eccl. Disc. c. 2 6. & seq. multas inter inquisitiones ab Episcopis ruralia oratoria invisentibus faciendas, non ultima est investigare an presbyter Oratorii

225쪽

eum Clerico de nocte surgat ad Matutinas laudes, & rei quas ossicii partes per diem statutis horis expleat. Regula Cr tagangi Clericis praescripta, haec habet: hicumque excieri-

eis vel cum Discopo , vel cum aliis in itinere prosciscuntur omdinem suum non dimittant ct non eos debent praeterire horae constitutae tam de divinis opsciis , quam aIiunde. Antiqua

Pachom ii Regula edicebat Monachis,ut, ct si in navi fuerint, vel in Monasterio , ct agro, ct itinere, vel in quolibet ministerio orandi , ct psallendi tempora nonpraetermittant. Recentior Benediisti non aliud statuit . Similiter , qa; in itinere directi sunt ; non eos praetereant harae coi itutae , sed ut possunt , agant ibi opus Dei , ct servitutis pensum non negligant reddere. Alia

praetereo satis obvia hujus praecepti statuta communi D. D. suffragio recepta , quibus exploratum est dupleX pro privata hyrarum recitatione extitisse, & extare praeceptum, alterum absolvendi totius ossicii pensum intra diem naturalem, alterum singulas ossicii partes non differendi extra constituta ab Ecclesia tempora 3 quamvis huic, ut. quod est, non dissimulem , non levem contulerit relaxationem Ecclesiae conubventia , & ab aliquot saeculis introducta virorum pietate illustrium consuetudo, quibus non secus ac in aliis multis pristinae Discipἰinae capitibus factum suit, ut in privata recitatione ab Aora publicae resilire aliquantam liceat, etiam nutila patrocinante causa . Hinc matutinas preces, adjectis etiam Contra veterem praxim Laudibus, sine ulla Religione fas est recitare, vergente ad occasum sole diei antecedentis, quod quotis a meridie horis contingat, non una est Scriptorum sententia: Hinc excusant ab omni labe recentiores Primam, Tertiam, Sextam, Nonam, duabus vel tribus horis ab ortu solis uno cursu absolventenar Hinc non multo post Meridiem tolleratur Uesperarum ,& Completori conjuncta oram

tio . Si quis tamen: vel nimia diustus Religione , vel quod praeter invectam aequitatem S. S. C C ad unguem vellet obsequi in privata recitatione , noverit habendam esse ipsi r tionem temporis , quo sua in Provincia tunc publica peragitu e

Psalmodia, ut'animadvertiint communiter D. D.non autem te

ponis , quo vel antiquitus publicos haberi orationum convenistus . mos erat, i vel aliis in regionibus usitatum modo est . Cc a Quam

226쪽

Quamvis opinione aliquorum ii peccare non dicantur, qui bus antiquo ritui in privata recitatione adhaerere aliquo in do placeat: quare juxta horum placitum unum ab altero No. Rurno , Matutinum a Laudibus sejungere, Vesperas ad finem diei differe &c. liberum erit cuilibet ideo , qudd vel certe , vel probabiliter id ferret publica antiquae Ecclesiae reci

tatio .

Duo adhuc supersunt circa privatam recitationem. Pr mum an Quadragesimali tempore Vesperas Meridiet , sera prandio. non praeserre aliqua sit culpa, quod ex veteri omnium regionum praxi hoc sit tempus per Quadragesimam Vespertinis precibus assignatum. Et si obtinuerit communiter ante prandium expedire in Ecclesiis Vesperarum cursum sacro Quadrastesimali jejunii intervallo, ut aliquod retineretur umteris disciplinae vestigium , qua olim Qiiadragesimae jejunium, non nisi vespere, seu completo iam die solvere licitum erat, decantata iam Missa , quae Vespertina dicebatur, & ipsa Vesperarum oratione cum commimi fidelium conventu: cenis seo tamen nullum modo esse praxeptum in privaris precibus Vesperas praemittere Meridiei s imo serunt aliqui minia: me contonum Bellarmino visum hujusmodi ritum etiam pro Choro. Quare enim ajebat. V.Cl. si majores nostri statuis tam inverterunt jejunii horam , nos per novam licentiam Vespertini quoque officii tempus invertemus Quod obiicitur ex c. Solem dist. I. de Consec. apud Gratianum , ubi diebus jejunii quadragesimalis apertissimh injungitur cantus Vesperarum ante resectionem , adeoque & privata recitatio, quae puHicae respondere debet, nullo negotio dissolvitur. Nam vel illud ex Concit. Cabilonensi, ut vult Gratianus , vel ut fert vir eruditissimus Lucas . Dacherius tom. 7. sui Dicit gii ex Amalario fuerit desumptum , pro certo habendum est eo tem re editum suisse, cum nondum a prisca consuetudine solvendi sub Vesperas ieiunii recesserant fideles , in qua continuis duodecim saeculis perseverasse tradunt recentiores Ecclesiasticae antiquitatis eruditi Porro si verba canonis attente perpendantur,non legem inducunt Vesperas. ante

resectionem decantandi, sed pullulantem quorumdam licentiam cohibent, qui,audito Nonae signo, ad cibum propera' bant

227쪽

commentarias HHomo- eo seus. aos bant, ut in aliis per annum jejuniis usitatum erat, minime exispectato vespertino tempore , cum dumtaxat Quadragesimae jejunium solvi fas erat. Solent plures , qui se seiunare putant, mox ut signum audiunt ad Nonam manducare , qui nullatenus isiunare credendi sunt , si ante manducaυerint, quam vespertinum celebretur ostreium . Concurrendum est enim ad ussus, ct auditis Missarum solemniis , Me vespertinis ossiciis , Iargitis 'ius

eleemo is, ad cibum accedendum est et imo ne verbum quidem de hac ante prandium vesperas percurrendi lege habet Can. Vespertinum enim osseium pro Mina vespertina aurpatur, quae Per Qtiadragesimam completo die,celebrabatur, & ante quam nemini liceb at ex prisco more resectioni indulgere, ideoque non jubet canon Vesperam ante prandium cani , sed vetat cibum sumere ante horam vespertinam 3 quidquid deinde ex hoc sequeretur semper vesci solitos fideles, decantata etiam Vesperarum hora, qubd mox Missam vespertinam Vesperae exciperent, ne a frequentata per anni decursum,&

statuta hora. deturbarentur , si Clerici, & populi ad cibum

convolassent ante earumdem recitationem.

Alterum est: nlim Matutinae preces cum Laudibus, aliisque quibusdani horis necessario praemittendae sint Missarum celebrationi. Rubricae Missalis Romani solum de Matutino cum Laudibus mentionem habuere: Saltem Matutino eum Laudibus absoIuto . Synodus Bajocensis anni I 3oo. sicut & Odo Parisiensis in suo Statuto Laudibus , & Matutino Primam adiici

jubent: Nulias , antequam matutinas dixerit canonicas , ct Priamam , praesumat aliqua necessitate celebrare missam . Lambeth num vero Concilium in Provincia Cantuariensi anno I 33o. celebratum,l audatis horis Tertiam superaddit: Nanus sacerdor prasumat missam celebrare , antequam maluinale persolverit σῖ-eium , idest Primam , ae Tertiam. Inter haec varia Conciliorum, & Pontificum decreta certum est unam invaluisse Pii V. sanctionem in Rubricis editam ι reliquas vel contraria abrogavit consuetudo, vel pa ticularium regionum dumtaxat usus excepit. Quod autem est ad Pianum Statutum, si res ad antiquorum Thelogorum tribunal deseratur, gravi crimine reum pronuntiant ad altare accedentem, Matutino, &Laudibus non absolutis, quiλ

228쪽

vetus consuerudo , rigidumque i Pontificis in re gravi idecretum, parere obligationem necesse est. Mitior sertur a recentioribus contra hanc omissionem sententia : incertum enimiis est antiquam consuetudinein tanto suisse stib onere receptam; & non ut praeceptum , sed ut consilium in Rubricis id a Pio imponi contendunt, ideoque & levem culpam non excedere sacris operari, hujiismodi precibus nondum recitatis . Alia sunt huic opinioni momenta , quae habebis apud eiusdem patronos Vasquea , SuareZ , Valentiam , Castr palao, Laymann , & alios. Sunt qui vel a levi noxa eximant, hostiam offerrentes ante oblatum Matutini pensum , quia,ut ait doctissimus Sylvius , Missa, & officium mutua carent

Connexione, ac ordine; & si qua olim vigebat consuetudo praeferendi Matutinum missae, emanabat haec ex indeclina. bili alia lege non praetereundi in privata recitatione horam publicae, quae cum auroram, destinatum missarum celebrati ni tempus anteverteret , necessarid & missam antecedebat Matutini recitatio . Potiquam vero in desuetudinem abiit priscus ille circa horam , privatae orationis rigor, abolevit squoad hoc, onus , Missam absolvendi, non absoluto Matuti.no. Postremae huic sententiae utroque pollice subscribere sincerissime profiteor: per hanc enim abunde, quod majus saces sit negotium,a consuetudine petitum argumentum dissolvitnr,& Pii telum declinatur, asserendo non praeceptivam, sed di. rectivam esse, ut loquuntur, Rubricam, ideoque solum conis silii, nullam culpae inducentis obligationem, si contemptus absit , & scandalum, uti vel adversariorum aliqui latentur. En Castrop. verba tom a. tr. 7. disp. 2 pun. n. 7. Rubri- eae praescriptum non semper videtor asserae pereatum , is absque

contemptu sat , quia non videtur praecipi , sed consuli, di o

dinariὰ majoris devotionis gratia. Temperare non possum, quin laxiorum quorumdam Castris istarii in opinionem , Verius errorem in re , quam versamus, sugiendum moneam. Nonnulli modum obliti , mediumque, quo in regendis moribus tutissime itur , docuerunt nullam esse obligationem recitandi Horam, quacumque ex caiisa aptorempore praetermissam , si ab hora , qua ex Ecclesiae prisscripto debebat absolvi, multum temporis cffluxerit Non ι

229쪽

comme=uarias Historieo-Theologicus. 227 ne ν , inquit Sa. Verbo Horae n. I. recitare , qui, urgente negotio, fuit impedi s et bule enim se is recitare horas temporιν non impediti. Addunt alii, elapso definito tempore, quamvis sine causa fuerit pensum ejus horae omisitim, nullum umgere illud recitandi praeceptum : potusima eorum ratio haec esse videtur , quod non minus edixerit Ecclesia totius officii recitationem intra diem naturalem, quam singularum horarum intra praescripta ejusdem. diei intervalla ι cum ergo, vel negotiorum excusante mole ; vel nulla causa patrocinante , qui totum omisit officium intra diem naturalem, non teneatur, die elapso, illud recitare:cur dicemus, inquiunt, teneri ejusdem ossicii partem percurrere, qui eam intra statuta tempora praeteriit Z Uerum si tanta vis huic argumento inest , quantam hi Auctores opinantur , videant illi, que is gravi crimini poterint vertere integram ossicii unius diei omissionem p Iam nullus erit, nullumque dare poterunt, qui hoc argumento ex una parte , eX alia communi D. D. sensu armatus palam tueri non valeat fas sibi esse citra Isthalem culpam integrum ossicii pensum negligere . Nam, inquiet , singulas horas diu post constituta ab Ecclesia tempora etiam sine causa differre, constans est Theologorum essatum levem tantu modo esse culpam: admodum autem transaci odefinito tempore, nulla urget recitandi lex iuxta hos Doctores , unum ergo erit veniale crimen, quod ex olnissione circa praescriptum tempus jam suit contractum. Adde aliquem etiam a levi noxa immunitatem facile fore ut piaetexat , si Caramuelis in Regula D. Benediisti, nec non in Theol. Fundam. sun d. I 3. n. Is II., & Dianae adoptet sententiam, nullum esse totum ossicium ad serotinium tempus etiam citra cauissam protrahere. Ecquis enim rursus impedietur, ne rem ita secum instituat: iuillum est crimen, si cum Caramuele sentiam horas singulas diu a praescripto quibuslibet tempore distrahere r nullum rursus , si cum Sa , aliisque opiner circa omissionem horarum , quae definitis ab Ecclesia horis non fuerunt recitatae: Unde ergo culpa totum non persolvere ossicium p Hoc quam abhoreat a communi timoratorum sensu , quam viam sternat ad Ecclesiasticam legem pervertendam, nemo non intelligit. Quam adhibent interpretationem

230쪽

Τheologi cirra duplex praeceptum alterutri intra diem , abierum intra debitas horas percurrendi ossicium, ex qua solvitur adversariorum iundamentum, praetereo, ut satis obviam

in Doctorum scriptis, & firmatam communi usu , qui est optimus legum interpres.

CAPUT XV.

Quanti aboleverit penes Lateos eonsuetudo ad pubscos orationis eo ventus accedendi . An Laicorum Vigilias su feriat miseritanum, or Auri odoreu- se Consilia . cuid de diurnis horis iste seruiendum ' Diu post exortum Mouaeborum institatum divina Oscia frequentasse Laicos suadent P. P. ἐν C. C. testimonia . Sensim irrepsisse in bos conventus desuetudinem tans. quam vero Uius asseritur , ἐν tandem Visulas omnino prohibitas a Couellio Burdegalensi, aliisque . Clerici miseres rum primum excusserunt Iugum publicae, is privata recitationis,cum per Lateras. Concilium nomasuscipiesia ordines sub Patrimonii titulo invecta est Disciplina.

V Eterem hactenus Disciplinam circa Divini ossicii legem

investigare conati sumus, nunc, quae subinde irrepserunt, mutationes, & indulgentias lustremus . Dissicile video tur certum definire tempus, quo pia harer saecularium ad sacros conventus deserbuerit frequentia. Id contigisse videbitur alicui aevo Concilii Eliberitani prope finem tertii, seu quarto ineunte saeculo, in Hispania celebrati: pluribus enim evincit MendoZa ante decimam a Maximiano & Diocletiano Imp. excitatam Ecclesiae persecutionem, nimirum antea nisnum 3o3. quo haec contigit, fuisse habitum hoc Concilium. Ab hoc porro tempore aliquam habemus editam legem conistra noctiirnos Christianorum coetus et Placuit prohiberi , ita c. 3s. Concit. cit. Eliberit. ne feminae in Carmeteriis pervigilent, eo quod saepe sub obtentu orationis scelera utenter committant . Verum hujus legis ea non fuit authoritas, ut hanc ab Ecclesia excluderet consuetudinem , nam Scriptores longἡ post hunc aevum celebres utriusque sexus fideles ad Nocturnos Or tionis conventus urgent, & cum laude mentionem de pluribus