Sancti Aureli Augustini Opera

261쪽

lib. IIII 8, - , 6

22 T

mate baptigatur, utrique autem correcto prodesse incipit quod ante non proderat, sed tamen inerat. 6. Baptigatus ergo in haeresi non sit templum dei. numquid famen ideo pro non baptigato habendus est nam nec intus 5 auarus baptigatus fit templum dei, si ab avaritia non recesseri f. qui enim fiunt templum dei. possident utique regnum dei. apostolus autem dieit inter multa: neque auari neque rapae e Sregnum dei possidebunt. auaritiam quippe idolorum seruituti alio loco idem apostolus conparat: et auaritia, ab inquis, quae est idolorum Seruitus. quem Sen Sum idem Cyprianus sie exaggerauit in epistula ad Antonianum, ut eorum peccato, qui tempore perge cutionis per libellos se turifieaturos professi erant, auarit iam conparare non dubitaret. Sic ergo in haeresi baptigatus in nomine sanetae triuitatis non fit tamen ab templum dei, si ab haeresi non recesserit, quomodo neque in auaritia in eodem nomine baptigatus sit templum dei, si ab avaritia non recedat, quae est idolorum Seruitus . nam et hodidem apostolus dicis: quae conpositio templo dei cum idolis P non ergo de nobis quaeratur, cuius dei templum nat ' quem diei mus templum dei non fieri . nec tamen ideo non baptigatur nee eius error inmundus efficit ut non sit sanetum Saeramentum, quod accepit uerbis euangelicis con Secratum, sicut nec illius auaritia quae est idolorum seruitus et magna inmunditia potest efficere, ut non sit sanctum baptisma quod 2b accipit, etiam si ab alio similiter auaro per eadem uerba euangeliea baptigetur.

262쪽

III. De baptismo

V. T. Proinde, inquit, frustra quidam qui ratione uincuntur consuetudinem nobis obiciunt, quasi consuetudo maior sit ueritate aut non id sit in spiritalibus sequendum quod in melius fuerit a

Saneto spiritu reuelatum . hoc plane uerum est, quia bratio et ueritas consuetudini praeponenda e St. Sed cum consuetudini ueritus suffragatur, nihil oportet firmius retineri. deinde sequitur et dicit: ignosci enim potest, inquit, simpliciter erranti, sicut de se ipso dicit apostolus Paulus: qui primo fui blasphemus os per-1bsecutor et iniuriosus, sed misericordiam merui, quia ignorans feci'. post inspirationem uero et reuelationem factam, qui in eo quod errauerat per Se Uer at prudens et sciens, Sino uenia ignorantiae peccat. praesumptione enim adque obstinatione quadam 15 nititur, cum ratione superetur. hoe ueris Simum est longe grauiu S es Se peccatum eius qui Seiens quam eius qui nesciens peccauerit. et ideo uir sanctus Cyprianu Si non Solum

doetus sed etiam doeibilis, quod in laude episeopi quem designat apostolus sie ipse intellexit, ut diceret etiam hoc in episeopo didesse diligendum, ut non solum scienter doceat, sed etiam patienter discat, non dubito quod, si istam quaestionem in

ecclesia diu multumque uersatam cum uiris sanetissimis doctissimisque fraetaret, per quos postea factum e Ss, ut antiqua illa consuetudo etiam plenario concilio firmaretur, sine dubi- 25tatione demonstraret non solum quam doctus esset in his quae

i in ros. o in cel. A 5 spiritu sancto B 6 praeponenda-eonsuetudini om. retinere HI 8 ignosce I xc inquit (inquid c)potest j inquit Om. s se om. L beatus apostolus C r. Io primo prius B primo, inquit C r. blassemus N ii quam eius qui nesciens ε. I. N is docilis j 2b infellexit ipse Us 2I deligendum Nnis ut Om. βsr. 28 uersantem M o I uersatem Vt .msc 2i quas A I25 consilio Nini 26 demonstrarent L

263쪽

lib. IIII 5, 2

firmissima ueritate perceperat, uerum etiam quam doeibilis in his quae minus aduerterat. et tamen, cum manifestissimum sit multo grauius peceare Scientem quam ne seientem, uellem mihi aliquis dideret, si quis in haeregem incurrat nesciens quantum malum Sit, 5 et alius ab avaritia non recedat solens quantum malum sit, quis eorum Sit peior. poSSum etiam ita proponere: Si alius negetens in haeresem inruat et sciens alius ab idololatria non recedat

quia et apo Atolus dicit: auaritia quae est idolorum Servi tus et ipse Cyprianus eandem sententiam non aliter intellexit, ad Sicut dixi, ad Antonianum scribens ubi ait: nee sibi in hoo noui haereti ei blandiantur quod se die aut idololatris non communicare, quando sint aput illos et adulteri et fraudatores qui teneantur idololatriae crimine. hoc enim scitote intellegentes, quia omni S15 fornicator aut inmundus aut fraudator quod e Stidololatra non habet hereditatem in regno Christi et dei et iterum mortificate itaque membraue Straquae Super ferram sunt, fornicationem, inmunditiam et concupis dentiam malam et auaritiam quae 2s est idolorum servi tus ' - , quaero ergo qui S peccet grauius, qui ne Sciens in haeresem incurrerit an qui seiens ab avaritia id est ab idololatria non recesserit. se eundum quidem illam regulam, qua peccata Scientium peccatis ignorantiae praeponuntur, auarus cum Scientia uincit in Seelere. sed ne forte 8 Col. 8, 5 Io Cypr. ep. 55, 2T I Eph. 5, 5 IT Col. 3. 5

264쪽

hoe saeias in haeresi seeleris ipsius magnitudo quod faeis in

auaritia scientis admissio, haereticus nesciens auaro scienti coaequetur, quamquam non hoc uideatur ostendere festimonium

quod ipse ex apostolo posuit. quid enim in haereticis nisi blasphemias detestamur uolens autem demonstrare ad facilitatem ueniae ignorantium pertinere pedeata, posuit ex apostolo ubi ait: qui prius fui blasphemus et persecutor et

iniuriosus, sed misericordiam con SecutuS Sum,

quia ignorans se ei. sed Si pos Sunt, ut digi, ambo peccata aequaliter appendantur, ignorantis blasphemia et scientis idololatria, et eadem sententia iudidentur ille qui Christum quaerendo in uerisimilem sermonem falsitatis incurrit et illo quis eiens Christo resistis loquenti per apostolum: quoniam omnis fornicator aut inmundus aut auaru S, quod est idolorum seruitus, non habet hereditatem in regno Christi et dei. cur in illo baptismus et euangelica uerba inprobantur, in isto autem adprobantur, cum ab illius columbae membris uterque iuueniatur alienus P an quia ille foris apertus litigator est ne intromittatur, iste uero intus callidus adgentator ne foras proiciatur VI. 8. quod autem ait: nee quis quam dicat: quodae cepimus ab apostolis hoc Sequimur', quando a postoli non nisi unam e celesiam tradiderunt et bassi Sma unum, quod non nisi in eadem ecclesia sit con Stitutum, non me tantum mouet, ut baptismum Christi etiam aput haereti eos inuentum audeam reprobare - Sicut etiam ipsum euangelium cum aput eos inuenio necesse est ut T I Tim. I, I 8 I3 Eph. 5, 5 21 Cypr. ep. 28, Id

265쪽

lib. IIII 5, 2-6, 8

28 I

adprobem, quamuis eorum detester errorem - , quantum ammonet fuisse quosdam etiam Sancti Cypriani temporibus, qui consuetudinem illam, contra quam fiebant Africana concilia, de qua et ipse paulo ante dixit: frustra quidam qui ratione

5 uincuntur eonsuetudinem nobis opponunt, dicerent ab apostolis traditam. nee inuenio cur istam consuetudinem, quae post Cyprianum etiam plenario totius orbis eo uellio confirmata est, tam robustam et antea idem Cyprianus inuenerit, ut, cum eius mutandae auctoritatem quam sequeretur uir tantato Seientia praedi us quaereret, non nisi in sola Afri ea factum paucis ante se annis Agrippini concilium repperiret. quod eum sibi aduersus totius orbis morem non Suffissere cerneret, has rationes arripuit, quas modo nos antiquitate ipsius consuetudinis et plenarii postea conellii auctoritate firmati diligentius

15 considerantes uerisimiles potiuS quam ueras e S Se in Uenim IIS, quae illi uerae uisae sunt in obseuris Sima quaestione laboranti et de pede a forum remissione fluctuanti, utrum po8sit in baptismo Christi non fieri et utrum possit aput haereii eos fieri . ubi ei si minus aliquid reuelatum est, ut magnitudo 2d earitatis eius qua unitatem non deseruit probaretur, non ideo quisquam tantis eius firmamentis meritisque uirtutum et tantae eo piae gratiarum debet Se audere praeponere, quia uniuea Salis concilii ammonitus firmitate uidet aliquid quod ille non uidit, quia plenarium de hac re conellium nondum habebat ecclesia; 25 sicut nec Petri apostoli meritis se quisquam tam insanus est

ut praeponas, quia Pauli apostoli edoetus litteris et ipsius

266쪽

III. De baptismo

iam ecclesiae consuetudine roboratus non cogit gentes iudai-gare, quod PetrUS aliquando coegeras. s. Non ergo inuenimus ab apostoli S aliquem, eum aput haereticos baptigatus esset, in eodem baptismo admissum esse et communica Sse. Sed neque hoc inuenimus, ab haereticis ali- 5 quem uenientem, qui aput illos fuerit baptigatus, ab apostolis denuo baptigatum . sed illa consuetudo, quam etiam tune homines Sui Sum uerSus reSpicientes non uidebant a posterioribus institutam, reete ab apostolis tradita creditur, et talia multa Sunt, quae longum e Si repetere . quapropter si non nihil die e- iobant, quibus id quod ei uisum est uolens persuadere Cyprianus ait: nec quisquam dicat: 'quod aecepimus ab apostolis hoc sequimur', quanto robustius nunc dicimus: quod ecclesiae consuetudo semper tenuit et quod haec disputatio dissuadere non potuit et quod plenarium concilium con- 15 firmauit, hoc sequimur' i huc accedit, quia bene perSpectis ex utroque latere disputationis rationibus et scripturarum testimoniis potest etiam diei: 'quod ueritas declarauit, hoe sequi

mur'.

VII. Io. Nam reuera illud, quod quidam Cypriani dispu- 2otationibus opponebant, quod ait apostolus: verumtamen omni modo siue per occasionem siue per ueritatem Christus adnuntietur, recte Cyprianus refellit ostendens ad cauSam haereticorum non pertinere, quoniam de his dicebat apostolus, qui cum maliuola inuidia sua quaerentes 2b inferius uersabantur. Christum quidem adnuntiabant, sicut Sehabet ueritas qua Christo credimus, sed non eo animo quo a bonis euangelistis illius columbae filiis adnuntiabatur. neque enim de haereticis, inquit, aut de eorum baptismo

267쪽

lib. IIII 6, 8- , lo

loquebatur in epistula sua Paulus, ut aliquid quod

ad hanc rem pertineat po Sui S se ostendatur. loquebatur de fratribus siue inordinate et contra ecclesiasti eam dis ei plinam ambulantibus siue euan-5 gelidam ueritatem de dei timore seruantibus. et quosdam ex eis posuit uerbum dei constanter adque intrepide locutos, quosdam uero in i nuidi a

et dissensione uersatos, quosdam Seruas Se circius e beniuolam caritatem, alios uero habuisse mali-1o uolam dissensionem, se famen patienter omnia sustinere, dummodo siue in ueritate Sine per occasionem nomen Christi quod Paulus praedicababad plurimorum notitiam perueniret et noua adhue

ac rudis sermonis seminatio loquentium praedi- 15 catione crebrescere f. porro aliud est eos qui infusin ecclesia sunt in nomine Christi loqui, aliud eos qui foris sunt et contra ecclesiam faciunt in nomino Christi baptigare. haec uerba Cypriani ammonere nos uidentur, ut distinguamus infer eos qui foris mali suus2o et eos qui intus mali sunt. et illos de quibus dieit apostolus, quod euangelium non caste, sed per inuidiam adnuntiarent, intus fuisso didit et uerum dicit. hoe tamen puto me non temere dicere: si foris nemo potest aliquid habere quod Christi eSt, nec infu8 qui8 quam potest aliquid habere quod diaboli 25 est. Si enim hortus ille clausus potuit habere spinas diaboli, cur non et extra hortum potuit manare fons Christi P si autem

quos CDr. malevolam D Io se sed JE 2LNI I sed tamen omnia se patienter B Isi crebesceret L md creberesceret Umsc I 6 yr. in Om. I αἰ t. in Om. IL Ist de nomine C r. aliud est eos C r. 18 baptigare m CDr. baptigari cet. et C r. codd. N admonere

268쪽

III. De baptismo

non potuit, unde in his qui intus erant etiam ipsius apostoli

Pauli temporibus tantum malum inuidiae et maliuolae dissensionis P haee enim uerba Cypriani sunt. an forte inuidia et maliuola dissensio paruum malum est quomodo ergo isti erant in unitate qui non erant in pace uox enim non mea nec cuiusquam hominis, Sed ipsius domini, nee per homines, sed per angelos sonuit Christo nato: gloria in excelsis deo et in terra pax hominibus bonae uoluntatis. quod utique nato in terris Christo non Sonaret ore angelico, nisi deus hoc uellet intellegi, eos esse in unitate corporis Christi qui sunt in pace Christi, eos autem esse in pace Christi qui sunt bonae uoluntatis. porro sicut in beniuolentia bona uoluntas, Sic in maliuolentia mala uoluntas est. VIII. II. Iam uero ipsa inuidia, quae non potest esse nisi malivola, quantum malum esti non quaeramus alios testes.susneis nobis ipse Cyprianus, per quem fani multa de gelo et liuore dominus ueraeissima intonuit et salubria praeeepit. legamus ergo epistulam Cypriani de Zelo et liuore et uideamus quantum malum sit inuidere melioribus, cuius mali originem ab ipso diabolo extitisse memoriter docet. Zelare, inquit, quod bonum uideas et inuidere melioribus leue aput quosdam et modicum crimen uidetur, fratres dilectissimi. deinde paulo post, cum eius mali caput adque

originem quaereret: hinc diabolus, inquit, inter initia statim mundi et periit primus et perdidit. et paulo poSt: quale malum e St, inquit, fratres dilectissimi,

quo angelu S cecidit, quo circumueniri et subuertii Lue. 2, 1 2o Cypr. de gelo et liuore c. I 2g. 26 ibid. c. dI in Om. L pauli apostoli L 2 discensionis LmI 8 inuidiae inuida (om. ef) I I discensio LmI 5 quia pyr. 6 nec cuiusquam aut alicuius jυ nato Christo ue s sonarent L Io nisi is p. corpus L I 2 beneuolentia pyr. v I si alios om. L 16 quam III libore Vix J8 libore Vis c sto memorabiliter ue inquid VmIc

269쪽

lib. IIII T, Io-8, II

alta illa et praeclara sublimitas potuit, quo deceptus est ipse qui de oepit. exinde inuidia grassatur in terris, dum liuore periturus magistro perditionis obsequitur, dum diabolum qui gelat 5 imitatur, sicut scriptum est: inuidia autem diaboli

mors intrauit in orbem ferrarum. imitantur ergo

illum qui sunt ex parte eiust hae e uerba Cypriani in

epistula populis nota quam uera quam fortia recogno Scinali S. uero decuit Cyprianum do Zelo et liuore et arguere grauiter ab et monere, a quo tam mortifero malo cor eius penitus alienum tanta caritatis abundantia conprobauit. qua uigilantissime custodita cum collegis suis non malivole de baptismo diuersa sentientibus nee ipse maliuola contentione, Sed humana temptatione aliter sapiens, quod illi deus in caritate perseuerantia 5 cum uellet postea reuelaret, in communionis unitate permari Sit

ad in sine huius epistulae: haec tibi breuibus, inquit, pro

nostra mediocritate reseripsimus, frater cariS- Si me, nemini praescribentes aut praeiudicantes quominu S unusquisque episcoporum quod putat faciat, habens arbitrii sui liberam potestatem. Σ5 no S, quantum in nobis est, propter haereticos cumeollegis et coepiscopis nostris non contendimUS,

270쪽

III. De baptismo

eum quibus diuinam concordiam et domini eam pacem tenem US', maxime cum et apostolus dicat: si quis autem putauerit contentio Sus e SSe, nos talem consuetudinem non habemuS neque ecclesia dei. ' seruatur a nobis patienter et leniter se aritas animi, collegii honor, uinculum fidei, concordia sacerdotii. propter hoc etiam libellum nune de bono patientiae quantum ualuit nostra mediocritas permittente domino et inspirante conscri- pSimus, quem ad te pro mutua dilectione transmi- 1

VIIII. I 2. IIae ille caritatis patientia tolerauit non solum in obscura quaestione bonos collegas non malivole aliud sentientes, sicut et ipse toleratus e St, donee processu temporis saluberrima consuetudo, quando deus uoluit, etiam declarata ab ueritate plenario concilio frui aretur, sed etiam malos mani-DStos sibique notissimos, qui non obseuritate quaestionis aliter sapiebant, sed perditae uitae moribus contra quam prae- dieabant faciebant, sicut de illis apostolus dicit: qui praedicas non furandum furaris. de talibus enim et iste sui 2 temporis episcopis collegis suis et secum in communione manentibus in epistula sua dieit: esurientibus in ecclesia fratribus habere argentum largiter uelle, fundos insidiosis fraudibus rapere, usuris multiplicantibus faenus augere. hic enim nulla est quaestionis obscu- 2inritas. aperte scriptura clamat: neque auari neque rapaces regnum dei possidebunt et: qui pecuniam suam

non dedit in usuram et: omnis fornicator et inmun-3 I Cor. II, 16 Is Rom. 2, 2I 22 Cypr. de lapsis e. 6 26 ICor. 6, Io 22 Ps. I , 5 28 Eph. b, 5