장음표시 사용
111쪽
grue dici potest. Nam nec ex SeipS0, nee ex pr edente a se, naScitur: nec Seipsum. aut procedentem a se, exitendo imitatur. Seipsum quippe non imitatur, nec a se trahit existendi similitudinem; quia imitatio, et similitudo non est in uno solo, sed in pluribus: illum vero non imitatur, nec ad ejus gi- militudinem existit; quia iste non habet ab illo esse, sed ille ab isto. Bestat igitur, hoc Solum Verbum illius solius esse, de quo nascendo habet esse, selad cujus omnimodam similitudinem existit. Unus ergo Pater, non plures patres, unuS Filius, non plures filii, unus procedens Spiritus, non plures proce- cedentes Spiritus, Sunt in Summa essentia. Qui cum ita tres sint, ut numquam Pater Sit FiIius, a ut procedens Spiritus; nec Filius aliquando Sit Pater, aut Spiritus procedens; nec unquam Spiritus Patris et Filii sit Pater, aut Filius, et singulus quisque sic sit persectus, ut nullo indigeat; id tamen quod sunt, Sic est unum, ut sicut de singulis pIuraliter dici non potest, ita nec de tribus simul. Et cum pariter unuSquisque seipsum, et omnes invicem se dicant: non tamen Sunt ibi plura verba, sed unum; edipsum n0n Singulorum, aut omnium simul; sed unius
CAPUT LXIV. 0uod hoe litet ine lie bile sit, tamen
me certis8hns ale esae menε humana e gno3eat, etiam alpenetrare nequeat quomodo εit. Incomprehensibile est quο-
112쪽
modo gumma sapientia aetat ea quin serit. Ergo multo minus potest explieari quom offo sciat, aut dicat seipsam.
Videtur mihi hujus lam sublimis rei Secretum tran- Seendere omnem intellegius aciem humani: et idcirco conatum explicandi qualiter hoc Sit, continendum puto. Susiicere namque debere exi Stimo rem incomprehensibilem indaganti, si ad hoc ratiocinando perVenerit, . ut eam certissime esse cognoscat; etiamsi penetrare nequeat intellectu, quomodo ita Sit: nec idcirco minus his adhibendam sidei certitudinem, quae probationibus necessariis, nulla alia repugnante ratione, aSSeruntur; Si. suae naturalis altitudinis incomprehensibilitate explicari non patiantur. Quid autem iam incomprehensibile, iam inessabile, quam id quod supra omnia est ' Quapropter si ea quae de summa essentia hactenuS disputata Sunt, necessariis rationibus sunt aSSerta; quamvis Sic intellectu penetrari non possint, ut et verbis valeant explicari; nullatenus tamen certitudinis eorum nutat soliditas. Nam si superior consideratio rationabiliter comprehendit incomprehensibile eSSe, quomodo eadem Summa Sapientia Sciat ea, quae fecit, de quibus tam multa nos scire necesse est: quis explicet quomodo
sciat aut dicat Seipsam, de qua aut nihil, aut vix aliquid ab homine sciri possibile est ' Ergo si in eo quod seipsam dicit, generat Pater, et generatur Filius : Generationem 6M quis enarrabit 'De eo quod
tur, dubiis tari non debet quodsiis etiamsi non
hendatur quomodo si . Incomprehensibile est quo modo
qua fecit. Diuili oti by Cooste
113쪽
0uomodo de inessubili re verum disputatum sit.
me autem licet ineffabile ait areundum proprietatem; nihil prohibet verum esae quod hactenua ste summa natura disputatum est per cisigmata, imaginem, ac aimilitudinem. Oumcunque nomina, quae de illa nasum Geuntur, non tam illius proprietatem innuunt, quam aimilitudinem: significant enim quod in rebus suetis concipimus: nee tamen salsum est quod per verba de lyra intimatur, vel a stimatur. Ouod de ipga eognoscitur, nem ni eat; licet non totum etanoseatur quod ipsa vere eat.
Sed rursum, si ila se ratio inessabilitatis illius habet, immo quia Sic est: quomodo stabit quidquid de illa secundum Patris, et Filii, et Spiritus procedentis habitudinem disputatum est ' Nam si vera illud ratione explicitum est: qualiter est illa inese sabilis' Aut si inessabilis est: quomodo est ita, Sicut disputatum est ' An quodamtenus de illa potuit explicari: et ideo nihil prohibet esso verum quod disputatum est. Sed quia penitus non potuit eomprehendi, idcirco est ineffabilis. Sed ad illud quid responderi p0terit, qu0d jam supra in hac ipsa disputatione c0nstitit: quia Sic est Summa essentia Supra, et extra OmDem aliam naturam, ut si quando de illa dieitur aliquid verbis, quae communia sunt aliis naturis, sensus nullatenus sit eommunis' Ouem enim senSum in Omnibus his verbis, quae cogitavi, intellexi, nisi communem et usitatum ' Si ergo u Si latuS MnSus verborum alienus est ab illa; quidquid Diuiti su b' Cooste
114쪽
ratiocinatus sum, non pertinet ad illam. Quomodo igitur Verum est, inventum esse aliquid de summa essentia; si quod est inventum, longe diversum est ab illa Τ Quid ergo' An quodammodo inventum est aliquid de incomprehensibili re; et quodammodo nihil perspectum est de ea ' Saepe namque multa dicimus, quae proprie sicut sunt n0n exprimimus; sed per aliud significamus id quod proprie aut nolumus, aut non possumus depromere: ut cum per aenigmata l0quimur. Et saepe Videmus aliquid, non pr0prie quemadmodum res ipsa est; Sed per ali quam similitudinem, aut imaginem: ut cum vultum alicujus consideramus in Speculo. Sic quippe unam eamdemque rem dicimus, et non dicimus; videmus, et non videmus: dicimus, et videmus per aliud; non dicimus, et non Videmus per suam proprietatem. Hac itaque ratione nihil prohibet, et verum esse quod disputatum est hactenus de summa natura, et ipsam tamen nihilominus inessabilem pedi sistere si nequaquam illa putetur per eSsentiae suae proprietatem expressa; sed utcumque per aliud d signata. Nam quaecumque nomina de illa natura ouoeeun- dici posse videntur; non tam mihi eam ostendunt quo nomi per proprietatem, quam per aliquam innuunt Simi' notura e litudinem. Etenim cum earumdem Vogum significa- euntur,tiones cogito, familiarius concipio mente quod in rebus lactis conspicio, quam id quod omnem hu- priatatem manum intellectum transcendere intelligo: nam valis 3nnuunt,
de minus aliquid, immo longo aliud in mento mea sua significatione constituunt, quam sit illud ad dinam. quod intelligendum per hano tenuem significatio-
115쪽
ll. sANcTI AN SEL MInem mens ipsa mea conatur proficere. Nam nec
nomen sapientiae mihi sussicit ostendere illud, per quod omnia mola sunt de nihilo, et servantur anilii lor nec nomen essentiae mihi valet exprimere illud, quod per singularem altitudinem longe est Supra omnia, et per naturalem proprietatem valde est extra omnia. Sic ergo illa natura et ineffabilis est; quia per Verba, sicuti est, nullatenus valet intimari: et salsum non est, si quid de illa, ratione docente, per aliud velut in aenigmate potest aestimari.
0uod per ratiorialem mentem marime accedatur
ad cognoscendum summam essentiam.
NihiI itaque ea illa natura potest peremi per proPrietatem, sed per aliud. Ergo tanto altius creatriae essentia cO-gnοδcitur, quanto per propinquiorem ipsi ereaturam in statur. Sicut itaque lola mens rationalis ad Uul investigationem a33urgere valet; ita eadem sola est, per quam maxime ipsamet ad Uua inνentionem Proficere queat: quia Aino illi maxime propinquat. Uncla quanto studiosius me ad se discendum intendit, tanto et leaeius au illius summaee entiae cognitionem alcendit: et quanto ae intueri negligit, tanto a creatricia Maentice meeulatione, et intuitu descendit.
sum igitur pateat quia nihil de hae natura possit
percipi per Suam proprietatem, Sed per aliud tacertum est quia per illud magis ad ejus cognitionem acceditur, quod illi magis per similitudinem propinquat. Quidquid snim inter ereata constat illi esso
116쪽
propter id, et per majorem similitudinem plus juvat
mentem indagantem summae Veritati propinquaro; et per excellentiorem creatam essentiam plus docet quid de creante mens ipsa debeat aestimare. Procul dubio itaque tanto altius creatrix essentia tognoscitur; quanto per propinquiorem Sibi creaturam indagatur. Nam quod omnis eSsentia, inquantum est, inlantum sit similis summae essentiae, ratio jam supra considerata dubitare non permittit. Patet itaque, quia sicut sola est mens rationalis inter omnes creaturas, quae ad ejus investigationem assurgere valeat: ita nihilominus eadem sola est, Per quam maxime ipsamet ad ejusdem inventionem proficere queat. Nam jam cognitum est, quia haee illi maxime per naturalis essentiae propinquat similitudinem. Quid igitur apertius, quam quia mens rationalis quanto studiosius ad se discendum intendit; tanto emeaeius ad illius cognitionem ascendit: et quanto Seipsam intueri negligit; tanto ab ejus speculatioost descendit.
0uod mens ipsa speculum ejus, et imago ejus sit.
uoniam εὐla mena et aui, et hujua aummin Maeneis memor, et intelligem, et amam a3la poteat' ideo ea oolanera eae imago illi eolantis, qua par εui memoriam, in. eIligantiam, et amorem, in Trinitata inaffabili eonsistit. πι-xime autem in hoe mena eεt a milia aummae Maentis quod possit remini3ei, intelligere, et amara id, quod Optimum, et
maximum est, hoe est. δummam εεδentiam.
1ptissima igitur ipsa sibimet esse Velut speculum diei potest, in quo speculetur, ut ita diem, ima-
ouod eae illi simi- Iiua, id est
117쪽
Rapientis quod PO ait remini εei, et in telligere
ginem diis, quam facie ad laetem videre nequit. Νam si mens ipsa s0la ex omnibus quae lacta sunt, sui memor, et intelligenS, et amans esse potest: non video cur negetur esse in illa vera imago illius es- Sentiae, quae per sui memoriam, et intelligentiam, et amorem in Trinitalo inessabili consistit. Aut certe inde verius esse illius se probat imaginem: quia illius potest esse memor, illam intelligere, et amare. In quo enim major est, et illi similior, in eo verior illius esse imago cognoscitur. 0mnino autem cogitari non potest rationali creaturae naturaliter osso datum aliquid tam praecipuum, tamque simile Summae sapientiae, quam hoc, quia potest reminisci, et intelligere, et amare id quod optimum, et maximum est omnium. Nihil igitur aliud est inditum alicui creaturae, quod sic praeserat imaginem creatoris.
0uod rationalis ereatura ad amundum illam saeta sit.
Ergo mens rationalia nihil tantum aludere uehet, quam hane imaginem naturaliter albi impressam, per voluntarium Retum exprimere. Ergo eum principuum quod potest, ait reminiui, et intelligere, et amare summum bonum; id principue debet velle: quin enim meliora sunt in potestate, m magiae egre debent in voIuntate. Deinde non aliud est esse rationalem, quam posae diacernere justum a non justo, νerum ci nomνem, Bonum a non bono, magis bonum a minus bono. Frustra autem ista potest, Niai quod cliseernit amet vel reprobet, secundum verae diserationis judicium: magis νωὲlieat vel minus amando, quod magis vel minitia bonum se Iudieat. Ergo rationalia ereatistra ad hoe sarea' δεφ. uti
118쪽
summam exsentiam, quae eat lummum bonum, amet super omnia bona, imo ut nihil amet nisi illam, quia illa est bona Iaer ae, et nihil est bonum, nisi per illam.
Mnsequi itaque 3 idetur, quod rationalis creatura nihil tantum debet studere, quam hanc imaginem sibi per naturalem potentiam imprhssam, per Voluntarium essectum exprimer0. Etenim praeter hoc, quod creanti se debet hoc ipsum quod est: hinc quoque, quia nihil tam praecipuum poSSe, quam rem Ini Sei, et intelligere, et amare Summum bonum, cogn0Scitur; nimirum nihil tam praecipue debere Velle con-Vincitur. Quis enim neget, quaecumque meliora Sunt in potestate, ea magis esse debere in Voluntale Denique rationali naturae non est aliud esse rationalem, quam . posse discernere ju Stum a non justo, Verum a non Vero, bonum a non bono, magis bonum a minus bono: hoc autem posse omnino inutile est illi, et supervacuum, nisi quod discernit amet, vel reprobet, Secundum Verae discretionis judicium. Hi ne itaque salis palenter Videtur, omne rationale ad hostexi Slere, ut Sicut ratione discretionis aliquid magis, vel minus bonum, sive non bonum judicat; ita magis, aut minus id amet, aut respuat. Nihil igitur apertius, quam rationalem creaturam ad hoc essolaciam, ut summam essentiam amet super omnia bona, Sicut ipsa est summum bonum: imo ut nihil amet nisi illam, aut propter illam; quia illa est bona per se, et nihil aliud est bonum, nisi per illam. are autem eam nequit, nisi ejus. reminisci, et eam studuerit intelligere. Clarum Ust sergo, rationa
Oune me liora aurit in potesta
gis e33eaebent in voluntate. Rationalis
nihil ana tnisi illam, quia illueat bona
119쪽
per re, et lem creaturam totum suum posse, et Velle ad me. - ι φει morandum, et intelligendum, et amandum Summum
nisi pὸν b0num Impendere debere, ad quod ipsum esse suum tuam. se cognoScit habere.
Θω anima semper illam amara, aliquando vere beate vivat.
At anima humana est ratio Iis ereatura: Ergo ad hoe saeta eat ut amet summam essentiam; et quidem gine sine. μμε enim est opstimare quod summa sapientia eam ad hoe seeerit, ut aliquando nel sponte, Oel violenter hune amorem amittat. Restat igitur, eam esse ad hoo saetam, ut 3ine fine amet eummam essentiam. At hoe facere non potest, nisi aemper vinat. Me igitur est saeta, ut remper vivat, εi semper velit id Reera, ad quod saeta est. Deinae Deo bono non eonvenit, ut quod Deit e/δe ad se amandum, id saeiat non σεδe, quamdiu vere amaverit; et quosi aponte dedit non amanti, ut stemper amaret, id auferat, vel auferri permittat amanti, ut ea neees3itate non amet: eum dubitari non Oeat, quod ipse omnem naturam re vere amantem amet. Ergo liquet, humanae naturae nunquam auferri auam vitam. ri aemper εtudeat amare gummam vitam. Sed absurdum est, ut aliqua natura semper amandum illum, qui est summe homi et Omnipotens, semper misere diivat. Ergo anima humana, quia rationalia est, ad hoc est faeta, ut at servat id, ad quod saeta est . aliquando ieeum a morte, et ais omni molestia beate vivat.
subium autem non est, animam humanam eSSerationalem creaturam: ergo neceSSe BSt, eam GSela iam ad hoc, ut amet Summam essentiam. Necessct Diuili oti by Cooste
120쪽
MO NOLOGI uti lis est igitur, eam esse factam, aut ad hoc, ut sine fine amet; aut ad hoc, ut aliquando Vel sponte, Vel violenter hunc amorem amittat. Sed nefas est aestimare, summam Sapientiam ad hoc eam secisse, ut aliquando tantum bonum, aut contemnat, aut volens tenere aliqua Violentia perdat. Restat igitur, eam esse ad hoc factam, ut Sine sine amet summam ει- sentiam. At hoc sacere non potest, nisi semper Vi Vat. Sic igitur est sacta, ut semper vivat, Si Semper Velit id ueere, ad quod laeta est. Deinde inconvenistis nimis est summe bono, summeque Sapienti, et omni- polenti Creatori, ut quod fecit esse ad se amandum, id iaciat non esse, quamdiu Vere amaverit; et quod sponte dedit non amanti, ut Semper amaret, id auserat, vel auferri permittat amanti, ut ex necessitato non amet; praesertim cum dubitari nullatenus debeat, quod ipse omnem naturam Se Vere amantem amet. Quare manifeStum est, humanae animae nunquam auferri Suam Vitam, Si semper studeat amare summam Vilam. Qualiter ergo vivet ' Quid onim magnum est longa vita, nisi sit a molestiarum incursione vere secura' Quisquis enim dum vivit, aut
timendo, aut patiendo molestiis subjacet, aut salsa securitate sallitur, quid nisi misere vivit' Si quis autem ab his liber vivit. beate vivit. Sed absurdis. simum est, ut aliqua natura Semper amando illum, qui est Summe bonus, et omnipotens, Semper misere vivat. Liquet igitur humanam animam hujusmodi esse, ut si Servet id, ad quod est, aliquando vere Secura ad ipsa morte, et omni alia molestia. beate
Meesse est an mam humanam, quia ratio natis elier eatura, saetam et re ut sine fine amet ummame entiam.
quamdiuvere amadierit. Humunm animae nunguam auferetur aua vita, si semper studeat amare summam vitam