De divinitatis essentia

91쪽

potest intelligentia, et aapien

tiam Patris, quam Patrem essentiam Filii: quoniam namque Pator a nullo habet essentiam, nisi a seipso; non salis apte dieitur habere essentiam alicujus, nisi suam: quia vero Filius essentiam suam habet a Patre, et eamdem quam habet Patre, aptissimo dici polost habere essentiam Patris. Quare quoniam neuter aliter habet essentiam, quam exiStendo essentia; sicut aptius intelligitur habere Filius Patris esSentiam, quam Pater Filii; ita convenientius diei potest Filius Patris essentia, quam Pater Filii. Νam haec una si sat prolatio, satis aeuta brevitate commendat Filium non solum eamdem essentiam habere eum Patre; sed hanc ipsam habere de Patre: ut hoc sit, si ius est essentia Patris, quod eSt, Filius est non disserens essentia de Patris essentia, immode Patre essentia. Similiter ergo est Filius Patris Virtus, et sapientia, seu veritas, et justitia; et quidquid summi spiritus convenit essentiae.

luomodo quoiddam eae his quin sic proferuntur, aliter quoque possint intelligi.

Filiit a diei etiam potest intelligentia, et rapientia, aetentia et cognitio Patris; quis intelligit. aeit, et novit ipsam Patris esgentiam. Veritas etiam Patris eo aensu uici pote3t, quia non e3t impersecta imitatio, sed integra veritas, et ipsa essentia Paternae substantiae, et non eat aliud quam quod est Pater.

Videntur tamen quaeddam, ex his quae Sic proserriet intelligi possunt, aliam quoque non incongruam

92쪽

MO NOLOGIUM

sub hae ipsa pronunciatione intelligentiam SuScipere. tia, me i-Liquet enim Filium esse verum verbum, id est, t 'a et

perlaetam intelligentiam, Sixe persectam totius pa Potrii eo ternae substantiae cognitionem, et Scientiam, et Sa- δ en u, pientiam: id est, quae ipsam Patris intelligit essentiam, et cognoscit, et Scit, et sapit. Si igitur h0c pis, aetti sensu dicatur Filius Patris intelligentia, et sapientia, et ''Vuet scientia, et cognitio, Sive notitia; quoniam intel- νιtiti, ligit, sapit, scit, et novit Patrem: nequaquam a Ie- etiam ver ritate disceditur. Veritas quoque Ρatris aptissime dici ' potest Filius, non solum eo SenSu, quia eSt eadem dies potest, Filii veritas quae est et Patris, sicut jam perspectum g is non

est; sed etiam hoc sensu, ut in eo intelligatur non odia finia impersecta quaeddam imitatio, sed integra Veritas ratio, aedpaternae Substantiae: quia non est aliud, quam quod '' tam est pater.

0uod Filius sit intelligentia intρlligentiae, et veritas veritatis.

alantiae. M patet, quia Filius est intelligentia, et aetentia, et ga-pientia, et veritas Pate in subotantiae, quan ipsa est intelligentia, et scientia, et sapientia, et PeritaS.

fit si ipsa substantia Patris et intelligentia, et Scientia, et sapientia, et Veritas: consequenter colligitur, quia sicut Filius est intelligentia, et scientia, et Sapientia, et Istritas paternae Substantiae; ila est intelligentia intelligentiae, scientia spientiae, sapientia Sapientiae, et Veritas veritatis. Diutig Corale

93쪽

rerium rei estipara eoqitatio ad

CAPUT XLVIII.

ouod et quomodo Filius sit intelligentia vel sapientia

memoriae; et memoria Patris et memoriae.

Verbum rei est ipsa eogitatio ad Uua similitudinem ex memoria formata. Ergo Verbum ex memoria nateitur. Ergo alaut Filius ilieitur Verbum: εic Pater, ex quo gignitur, diei potest memoria. Ergo sicut Filius eat intelligentia et sapientia Patris; ita est intelligentia et sapientia Paternae memorire. Et quia Filius quidquid sapit et intelligit, ejus

et meminita Filius est memoria Filius, et memoria memorire, id est, memoria memor Patris, qui est memoria usnullo natiar Filius vero est memoria nata de memoria, hoc est, de Patre.

se memoria vero quid sentiendum eSt' an aestimandus est Filius intelligentia memoriae, Sive memoria Patris, aut memoria memoriae' Equidem cum Summa Sapjentia Sui memor esse negari non p0 it, nihil competentius quam in memoria Pater, sicut in Verbo Filius intelligitur: quoniam de memoria nasci Verbum videtur, quod clarius in nostra mente

pergipitur. Quoniam namque mens humana non semper Se cogitat, Sicut Sui semper meminit: liquet, cum se cogitat, quia Verbum ejus nascitur de memoria. Unde apparet quia Si semper se cogitaret, Semper Verbum ejus de memoria nasceretur. Rem etenim cogitare, cujus memoriam habemus, h0o est mente eam dicere; verbum vero rei est ipsa cogitatio ad Hus similitudinem ex memoria formata. Hinc itaque

liquido animadverti potest de summa sapientia, qua

94쪽

uo No Lo Giuv 9 Isic semper se dicit, sicut semper sui memor est, quia de aeterna memoria ejus coaeternum Verbum nascitur. Sicut igitur Verbum congruo intelligitur proles: ita memoria parentis n0men aptisSime Suscipit. Si ergo proles, quae omnino de Solo summo Spiritu nata est, proles est memoriae ejus: nihil consequentiuS, quam quia memoria sua est idem ipse. Quippe non in eo quod sui memor est, sic est in sua memoric velut alia res in alia; quemadmodum ea quae sic sunt in humanae mentis memoria, ut non sint ipsa nostra memoria; sed sic est memor Sui, ut ipSe memoria Sua sit. Consequitur itaque, ut quomodo Filius est intelligentia, sive sapientia Patris. ita sit et paternae memoriae. At quidquid Filius sapit, aut intelligit; ejus similiter et meminit. Est igitur Filius memoria Patris, et memoria memoriae; id est, memoria memor Patris, qui est memoria: sicut est sapientia Patris, et sapientia sapientiae, id est, Sapientia sapiens Patrem sapientiam: et Filius quidem memoria nata de memoria; sicut sapientia nata de sapientia, Pater Vero de nullo nata memoria, et Sapientia.

Quod summus spiritus Se amet.

Summus spiritus, sicut tui memor egi, et se intelligit, ita se amat. Nam et ipsa mens rationalis se et illum amare posse concineitur eae eo, quou ae et illum possit intelligere.

Sed redo dum hujus Patris, Filiique proprietateS, communionemque delectabiliter intueor; nihil dele-

ejus simi litudinem

ι Summux spiritus sicut sui

memor

95쪽

intelligit;

ita Se amat. Ipsa

tionalis δει et illum

. Uuoa 3e, et illum intelligere μ Potegi.

94 sΑΝcTI AN SE LUIctabilius in illis eontemplandum invenio, quam mutui amoris assectum. Quam enim absurde negetur Summus SpirituS Se amare, si eut Sui memor eSt, et se intelligit i cum et mens rationalis, et se, et illum amare P0SSe z0nvincantur ex eo, quia Sui, et illius memor eSSe, et se, et illum intelligere potest: otiosa namque, et penitus inutilis est memoria, et intelligentia cujuslibet rei; nisi, prout ratio exigit, res ipsa ametur aut reprobetur. Amat ergo SeipSum Summus SpirituS; sicut sui meminit, et se intelligit.

0uod idem amor pariter procedat a Patre et Filio.

Patet amorem summi spiritus ex eo procedere, quia aut memor est et se intelligus nulla enim res amatur sine ejus memoria et intestigentia. Ergo umor ille procedit a Patre qui est memoria, et a Filio qui est intelligentis.

palam certe est rationem habenti, eum non idcirco sui m0morem esse, aut so intelligere, quia Se amat; sed ideo Se amare, quia sui meminit, et se intelligit nec eum se posse amare, Si sui non sit memor, aut se non intelligat. Nulla enim res amatur, Sine ejus memoria, aut intelligentia et multa tenentur memoria, et intelliguntur, quae non amantur. Patetigitur Amorem summi spiritus ex eo procedere, quia sui memor est, et Se intelligit. Quod si inmemoria Summi spiritus intelligitur Pater, in intelligentia Filius; manifestum est quia a Patre pariter, et a Filio, summi spiritus Amor procedit. Diqitigod by Corale

96쪽

N O NOLO G IUM

0uod uterque pari amore diligat se, et alterum.

Summus spiritus εe amat. Ercto Pater ae amat, et Filius se amat; et alter alterum amat: summus enim et individuus spiritus est Pater et Filius, et ambo simul aunt unus apiritus. Uterque etiam ae et alterum intelligit: quia auialterius meminit. Et quoniam in utroque quod amat idipsum est quod amatur, uterque pari amore se, et alterum diligit.

Sed si se amat summus spiritus, procul dubio se amat Pater, amat se Filius, et alter alterum: quia singulus Pater est summus Spiritus, et singulus Filius summus spiritus; et ambo simul, unus Spiritus. Et quia uterque pariter sui, et alterius m0- minit; et se, ct alterum intelligit: et quoniam omnino idipsum est quod amat, vel amatur in Patre, et quod in Filio; necesse est, ut pari amore Uter- quo diligat Se, et alterum. γ

0uod tantus sit iste Amor, quantus est ipse summus spiritus.

D eonatat, quia tantus eat amor iste, quantum ille ae intelligit; tantum autem intelligit, quantua eat.

quantus ergo est amor iste summi spiritus, Sic communis Patri, et Filio ' Sed si tantum diligit, quantum sui meminit, et se intelligit: tantum autem sui mem0r est, et intelligit se, quanta est ejus Diuili od by Coos e

97쪽

RANCTI ANAE L MI Amor ista

Nihil pur

tui, nisi

gummus

est Aummus

essentia; quod aliter esse non potest: prosecto lantus est Amor ejus, quantus ipse est.

0uod idem Amor sit idipsum quod est summus spiritus: et tam/n ipse sit eum Patre et Filio linus spiritus.

Nihil potest esse par summo spiritui, nisi summus Spiritus. Cum ergo Imor iste tantus ait, quantus est gummus spiritus: Iiquet quia iste umor est gummus spiritus. Deinde et si nihil unquam existeret quam summus spiritu εἰ Pater et Filius nihilominus seipsos, et inoicem uiligerent. Ergo mor ixte non est aliud, quam quod est Pater et Filius, quod est summa e3aeutia. Denique summae eraentim Plurex eare nequeunt. Ergo utriusque Imor una est eum Patre et Filio summa essentia. Ergo Amor ip3e eat summa lapientia, lumnia veritag, summum bonum, et quidquid de summi spiritus substantia dici poteli.

Verum quid potest esse par summo spiritui, nisi summus spiritus ' Isto itaque Amor est Summus Spiritus. Denique si nulla unquam creatura, id eSt, si nihil unquam aliud esset, quam summu S Spiritus, Pater et Filius; nihilominus seipsos, et invicem Pater et Filius diligerent. Consequitur itaque hunc Amorem non esse aliud, quam quod est Pater et Filius: quod est summa essentia. At quoniam Summae essentiae plures esse non possunt: quid magis neceSSarium, quam Patrem et Filium, et utriusque Am0rem, Unam esse summam essentiam ' Est igitur idem Amor summa sapientia, Summa Verita' Sum-

98쪽

mum bonum; et quidquid de summi spiritus substantia dici potest. CAPUT LIV. ouod totus procedat a patre, totus a silio; et tamen

non sit nisi unus amor.

amor late non M. eo procedit in quo Pater et Filius plures runt; aed eae eo in quo sunt unum. Non enim proinredit ex relationibus, quae plures avnt, cum alia ait relatio Patria, et alia relatio Filii: sed eae ipsa aua essentia, quin pluralitatem non admittit. Pater et Filius emittunt tantum bonum: gie tamen, ut totus a Patre et totus a Filio et totus ab utroque unus idemque procedat; quia a Patre, qui Aingulus eδt summus apiritus, non processit niat summus Spiritua; et a Filio, qui aingulua pariter est gummus spiritus, non procedit nisi summus spiritus; et a Patra et Filio, qui non iluo. ged unus aurat apirituε, non proeedera potest nisi unus summua viritus.

Intuendum est diligenter utrum sint duo Amores, unus a Patre procedens, alter a Filio: an unus, non totus ab uno procedens; Sed partim a Patre, partim a Filio: an nec plures, nec unus partim procedens a singuliS; Sed unus totus a singulis, et idem totus a duobus simul. Sed hujusmodi dubita. tionis certitudo hinc indubitanter cognoscitur, quia non ex eo procedit, in quo plures sunt Pater, et Filius; sed ex eo, in quo unum sunt. Nam non ex relationibus suis, quae plures Sunt: alia est enim relatio Patris, alia Filii: Sed ex ipsa sua essentia, quae pluralitatem non admittit, emittunt Pater et

Xmor iste

non eae e

procedit, in quo Pater et Filius Aunt plures, hoe

eat, non ex rei

99쪽

Md pro- Filius tantum pariter bonum. Sicut ergo singulus cedit eX eos Pater est summus spiritus; et singulus Filius est

in quo

tintim Summus Spiritus; et Simul Pater et Filius non duo, - sed unus SpirituS; ita a Singulo Patre manat totus Amor summi spiritus; et a singulo Filio tutus: et simul a Patre et Filio non duo t0ti, Sed unus, idemque tolUS. CAPUT LV. 0uod non sit eorum Filius, Amor.

amor tamen iste nee Patris, nec Verbi, a quibus proeedit, est Filius; quis eae quo ab illia procedit, non refert eorum similitudinem: Iieet omnino idem ait, quod est Pater et Filiua. Deinde si proles eorum est; aut alter eorum erit pater ut, alter mater, quod repugnat; eum non aliter a Patre quam a Filio proeedat: aut uterque pater, sive mater ejus est: nulla autem natura aumittit euo aliquo, quae gingula persectam, et Omnino eamdem ad aliquid unum, patria et matris habeant habitudinem.

quid ergo' eum hio Amor pariter habeat esSe a

Patre ei Filio; et sic similis sit ambobus, ut nullaienus dissimilis sit illis; sed omnino idem sit quod illi: numquid Filius eorum, aut proles, aestimanduSest' Sed sicut Verbum, mox ut conSideratur, Se prolem esse ejus, a quo est, erilentisSime probat, promptam praeserendo parentis imaginem: sic Amor aperte in prolem negat; quia dum a Patre et Filio prooed pre intelligitur, non statim tam perspicuam exhibet se contemplanti ejus, ex quo est, similitudinem: quamvis ipsum considerata ratio taceat om-

100쪽

MO NOLOGIUM

nino idipsum esse, quod est Pater et Filius. Denique si proles eorum est, aut alter edrum erit pater ejus, alter mater: aut uterque paler, sive mater est: quae omnia Veritati repugnare videntur. Quoniam Repugnat namque nullatenus aliter a Patre procedit, quam a P Filio: nulla veritas patitur, ut dissimili Vocabulo ad diei duo illum Pater et Filius reserantur: non est igitur alter Putre pater ejus, alter mater. Ut autem duo aliqua sint, quae singula persectam, et nulla c0nsideratione di se et alterum serentem habeant pariter ad aliquid unum, patris aut matris habitudinem, nulla natura aliquo m- amoris. strari c0ncedit exemplo. Ergo non est uterque, Stilicet, Pater et Filius, pater aut mater Amoris a se manantis. Nequaquam itaque videtur veritati convenire, ut idem Amor eorum filius sit, aut prolis.

0uod solus Pater sit genitur, et instenitus: solus Fili genitus; solus Amor nec genitus, nec ingenitus.

Ergo amor iste non potest proprie diei genitus. alaut re huma sed nee omnino ingenitus clisendust est; quia non omnino non est ab alio. me itaque 3oli Patri condierit, quod ait genitor et ingenitus; soli Verbo, quod ait genitum soli Amori, quod nec proprie genitus, nee Omnino ingenitus, aed

pr edens ait; quia nee proles est nee omnino non eat abolio

Sod videtur tamen Amor idem, nec omnino, ecundum communis locutionis usum, dici posse ingenitus ; nec ita proprie, sicut Verbum, genitus. Solemus enim saepe dieere aliquid gigni ex ea re, de qua