장음표시 사용
71쪽
nonnism- nale Mi; magis, quam quod rationis capax non est. t kμεν Quoniam vero simili ratione quaeddam naturae ma- non aen- gi S minusVe Sunt, quam aliae, perspicuum est. Que-tientibuti madmodum enim natura illud praestantius est, quod
petitioiso pHr naturalem eSSentiam propinquius est praestantis-libus: et simo: ita utique illa natura magis est, cujus essentia
V ἡ- β'' Similior est summae essentiae. Quod sic qu0quoquam animanVerti sacile posse existimo. Nempe si cuilibet substantiae, quae et vivit, et sensibilis, et rationalis est; cogitatione auferatur quod rationalis est; deinde quod sensibilis; et postea quod vitalis; postremo ipsum nudum esse, quod remanet: quis non intelligat, quod illa substantia, quae sic paulatim destruitur, ad minus, et minus esse; et ad ultimum, ad non esse gradatim perducitur' Quae autem singulatim assumpta quamlibet essentiam ad minus et minus esse deducunt; eadem ordinatim assumpta, illam ad magis et magis esso phrducunt. Patet igitur quia magis est, ivens substantia, quam non Vivens; et sensibilis, quam non sensibilis; et rationalis, quam non rationalis. Non est itaque dubium, quod omnis esSentia eo ipso magis est, praestantiorque est; qu0 isimilior est illi essentiae, quae summe eSt, et Summo PraeStat. Satis itaqu0 manifestum est in Verbo, per qu0d facta sunt omnia, non esse eorum similitudinem; Sed veram simplicemque ossentiam: in sactis
Vero non esse simplicem, absolutamque essentiam: sed verae illius essentiae vix diquam imitationem. Undo necesse est non idem Verbum, seeundum rerum creaturum similitudinem, magis vel minus esSeverum: sed omnem creatam naturam eo alliori gradu
72쪽
essentiae dignitatisque consistere; quo magis illi propinquare Videtur.
Ouod summus spiritus seipsum dieat coaetemo Verbo.
4. Summus apiritus est ipsa gumma lapientiar gumma rapientia se ipsam re terne et summe intelligit: et idem eat disere quod intelligerer Ergo gummus apiritus interne aedicit; et prohinde habet Ferbum eooetemum. 2. Cum meri rationalis ae, et ipsam summam sapientiam intelligat, summua spiritus, qui est internus, principaliter interne se intelligit. It si ae ceterae intelligit, opteme ae dicit, at a temeae dieit, aeterne est yerbum ejus apud ipsum. Et ita etiamat nulla alia existeret essentia; necesse foret perbum illius esse illi eoaeternum.
Sed eum ita sit: quomodo illud quod simplex est
veritas, potest eSSe Verbum eorum, qu0rum non est similitudo' cum omne Verbum, quo aliqua res sigmente dicitur, similitudo sit rei ejusdem: et, si non est Verbum eorum, quae facta sunt per ipsum; quomodo constabit quia sit Verbum ' Nempe omne verbum alicujus rei verbum est. Denique si nunquam creatura esset, nullum ejus esset verbum. Quid igitur' An concludendum est, quia si nullo modo reset creatura, nequaquam esSet Verbum illud, quod est summa, et nullius indigens essentia: aut fortasse ipsa summa essentia, quae Verbum est, essentia quidem esset aeterna; sed Verbum non esset, si nihil unquam per illam steret' raus enim quod non suit, nec est, nec suturum est, nullum Verbum esse po-
73쪽
72 sANcTI AN SEL MItest. Verum secundum hanc rationem, Si nunquam ulla praeter summum spiritum esset essentia, nullum
omnino esset verbum in illo: si nullum in illo verbum esset, nihil apud se dicersit: si nihil apud se diceret; cum idem sit illi sic dicere aliquid, quod est intelligere; non aliquid intelligeret: si nihil intelligeret; ergo summa sapion lia, quae non est aliud quam idem spiritus, nihil intelligeret: quod absurdissimum est. Quid igitur' Si enim nihil intellige- rei, quomodo esset summa sapientia' Aut si nullo modo esset aliquid praeter illam, quid illa intelligeret' Sed numquid se ipsam non intelligeret ' At quomodo
vel c0gitari potest, quod summa Sapientia Se aliquando non intelligat; cum mens rationalis possit n0n Solum Suimet, sed et illius summae sapientiae reminisci; et illam, et se intelligeret ' Si enim mens humana nullam ejus, aut sui habere memoriam, aut intelligentiam posset; nequam se ab irrationalibus creaturis, et illam ab omni creatura, secum S0la tacite dispulando, sicut nunc mens mea facit, discerneret. Ergo summus ille spiritus, sicut est aeternuS, ita aeterne Sui memor est, set intelligit se ad similitudinem mentis rationalis: immo non ad ullius similitudinem; sed ille, principaliter; et m0ns rati0nalis, ad ejus similitudinem. At si aeterno se intelligit, aeterno so dicit. Si aeterne se dicit, aeterne eSt Verbum ejus apud ipsum. Sive igitur ille cogitetur nulla alia existente essentia, sive aliis existontibus: necesse est Verbum illius coaeternum ille esse cum
74쪽
0uod consubstantiali uno Verbo ditat se,
Verbum, quo seipsum summus spiritus dicit, est idipsum quod 3ummus spiritus, ut 3upra clemonxtratum est. Verbum etiam, quo dicit ea, quoe saeta sunt, est ipse Rummus πλrituS, ut supra pariter est probatum. Ergo unum est sibi consubstantiale Verbum, quo summus spiritus 3e dicit, et quo ea dieit quin Deit. Proeterea Verbum, quo εe dicit summa gapientia, eonvenientissime dici potest Verbum ejus, quia persectam ejus tenet similitudinem: verbum enim est imagorei eae eogitatione formata: et isses tanto verius eli verbum, quanto verius rem mens cogitat. Iterum: mens rationalis, cum se cogitando intelligit, imaginem tuam, leu verbum aut prouucit quod a se non nisi ratione potest separari. Ercto et gumma sapientia, cum se dicendo intelligit, gignit consubstantialem sibi similitudinem suam, tu est, Verbum suum. Verbum istud diei potest, et imago, et Dum, et eharacter ejus r Verbum autem quo creaturam dicit, verbum, aut imago, reus figura creaturae dici non potest; quia est pninei palis ejus essentia. Eryo gummus apiritus creatuis ram non dicit Verbo creaturin, sed auo. Ergo quidquid uicit, Verbo suo uicit. Ergo unico, esdemque rerbo dicit seipsum, et cuncta quin secit.
Sed ecco quaerenti mihi de Verbo, quo creator dieit omnia quae facit, obtulit se Verbum, quo Seipsum dicit, qui omnia secit. An ergo alio verbo dicit seipsum, et alio ea quae sagit: aut potius eodem ipso Verbo quo dicit seipsum, dicit quaecumque saeit Nam hoc quoque Verbum, quo seipsum dicit, neccsse
75쪽
sANCTI AN SEL MIest idipsum esse, quod ipse est: sicut constat de Verbo illo, quo dieit ea quae lacta sunt a Se. Cum enim, etiamsi nihil unquam aliud esset, nisi summus ille spiritus, ratio tamen cogat Verbum illud, quo Se dicit, ex necessitate esse: quid verius, quam hoc Verbum ejus non esse aliud, quam quod ipso est ' Ergo si et seipsum, et ea quae dicit, consubstantiali sibi Verbo dicit : manifestum est quia Verbi, quo se dicit, et Verbi, quo creaturam dicit, una substantia est. Quomodo ergo Si una Substantia est, duo verba sunt' Sed sorsitan non cogit identitas substantiae Verbi unitatem admittere. Nam idem ipse, qui his verbis loquitur, eamdem cum illis habet substantiam, et tamen verbum non est. Sed utique Verbum, quo se dicit summa Sapientia, convenientissime diei potest Verbum ejus secundum superi0Mi musto rem rati0nem: quia ejus persectam tenet similitu-
rei ex eo- dinem. Nam nulla ratione negari potest, cum mens' ς -. ' mil0nalis seipsam cogitando intelligit, imaginem
et idεο ipSius nasci in Sua cogitatione: immo ipsam cogita-ronto Pe' tionem sui esse suam imaginem, ad ejus similitu- Quin dinem , tamquam ex ejus impressione formatam quanto ve- Quamcumque enim rem mens, seu per corporis ima- ρομε rqm ginationem, seu per rationem cupit veraeiter cogi
stituti tare; ejus utique Similitudinem, quantum valet, in ipsa Sua cogitatione conatur exprimere: quod quanto ne ro' verius facit, tanto rem ipsame verius cogitat: et boo
eum a. quidem, cum eogitat aliquid aliud, quod ipsa non cogitando est, et maxime cum aliquod cogitat corpus, clarius η V 2 υ perspieitur. Cum enim cogito notum mihi h0minem
avum seu abSentem, lamatur acies cogitationis meae in talem Diuii tred by Cooste
76쪽
MO NOLOGIUM TIimaginem ejus, qualem illam per visum oculorum vecbum in memoriam attraxi: quae imago in cogitatione, εμ P 'Φ verbum est ejusdem h0minis, quem e0giland0 dico. sola ratio-Ηabet igitur mens rationalis, cum se cogitando in- ne Festum
lolligit, secum imaginem Suam ex Se natam, id est, Mehum, cogitationem sui ad suam similitudinem, quasi sua et imago, impressione formatam: quamvis ipsa se a sua imagine, non nisi ratione S0la, Separare p0SSit, quae eter diei imago ejus Verbum ejus est. Hoc itaque modo, quis Put i neget summam sapientiam, cum Se dicendo intelli quo est. git, gignere consubstantialom sibi similitudinem turam ei.
Suam, id est, Verbum suum ' Quod Verbum, licti μ'
de re iam singulariter eminenti proprie aliquid Sa' aut imugo, iis convenienter, dici non possit; non tamen ineon. out fissum venienter, Sicut similitudo, ita et imago, et figura, I hi bis et character ejus dici potest. Verbum autem quo potest: aedcreaturam dicit, nequaquam similiter est vorbum φει prinoi
creaturae; quia non est ejus similitudo, Sed princi- essentia. palis essentia: consequitur igitur, ut ipsam crpatu- Ouidquid ram non dicat Verbo creaturae. CujuS erg0 Verbo his .isy An
eam dicit, si non dicit eam verbo ejus ' Nam quod ita, Mibo dicit, verbo dicit; et verbum alicujus est verbum, qμ' 'id est, similitudo. Sed si nihil aliud dicit, quam se eodemque aut creaturam, nihil dicere potest, nisi aut suo, aut ferest ejus verbo. Si ergo nihil dicit verbo creaturae: quidquid dicit, Verbo suo dicit. Uno igitur eodemque et euneta Verbo dicit Seipsum, et quaecumque sediti qum fecit,
77쪽
ratio, in qua runt Omniugum saeta aunt. Creatum in νeipsis sunt essentia
mutabilis: in ipso sunt ipsa primaesaentia, prima existendi veritast.
0uomodo suo Verbo videri possit dicere creaturam.
03e est summa ratio, in qua sunt omnia qua faeta runt. Ergo eum ilicit seipsum, dieit omnia quin saeis gunt. Creaturae autem in aetyris avnt essentia mutabilis; in ipso sunt ipsa prima es3entia, et prima existendi veritas.
Sed quomodo tam disserentes reS, scilicet, erstans et creata essentia, dici possunt uno Verbo: praesertim cum Verbum ipsum sit dicenti coaeternum; creatura autoni non sit illi coaeterna' Forsitan quia ipse est Summa sapientia, et Summa ratio, in qua sunt omnia quae laota Sunt: quemadmodum opus, quod sit secundum aliquam artem, n0n Solum quando sit, verum et antequam fiat, et postquam dissolvitur, Semper est in ipsa arte non aliud, quam quod est ars ipsa. Idcirco eum ipse summus Spiritus dicit seipsum, dieit omnia quae lacla Sunt. Nam et antequam fierent, et cum jam laeta sunt, et cum corrumpuntur, seu aliquo modo Variantur, semper in ipso Sunt, non quod sunt in Seipsis, Sed quod est idem ipsst.. Etenim in seipsis sunt essentia mutabilis, secundum immutabilem rationem greata in ipso Vero sunt ipSa prima eSSentia, et prima existendi veritas; cui prout magis ulcumque illa similia sunt, ita verius, et praestantius exi Stunt. Hoc itaque modo non irrationabiliter asseri potest, quia cum seipsum dicit summus ille spiritus, dicit etiam quidquid factum est, uno eodemque Verbo.
78쪽
Omnia quin gunt in aummo spiritu, eadem et eodem mo- eo sunt in Verbo ejus, quia ipsum est illi consubstantia D. Ergo omnia sunt in Verbo Dita, et ueritas. Et quandoquia clem seire est idem illi quod uiceres sicut omnia sunt in rerbo vito, et Deritas, ita sunt in acientia ejus.
Vstrum cum constet quia Verbum ejus consubstantiale est illi, et persecte simile; necessario consequitur, ut omnia quae sunt in illo, eadem, et eo dem modo sint in Verbo ejus. Quidquid igitur sa- tum est, sive Vi Vai, Si Ve non Vivat, aut quomodocumque sit in se, in illo est ipsa vita, et veritas. Quoniam autem idem est summo Spiritui scire, quod intellig0re, sive dicere: necesse est, ut eodem modo sci t omnia quae scit, quo ea dicit, aut intelligit. Quemadmodum igitur omnia sunt in Verbo ejus vila, et Veritas; ita Sunt in scientia ejus.
0uam incomprehensibili modo dieat, vel seiat res a se factas.
Cum res in nostra acientia rint non secundum earum esgentiam, sed aeeundum similituuinem a veriua sunt in ipsis, quam in nostra acientia. Et tamen constat quod tanto ν rius sint in Lerbo, quam in 3eipsiss quanto rerius existit Omnia sunt in Verbo vita
79쪽
ereatrix, quam creata essentia. ouod humana acientia comprehendere non potest.
hua ex re manifestissime comprehendi potest, qu modo dicat idem spiritus, Vel quomodo sciat, ea
quae saeta sunt, ab humana scientia comprehendi non p0Sse. Νam nulli dubium, creatas substantias multo aliter esse in Seipsis, quam in nostra Scientia. In seipsis namque Sunt per ipsam Suam eMentiam in nostra Vero scientia, non Sunt earum essentiae; sed earum similitudines. Restat igitur, ut tanto Verius sint in seipsis, quam in nostra scientia; quanto verius sunt alicubi per suam essentiam, quam per suam similitudinem. Cum ergo et hoc constet, quia omnis creata substantia tanto verius est in Verbo, id est, in intelligentia creatoris, quam in seipin; quanto verius existit creatrix, quam creata essentia quomodo comprehendat humana mens, cujusmodi sit illud dicere, et illa scientia, quae Sic longe Superior, et verior est creatis substantiis; si nostra scientia tam longe superatur ab illis; quantum earum similitudo distat ab earum eSSentia.
Ouod quidquid ipse est ad ereaturam, hoc sit et
Verbum ejus: nee tamen ambo simul pluraliter.
Summus apiritus per Ferbum serit omnia. Ergo et ipsum rerbum secit eadem omnia: quod enim Eummus spirituaper rerbum facit, par ae saeit: et rerbi, summique apirituδ una eoi es3entia, quae lola est ereatrix, et principium
80쪽
omnium quae sunt: Ouidquid ergo summus spiritus est alereaturam, hoe et Verbum ejus eat: et proinde alaut illa eat erestor, ita et istud: nee tamen aurit duo, sed unuaereator, et unum principium.
Verum cum manifeste rationes Superiores doceant, Summum spiritum per Verbum suum laeisse omnia; numquid non et ipsum Verblim secit eadem omnia' Quoniam enim illi est consubstantiale, cujus est Verbum, necesse est ut Sit Summa essentia. Summa autem essentia non est, nisi Una, quae Sola creatrix, et solum principium est omnium quae facta sunt. Ipsa namque s0la secit, n0n per aliud, quam per se, 0mnia eX nihilo. Quare quaecumque Summus spiritus- sagit, padem et Verbum ejus facit, et Similiter. Quidquid igitur summus spiritus est ad creaturam; hoc et Verbum ejus est, et similiter. Nec tamen ambo simul pluraliter: quia non sunt plures creatrices summae essentiae. Sicut igitur ille creator est rerum, et principium; sic et Verbum dias: nec tamen Sunt duo, Sed unus creator, et unum principium.
CAPUT XXXVIII. 0uod diei non possit quid duo sint; quameis
uidquid summus spiritus, et Verbum sunt in essentis, et aa ereaturam, nempe quod ait veritas, et quod ait creator, hoe unisuique et utrique aio connenit: ut tamen non aint duo, aut dum veritaret, aut duo ereatore32 8ed unum aint. Ille tamen, cujus est Verbum, non poteat es3e verbum Summus spiritus per Lembum feeit