장음표시 사용
71쪽
I90 MENcii cxxv agendi norma, occidat populum, hιο, licet aliquis Pereat, non suceensebit occidenti. g. XXL Meng tseu ait : Archontis populus est laetus et hilaris, imperatoris populus pleno gaudio persunditur. g. XXII. Lieet 39 occidat, non succenset; Iicet 4o utilitatem asserat, non animadvertit meritum. Populus singulo-die sensim- transit-ad bonum, et nescit quis laciat illud.
g. XXIII. quod sapiens o pervadit a ,
mutatur; quia ubi residet, sicut 3) spiritus; supra et infra cum coelo et terra una 44 diffunditur. Numquid dices : hinc exiguae reparationes 45 sunt II. XXIV. Meng tseu ait : humana verba 46) non stulit humana sima intrant homines profunde, Bono
39ὶ I : Licet regesus aliquem o Idat. Vid. not. 58. Io C : I. e. si omnia ad victum necessaria illi abunde suppeditet. - 4 i) H : Imperatorem intelligit. ιαὶ Π : Quocumque pervadunt imperatoris documenta, Populus honam frugem se recipere gestit, ac tandem, deposita pravitate, io melius
uJὶ E, V : Ubinumque residet, pulta vi, vetuli spirios omnes aeni. m's Penetrat, mΩFm, atque Virtutia igne, etiam inconscios. instammat. 44, H : Scilicet illa virtus, illa vis praeclara ae quasi di ina quae mentes subit et immutat. . S) C i Numquid tam ampla imperatoris honosscia conseres cum leviusculis meritia regulorum qui, nedum populos Plena selieitate perfundant, malis eorum in dies ingr ito cuntibus non nisi exiguam a Peno. nult mmedelam assurunti . ' 46) I. e. Hominum cor non tam profunde penetrant quam, etc. q
72쪽
cxxvi) LIBRI II, CAP. VII. I9 I
regimine, non sicut bonis documentis, obtines 4 )
populos. f. XXV. Bonum regimen populus metuit; bona documenta populus amat. Bono regimine, obtines
populi opes; honis documentis obtines populi cor. g. XXVI. Meng tseu ait : id quod homo sine
Studio potest agere , ex ejus coelitus indita facultate ωenit; quod siue meditatione cognoscit, ex ejus coe- litus indita scientia vel intelligentia venit.
g. XXVII. Insans 48 nullusu non scit diligere suos 49 parentes; ubi crevit 5vi, nullus non scit
colere si) suum fratrem natu majorem. Diligere parentes, humanitas est; colere natu majorem, sequitas est. Non est alia causa : 52 pervaderunt imperium.
g. XXVIII. Μeng tseu ait: quando Chun, habitans in remoti montis medio, tuter silvas et rupes degeret, ac inter cervos, sues deambularet, 53) id quo ipse disserebat a profundi seu remoti montis agrestubus hominibus uetitivit ilium erat. Quando ille audierat
I. e. Populi amorem sibi concilias. 48J J : Insans duos vel tres annos natu . 49 J : Patrem et matrem tantummodo innuit. 5oJ J : Ubi quinque vel sex annos attigit. si J : I. e. Illi parere, obsequi, post eum incedere. 524 B : Ille amor quo parentes dili mus, illa reverentia fratris natu maioris , totum imperium Pervaderunt; i. e. hos animi sensus omnes imperii homines pariter habent. οδὶ At si spectasses incultum porporis ejus habitum ....
73쪽
I92 MEN II cxxvii unum bonum verbum 54 , aut viderat unam bonam
actionem , orat veluti remotis-aggeribus-undantes
Κiang et IIo fluvii , si uos 55 torrentis instar fluentes nihil potest collibere. f. XXIX. Meng tseu ait: ne agas ea quae non d bes 56) agere; no optes ea quae non debes optare. Si ita agas, 57 actum est. g. XXX. JUeng tseu ait : si homo habeat virtu
tis 58 perspicientiam et industriae 59 pruden
tiam , id constanter 6o oritur ex aerumnis et adverSis rebuS. Solum, i. e. enimvero, aula exclusi ministri et nothi filii custodiunt cor s6i anxie et sollicite ;Praecavent aerumnas profunde; ideo 62 penetrant res.
g. XXXI. Meng tseu ait : sunt homines qui Ser-
544 A: Ubi bona verba audierat, ea subito, avida mente excipiebat; ubi quem bonum actum videbat, illum subito ipsemet agere satagebat. Nonne Chun si spectes ardens studium quo virtutem Prosequebatur) ,st supradictis hominibus toto coelo disserebat Τίβοὶ Sic omnes interpretes, excepto E. Noel hunc locum ad muri retulit: nihil unquam potuit properantem eius sciun) eursum retardare. 56J Sio Sinici et Tartarici interpretes. 57J I. e. nihil amplius agendum superest. 58ὶ C et Ratio quae in corde residet, dicitur, virtus ste); quando illa ratio homini rem aliquam agenti facem praeseri, vel, rebus nondum PDractis, clare emicat, dicitur virtutis perspieientis. 59 C r In rebus tractandis. 6oJ Sio A et versio TartariCR.
6i Sic A, Η, Ζ, J. Aliter E r in periculis.
6a A: Ideo, adversis casibus exercitati et edocti, rerum ratio tu Racute Penetrant, cordisque rectitudiuem et Pietatum servare possunt.
74쪽
cxxviii) LIBRI II, CAP. VII. I93viunt principi; servientes huic principi, unice-Student ue indulgeat et contentus sit Usis. g. XXXII. Sunt ministri qui tranquillitatem aD serunt regno. Τω tranquillitatem asserre regno is
f. XXXIII. Est Coeli 63 populus; qui ιι, ad dignitatem evecti, vident posse 64 agi in imperio,
g. XXXIV. Sunt magni viri; qui, ubi rectos es- secere seipsos, tunc res 65) recta fiunt. g. XXXV. Meng tseu ait: Sapiens habet tria gaudia, et to habere dominatum imperii non inter
illa est, Melannumeratur. Τὸ patrem et matrem simul superstites esse , το fratrem natu majorem et fratrem
natu minorem vacare 66) causa, primum gaudium eat. Supra, non erubescere coram 67) Coelo, insta. non erubescere coram 68) hominibus, secundum
63) G i Homines e populo qui, munere publico vacui, coelitus inditam rationem servare et exhaurire sciunt, Coeli populus recte dicuntur. 6i H : Si vident rectam normam in imperio posse agi, deinde agunt illam. 65ὶ H, I i Littera νε res principem et populum simul innuit. μ) C: Littera Aou causa multiplici sensu hic pollet; significat vel r I) immatura mors, vel : I , Jὶ advers. . res, aerumnae, vel r Bὶ abalienatio , vel r dissidium. 6 ὶ J : Si illibatam servet rationem sibi caelitus inditam. 68J J r Si adimpleat et exhauriat hominis rectam normam. H e Si homo nullam foveat cogitationem quam Coelo perspiciendam permittere nequeat; at nihil agat quod coram hominibus verbis patefacere non Possit.
75쪽
illos, tertium gaudium est. Sic sapiens habet tria gaudia, et to potiri imperii dominatu non inter tua
S. XXXVII. Μeng tseu ait: amplas 7o terras et Populum multum sapiens exoptat : id quo gaudet
f. XXXVIII. Τω, in medio imperii stando, stabi
lire, i. e. pace componere, quatuor marium Popu
los, sapiens gaudet. Quod natura habet I non
g. XXXIX. Id quod sapiens natura habet, quamvis 72 late agat, non augetur, quamVis in paupertate sit, non imminuitur 73 ; quia id uod-sortitu est-a-Coelo 73μ immutabile est. f. XL. Id quod sapiens natura possidet, humanitas, sequitas, urbanitas, prudentia , radicem habet in
- 6j Aliter versio Tartarica et viros prudentia et virtute praeditos. spat A. C, V t praeceptis suis alero et adaugere eorum virtutem. 7o C t Vasto in regno et inter frequentissimos homines versari exoptat sapiens. ut doctrinae suae beneficia latius extendat. 7iὶ H: Id omne quo nostra natura instruitur non situm est in hoci. J : Id quod natura habet bid. S. XL , l. 13 situm est extra ea quibus gaudet. Aliter I quem sequitur Noele verum gaudium quod natura habet non situm est in linc. 72 B r Quamvis doctrinam suam late diffundat. 75 C et Becta ratio, qua Coelum naturam nostram ornat es infimit, augeri vel imminui non potest. C, infra, litteras sin et Aia idetrahere et addere' ad naturam refert. h
76쪽
cxxix LIBRI II , CAP. VII. I95 corde. Illae apparent in corporis habitu, leniter emiacant in vultu, exundant in humeris, diffunduntur inquatuor membra; quatuor membra, nullo Sermone. emisso, intelligunt.
Tcheou, habitaret borealis maris ripas, ubi audivit Wen Mang exortum esse, derepente surgens, ait: quidni vado illi adhaesurus 3 Ego audivi occidentis regulum callere artem alendi Senes. m Thai koung, fugiens Tcheou, habitaret oriem talis maris littus, ut audivit Wen Wang exortum esse, derepente surgens ait: quidni vado illi adhaesurus Ego audivi occidentis regulum callere artem alendi senes. Si in imperio sit Mir bonus alere senes, tunc humanitate praediti homines illi adhaerere properabunt.
f. XLII. In quinque jugerum habitatione, si Seras
moros infra parietes, ae privata mulier alat bombyeeS , tunc Senes poterunt indui sericis vestibus. Si quinque gallinas et duas scrophas 75 alaS nec negligas 76 earum tempus, tunc senes poterunt non Carere carne. Centum jugerum agrum, si priVatus homo aret, octo hominum familia poterit non '
f. XLIII. Quod dixerunt: u occidentalis re-
γέ) vid. Lib. II, Cap. I, XLI.
77쪽
n gulus callet artem alendi seneS, . hoc erat: ubi determinaverat eorum agros et habitationem, et docuerat illos 78 eto serere-alere, praeceptis-dirigens eorum uxores et liberos, essiciebat eos alere s79 suos senes. Quinquagenarii, Si Careant Serico, non calefiunt; septuagenarii, si careant Carne, non Saturauis tur. Non calefieri et Iion saturari, dicitur algere et fame confici. In Weu Wang regis populo, non erant algentes nec iam e confecti senes. Hoc illud 8o ex primit.
colat suos agros, si 8a levia faciat ejus vectigalia, populus poterit ditari. f. XLV. Si comedat 83) secundum tempus, oe
f. XLVI. Populus , si careat aqua et igne, non Vivit. Si quis obscura nocte 85) pulsans alicujus lares,
8 I r Serere moros et alere scrophas et gallinas. 79 H r Patrem et matrem came alere et gerico vestire. 8o) C r Hoc ipsissimum est quod Pe i et Thai Asing vocant a callere artem alendi senes. . 8i Omnes interpretes supplent με si so), GFeere. 8a) Α : Si tenuia exigat vectigalia, scilicet V decimam frugum partem. 85ὶ δ : V. g. mane et Vespere. 843 C: Si opes labore suo comparatas eo quem ritus praescribunt modo impendat, nempe in solemnem pilei impositionem, in matrimonium, in exsequias, in sacrificium tii etc. 85J J et obseura nocte i. e. tempore inopportuno; pulsaris DNS, i. e. Vel laesa urbanitatis lege.
78쪽
quaerat ignem et aquam, nemo est qui non det: quia 86) hine maxime abundant. Sancti viri, dum regerent imperium efficiebant pisum et milium esse
8 instar aquae et ignis. Ubi pisum et 88 milium
sunt instar aquae et ignis, in populo, quomodo existe
ρ. XLVII. Meng tseu ait o quando Consucius ascendebat montem Toung cli an 9o , exiguum existimabati regnum Lou; quando ascendebat montem Thai chan si , exiguum existimabat imperium. Itaque illi qui vidit maria, aquae) vix sunt 9 et aquas, illi qui incessit in sancti viri palaestra, sermones) vix sunt 93 Sermones. g. XLVIII. Aspiciendi aquam existit ars r necesSeest aspicere ejus 9 torrentes fluctus. Cum sol et
87 A : Esse abundans, abundare EJ. ' M) Vers. Tartarica e grana. C : Homines non recti IJ inurbani, iniqui. 96J J : Mons in regno Loia surgens. si I : omnium imperii montium altissimus. 9αὶ F: C t Non solum Α rivi et canales, sed etiam nuvii Riang 4,857 et No 4,896ὶ vix nan digni sunt qui censeantur aquae. G G : nan mei,
quasi dicas e non possunt censeri. 93 C : Non solum sophistarum verum etiam sapientum sermones Cum sanctissimi Consucii sermonibus collati, vix censeri Possunt sermones. si) G : Innuere vult Mencius rectam normam etiam suo e fonte oriri. Ubi vides rapidos aquae fluctus, eam e scaturigine alicubi exundare Comperis, ubi tenues rimulas, solis et lunae radiis pervias, clara luce suffundivides, tunc scia nitidum illud lumen alicunde, scilicit e disco, velut e fonte oriri.
79쪽
g. XLIX. Fluens aqua est res hujusmodi : si non impleat fossas, non incedit fuit . Sapiens ubι applicat mentem rectae normae, si non perficiat 97 absolutum opus, non 98 penetrat. f. L. Meng tseu ait: qui, gallo canente SurgenS , summa diligentia exercet virtutem, imperatoris Clivudiscipulus est. Qui, gallo canente Surgen S, Summa diligentia ad lucrum incumbit, latronis Tcho discipulus est.
f. LI. Si velis nosse imperatoris) Chun et latronis Tche differentiam, non est in alia re: est in lucri et virtutis 98' intervallo. g. LII. Meng tseu ait: Yang tseu unice studet τῶcausa 99 mei. Licet, evellendo unum sibi capillum, utilitatem afferret imperio, id non ageret.
f. LIII. Me iseu homines universe diligit: si
s5ὶ Aliter versio Tartarica et cum sol et luna lucidi sint. 9M Litteras eheou Aouang sic interpretatur E. -- H, I : foramina qua accipiunt Doung) lucem Aoum . s ) C, H; Si virtutem cumulatam et exterius Pulchritudine sua Clarescentem stehang, 7 567ὶ non assequatur. Tartaricus interpres vertittehanget res Persecta, numeris omnibus absoluta. 98ὶ Hi Ad Consuest sanctitatem assumere nequit. 98 G : Lato capillo inter se vix disserunt. 99ὶ Versio Tartariear causa sui. I r r g trea sui unius commodis, m utilitati unice inservit.
80쪽
ioo incurvato capite ' usque -ad-tal OS, lucrum an
ferre sposset imperio, Ioi saceret illud.
f. LIV. Τseu mo tenebat Ioa medium. Το tenere medium, ' prope-accedit. Τὸ , tenendo medium, non habere trutinam, est tanquam Io3 tenere unum. f. LV. Ideo odio habemus illos-qui tenent unum
mam, ac, dum agunt unam rem ro7 , amittunt pelnegligunt ceu tum.
1 oo Et Si quis impetens i. e. ex improviso corripiens ejus caput, illud usque ad talos J r pedes demittat, dolorem et iniuriam aequo animo seret. - Ι litteram mo explicat movere , et litteras mo tingsang teboung ad eumdem hominem referre videtur. io 1 I. e. id sibi fieri sustineret in . i ioa) C t Deu mo, utilitati suae, sed non unice et pertinaciter, ut ringluti, studebat; homines omnes, sed non amicitiae suae profusus, ut m seu, diligebat. Qui in omnibus mediocritatem tuetur, rectae agendi
vices, aequa prudentiae trutina , moderari nesciat, tunc unicae rei adhaerere videtur, et a praedictis sophistis, ring et Me, nullo modo dissert. 3οιὶ G: ring tseu, suae utilitati unice studens, laedebat humanitatem; ne iseu, omnes sine discrimine diligens, laedebat aequitatem; neu mo, mediocritatem, absque rationis trutina, tenens, laedebat prudcntiam quae mediocritatem, in omnibus servandam, ad tempus accommodat. 1 os) H: Hencius innuit ring tseu , Me iseu et Iseu mo. 1o6ὶ Η : Intelligit humanitalcm, aequitatem et prudentiam quae me dium, in rebus servandum, tempore moderatur. io J V r Dum suis rationibus unice consulunt, caeteros homines negligant necesse est; dum universos homines aequaliter diligunt, semet ipsos negligant necesse est; dum medium tenent, ut aeseu mo, innumera rerum momenta, quae, pro variis locis et temporibus, saepe varia sunt,mqua rationis et prudentiae Iante ponderare et moderari nesciunt.